پرش به محتوا

جغرافیای انسانی کوبا

از دانشنامه ملل

جغرافیای انسانی کوبا به‌عنوان یک کشور کارائیبی با تاریخ غنی و فرهنگ متنوع، تحت‌تأثیر عوامل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی قرار دارد[۱].

ساختار هرم جمعیتی

هرم جمعیتی کوبا نمایانگر توزیع سنی و جنسی جمعیت است. بر اساس سرشماری 2024، جمعیت کوبا حدود 11 میلیون نفر است[۲] که نسبت به 11.3 میلیون نفر در سال 2014 در شیب نزول قرار گرفته است[۳]. این کاهش یا توقف رشد، نشان‌دهنده کاهش نرخ زاد و ولد و افزایش امید به زندگی است. در حال حاضر، حدود 20% جمعیت کوبا بالای 60 سال سن دارند[۴].

تحلیل دقیق هرم سنی

هرم سنی کوبا نشان‌دهنده افزایش جمعیت سالمندان است[۵]. در سال 2024، درصد افراد زیر 15 سال به 16% رسیده است[۶]، در حالی که این رقم در سال 2014 حدود 18% بود[۷]. این کاهش در گروه سنی جوان‌تر، به دلیل کاهش نرخ زاد و ولد و مهاجرت جوانان به خارج از کشور است[۸].

توزیع جمعیت بر اساس گروه‌های سنی و جنسیت

توزیع جنسیتی در کوبا تقریباً برابر است، با نسبت 1:1 بین مردان و زنان. اما با افزایش سن، نسبت زنان به مردان بیشتر می‌شود، که به دلیل طول عمر بالاتر زنان است[۹].

مقایسه با هرم‌های سنی گذشته و پیش‌بینی آینده

باتوجه‌به روندهای فعلی، پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2030، جمعیت بالای 65 سال به 25% خواهد رسید[۱۰]. این تغییرات تأثیرات اقتصادی و اجتماعی زیادی به همراه دارد، از جمله نیاز به خدمات بهداشتی و اجتماعی بیشتر، که می‌تواند فشار بیشتری بر سیستم‌های بهداشتی و اقتصادی کشور وارد کند[۱۱].

ویژگی های جمعیتی

ترکیب قومی و زبانی جمعیت کوبا متنوع است و شامل گروه‌های اسپانیایی، آفریقایی و بومیان می‌شود[۱۲]. طبق آمار سال 2024، حدود 65% جمعیت کوبا را اسپانیایی‌تبارها تشکیل می‌دهند[۱۳]، در حالی که 30% آفریقایی‌تبار و 5% دیگر از اقلیت‌های قومی هستند[۱۴].

الگوهای مهاجرت (داخلی و بین‌المللی)

مهاجرت به‌ویژه در دهه‌های اخیر افزایش‌یافته است. بسیاری از جوانان به دنبال فرصت‌های بهتر به کشورهای دیگر مهاجرت می‌کنند[۱۵]. همچنین، مهاجرت به شهرهای بزرگ از مناطق روستایی نیز افزایش‌یافته است[۱۶].

سطح تحصیلات و سواد

کوبا به‌عنوان یک کشور با سطح بالای تحصیلات شناخته می‌شود. نرخ سواد در کوبا 99% است [۱۷] و سیستم آموزشی آن به عنوان یکی از بهترین‌ها در منطقه شناخته می‌شود[۱۸].

وضعیت بهداشت و امید به زندگی

وضعیت بهداشت عمومی در کوبا بهبود یافته و امید به زندگی به 79 سال رسیده است[۱۹]. این افزایش به دلیل دسترسی به خدمات بهداشتی و پیشگیری از بیماری‌ها است.

الگوهای ازدواج و طلاق

نرخ ازدواج در کوبا کاهش‌یافته و نرخ طلاق در حال افزایش است. این تغییرات به دلیل تغییرات اجتماعی و اقتصادی و افزایش استقلال زنان است[۲۰].

