جغرافیای انسانی امارات متحده عربی

از دانشنامه ملل
تنوع فرهنگی در امارات( 2024) ، بازیابی از : https://www.bayut.com/mybayut/multicultural-dubai/

امارات متحده عربی (UAE)، یکی از برجسته‌ترین کشورهای منطقه خلیج‌فارس، نمونه‌ای شاخص از تحولات اجتماعی و جمعیتی ناشی از توسعه اقتصادی و جذب گسترده نیروی کار خارجی است. [۱]موقعیت راهبُردی این کشور در منطقه، اقتصاد مبتنی بر نفت، و سیاست‌های مهاجرتی باز سبب شده است تا امارات به مقصد اصلی مهاجران از سراسر جهان تبدیل شود. [۲]جغرافیای انسانی این کشور نه‌تنها به دلیل نقش مهاجران در شکل‌دهی به ترکیب جمعیتی آن، بلکه به دلیل فرایندهای شهرنشینی سریع و توسعه زیرساخت‌های مدرن همچنین به دلیل ساختار فرهنگی متنوع آن که حاصل حضور گسترده مهاجران است، اهمیت ویژه‌ای دارد.[۳] تنوع زبانی، قومی و مذهبی در این کشور باعث شده تا امارات به یکی از کشورهای چند فرهنگی برجسته در سطح جهان تبدیل شود.[۴] درحالی‌که زبان رسمی کشور عربی است، زبان‌های دیگری مانند انگلیسی، هندی، اردو و فیلیپینی نیز به دلیل جمعیت بالای مهاجران در تعاملات روزمره و فعالیت‌های اقتصادی نقش پررنگی ایفا می‌کنند.[۵] این تنوع فرهنگی و جمعیتی، فرصت‌ها و چالش‌هایی را در زمینه همگرایی اجتماعی، سیاست‌های مهاجرتی، و هویت ملی ایجاد کرده است. سیاست‌های دولت امارات در راستای ایجاد تعادل بین حمایت از جمعیت بومی و جذب نیروی کار خارجی، یکی از ارکان اساسی توسعه جمعیتی این کشور به شمار می‌رود. دولت برنامه‌های ملی متعددی برای تشویق رشد جمعیت بومی و حمایت از خانواده‌های اماراتی پیاده کرده است.[۶] این سیاست‌ها، در کنار نرخ بالای مهاجرت، بر ساختار جمعیتی و اقتصادی کشور تأثیر بسزایی داشته و چشم‌انداز آینده جغرافیای انسانی امارات را تعیین می‌کنند.[۷]

ساختار هرم جمعیتی

امارات متحده عربی در سال 1950، بازیابی از : https://kienthuc.net.vn/ta-tay/khong-ngo-thanh-pho-noi-tieng-nhat-uae-thap-nien-1950-1960-don-so-nhu-vay-1549429.html

در سال ۱۹۵۰، جمعیت امارات تنها ۷۰۰۰۰ نفر بود، کشف نفت در اواخر دهه ۱۹۵۰ در خلیج فارس، به ویژه در امارات متحده عربی، تحولات عظیمی را به همراه داشت.[۸] این کشف منجر به رشد سریع اقتصادی و اجتماعی شد و نیاز به نیروی کار خارجی را افزایش داد. با شروع فعالیت‌های زیرساختی و توسعه صنایع مختلف، امارات متحده عربی به یکی از مراکز مهم اقتصادی در منطقه تبدیل شد.[۹]این کشور از آن زمان تاکنون شاهد رشد چشمگیری در زمینه‌های مختلفی مانند تجارت، املاک و مستغلات، ساخت و ساز و بسیاری دیگر بوده است.ساختار هرم جمعیتی امارات متحده عربی، به‌ویژه در دهه‌های اخیر، به دلیل توسعه اقتصادی سریع، سطح بالای مهاجرت و تقاضای زیاد برای نیروی کار، ویژگی‌های خاصی پیدا کرده است.[۱۰]


جمعیت در سال 2024

ترکیب جمعیتی امارات(2024)، بازیابی از : https://edsfze.com/uae-population-demographics-2018-dubai-abudhabi-sharjah-ajman-rasalkhaimah-umm-al-qaiwain-fujairah/mafe/

بر اساس آخرین داده‌های موجود، جمعیت امارات متحده عربی در سال ۲۰۲۴ حدود 11 میلیون نفر است[۱۱] که بیش از 9 میلیون نفر را مهاجرین تشکیل داده اند.[۱۲]نرخ کلی جمعیت نسبت به سال ۲۰۲۳، ۰.۶۸ درصد رشد یافته است. [۱۳]در این سال، ساختار هرم جمعیتی به طور قابل‌توجهی نامتوازن است. نسبت جنسیتی به طور چشمگیری به نفع مردان است، به‌طوری‌که ۷۲ درصد جمعیت را مردان( بیش از 7 میلیون نفر ) و ۲۸ درصد را زنان( بیش از سه میلیون نفر) تشکیل می‌دهند.[۱۴] این عدم تعادل عمدتاً به دلیل ورود گسترده نیروی کار مهاجر مرد به کشور است. بیش از 80درصد جمعیت امارات را افراد غیر شهروند تشکیل می‌دهند که اکثر آن‌ها مردان بین ۲۰ تا ۵۰ سال هستند.[۱۵] این نسبت در مقایسه با سال ۲۰۱۵ که در آن نسبت مردان به زنان حدود ۷۰ درصد به ۳۰ درصد بود، افزایش‌یافته است.[۱۶] [۱۷]

هرم سنی امارات( سپتامبر 2024) ، بازیابی از : https://population-pyramid.net/en/pp/united-arab-emirates#google_vignette

ساختار سنی جمعیت امارات در سال ۲۰۲۴ تحت‌تأثیر مهاجرت قرار دارد. بخش عمده‌ای از جمعیت در سنین کاری (۲۵ تا ۵۴ سال) قرار دارند و این گروه حدود ۸۵ درصد از کل جمعیت را تشکیل می‌دهد[۱۱]. سهم جمعیت جوان‌تر و سالمندتر کمتر است که به دلیل نرخ تولد پایین در میان شهروندان و ماهیت موقت جمعیت مهاجر است.[۱۴] این ساختار در مقایسه با سال ۲۰۱۵ مشابه است، اما با افزایش تعداد مهاجران جوان و فعال، نسبت افراد در سنین کاری همچنان بالا است.[۱۲]

