رسانه ها و مطبوعات در چین: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۳: خط ۴۳:


=== [[نقش رسانه ها در برنامه های سیاسی و فرهنگی چین]] ===
=== [[نقش رسانه ها در برنامه های سیاسی و فرهنگی چین]] ===
در دوران حكومت كمونيست ­ها و حاكميت اقتصاد متمركز، كليه­ ي مطبوعات چين تحت نظارت مستقيم حزب و دولت قرار داشت و واقعيات اجتماعی، سياسی، و اقتصادی در آن­ ها انعكاسی نداشت و آزادی ارايه نظر و عقيده محدود بود. با شروع سياست اصلاحات و گشودن درب­ ها، وضعيت گذشته تا حد بسيار زيادی تغيير يافته و مطبوعات به سوی نظامی فعال­ تر و باز­تر قدم برداشته اند. اصلاحات و رشد و توسعه ­ی اقتصادی، حضور گسترده­ ی سرمايه گذاران خارجی، توسعه ­ی اجتماعی، بالا رفتن سطح دانش و آگاهی مردم، عضویت [[چین]] در سازمان تجارت جهانی، ورود گسترده­ ی سرمایه­ های خارجی تحت عناوين مختلف به [[چین|چين]]، تحصيل قشر عظيمی از دانشجويان و مسئولان كشوری در خارج از [[چین|چين]]، پيشرفت و توسعه­ ی فن آوری ارتباطات و اطلاع رسانی، الحاق هنگ­ كنگ و ماكائو به سرزمين مادری، ضرورت بازنگری در سياست­ های مديريتی كشور، تجديد ساختار حزبی و ورود نسل جديد به تشكيلات حزبی كه خود را خيلي مقيد به حركت در چارچوب خشك ایدئولوژی حزبی نمي دانستند و در نهايت ضرورت گسترش روابط بين‌الملل [[چین|چين]] و علل و عوامل گوناگون ديگر، موجب گرديده كه فضای رسانه­ های گروهی و مطبوعات و راديو تلويزيون در این کشور نسبت به گذشته تغيير پيدا كرده و از تنوع و آزادی بيشتری برخوردار شود و به­ صورت كنترل شده و برنامه‌ريزی شده و به­ تدريج در چارچوب كلی سياست حزب كمونيست [[چین|چين]] از وضعيت مشهور«نه بزرگ» در زمينه­ ی مطبوعات، به شرايط مطلوب ­تر فعلي منتقل شود. سياست گذاری واحد در زمينه ­ی مطبوعات، تخصصی شدن آن­ ها، استفاده از فن­اوری پيشرفته ­ی مطبوعاتی و انتشاراتی، بالا رفتن كيفيت چاپ و صحفه آرايی، استفاده از تصاوير رنگی، و تا حدی استفاده از سوبسيدهای دولتی، پرهيز از مسايل جنجالی و درگيری­ های سیاسی و مطبوعاتی در زمينه ­ی مسايل داخلی و ده­ ها امتياز ديگر از ويژگی­ های دنيای رسانه ­های جمعی امروز [[چین|چين]] به شمار می ­روند.
در دوران حكومت كمونیست ­ها و حاكمیت اقتصاد متمركز، كلیه­ ی مطبوعات چین تحت نظارت مستقیم حزب و دولت قرار داشت و واقعیات اجتماعی، سیاسی، و اقتصادی در آن­ ها انعكاسی نداشت و آزادی ارایه نظر و عقیده محدود بود. با شروع سیاست اصلاحات و گشودن درب­ ها، وضعیت گذشته تا حد بسیار زیادی تغییر یافته و مطبوعات به سوی نظامی فعال­ تر و باز­تر قدم برداشته اند. اصلاحات و رشد و توسعه ­ی اقتصادی، حضور گسترده­ ی سرمایه گذاران خارجی، توسعه ­ی اجتماعی، بالا رفتن سطح دانش و آگاهی مردم، عضویت [[چین]] در سازمان تجارت جهانی، ورود گسترده­ ی سرمایه­ های خارجی تحت عناوین مختلف به [[چین]]، تحصیل قشر عظیمی از دانشجویان و مسئولان كشوری در خارج از [[چین]]، پیشرفت و توسعه­ ی فن آوری ارتباطات و اطلاع رسانی، الحاق هنگ­ كنگ و ماكائو به سرزمین مادری، ضرورت بازنگری در سیاست­ های مدیریتی كشور، تجدید ساختار حزبی و ورود نسل جدید به تشكیلات حزبی كه خود را خیلی مقید به حركت در چارچوب خشك ایدئولوژی حزبی نمی دانستند و در نهایت ضرورت گسترش روابط بین‌الملل [[چین]] و علل و عوامل گوناگون دیگر، موجب گردیده كه فضای رسانه­ های گروهی و [[مطبوعات در چین|مطبوعات]] و رادیو تلویزیون در این کشور نسبت به گذشته تغییر پیدا كرده و از تنوع و آزادی بیشتری برخوردار شود و به­ صورت كنترل شده و برنامه‌ریزی شده و به­ تدریج در چارچوب كلی سیاست [[حزب کمونیست و احیای هویت ملی چین|حزب كمونیست چین]] از وضعیت مشهور«نه بزرگ» در زمینه­ ی مطبوعات، به شرایط مطلوب ­تر فعلی منتقل شود. سیاست گذاری واحد در زمینه ­ی مطبوعات، تخصصی شدن آن­ ها، استفاده از فن­اوری پیشرفته ­ی مطبوعاتی و انتشاراتی، بالا رفتن كیفیت چاپ و صحفه آرایی، استفاده از تصاویر رنگی، و تا حدی استفاده از سوبسیدهای دولتی، پرهیز از مسایل جنجالی و درگیری­ های سیاسی و مطبوعاتی در زمینه ­ی مسایل داخلی و ده­ ها امتیاز دیگر از ویژگی­ های دنیای رسانه ­های جمعی امروز [[چین]] به شمار می ­روند.
[[پرونده:157654358.jpg|بندانگشتی|رسانه های اجتماعی در چین]]
[[پرونده:157654358.jpg|بندانگشتی|رسانه های اجتماعی در چین]]
رسانه­ های [[چین|چين]] از مهم­ترين ابزارهای دولت در دفاع از خود در مقابل موضوعات حساسی كه پيوسته مورد انتقاد قرار می ­گيرد به حساب می ­آيد. پرداختن به موضوعاتی از قبيل حفظ محيط زيست، ثبات سياسی و اجتماعی، پيوستگی ملی، مبارزه عليه فساد، حقوق بشر، و كاهش فقر در دستور العمل همه رسانه ­ها  قرار دارد.
[[رسانه های چین|رسانه­ های چین]] از مهم­ترین ابزارهای دولت در دفاع از خود در مقابل موضوعات حساسی كه پیوسته مورد انتقاد قرار می ­گیرد به حساب می ­آید. پرداختن به موضوعاتی از قبیل حفظ محیط زیست، ثبات سیاسی و اجتماعی، پیوستگی ملی، مبارزه علیه فساد، حقوق بشر، و كاهش فقر در دستور العمل همه رسانه ­ها  قرار دارد.


[[چین|چين]] در اجرای سياست درهای باز خود تكيه­ ی بسياری بر رسانه ­ها نموده و كانال­ های ارتباطی خود را به سرعت توسعه بخشيده است. هر يك از سازمان­ ها و نهادها، هم­چون تلويزيون مركزي [[چین|چين]] (China Centeral Televion)، خبرگزاري شين خوا (Xinhua) و روزنامه­ ی مردم (Poeople’s Daily) از توليد برنامه ­هايی كه براي پيش برد نفوذ بين المللی [[چین|چين]] تهيه كرده اند تا مبلغ 19/2 ميليارد دلار دريافت كرده اند. برای نمونه، كانال 9 انگليسي زبان سی­سی­تی­وی. تنها در عرض چند سال توانسته تا 98 درصد از كره­ ی زمين را تحت پوشش خود قرار دهد. این رسانه­ ها، ديدگاه­ های [[چین]] در قبال مسايلی كه در داخل [[چین|چين]]، و در آسيا و جهان روی می ­دهد تبيين مي نمايند. توجه داشته باشيم كه از 1949 تا اواخر دهه­ ی 1970، شهرت [[چین|چين]] در خارج از مرزهايش تنها به بلوک شرق و اردوي سوسياليستي و چند كشور در حال توسعه­ ی آسيايی و آفريقايی و آمريكای لاتين محدود می ­شد و ويژگی آن محتوای سياسی و ايدئولوژيك آن بود. در اين دوران، ابزار اصلی تبلیغاتی و رسانه­ ای،  دفاتر آژانس خبری شين­خوا در اين كشورها و انتشاراتی از قبيل [[چین]] خلقی (People’s China)، و سازندگی [[چین]] (China Construction) و راديو بين المللی [[چین|چين]] بودند. فعاليت­ های خارجی ايستگاه ­های تلويزيونی [[چین]] تنها به تبادل گزارش­ های خبری با ايستگاه ­های تلويزيونی كشورهای كمونيست  محدود مي­ شد. از زمان اصلاحات اقتصادی، به تدريج اين فعاليت­ ها از حالت انفعالی و انزوا خارج و بسیار فعال شده­ اند. بر اثر توسعه­ ی اقتصادی و بالا رفتن حس اعتماد به­ نفس ناشی از آن،  [[چین|چين]] از سال 2005 اقدام به تأسيس شبكه ­های ماهواره ­ای چند كاناله و چند بعدی در خارج از كشور کرده، تا رشد و توسعه­ ی سریع خود را به نمايش گذاشته و توان خود برای ظاهر شدن در قالب يك ابر قدرت، البته صلح جو و غير تهديد آميز، نشان دهد.<ref>www.eai.nus.edu.sg/vol2no1-zhangxiaoling</ref>
[[چین]] در اجرای سیاست درهای باز خود تكیه­ ی بسیاری بر رسانه ­ها نموده و كانال­ های ارتباطی خود را به سرعت توسعه بخشیده است. هر یك از سازمان­ ها و نهادها، هم­چون تلویزیون مركزی [[چین]] (China Centeral Televion)، خبرگزاری شین خوا (Xinhua) و روزنامه­ ی مردم (Poeople’s Daily) از تولید برنامه ­هایی كه برای پیش برد نفوذ بین المللی [[چین]] تهیه كرده اند تا مبلغ 19/2 میلیارد دلار دریافت كرده اند. برای نمونه، كانال 9 انگلیسی زبان سی­سی­تی­وی. تنها در عرض چند سال توانسته تا 98 درصد از كره­ ی زمین را تحت پوشش خود قرار دهد. این رسانه­ ها، دیدگاه­ های [[چین]] در قبال مسایلی كه در داخل [[چین]]، و در آسیا و جهان روی می ­دهد تبیین می نمایند. توجه داشته باشیم كه از 1949 تا اواخر دهه­ ی 1970، شهرت [[چین]] در خارج از مرزهایش تنها به بلوک شرق و اردوی سوسیالیستی و چند كشور در حال توسعه­ ی آسیایی و آفریقایی و آمریكای لاتین محدود می ­شد و ویژگی آن محتوای سیاسی و ایدئولوژیك آن بود. در این دوران، ابزار اصلی تبلیغاتی و رسانه­ ای،  دفاتر آژانس خبری شین­خوا در این كشورها و انتشاراتی از قبیل [[چین]] خلقی (People’s China)، و سازندگی [[چین]] (China Construction) و رادیو بین المللی [[چین]] بودند. فعالیت­ های خارجی ایستگاه ­های تلویزیونی [[چین]] تنها به تبادل گزارش­ های خبری با ایستگاه ­های تلویزیونی كشورهای [[حزب کمونیست و احیای هویت ملی چین|كمونیست]] محدود می­ شد. از زمان اصلاحات اقتصادی، به تدریج این فعالیت­ ها از حالت انفعالی و انزوا خارج و بسیار فعال شده­ اند. بر اثر توسعه­ ی اقتصادی و بالا رفتن حس اعتماد به­ نفس ناشی از آن،  [[چین]] از سال 2005 اقدام به تأسیس [[شبکه های ماهواره ای در چین|شبكه ­های ماهواره ­ای]] چند كاناله و چند بعدی در خارج از كشور کرده، تا رشد و توسعه­ ی سریع خود را به نمایش گذاشته و توان خود برای ظاهر شدن در قالب یك ابر قدرت، البته صلح جو و غیر تهدید آمیز، نشان دهد.<ref>www.eai.nus.edu.sg/vol2no1-zhangxiaoling</ref>


