پرش به محتوا

جغرافیای انسانی اتیوپی

از دانشنامه ملل

اتیوپی، کشوری با تاریخ غنی و فرهنگ متنوع، در شرق آفریقا واقع شده است. این کشور با جمعیتی بالغ بر 132 میلیون نفر در سال 2024[۱]، یکی از پرجمعیت‌ترین کشورهای قاره آفریقا محسوب می‌شود. مطالعه جغرافیای انسانی اتیوپی به دلیل تنوع قومی، زبانی و چالش‌های اقتصادی و اجتماعی که با آن مواجه است، اهمیت ویژه‌ای دارد[۲]. از جمله چالش‌های اصلی می‌توان به فقر، نابرابری‌های اجتماعی و تغییرات اقلیمی اشاره کرد[۳].

ساختار هرم جمعیتی

آمار و تحلیل

طبق سرشماری 2024، جمعیت اتیوپی به 132 میلیون نفر رسیده [۴] که نسبت به سرشماری 2014 با جمعیت 99 میلیون نفر، رشد قابل توجهی داشته است[۵]. هرم سنی اتیوپی نشان می‌دهد که حدود 45% جمعیت زیر 15 سال و تنها 3% بالای 65 سال هستند[۶]. این ساختار سنی نشان‌دهنده یک نسل جوان و پتانسیل بالای نیروی کار است.

توزیع جمعیت بر اساس گروه‌های سنی و جنسیت

توزیع جمعیت به‌صورت تقریبی 51% مرد و 49% زن است[۷]. این نسبت نسبت به دهه گذشته تغییر چندانی نکرده است[۸]. پیش‌بینی می‌شود که با افزایش امید به زندگی و کاهش نرخ زاد و ولد، درصد جمعیت سالمندان در آینده افزایش یابد[۹].

تأثیرات اقتصادی و اجتماعی

ساختار فعلی هرم جمعیتی می‌تواند به رشد اقتصادی کمک کند، اما نیاز به سرمایه‌گذاری در آموزش و بهداشت برای بهره‌برداری از این پتانسیل وجود دارد[۱۰]. عدم توجه به این مسائل می‌تواند منجر به بیکاری و نارضایتی اجتماعی شود[۱۱].

ویژگی های جمعیتی

ترکیب قومی و زبانی

اتیوپی دارای بیش از 80 قومیت مختلف است که بزرگ‌ترین آن‌ها اورومو ( Oromo)، آمهرا( Amhara) و تیگرینی(Tigrayans) هستند[۱۲]. زبان رسمی اتیوپی، آمهرایی است، اما زبان‌های محلی دیگری نیز به طور گسترده صحبت می‌شوند[۱۳].

الگوهای مهاجرت

مهاجرت داخلی به سمت شهرها به‌ویژه آدیس‌آبابا افزایش شدیدی یافته است[۱۴]. طبق آمار، حدود 20% از جمعیت در حال حاضر در مناطق شهری زندگی می‌کنند[۱۵]. جنگ های داخلی و فقر نیز اثرات زیادی بر جابجایی جمعیت و مهاجرت بین‌المللی گذاشته است[۱۶].

سطح تحصیلات و سواد

نرخ سواد در اتیوپی در سال 2024 به حدود 50% رسیده که نسبت به 39% در سال 2014 افزایش یافته است[۱۷][۱۸]. این افزایش بهبود قابل توجهی در دسترسی به آموزش و پرورش را نشان می‌دهد.

وضعیت بهداشت و امید به زندگی

امید به زندگی در اتیوپی در سال 2024 به 67 سال رسیده است[۱۹] که نسبت به 64 سال در سال 2014 بهبود یافته است[۲۰]. این افزایش بهبود در خدمات بهداشتی و کاهش مرگ و میر کودکان نسبت داده می‌شود.

الگوهای ازدواج و طلاق

نرخ ازدواج در اتیوپی بالاست، اما طلاق نیز در حال افزایش است[۲۱]. طبق آمار، حدود 10% از ازدواج‌ها به طلاق منجر می‌شود که این رقم در دهه گذشته رو به افزایش بوده است[۲۲].

رشد جمعیت

نرخ رشد و روندهای گذشته

نرخ رشد جمعیت اتیوپی در سال 2024 حدود 2.6% است[۲۳] که نسبت به 2.9% در سال 2014 کاهش یافته است[۲۴]. این کاهش به دلیل افزایش سطح تحصیلات و دسترسی به خدمات بهداشتی است.

