جغرافیای انسانی کوبا: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:جغرافیای انسانی کوبا.jpg|جایگزین=جغرافیای انسانی کوبا|بندانگشتی|'''جغرافیای انسانی کوبا''']]
[[پرونده:جغرافیای انسانی کوبا.jpg|جایگزین=جغرافیای انسانی کوبا|بندانگشتی|جغرافیای انسانی کوبا]]
'''از ديدگاه سياسی اداری، كوبا به 14 استان، 169 منطقه شهرداری و يک منطقه شهرداری خاص (جزيره خوبنتود) تقسيم شده است. پايتخت این کشور، شهر هاوانا ی‌باشد كه در شمال غربی جزيره با وسعتی به اندازه 72084 كيلومتر مربع و با جمعيت 2193848 نفر كه در 15 منطقه شهرداری و تراكم جمعيتی 3040 نفر به كيلومتر مربع می‌باشد.<ref>Perez Murillo(۲۰۱۱).p۲۳.</ref>'''
از ديدگاه سياسی اداری، كوبا به 14 استان، 169 منطقه شهرداری و يک منطقه شهرداری خاص (جزيره خوبنتود) تقسيم شده است. پايتخت این کشور، شهر هاوانا ی‌باشد كه در شمال غربی جزيره با وسعتی به اندازه 72084 كيلومتر مربع و با جمعيت 2193848 نفر كه در 15 منطقه شهرداری و تراكم جمعيتی 3040 نفر به كيلومتر مربع می‌باشد.<ref>María Dolores,P. (2011). Aspectos demográficos y sociales de la isla de Cuba</ref>  


'''جمعیت جمهوری كوبا طبق آخرین آمارگیری انجام شده در سپتامبر سال 2012 حدود 11.163.934 و تراكم جمعيتی آن، 101.6 نفر در هركيلومتر مربع می‌باشد كه از اين تعداد 8.442.079 نفر در مناطق شهری زندگی می‌کنند و 2.721.855 در مناطق روستایی ساکن هستند.'''
جمعیت جمهوری كوبا طبق آخرین آمارگیری انجام شده در سپتامبر سال 2012 حدود 11.163.934 و تراكم جمعيتی آن، 101.6 نفر در هركيلومتر مربع می‌باشد كه از اين تعداد 8.442.079 نفر در مناطق شهری زندگی می‌کنند و 2.721.855 در مناطق روستایی ساکن هستند.


=== '''[[نژاد در کوبا]]''' ===
=== [[نژاد در کوبا]] ===
'''[i][[کوبا|كوبا]] جامعه ای چندنژادی است كه ريشه در شبه جزيره ايبری و قاره آفريقا دارد. جمعيت كوبا متشكل از كرئولهای اروپايی می‌باشد كه بين آن‌ها نژاد اسپانيايی غالب است. نژاد سياه، مولاتو<sup>[2]</sup> و مستيزو<sup>[3]</sup> نیز از نژادهایی هستند که جمعیت [[کوبا]] را تشکیل می دهند. البته بومیهای كوبا در همان'''
[[کوبا|كوبا]] جامعه ای چندنژادی است كه ريشه در شبه جزيره ايبری و قاره آفريقا دارد. جمعيت كوبا متشكل از كرئولهای (Criollo) [i] اروپايی می‌باشد كه بين آن‌ها نژاد اسپانيايی غالب است. نژاد سياه، مولاتو (Mulato) [ii] و مستيزو (Mestizo) [iii] نیز از نژادهایی هستند که جمعیت [[کوبا]] را تشکیل می دهند. البته بومیهای كوبا در همان دوران استعمار از بين رفتند ولی در قرن نوزدهم، بومیهای مايا از شبه جزيره يوكاتان برای كار در مزارع به كوبا آورده شدند. همچنين از آسيای شرقی، بخصوص چينی ها و [[ژاپن|ژاپنی]] ها نيزبه كوبا مهاجرت كرده اند.


'''دوران استعمار از بين رفتند ولی در قرن نوزدهم، بومیهای مايا از شبه جزيره يوكاتان برای كار در مزارع به كوبا آورده شدند. همچنين از آسيای شرقی، بخصوص [[چین|چينی ها]] و ژاپنی ها نيزبه كوبا مهاجرت كرده اند.'''
طبق آمارگيری انجام شده در سال 2002[iv]، اين كشور متشكل از 7.271.926 نفر سفيدپوست، 2.778.923 نفر مولاتو و 1.126.894 نفر سياه پوستان میباشد. در كوبا، چينی های بسياری نيز ديده میشوند كه از نسل كارگرانی هستند كه در قرن نوزدهم برای كار در ساخت راه آهن و معادن به كوبا آمدند ولی پس از انقلاب صنعتی، بسياری از اين كارگران در كوبا ماندگار شدند چون هزينه پرداخت بليط برگشت به چين را نداشتند.  
[[پرونده:مردم کوبا.jpg|جایگزین=مردم کوبا|بندانگشتی|مردم کوبا]]
كوبايی های سفيد پوست كه حدود 65.05% از جمعيت اين كشور را تشكيل میدهند اساسا اسپانيايی تبار میباشند. در طی قرن‌های هجدهم و نوزدهم و اوايل قرن بيستم، بخصوص مهاجرانی از جزاير قناری، گاليسيا، آستورياس و كاتالونيا از اسپانيا به كوبا مهاجرت كردند. ديگر مليت های اروپايی كه به كوبا مهاجرت نمودند شامل بريتانيايی ها، روس ها، لهستانی ها، پرتغالی ها، رومانيايی ها، ايتاليايی ها، يونانی ها، فرانسوی ها، آلمانی ها و ايرلندی ها بودند. البته در بعضی از روستاهای كوبا، جمعيت كوچكی از يهودی ها نيز ديده میشوند. همچنين، ورود قابل توجهی از اقوام خاورميانه، بخصوص [[لبنان]]، فلسطين، ترکیه و سوريه نيز در ترکیب جمعیتی این کشور دیده می‌شوند.