رشد جمعیت

نرخ رشد جمعیت کوبا در سال‌های اخیر کاهش‌یافته و به 0.1% در سال 2024 رسیده است[۲۱]. این نرخ در سال 2014 حدود 0.5% بود[۲۲].

عوامل مؤثر بر رشد جمعیت

عوامل مؤثر بر رشد جمعیت شامل نرخ زادوولد، مرگ‌ومیر و مهاجرت هستند. نرخ زادوولد در کوبا به 1.5 فرزند به ازای هر زن رسیده است، که کمتر از حد جایگزینی است[۲۳].

سیاست‌های جمعیتی دولت

دولت کوبا سیاست‌هایی را برای افزایش نرخ زادوولد و بهبود شرایط زندگی خانواده‌ها اتخاذ کرده است. این سیاست‌ها شامل حمایت‌های مالی و اجتماعی برای خانواده‌ها می‌شود[۲۴].

پیش‌بینی‌های رشد جمعیت برای آینده

پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2035، جمعیت به 10.8 میلیون نفر کاهش یابد[۲۵]. این کاهش جمعیت می‌تواند چالش‌های جدی برای سیستم‌های اجتماعی و اقتصادی به همراه داشته باشد[۲۶].

پراکندگی جمعیت

الگوهای توزیع جمعیت در مناطق مختلف کشور

پراکندگی جمعیت در کوبا به‌شدت تحت‌تأثیر عوامل جغرافیایی، اقتصادی و تاریخی قرار دارد. بر اساس سرشماری سال 2024، جمعیت کوبا حدود 11 میلیون نفر است[۲]. توزیع جمعیت در مناطق مختلف به شرح زیر است:

  • هاوانا (Havana): با جمعیتی حدود 2.1 میلیون نفر، پایتخت و بزرگ‌ترین شهر کوبا به شمار می‌رود[۲۷]. این شهر تقریباً 18.7% از کل جمعیت کشور را در خود جای داده است[۲۸]؛
  • سانتیاگو دِ کوبا (Santiago de Cuba): دومین شهر بزرگ با جمعیتی حدود 500,000 نفر که تقریباً 4.5% از جمعیت کل کشور را تشکیل می‌دهد[۲۹]؛
  • متینس (Matanzas): با جمعیتی نزدیک به 140,000 نفر، حدود 1.2% از جمعیت کل را داراست[۳۰]؛
  • پینار دل ریو (Pinar del Río): با جمعیتی حدود 700,000 نفر، تقریباً 6.2% از جمعیت کشور را شامل می‌شود[۳۱].

عوامل جغرافیایی، اقتصادی و تاریخی مؤثر بر پراکندگی جمعیت

عوامل تاریخی مانند جنگ‌ها و انقلاب‌ها و همچنین عوامل اقتصادی نظیر فرصت‌های شغلی، تأثیر زیادی بر پراکندگی جمعیت داشته‌اند[۳۲] . به‌عنوان‌مثال، پس از انقلاب کوبا در 1959، بسیاری از مردم به دنبال فرصت‌های بهتر،به سمت شهرهای بزرگ مهاجرت کردند[۳۳].

مناطق پرجمعیت و کم‌جمعیت و دلایل آن

مناطق شهری مانند هاوانا به دلیل وجود فرصت‌های شغلی، خدمات بهداشتی و آموزشی و زیرساخت‌های بهتر، دارای جمعیت بالاتری هستند[۳۴]. در مقابل، مناطق روستایی مانند گواناگوا (Guantánamo) و سیبونای (Cienfuegos) به دلیل کمبود منابع و خدمات، جمعیت کمتری دارند[۳۵].

