ویکتور هوگو

از دانشنامه ملل

ویکتور هوگو Victor Hugo) (۱۸85 - ۱۸02))، رمان‌نویس، شاعر، و هنرمند فرانسوی است. وی مهم‌ترین نویسنده رمانتیک جهان به حساب می‌آید. اگر این اصل کلی که «مردان بزرگ حاصل اتفاقات بزرگ هستند» را قبول داشته باشیم، هوگو احتمالا خوش‌شانس بوده که در سال 1802 در فرانسه (در بزانسون، در شرق فرانسه) به دنیا آمده است؛ یعنی فرانسه در زمان هوگو مملو از اتفاقات بزرگ سیاسی، اجتماعی و حتی ادبی بوده است. دهه قبل از به دنیا آمدن ویکتور ماری هوگو، همان دهه معروف انقلاب فرانسه است و ویکتور سه سال بعد از پیروزی انقلاب فرانسه و سقوط امپراتوری بوربون‌ها به دنیا آمد. ویکتور دو ساله بود که ناپلئون رسما امپراتور جدید فرانسه شد، هر چند قبل از تولد 18 سالگی ویکتور، ناپلئون سقوط کرد و امپراتوری بوربون قدرت را دوباره به دست گرفت. در پاریس رشد كرد و استعدادش بسیار زود در این شهر ظاهر گشت. در 1816 و در چهارده سالگی در یادداشتش نوشته است:«می‌خواهم شاتوبریان باشم یا هیچ». هوگو پس از آن با عشق شدید و شیوه خاص به نویسندگی، شاعری، رمان‌نویسی و نقد هنری پرداخت. وی كه از قریحه شاعری برخوردار بود به این نكته پی برد كه شعر حرفه‌ای است كه باید ابتدا فنون آن را فرا گرفت. پس در عین جوانی، با تمرین‌های مداوم به آموختن علم عروض و فن معانی و بیان روی آورد. در هفده سالگی با بردارانش مجله كنسرواتوار لیترر را تأسیس كرد كه تا ماه مارس 1821 دوام یافت. در این مجله مقاله‌های فراوان انتقادی با قضاوتی ساده و قابل توجه و سبكی متین انتشار داد. شعرهای هوگو در 15 سالگی کم کم به جوامع ادبی وقت فرانسه راه پیدا کردند. اولین دیوان شعر هوگو در سال 1822 وقتی 20 ساله بود، منتشر شد. پس از ان دیسلند را در 1823 منتشر كرد كه از نظر قالب و مبنا بیش از آثار گذشته‌اش جنبه رمانتیک داشت. در 1824 كتاب جدید وی جدید انتشار یافت و چهارمین چاپ از اشعار او در سال‌های 1828ـ1825 در سه جلد به‌عمل آمد كه سومین جلد شامل اشعار جدید و متنوع بود. این دیوانه‌ها هوگو را در نظر نسل جدید ادبی استاد انكارناپذیر سبک تازه شعر معرفی كرد. در دیباچه‌ای كه هوگو به چاپ‌های متوالی می‌نوشت و در آن جنبه زیبایی‌شناسی را به‌صورت گسترده مورد تفسیر قرار داد، از تحولی در هنر شاعری و نویسندگی خبر می‌داد.