بخش زیرین هرم که نشان‌دهنده کودکان زیر ۱۵ سال است، نسبتاً کوچک است. قسمت بالای هرم که به افراد بالای ۶۵ سال تعلق دارد، نیز بسیار باریک است، نشان‌دهنده جمعیت جوان امارات و تعداد اندک افراد سالمند به دلیل سیاست‌های مهاجرتی و اقامت موقت اتباع خارجی است.[۱۸]

جمعیت در سال ۲۰۱۵

در سرشماری ۲۰۱۵، جمعیت کل امارات حدود ۸.۵ میلیون نفر بود.[۱۹] در این سال، نسبت جنسیتی مشابه به سال ۲۰۲۴ بود،[۲۰] با ۷۰ درصد مردان و ۳۰ درصد زنان. ساختار سنی در این سال نشان‌دهنده حضور قابل‌توجهی از جمعیت در سنین کاری و سهم کوچک‌تر برای کودکان و افراد سالمند بود.[۲۱]

جمعیت در سال ۲۰۰۵

در سرشماری ۲۰۰۵، جمعیت کل امارات حدود ۴.۱ میلیون نفر بود.[۲۲] ساختار هرم جمعیتی در این سال نیز نشان‌دهنده تمرکز بر جمعیت مهاجر مرد و نسبت بالای افراد در سنین کاری بود. نسبت جنسیتی در این سال نیز به نفع مردان بود و بخش عمده‌ای از جمعیت در سنین کاری قرار داشت.[۲۳]

تغییرات در ترکیب جنسیتی:

از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۴، نسبت مردان به زنان در جمعیت امارات متحده عربی افزایش‌یافته است. این تغییر به دلیل ورود بیشتر نیروی کار مهاجر مرد و استمرار سیاست‌های مهاجرتی است.[۲۴]

تغییرات در ساختار سنی:

در طی این سال‌ها، بخش عمده‌ای از جمعیت در سنین کاری باقی‌مانده است، با سهم کم برای کودکان و سالمندان. تغییرات در تعداد مهاجران و نرخ تولد در میان شهروندان تأثیر زیادی بر ساختار سنی جمعیت گذاشته است.[۲۵]

شهر پزشکی شیخ لطیفه ( تاسیس 2005) ، بازیابی از : https://www.intecamericas.us/sheikh-khalifa-medical-city.php

پیش‌بینی‌ها و روندهای آینده:

باتوجه‌به روندهای گذشته و سیاست‌های جاری، پیش‌بینی می‌شود که ساختار هرم جمعیتی امارات متحده عربی به سمت ادامه وابستگی به نیروی کار خارجی و تمرکز بر جمعیت فعال در سنین کاری حرکت کند. سیاست‌های دولتی به‌تدریج به سمت تشویق تشکیل خانواده در میان شهروندان حرکت می‌کند تا با چالش‌های جمعیتی مواجه شود.[۲۳]

ویژگی های جمعیتی

جمعیت کل امارات متحده عربی تا سال ۲۰۲۴ به بیش از ۱۱ میلیون نفر رسیده است.[۲۶] این رشد، نتیجه توسعه سریع اقتصادی و مهاجرت گسترده نیروی کار خارجی بوده است. مهاجران که عمدتاً از جنوب آسیا، فیلیپین و کشورهای عربی آمده‌اند، حدود ۸۸ درصد از جمعیت را تشکیل می‌دهند.[۱۵] در مقایسه با سال ۲۰۱۵ که ۸۰ درصد جمعیت مهاجر بود، این افزایش نشان‌دهنده وابستگی بیشتر کشور به نیروی کار خارجی است .[۱۴]


ترکیب جمعیتی: بومیان و مهاجران

کارگران خارجی در دوبی ، بازیابی از : https://www.dubaieye1038.com/news/local/uae-announces-3-month-midday-break-for-workers/

در سال ۲۰۲۴، جمعیت بومی اماراتی حدود ۱۵ درصد از کل جمعیت را تشکیل می‌دهد. این در حالی است که در سال ۲۰۱۵، این رقم حدود ۲۰ درصد بود.[۲۷] کاهش نسبی جمعیت بومی به دلیل نرخ تولد پایین و افزایش مهاجرت خارجی بوده است. ورود گسترده مهاجران برای تأمین نیازهای بازار کار، موجب شده است که جمعیت بومی نسبت به سال‌های گذشته سهم کمتری از کل جمعیت را داشته باشد.[۲۸]

چالش‌های جمعیتی: تنوع فرهنگی و اجتماعی

ورود مهاجران از کشورهای مختلف باعث شده است که امارات متحده عربی به یکی از کشورهای چندفرهنگی برجسته جهان تبدیل شود.[۲۹] درحالی‌که زبان رسمی کشور عربی است، زبان‌های هندی، اردو، انگلیسی، و فیلیپینی نیز به دلیل حضور گسترده مهاجران رواج یافته است. [۴]اگرچه این تنوع فرهنگی فرصت‌های جدیدی در زمینه اقتصادی و اجتماعی ایجاد کرده، اما چالش‌هایی نیز از جمله در حوزه یکپارچگی اجتماعی و مدیریت نیروی کار به همراه دارد .[۳۰]

شاخص‌های سلامت: امید به زندگی و کاهش مرگ‌ومیر نوزادان

امید به زندگی در امارات برای مردان ۷۸ سال و برای زنان ۸۲ سال تخمین زده می‌شود. [۳۱]این ارقام نسبت به دهه گذشته افزایش یافته‌اند که نشان‌دهنده پیشرفت‌های بهداشتی و کیفیت زندگی در کشور است. یکی از مهم‌ترین دستاوردهای این کشور در حوزه بهداشت عمومی، کاهش چشمگیر مرگ‌ومیر نوزادان به ۵.۳ در هر ۱۰۰۰ تولد است. این کاهش به دلیل دسترسی گسترده‌تر به خدمات پزشکی و بهداشتی برای شهروندان و مهاجران به‌دست‌آمده است .[۳۲]