عوامل مؤثر بر رشد جمعیت

عوامل مؤثر بر رشد جمعیت شامل نرخ زادوولد بالا، کاهش مرگ‌ومیر و مهاجرت است[۲۵]. نرخ زادوولد در اتیوپی حدود 4.5 فرزند به ازای هر زن است[۲۶].

سیاست‌های جمعیتی

دولت اتیوپی سیاست‌هایی برای کنترل جمعیت و افزایش دسترسی به خدمات بهداشتی و آموزشی اجرا کرده است[۲۷]. این سیاست‌ها به کاهش نرخ زادوولد و بهبود وضعیت بهداشتی کمک کرده است[۲۸].

پیش‌بینی‌های آینده

پیش‌بینی می‌شود که جمعیت اتیوپی تا سال 2030 به 150 میلیون نفر خواهد رسید[۲۹]. این رشد جمعیت چالش‌هایی نظیر تأمین غذا، مسکن و خدمات بهداشتی را به همراه خواهد داشت.

پراکندگی جمعیت

الگوهای توزیع جمعیت

پراکندگی جمعیت در اتیوپی نابرابر است[۳۰]. مناطق مرکزی و جنوبی کشور مانند آدیس‌آبابا و اورومیا به‌شدت پرجمعیت هستند[۳۱]، درحالی‌که مناطق شمالی و شرقی کمتر جمعیت دارند. به طور متوسط، 100 نفر در هر کیلومتر مربع در مناطق شهری و 20 نفر در هر کیلومتر مربع در مناطق روستایی زندگی می‌کنند[۳۲].

عوامل مؤثر بر پراکندگی

عوامل جغرافیایی، اقتصادی و تاریخی تأثیر زیادی بر پراکندگی جمعیت گذاشته اند[۳۳]. مناطق کوهستانی و خشک جمعیت کمتر و مناطق حاصلخیز و با دسترسی به آب بیشتر، جمعیت بالاتری دارند[۳۴].

چالش‌ها

توزیع نامتوازن جمعیت منجر به فشار بر زیرساخت‌ها و خدمات در مناطق پرجمعیت می‌شود[۳۵]. این مسئله می‌تواند به مشکلاتی نظیر ترافیک، آلودگی و کمبود مسکن منجر شود[۳۶].

شهرنشینی و روستانشینی

نسبت جمعیت شهری به روستایی

در سال 2024، حدود 20% از جمعیت اتیوپی در مناطق شهری زندگی می‌کنند[۳۷] که نسبت به 16% در سال 2014 افزایش یافته است[۳۸]. این افزایش نشان‌دهنده روند رو به رشد شهرنشینی است.

الگوهای شهرنشینی

شهرنشینی در اتیوپی به‌سرعت در حال گسترش است[۳۹]. آدیس‌آبابا به‌عنوان بزرگ‌ترین شهر و مرکز اقتصادی کشور، با چالش‌های شهرنشینی و حاشیه‌نشینی مواجه است[۴۰]. یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های شهرنشینی دراتیوپی مهاجران پراکنده و رشد زاغه نشینی است[۴۱]. حدود ۳۰% از جمعیت شهری در حاشیه‌ها زندگی می‌کنند[۴۲]. همچنین، آلودگی هوا و ترافیک در شهرهای بزرگ به یک معضل جدی تبدیل شده است[۴۲].

وضعیت مناطق روستایی

مناطق روستایی با مشکلاتی نظیر کمبود خدمات بهداشتی، آموزشی و زیرساخت‌های مناسب مواجه هستند[۴۳]. بسیاری از روستاییان به دلیل فقر و کمبود فرصت‌های شغلی به شهرها مهاجرت می‌کنند[۴۳].

سیاست‌های دولت

دولت اتیوپی در تلاش است تا با اجرای سیاست‌های توسعه شهری و روستایی، به چالش‌های ناشی از شهرنشینی و روستانشینی پاسخ دهد. این سیاست‌ها شامل بهبود زیرساخت‌ها، تأمین مسکن و ایجاد فرصت‌های شغلی است[۴۴].