'''طبق آمارگيری انجام شده در سال 2002[4]، اين كشور متشكل از 7.271.926 نفر سفيدپوست، 2.778.923 نفر مولاتو و 1.126.894 نفر سياه پوستان میباشد. در كوبا، چينی های بسياری نيز ديده میشوند كه از نسل كارگرانی هستند كه در قرن نوزدهم برای كار در ساخت راه آهن و معادن به كوبا آمدند ولی پس از انقلاب صنعتی، بسياری از اين كارگران در كوبا ماندگار شدند چون هزينه پرداخت بليط برگشت به [[چین|چين]] را نداشتند.'''
آفريقايی-كوبايی ها حدود 10.08% تا 23.84% [[جمعیت کوبا|جمعيت كوبا]] را تشكيل می دهد. اصلیت اين افراد به كنگو در آفريقای مركزی برمی‌گردد. كوبايی هايی نیز از نژاد آسيايی می باشند که حدود 1% جمعيت اين كشور را تشكيل می دهند و به طور كلی از نژاد چينی، [[ژاپن|ژاپنی]] و يا كره ای میباشند. 
[[پرونده:مردم کوبا.jpg|جایگزین=مردم کوبا|بندانگشتی|'''مردم کوبا''']]
'''كوبايی های سفيد پوست كه حدود 65.05% از جمعيت اين كشور را تشكيل میدهند اساسا اسپانيايی تبار میباشند. در طی قرن‌های هجدهم و نوزدهم و اوايل قرن بيستم، بخصوص مهاجرانی از جزاير قناری، گاليسيا، آستورياس و كاتالونيا از اسپانيا به كوبا مهاجرت كردند. ديگر مليت های اروپايی كه به كوبا مهاجرت نمودند شامل بريتانيايی ها، روس ها، لهستانی ها، پرتغالی ها، رومانيايی ها، ايتاليايی ها، يونانی ها، فرانسوی ها، آلمانی ها و ايرلندی ها بودند. البته در بعضی از روستاهای كوبا، جمعيت كوچكی از يهودی ها نيز ديده میشوند. همچنين، ورود قابل توجهی از اقوام خاورميانه، بخصوص [[لبنان]]، [[فلسطین|فلسطين]]، [[ترکیه]] و [[سوريه]] نيز در ترکیب جمعیتی این کشور دیده می‌شوند.'''


'''آفريقايی-كوبايی ها حدود 10.08% تا 23.84% [[جمعیت کوبا|جمعيت كوبا]] را تشكيل می دهد. اصلیت اين افراد به كنگو در آفريقای مركزی برمی‌گردد. كوبايی هايی نیز از نژاد آسيايی می باشند که حدود 1% جمعيت اين كشور را تشكيل می دهند و به طور كلی از نژاد چينی، ژاپنی و يا كره ای میباشند. '''
گفته می‌شود كه حدود 1.02% از [[جمعیت کوبا|جمعيت كوبا]]، در مناطق دورافتاده گوآنتانامو مستقر هستند. بعضی از بومی های آمريكای شمالی نيز در قرن نوزدهم در كوبا مستقر شدند، اگرچه آمار دقيقی درباره نسل كنونی آنان در دست نيست.


'''گفته می‌شود كه حدود 1.02% از [[جمعیت کوبا|جمعيت كوبا]]، در مناطق دورافتاده گوآنتانامو مستقر هستند. بعضی از بومی های [[آمریکای شمالی|آمريكای شمالی]] نيز در قرن نوزدهم در [[کوبا|كوبا]] مستقر شدند، اگرچه آمار دقيقی درباره نسل كنونی آنان در دست نيست.'''
=== حرکات جمعیت[v] ===
ريتم رشد جمعيتی، از سه دهه اخير شيب كاهشی داشته است. طبق آخرين اطلاعات ارائه شده توسط اداره ملی آمار كوبا[https://globaledge.msu.edu/ (O.N.E.)]، نرخ خالص زاد و ولد در سال 2009 به 11.6% رسيد، درحالی كه نرخ خالص مرگ و مير 7.7% بود كه رشد طبيعی 3.9% درصدی را نشان میداد. نرخ مهاجرت از سال ها پيش منفی می‌باشد و در سال 2009 به 3.3- درصد رسيد، بنابراين رشد كلی جمعيت به سختی به 0.06% بود.