کادر درمان امارات ( 2024) ، بازیابی از : https://www.uae-embassy.org/uae-us-cooperation/healthcare

پیش‌بینی آینده: چالش‌ها و فرصت‌ها

با ادامه رشد اقتصادی و نیاز به نیروی کار خارجی، پیش‌بینی می‌شود که جمعیت امارات در سال‌های آینده نیز به رشد خود ادامه دهد.[۳۳] اما چالش‌های مربوط به ترکیب جمعیتی نامتعادل و کاهش جمعیت بومی همچنان وجود خواهد داشت. دولت امارات در تلاش است با اجرای سیاست‌هایی برای تشویق رشد جمعیت بومی و بهبود خدمات بهداشتی و رفاهی، با این چالش‌ها مقابله کند.[۳۴] همچنین، برنامه‌های دولتی برای تقویت فرهنگ ملی و ناسیونالیسم در برابر تأثیرات فرهنگی مهاجران درحال‌توسعه است .[۳۵]


رشد جمعیت

  - مقایسه نرخ رشد: در سال ۲۰۲۴، نرخ رشد جمعیت امارات حدود ۱.۱۸ درصد برآورد شده است که نسبت به نرخ ۱.۵ درصد در سال ۲۰۱۵ کاهش‌یافته است. این کاهش به دلیل عوامل مختلفی همچون کاهش نرخ زادوولد و تغییرات در سیاست‌های مهاجرتی و اقتصادی رخ‌داده است.

  - تأثیر مهاجرت بر رشد جمعیت: بخش اعظم رشد جمعیت در امارات متحده عربی، ناشی از مهاجرت است. در دهه ۲۰۰۰، جذب نیروی کار برای صنایعی مانند ساخت‌وساز، گردشگری و انرژی، باعث افزایش چشمگیر جمعیت شد،[۳۶] اما این روند در دهه‌های اخیر کندتر شده است.[۲۸]


مهاجرت و جمعیت بومی

پراکندگی مهاجرین در امارات، بازیابی از : https://tgmresearch.com/uae-population-and-demographics.html

  - نقش مهاجرت: مهاجران تقریباً ۸۸ درصد از جمعیت امارات در سال ۲۰۲۴ را تشکیل می‌دهند که نسبت به ۸۰ درصد در سال ۲۰۱۵ افزایش داشته است.[۳۷] این افزایش عمدتاً به دلیل مهاجرت نیروی کار از جنوب آسیا، فیلیپین، و کشورهای عربی رخ‌داده است.بیشتر آمار مهاجرین از جنوب آسیا (58 درصد)، سپس از دیگر کشورهای آسیایی (17 درصد) و از کشورهای غربی (8.5 درصد) تشکیل گردیده است.[۱۱]

  - جمعیت بومی: جمعیت بومی اماراتی حدود ۱۵ درصد از کل جمعیت را در سال ۲۰۲۴ تشکیل می‌دهد که نسبت به ۲۰ درصد در سال ۲۰۱۵ کاهش‌یافته است. کاهش نرخ زادوولد در میان جمعیت بومی و ورود گسترده مهاجران از دلایل اصلی این کاهش است.[۳۸]


نرخ زاد و ولد و باروری

  - کاهش نرخ تولد: تعداد تولدها در سال ۲۰۲۴ کاهش‌یافته است. نرخ باروری در میان جمعیت بومی اماراتی از ۲.۵ فرزند در سال ۲۰۱۵ به ۲.۰ فرزند در سال ۲۰۲۴ کاهش‌یافته است.[۳۹] این کاهش نشان‌دهنده تغییرات اقتصادی و اجتماعی است که به‌ویژه میان جمعیت بومی اتفاق افتاده است.[۴۰]

https://www.khaleejtimes.com/uae/in-pictures-uae-flag-flies-high-as-emiratis-expats-come-together-in-nations-colours

  - افزایش اندک باروری: در مقابل، سیاست‌های دولت برای تشویق به زادوولد در میان جمعیت بومی موفقیت نسبی داشته است؛ به‌طوری که نرخ باروری زنان اماراتی از ۲.۳ در سال ۲۰۱۰ [۴۱]به ۲.۵ در سال ۲۰۲۴ رسیده است. [۳۹]بااین‌حال، این نرخ هنوز زیر سطح جایگزینی است.


پیش‌بینی جمعیتی آینده

  - استراتژی جمعیتی امارات: دولت امارات برنامه‌های بلندمدتی برای توسعه جمعیت بومی و کاهش وابستگی به نیروی کار مهاجر تدوین کرده است. [۴۲]این برنامه‌ها شامل استراتژی‌های جمعیتی برای سال‌های ۲۰۳۰ و ۲۰۵۰ هستند که هدف آن‌ها افزایش جمعیت بومی از طریق ارائه مشوق‌های اقتصادی و اجتماعی است.[۲۰]

  - پیش‌بینی رشد جمعیت: بر اساس پیش‌بینی‌ها، جمعیت امارات ممکن است تا سال ۲۰۳۰ به ۱۱ تا ۱۲ میلیون نفر برسد و در سال ۲۰۵۰ به ۱۵ میلیون نفر یا بیشتر.[۱۱] این رشد همچنان به میزان زیادی وابسته به مهاجرت خواهد بود، اما دولت در تلاش است تا با افزایش نرخ زادوولد بومی، جمعیت بومی را نیز افزایش دهد.[۴۳]


چالش‌های اجتماعی و اقتصادی

  - چالش‌های ناشی از مهاجرت: مهاجران نقش کلیدی در اقتصاد امارات بازی می‌کنند، اما افزایش تعداد آن‌ها چالش‌هایی در زمینه مدیریت منابع انسانی و همگرایی اجتماعی به همراه داشته است. دولت امارات سعی دارد با افزایش فرهنگ بومی و ناسیونالیسم، بر این چالش‌ها غلبه کند.[۴۴]

