جغرافیای انسانی کانادا

از دانشنامه ملل

جغرافیای انسانی کانادا به بررسی ساختار جمعیتی، پراکندگی و ویژگی‌های فرهنگی این کشور می‌پردازد. باتوجه‌به وسعت و تنوع فرهنگی کانادا، این مطالعه به‌ویژه اهمیت دارد. در سال ۲۰۲۴، جمعیت کانادا به حدود ۳۹ میلیون نفر رسیده است که نشان‌دهنده تغییرات گسترده در الگوهای جمعیتی و مهاجرت‌های داخلی است.[۱]

ساختار هرم جمعیتی

طبق سرشماری ۲۰۲۴، جمعیت کانادا حدود ۳۹ میلیون نفر است که نسبت به سرشماری ۲۰۱۴ (۳۵ میلیون نفر) افزایش قابل‌توجهی داشته است.[۲]

oتوزیع سنی

- ۰-۱۴ سال: ۱۵.۷%

- ۱۵-۶۴ سال: ۶۵.۳%

- ۶۵ سال و بالاتر: ۱۹% [۳]

- کانادا در مرحله چهارم انتقال جمعیتی قرار دارد، که با نرخ زاد و ولد پایین و امید به زندگی بالا مشخص می‌شود. [۴]

- هرم سنی کانادا به شکل "زنبوری" است و نشان‌دهنده پیر شدن جمعیت با تمرکز بیشتر در گروه‌های سنی میانی است.[۵]

- نسبت وابستگی سالمندان (افراد 65 سال و بالاتر در مقایسه با جمعیت فعال) در حال افزایش است، که چالش‌های اقتصادی و اجتماعی را به همراه دارد.[۶]

o میانگین سنی

- کل جمعیت: ۴۱.۸ سال

- مردان: ۴۰.۶ سال

- زنان: ۴۳ سال[۷]

- کانادا با پدیده "انفجار سالمندی" روبروست، زیرا نسل انفجار جمعیت (متولدین 1946-1965) به سن بازنشستگی رسیده‌اند.[۸]

- شاخص سالمندی (نسبت افراد 65 سال و بالاتر به افراد زیر 15 سال) در حال افزایش است، که نشان‌دهنده تغییر در ساختار خانواده و نیازهای مراقبتی است. [۹]

- تفاوت‌های قابل توجهی در ساختار سنی مناطق شهری و روستایی وجود دارد، به‌طوری که جمعیت جوان‌تر در شهرهای بزرگ‌تر متمرکز است.[۱۰]

o نسبت جنسیتی

- کل جمعیت: ۹۸ مرد به‌ازای هر ۱۰۰ زن

- در هنگام تولد: ۱۰۵ مرد به‌ازای هر ۱۰۰ زن

- سنین ۰-۱۴: ۱۰۵ مرد به‌ازای هر ۱۰۰ زن

- سنین ۱۵-۶۴: ۱۰۱ مرد به‌ازای هر ۱۰۰ زن

- ۶۵ سال و بالاتر: ۸۵ مرد به‌ازای هر ۱۰۰ زن[۱۱]

- نسبت جنسیتی در زمان تولد حدود 105 پسر به ازای هر 100 دختر است که الگوی طبیعی جهانی را نشان می‌دهد.[۱۲]

- با افزایش سن، این نسبت به نفع زنان تغییر می‌کند، زیرا زنان طول عمر بیشتری دارند و مردان بیشتر در سنین میانی فوت می‌کنند.[۱۳]

- مهاجرت بین‌المللی نیز بر نسبت جنسیتی اثر دارد، چون الگوهای متفاوت مهاجرتی بین مردان و زنان باعث تفاوت در توزیع جنسیتی در گروه‌های سنی مختلف می‌شود.[۱۴]

o تحلیل ساختار هرم جمعیتی

ساختار هرم جمعیتی کانادا نشان‌دهنده یک جامعه در حال پیرشدن است.[۱۵] با افزایش امید به زندگی و کاهش نرخ باروری، سهم جمعیت سالمند در حال افزایش است. این روند می‌تواند چالش‌هایی را در زمینه‌های مختلف از جمله سیستم بهداشت و درمان، تأمین اجتماعی و بازار کار ایجاد کند. همچنین، این تغییرات می‌توانند بر سیاست‌گذاری‌های دولتی و نیاز به خدمات اجتماعی تأثیر بگذارند.[۱۶]

پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند که جمعیت گروه سنی ۶۵ سال به بالا تا سال ۲۰۳۴ به ۲۰٪ افزایش خواهد یافت.[۱۷] این تغییرات می‌تواند فشار زیادی بر دستگاه‌های بهداشتی و بازنشستگی وارد کند و نیاز به سیاست‌های جدید برای حمایت از این گروه سنی را اجتناب‌ناپذیر سازد.

ویژگی های جمعیتی

o ترکیب قومی و زبانی:

کانادا کشوری متنوع و دارای ترکیب قومیتی گوناگون است و تنوع فرهنگی آن یکی از ویژگی‌های برجسته این کشور است. طبق آمار ۲۰۲۴، حدود ۲۲٪ از جمعیت کانادا را اقلیت‌های قومی تشکیل می‌دهند :[۱۸]

- اروپایی تبار: ۷۲.۹%

- آسیایی: ۱۷.۷%

- بومیان کانادا: ۵%

- سیاه‌پوست: ۳.۵%

- لاتین‌تبار: ۱.۸%

- سایر: ۱.۱%

زبان‌های رسمی این کشور شامل انگلیسی و فرانسوی هستند و حدود ۲۰٪ از جمعیت به زبان‌های بومی و دیگر زبان‌ها صحبت می‌کنند[۱۹]. این تنوع زبانی و فرهنگی به غنای اجتماعی کشور کمک کرده و فرصت‌هایی برای تبادل فرهنگی فراهم می‌آورد.[۲۰]

o الگوهای مهاجرت:

مهاجرت داخلی و بین‌المللی نقش مهمی در شکل‌گیری ویژگی‌های جمعیتی دارد. در سال ۲۰۲۴، حدود ۲۵٪ از جمعیت کانادا مهاجران خارجی هستند که عمدتاً از کشورهای آسیایی و اروپایی وارد کانادا می‌شوند.[۲۱] این مهاجران به تنوع فرهنگی و اقتصادی کانادا افزوده و تأثیرات مهمی بر جامعه و اقتصاد کشور دارند.[۲۲]

o وضعیت بهداشت و امید به زندگی:

امید به زندگی در کانادا حدود ۸۲ سال است که بالاتر از میانگین جهانی است.[۲۳] این نشان‌دهنده دسترسی مناسب به خدمات بهداشتی و درمانی است. نرخ مرگ‌ومیر نوزادان نیز در کانادا یکی از پایین‌ترین‌ها در جهان است که به کیفیت بالای خدمات بهداشتی و آموزشی این کشور اشاره دارد.[۲۴]

o تحلیل ویژگی‌های جمعیتی

کانادا یکی از متنوع‌ترین کشورهای جهان از نظر قومی و فرهنگی است. [۲۵]سیاست‌های مهاجرتی باز این کشور منجر به افزایش تنوع قومی و زبانی شده است. این تنوع، درحالی‌که غنای فرهنگی کشور را افزایش می‌دهد، چالش‌هایی را نیز در زمینه ادغام اجتماعی و حفظ هویت ملی ایجاد می‌کند. همچنین، این تنوع می‌تواند به تقویت اقتصاد و نوآوری کمک کند.[۲۶]

رشد جمعیت

o نرخ رشد جمعیت:

نرخ رشد جمعیت کانادا در سال ۲۰۲۴ حدود ۱.۲٪ است که نسبت به دهه گذشته کاهش‌یافته است.[۲۷] عوامل مؤثر بر این نرخ شامل نرخ زادوولد پایین و مهاجرت بالا است. نرخ زادوولد به زیر ۲ فرزند به‌ازای هر زن رسیده که نگرانی‌هایی در مورد پیری جمعیت به وجود آورده است.[۲۸]

oسیاست‌های جمعیتی:

