روابط ساحل عاج با لبنان و رژیم صهیونیستی
در منطقه خاورمیانه، لبنان و رژیم صهیونیستی از شرکای اقتصادی بزرگ ساحل عاج محسوب میشوند. درواقع، بلافاصله پساز استقلال ساحل عاج، حکومت بوآنی از اولین دولتهای آفریقایی بوده که با رژیم صهیونیستی ارتباط برقرار کرده است. بوآنی آشکارا شیوه اسرائیلیها در کاربرد تکنولوژی در توسعه را تحسین میکرد و در سال 1962، نخستینبار دو کشور قرارداد همکاری امضا کرده و مبادرت به تبادل سفیر نمودند. رژیم صهیونیستی، بهویژه در صنایع نظامی، کشاورزی، بانک، توریسم و در بخش امنیتی، تا سال 1973 به ساحل عاج کمک میکرد که درپی جنگ اعراب و اسرائیل و آغاز بحران اقتصادی جهانی و افزایش قیمت نفت و درنتیجه، تصمیم اتحادیه آفریقا (OAU) بر قطع روابط با اسرائیل و نزدیکی به اعراب، روابط ساحل عاج با رژیم صهیونیستی قطع شد. البته تا سال 1986 که روابط دوباره ازسر گرفته شد، دو کشور به شکل غیر رسمی با هم همکاری داشتند.
گفته میشود دیداری که واتارا در ماه ژوئن 2012 از فلسطین اشغالی داشته، میتواند فصل جدیدی از روابط دوستانه میان ساحل عاج و رژیم صهیونیستی باشد. شایانذکر است که در سال 2002 و به دنبال شورشها علیه دولت وقت در ساحل عاج، باگبو از دولت اسرائیل طلب کمک کرده بود. رژیم صهیونیستی در سال 2003 تجهیزات پیشرفتهای در زمینه جمعآوری اطلاعات، از قبیل هواپیماهای بدون سرنشین، در اختیار حکومت باگبو گذاشت و در کل سازمان جاسوسی اسرائیل، نقش عمدهای در سرکوب مخالفان دولت ایفا نمود. در عوض، دولت ساحل عاج، قول داده بود که بخش عمدهای از بازار خود را در اختیار اسرائیل قرار دهد.
واتارا در این سفر با چند مقام، از جمله «استنلی فیشر»، رئیس بانک مرکزی اسرائیل که گفته میشود از دوستان نزدیک او و همکارش در صندوق بینالمللی پول بوده، دیدار کرده است. در بین موضوعاتی که در این سفر میان مقامات دو دولت مطرح گردید، میتوان به 2000 مهاجر غیرقانونی ساحل عاج در اسرائیل اشاره کرد که بحث اخراج آنها مطرح است.
بخشی از مسیحیان ساحل عاجی به لحاظ اعتقادی علاقه مذهبی خاصی به اسرائیل نشان میدهند که برخاسته از نوعی خوانش صهیونیستی از مسیحیت است. حتی در مواردی، کودکان تازه تولد شده در خانوادههای مسیحی ساحل عاجی، به نام اسرائیل نامگذاری میشوند. همهساله سفرهای زیارتی به مقصد زیارتگاههای مسیحی، از سوی ساحل عاجیها صورت میگیرد. اسرائیلیها در بخش کشاورزی و دامداری ساحل عاج بسیار فعالاند. بخشی از نیروهای امنیتی و اطلاعاتی ساحل عاج، توسط سرویسهای صهیونیستی آموزش دیدهاند. ادوات امنیتی، بهخصوص تجهیزات مربوط به ثبت اطلاعات مسافران در مبادی ورودی فرودگاهها و مرزها، توسط شرکتهای اسرائیلی تأمین شدهاند. مقامات ساحل عاجی، اعم از رئیسجمهور، رئیس مجلس، وزرا و نمایندگان مجلس، سفرهای متعددی به سرزمینهای اشغالی فلسطین انجام میدهند. البته افزون بر اسرائیل، دولت فلسطین هم در ساحل عاج سفارتخانه دارد که فعالیت نسبتاً خوبی دارد.
اما لبنان کشوریست که تبعههای بسیاری در ساحل عاج دارد؛ در حال حاضر بیش از یکصدهزار لبنانی در ساحل عاج زندگی میکنند و حتی بسیاری از آنها در این کشور متولد شدهاند. نخستین گروه لبنانیها در اواخر سده نوزدهم، در دوره تسلط عثمانیها در خاور نزدیک، به ساحل عاج مهاجرت کردهاند. آنها از همان ابتدا در کار کسب و تجارت وارد شده و پیش رفتهاند و در بعضی موارد، ثروتهای هنگفتی به جیب زدهاند. با توجه به قیمومیت فرانسه در لبنان و سوریه پساز جنگ اول جهانی، سیر این مهاجرت افزایش یافت. استعمارگران از لبنانیها، به عنوان واسطه بین خودشان و جمعیت بومی بهره میگرفتند. هماکنون بیش از 50 درصد از اقتصاد این کشور، به خصوص در اقتصاد خرد و متوسط، در دست کارفرماهای لبنانی است. در میان سایر صنایع، صنایع آهن، فرآوری محصولات کشاورزی، پلاستیک، مواد غذایی، تولیدات عطر و محصولات زیبایی و توزیع فروشگاهی، در اختیار لبنانیها قرار دارد؛ هرچند اقتصاد کلان و ابرصنعتها همچنان در اختیار فرانسویهاست و لبنانیها بیشتر طبقه متوسط تجار را تشکیل میدهند. لبنانیهای زیادی را میتوان در مغازهها و فروشگاههای «اجمه» و «ترشویل» یافت. هرچند لبنانیها در سراسر کشور پراکندهاند، اما اکثر آنها در ابیجان و در منطقه «مارکوری» و ناحیه چهار (Zone 4) ساکناند. لبنانیها بیشتر مسلمان شیعهاند، ولی دربین آنها مسلمان سنی، دروزی و حتی مسیحی نیز یافت میشود. مسیحیان لبنانی در شهر ابیجان، کلیسایی مخصوص به خود دارند.
ساحل عاج در سال 2001 در «باماکو»، به عضویت یکی از مهمترین سازمانهای منطقه، یعنی سازمان کنفرانس اسلامی درآمد و کمی بعد وارد بانک اسلامی توسعه شد. بانک اسلامی توسعه، پروژههای عمرانی متعددی را در ساحل عاج تأمین مالی کرده است. بانک عربی توسعه هم در این بین، فعال بوده است. کمکهای سعودیها در ساحل عاج، بیشتر مربوط به مساجد و مراکز علمی - اسلامی بوده است که اهداف مشخصی را دنبال میکنند. این دولت با کمک مالی به روزنامهها، بهدنبال چاپ مقالاتی هدفمند برای ایجاد تصویر مثبت از این کشور است. مسئله حج هم از ابزارهای مهم عربستان در تکوین روابط ساحل عاجی - سعودی است. در بسیاری از مساجد این کشور، «قرآن»های چاپ سعودی را میتوان یافت.