'''ريتم رشد جمعيتی، از سه دهه اخير شيب كاهشی داشته''' '''است. طبق آخرين اطلاعات ارائه شده توسط اداره ملی آمار كوبا(O.N.E.)، نرخ خالص زاد و ولد در سال 2009 به 11.6% رسيد، درحالی كه نرخ خالص مرگ و مير 7.7% بود كه رشد طبيعی 3.9% درصدی را نشان میداد. نرخ مهاجرت از سال ها پيش منفی می‌باشد و در سال 2009 به 3.3- درصد رسيد، بنابراين رشد كلی جمعيت به سختی به 0.06% بود.'''
مرگ و مير نوزادان در سال 2009 حدود 4.8% بود كه پايين ترين نرخ در تمام قاره آمريكا و حتی كمتر از همين نرخ در ايالات‌متحده آمريكا و [[کانادا|كانادا]] بود. البته كوبا از پس از [[انقلاب کوبا|انقلاب]] به بعد، نرخ‌های هربار كمتری را ثبت كرده است.


'''مرگ و مير نوزادان در سال 2009 حدود 4.8% بود كه پايين ترين نرخ در تمام قاره [[آمريكا]] و حتی كمتر از همين نرخ در ايالات‌متحده آمريكا و [[کانادا|كانادا]] بود. البته [[کوبا|كوبا]] از پس از [[انقلاب کوبا|انقلاب]] به بعد، نرخ‌های هربار كمتری را ثبت كرده است.'''
یکی دیگر از ویژگی های [[جمعیت کوبا|جمعیتی کوبا]] این است که نرخ زاد و ولد در کل برای سال ها، در زیر سطح جایگزینی و 2.1 فرزند به ازای هر زن است. در سال 2009 اين نرخ 1.70 فرزند به ازای هر زن بود، كه كمترين نرخ در آمريكای لاتين می‌باشد. از طرف ديگر اميد به زندگی در كوبا، ميان بالاترين ها در منطقه می‌باشد كه در سال 2009 به 97،77 سال می رسد (75.1 مردان، 79.2 زنان). البته متغیرهای دموگرافیک در کوبا به طور کلی رفتاری همگن دارند، اگرچه برخی از استان‌ها و شهرها در شاخص های خاصی برجسته می‌شوند . 


'''یکی دیگر از ویژگی های جمعیتی کوبا این است که نرخ زاد و ولد در کل برای سال ها، در زیر سطح جایگزینی و 2.1 فرزند به ازای هر زن است. در سال 2009 اين نرخ 1.70 فرزند به ازای هر زن بود، كه كمترين نرخ در [[آمريكای لاتين]] می‌باشد. از طرف ديگر اميد به زندگی در كوبا، ميان بالاترين ها در منطقه می‌باشد كه در سال 2009 به 97،77 سال می رسد (75.1 مردان، 79.2 زنان). البته متغیرهای دموگرافیک در کوبا به طور کلی رفتاری همگن دارند، اگرچه برخی از استان‌ها و شهرها در شاخص های خاصی برجسته می‌شوند . '''
از ديگر اطلاعات جمعيتی كوبا می‌توان اشاره نمود كه در اين كشور ميزان طلاق نسبت به كشورهای منطقه [[آمریکا|آمريكی لاتين]] در بالاترين رتبه قرار دارد و بالاترين ميزان سقط جنين در دنيا نيز در كوبا مشاهده می‌شود.<ref>.Ledesma Alonso, E. (2014). Familia cubana en desarrollo. P.202</ref>


'''از ديگر اطلاعات جمعيتی كوبا می‌توان اشاره نمود كه در اين كشور ميزان طلاق نسبت به كشورهای منطقه آمريكی لاتين در بالاترين رتبه قرار دارد و بالاترين ميزان سقط جنين در دنيا نيز در كوبا مشاهده می‌شود.<ref>Ledesma Alonso(۲۰۱۴).p۲۰۲.</ref>'''
جمعيت اقتصادی فعال اين كشور حدود 4.4 ميليون نفر می‌باشد كه تقريبا 50% از آن با يك نرخ بيكاری 3% و از سطح بالای فنی و حرفه ای برخوردار می‌باشند. اما بيش از 18% جمعيت فعال اقتصادی، از افراد دانشگاهی می باشند، كه سطح بالای آموزشی اين افراد به تخصص هايی چون پزشكی، آموزش، اقتصاد، مشاغل فنی و علوم اجتماعی برمی‌گردد. [[کوبا|كوبا]]، دانش‌های حرفه ای خود را به ديگر كشورها نيز صادر می‌کند از جمله اين كشورها كه از دانش های حرفه ای كوبا بهره مند می‌شوند می‌توان از ونزوئلا، بوليوی، برزيل، آفريقای جنوبی و آنگولا نام برد.


'''جمعيت اقتصادی فعال اين كشور حدود 4.4 ميليون نفر می‌باشد كه تقريبا 50% از آن با يك نرخ بيكاری 3% و از سطح بالای فنی و حرفه ای برخوردار می‌باشند. اما بيش از 18% جمعيت فعال اقتصادی، از افراد دانشگاهی می باشند، كه سطح بالای آموزشی اين افراد به تخصص هايی چون پزشكی، آموزش، اقتصاد، مشاغل فنی و علوم اجتماعی برمی‌گردد. [[کوبا|كوبا]]، دانش‌های حرفه ای خود را به ديگر كشورها نيز صادر می‌کند از جمله اين كشورها كه از دانش های حرفه ای كوبا بهره مند می‌شوند می‌توان از [[ونزوئلا]]، [[بوليوی]]، [[برزيل]]، [[آفريقای جنوبی]] و [[آنگولا]] نام برد.'''
سطح آموزش متوسطه جمعيت، 12 سال تحصيلی می‌باشد. كوبا يكی از كشورهای دنيا می‌باشد كه بيشترين متخصصين خود را تحت عنوان فرار مغزها از دست می دهد. اين افراد بيشتر به [[ایالات متحده|ايالات‌متحده آمريكا]] و اروپا مهاجرت می‌کنند. در سی سال اخير از كوبا حدود 15000 پزشک، بيش از 10000 مهندس، و همينطور بيش از 25000 متخصص با درجه ليسانس و همينطور تعدادی نيز متخصصين متوسطه و كارگران ماهر از كوبا مهاجرت كردند.