چالش‌های ناشی از توزیع نامتوازن جمعیت

پراکندگی نامتوازن جمعیت منجر به چالش‌هایی نظیر کمبود خدمات در مناطق روستایی و فشار بر زیرساخت‌های شهری شده است[۳۶] . به‌عنوان‌مثال، در هاوانا، تراکم جمعیت به حدود 15,000 نفر در هر کیلومتر مربع می‌رسد، که فشار زیادی بر خدمات عمومی و زیرساخت‌ها وارد می‌کند[۳۷].

شهرنشینی و روستانشینی

الگوهای شهرنشینی و رشد کلان‌شهرها

نسبت جمعیت روستایی به شهری در کوبا از 76% به 24% رسیده است[۳۸]. این روند در حال افزایش است و پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2030، این نسبت از 80% به 20% تغییر کند[۳۹].

وضعیت مناطق شهری

شهرهای بزرگ مانند هاوانا و سانتیاگو به‌سرعت درحال‌رشد هستند[۴۰]. به‌عنوان‌مثال، جمعیت هاوانا از 1.8 میلیون نفر در سال 2010 به 2.1 میلیون نفر در سال 2024 افزایش یافته است[۴۱].

چالش‌های شهرنشینی

شهرنشینی درکوبا به رشد کلان‌شهرها و چالش‌هایی مانند حاشیه‌نشینی، آلودگی و کمبود مسکن مناسب منجر شده است[۴۲]. در هاوانا، حدود 40% از جمعیت در مناطق حاشیه‌ای زندگی می‌کنند که به دلیل کمبود مسکن و زیرساخت‌های ناکافی ایجاد شده است[۴۳].

وضعیت مناطق روستایی

وضعیت مناطق روستایی به دلیل کمبود منابع و خدمات نگران‌کننده است[۴۴]. به‌عنوان‌مثال، در مناطق روستایی گواناگوا، دسترسی به خدمات بهداشتی و آموزشی محدود است و بسیاری از جوانان به شهرها مهاجرت می‌کنند[۴۵].

سیاست‌های دولت در زمینه توسعه شهری و روستایی

دولت در تلاش است تا با اجرای سیاست‌های توسعه شهری و روستایی، این چالش‌ها را مدیریت کند[۴۶]. این سیاست‌ها شامل بهبود زیرساخت‌ها، ایجاد فرصت‌های شغلی و افزایش دسترسی به خدمات عمومی است. پراکندگی نامتوازن جمعیت منجر به چالش‌هایی نظیر کمبود خدمات در مناطق روستایی و فشار بر زیرساخت‌های شهری شده است[۴۷].

نیز نگاه کنید به

جغرافیایی جمعیتی در چین؛ جغرافیای انسانی سودان؛ جغرافیای انسانی اردن؛ جغرافیای انسانی ژاپن؛ جغرافیای انسانی کانادا؛ جغرافیای انسانی لبنان؛ جغرافیای انسانی تونس؛ جغرافیای انسانی مصر؛ جغرافیای انسانی ساحل عاج؛ جغرافیای انسانی مالی؛ جغرافیای انسانی افغانستان؛ جغرافیای انسانی تایلند؛ جغرافیای انسانی آرژانتین؛ جغرافیای انسانی فرانسه؛ جغرافیای انسانی اسپانیا؛ جغرافیای انسانی اوکراین؛ جغرافیای انسانی سوریه؛ جغرافیای انسانی قطر؛ جغرافیای انسانی امارات متحده عربی؛ جغرافیای انسانی اتیوپی؛ جغرافیای انسانی سیرالئون؛ جغرافیایی انسانی سنگال؛ جغرافیای انسانی زیمبابوه؛ جغرافیای انسانی گرجستان؛ جغرافیای انسانی تاجیکستان؛ جغرافیای انسانی قزاقستان؛ جغرافیای انسانی بنگلادش؛ جغرافیای انسانی پاکستان؛ جغرافیای انسانی یمن؛ جغرافیای انسانی عراق؛ جغرافیای انسانی روسیه