=== ''' '''[[استقلال رسانه ای در چین]] ===
=== ''' '''[[استقلال رسانه ای در چین]] ===
[[پرونده:Tumblr inline nov69voF2S1tpznzq 500.jpg|بندانگشتی|رسانه های اجتماعی در [[چین]]]]
[[پرونده:Tumblr inline nov69voF2S1tpznzq 500.jpg|بندانگشتی|رسانه های اجتماعی در [[چین]]]]
در رسانه­ هاي جمعی [[چین|چين]]، چيزی به ­عنوان خبر، گزارش و تحليل و تفسيرهای مستقل سياسی از رویدادهای داخلی و بين‌المللی، خارج از آنچه كه از سوی خبرگزاری رسمي و دولتی شين­خوا منتشر مي‌شود، وجود ندارد. در واقع مي ­توان گفت، تمامی رسانه­ هاي گروهی [[چین|چين]]، مجاز به استفاده از منابع تحليلی و خبری، غير از خبرگزاری شين­خوا نيستند. هر خبر و تحليلی كه از سوی اين بنگاه خبری منتشر شود قابل چاپ است، در غير اين ­صورت هيچ نشريه­ ای مجاز به چاپ هر گونه خبری نيست.  
در رسانه­ های جمعی [[چین]]، چیزی به ­عنوان خبر، گزارش و تحلیل و تفسیرهای مستقل سیاسی از رویدادهای داخلی و بین‌المللی، خارج از آنچه كه از سوی خبرگزاری رسمی و دولتی شین­خوا منتشر می‌شود، وجود ندارد. در واقع می ­توان گفت، تمامی رسانه­ های گروهی [[چین]]، مجاز به استفاده از منابع تحلیلی و خبری، غیر از خبرگزاری شین­خوا نیستند. هر خبر و تحلیلی كه از سوی این بنگاه خبری منتشر شود قابل چاپ است، در غیر این ­صورت هیچ نشریه­ ای مجاز به چاپ هر گونه خبری نیست.  


اگر­چه اينترنت و سايت­های خبری مستقل و عمده ­ی مستقر در خارج از [[چین]]، اين انحصار خبری و تحليلی را نقض كرده اند، ولی به­ صورت رسمی، اين سلطه هم­چنان در اختيار خبرگزاری شين­خوا است. حتي روزنامه ­های مهم و معتبری هم­چون روزنامه­ ی مردم، چايناديلی، عصر پكن، و جوانان و... كه سخنگوی حزب بوده و مسئولان آن­ها را عمدتا مقامات حزبی و دولتی تشکیل می­ دهند نيز مجاز به چاپ و انتشار خبر، خارج از شبكه­ ی خبری شين­خوا نيستند. همين رویه ­ی مستمر اتكاء به يك منبع خبری، تاكنون مانع از آن شده كه جامعه ­ی مطبوعاتی مستقل از دولت شكل به ­گيرد. خبرنگاران و تحليل­گران مطبوعاتی جرأت و جسارت آن را ندارند تا پا را فراتر از خطوط قرمز تعيين شده از سوی شورای مطبوعاتی و رسانه ­ای [[چین|چين]] بگذارند. اصلاً در سيستم قضايی دولت [[چین|چين]] هم مقررات خاص جامعی برای برخورد با جرايم مطبوعاتی تعريف نشده است و در موارد نادری كه جرمی اتقاق افتاده، به ­صورت موردی و براساس تصميم مقامات بالا برخورد شده و اين­ گونه تصميم ­ها، انعكاس آن­چنانی هم در مطبوعات و رسانه­ های جمعی نداشته است. لذا، يكي از چالش ­های پيش روی دولت برای تشكيل بنگاه­ های بزرگ رسانه ­ای و اجازه ­ی فعاليت دادن به بخش خصوصی و مؤسسات رسانه ­ای خارجی، نداشتن قوانين و مقررات لازم در اين زمينه است. با ورود [[چین|چين]] به سازمان تجارت جهانی و ضرورت رعايت قوانين و مقررات بين‌المللی و تلاش بخش خصوصی و سرمايه گذاران وشركت ­های خارجی برای ورود به بخش صنعت مطبوعات و رسانه­ های [[چین|چين]]، موجب گرديده تا دولت­مردان كه در حال حاضر كنترل كامل رسانه­ های این کشور را در اختيار دارند، برای رويارويی با چالش­ های پيش­روی و جلوگيری از خارج شدن رسانه­ ها از چارچوب نظارتی و كنترلی دولت و آماده سازی بخش رسانه­ ها براي روزی که احتمالاً بخشی از اين صنعت توسط بخش خصوصی و سرمايه­ گذاران خارجی كنترل خواهد شد و بالا بردن  توان رقابتی رسانه ­های داخلی، برنامه ريزي­ های متعدد كوتاه مدت و بلند مدتی را انجام دهند تا بتوانند از خارج شدن اين بخش حساس از كنترل كامل دولت مانع شوند.  
اگر­چه اینترنت و سایت­های خبری مستقل و عمده ­ی مستقر در خارج از [[چین]]، این انحصار خبری و تحلیلی را نقض كرده اند، ولی به­ صورت رسمی، این سلطه هم­چنان در اختیار خبرگزاری شین­خوا است. حتی روزنامه ­های مهم و معتبری هم­چون روزنامه­ ی مردم، چاینادیلی، عصر پكن، و جوانان و... كه سخنگوی حزب بوده و مسئولان آن­ها را عمدتا مقامات حزبی و دولتی تشکیل می­ دهند نیز مجاز به چاپ و انتشار خبر، خارج از شبكه­ ی خبری شین­خوا نیستند. همین رویه ­ی مستمر اتكاء به یك منبع خبری، تاكنون مانع از آن شده كه جامعه ­ی مطبوعاتی مستقل از دولت شكل به ­گیرد. خبرنگاران و تحلیل­گران مطبوعاتی جرأت و جسارت آن را ندارند تا پا را فراتر از خطوط قرمز تعیین شده از سوی شورای مطبوعاتی و رسانه ­ای [[چین]] بگذارند. اصلاً در سیستم قضایی دولت [[چین]] هم مقررات خاص جامعی برای برخورد با جرایم مطبوعاتی تعریف نشده است و در موارد نادری كه جرمی اتقاق افتاده، به ­صورت موردی و براساس تصمیم مقامات بالا برخورد شده و این­ گونه تصمیم ­ها، انعكاس آن­چنانی هم در مطبوعات و رسانه­ های جمعی نداشته است. لذا، یكی از چالش ­های پیش روی دولت برای تشكیل بنگاه­ های بزرگ رسانه ­ای و اجازه ­ی فعالیت دادن به بخش خصوصی و مؤسسات رسانه ­ای خارجی، نداشتن قوانین و مقررات لازم در این زمینه است. با ورود [[چین]] به سازمان تجارت جهانی و ضرورت رعایت قوانین و مقررات بین‌المللی و تلاش بخش خصوصی و سرمایه گذاران وشركت ­های خارجی برای ورود به بخش صنعت مطبوعات و رسانه­ های [[چین]]، موجب گردیده تا دولت­مردان كه در حال حاضر كنترل كامل رسانه­ های این کشور را در اختیار دارند، برای رویارویی با چالش­ های پیش­روی و جلوگیری از خارج شدن رسانه­ ها از چارچوب نظارتی و كنترلی دولت و آماده سازی بخش رسانه­ ها برای روزی که احتمالاً بخشی از این صنعت توسط بخش خصوصی و سرمایه­ گذاران خارجی كنترل خواهد شد و بالا بردن  توان رقابتی رسانه ­های داخلی، برنامه ریزی­ های متعدد كوتاه مدت و بلند مدتی را انجام دهند تا بتوانند از خارج شدن این بخش حساس از كنترل كامل دولت مانع شوند.  