'''سطح آموزش متوسطه جمعيت، 12 سال تحصيلی می‌باشد. كوبا يكی از كشورهای دنيا می‌باشد كه بيشترين متخصصين خود را تحت عنوان فرار مغزها از دست می دهد. اين افراد بيشتر به [[ايالات‌متحده آمريكا]] و [[اروپا]] مهاجرت می‌کنند. در سی سال اخير از كوبا حدود 15000 پزشک، بيش از 10000 مهندس، و همينطور بيش از 25000 متخصص با درجه ليسانس و همينطور تعدادی نيز متخصصين متوسطه و كارگران ماهر از كوبا مهاجرت كردند.'''
طبق آمار ارائه شده درباره وضعيت زندگی در كوبا می‌توان اشاره كرد كه 95.5% از خانه ها در كوبا برق دارند (در مناطق شهری اين ميزان به 99.6% می رسد)؛ 96.4% محلی برای آشپزی دارند، و 91.3% از آن‌ها و 92.6% از جمعيت از سرويس بهداشتی بهره مند هستند. طبق [https://www.paho.org/en سازمان بهداشت پان آمريكن] (Organización Panamericana de la Salud ) ، كوبا بالاترين ميزان خودكشی را در نيمكره دارد: با 18.1 در ازای 100000 نفر كه پس از آن اروگوئه با 15.9در جايگاه دوم قرار دارد. 
[[پرونده:هرم جمعیت کوبا در سال ۲۰۲۰.png|جایگزین=هرم جمعیت کوبا در سال ۲۰۲۰|بندانگشتی|هرم جمعیت کوبا در سال ۲۰۲۰]]


'''طبق آمار ارائه شده درباره وضعيت زندگی در كوبا می‌توان اشاره كرد كه 95.5% از خانه ها در كوبا برق دارند (در مناطق شهری اين ميزان به 99.6% می رسد)؛ 96.4% محلی برای آشپزی دارند، و 91.3% از آن‌ها و 92.6% از جمعيت از سرويس بهداشتی بهره مند هستند. طبق سازمان بهداشت پان آمريكن[6]، كوبا بالاترين ميزان خودكشی را در نيمكره دارد: با 18.1 در ازای 100000 نفر كه پس از آن اروگوئه با 15.9در جايگاه دوم قرار دارد.''' 
=== [[  هرم سنی و جنسی جمعیت کوبا]] ===
[[پرونده:هرم جمعیت کوبا در سال ۲۰۲۰.png|جایگزین=هرم جمعیت کوبا در سال ۲۰۲۰|بندانگشتی|'''هرم جمعیت کوبا در سال ۲۰۲۰''']]
طبق تخمين‌های [https://globaledge.msu.edu/ اداره ملی آمار کوبا] (Oficina Nacional de Estadisticas) درسال 2007، جمعيت 65 سال يا بيشتر، 11.6%  از كل جمعيت را شامل می‌شود و جمعيت 60 ساله و پایین تر، 16.3% می‌باشد كه باعث شده كوبا پس از [[اوروگوئه]]، دومين كشور كهن سال در آمريكای لاتين باشد. از طرف ديگر، با گذشت دهه ها، كاهش تدريجی جمعيت از 0 تا14 سالگی ديده می شود كه 18.2% از كل جمعيت كوبا را شامل می شود. سن متوسط جمعيت 37.3 ساله است كه در زنان 38 سال و در مردان 36.6 می‌باشد. طبق مطالعات صورت گرفته در سال های اخیر چنین تاكيد شده كه برای سال 2025، كوبا پيرترين كشور منطقه آمريكای لاتين و يكی از 25 كشور پير در تمام دنيا خواهد بود. [[هرم سنی و جنسی جمعیت کوبا|هرم جمعيتی]] سال 2007، كاهش پايدار باروری را در طول دهه های اخير نشان می دهد، كه البته رشد پيری [[جمعیت کوبا|جمعيت]] نيز به دلیل افزايش اميد به زندگی ديده می‌شود. در حال حاضر ساكنين بالای 100 سال در كوبا به 1541 نفر، يعنی حدود 0.016% می رسد.