کتابشناسی

  1. ↑ Callejas, S., Oscar, O., Vega, L., Díaz, H., Francisca, P., Civeira, L., & Ben, J. (n.d.). HISTORIA DE CUBA NIVEL MEDIO SUPERIOR., Available from https://www.mined.gob.cu/wp-content/teleclases/listos/+libros/03_preuniversitario/10mo/10mo_historia_cuba.pdf
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Cuba population (2024) - Worldometer. (n.d.). ,Available from https://www.worldometers.info/world-population/cuba-population
  3. ↑ Cuba Population 1950-2024. (2024). Macrotrends.net ,Available from https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/CUB/cuba/population
  4. ↑ Redacción de CiberCuba. (2024, July 18). Nacimientos disminuyen casi un 20 por ciento en Cuba en 2024. CiberCuba. ,Available from https://www.cibercuba.com/noticias/2024-07-18-u1-e197721-s27061-nid285333-nacimientos-disminuyen-casi-20-ciento-cuba-2024
  5. ↑ Moreno, M. I., & Moreno, M. I. (2024, July 19). La población de Cuba en 2024 cae a menos de 10 millones. EFE Noticias ,Available from https://efe.com/mundo/2024-07-19
  6. ↑ Pirámides de población del mundo desde 1950 a 2100. (n.d.) ,Available from https://www.populationpyramid.net/es/cuba/2024
  7. ↑ Cuba - Piramide de población 2014. (n.d.). Datosmacro.com. ,Available from https://datosmacro.expansion.com/demografia/estructura-poblacion/cuba?anio=2014
  8. ↑ Newsroom Infobae. (2024, July 19). La población de Cuba en 2024 cae, a menos de 10 millones y “seguirá decreciendo.” Infobae ,Available from https://www.infobae.com/america/agencias/2024/07/19/la-poblacion-de-cuba-en-2024-cae-a-menos-de-10-millones-y-seguira-decreciendo/
  9. ↑ Tribuna. (2024, May 20). Actualiza Oficina Nacional de Estadísticas e Información indicadores demográficos. ,Available from https://www.tribuna.cu/cuba/2023-05-20/actualiza-oficina-nacional-de-estadisticas-e-informacion-indicadores-demograficos
  10. ↑ Population Pyramids of the World from 1950 to 2100. (2024). PopulationPyramid.net ,Available from https://www.populationpyramid.net/cuba/2030
  11. ↑ Naranjo Hernández, Y., Figueroa Linares, M., & Cañizares Marín, R. (2022). Envejecimiento poblacional en Cuba. Gaceta Médica Espirituana, 17(3), 223–233.
  12. ↑ Guanche, J. (2023). Ethnic components of the Cuban nation. ResearchGate ,Available from https://www.researchgate.net/publication/374725205_Ethnic_components_of_the_Cuban_nation
  13. ↑ Cuba Demographics 2024 (Population, age, sex, Trends) - Worldometer. (n.d.) ,Available from https://www.worldometers.info/demographics/cuba-demographics
  14. ↑ برگرفته از https://www.ohchr.org/sites/default/files/Documents/Issues/Women/WRGS/Report/Statesinputs/Cuba2.docx
  15. ↑ Cuba Net migration rate 1950-2024. (n.d.). MacroTrends ,Available from https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/CUB/cuba/net-migration#:~:text=The%20current%20net%20migration%20rate,a%205.49%25%20decline%20from%202021.
  16. ↑ Ballaga, W. D. (2024, July 19). Cuba actualiza, con una nueva ley, su política migratoria. Granma.cu.  ,Available from https://www.granma.cu/cuba/2024-07-19/cuba-actualiza-con-una-nueva-ley-su-politica-migratoria-19-07-2024-13-07-15
  17. ↑ Presenta Cuba informe nacional a Cumbre de transformación de la educación. (n.d.) ,Available from https://spanish.news.cn/20220915/c8e52da1263748a5b6badcb018d6c53c/c.html