جغرافیای انسانی اتیوپی نمایانگر چالش‌ها و فرصت‌های متعددی است[۴۵]. باتوجه‌به رشد سریع جمعیت و تغییرات اجتماعی، نیاز به برنامه‌ریزی جامع و پایدار برای مدیریت منابع و خدمت‌رسانی به مردم احساس می‌شود. توجه به آموزش، بهداشت و توسعه پایدار می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی در این کشور کمک کند[۴۶].

نیز نگاه کنید به

جغرافیای انسانی عراق؛ جغرافیای انسانی روسیه؛ جغرافیایی جمعیتی در چین؛ جغرافیای انسانی سودان؛ جغرافیای انسانی اردن؛ جغرافیای انسانی ژاپن؛ جغرافیای انسانی کانادا؛ جغرافیای انسانی کوبا؛ جغرافیای انسانی لبنان؛ جغرافیای انسانی تونس؛ جغرافیای انسانی مصر؛ جغرافیای انسانی ساحل عاج؛ جغرافیای انسانی مالی؛ جغرافیای انسانی افغانستان؛ جغرافیای انسانی تایلند؛ جغرافیای انسانی آرژانتین؛ جغرافیای انسانی فرانسه؛ جغرافیای انسانی اسپانیا؛ جغرافیای انسانی اوکراین؛ جغرافیای انسانی سوریه؛ جغرافیای انسانی قطر؛ جغرافیای انسانی امارات متحده عربی؛ جغرافیای انسانی سیرالئون؛ جغرافیایی انسانی سنگال؛ جغرافیای انسانی زیمبابوه؛ جغرافیای انسانی گرجستان؛ جغرافیای انسانی تاجیکستان؛ جغرافیای انسانی قزاقستان؛ جغرافیای انسانی بنگلادش؛ جغرافیای انسانی پاکستان؛ جغرافیای انسانی یمن

