منابع انرژی افغانستان
برق، گاز طبیعی، ذغال‌سنگ، چوب و نفت از مهم‌ترین منابع انرژی در افغانستان است. برق مورد نیاز از نیروگاه‌های برق آبی مانند سد کجکی، سد سروبی، سد نغلو و سدهای جدیدالاحداث، مانند سد سلما در هرات، نیروگاه‌های تولید برق و واردات از کشورهای دیگر مانند ایران، ترکمنستان، ازبکستان و تاجیکستان به دست می‌آید. از ایران یک خط انتقال ۲۰ کیلوولت و یک خط انتقال ۶۳ کیلوولت به هرات می‌رود. برق مورد نیاز زرنج و برخی مناطق مرزی افغانستان نیز از ایران تأمین می‌شود.
برق برای اولین‌بار در افغانستان در زمان حکومت امیرعبدالرحمان خان به‌کار گرفته شد. در این زمان دینام الکتریکی کوچکی به‌کار افتاد و سپس موتورهای تولید برق یکی پس از دیگری به کار گرفته شد. ابتدا ماشین‌های با قدرت بخار و سپس موتورهای دیزلی به‌کار افتاد؛ ولی به دلیل گرانی سوخت، بیشتر از ذغال‌سنگ استفاده شد. اولین دستگاه بخاری تولید برق با استفاده از انرژی ذغال‌سنگ در کارخانه قند بغلان به کار گرفته شد.
ابتدا متخصصان انگلیسی استفاده از دستگاه‌های برق آبی را در جبل‌السراج به‌کار گرفتند. بعد از آن متخصصان آلمانی شرکت زیمنس در چک وردک و پلخمری بندهای برق آبی احداث کردند. متخصصان شوروی نیز در پلخمری دو کارخانه برق آبی تأسیس کردند. بعدها آلمانی‌ها بند برق سروبی در ۶ کیلومتری جنوب شرق کابل و سد نغلو را احداث کردند. همچنین، آلمانی‌ها بند برق ماهی پر را ساختند. بند برق جلال‌آباد و سد برق آبی کجکی از دیگر پروژه‌های برق آبی بوده است.
تولید برق در افغانستان در سال ۱۹۷۵، حدود ۳۲۸ میلیون کیلووات ساعت، در سال ۱۹۸۲ حدود ۳۹۴ میلیون کیلووات ساعت، در سال ۱۹۹۸ حدود ۱۱۰ میلیون کیلووات ساعت، در سال ۲۰۰۰ حدود ۱۰۵ میلیون کیلووات ساعت و در سال ۲۰۰۹ حدود 285/5 میلیون کیلووات ساعت بود. مقدار برق وارداتی در سال ۲۰۰۸، قریب به ۱۲۰ میلیون کیلووات ساعت بود.
بخشی از گاز طبیعی مورد نیاز از معادن شمالی افغانستان استخراج و مابقی از خارج وارد می‌شود. به‌تازگی قراردادی با یک شرکت چینی برای استخراج معادن نفت و گاز حوزه آمودریا امضا شده است. نفت و فرآورده‌های نفتی مورد نیاز افغانستان بیشتر از خارج وارد می‌شود. مصرف سوخت در سال ۲۰۱۰، حدود ۴۸۰۰۰ بشکه در روز بود. قبل از سقوط رژیم کمونیستی نجیب‌الله، بخش عمده فرآورده‌های نفتی مورد نیاز افغانستان از اتحاد شوروی وارد می‌شد؛ ولی پس از فروپاشی شوروی، فرآورده‌های نفتی مورد نیاز افغانستان از ترکمنستان، ازبکستان، قزاقستان، روسیه، آذربایجان، ایران و برخی کشورهای دیگر وارد می‌شده است.[۱]
نیز نگاه کنید به
جغرافیای اقتصادی افغانستان؛ صنعت افغانستان؛ گاز طبیعی افغانستان
کتابشناسی
- ↑ علی آبادی، علیرضا (1395). جامعه و فرهنگ افغانستان. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص 390-392.