=== [[  هرم سنی و جنسی جمعیت کوبا|  '''هرم سنی و جنسی جمعیت کوبا''']] ===
=== ترکیب جنسی ===
'''طبق تخمين‌های اداره ملی آمار کوبا[7] درسال 2007، جمعيت 65 سال يا بيشتر، 11.6%  از كل جمعيت را شامل می‌شود و جمعيت 60 ساله و پایین تر، 16.3% می‌باشد كه باعث شده كوبا پس از [[اوروگوئه]]، دومين كشور كهن سال در آمريكای لاتين باشد. از طرف ديگر، با گذشت دهه ها، كاهش تدريجی جمعيت از 0 تا14 سالگی ديده می شود كه 18.2% از كل جمعيت كوبا را شامل می شود. سن متوسط جمعيت 37.3 ساله است كه در زنان 38 سال و در مردان 36.6 می‌باشد. طبق مطالعات صورت گرفته در سال های اخیر چنین تاكيد شده كه برای سال 2025، كوبا پيرترين كشور منطقه آمريكای لاتين و يكی از 25 كشور پير در تمام دنيا خواهد بود. [[هرم سنی و جنسی جمعیت کوبا|هرم جمعيتی]] سال 2007، كاهش پايدار باروری را در طول دهه های اخير نشان می دهد، كه البته رشد پيری [[جمعیت کوبا|جمعيت]] نيز به دلیل افزايش اميد به زندگی ديده می‌شود. در حال حاضر ساكنين بالای 100 سال در كوبا به 1541 نفر، يعنی حدود 0.016% می رسد.'''
طبق اطلاعات اداره ملی آمار كوبا در سال 2012 جمعيت كوبا از 50% زن و 50 % مرد تشكيل شده است که نسبت به آمارگیری قبلی جمعیت مردان 1/0 کاهش داشته است.


'''طبق اطلاعات اداره ملی آمار كوبا در سال 2012 جمعيت كوبا از 50% زن و 50 % مرد تشكيل شده است که نسبت به آمارگیری قبلی جمعیت مردان 1/0 کاهش داشته است.'''
=== [[وضعيت شهرنشينی وروستانشينی کوبا]] ===
 
براساس اطلاعات اداره ملی آمار کوبا جمعيت شهری حدود 76% و جمعيت روستايی در كوبا حدود 24% می‌باشد که با توجه به آمارگیری قبلی، جمعیت شهری حدود 6/0 درصد افزایش را نشان می دهد.
=== '''[[وضعيت شهرنشينی وروستانشينی کوبا]] و مهاجرت داخلی''' ===
'''براساس اطلاعات اداره ملی آمار کوبا جمعيت شهری حدود 76% و جمعيت روستايی در كوبا حدود 24% می‌باشد که با توجه به آمارگیری قبلی، جمعیت شهری حدود 6/0 درصد افزایش را نشان می دهد.'''
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|'''سال 2012'''
|سال 2012
|'''زنان'''
|زنان
|'''مردان'''
|مردان
|'''جمع کل'''
|جمع کل
|-
|-
|'''شهری'''
|شهری
|'''392/309/4'''
|392/309/4
|'''687/132/4'''
|687/132/4
|'''079/442/8'''
|079/442/8
|-
|-
|'''روستایی'''
|روستایی
|'''895/282/1'''
|895/282/1
|'''960/438/1'''
|960/438/1
|'''855/721/2'''
|855/721/2
|-
|-
|'''جمع کل'''
|جمع کل
|'''287/592/5'''
|287/592/5
|'''647/571/5'''
|647/571/5
|'''934/163/11'''
|934/163/11
|}  
|}
 
'''همانند بسياری از كشورهای جهان سوم، در كوبا نيز پديده مهاجرت داخلی، در اكثر مواقع از روستا به شهر و از شرق به غرب كشور ديده می‌شود. عليرغم سياست‌های صنعتی سازی و توسعه كه در شرق كوبا انجام شده است، تعداد قابل توجهی از افراد به طرف غرب كوبا و اكثرا به سوی هاوانا، در جستجوی حقوق بيشتر و امكانات تجاری بهتر مهاجرت می‌کنند. <ref>Macías Martín(۲۰۱۰).p۸۰.</ref> در آخرين آمارگيری در سال 2009، نشان داده شده است كه تقريبا 30% جمعيت كوبا، حدود 3.4 ميليون  نفر از کوبایی‌ها، در محلی غيراز محل اصلی خود ساكن شده‌اند. 40.7%  از كوبايی ها در استان‌های شرقی اين كشور ساكن بوده‌اند كه 916241 نفر به استان‌های ديگر و 327818 نفر به پايتخت مهاجرت كرده‌اند.'''


== '''نیز نگاه کنید به''' ==
=== مهاجرت داخلی ===
همانند بسياری از كشورهای جهان سوم، در كوبا نيز پديده مهاجرت داخلی، در اكثر مواقع از روستا به شهر و از شرق به غرب كشور ديده می‌شود. عليرغم سياست‌های صنعتی سازی و توسعه كه در شرق كوبا انجام شده است، تعداد قابل توجهی از افراد به طرف غرب كوبا و اكثرا به سوی هاوانا، در جستجوی حقوق بيشتر و امكانات تجاری بهتر مهاجرت می‌کنند. <ref>.Macías Martín,J. (2010) crisis política, crisis económica y emigración</ref> در آخرين آمارگيری در سال 2009، نشان داده شده است كه تقريبا 30% جمعيت كوبا، حدود 3.4 ميليون  نفر از کوبایی‌ها، در محلی غيراز محل اصلی خود ساكن شده‌اند. 40.7%  از كوبايی ها در استان‌های شرقی اين كشور ساكن بوده‌اند كه 916241 نفر به استان‌های ديگر و 327818 نفر به پايتخت مهاجرت كرده‌اند.