  - کیفیت زندگی و امید به زندگی: بهبود خدمات بهداشتی و کیفیت زندگی، منجر به افزایش امید به زندگی در میان مردان و زنان اماراتی شده است.[۴۵] در سال ۲۰۲۴، امید به زندگی مردان ۷۸ سال و زنان ۸۲ سال است. نرخ مرگ‌ومیر نوزادان نیز کاهش چشمگیری داشته و به ۵.۳ در هر ۱۰۰۰ تولد رسیده است.[۱۱]


پراکندگی جمعیت

در سال ۲۰۲۴، پراکندگی جمعیت در امارات متحده عربی همچنان به طور قابل‌توجهی نامتوازن باقی‌مانده است. حدود ۸۸ درصد از جمعیت در مناطق شهری زندگی می‌کنند [۴۶]که این امر ناشی از تمرکز فرصت‌های اقتصادی و شغلی در شهرهای بزرگ است. این نسبت، نسبت به سال ۲۰۱۵ (۸۷ درصد) افزایش‌یافته و نشان‌دهنده مهاجرت بیشتر از مناطق روستایی به شهرها به دلیل رشد اقتصادی و توسعه زیرساخت‌ها است. [۴۷]

مسجد بزرگ شیخ زاید دوبی ، بازیابی از : https://www.bestdesertsafariindubai.com/blog/famous-mosques-in-dubai/

-دبی، به‌عنوان بزرگ‌ترین شهر، در سال ۲۰۲۴ حدود ۳.۵ میلیون نفر جمعیت دارد.[۴۸] دبی با جذب بالای مهاجران و موقعیت خود به‌عنوان یک مرکز تجاری بین‌المللی، بیشترین رشد جمعیتی را در امارات تجربه کرده است. [۴۹]

-ابوظبی، پایتخت کشور، نیز با ۱.۵ میلیون نفر جمعیت در رتبه دوم قرار دارد. [۵۰]برخلاف دبی، نسبت جمعیت شهروندان به مهاجران در ابوظبی متعادل‌تر است، زیرا ابوظبی علاوه بر نقش سیاسی، به‌عنوان مرکز نفتی نیز شناخته می‌شود که نیازمند حضور شهروندان بومی در بخش‌های مدیریتی است.[۵۱]

-شارجه نیز با ۱.۴ میلیون نفر در سال ۲۰۲۴ به رشد خود ادامه داده است. این رشد نشان‌دهنده توسعه شهرنشینی و انتقال جمعیت از امارت‌های کوچک‌تر به این مناطق است که با افزایش مسکن و فرصت‌های شغلی همراه است.[۵۲]


جمعیت مناطق روستایی و امیرنشین‌های کوچک‌تر

  در مقابل، امیرنشین‌هایی مانند فجیره، عجمان، رأس‌الخیمه و ام‌القوین با جمعیت کمتری در سال ۲۰۲۴ همچنان به رشد جمعیتی خود ادامه می‌دهند.[۵۳] هرچند این امارت‌ها به‌اندازه شهرهای بزرگی چون دبی یا ابوظبی رشد نمی‌کنند، اما به دلیل سیاست‌های توسعه منطقه‌ای و ایجاد زیرساخت‌های جدید، جمعیت آنها در حال افزایش است. [۵۴]

  جمعیت مناطق روستایی همچنان کم است و حدود ۱۲ درصد از کل جمعیت کشور را تشکیل می‌دهد که نسبت به سال‌های قبل کاهش‌یافته است. [۵۵]مناطق روستایی امارات بیشتر شامل مناطق کویری و کشاورزی هستند و جمعیت آنها بیشتر شامل شهروندان بومی است.[۵۶]


تأثیر پراکندگی جمعیت بر رفاه و توسعه

  توزیع نابرابر جمعیت در امارات متحده عربی چالش‌هایی را در زمینه توزیع منابع و توسعه زیرساخت‌ها به همراه دارد. [۵۷] در شهرهایی مانند دبی و ابوظبی، دسترسی به خدمات رفاهی، آموزش، و بهداشت بسیار بالاست و این شهرها دارای استانداردهای بالای زندگی هستند. در مقابل، امیرنشین‌های کوچک‌تر و مناطق روستایی با کمبود زیرساخت‌های مدرن، همچون شبکه‌های حمل‌ونقل و دسترسی به خدمات بهداشتی مواجه‌اند.[۵۸]

موزه آینده دوبی ، بازیابی از : https://www.thenationalnews.com/uae/2023/07/19/extending-uae-life-expectancy-needs-more-than-high-quality-health-care/

تأثیرات اقتصادی: تمرکز جمعیت در شهرهای بزرگ باعث افزایش تقاضا برای مسکن و خدمات شهری شده است که به افزایش هزینه‌های زندگی منجر شده است. [۵۹]از سوی دیگر، جمعیت روستایی که از نظر اقتصادی کمتر توسعه‌یافته‌اند، نیازمند سرمایه‌گذاری‌های بیشتری از سوی دولت برای بهبود کیفیت زندگی هستند. [۶۰]

چالش‌های آتی در توزیع جمعیت

  پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند که تا سال ۲۰۳۰ و ۲۰۵۰، رشد جمعیت شهری در امارات همچنان ادامه خواهد داشت و مهاجرت از مناطق روستایی به شهرهای بزرگ افزایش می‌یابد[۲]. این افزایش فشار بر زیرساخت‌های شهری و مسائل زیست‌محیطی را به دنبال خواهد داشت.[۸] به همین دلیل، دولت امارات در حال اجرای سیاست‌های تشویقی برای توسعه مناطق روستایی و توزیع متوازن‌تر جمعیت است. این سیاست‌ها شامل سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های حمل‌ونقل و توسعه مسکن در مناطق کم‌جمعیت است.[۶۱]

جمع‌بندی و چشم‌انداز آینده

  باتوجه‌به رشد سریع شهرنشینی و افزایش مهاجرت به امیرنشین‌های بزرگ ، پراکندگی جمعیت در امارات متحده عربی تا سال ۲۰۲۴ به طور عمده در کلان شهرها متمرکز شده است.[۶۲] تمرکز بیش از حد جمعیت در این مناطق، چالش‌های مختلفی از جمله توسعه ناپایدار و افزایش نابرابری بین مناطق شهری و روستایی ایجاد کرده است. سیاست‌های آینده دولت باید بر روی توسعه متوازن زیرساخت‌ها و بهبود شرایط زندگی در مناطق کم‌جمعیت متمرکز شود.[۶۳]