رشد جمعیت کانادا عمدتاً ناشی از مهاجرت است.[۲۹] نرخ باروری پایین‌تر از سطح جایگزینی، اما مهاجرت بالا این کمبود را جبران می‌کند. دولت کانادا سیاست‌های جمعیتی متنوعی برای تشویق به زادوولد و جذب مهاجران تنظیم کرده است.[۳۰] این سیاست‌ها شامل برنامه‌های مالیاتی، تسهیلات برای والدین و برنامه‌های مهاجرتی به‌منظور جذب نیروی کار ماهر و تحصیل‌کرده است؛ اما این الگو چالش‌هایی را در زمینه ادغام مهاجران و حفظ تعادل جمعیتی ایجاد می‌کند.[۳۱]

o پیش‌بینی‌های آینده:

پیش‌بینی‌ها حاکی از کاهش نرخ رشد جمعیت در سال‌های آینده هستند که می‌تواند چالش‌هایی در تأمین نیروی کار و بازار مسکن ایجاد کند. این موضوع همچنین می‌تواند بر خدمات اجتماعی و برنامه‌های حمایتی تأثیر بگذارد.

پراکندگی جمعیت

تراکم جمعیت در کانادا بسیار پایین است:

- میانگین تراکم: ۴ نفر در هر کیلو مترمربع ( 2024)[۳۲]

o توزیع جمعیت بر اساس استان‌ها و ایالت ها :[۳۳]

1. انتاریو: 15,109,000 (38.2%)

2. کبک: 8,787,000 (22.2%)

3. بریتیش کلمبیا: 5,399,000 (13.7%)

4. آلبرتا: 4,647,000 (11.8%)

5. مانیتوبا: 1,431,000 (3.6%)

6. ساسکاچوان: 1,214,000 (3.1%)

7. نوا اسکوشیا: 1,031,000 (2.6%)

8. نیوبرانزویک: 812,000 (2.1%)

9. نیوفاندلند و لابرادور: 536,000 (1.4%)

10. جزیره پرنس ادوارد: 170,000 (0.4%)

11. قلمروهای شمال غربی: 45,600 (0.1%)

12. یوکان: 44,200 (0.1%)

13. نوناووت: 40,400 (0.1%)

o مناطق پرجمعیت[۳۴]

۱. منطقه کلان‌شهری تورنتو: ۶,۳۱۲,۰۰۰

۲. منطقه کلان‌شهری مونرال: ۴,۲۹۱,۰۰۰

۳. منطقه کلان‌شهری ونکوور: ۲,۶۸۲,۰۰۰

۴. منطقه کلان‌شهری کلگری: ۱,۶۱۳,۰۰۰

۵. منطقه کلان‌شهری اتاوا - گتینو: ۱,۴۸۸,۰۰۰

o مناطق کم‌جمعیت

مناطق شمالی و دورافتاده کانادا دارای تراکم جمعیت بسیار پایین هستند:

۱. نوناووت: ۰.۰۲ نفر در هر کیلومترمربع[۳۵]

۲. قلمروهای شمال غربی: ۰.۰۴ نفر در هر کیلومترمربع[۳۶]

۳. یوکان: ۰.۰۹ نفر در هر کیلومترمربع[۳۷]

o تحلیل پراکندگی جمعیت

پراکندگی جمعیت در کانادا بسیار نامتوازن است.[۳۸] اکثر جمعیت در نوار جنوبی کشور، نزدیک به مرز ایالات متحده، متمرکز شده‌اند. این الگوی توزیع چالش‌هایی را در زمینه توسعه متوازن، ارائه خدمات در مناطق دورافتاده و مدیریت منابع طبیعی ایجاد می‌کند. همچنین، این نامتوازن می‌تواند بر سیاست‌های دولتی و تخصیص منابع تأثیر بگذارد.[۳۸]

o الگوهای توزیع جمعیت:

پراکندگی جمعیت در کانادا نابرابر است. حدود ۸۰٪ از جمعیت در مناطق شهری زندگی می‌کنند، درحالی‌که مناطق شمالی و روستایی با کمبود جمعیت مواجه هستند. این نابرابری به دلیل وجود فرصت‌های شغلی و خدمات بهتر در شهرها است.

o چگالی جمعیت:

چگالی جمعیت در کانادا به طور متوسط حدود ۴ نفر در هر کیلومتر مربع است.[۳۹] این عدد در مناطق شهری مانند تورنتو به حدود ۴,۰۰۰ نفر در هر کیلومترمربع می‌رسد،[۴۰] درحالی‌که در مناطق شمالی و روستایی به‌شدت کاهش می‌یابد.

o عوامل مؤثر:

عوامل جغرافیایی، اقتصادی و تاریخی تأثیر زیادی بر پراکندگی جمعیت دارند.[۴۱] وجود منابع طبیعی و فرصت‌های شغلی در مناطق خاص باعث جذب جمعیت به آن مناطق شده است. همچنین، سیاست‌های توسعه منطقه‌ای می‌توانند به توزیع بهتر جمعیت کمک کنند.

oچالش‌ها:

توزیع نامتوازن جمعیت می‌تواند منجر به کمبود خدمات در مناطق روستایی و فشار بر زیرساخت‌های شهری شود.[۴۲] حاشیه‌نشینی در شهرهای بزرگ نیز به یکی از چالش‌های اجتماعی تبدیل شده است که نیاز به توجه ویژه دارد.

شهرنشینی و روستانشینی

o نسبت جمعیت شهری به روستایی:

در سال ۲۰۲۴، نسبت جمعیت شهری به روستایی در کانادا حدود ۸۰ به ۲۰ است.[۴۳] این نسبت در دهه‌های اخیر به طور مداوم افزایش‌یافته است. شهرهای بزرگ مانند تورنتو، مونترال و ونکوور به مراکز اقتصادی و فرهنگی تبدیل شده‌اند.

- نرخ رشد سالانه شهرنشینی: ۱.۱%[۴۳]

o بزرگ‌ترین شهرها (2024)[۴۴]

۱. تورنتو: ۲,۸۵۲,۰۰۰

۲. مونترال: ۱,۷۷۲,۰۰۰

۳. کلگری: ۱,۳۶۹,۰۰۰

۴. اتاوا: ۱,۰۱۰,۰۰۰

۵. ادمونتون: ۹۸۰,۰۰۰

۶. میسیساگا: ۷۵۵,۰۰۰

۷. وینیپگ: ۷۵۰,۰۰۰

۸. ونکوور: ۶۷۵,۰۰۰

۹. برمپتون: ۶۲۲,۰۰۰

۱۰. همیلتون: ۵۶۹,۰۰۰

o روستانشینی

- جمعیت روستانشین: ۱۸.۳درصد ( 2024)[۴۵]

o بزرگ‌ترین جوامع روستایی (۲۰۲۴)[۴۵]

۱. وود بوفالو: ۷۱,۰۰۰

۲. شاتوگی: ۵۰,۰۰۰

۳. استراتکونا کانتی: ۹۸,۰۰۰

۴. کینگز کانتی: ۴۷,۰۰۰

۵. روکی ویو کانتی: ۴۱,۰۰۰

o تحلیل شهرنشینی و روستانشینی

کانادا یک کشور عمدتاً شهرنشین است، با تمرکز بالای جمعیت در چند منطقه کلان‌شهری. این الگو چالش‌هایی را در زمینه مدیریت شهری، تأمین مسکن مقرون‌به‌صرفه و حفظ پویایی مناطق روستایی ایجاد می‌کند. همچنین، مهاجرت از مناطق روستایی به شهرها همچنان ادامه دارد که می‌تواند به کاهش جمعیت و افت اقتصادی در مناطق روستایی منجر شود.

o چالش‌های شهرنشینی:

شهرنشینی در کانادا با چالش‌های متعددی همراه است، از جمله افزایش آلودگی، ترافیک سنگین، و گسترش حاشیه‌نشینی. دولت کانادا برای مقابله با این چالش‌ها، سیاست‌های توسعه پایدار را در دستور کار قرار داده و در تلاش است تا زیرساخت‌های شهری را بهبود بخشد .[۴۶] برنامه‌های حمل‌ونقل عمومی کارآمدتر و توسعه فضاهای سبز از جمله اقدامات کلیدی برای بهبود کیفیت زندگی در شهرهای کانادا هستند.

o وضعیت مناطق روستایی:

مناطق روستایی کانادا در سال 2024 همچنان با چالش‌هایی همچون کاهش جمعیت و کمبود خدمات عمومی مواجه‌اند. برای بهبود شرایط زندگی در این مناطق، دولت سرمایه‌گذاری‌های متعددی در زمینه زیرساخت‌ها، آموزش، و دسترسی به خدمات بهداشتی انجام داده است .[۴۷] هدف این سیاست‌ها افزایش پایداری اقتصادی و حفظ جمعیت روستایی است.[۴۸]


نیز نگاه کنید به

جغرافیای انسانی اتیوپی، جغرافیای انسانی اردن، جغرافیای انسانی اسپانیا، جغرافیای انسانی افغانستان، جغرافیای انسانی امارات متحده عربی، جغرافیای انسانی اوکراین، جغرافیای انسانی آرژانتین، جغرافیای انسانی بنگلادش، جغرافیای انسانی تاجیکستان، جغرافیای انسانی تایلند، جغرافیای انسانی تونس، جغرافیای انسانی چین، جغرافیای انسانی روسیه ،جغرافیای انسانی زیمبابوه، جغرافیای انسانی ژاپن، جغرافیای انسانی ساحل عاج، جغرافیای انسانی سریلانکا، جغرافیای انسانی سنگال، جغرافیای انسانی سودان، جغرافیای انسانی سوریه، جغرافیای انسانی سیرالئون، جغرافیای انسانی فرانسه، جغرافیای انسانی قزاقستان، جغرافیای انسانی قطر، جغرافیای انسانی کوبا، جغرافیای انسانی گرجستان، جغرافیای انسانی لبنان، جغرافیای انسانی مالی، جغرافیای انسانی مصر.