* [[جمعیت چین|'''جمعیت چین''']]
== نیز نگاه کنید به ==
* [[نژاد در ژاپن|'''نژاد در ژاپن''']]
* [[نژادهای کانادا|'''نژاد های کانادا''']]
* [[هرم سنی و جنسی جمعیت افغانستان|'''هرم سنی و جنسی جمعیت افغانستان''']]
* [[وضعيت شهرنشينی و روستانشينی ژاپن|'''وضعیت شهرنشینی و روستانشینی ژاپن''']]


== '''پاورقی''' ==
* [[جغرافیای انسانی روسیه]]
'''<sup>[i]</sup> Criollo: به فرزندان اسپانیایی ها گفته می شد که در خاک مستعمرات به دنیا می آمدند.'''
* [[جغرافیای انسانی کانادا]]
* [[جغرافیای انسانی تونس]]
* [[جغرافیای انسانی افغانستان]]
* [[جغرافیای انسانی لبنان]]
* [[جغرافیای انسانی ژاپن]]
* [[جغرافیای انسانی مصر]]
* [[جمعیت چین]]
* [[جمعیت روسیه]]
* [[جمعیت کانادا]]
* [[جمعیت افغانستان]]
* [[نژاد در ژاپن]]
* [[هرم سنی و جنسی جمعیت افغانستان]]


'''<sup>[ii]</sup> Mulatoفرزند حاصل از ازدواج یک سفیدپوست ویک سیاه پوست'''
== پاورقی ==
<sup>[i].</sup> به فرزندان اسپانیایی ها گفته می شد که در خاک مستعمرات به دنیا می آمدند.


'''<sup>[iii]</sup> Mestizo: فرزند حاصل از ازدواج سفیدپوست اسپانیایی و بومی آمریکایی'''
<sup>[ii].</sup> فرزند حاصل از ازدواج یک سفیدپوست ویک سیاه پوست.


'''<sup>[iiii]</sup>  لازم به ذکر است که نگارنده موفق نشد تا به آمار نژادی آخرین آمارگیری انجام شده در سال 2012 دست یابد.'''
<sup>[iii].</sup> فرزند حاصل از ازدواج سفیدپوست اسپانیایی و بومی آمریکایی.


'''<sup>[iiiii]</sup>  لازم به ذکر است که نتیجه آخرین آمارگیری مربوط به سال 2012 در این مورد هنوز در سایت رسمی اداره ملی آمار کوبا اعلام نشده است. بنابراین آمار ذکر شده در این زمینه، مربوط به اعلام رسمی اداره ملی آمار کوبا در سال 2009 قید شده است.'''
<sup>[iv].</sup> لازم به ذکر است که نگارنده موفق نشد تا به آمار نژادی آخرین آمارگیری انجام شده در سال 2012 دست یابد.


== '''کتابشناسی''' ==
[v]. لازم به ذکر است که نتیجه آخرین آمارگیری مربوط به سال 2٠12 در این مورد هنوز در سایت رسمی اداره ملی آمار کوبا اعلام نشده است. بنابراین آمار ذکر شده در این زمینه، مربوط به اعلام رسمی اداره ملی آمار کوبا در سال  2٠٠9قید شده است.
== کتابشناسی ==
<references />
<references />

نسخهٔ ‏۹ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۷:۰۳

جغرافیای انسانی کوبا
جغرافیای انسانی کوبا

از ديدگاه سياسی اداری، كوبا به 14 استان، 169 منطقه شهرداری و يک منطقه شهرداری خاص (جزيره خوبنتود) تقسيم شده است. پايتخت این کشور، شهر هاوانا ی‌باشد كه در شمال غربی جزيره با وسعتی به اندازه 72084 كيلومتر مربع و با جمعيت 2193848 نفر كه در 15 منطقه شهرداری و تراكم جمعيتی 3040 نفر به كيلومتر مربع می‌باشد.[۱]

جمعیت جمهوری كوبا طبق آخرین آمارگیری انجام شده در سپتامبر سال 2012 حدود 11.163.934 و تراكم جمعيتی آن، 101.6 نفر در هركيلومتر مربع می‌باشد كه از اين تعداد 8.442.079 نفر در مناطق شهری زندگی می‌کنند و 2.721.855 در مناطق روستایی ساکن هستند.

نژاد در کوبا

كوبا جامعه ای چندنژادی است كه ريشه در شبه جزيره ايبری و قاره آفريقا دارد. جمعيت كوبا متشكل از كرئولهای (Criollo) [i] اروپايی می‌باشد كه بين آن‌ها نژاد اسپانيايی غالب است. نژاد سياه، مولاتو (Mulato) [ii] و مستيزو (Mestizo) [iii] نیز از نژادهایی هستند که جمعیت کوبا را تشکیل می دهند. البته بومیهای كوبا در همان دوران استعمار از بين رفتند ولی در قرن نوزدهم، بومیهای مايا از شبه جزيره يوكاتان برای كار در مزارع به كوبا آورده شدند. همچنين از آسيای شرقی، بخصوص چينی ها و ژاپنی ها نيزبه كوبا مهاجرت كرده اند.

طبق آمارگيری انجام شده در سال 2002[iv]، اين كشور متشكل از 7.271.926 نفر سفيدپوست، 2.778.923 نفر مولاتو و 1.126.894 نفر سياه پوستان میباشد. در كوبا، چينی های بسياری نيز ديده میشوند كه از نسل كارگرانی هستند كه در قرن نوزدهم برای كار در ساخت راه آهن و معادن به كوبا آمدند ولی پس از انقلاب صنعتی، بسياری از اين كارگران در كوبا ماندگار شدند چون هزينه پرداخت بليط برگشت به چين را نداشتند.