شهر نشینی و روستا نشینی

شهرنشینی و جمعیت شهری تا سال ۲۰۲۴

تراکمجمعیت در امیر نشین های امارات (2024) [۱۳]

تا سال ۲۰۲۴، امارات متحده عربی همچنان یکی از کشورهایی با بالاترین نرخ شهرنشینی در جهان محسوب می‌شود، به‌طوری که حدود ۸۸ درصد از جمعیت آن در مناطق شهری زندگی می‌کنند.[۶۴] این روند شهرنشینی که از دهه‌های گذشته با شتاب زیادی همراه بوده است، به‌واسطه توسعه گسترده زیرساخت‌ها، پروژه‌های عظیم اقتصادی و اجتماعی و سرمایه‌گذاری‌های دولتی در شیخ نشین های بزرگ مانند دبی و ابوظبی به اوج رسیده است.[۶۵] دبی با جمعیتی بالغ بر ۳.۵ میلیون نفر[۴۸] و ابوظبی با ۱.۵ میلیون نفر[۴۰]، به‌عنوان قطب‌های اقتصادی و اداری امارات شناخته می‌شوند، و بیش از نیمی از کل جمعیت کشور را به خود اختصاص داده‌اند. این رشد سریع مناطق شهری با گسترش بخش‌های اقتصادی همچون گردشگری، فناوری، و خدمات مالی همراه بوده که مهاجرت نیروی کار متخصص از سراسر جهان را نیز تشویق کرده است.[۶۶]

روستانشینی و جمعیت روستایی

برخلاف افزایش جمعیت در مناطق شهری، روستاهای امارات با روند کاهشی جمعیت مواجه هستند.[۶۷] تا سال ۲۰۲۴، کمتر از ۱۲ درصد از جمعیت این کشور در مناطق روستایی ساکن هستند. این درصد نسبت به سال ۲۰۱۵ که حدود ۱۵ درصد بود، کاهش‌یافته است.[۶۸] بیشتر جمعیت روستایی کشور در مناطق دورافتاده مانند جیره و رأس‌الخیمه زندگی می‌کنند که عمدتاً به فعالیت‌های کشاورزی، دامپروری و صید مشغول هستند.[۶۹] بااین‌حال، دولت امارات تلاش کرده تا با بهبود زیرساخت‌های این مناطق و ارائه خدمات بهداشتی و آموزشی، نابرابری بین مناطق شهری و روستایی را کاهش دهد.[۶۶] اما همچنان الگوی مهاجرت داخلی به سمت شهرها و کاهش علاقه‌مندی به زندگی در مناطق روستایی پابرجاست.

سیاست‌های دولتی و برنامه‌های توسعه شهری پایدار

امارات متحده عربی از سال ۲۰۲۴، سیاست‌های گسترده‌ای را در راستای توسعه پایدار و تعادل بین شهرنشینی و حفظ محیط‌زیست به اجرا درآورده است.[۵] به‌خصوص برنامه‌هایی مانند "چشم‌انداز ۲۰۳۰" و "استراتژی ۲۰۵۰" به‌عنوان نقاط عطف توسعه بلندمدت کشور شناخته می‌شوند.[۷۰] در این برنامه‌ها، توسعه زیرساخت‌های پایدار شهری و کاهش وابستگی به منابع طبیعی مانند آب و انرژی‌های فسیلی، در دستور کار قرار دارد.

انرژی های تجدید پذیر در افق 2030-2050 امارات [۱۴]

چشم‌انداز ۲۰۳۰ امارات متحده عربی به طور خاص بر شهرهای هوشمند، انرژی‌های تجدیدپذیر، و ارتقای فناوری‌های محیط‌زیستی در شهرهای بزرگ تمرکز دارد.[۷۱] در این برنامه، هدف افزایش بهره‌وری انرژی و کاهش مصرف آب در مناطق شهری است، به‌خصوص دبی و ابوظبی که منابع طبیعی محدودی دارند.[۶۶] دولت به دنبال ایجاد شهرهایی است که نه‌تنها از لحاظ زیست‌محیطی پایدار باشند، بلکه از فناوری‌های هوشمند برای بهبود خدمات عمومی و حمل‌ونقل نیز استفاده کنند.[۷۱]

همچنین استراتژی ۲۰۵۰ کشور بر کاهش وابستگی به نیروی کار خارجی و افزایش سهم جمعیت بومی در نیروی کار ملی تأکید دارد.[۷۰] در همین راستا، دولت امارات مشوق‌هایی برای افزایش نرخ زادوولد در بین شهروندان اماراتی معرفی کرده است.[۷۲] این سیاست‌ها شامل ارائه تسهیلات مسکن، خدمات بهداشتی و آموزشی رایگان، و حمایت مالی از خانواده‌ها برای تشویق به تشکیل خانواده‌های بزرگ‌تر است.[۷۲] انتظار می‌رود که این سیاست‌ها در طولانی‌مدت تأثیرات مثبتی بر رشد جمعیت بومی کشور داشته باشد، هرچند همچنان مهاجرت یکی از عوامل کلیدی رشد جمعیت خواهد بود.[۷۳]

آمارهای پراکندگی جمعیت

- نرخ شهرنشینی: ۸۸ درصد در سال ۲۰۲۴ (افزایش از ۸۵ درصد در سال ۲۰۱۵).[۶۴]

- جمعیت روستایی: کمتر از ۱۲ درصد از کل جمعیت کشور.[۷۴]

- جمعیت دبی: ۳.۵ میلیون نفر در سال ۲۰۲۴.[۷۵]

- جمعیت ابوظبی: ۱.۵ میلیون نفر در سال ۲۰۲۴.