در حال­ حاضر، مطبوعات رسالت خود را پيشبرد اهداف اصلاحات اقتصادی، ايجاد شبكه­ های اطلاع رسانی و آشنا ساختن مردم با سيستم جديد مي­ دانند. علاوه بر مطبوعات رسمی، شمار مطبوعات درون­ گروهی نيز در حال افزایش است ولی آمار دقيق و روشنی از روزنامه ­های درون حزبی وجود ندارد. مجموع روزنامه­ ها و نشريات رسمی و درون­گروهی را بيش از 30000 مورد ذكر كرده اند.<ref>کتاب سبز چین (1380)، ''دفتر مطالعات سياسي و بين المللي،'' تهران. ص111.</ref>
در حال­ حاضر، مطبوعات رسالت خود را پیشبرد اهداف اصلاحات اقتصادی، ایجاد شبكه­ های اطلاع رسانی و آشنا ساختن مردم با سیستم جدید می­ دانند. علاوه بر مطبوعات رسمی، شمار مطبوعات درون­ گروهی نیز در حال افزایش است ولی آمار دقیق و روشنی از روزنامه ­های درون حزبی وجود ندارد. مجموع روزنامه­ ها و نشریات رسمی و درون­گروهی را بیش از 30000 مورد ذكر كرده اند.<ref>کتاب سبز چین (1380)، ''دفتر مطالعات سياسي و بين المللي،'' تهران. ص111.</ref>


=== [[رسانه ها و مطبوعات چین از نگاه آمار]] ===
=== [[رسانه ها و مطبوعات چین از نگاه آمار]] ===
در حال­ حاضر، براساس آمار منتشره، بيش از 2200 روزنامه، 9000 مجله، 273 ايستگاه راديويی، 352 ايستگاه تلويزيونی در سطح ملی و استانی و محلی در اين كشور به فعالیت رسانه­ ای و اطلاع رسانی اشتغال دارند. طبق آمار، تا پايان سال 2010، تعداد 822 ايستگاه رله و انتقال امواج كوتاه و متوسط راديويی نیز در سرتاسر [[چین]] فعال بوده ­اند. در اين سال125.69 ميليون خانواده به تلويزيون دسترسی داشته و 1.22 ميليون خانواده در 30 شهر، امکان دسترسی به تلويزيون ديجيتالی داشته­ اند كه به ترتيب 94/5 درصد و 95/8 در صد از کل جمعيت [[چین]] را پوشش مي­دهند.<ref>www.China.org.cn</ref>
در حال­ حاضر، براساس آمار منتشره، بیش از 2200 روزنامه، 9000 مجله، 273 ایستگاه رادیویی، 352 ایستگاه تلویزیونی در سطح ملی و استانی و محلی در این كشور به فعالیت رسانه­ ای و اطلاع رسانی اشتغال دارند. طبق آمار، تا پایان سال 2010، تعداد 822 ایستگاه رله و انتقال امواج كوتاه و متوسط رادیویی نیز در سرتاسر [[چین]] فعال بوده ­اند. در این سال125.69 میلیون خانواده به تلویزیون دسترسی داشته و 1.22 میلیون خانواده در 30 شهر، امکان دسترسی به تلویزیون دیجیتالی داشته­ اند كه به ترتیب 94/5 درصد و 95/8 در صد از کل جمعیت [[چین]] را پوشش می­دهند.<ref>www.China.org.cn</ref>


پر تيراژترين روزنامه «روزنامه ­ی مردم»، ارگان حزب كمونيست [[چین|چين]]، دارای تیراژ 5 ميليون نسخه است. پر تيراژترين روزنامه­ ی انگليسي زبان «چاينا ديلي» است كه تيراژ آن 120 هزار نسخه است. مجله­ ی دو هفته يكبار تحت عنوان «صحبت­هاي وسط ماه» با تيراژ 5 ميليون نسخه، پر فروش­ترين مجله­ ی چيني است.
پر تیراژترین روزنامه «روزنامه ­ی مردم»، ارگان حزب كمونیست [[چین]]، دارای تیراژ 5 میلیون نسخه است. پر تیراژترین روزنامه­ ی انگلیسی زبان «چاینا دیلی» است كه تیراژ آن 120 هزار نسخه است. مجله­ ی دو هفته یكبار تحت عنوان «صحبت­های وسط ماه» با تیراژ 5 میلیون نسخه، پر فروش­ترین مجله­ ی چینی است.
[[پرونده:139508191223287129152844.jpg|بندانگشتی|انواع رسانه در چین]]
[[پرونده:139508191223287129152844.jpg|بندانگشتی|انواع رسانه در چین]]
مهم­ترين روزنامه ­هاي [[چین|چين]] عبارتند از: روزنامه­ ی مردم و ضميمه­ ی آن براي خارج از كشور، روزنامه ­ی گوانگ مين، روزنامه ­ی اخبار اقتصادی، روزنامه ­ی ارتش آزادي بخش، اخبار جوانان [[چین|چين]]، اخبار زنان [[چین|چين]]، اخبار آموزشی، اخبار ورزشی [[چین|چين]]، روزنامه ­ی كارگران، روزنامه ­ی دهقانان، و روزنامه­ ی علوم و تكنولوژي<ref>کتاب سبز چین (1380)، ''دفتر مطالعات سياسي و بين المللي،'' تهران. ص112.</ref> براساس پژوهشی كه در سال ­های 2007 و 2008 در انگلستان انجام گرفت، تأثيررسانه­ های  [[چین|چين]] بر تغيير جريان اطلاعات جهانی، كمتر از 5 درصد بوده است. مطالعاتی هم كه در جنوب شرق آسيا در این زمینه انجام گرفت نشان می ­دهد، قدرت نرم [[چین|چين]] هنوز از حاكميت در اين منطقه به دور است. تصوير [[چین|چين]] شايد بهتر از آمريكا باشد اما به خوبي [[ژاپن]] نيست. در حقيقت، در عصر انفجار اطلاعات كه بازار بر مبنای تقاضا حركت مي­ كند، رسانه­ های دولتي [[چین|چين]] با چالش مواجه شده­ اند.<ref>www.eai.nus.edu.sg</ref>    
مهم­ترین روزنامه ­های [[چین]] عبارتند از: روزنامه­ ی مردم و ضمیمه­ ی آن برای خارج از كشور، روزنامه ­ی گوانگ مین، روزنامه ­ی اخبار اقتصادی، روزنامه ­ی ارتش آزادی بخش، اخبار جوانان [[چین]]، اخبار زنان [[چین]]، اخبار آموزشی، اخبار ورزشی [[چین]]، روزنامه ­ی كارگران، روزنامه ­ی دهقانان، و روزنامه­ ی علوم و تكنولوژی<ref>کتاب سبز چین (1380)، ''دفتر مطالعات سياسي و بين المللي،'' تهران. ص112.</ref> براساس پژوهشی كه در سال ­های 2007 و 2008 در انگلستان انجام گرفت، تأثیررسانه­ های  [[چین]] بر تغییر جریان اطلاعات جهانی، كمتر از 5 درصد بوده است. مطالعاتی هم كه در جنوب شرق آسیا در این زمینه انجام گرفت نشان می ­دهد، قدرت نرم [[چین]] هنوز از حاكمیت در این منطقه به دور است. تصویر [[چین]] شاید بهتر از آمریكا باشد اما به خوبی [[ژاپن]] نیست. در حقیقت، در عصر انفجار اطلاعات كه بازار بر مبنای تقاضا حركت می­ كند، رسانه­ های دولتی [[چین]] با چالش مواجه شده­ اند.<ref>www.eai.nus.edu.sg</ref>    


البته باید متذکر شد ­که با توسعه­ ی فن­اوری و گسترش ابزارهای اطلاع رسانی در [[چین]]، رسانه­ ی جدیدی در این کشور به وجود آمده و به سرعت رشد کرده است که 550میلیون مشترک اینترنتی و 900 میلیون استفاده کننده از موبایل به عنوان ارتش این رسانه ­ی جدید، [[چین]] را در رأس کشورهای جهان در این زمینه قرار داده است. سایت­ های مختلف اجتماعی، وبلاگ ­های فردی و جمعی، سایت ­های متنوع خبری، رسانه ­های صوتی و تصویری، روزنامه­ های موبایلی، کتاب­ های الکترونیکی، و گسترش انواع رسانه­ های دیگر خبری، رقابت سختی را آغاز و عرصه را برای مطبوعات سنتی و سانسور و کنترل­ های مرسوم دولتی تنگ کرده است.
البته باید متذکر شد ­که با توسعه­ ی فن­اوری و گسترش ابزارهای اطلاع رسانی در [[چین]]، رسانه­ ی جدیدی در این کشور به وجود آمده و به سرعت رشد کرده است که 550میلیون مشترک اینترنتی و 900 میلیون استفاده کننده از موبایل به عنوان ارتش این رسانه ­ی جدید، [[چین]] را در رأس کشورهای جهان در این زمینه قرار داده است. سایت­ های مختلف اجتماعی، وبلاگ ­های فردی و جمعی، سایت ­های متنوع خبری، رسانه ­های صوتی و تصویری، روزنامه­ های موبایلی، کتاب­ های الکترونیکی، و گسترش انواع رسانه­ های دیگر خبری، رقابت سختی را آغاز و عرصه را برای مطبوعات سنتی و سانسور و کنترل­ های مرسوم دولتی تنگ کرده است.
خط ۶۸: خط ۶۸:
=== [[رویکرد رقابتی رسانه های چین]] ===
=== [[رویکرد رقابتی رسانه های چین]] ===
[[پرونده:IMAGE635724660927270211.jpg|بندانگشتی|انقلاب رسانه ای]]
[[پرونده:IMAGE635724660927270211.jpg|بندانگشتی|انقلاب رسانه ای]]
از سالی كه [[چین|چين]] به سازمان تجارت جهانی پيوسته است(2001)،  صنعت رسانه­ ای [[چین|چين]] به سوي تشكيل گروه های «بين رسانه ­ای» و «رسانه­ ی منطقه­ ای» حركت كرده است تا بتواند با گروه­ های قوی رسانه­ ای خارج از كشور رقابت نمايد. گروه راديو، تلويزيون، و فيلم [[چین|چين]] (China Radio, Film and TV. Group)، با سایر سازمان­ه ای راديو، تلويزيون، فيلم و شركت­ های متعدد راديويی، تلويزيونی، و اينترنتی پيوند خورده و به بزرگ­ترين و قوي­ترين گروه چند رسانه ­ای در این کشور تبديل شده اند. اين گروه ­ها با شرکت ­های رسانه­ ای خارج از كشور مبادله و هم­كاری دارند. از سال 2003، 30 ايستگاه تلويزيونی خارجی از جمله تلويزيون ماهواره ­ای فونيكس، و تلويزيون بلومبرگ، در [[چین|چين]] شعبه داير كرده ­اند و كانال انگليسی زبان سي­سي­تي­وی، برنامه­ های خود را از طريق شبكه ­ی خبری فاكس در اختیار بينندگان آمريكايی خود قرار می­ دهد.<ref>www.China.org.cn</ref>  
از سالی كه [[چین]] به سازمان تجارت جهانی پیوسته است(2001)،  صنعت رسانه­ ای [[چین]] به سوی تشكیل گروه های «بین رسانه ­ای» و «رسانه­ ی منطقه­ ای» حركت كرده است تا بتواند با گروه­ های قوی رسانه­ ای خارج از كشور رقابت نماید. گروه رادیو، تلویزیون، و فیلم [[چین]] (China Radio, Film and TV. Group)، با سایر سازمان­ه ای رادیو، تلویزیون، فیلم و شركت­ های متعدد رادیویی، تلویزیونی، و اینترنتی پیوند خورده و به بزرگ­ترین و قوی­ترین گروه چند رسانه ­ای در این کشور تبدیل شده اند. این گروه ­ها با شرکت ­های رسانه­ ای خارج از كشور مبادله و هم­كاری دارند. از سال 2003، 30 ایستگاه تلویزیونی خارجی از جمله تلویزیون ماهواره ­ای فونیكس، و تلویزیون بلومبرگ، در [[چین]] شعبه دایر كرده ­اند و كانال انگلیسی زبان سی­سی­تی­وی، برنامه­ های خود را از طریق شبكه ­ی خبری فاكس در اختیار بینندگان آمریكایی خود قرار می­ دهد.<ref>www.China.org.cn</ref>  