مردم کوبا
مردم کوبا

كوبايی های سفيد پوست كه حدود 65.05% از جمعيت اين كشور را تشكيل میدهند اساسا اسپانيايی تبار میباشند. در طی قرن‌های هجدهم و نوزدهم و اوايل قرن بيستم، بخصوص مهاجرانی از جزاير قناری، گاليسيا، آستورياس و كاتالونيا از اسپانيا به كوبا مهاجرت كردند. ديگر مليت های اروپايی كه به كوبا مهاجرت نمودند شامل بريتانيايی ها، روس ها، لهستانی ها، پرتغالی ها، رومانيايی ها، ايتاليايی ها، يونانی ها، فرانسوی ها، آلمانی ها و ايرلندی ها بودند. البته در بعضی از روستاهای كوبا، جمعيت كوچكی از يهودی ها نيز ديده میشوند. همچنين، ورود قابل توجهی از اقوام خاورميانه، بخصوص لبنان، فلسطين، ترکیه و سوريه نيز در ترکیب جمعیتی این کشور دیده می‌شوند.

آفريقايی-كوبايی ها حدود 10.08% تا 23.84% جمعيت كوبا را تشكيل می دهد. اصلیت اين افراد به كنگو در آفريقای مركزی برمی‌گردد. كوبايی هايی نیز از نژاد آسيايی می باشند که حدود 1% جمعيت اين كشور را تشكيل می دهند و به طور كلی از نژاد چينی، ژاپنی و يا كره ای میباشند. 

گفته می‌شود كه حدود 1.02% از جمعيت كوبا، در مناطق دورافتاده گوآنتانامو مستقر هستند. بعضی از بومی های آمريكای شمالی نيز در قرن نوزدهم در كوبا مستقر شدند، اگرچه آمار دقيقی درباره نسل كنونی آنان در دست نيست.

حرکات جمعیت[v]

ريتم رشد جمعيتی، از سه دهه اخير شيب كاهشی داشته است. طبق آخرين اطلاعات ارائه شده توسط اداره ملی آمار كوبا(O.N.E.)، نرخ خالص زاد و ولد در سال 2009 به 11.6% رسيد، درحالی كه نرخ خالص مرگ و مير 7.7% بود كه رشد طبيعی 3.9% درصدی را نشان میداد. نرخ مهاجرت از سال ها پيش منفی می‌باشد و در سال 2009 به 3.3- درصد رسيد، بنابراين رشد كلی جمعيت به سختی به 0.06% بود.

مرگ و مير نوزادان در سال 2009 حدود 4.8% بود كه پايين ترين نرخ در تمام قاره آمريكا و حتی كمتر از همين نرخ در ايالات‌متحده آمريكا و كانادا بود. البته كوبا از پس از انقلاب به بعد، نرخ‌های هربار كمتری را ثبت كرده است.

یکی دیگر از ویژگی های جمعیتی کوبا این است که نرخ زاد و ولد در کل برای سال ها، در زیر سطح جایگزینی و 2.1 فرزند به ازای هر زن است. در سال 2009 اين نرخ 1.70 فرزند به ازای هر زن بود، كه كمترين نرخ در آمريكای لاتين می‌باشد. از طرف ديگر اميد به زندگی در كوبا، ميان بالاترين ها در منطقه می‌باشد كه در سال 2009 به 97،77 سال می رسد (75.1 مردان، 79.2 زنان). البته متغیرهای دموگرافیک در کوبا به طور کلی رفتاری همگن دارند، اگرچه برخی از استان‌ها و شهرها در شاخص های خاصی برجسته می‌شوند . 

از ديگر اطلاعات جمعيتی كوبا می‌توان اشاره نمود كه در اين كشور ميزان طلاق نسبت به كشورهای منطقه آمريكی لاتين در بالاترين رتبه قرار دارد و بالاترين ميزان سقط جنين در دنيا نيز در كوبا مشاهده می‌شود.[۲]

جمعيت اقتصادی فعال اين كشور حدود 4.4 ميليون نفر می‌باشد كه تقريبا 50% از آن با يك نرخ بيكاری 3% و از سطح بالای فنی و حرفه ای برخوردار می‌باشند. اما بيش از 18% جمعيت فعال اقتصادی، از افراد دانشگاهی می باشند، كه سطح بالای آموزشی اين افراد به تخصص هايی چون پزشكی، آموزش، اقتصاد، مشاغل فنی و علوم اجتماعی برمی‌گردد. كوبا، دانش‌های حرفه ای خود را به ديگر كشورها نيز صادر می‌کند از جمله اين كشورها كه از دانش های حرفه ای كوبا بهره مند می‌شوند می‌توان از ونزوئلا، بوليوی، برزيل، آفريقای جنوبی و آنگولا نام برد.

سطح آموزش متوسطه جمعيت، 12 سال تحصيلی می‌باشد. كوبا يكی از كشورهای دنيا می‌باشد كه بيشترين متخصصين خود را تحت عنوان فرار مغزها از دست می دهد. اين افراد بيشتر به ايالات‌متحده آمريكا و اروپا مهاجرت می‌کنند. در سی سال اخير از كوبا حدود 15000 پزشک، بيش از 10000 مهندس، و همينطور بيش از 25000 متخصص با درجه ليسانس و همينطور تعدادی نيز متخصصين متوسطه و كارگران ماهر از كوبا مهاجرت كردند.