«آخرین روز یک محکوم» که اولین داستان مستقل اوست،‌ هفت سال بعد از اولین دیوان اشعارش به چاپ رسید. ویكتور هوگو در ساختن «افسانه قرون» كه خودشاهكاری است بزرگ، از شاهنامه فردوسی الهام گرفت .[۱]در سال 1827 هوگو درام «کرامول» را منتشر کرد؛ کتابی که مقدمه‌اش از خودش مهم‌تر شد و بعد‌ها مقدمه مفصل کتاب به مرامنامه مکتب رمانتیسم ادبی جهان تبدیل شد. از همین جا رمانتیسم به عنوان یک مکتب مستقل به دنیا آمد. گوژپشت نوتردام اولین رمان پرفروش و محصول قلم 29 سالگی آقای هوگو در همان ماه‌های اول چاپش رکورد پرفروش‌ترین کتاب تا آن زمان را شکست و در همان سال اول به بیشتر زبان‌های اروپایی ترجمه شد. بعد از گوژ پشت نوتردام هوگو به فکر افتاد کتابی درباره فقر و انسانیت یا به قول خودش «کتابی برای همه آزادگان جهان» بنویسد اما نوشتن و انتشار این کتاب سال‌های سال طول کشید تا بالاخره در سال 1862 بینوایان به دنیا آمد؛ کتابی که هنوز یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های دنیاست. هوگو در رمان بعدی اش- کارگران دریا- کمی از دید تلخ و تیره سیاسی- اجتماعی‌اش دور شد و کتاب را به جزیره جرنسی تقدیم کرد؛ جزیره‌ای در غرب سواحل نورماندی فرانسه و جنوب انگلیس که هوگو 15 سال تبعدیش را در آن جا گذراند. در سال 1869 او با رمان مردی که می‌خندد دوباره به دنیای ادبیات انتقادی- سیاسی برگشت، هوگو در این رمان حسابی به فرهنگ فئودالیسم، آریستو کراسی و سرمایه‌داری انتقاد کرده بود، انتقادی که فلوبر و حتی امیل زولا به خودشان گرفتند و این شروع یک سلسله جنگ لفظی- ادبی – بین فلوبر و هوگو بود که چندین سال طول کشید. آخرین رمان او،‌ «نود و سه» باز هم درباره دوره ترور یا همان یک سال و دو ماه معروف خونین و خشن بعد از انقلاب فرانسه است.رمان وقتی چاپ شد که شهرت و محبوبیت هوگو به دلایل سیاسی روبه افول بود و کسی آن چنان از آخرین کتاب آقای نویسنده استقبال نکرد. اما بعد‌ها بسیاری از منتقدان گفته‌اند و نوشتند که نود و سه می‌تواند بهترین رمان ویکتور هوگو باشد.

در سال 1881 هوگو 79 سالگی خودش را جشن گرفت و به افتخار ورود آقای نویسنده به دهه هشتاد زندگی‌اش یکی از با شکوه‌ترین جشن تولد‌های تاریخ ادبیات جهان برگزار شد. جشن از روز بیست و پنجم فوریه (یک روز قبل از روز تولد هوگو) آغاز شد و در روز بیست و هفتم با یکی از بزرگ‌ترین رژه‌های تاریخ ارتش فرانسه پایان گرفت. رژه در سرتاسر شانزه لیزه و خیابان‌های مرکزی پاریس اجرا شد و شش ساعت طول کشید تا کل رژه روندگان از پای پنجره‌ای که هوگو پشت آن نشسته بود، رد بشوند. چهار سال بعد هوگو در 83 سالگی چشم از جهان فرو بست و 2 میلیون نفر در مراسم خاکسپاری‌اش در پانتئون شرکت کردند و آقای نویسنده بالاخره در کنار نویسندگانی مثل دوما و زولا، منتقد قدیمی‌اش آرام گرفت.[۲]

نیز نگاه کنید به

تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی سوریه؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی سیرالئون؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی فرانسه؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی اردن؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی اسپانیا؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی اوکراین؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی تایلند؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی آرژانتین؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی سودان؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی روسیه؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی سنگال؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی افغانستان؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی کوبا؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی تونس؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی مصر؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی کانادا.

کتابشناسی

  1. حدیدی ،جواد ، از سعدی تا آراگون ، مرکز نشر دانشگاهی تهران 1373،ص.267.
  2. نعیمی گورابی، محمدحسین(1392). جامعه و فرهنگ فرانسه. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ( در دست انتشار )،