- جمعیت فجیره و رأس‌الخیمه: به ترتیب حدود ۲۵۰ هزار و ۳۰۰ هزار نفر.[۷۶]

چالش‌ها و فرصت‌ها

شهرهای هوشمند امارات، بازیابی از : https://www.austincontrarian.com/en/smart-city-initiatives-dubais-vision-for-the-future/

باوجود این رشد شهرنشینی، امارات با چالش‌های متعددی روبه‌روست. افزایش تقاضا برای منابع آب و انرژی، فشار بر زیرساخت‌های حمل‌ونقل و نیاز به توسعه مسکن ارزان‌قیمت از مهم‌ترین دغدغه‌ها هستند.[۷۷] بااین‌حال، امارات از فرصت‌های گسترده‌ای در حوزه توسعه پایدار برخوردار است. سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی، توسعه شهرهای هوشمند، و افزایش بهره‌وری منابع طبیعی از جمله برنامه‌هایی است که به کاهش آثار زیست‌محیطی و تقویت اقتصاد کشور کمک خواهد کرد.[۷۸]

پیش‌بینی آینده (۲۰۳۰-۲۰۵۰)

با اجرای موفقیت‌آمیز برنامه‌های دولتی، پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۳۰ جمعیت امارات به حدود ۱۲ میلیون نفر برسد.[۷۹] همچنین، با اجرای استراتژی ۲۰۵۰، جمعیت کشور می‌تواند از ۱۵ میلیون نفر فراتر رود.[۷۰] درعین‌حال، سیاست‌های جمعیتی دولت به طور خاص بر افزایش نرخ زادوولد میان شهروندان اماراتی متمرکز است و هدف آن کاهش وابستگی به مهاجران خارجی در آینده است.[۴۳]


نویسنده : نرگس شکوری

نیز نگاه کنید به

جغرافیای انسانی روسیه؛ جغرافیایی جمعیتی در چین؛ جغرافیای انسانی سودان؛ جغرافیای انسانی اردن؛ جغرافیای انسانی ژاپن؛ جغرافیای انسانی کانادا؛ جغرافیای انسانی کوبا؛ جغرافیای انسانی لبنان؛ جغرافیای انسانی تونس؛ جغرافیای انسانی مصر؛ جغرافیای انسانی ساحل عاج؛ جغرافیای انسانی مالی؛ جغرافیای انسانی افغانستان؛ جغرافیای انسانی تایلند؛ جغرافیای انسانی آرژانتین؛ جغرافیای انسانی فرانسه؛ جغرافیای انسانی اسپانیا؛ جغرافیای انسانی اوکراین؛ جغرافیای انسانی سوریه؛ جغرافیای انسانی قطر؛ جغرافیای انسانی اتیوپی؛ جغرافیای انسانی سیرالئون؛ جغرافیایی انسانی سنگال؛ جغرافیای انسانی زیمبابوه؛ جغرافیای انسانی گرجستان؛ جغرافیای انسانی تاجیکستان؛ جغرافیای انسانی قزاقستان؛ جغرافیای انسانی بنگلادش