کتابشناسی

  1. ↑ Ethiopia population (2024) - Worldometer. (n.d.), Available for https://www.worldometers.info/world-population/ethiopia-population/
  2. ↑ Mehretu, A., & Crummey, D. E. (2019). Ethiopia | History, Capital, Map, Population, & Facts. In Encyclopædia Britannica, Available for https://www.britannica.com/place/Ethiopia
  3. ↑ Tamasiga, P., Onyeaka, H., Akinsemolu, A., & Bakwena, M. (2023). The Inter-Relationship between Climate Change, Inequality, Poverty and Food Security in Africa: A Bibliometric Review and Content Analysis Approach. Sustainability, 15(7), 5628, https://doi.org/10.3390/su15075628
  4. ↑ Central Statistical Agency Of Ethiopia. (2024). Csa.gov.et, Available for http://www.csa.gov.et/index.php%3Foption%3Dcom_phocadownload%26view%3Dcategory%26id%3D270%26Itemid%3D270
  5. ↑ WDI - Home. (n.d.), Available for http://datatopics.worldbank.org/world-development-indicators
  6. ↑ Population Pyramids of the World from 1950 to 2100. (n.d.-f), Available for https://www.populationpyramid.net/ethiopia/2024/
  7. ↑ Population Pyramid of Ethiopia at 2024. (n.d.). Population Pyramids, Available for https://population-pyramid.net/en/pp/ethiopia
  8. ↑ OLCreate: ContextEnvt_1.0 Study Session 2  Population Growth: 2.3.3  Population pyramid. (n.d.). Www.open.edu.[۱]
  9. ↑ Hamid, S., Beko, Z. W., Mekonnen, H. S., & Salih, M. H. (2024). Proportion and factors influencing healthcare-seeking behavior among older people in Motta town, East Gojjam: a community-based cross-sectional study, Ethiopia, 2023. BMC Public Health, 24(1), https://doi.org/10.1186/s12889-024-19603-6
  10. ↑ Bekele, S. (2020). Population Dynamics and Environment in Ethiopia: An Overview. Ethiopian Environment Review, Available for https://www.academia.edu/108179912/Population_Dynamics_and_Environment_in_Ethiopia_An_Overview
  11. ↑ Danish Trade Union Development Agency, & Andersen, K. (2024). Ethiopia labour market Profile – 2024/2025 [Report], Available for https://www.ulandssekretariatet.dk/
  12. ↑ UNHCR Web Archive. (n.d.), Available for https://www.refworld.org/country,,,,eth,,4954ce295,0.html
  13. ↑ The Editors of Encyclopaedia Britannica. (2024a, August 9). Amharic language | Ethiopia, Semitic, Alphabets. Encyclopedia Britannica, Available for https://www.britannica.com/topic/Amharic-language
  14. ↑ Gibson, M. A., & Gurmu, E. (2022). Rural to urban migration is an unforeseen impact of development intervention in Ethiopia. PLoS ONE, 7(11), e48708.
  15. ↑ Masha, M., Bojago, E., & Ngare, I. (2024). Determinants of adoption of urban agriculture (UA) as climate-smart agriculture (CSA) practices and its impact on food security: evidence from Wolaita Sodo city, South Ethiopia. Discover Sustainability, 5(1), Available for https://doi.org/10.1007/s43621-024-00365-5
  16. ↑ Migration data in Eastern Africa. (n.d.). Migration Data Portal, Available for https://www.migrationdataportal.org/regional-data-overview/eastern-africa
  17. ↑ countrymeters.info. (n.d.-a). Ethiopia population (2024) live — Countrymeters, Available for https://countrymeters.info/en/Ethiopia#:~:text=According%20to%20our%20estimates%2032%2C978%2C311,57.21%25%20(18%2C754%2C891%20persons).
  18. ↑ Ethiopia Literacy rate 1960-2024. (n.d.). MacroTrends, Available for https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/eth/ethiopia/literacy-rate
  19. ↑ Fact Sheets | MINISTRY OF HEALTH - Ethiopia. (n.d.), Available for http://www.moh.gov.et/en/fact-sheets?language_content_entity=en
  20. ↑ Countryeconomy. (2017, October 20). Ethiopia - Life expectancy at birth 2014. Countryeconomy.com, Available for https://countryeconomy.com/demography/life-expectancy/ethiopia?year=2014
  21. ↑ Shita, N. G., & Zeleke, L. B. (2024). Predictors of divorce and duration of marriage among first marriage women in Dejne administrative town. Scientific Reports, 14(1), https://doi.org/10.1038/s41598-024-59360-5
  22. ↑ TILSON, D., & LARSEN, U. (2024). DIVORCE IN ETHIOPIA: THE IMPACT OF EARLY MARRIAGE AND CHILDLESSNESS. Journal of Biosocial Science, 32(3), 355–372.
  23. ↑ Ethiopia Population Data from 1950-2024 | Data | Demographics on World Economics. (n.d.). World Economics, Available for https://www.worldeconomics.com/Demographics/Population/Ethiopia.aspx
  24. ↑ Bertelsmann Stiftung. (2014). BTI 2014 | Ethiopia Country Report [Report], Available for https://bti-project.org/fileadmin/api/content/en/downloads/reports/country_report_2014_ETH.pdf
  25. ↑ Population, development, and environment in Ethiopia. (n.d.). Wilson Center, Available for https://www.wilsoncenter.org/event/population-development-and-environment-ethiopia