طبق آمار ارائه شده درباره وضعيت زندگی در كوبا می‌توان اشاره كرد كه 95.5% از خانه ها در كوبا برق دارند (در مناطق شهری اين ميزان به 99.6% می رسد)؛ 96.4% محلی برای آشپزی دارند، و 91.3% از آن‌ها و 92.6% از جمعيت از سرويس بهداشتی بهره مند هستند. طبق سازمان بهداشت پان آمريكن (Organización Panamericana de la Salud ) ، كوبا بالاترين ميزان خودكشی را در نيمكره دارد: با 18.1 در ازای 100000 نفر كه پس از آن اروگوئه با 15.9در جايگاه دوم قرار دارد.

هرم جمعیت کوبا در سال ۲۰۲۰
هرم جمعیت کوبا در سال ۲۰۲۰

هرم سنی و جنسی جمعیت کوبا

طبق تخمين‌های اداره ملی آمار کوبا (Oficina Nacional de Estadisticas) درسال 2007، جمعيت 65 سال يا بيشتر، 11.6%  از كل جمعيت را شامل می‌شود و جمعيت 60 ساله و پایین تر، 16.3% می‌باشد كه باعث شده كوبا پس از اوروگوئه، دومين كشور كهن سال در آمريكای لاتين باشد. از طرف ديگر، با گذشت دهه ها، كاهش تدريجی جمعيت از 0 تا14 سالگی ديده می شود كه 18.2% از كل جمعيت كوبا را شامل می شود. سن متوسط جمعيت 37.3 ساله است كه در زنان 38 سال و در مردان 36.6 می‌باشد. طبق مطالعات صورت گرفته در سال های اخیر چنین تاكيد شده كه برای سال 2025، كوبا پيرترين كشور منطقه آمريكای لاتين و يكی از 25 كشور پير در تمام دنيا خواهد بود. هرم جمعيتی سال 2007، كاهش پايدار باروری را در طول دهه های اخير نشان می دهد، كه البته رشد پيری جمعيت نيز به دلیل افزايش اميد به زندگی ديده می‌شود. در حال حاضر ساكنين بالای 100 سال در كوبا به 1541 نفر، يعنی حدود 0.016% می رسد.

ترکیب جنسی

طبق اطلاعات اداره ملی آمار كوبا در سال 2012 جمعيت كوبا از 50% زن و 50 % مرد تشكيل شده است که نسبت به آمارگیری قبلی جمعیت مردان 1/0 کاهش داشته است.

وضعيت شهرنشينی وروستانشينی کوبا

براساس اطلاعات اداره ملی آمار کوبا جمعيت شهری حدود 76% و جمعيت روستايی در كوبا حدود 24% می‌باشد که با توجه به آمارگیری قبلی، جمعیت شهری حدود 6/0 درصد افزایش را نشان می دهد.

سال 2012 زنان مردان جمع کل
شهری 392/309/4 687/132/4 079/442/8
روستایی 895/282/1 960/438/1 855/721/2
جمع کل 287/592/5 647/571/5 934/163/11

مهاجرت داخلی

همانند بسياری از كشورهای جهان سوم، در كوبا نيز پديده مهاجرت داخلی، در اكثر مواقع از روستا به شهر و از شرق به غرب كشور ديده می‌شود. عليرغم سياست‌های صنعتی سازی و توسعه كه در شرق كوبا انجام شده است، تعداد قابل توجهی از افراد به طرف غرب كوبا و اكثرا به سوی هاوانا، در جستجوی حقوق بيشتر و امكانات تجاری بهتر مهاجرت می‌کنند. [۳] در آخرين آمارگيری در سال 2009، نشان داده شده است كه تقريبا 30% جمعيت كوبا، حدود 3.4 ميليون  نفر از کوبایی‌ها، در محلی غيراز محل اصلی خود ساكن شده‌اند. 40.7%  از كوبايی ها در استان‌های شرقی اين كشور ساكن بوده‌اند كه 916241 نفر به استان‌های ديگر و 327818 نفر به پايتخت مهاجرت كرده‌اند.

نیز نگاه کنید به

پاورقی

[i]. به فرزندان اسپانیایی ها گفته می شد که در خاک مستعمرات به دنیا می آمدند.

[ii]. فرزند حاصل از ازدواج یک سفیدپوست ویک سیاه پوست.

[iii]. فرزند حاصل از ازدواج سفیدپوست اسپانیایی و بومی آمریکایی.

[iv]. لازم به ذکر است که نگارنده موفق نشد تا به آمار نژادی آخرین آمارگیری انجام شده در سال 2012 دست یابد.

[v]. لازم به ذکر است که نتیجه آخرین آمارگیری مربوط به سال 2٠12 در این مورد هنوز در سایت رسمی اداره ملی آمار کوبا اعلام نشده است. بنابراین آمار ذکر شده در این زمینه، مربوط به اعلام رسمی اداره ملی آمار کوبا در سال  2٠٠9قید شده است.

کتابشناسی

  1. ↑ María Dolores,P. (2011). Aspectos demográficos y sociales de la isla de Cuba
  2. ↑ .Ledesma Alonso, E. (2014). Familia cubana en desarrollo. P.202
  3. ↑ .Macías Martín,J. (2010) crisis política, crisis económica y emigración
برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=جغرافیای_انسانی_کوبا&oldid=14516»