کتابشناسی

  1. Canada population (2024) - Worldometer.[۱]
  2. Population Pyramids of the World from 1950 to 2100. (n.d.). PopulationPyramid.net. [۲]
  3. Government of Canada, Statistics Canada. (2024, September 25). The Daily — Canada’s population estimates: Age and gender, July 1, 2024
  4. Government of Canada, Statistics Canada. (2024a, June 24). Population projections for Canada (2023 to 2073), provinces and territories (2023 to 2048): Technical report on Methodology and assumptions
  5. Bezy, J. M. (2020). Population pyramid | sociology | Britannica. In Encyclopædia Britannica.[۳]
  6. Bloom, D., & Luca, D. (2016). The Global Demography of Aging: Facts, Explanations, future. ResearchGate
  7. Median age - The World Factbook. (n.d.). [۴]
  8. Statistics Canada. (2024, April 27). A generational portrait of Canada’s aging population from the 2021 Census. Www12.Statcan.gc.ca.
  9. The aging of the baby boomer generation: Catastrophe or catalyst for improvement? | Health Innovation Forum. (n.d.)
  10. Simonen, M., Richard Leete, Ann Pawliczko, Warwick Neville, & Samantha Page. (2023). POPULATION AGEING AND DEVELOPMENT OPERATIONAL CHALLENGES IN DEVELOPING COUNTRIES. In POPULATION AND DEVELOPMENT STRATEGIES SERIES: Vol. NUMBER 5. New York, NY 10017.
  11. Canada demographics 2024 - StatisticsTimes.com. (2024). Statisticstimes.com.[۵]
  12. https://www3.weforum.org/docs/WEF_GGGR_2024.pdf
  13. Dattani, S., Rodés-Guirao, L., & Roser, M. (2024, March 19). Why do women live longer than men? Our World in Data. [۶]
  14. His Majesty the King in Right of Canada. (2024). Budget 2024. In Budget 2024 [Report].
  15. The Fraser Institute. (2022, January 5). Our aging population—a serious problem for Canada. Fraser Institute.[۷]
  16. Samorodov, A. (2021). EMPLOYMENT AND TRAINING PAPERS 33 Ageing and labour markets for older workers.
  17. BC Stats, Jensen, C., Taylor, R., Peiris, T., Puigvert Angulo, J., & Kang, M. (2024). Sustaining Growth: Population and Demography for B.C. and Canada. In Ministry of Municipal Affairs. [۸]
  18. Canada Population 2024 (Live). (n.d.)[۹]
  19. Heritage, C. (2024, August 14). Statistics on official languages in Canada. [۱۰]
  20. https://www.languagescanada.ca. (2024). Languages Canada | Annual Conference. Languagescanada.ca.
  21. Gautam, K. (2024, July 15). Top 10 citizenships of new Canada permanent residents in 2024 - Canada Immigration and Visa information. Canada Immigration and Visa Information. Canadian Immigration Services and Free Online Evaluation
  22. Robitaille, E. (2024, June 20). Canada’s population grows by over one million in less than a year. CIC News; Canada Immigration News.[۱۱]
  23. Canada Life Expectancy 1950-2024. (n.d.). MacroTrends.[۱۲]
  24. Canada. (n.d.). Datadot. [۱۳]
  25. Acceptance of Diversity. (n.d.). The Conference Board of Canada.[۱۴]
  26. Lin, C. (2020). Understanding cultural diversity and diverse identities. In Encyclopedia of the UN sustainable development goals (pp. 929–938)[۱۵]
  27. Government of Canada, Statistics Canada. (2024c, September 25). The Daily — Canada’s population estimates: Age and gender, July 1, 2024.[۱۶]
  28. Canada fertility rate 1950-2024. (n.d.). MacroTrends. [۱۷]
  29. The Canadian Press. (2024, September 25). Statistics Canada says population growth slowed slightly in last quarter of the year. The Globe and Mail
  30. Immigration, Refugees and Citizenship Canada Departmental Plan 2023-2024. (2024, February 6)[۱۸]
  31. Birrell, B., McIsaac, E., & OECD. (2021). Integrating Immigrants in Canada: Addressing Skills Diversity. In From Immigration to Integration: Local Solutions to a Global Challenge
  32. Canada population (2024) - Worldometer. (n.d.-b).[۱۹]
  33. Canadian Provinces by population 2024. (n.d.)[۲۰]
  34. Canada population (2024) - Worldometer. (n.d.-c)[۲۱]
  35. Nunavut Population 2024. (n.d.)[۲۲]
  36. Yukon Population 2024. (n.d.)
  37. NWT Bureau of Statistics. (2024). Northwest Territories Population April 2024 [Report].[۲۳]
  38. ۳۸٫۰ ۳۸٫۱ Canada, E. a. S. D. (2024, April 16). Global Demographic Shifts: Population aging and decline
  39. TRADING ECONOMICS. (n.d.-a). Canada - Urban population (% of total) - 2024 data 2025 forecast 1960-2023 historical
  40. Toronto population 2024. (n.d.).[۲۴]
  41. 1.4 Population Density & Distribution — Geo41.com. (n.d.). geo41.com.[۲۵]
  42. ROI - Rural Ontario Institute. (n.d.). Www.ruralontarioinstitute.ca.[۲۶]
  43. ۴۳٫۰ ۴۳٫۱ Statista. (2024b, July 4). Urbanization in Canada 2024
  44. Population of cities in Canada 2024. (n.d.)[۲۷]
  45. ۴۵٫۰ ۴۵٫۱ Canada Rural Population 1960-2024. (n.d.). MacroTrends.[۲۸]
  46. Urban Development | Canada Commons. (n.d.).[۲۹]
  47. Rural opportunity, national prosperity: An Economic Development Strategy for rural Canada. (2024, August 22)[۳۰]
  48. Canada Urban Population 1960-2024. (n.d.). MacroTrends.[۳۱]

نویسنده : نرگس شکوری