شبكه­ های ارتباطی هم­چون شين­خوا، سي­سي­تي­وی، و روزنامه ­ی مردم، هنوز هم بخش مهمي از سهم بازار داخلی و خارجی رسانه ­ای را به خود اختصاص مي ­دهند. رسانه­ های غير وابسته­ ی داخلی( به جز هنگ ­كنگ، و ماكائو)، ديگر با جديت از خطوط ترسيم شده توسط دولت تبعيت نمي ­كنند. اما اداره­ ی کل مطبوعات و نشريات وابسته به شورای دولتی و وزارت راديو، فيلم و تلويزيون، هم­چنان مقررات سختگیرانه و شديدی برای موضوعات ممنوعه و خطوط قرمز خبری تنظيم و به رسانه ­ها ابلاغ مي ­كنند. از جمله موضوعات ممنوعه را مي ­توان مشروعيت [[حزب کمونیست و احیای هویت ملی چین|حزب کمونیست]]، سياست­ های دولت در مورد تبت و سين­كيانگ، فساد و فحشای مقامات و دولت، و گروه غیر قانونی فالون­گونگ بر شمرد.البته پس از برگزاری هجدهمین کنگره­ ی [[حزب کمونیست و احیای هویت ملی چین|حزب کمونیست]] و برگزیده شدن نخبگان نسل پنجم برای رهبری کشور در اواخر سال 2012، به نظر می­رسد در پاره ­ای از سیاست­ های اِعمال شده در خصوص محدود کردن مطبوعات به ویژه در زمینه ­ی فساد مقامات تجدید نظرهایی صورت گرفته است.  
شبكه­ های ارتباطی هم­چون شین­خوا، سی­سی­تی­وی، و روزنامه ­ی مردم، هنوز هم بخش مهمی از سهم بازار داخلی و خارجی رسانه ­ای را به خود اختصاص می ­دهند. رسانه­ های غیر وابسته­ ی داخلی( به جز هنگ ­كنگ، و ماكائو)، دیگر با جدیت از خطوط ترسیم شده توسط دولت تبعیت نمی ­كنند. اما اداره­ ی کل مطبوعات و نشریات وابسته به شورای دولتی و وزارت رادیو، فیلم و تلویزیون، هم­چنان مقررات سختگیرانه و شدیدی برای موضوعات ممنوعه و خطوط قرمز خبری تنظیم و به رسانه ­ها ابلاغ می ­كنند. از جمله موضوعات ممنوعه را می ­توان مشروعیت [[حزب کمونیست و احیای هویت ملی چین|حزب کمونیست]]، سیاست­ های دولت در مورد تبت و سین­كیانگ، فساد و فحشای مقامات و دولت، و گروه غیر قانونی فالون­گونگ بر شمرد.البته پس از برگزاری هجدهمین کنگره­ ی [[حزب کمونیست و احیای هویت ملی چین|حزب کمونیست]] و برگزیده شدن نخبگان نسل پنجم برای رهبری کشور در اواخر سال 2012، به نظر می­رسد در پاره ­ای از سیاست­ های اِعمال شده در خصوص محدود کردن مطبوعات به ویژه در زمینه ­ی فساد مقامات تجدید نظرهایی صورت گرفته است.  


علي­رغم نظارت شديد دولت، رسانه­ های [[چین|چين]] تجاری شده اند. نظارت دولت شامل حال ورزش، سرمايه گذاری و سرگرمي ­های سود آور نمي ­شود. در دهه­ ی1980 و در دوران دنگ شيائوپينگ، اندكی از نظارت شديد دولت بر رسانه­ ها كاسته شد. هم­چنان­ که اشاره شد، بعد از اعتراضات ميدان تيَن آن­مِن در سال 1989، كنترل رسانه ­ها شدت يافت ولی در دوران جيانگ زمين و در دهه ­ی1990 مجددا كنترل­ ها كمتر شد. اما با نفوذ فزاينده ­ی اينترنت و امكان بالقوه­ی آن در تشويق ناراضيان، مقررات شديدی در دوران خو جين­تائو وضع شد. طبق گزارش خبرنگاران بدون مرز، [[چین|چين]] در سال 2010 از اين نظر در رتبه 168 از میان 178 كشور جهان قرار داشت.  
علی­رغم نظارت شدید دولت، رسانه­ های [[چین]] تجاری شده اند. نظارت دولت شامل حال ورزش، سرمایه گذاری و سرگرمی ­های سود آور نمی ­شود. در دهه­ ی1980 و در دوران دنگ شیائوپینگ، اندكی از نظارت شدید دولت بر رسانه­ ها كاسته شد. هم­چنان­ که اشاره شد، بعد از اعتراضات میدان تیَن آن­مِن در سال 1989، كنترل رسانه ­ها شدت یافت ولی در دوران جیانگ زمین و در دهه ­ی1990 مجددا كنترل­ ها كمتر شد. اما با نفوذ فزاینده ­ی اینترنت و امكان بالقوه­ی آن در تشویق ناراضیان، مقررات شدیدی در دوران خو جین­تائو وضع شد. طبق گزارش خبرنگاران بدون مرز، [[چین]] در سال 2010 از این نظر در رتبه 168 از میان 178 كشور جهان قرار داشت.  


=== [[مهم ترین روزنامه ها و نشریات ادواری کشور چین]] ===
=== [[مهم ترین روزنامه ها و نشریات ادواری کشور چین]] ===
[[پرونده:Images (12).jpg|بندانگشتی|Beijing Reveiw]]
[[پرونده:Images (12).jpg|بندانگشتی|Beijing Reveiw]]
زمانی مجله­ هايی هم­چون مروری بر پکن (Beijing Reveiw)، [[چین]] مصور (China Pictorial)، [[چین]] امروز (China Today)، و [[چین]] خلقی (People’s China)، و روزنامه ­هايی مثل  روزنامه ­ی مردم، و راديو بين الملل [[چین|چين]]، اصلی­ترین رسانه­ های گروهی برای معرفی کشور [[چین|چين]] به خارجيان بودند، اما در سال­ هاي اخير، این کشور با بهره ­گيری از فن­اوری­ های نوین ارتباطی گام ­های بلندی در این زمینه برداشته است.     
زمانی مجله­ هایی هم­چون مروری بر پکن (Beijing Reveiw)، [[چین]] مصور (China Pictorial)، [[چین]] امروز (China Today)، و [[چین]] خلقی (People’s China)، و روزنامه ­هایی مثل  روزنامه ­ی مردم، و رادیو بین الملل [[چین]]، اصلی­ترین رسانه­ های گروهی برای معرفی کشور [[چین]] به خارجیان بودند، اما در سال­ های اخیر، این کشور با بهره ­گیری از فن­اوری­ های نوین ارتباطی گام ­های بلندی در این زمینه برداشته است.     


گروه انتشارات بين المللي [[چین|چين]] (China International Publishing Group. (CIPG))، در سال 1949 با هدف معرفی [[چین|چين]] به دنيا از طريق كتاب، مجله و وب­سايت بنيان نهاده شد و اكنون بيش از 20 شعبه در [[چین|چين]] و 12 شعبه در آمريكا، انگليس، آلمان، بلژيك، روسيه، مصر، مكزيك، ژاپن، و هنگ­ كنگ دارد. تعداد كاركنان آن 3000 نفر است كه 100 نفر آن­ها خارجی هستند. اين انتشاراتی هر سال بيش از 3000 عنوان كتاب و 30 نشريه ­ی ادواری به بيش از 10 زبان منتشر مي ­سازد. اين انتشاراتی وب­سايت معروف WWW.CHINA.IRG.CN و ­30 سايت ديگر را ساماندهی می­ كند. نمونه­ های مجلات آن عبارتند از:
گروه انتشارات بین المللی [[چین]] (China International Publishing Group. (CIPG))، در سال 1949 با هدف معرفی [[چین]] به دنیا از طریق كتاب، مجله و وب­سایت بنیان نهاده شد و اكنون بیش از 20 شعبه در [[چین]] و 12 شعبه در آمریكا، انگلیس، آلمان، بلژیك، روسیه، مصر، مكزیك، ژاپن، و هنگ­ كنگ دارد. تعداد كاركنان آن 3000 نفر است كه 100 نفر آن­ها خارجی هستند. این انتشاراتی هر سال بیش از 3000 عنوان كتاب و 30 نشریه ­ی ادواری به بیش از 10 زبان منتشر می ­سازد. این انتشاراتی وب­سایت معروف WWW.CHINA.IRG.CN و ­30 سایت دیگر را ساماندهی می­ كند. نمونه­ های مجلات آن عبارتند از:


مجله­ ی مروری بر پکن (Beijing Review): از هفته نامه ­های معتبر سراسری [[چین|چين]] است و به ­صورت هفتگی در پكن منتشر می ­شود. نخستین شماره ­ی آن در سال 1958 منتشر شد. گزارش­ ها و مقالات آن در مورد امور فرهنگی، اقتصادی، سياسی و اجتماعی و تحولات [[چین|چين]] است . تيراژ هر شماره 70 هزار نسخه اعلام می ­شود. این مجله، علاوه بر سراسر [[چین|چين]]، در150 كشور و منطقه هم هم­زمان توزيع می ­شود. نسخه ­ی چاپی آن به زبان انگليسي است ولي نسخه­ ی آنلاين مجله به زبان­ های انگليسی، ژاپنی، فرانسوی، آلمانی، و چينی روی سایت قرار می ­گیرد. گفته می ­شود که سايت این مجله بيش از 700 هزار بازديد كننده دارد.<ref>www.bjreview.com.cn</ref>
مجله­ ی مروری بر پکن (Beijing Review): از هفته نامه ­های معتبر سراسری [[چین]] است و به ­صورت هفتگی در پكن منتشر می ­شود. نخستین شماره ­ی آن در سال 1958 منتشر شد. گزارش­ ها و مقالات آن در مورد امور فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی و تحولات [[چین]] است . تیراژ هر شماره 70 هزار نسخه اعلام می ­شود. این مجله، علاوه بر سراسر [[چین]]، در150 كشور و منطقه هم هم­زمان توزیع می ­شود. نسخه ­ی چاپی آن به زبان انگلیسی است ولی نسخه­ ی آنلاین مجله به زبان­ های انگلیسی، ژاپنی، فرانسوی، آلمانی، و چینی روی سایت قرار می ­گیرد. گفته می ­شود که سایت این مجله بیش از 700 هزار بازدید كننده دارد.<ref>www.bjreview.com.cn</ref>