  26. ↑ Ethiopia Fertility Rate 1950-2024. (n.d.). www.macrotrends.net, Available for https://www.wilsoncenter.org/event/population-development-and-environment-ethiopia
  27. ↑ Tefera, Y. G. (2022). Community-based health extension policy implementation in Ethiopia: a policy experience to scale-up. Journal of Public Health in Africa, 13(3), 8, https://doi.org/10.4081/jphia.2022.2074
  28. ↑ Melesse, D. Y., Tadele, A., Mulu, S., Spicer, N., Tadelle, T., Wado, Y. D., Gajaa, M., Arja, A., Blumenberg, C., Manaye, T., Gonfa, G., Plessis, E. du, Hamilton, E., Mihretu, A., Usamael, A., Mengesha, M., Gelaw, S. K., Worku, A., Woldie, M., & Abate, B. (2024). Learning from Ethiopia’s success in reducing maternal and neonatal mortality through a health systems lens. BMJ Global Health, 9(Suppl 2), e011911. h, https://doi.org/10.1136/bmjgh-2023-011911
  29. ↑ The world counts. (n.d.-c), Available for https://www.theworldcounts.com/populations/countries/ethiopia#:~:text=The%20population%20of%20Ethiopia%20will,and%20294%20million%20in%202100
  30. ↑ Tadesse, G. W. (2024). Social stratification in Ethiopia from ancient to present: historical perspective. Cogent Arts and Humanities, 11(1), https://doi.org/10.1080/23311983.2024.2335752
  31. ↑ The Editors of Encyclopaedia Britannica. (2024c, September 26). Addis Ababa | History, Population, Map, & Facts. Encyclopedia Britannica, Available for https://www.britannica.com/place/Addis-Ababa
  32. ↑ Ethiopia urban population 1960-2024. (n.d.). MacroTrends, Available for https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/ETH/ethiopia/urban-population
  33. ↑ Tadesse, G. W. (2024b). Social stratification in Ethiopia from ancient to present: historical perspective. Cogent Arts and Humanities, 11(1), https://doi.org/10.1080/23311983.2024.2335752
  34. ↑ Tadesse, G. W. (2024b). Social stratification in Ethiopia from ancient to present: historical perspective. Cogent Arts and Humanities, 11(1), https://doi.org/10.1080/23311983.2024.2335752
  35. ↑ THE FEDERAL DEMOCRATIC REPUBLIC OF E THIOPIA ENVIRONMENT PROTECTION AUTHORITY. (2023). FACT-SHEET OF ETISA.
  36. ↑ Jacobsen, K., Hollander, J. B., Sternlieb, S. R., Yimere, A., Naegele, A. C., & Schwalm, C. (2024). Urban policy responses to climate hazards in Addis Ababa, Ethiopia. City and Environment Interactions, 24, 100162, https://doi.org/10.1016/j.cacint.2024.100162
  37. ↑ Ethiopia population (2024) - Worldometer. (n.d.-b), Available for https://www.worldometers.info/world-population/ethiopia-population/#:~:text=22.1%20%25%20of%20the%20population%20is,(29%2C204%2C015%20people%20in%202024).
  38. ↑ LARGE-SCALE URBANIZATION IN ETHIOPIA. (n.d.), Available for https://ethiopia2050.com/wp-content/uploads/2020/02/Arch_Birke-Yami_Large_Scale_Urbanization.pdf
  39. ↑ Abebe, M. G. (2024). Impacts of urbanization on food security in Ethiopia. A review with empirical evidence. Journal of Agriculture and Food Research, 15, 100997, https://doi.org/10.1016/j.jafr.2024.100997
  40. ↑ Dadi, W., Mulugeta, M., & Semie, N. (2023). Impact of urbanization on the welfare of farm households: Evidence from Adama Rural District in Oromia regional state, Ethiopia. Heliyon, 10(1), e23802, https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2023.e23802
  41. ↑ Tamirat, N., Tadele, S., & Assefa, W. (2024). Determinants of rural-urban migration in Duna district, Southern Ethiopia. Cogent Social Sciences, 10(1), https://doi.org/10.1080/23311886.2024.2307175
  42. ↑ ۴۲٫۰ ۴۲٫۱ eldegebriel, A., Assefa, E., Janusz, K., Tekalign, M., & Van Rompaey, A. (2021). Spatial Analysis of Intra-Urban Land Use Dynamics in Sub-Saharan Africa: The Case of Addis Ababa (Ethiopia). Urban Science, 5(3), 57, https://doi.org/10.3390/urbansci5030057
  43. ↑ ۴۳٫۰ ۴۳٫۱ Dadi, W., Mulugeta, M., & Semie, N. (2023). Impact of urbanization on the welfare of farm households: Evidence from Adama Rural District in Oromia regional state, Ethiopia. Heliyon, 10(1), e23802, https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2023.e23802
  44. ↑ Belete Molla Getahun. (2024, March 18). The challenges facing Ethiopia’s digital transformation. World Economic Forum, Available for https://www.weforum.org/agenda/2024/03/bridging-the-digital-divide-challenges-and-opportunities-for-ethiopias-digital-transformation/
  45. ↑ Shibru, S. (2023). Challenges and Opportunities Facing Youth Entrepreneurs in Ethiopia: a review paper [Journal-article]. Research on Humanities and Social Sciences, Vol.7(No.7), 58.
  46. ↑ Overview. (n.d.). World Bank, Available for https://www.worldbank.org/en/country/ethiopia/overview

نویسنده مقاله

نرگس شکوری

برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=جغرافیای_انسانی_اتیوپی&oldid=76589»