کتابشناسی

  1. ↑ Grigorescu, A., & Jean Vasile Andrei. (2024). Entrepreneurship and Development for a Green Resilient Economy. Emerald Group Publishing. ‌
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Siemund, P., Al-Issa, A., & Leimgruber, J. R. E. (2020). Multilingualism and the Role of English in the United Arab Emirates, with views from Singapore and Hong Kong. https://www.semanticscholar.org/paper/Multilingualism-and-the-role-of-English-in-the-Arab-Siemund-Al-Issa/
  3. ↑ Burt, J. A., Campbell, O., & Judas, J. (2023). Cities as Ecosystems in the Emirates. 703–731.[۱]
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ [۲]Warner, R., & Moonesar, I. A. (2019). Diversity Management: the case of the United Arab Emirates. In Advanced series in management (pp. 41–63). [۳]
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ Fact sheet - The Official Portal of the UAE Government. (n.d.). U.ae. https://u.ae/en/about-the-uae/fact-sheet ‌
  6. ↑ Oraimi, S. Z. A. (2020). Diversity and social cohesion in the United Arab Emirates. RUDN Journal of Sociology, 20(4), 837–846. https://doi.org/10.22363/2313-2272-2020-20-4-837-846
  7. ↑ Wagle, U. R. (2024). Labor migration, remittances, and the economy in the Gulf Cooperation Council region. Comparative Migration Studies, 12(1). [۴] ‌
  8. ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ Bardsley, D. (2023, June 21). Dubai population to surge to nearly 6m in 20 years amid urban transformation. The National. https://www.thenationalnews.com/uae/2022/01/23/dubai-population-to-surge-to-nearly-6m-in-20-years-amid-urban-transformation/[۵]
  9. ↑ Arafat, W., Bing, Z. Y., & Al-Mutawakel, O. (2017). Infrastructure developing and economic growth in United Arab Emirates. Business and Economic Research, 8(1), 95.
  10. ↑ Elessawy, F. M. (2020). The Consequences of Population Growth on the Demographic Characteristics of Abu Dhabi City in the United Arab Emirates. Advances in Economics and Business, 8(5), 268–276. https://doi.org/10.13189/aeb.2020.080502 ‌
  11. ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ ۱۱٫۲ ۱۱٫۳ ۱۱٫۴ United Arab Emirates Population 2024 (Live). (n.d.). https://worldpopulationreview.com/countries/united-arab-emirates
  12. ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ Uae Net Migration Rate 1950-2024. (n.d.). Www.macrotrends.net. https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/ARE/uae/net-migration#:~:text=The%20current%20net%20migration%20rate ‌
  13. ↑ Zaplatinskaia, L., PhD. (2024, June 29). Larissa Zaplatinskaia, PhD on LinkedIn: Free course for the UAE real estate agents Module 16 UNITED ARAB EMIRATES. . .. https://www.linkedin.com/posts/larissa-zaplatinskaia-phd-450a30255_free-course-for-the-uae-real-estate-agents-activity-7212727428870266882-Jpa4
  14. ↑ ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ ۱۴٫۲ Facts and figures: UAE population by nationality, and more. (n.d.). https://www.mofa.gov.ae/en/the-uae/facts-and-figures
  15. ↑ ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ (2024). Iom.int. https://worldmigrationreport.iom.int/msite/wmr-2024-interactive/ ‌
  16. ↑ BTI. (2022). BTI 2022 United Arab Emirates Country Report. BTI 2022. https://bti-project.org/en/reports/country-report/ARE ‌
  17. ↑ Elhussein Mansour, A. M. (2016). Population Imbalance and Immigration as a Public Policy Problem in the United Arab Emirates. Adjusting to a World in Motion, 308–328. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780190211394.003.0014 ‌
  18. ↑ POWER OF THE PYRAMIDS concept. (n.d.). https://populationeducation.org/wp-content/uploads/2018/07/Power-of-the-Pyramids.pdf ‌
  19. ↑ Population Pyramids of the World from 1950 to 2100. (2015). PopulationPyramid.net. https://www.populationpyramid.net/united-arab-emirates/2015/ ‌
  20. ↑ ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ United Arab Emirates Population 2024 (Live). (2024). Worldpopulationreview.com. https://worldpopulationreview.com/countries/united-arab-emirates ‌
  21. ↑ Population Pyramid of United Arab Emirates at 2024. (n.d.). Population Pyramids.https://population-pyramid.net/en/pp/united-arab-emirates#google_vignette
  22. ↑ FAQs, D. (n.d.). Population of UAE. http://www.dubaifaqs.com/population-of-uae.php
  23. ↑ ۲۳٫۰ ۲۳٫۱ Government of Dubai. (2019). Population and Vital Statistics. Dsc.gov.ae. https://www.dsc.gov.ae/en-us/Themes/Pages/Population-and-Vital-Statistics.aspx?Theme=42 ‌
  24. ↑ Population, female (% of total population) - United Arab Emirates | Data. (n.d.). Data.worldbank.org. https://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.TOTL.FE.ZS?locations=AE ‌
  25. ↑ Open Data UAE | UAE Population Estimates by Gender, Age Group and Year. (n.d.). Opendata.fcsc.gov.ae. https://opendata.fcsc.gov.ae/@federal-competitiveness-and-statistics-center/uae-population-estimates-by-gender-age-group-year ‌
  26. ↑ Fact sheet - The Official Portal of the UAE Government. (n.d.). U.ae. https://u.ae/en/about-the-uae/fact-sheet ‌
  27. ↑ 404 - Page not found. (n.d.). https://countrymeters.info/en/United_Arab_Emiratesmation-and-services/social-affairs/population
  28. ↑ ۲۸٫۰ ۲۸٫۱ World Bank. (2023). *United Arab Emirates: Population and Economic Indicators*. Retrieved from https://data.worldbank.org/country/AE
  29. ↑ Cultural diversity in the UAE – Merryland International School. (2023, November 24). https://www.merrylandinternational.net/newsite/2023/11/24/6660/[۶]
  30. ↑ SUSTAINABLE URBANIZATION IN THE UAE - Chandrawat & Partners. (2024, June 27). Chandrawat & Partners - a Professional Consulting Firm. https://www.chandrawatpartners.com/sustainable-urbanization-in-the-uae/ ‌
  31. ↑ United Arab Emirates. (n.d.). Datadot. https://data.who.int/countries/784
  32. ↑ Errichiello, G. (2023). The Transformation-Migration Nexus in the United Arab Emirates: a Historical analysis. In Gulf Studies (pp. 189–205). https://doi.org/10.1007/978-981-19-7796-1_12
  33. ↑ Easy Render. (n.d.). ‍Why expats are flocking to buy property in UAE 2024: the Arab world’s hub for talent and opportunity. https://www.easyrender.com/a/why-expats-are-flocking-to-buy-property-in-uae-2024-the-arab-worlds-hub-for-talent-and-opportunity
  34. ↑ Future Economy - Ministry of Economy UAE. (2014). Ministry of Economy UAE. https://www.moec.gov.ae/en/future-economy ‌
  35. ↑ Kusy, K., & Kusy, K. (2024, February 19). Emiratisation: Overview and new rules for 2024 - DNA recruitment. DNA Recruitment - CEEMEA Life Sciences Recruitment Services. https://dna-uae.com/emiratisation-overview-and-new-rules-2024/
  36. ↑ Population Pyramids of the World from 1950 to 2100. (n.d.). PopulationPyramid.net. https://www.populationpyramid.net/united-arab-emirates/2000/[۷]