[[چین]] مصور (China Pictorial): این مجله در سال 1950 بنياد نهاده شد و هم اكنون به زبان­ های چينی، انگليسی، كره ­ای، و روسی به چاپ می ­رسد. نسخه­ ی آنلاين آن به زبان­ های چينی، ژاپنی، روسی، فرانسوی، آلمانی، ايتاليایی و عربی است.
[[چین]] مصور (China Pictorial): این مجله در سال 1950 بنیاد نهاده شد و هم اكنون به زبان­ های چینی، انگلیسی، كره ­ای، و روسی به چاپ می ­رسد. نسخه­ ی آنلاین آن به [[زبان چینی|زبان­ های چینی]]، ژاپنی، روسی، فرانسوی، آلمانی، ایتالیایی و عربی است.
[[پرونده:Images (11).jpg|بندانگشتی|مجله­ ی زنان [[چین|چين]] (Women in China)]]
[[پرونده:Images (11).jpg|بندانگشتی|مجله­ ی زنان [[چین]] (Women in China)]]
مجله­ ی زنان [[چین|چين]] (Women in China): اين مجله توسط فدراسيون سراسری زنان [[چین|چين]] منتشر می ­شود. نخستین شماره ­ی آن در سال 1939 به چاپ رسيد. هم اكنون این نشریه به­ صورت دو ماهانه منتشر می شود. اين مجله در سال­ های 2003 و 2005 مقام دوم و سوم را در سطح ملی به ­دست آورد.
مجله­ ی زنان [[چین]] (Women in China): این مجله توسط فدراسیون سراسری زنان [[چین]] منتشر می ­شود. نخستین شماره ­ی آن در سال 1939 به چاپ رسید. هم اكنون این نشریه به­ صورت دو ماهانه منتشر می شود. این مجله در سال­ های 2003 و 2005 مقام دوم و سوم را در سطح ملی به ­دست آورد.


روزنامه­ ی گلوبال تایمز (Global Times): اين روزنامه در آوريل سال 2009 به زبان انگليسی آغاز به انتشار نمود و هم اكنون از روزنامه­ های مطرح اين كشور است که توسط ليگ جوانان [[چین|چين]] وابسته به حزب كمونيست منتشر می ­شود.
روزنامه­ ی گلوبال تایمز (Global Times): این روزنامه در آوریل سال 2009 به زبان انگلیسی آغاز به انتشار نمود و هم اكنون از روزنامه­ های مطرح این كشور است که توسط لیگ جوانان [[چین]] وابسته به حزب كمونیست منتشر می ­شود.


ماهنامه­ ی گلوبال (Global): اين ماهنامه توسط خبرگزاری شين­خوا منتشر می ­شود و اخبار و اطلاعات فرهنگی، سياسی، اجتماعی، و اقتصادی كشورهای مختلف دنيا را منعكس می سازد.
ماهنامه­ ی گلوبال (Global): این ماهنامه توسط خبرگزاری شین­خوا منتشر می ­شود و اخبار و اطلاعات فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، و اقتصادی كشورهای مختلف دنیا را منعكس می سازد.


مجله­ ی شهر مصور (City Pictorial): اين مجله­ ی مصور از مجلات محبوب چينی هاست.
مجله­ ی شهر مصور (City Pictorial): این مجله­ ی مصور از مجلات محبوب چینی هاست.


مجله ­ی جامعه­ ی بین المللی در [[چین]] (International Community in China): مجله­ ای است ويژه ­ی خارجي ­های مقيم [[چین|چين]] و هر دو هفته يك بار به زبان انگليسی منتشر می ­شود.  
مجله ­ی جامعه­ ی بین المللی در [[چین]] (International Community in China): مجله­ ای است ویژه ­ی خارجی ­های مقیم [[چین]] و هر دو هفته یك بار به زبان انگلیسی منتشر می ­شود.  


هفته نامه ­ی آخر هفته ­ی شهر (City Weekend): نخستین شماره ­ی آن در سال 1998 منتشر شد و مجله ­ی سرگرمی محسوب می شود. این مجله هر دو هفته يك­بار هم­زمان در شهرهای [[شانگهای]] و پكن منتشر می شود و اطلاعاتي در باره ­ی بازار، چه بخريم؟ كجا برويم؟ .. و معرفي گالري ­ها، رستوران ­ها و ... ارايه می ­دهد.
هفته نامه ­ی آخر هفته ­ی شهر (City Weekend): نخستین شماره ­ی آن در سال 1998 منتشر شد و مجله ­ی سرگرمی محسوب می شود. این مجله هر دو هفته یك­بار هم­زمان در شهرهای [[شانگهای]] و پكن منتشر می شود و اطلاعاتی در باره ­ی بازار، چه بخریم؟ كجا برویم؟ .. و معرفی گالری ­ها، رستوران ­ها و ... ارایه می ­دهد.


مجله­ ی [[چین]] و جهان (China and World): مجله ­ای است تمام الكترونيك و مسايل [[چین|چين]] معاصر را منتشر می ­كند.
مجله­ ی [[چین]] و جهان (China and World): مجله ­ای است تمام الكترونیك و مسایل [[چین]] معاصر را منتشر می ­كند.


ماهنامه ­ی [[چین]] (China Monthly): اين مجله [[چین|چين]] دموكراتيك را ترسيم می کند.
ماهنامه ­ی [[چین]] (China Monthly): این مجله [[چین]] دموكراتیك را ترسیم می کند.


مجله ­ی بهار [[چین]] (China Spring): این مجله در سال1982 تأسیس شده و از نشريات ادواری طرفدار دموكراسی در [[چین|چين]] است.
مجله ­ی بهار [[چین]] (China Spring): این مجله در سال1982 تأسیس شده و از نشریات ادواری طرفدار دموكراسی در [[چین]] است.


=== [[مجلات و نشریات اسلامی در چین]] ===
=== [[مجلات و نشریات اسلامی در چین]] ===
اگر چه انتشار نشريه­ های ادواری و غير منظم با محتوای اسلامی از گذشته ­های دور و حتی در دوران جنگ ضد ژاپنی [[چین|چين]] در بين مسلمانان از سابقه ­ی نسبتا طولانی برخوردار است، ولی گسترش انتشار مجلات اسلامی توسط بخش­ های غيردولتی و مساجد و مراكز اسلامی پس از اجرای اصلاحات و در بيست سال آخر قرن بيستم از نظر تعداد و كميت در جامعه [[چین|چين]] بی سابقه است.  
اگر چه انتشار نشریه­ های ادواری و غیر منظم با محتوای اسلامی از گذشته ­های دور و حتی در دوران جنگ ضد ژاپنی [[چین]] در بین مسلمانان از سابقه ­ی نسبتا طولانی برخوردار است، ولی گسترش انتشار مجلات اسلامی توسط بخش­ های غیردولتی و مساجد و مراكز اسلامی پس از اجرای اصلاحات و در بیست سال آخر قرن بیستم از نظر تعداد و كمیت در جامعه [[چین]] بی سابقه است.  


انتشار حدود يكصد عنوان نشريه توسط مسلمانان مناطق مختلف چين در طول سه دهه ­ی گذشته، اگر چه در مقايسه با بيش از يازده هزار عنوان مجله و روزنامه­ ی منتشره در اين كشور از نظر كميت و كيفييت نا چيز و غيرقابل توجه است، ولي اين اقبال بيانگر رويكرد جامعه­ ی مسلمانان اين كشور به حفظ‌ هويت و استفاده از فرصت ايجاد شده و ابزار مطبوعاتی براي مطرح ساختن فرهنگ، تاريخ و گذشته ­ی خود و اثبات وجود جامعه ­ی چند ده ميليونی مسلمان در جامعه ی 3/1 ميليارد نفری چينی است. از میان نشریات اسلامی، ماهنامه­ ی «المسلم الصينی» كه به دو زبان چينی و اويغوری منتشر می شود و ماهنامه­ ی «مطالعات قوم خوی» كه به ترتيب از سوی انجمن اسلامی سراسری [[چین|چين]] و آكادمی علوم اجتماعی استان خودمختار نينگ­شيا و با بودجه ­ی دولت [[چین|چين]] منتشر و در دكه ­ی مطبوعات توزيع می ­شوند، تنها نشريات اسلامی هستند که به صورت رسمی و با مجوز دولتی منتشر می گردند. بقیه­ ی مجلات و نشریات اسلامی، به صورت غیر رسمی و غیر منظم و بدون مجوز رسمی دولت بوده و اجازه ­ی فروش و توزیع رسمی را ندارند. و لذا، با کمک­ های مالی مردمی و نامنظم منتشر و به صورت رایگان توزیع می شوند که برخی از این نشریات به شرح زیر می ­باشند:  
انتشار حدود یكصد عنوان نشریه توسط مسلمانان مناطق مختلف چین در طول سه دهه ­ی گذشته، اگر چه در مقایسه با بیش از یازده هزار عنوان مجله و روزنامه­ ی منتشره در این كشور از نظر كمیت و كیفییت نا چیز و غیرقابل توجه است، ولی این اقبال بیانگر رویكرد جامعه­ ی مسلمانان این كشور به حفظ‌ هویت و استفاده از فرصت ایجاد شده و ابزار مطبوعاتی برای مطرح ساختن فرهنگ، تاریخ و گذشته ­ی خود و اثبات وجود جامعه ­ی چند ده میلیونی مسلمان در جامعه ی 3/1 میلیارد نفری چینی است. از میان نشریات اسلامی، ماهنامه­ ی «المسلم الصینی» كه به دو زبان چینی و اویغوری منتشر می شود و ماهنامه­ ی «مطالعات قوم خوی» كه به ترتیب از سوی انجمن اسلامی سراسری [[چین]] و آكادمی علوم اجتماعی استان خودمختار نینگ­شیا و با بودجه ­ی دولت [[چین]] منتشر و در دكه ­ی مطبوعات توزیع می ­شوند، تنها نشریات اسلامی هستند که به صورت رسمی و با مجوز دولتی منتشر می گردند. بقیه­ ی مجلات و نشریات اسلامی، به صورت غیر رسمی و غیر منظم و بدون مجوز رسمی دولت بوده و اجازه ­ی فروش و توزیع رسمی را ندارند. و لذا، با کمک­ های مالی مردمی و نامنظم منتشر و به صورت رایگان توزیع می شوند که برخی از این نشریات به شرح زیر می ­باشند:  


  1-  ماهنامه­ ی «اطلاعات مسلمانان»: اين ماهنامه در سال 1999 توسط انجمن آموزش فرهنگی مسلمانان شهر لانجو از استان گانسو تاسيس شد.
  1-  ماهنامه­ ی «اطلاعات مسلمانان»: این ماهنامه در سال 1999 توسط انجمن آموزش فرهنگی مسلمانان شهر لانجو از استان گانسو تاسیس شد.