  18. ↑ Threads. (n.d.) ,Available from https://www.threads.net/@explore_dominicana/post/C8X32AJvGNP?hl=en
  19. ↑ Comparar economía países: Cuba vs España Esperanza de vida al nacer 2024. (n.d.). Datosmacro.com ,Available from https://datosmacro.expansion.com/paises/comparar/cuba/espana?sc=XE24
  20. ↑ Perez, R. (2023, October 21). Cuba registra la tasa de matrimonios más baja de los últimos 14 años. CiberCuba. ,Available from https://www.cibercuba.com/noticias/2018-10-21-u73624-e73624-s27061-cuba-registra-tasa-matrimonios-baja-ultimos-14-anos
  21. ↑ Cuba Population 2024 (Live). (2024). Worldpopulationreview.com. ,Available from https://worldpopulationreview.com/countries/cuba
  22. ↑ World Bank Open Data. (n.d.). World Bank Open Data ,Available from https://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.GROW?locations=CU
  23. ↑ Cuba fertility rate 1950-2024. (n.d.). MacroTrends ,Available from https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/CUB/cuba/fertility-rate#:~:text=The%20current%20fertility%20rate%20for,a%200.57%25%20decline%20from%202021.
  24. ↑ Análisis de situación de población: Cuba, 2024(Dr. C. Diana E. Prieto Acosta). (2024), Available fromhttps://cuba.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/analisis_de_situacion_de_poblacion_165_x_235_cm_3_compressed.pdf
  25. ↑ Martinoticias.com. (2024, August 31). Para el 2035 Cuba tendrá 3,6 millones de personas con 60 años o más. Martí Noticias / Martinoticias.com, Availablr fromhttps://www.martinoticias.com/a/cuba-envejecimiento-poblacional/128935.html#:~:text=Cuba-,Para%20el%202035%20Cuba%20tendr%C3%A1%203%2C6%20millones%20de,con%2060%20a%C3%B1os%20o%20m%C3%A1s&text=Un%20reciente%20informe%20de%20la,del%20trabajo%20para%20salir%20adelante.
  26. ↑ Proyecciones de la Población CUBANA CUBA Y PROVINCIAS. (2024). https://oncubanews.com/wp
  27. ↑ Havana, Cuba Population (2024) - Population Stat. (2024)., Available from https://populationstat.com/cuba/havana
  28. ↑ Havana, Cuba Metro Area Population 1950-2024. (n.d.). MacroTrends, Available from https://www.macrotrends.net/global-metrics/cities/20870/havana/population
  29. ↑ Cuba Cities by population 2024. (n.d.), Availablr from https://worldpopulationreview.com/cities/cuba
  30. ↑ Population of Matanzas 2024 — Cuba. (n.d.). aznations.com, Available from https://www.aznations.com/population/cu/cities/matanzas
  31. ↑ Cuba population (2024) - Worldometer. (n.d.-b), Available from https://www.worldometers.info/world-population/cuba-population/
  32. ↑ Arbleya Cervera, J., Salim lamrani, renán V ega Cantor, & Sergio guerra V ilaboy. (2023). Cuba y los cubanoamericanos : el fenómeno migratorio cubano. In María Elena Pérez Herrera & Marlen López Martínez (Eds.), Fondo Editorial Casa De Las Américas [Ensayo histórico-social], Available fromhttps://biblioteca.clacso.edu.ar/Cuba/casa/20200419084827/Cuba-y-los-cubanoamericanos.pdf
  33. ↑ The Editors of Encyclopaedia Britannica. (2024, September 15). Cuban Revolution / Summary, Facts, Causes, Effects, & significance. Encyclopedia Britannica, Available fromhttps://www.britannica.com/event/Cuban-Revolution
  34. ↑ Ortiz, M. S. O., & Geneletti, D. (2024). Assessing mismatches in the provision of urban ecosystem services to support spatial planning: a case study on recreation and food supply in Havana, Cuba. Sustainability, 10(7), 2165, Available from https://doi.org/10.3390/su10072165