  37. ↑ United Arab Emirates Population 2024 (Live). (n.d.-b). https://worldpopulationreview.com/countries/united-arab-emirates
  38. ↑ Migration Policy Institute. (2018, June 14). United Arab Emirates. Migrationpolicy.org. https://www.migrationpolicy.org/country-resource/united-arab-emirates ‌
  39. ↑ ۳۹٫۰ ۳۹٫۱ GCC: revenue of digital health by country 2024 | Statista. (2024, April 12). Statista. https://www.statista.com/forecasts/1372711/gcc-digital-health-revenue-by-country
  40. ↑ ۴۰٫۰ ۴۰٫۱ Abu Dhabi is embracing dynamic population data. Here’s why. (2024, September 10). World Economic Forum.
  41. ↑ Open Data UAE | UAE Fertility Rates. (2024). Datopian.com. https://frontend.fcsc.production.datopian.com/@ministry-health-and-prevention/uae-fertility-rates ‌
  42. ↑ United Arab Emirates (UAE) Population Statistics 2024 | GMI. (2024, July 2). Official GMI Blog. https://www.globalmediainsight.com/blog/uae-population-statistics/#:~:text=is%20the%20dirham.- ‌
  43. ↑ ۴۳٫۰ ۴۳٫۱ UAE Energy Diversification | UAE Embassy in Washington, DC. (n.d.). UAE Energy Diversification | UAE Embassy in Washington, DC. https://www.uae-embassy.org/discover-uae/climate-and-energy/uae-energy-diversification#:~:text=The%20UAE%20Energy%20Strategy%202050 ‌
  44. ↑ Oman Moments. (2024, August 13). GCC Nations’ Ranking in Numbeo’s 2024 Quality of Life Report. Oman Moments; Oman Moments. https://www.omanmoments.com/gcc-nations-ranking-in-numbeos-2024-quality-of-life-report- 676339.html#:~:text=GCC%20Nations ‌
  45. ↑ Health Indicators - UAE | Statista Market Forecast. (2024). Statista; Statista. https://www.statista.com/outlook/co/health-indicators/united-arab-emirates ‌
  46. ↑ Urban October 2024 | Urban October. (2024, October 7). http://urbanoctober.unhabitat.org/urban-october-2024
  47. ↑ Statistics by subject. (n.d.). https://fcsc.gov.ae/en-us/Pages/Statistics/Statistics-by-Subject.aspx
  48. ↑ ۴۸٫۰ ۴۸٫۱ Properties, E. (2024, July 8). Exploring the diversity of population of Dubai in 2024: latest insight. Excel Properties. https://excelproperties.ae/blog/dubai-population
  49. ↑ Properties, E. (2024, July 8). Exploring the diversity of population of Dubai in 2024: latest insight. Excel Properties. https://excelproperties.ae/blog/dubai-population
  50. ↑ Abu Dhabi, UAE Metro Area population 1950-2024. (n.d.). MacroTrends. https://www.macrotrends.net/global-metrics/cities/22632/abu-dhabi/population
  51. ↑ Abu Dhabi non-oil economy grows 4.7% in Q1-2024 to highest value in 10 year. (n.d.). SCAD. https://www.sti.gov.ae/web/guest/w/abu-dhabi-non-oil-economy-grows-4-7-in-q1-2024-to-highest-value-in-10-year
  52. ↑ Sharjah | the official portal of the UAE government. (n.d.). https://u.ae/en/about-the-uae/the-seven-emirates/sharjah
  53. ↑ Fujairah Municipality - Government of Fujairah. (n.d.). https://www.fujmun.gov.ae/default.aspx?lang=en
  54. ↑ WAM. (n.d.). https://wam.ae/article/b4kkk83-rak-properties-revenues-rise-19-reach-aed-610
  55. ↑ United Arab Emirates Population 2024 (Live). (n.d.-c). https://worldpopulationreview.com/countries/united-arab-emirates
  56. ↑ World Bank Open Data. (n.d.-f). World Bank Open Data. https://data.worldbank.org/indicator/SP.RUR.TOTL.ZS?locations=AE
  57. ↑ Internet, F. (n.d.). Sheikh Zayed Housing Program. Ministry of Energy and Infrastructure in UAE. https://www.moei.gov.ae/en/about-ministry/sheikh-zayed-housing-program
  58. ↑ WAM. (n.d.-b). https://www.wam.ae/en/article/14221v5-uae-cabinet-approves-2618-new-housing-approvals
  59. ↑ CENTRAL BANK OF THE UAE. (2024). [Quarterly Economic Review June 2024]. In Quarterly Economic Review [Report]. https://www.centralbank.ae/media/yxlb5sot/qer_june_2024.pdf
  60. ↑ IMF staff completes 2024 Article IV mission to United Arab Emirates. (2024, May 18). IMF. https://www.imf.org/en/News/Articles/2024/05/18/pr24137-imf-staff-completes-2024-article-iv-mission-to-united-arab-emirates
  61. ↑ Reducing emissions | Our planet | About us | Emirates. (n.d.). Global. https://www.emirates.com/english/about-us/our-planet/reducing-emissions/[۸]
  62. ↑ Lootah, Y. & Dubai Department of Economy and Tourism. (2024). DUBAI SUSTAINABILITY REPORT 2024. https://www.dubaidet.gov.ae/en/research-and-insights/-/media/files/faqs/sustainability-report/dubai-sustainability-report-2024.pdf
  63. ↑ Global-John. (2023, December 18). Dubai 2040 Plan – why invest in Dubai property. Global Investments -. Global Investments. https://globalinvestsinc.com/dubai-2040-plan-why-invest-in-dubai-property/[۹]
  64. ↑ ۶۴٫۰ ۶۴٫۱ Blogger, G. (2024, September 3). UNITED ARAB EMIRATES POPULATION STATISTICS 2024. Official GMI Blog.
  65. ↑ Abu Dhabi is embracing dynamic population data. Here’s why. (2024, September 10). World Economic Forum.
  66. ↑ ۶۶٫۰ ۶۶٫۱ ۶۶٫۲ Ayish, M. (2021). 7. United Arab Emirates. In Global communications [۱۰](pp. 109–126).
  67. ↑ Baycar, H. (2023). Emirati expats in social media: a new arena for involvement and political expression? Identities, 31(2), 238–256.
  68. ↑ Blogger, G. (2024b, September 3). UNITED ARAB EMIRATES POPULATION STATISTICS 2024. Official GMI Blog.
  69. ↑ Laimoon.com. (n.d.). Fishing jobs with salaries in Fujairah - September 2024 update. Laimoon.
  70. ↑ ۷۰٫۰ ۷۰٫۱ ۷۰٫۲ The UAE’s Net Zero 2050 Strategy | the official portal of the UAE Government. (n.d.). [۱۱]
  71. ↑ ۷۱٫۰ ۷۱٫۱ Maksim. (2024, September 5). Path to Success: The UAE Vision 2030 | GO-Globe. GO-Globe.[۱۲]/
  72. ↑ ۷۲٫۰ ۷۲٫۱ King, J. (2023, November 15). Population growth and investment reforms lift the UAE’s economy. The Banker. reforms-lift-the-UAE-s-
  73. ↑ Ali, A., & Cochrane, L. (2024). Residency and citizenship in the Gulf: recent policy changes and future implications for the region. Comparative Migration Studies, 12(1).
  74. ↑ Kemp, S. (2024, February 21). Digital 2024: The United Arab Emirates — DataReportal – Global Digital Insights. DataReportal – Global Digital Insights.
  75. ↑ Dubai’s population increased. (n.d.). AX CAPITAL. hit
  76. ↑ Population of Fujairah 2024 — United Arab Emirates. (n.d.). aznations.com.
  77. ↑ Andersson, H., Brandstedt, E., & Torpman, O. (2021). Review article: the ethics of population policies. Critical Review of International Social and Political Philosophy, 1–24.
  78. ↑ Maina, P., Gyenge, B., Fekete-Farkas, M., & Parádi-Dolgos, A. (2024). Analyzing trends in green financial instrument issuance for climate finance in capital markets. Journal of Risk and Financial Management, 17(4), 145.
  79. ↑ Population Pyramids of the World from 1950 to 2100. (n.d.-b). PopulationPyramid.net.
برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=جغرافیای_انسانی_امارات_متحده_عربی&oldid=63078»