2-  مجله­ ی«الفتح»: فصلنامه­ ی الفتح ابتدا در سال 1992 از سوي مدرسه ­ی زبان­ های عربی ـ چيني شي­گو در لانجو راه اندازی و سپس از سوی مركز مبادلات فرهنگي مسلمانان لنجو منتشر می ­گردد.
2-  مجله­ ی«الفتح»: فصلنامه­ ی الفتح ابتدا در سال 1992 از سوی مدرسه ­ی زبان­ های عربی ـ چینی شی­گو در لانجو راه اندازی و سپس از سوی مركز مبادلات فرهنگی مسلمانان لنجو منتشر می ­گردد.


3- فصلنامه ­ی«مسلمانان گانسو»: مجله ­ای  است كه از سوی انجمن اسلامی استان گانسو منتشر می ­گردد و سردبير آن آقای يانگ گوانگ­رونگ (Yang Guang Rong) است. انتشار اين مجله از سپتامبر سال 1991 آغاز و تاكنون بيش از 47 شماره از آن منتشر گرديده است.
3- فصلنامه ­ی«مسلمانان گانسو»: مجله ­ای  است كه از سوی انجمن اسلامی استان گانسو منتشر می ­گردد و سردبیر آن آقای یانگ گوانگ­رونگ (Yang Guang Rong) است. انتشار این مجله از سپتامبر سال 1991 آغاز و تاكنون بیش از 47 شماره از آن منتشر گردیده است.


4ـ دو ماهنامه ­ی«هنرهاي اسلامي»: شامل شعر، ادبيات، نقاشی و خوشنويسی مسلمانان [[چین|چين]] که از اوايل سال 2000 میلادی، توسط شركت با مسئوليت محدود هنر اسلامی گانسو آغاز به نشر نموده است.  
4ـ دو ماهنامه ­ی«هنرهای اسلامی»: شامل شعر، ادبیات، نقاشی و خوشنویسی مسلمانان [[چین]] که از اوایل سال 2000 میلادی، توسط شركت با مسئولیت محدود هنر اسلامی گانسو آغاز به نشر نموده است.  


5-‌‌ فصلنامه ­ی«پژوهش فرهنگ اسلامي»:  مجله­ ی علمی و تحقيقاتی است كه در سال 1994 توسط موسسه ­ی فرهنگ اسلامی شهر شي­آن، مركز استان شناسی آغاز به انتشار نمود.
5-‌‌ فصلنامه ­ی«پژوهش فرهنگ اسلامی»:  مجله­ ی علمی و تحقیقاتی است كه در سال 1994 توسط موسسه ­ی فرهنگ اسلامی شهر شی­آن، مركز استان شناسی آغاز به انتشار نمود.


6 ـ فصلنامه­ ی«مسلمانان شانـگهای»: از سوی انجمن اسلامی شهر شانــگهای تهيه و منتشر می ­شود.  
6 ـ فصلنامه­ ی«مسلمانان شانـگهای»: از سوی انجمن اسلامی شهر شانــگهای تهیه و منتشر می ­شود.  


7ـ فصلنامه ­ی«مسلمانان جي­نَن»:‌ در سال1988 توسط انجمن اسلامی شهر جي­نَن مركز استان شاندونگ تاسيس و منتشر گرديد.
7ـ فصلنامه ­ی«مسلمانان جی­نَن»:‌ در سال1988 توسط انجمن اسلامی شهر جی­نَن مركز استان شاندونگ تاسیس و منتشر گردید.


8 - فصلنامه ­ی«امين»: در سال1997 از سوي مدرسه ­ی اسلامی شهر جو­كو  چاپ و منتشر گرديده است.
8 - فصلنامه ­ی«امین»: در سال1997 از سوی مدرسه ­ی اسلامی شهر جو­كو  چاپ و منتشر گردیده است.


9 - گاهنامه ­ی«اخبار مسجد جنوب تيَن­مو»: از سوی مسجد تيَن­مو در شهر بندری تيَن­جين و توسط گروهی از مسلمانان تهيه و منتشر می ­گردد.  
9 - گاهنامه ­ی«اخبار مسجد جنوب تیَن­مو»: از سوی مسجد تیَن­مو در شهر بندری تیَن­جین و توسط گروهی از مسلمانان تهیه و منتشر می ­گردد.  


10- نشريه ­ی«حوزه ­ی تحصيل و آموزش»: دو هفته يكبار از سوی مسجد خَن­جونگ(در استان شيَن­سي) منتشر می ­شود.  
10- نشریه ­ی«حوزه ­ی تحصیل و آموزش»: دو هفته یكبار از سوی مسجد خَن­جونگ(در استان شیَن­سی) منتشر می ­شود.  


11- نشريه­ ی«آموزشگاه فنی حرفه ­ای مسلمانان دالی»: هر شش ماه يك­بار از سوی آموزشگاه فنی حرفه ­ای شهرستان دالی در استان يونن چاپ و منتشر می ­شود.   
11- نشریه­ ی«آموزشگاه فنی حرفه ­ای مسلمانان دالی»: هر شش ماه یك­بار از سوی آموزشگاه فنی حرفه ­ای شهرستان دالی در استان یونن چاپ و منتشر می ­شود.   


12ـ «مسلمانان خوي و ايغور خونَن»: نام نشريه­ ای است كه هر 6 ماه يك­بار توسط انجمن اسلامی شهر خونَن مركز استان خو­بِی چاپ و منتشر می گردد.  
12ـ «مسلمانان خوی و ایغور خونَن»: نام نشریه­ ای است كه هر 6 ماه یك­بار توسط انجمن اسلامی شهر خونَن مركز استان خو­بِی چاپ و منتشر می گردد.  


13- نشريه ­ی«هلال»: مجله­ ی ماهانه ­ای است كه توسط مركز تربيت فرهنگی مسلمانان شهر پينگ­ ليانگ در استان گَن­سو در زمينه ­ی علوم قرآنی و تعليمات اسلامی چاپ و منتشر می ­شود.
13- نشریه ­ی«هلال»: مجله­ ی ماهانه ­ای است كه توسط مركز تربیت فرهنگی مسلمانان شهر پینگ­ لیانگ در استان گَن­سو در زمینه ­ی علوم قرآنی و تعلیمات اسلامی چاپ و منتشر می ­شود.
 
14- دو ماهنامه ­ی«نور ستاره»: نشريه ­ای است كه از سوی مركز مبادلات فرهنگی مسلمانان شهر گويوان (از استان خودمختار مسلمان نشين نينگ شيا چاپ و توزيع می شود.<ref>"مجله دراسات قومیه هوی" (2003). شماره 2.</ref>


14- دو ماهنامه ­ی«نور ستاره»: نشریه ­ای است كه از سوی مركز مبادلات فرهنگی مسلمانان شهر گویوان (از استان خودمختار مسلمان نشین نینگ شیا چاپ و توزیع می شود.<ref>"مجله دراسات قومیه هوی" (2003). شماره 2.</ref>


=== [[روند رو به توسعه صنعت رسانه]] ===
=== [[روند رو به توسعه صنعت رسانه]] ===
بر اساس اظهارات مدير كل مطبوعات و انتشارات [[چین]] که وابسته به شورای دولتی این کشور است، در برنامه­ ی پنج ساله­ ی يازدهم(2010 -2005)، كل سرمايه گذاری، تولید محصول، و فروش در بخش صنعت مطبوعات و نشريات دو برابر و در صنعت چاپ اين رقم سه برابر شده است. [[چین|چين]] در سال2010 از نظر تعداد عناوين كتاب، تعداد نسخ چاپی، و همين­طور تيراژ روزنامه، در دنيا مقام نخست و از نظر صنعت انتشارات الكترونيك مقام دوم و از نظر محصولات چاپی مقام سوم را داشته است.  
بر اساس اظهارات مدیر كل مطبوعات و انتشارات [[چین]] که وابسته به شورای دولتی این کشور است، در برنامه­ ی پنج ساله­ ی یازدهم(2010 -2005)، كل سرمایه گذاری، تولید محصول، و فروش در بخش صنعت مطبوعات و نشریات دو برابر و در صنعت چاپ این رقم سه برابر شده است. [[چین]] در سال2010 از نظر تعداد عناوین كتاب، تعداد نسخ چاپی، و همین­طور تیراژ روزنامه، در دنیا مقام نخست و از نظر صنعت انتشارات الكترونیك مقام دوم و از نظر محصولات چاپی مقام سوم را داشته است.  


بر اساس آمار منتشر شده در سمينار«مطبوعات چيني ­های خارج از كشور» كه در پنانگ مالزی برگزار شد، در حال­ حاضر بيش از 280 روزنامه، 230 مجله، 70 ايستگاه راديويی و 10 شبكه­ ی تلويزيونی در خارج از كشور توسط چيني ­های ماوراء بحار به [[زبان چینی|زبان چينی]] فعاليت می كنند.<ref>"خبرگزاری شین هوا" (2007).</ref>
بر اساس آمار منتشر شده در سمینار«مطبوعات چینی ­های خارج از كشور» كه در پنانگ مالزی برگزار شد، در حال­ حاضر بیش از 280 روزنامه، 230 مجله، 70 ایستگاه رادیویی و 10 شبكه­ ی تلویزیونی در خارج از كشور توسط چینی ­های ماوراء بحار به [[زبان چینی]] فعالیت می كنند.<ref>"خبرگزاری شین هوا" (2007).</ref>