  35. ↑ Couret, D. G. (2022). Sustainable urban development. Cuban challenges. International Journal of Urban Sustainable Development, 14(1), 409–411, https://doi.org/10.1080/19463138.2022.2059487
  36. ↑ Cuba population (2024) - Worldometer. (n.d.-c), Available from https://www.worldometers.info/world-population/cuba-population/#:~:text=The%20population%20density%20in%20Cuba,(8%2C939%2C311%20people%20in%202024).
  37. ↑ Havana, Cuba population 2024. (n.d.)., Available fromhttps://worldpopulationreview.com/cities/cuba/havana#:~:text=Havana%20isn't%20just%20the,7%2C490%20people%20per%20square%20mile.
  38. ↑ editor2. (n.d.). Cuba: Despoblamiento rural y crisis alimentaria. Sin Permiso, Available from https://www.sinpermiso.info/textos/cuba-despoblamiento-rural-y-crisis-alimentaria
  39. ↑ Cuba - The World Factbook. (n.d.)., Available fromhttps://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/cuba/
  40. ↑ Adams, D. C. (2024, April 30). Los capitalistas se convierten en un salvavidas económico en Cuba. The New York Times., Available fromhttps://www.nytimes.com/es/2024/04/30/espanol/cuba-economia-sector-privado.html
  41. ↑ Collins, C. O. (n.d.). Cuba’s precarious population pyramid., Available fromhttp://www.focusongeography.org/publications/articles/cuba/index.html
  42. ↑ Urbanization in Cuba: Building inclusive & sustainable cities. (n.d.)., Available from https://unhabitat.org/cuba
  43. ↑ برگرفته از http://repositorio.cepal.org/bitstream/11362/18910/2/S9240481_en.pdf
  44. ↑ Financiado por: Ministerio de Relaciones Exteriores de. (n.d.)., Available fromhttps://www.avsf.org/app/uploads/2023/12/jovenes-rurales-terrirorio-educacion-y-nuevos-desafios-libro-3.pdf
  45. ↑ Gendron, C., Ruiz, G., Ministerio de Relaciones Exteriores de Francia, Ministerio de Agricultura y la Alimentación de Francia, FranceAgrimer, Agrónomos y Veterinarios sin Fronteras (AVSF), Lundy, F., Bitan, E., France Volontaires, Ministerio Europeo y de Asuntos Exteriores de Francia, Ministerio de Agricultura y la Alimentación de Francia, France Volontaires, Ministerio de Agricultura y la Alimentación de Francia, Agrónomos y Veterinarios sin Fronteras (AVSF), Agrónomos y Veterinarios sin Fronteras (AVSF), Agrónomos y Veterinarios sin Fronteras (AVSF), Agrónomos y Veterinarios sin Fronteras (AVSF), & France Volontaires. (2021). APOYO a LA JUVENTUD EN SURAMÉRICA PARA UN DESARROLLO SOSTENIBLE e INCLUYENTE: COMPROMISO CIUDADANO y FORMACIÓN EN ZONAS RURALES, Available fromhttps://www.avsf.org/app/uploads/2023/12/jovenes-rurales-terrirorio-educacion-y-nuevos-desafios-libro-3.pdf
  46. ↑ The Caribbean Council. (2023, August 25). Cuba Briefing - leading weekly business publication on Cuba, Available from https://www.caribbean-council.org/cuba-briefing/
  47. ↑ Haens Beltrán Alonso, Jency Niurka Mendoza Otero, & Adrian Abreus González. (2022). Territorial and urban planning in Cuba: its impact on sustainable cities. ResearchGate, 14(5), 334–346, Available fromhttps://www.researchgate.net/publication/373395529_Territorial_and_urban_planning_in_Cuba_its_impact_on_sustainable_cities

نویسنده مقاله

نرگس شکوری

برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=جغرافیای_انسانی_کوبا&oldid=73893»