طبق آمار منتشر شده از سوی مقامات رسمی مطبوعات پكن، زن­ ها بيش از مردان به تحصيل در رشته­ ی خبرنگاری روی می آورند. از مجموع 180 هزار نفر خبرنگار شاغل در صنعت مطبوعات این کشور، بيش از 70هزار نفر از آن­ها را زنان تشكيل می ­دهند كه حدود 40 درصد می ­شود. در حالي كه در يك دهه ­ی پيش، زنان يك سوم خبرنگاران را تشکیل می دادند. در گذشته اغلب دانشجويان اين رشته را مردان تشكيل می دادند، در حالي­كه دختران بيشتر در رشته­ ی ادبيات تحصيل می كردند. در سال­ های اخير، دختران به خبرنگاری روی آورده­ اند و به زودی نصف خبرنگاران را تشكيل خواهند داد. در حال­ حاضر 61 درصد خبرنگاران زير 40 سال هستند.<ref>"چاینا دیلی" (2006)</ref> <ref>سابقی، علی محمد(1392). "جامعه و فرهنگ چین." تهران: ''موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی''، جلد ...، ص ... .</ref>
طبق آمار منتشر شده از سوی مقامات رسمی مطبوعات پكن، زن­ ها بیش از مردان به تحصیل در رشته­ ی خبرنگاری روی می آورند. از مجموع 180 هزار نفر خبرنگار شاغل در صنعت مطبوعات این کشور، بیش از 70هزار نفر از آن­ها را زنان تشكیل می ­دهند كه حدود 40 درصد می ­شود. در حالی كه در یك دهه ­ی پیش، زنان یك سوم خبرنگاران را تشکیل می دادند. در گذشته اغلب دانشجویان این رشته را مردان تشكیل می دادند، در حالی­كه دختران بیشتر در رشته­ ی ادبیات تحصیل می كردند. در سال­ های اخیر، دختران به خبرنگاری روی آورده­ اند و به زودی نصف خبرنگاران را تشكیل خواهند داد. در حال­ حاضر 61 درصد خبرنگاران زیر 40 سال هستند.<ref>"چاینا دیلی" (2006)</ref> <ref>سابقی، علی محمد(1392). "جامعه و فرهنگ چین." تهران: ''موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی''، جلد ...، ص ... .</ref>


== نیز نگاه کنید به ==
== نیز نگاه کنید به ==


* [[رسانه و وسايل ارتباط جمعی چین]]
* [[رسانه و وسايل ارتباط جمعی چین|رسانه و وسایل ارتباط جمعی چین]]
* [[رسانه های چین]]
* [[مطبوعات در چین]]


== '''پاورقی''' ==
== '''پاورقی''' ==

نسخهٔ ‏۲۴ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۵۴

سرخط خبرها

مطبوعات و رسانه­ های جدید در سرزمین چین، مانند سایر نمادهای فرهنگ غرب، در دوران حضور مسیونرها و تجار و نیروهای نظامی غرب در این منطقه از جهان و در دهه ­ی 1890 شکل گرفت. اغلب روزنامه ­هایی که در آن زمان منتشر می ­شدند، توسط خارجی­ ها، به ویژه میسیونرها و تجار غربی راه اندازی و مدیریت می ­شدند. لذا، یکی از قدیمی ­ترین روزنامه ­های این کشور روزنامه­ ی شِن­بائو (Shen Bao) است که از سال 1872 تا1949 با بیش از 25600 شماره و به مدت 77 سال بدون وقفه منتشر گردید که در تاریخ روزنامه نگاری چین یک رکورد به ­شمار می ­رود.[۱]

سفر نخستین گروه از دانشجویان چینی برای تحصیل در غرب و آشنایی آن ­ها با سیستم روزنامه نگاری مدرن در کشورهای اروپایی نیز موجب شد تا پس از بازگشت آنان به چین، تلاش برای راه اندازی روزنامه­ های جدید افزایش یابد. جنبش چهارم ماه مه در سال 1919 نیز زمینه­ ی ظهور روزنامه ­های مستقل در این کشور را فراهم ساخت. ولی روند روزنامه نگاری مدرن و مستقل در دهه ­های 1930 به بعد به واسطه­ ی اعمال سانسورهای خفه کننده و شدید توسط دولت ملی در همان آغاز با مشکلات فراوان تر روبه رو شده و این فضای محدود جایی برای شکوفایی خلاقیت ­های مطبوعاتی باقی نگذاشت، اگرچه در همین شرایط نیز فرصت­ های خوبی برای رشد روزنامه های آزاد و مستقل فراهم می ­شد[۲].

مطبوعات چین در دوران حاکمیت حزب کمونیست

مطبوعات در چین

پس از روی کار آمدن حزب کمونیست در چین، رابطه ­ی مطبوعات و روزنامه ­ها با دولت و حاکمیت در این کشور، 5 مرحله و فاز مختلف و گوناگون را پشت سر گذاشته که هر یک از این مراحل ویژگی­ های خاص خود را دارند.

1-مرحله ­ی نخست از دوران تأسیس جمهوری خلق چین در سال 1949 آغاز و تا سال 1966 (آغاز دوران انقلاب فرهنگی) ادامه داشت. در این دوران مالکیت خصوصی از تمام مطبوعات و روزنامه ­ها سلب و به تدریج همه ­ی رسانه­ ها به ارگان حزب کمونیست تبدیل شدند. سلطه ­ی حزب و دولت بر مطبوعات در دوران تخیلی«جهش بزرگ به جلو»(1959 تا1962) که بیش از حد به جایگاه طبقاتی تأکید و انحراف از واقعیت ها حاکم بود، بیش از پیش سایه انداخت.

2-مرحله­ ی دوم از سال 1966 آغاز و تا سال 1978 (پایان دوران انقلاب فرهنگی و حاکمیت اندیشه­ های مائو و باند چهار نفره) ادامه یافت. در این مرحله انتشار تقریبا تمام روزنامه ­ها، به غیر از 43 روزنامه ­ی متعلق به حزب، متوقف گردید. تمام روزنامه ­های استانی نیز دقیقا مطالب منتشره از سوی روزنامه­ ی خلق که ارگان رسمی و سخنگوی حزب کمونیست و دولت بوده و هنوز هم هست، را کپی کرده و تمام تیترها، سوتیترها، مطالب، اخبار و مقالات آن را عینا منتشر می­ کردند. در آن دوران مردم اخبار و مطالب این رسانه­ ها را تماما دروغ، مبالغه آمیز و توخالی می­ پنداشتند.

3-مرحله ­ی سوم از سال 1978 (آغاز دوران اصلاحات) شروع و تا سال 1989 (تظاهرات خشونت آمیز میدان تیَن اَن مِن) ادامه یافت. دورانی که در یازدهمین اجلاس کمیته ­ی مرکزی حزب کمونیست اندیشه­ های اصلاح طلبانه و سیاست درهای باز دِنگ شیائو پینگ به تصویب و به مورد اجرا گذاشته شد. سیاست اصلاحات بار دیگر زمینه را برای شکوفایی مطبوعات و رسانه ­ها فراهم کرد. مهم­ترین هدف رسانه­ ها در این دوران تلاش برای به دست آوردن آزادی مطبوعات بود. توقف سوبسیدهای دولتی به مطبوعات و افزایش درآمدها از طریق چاپ آگهی و تبلیغات شرکت­ ها و پرداختن به سایر فعالیت ­های اقتصادی در این مدت، راه را برای استقلال بیشتر مطبوعات فراهم و در نتیجه، خودمختاری مدیران و سردبیران افزایش و رسانه­ های چین شاهد سریع­ ترین رشدها بودند.

4- آغاز جنبش دانشجویی میدان تیَن اَن­مِن در سال 1989 و سرکوب خشونت آمیز آن، فاز چهارم مطبوعات چین به ­شمار می ­آید. در این دوران، روزنامه نگاران و سردبیران مطبوعات با شرکت در تظاهرات، گزارش ­های مستقل و آزادی از رویدادها و حوادث و جریان اعتراضات مردمی و دموکراسی خواهی آنان منتشر و به اعتراضات مردمی پیوسته بودند. آن­ها با حمل پلاکارت ­هایی با مضمون «ما را باور نکنید، ما دروغ می ­گوییم» همبستگی خود را با جریانات سیاسی و اجتماعی روز اعلام می­ کرده و مستقلا به تحلیل مسایل سیاسی روز می­ پرداختند. با سرکوب تظاهرات دانشجویی، بهار مطبوعات نیز خیلی زود به پایان رسید و پاییز سختی آغاز شد. رهبران و مقامات حزبی، مطبوعات و رسانه­ ها را به همراهی با عوامل بورژوا متهم و آن­ها را تحت فشار شدید قرار دادند. بدین ­گونه بود که گفتمان امید بخش قانونی شدن فعالیت و آزادی مطبوعات سریعا فروکش کرد.

5- با محدود شدن فضای باز سیاسی به روی مطبوعات پس از جریان میدان تیان اَن­مِن،  مطبوعات شاهد عقب گرد از صحنه­ ی سیاسی و پیش گرفتن رویکردی اقتصادی و بازاری که اجازه می ­دهد رسانه­ ها هرچه بیشتر به تجاری شدن روی آورده و سریع رشد و گسترش یابند[i]، و همزمان با محدودیت­ های فراوانی در زمینه­ های سیاسی و اجتماعی مواجه شوند. در این روند ترکیبی از«منطق حزبی و منطق شدید بازار» که از ویژگی ­های امروز مطبوعات و رسانه ­های چینی است، اعمال می­ شود[۲].

دسته بندی مطبوعات در چین

امروزه، با توجه به آغاز پنجمین مرحله از روند مطبوعات در چین، می توان رسانه­ های مکتوب(روزنامه) این کشور را که تعداد عناوین آن­ها بالغ بر 2200 عنوان با تیراژ کلی بیش از 6/96 میلیون نسخه[ii] در روز است را در گروه ­های زیر دسته بندی کرد:

1-مطبوعات ارگان حزب کمونیست: مانند روزنامه­ ی پرتیراژ خلق (Peoples Daily) (به زبان­ های چینی، انگلیسی، عربی، اسپانیایی، فرانسوی به صورت آنلاین) و سایر مطبوعات و روزنامه ­های وابسته و مطبوعات استانی این مؤسسه.

2-مطبوعات تجاری و روزنامه ­های تخصصی: مانند روزنامه ­ی وِن خویی (Wenhui Ribao)، روزنامه­ی خلق راه آهن (Renmin Tiedabao)، و روزنامه ­ی تجارت چین(Zhogguo Shengbao).

3-روزنامه ­های ارگان شهرها: مانند روزنامه ­ی جوانان پکن (Beijing Youth Daily)، روزنامه ­ی شهری غرب چین (Huanxi Dushibao)، و سایر روزنامه­ های عصری که در شهرهای بزرگ منتشر می­ شوند.

4-نشریات مربوط به تجارت و بازرگانی: مانند روزنامه­ ی تجاری چِنگ­دو (Chengdu Business Daily)، و اقتصاد روز (Economic Daily).

5-روزنامه ­های ارایه کننده­ ی اطلاعات خدماتی: مانند روزنامه­ های«راهنمای خرید» و «راهنمای خرید کالای بهتر».

6-نشریات گزیده­ ی اخبار و مقالات: مانند روزنامه ­ی گزیده­ ی اخبار.

7-روزنامه­ ها و نشریات متعلق به ارتش: مانند روزنامه ­ی ارتش آزادی بخش خلق.

البته در کنار این روزنامه ­ها، طیف وسیعی از هفته نامه­ ها و مجلات هفتگی و یا شماره­ ی آخر هفته­ ی روزنامه­ های یومیه منتشر می­ شود که به خاطر گزارش­ های مفصل و تحلیلی از مسایل سیاسی و اجتماعی روز از داخل و خارج کشور آن­ ها، با استقبال فراوان خوانندگان قرار می ­گیرند. اکثر قریب به اتفاق روزنامه ­ها در این کشور به زبان چینی رسمی ماندارین منتشر می­ شوند، ولی برخی از روزنامه­ های دولتی در مناطق اقلیت نشین این کشور مانند مغولستان داخلی، سین کیانگ و تبت، به زبان محلی چاپ می ­گردند. در چین حدود 20 روزنامه نیز به زبان انگلیسی چاپ و منتشر می­ شود که روزنامه­ های چاینا دیلی، گلوال تایمز، روزنامه­ ی آنلاین خلق، از جمله ­ی آن­ها هستند.

لازم به ذکر است ­که، همان گونه که هنوز در این کشور روزنامه­ ی خصوصی وجود ندارد، مطبوعات و رسانه­ ی مستقل متعلق به اقوام و اقلیت­ های نژادی (55 اقلیت قومی غیر از نژاد خَن) هم در این کشور به چشم نمی ­خورد.

سیستم توزیع مطبوعات و نشریات در چین

تا سال 1990 میلادی که تمامی مطبوعات چین از سوبسید دولتی استفاده می ­کردند، اکثر روزنامه­ ها و منشورات نیز توسط پست دولتی توزیع می­ شد. ولی با اجرای موفقیت آمیز اصلاحات اقتصادی و سیاست دولت مبنی بر اجرای اصلاحات تدریجی در بخش رسانه­ ها، زمینه برای چاپ آگهی­ های تجاری و تبلیغاتی و کسب درآمد از این طریق فراهم و نشریات بخش عمده­ ای از هزینه­ های خود را از این راه به دست آوردند. کاهش حمایت دولت از نشریات و مطبوعات و افزایش تقاضا و نیاز مردم به روزنامه ­ها و مجلات با کیفیت، رقابت شدیدی را در میان آنان برای جذب خوانندگان به وجود آورد. لذا، در شبکه ­ی توزیع مطبوعات نیز تحولات عمیقی روی داد، به نحوی ­که با آغاز قرن 21 تقریبا تمامی روزنامه ­ها و مطبوعات سیستم توزیع خاص خود شامل: از طریق پست، دکه ­های مطبوعات، خرده فروشی­ های خیابانی و... را دارند. [۳]

نقش رسانه ها در برنامه های سیاسی و فرهنگی چین

در دوران حكومت كمونیست ­ها و حاكمیت اقتصاد متمركز، كلیه­ ی مطبوعات چین تحت نظارت مستقیم حزب و دولت قرار داشت و واقعیات اجتماعی، سیاسی، و اقتصادی در آن­ ها انعكاسی نداشت و آزادی ارایه نظر و عقیده محدود بود. با شروع سیاست اصلاحات و گشودن درب­ ها، وضعیت گذشته تا حد بسیار زیادی تغییر یافته و مطبوعات به سوی نظامی فعال­ تر و باز­تر قدم برداشته اند. اصلاحات و رشد و توسعه ­ی اقتصادی، حضور گسترده­ ی سرمایه گذاران خارجی، توسعه ­ی اجتماعی، بالا رفتن سطح دانش و آگاهی مردم، عضویت چین در سازمان تجارت جهانی، ورود گسترده­ ی سرمایه­ های خارجی تحت عناوین مختلف به چین، تحصیل قشر عظیمی از دانشجویان و مسئولان كشوری در خارج از چین، پیشرفت و توسعه­ ی فن آوری ارتباطات و اطلاع رسانی، الحاق هنگ­ كنگ و ماكائو به سرزمین مادری، ضرورت بازنگری در سیاست­ های مدیریتی كشور، تجدید ساختار حزبی و ورود نسل جدید به تشكیلات حزبی كه خود را خیلی مقید به حركت در چارچوب خشك ایدئولوژی حزبی نمی دانستند و در نهایت ضرورت گسترش روابط بین‌الملل چین و علل و عوامل گوناگون دیگر، موجب گردیده كه فضای رسانه­ های گروهی و مطبوعات و رادیو تلویزیون در این کشور نسبت به گذشته تغییر پیدا كرده و از تنوع و آزادی بیشتری برخوردار شود و به­ صورت كنترل شده و برنامه‌ریزی شده و به­ تدریج در چارچوب كلی سیاست حزب كمونیست چین از وضعیت مشهور«نه بزرگ» در زمینه­ ی مطبوعات، به شرایط مطلوب ­تر فعلی منتقل شود. سیاست گذاری واحد در زمینه ­ی مطبوعات، تخصصی شدن آن­ ها، استفاده از فن­اوری پیشرفته ­ی مطبوعاتی و انتشاراتی، بالا رفتن كیفیت چاپ و صحفه آرایی، استفاده از تصاویر رنگی، و تا حدی استفاده از سوبسیدهای دولتی، پرهیز از مسایل جنجالی و درگیری­ های سیاسی و مطبوعاتی در زمینه ­ی مسایل داخلی و ده­ ها امتیاز دیگر از ویژگی­ های دنیای رسانه ­های جمعی امروز چین به شمار می ­روند.

رسانه های اجتماعی در چین

رسانه­ های چین از مهم­ترین ابزارهای دولت در دفاع از خود در مقابل موضوعات حساسی كه پیوسته مورد انتقاد قرار می ­گیرد به حساب می ­آید. پرداختن به موضوعاتی از قبیل حفظ محیط زیست، ثبات سیاسی و اجتماعی، پیوستگی ملی، مبارزه علیه فساد، حقوق بشر، و كاهش فقر در دستور العمل همه رسانه ­ها  قرار دارد.

چین در اجرای سیاست درهای باز خود تكیه­ ی بسیاری بر رسانه ­ها نموده و كانال­ های ارتباطی خود را به سرعت توسعه بخشیده است. هر یك از سازمان­ ها و نهادها، هم­چون تلویزیون مركزی چین (China Centeral Televion)، خبرگزاری شین خوا (Xinhua) و روزنامه­ ی مردم (Poeople’s Daily) از تولید برنامه ­هایی كه برای پیش برد نفوذ بین المللی چین تهیه كرده اند تا مبلغ 19/2 میلیارد دلار دریافت كرده اند. برای نمونه، كانال 9 انگلیسی زبان سی­سی­تی­وی. تنها در عرض چند سال توانسته تا 98 درصد از كره­ ی زمین را تحت پوشش خود قرار دهد. این رسانه­ ها، دیدگاه­ های چین در قبال مسایلی كه در داخل چین، و در آسیا و جهان روی می ­دهد تبیین می نمایند. توجه داشته باشیم كه از 1949 تا اواخر دهه­ ی 1970، شهرت چین در خارج از مرزهایش تنها به بلوک شرق و اردوی سوسیالیستی و چند كشور در حال توسعه­ ی آسیایی و آفریقایی و آمریكای لاتین محدود می ­شد و ویژگی آن محتوای سیاسی و ایدئولوژیك آن بود. در این دوران، ابزار اصلی تبلیغاتی و رسانه­ ای،  دفاتر آژانس خبری شین­خوا در این كشورها و انتشاراتی از قبیل چین خلقی (People’s China)، و سازندگی چین (China Construction) و رادیو بین المللی چین بودند. فعالیت­ های خارجی ایستگاه ­های تلویزیونی چین تنها به تبادل گزارش­ های خبری با ایستگاه ­های تلویزیونی كشورهای كمونیست محدود می­ شد. از زمان اصلاحات اقتصادی، به تدریج این فعالیت­ ها از حالت انفعالی و انزوا خارج و بسیار فعال شده­ اند. بر اثر توسعه­ ی اقتصادی و بالا رفتن حس اعتماد به­ نفس ناشی از آن،  چین از سال 2005 اقدام به تأسیس شبكه ­های ماهواره ­ای چند كاناله و چند بعدی در خارج از كشور کرده، تا رشد و توسعه­ ی سریع خود را به نمایش گذاشته و توان خود برای ظاهر شدن در قالب یك ابر قدرت، البته صلح جو و غیر تهدید آمیز، نشان دهد.[۴]

 استقلال رسانه ای در چین

رسانه های اجتماعی در چین

در رسانه­ های جمعی چین، چیزی به ­عنوان خبر، گزارش و تحلیل و تفسیرهای مستقل سیاسی از رویدادهای داخلی و بین‌المللی، خارج از آنچه كه از سوی خبرگزاری رسمی و دولتی شین­خوا منتشر می‌شود، وجود ندارد. در واقع می ­توان گفت، تمامی رسانه­ های گروهی چین، مجاز به استفاده از منابع تحلیلی و خبری، غیر از خبرگزاری شین­خوا نیستند. هر خبر و تحلیلی كه از سوی این بنگاه خبری منتشر شود قابل چاپ است، در غیر این ­صورت هیچ نشریه­ ای مجاز به چاپ هر گونه خبری نیست.

اگر­چه اینترنت و سایت­های خبری مستقل و عمده ­ی مستقر در خارج از چین، این انحصار خبری و تحلیلی را نقض كرده اند، ولی به­ صورت رسمی، این سلطه هم­چنان در اختیار خبرگزاری شین­خوا است. حتی روزنامه ­های مهم و معتبری هم­چون روزنامه­ ی مردم، چاینادیلی، عصر پكن، و جوانان و... كه سخنگوی حزب بوده و مسئولان آن­ها را عمدتا مقامات حزبی و دولتی تشکیل می­ دهند نیز مجاز به چاپ و انتشار خبر، خارج از شبكه­ ی خبری شین­خوا نیستند. همین رویه ­ی مستمر اتكاء به یك منبع خبری، تاكنون مانع از آن شده كه جامعه ­ی مطبوعاتی مستقل از دولت شكل به ­گیرد. خبرنگاران و تحلیل­گران مطبوعاتی جرأت و جسارت آن را ندارند تا پا را فراتر از خطوط قرمز تعیین شده از سوی شورای مطبوعاتی و رسانه ­ای چین بگذارند. اصلاً در سیستم قضایی دولت چین هم مقررات خاص جامعی برای برخورد با جرایم مطبوعاتی تعریف نشده است و در موارد نادری كه جرمی اتقاق افتاده، به ­صورت موردی و براساس تصمیم مقامات بالا برخورد شده و این­ گونه تصمیم ­ها، انعكاس آن­چنانی هم در مطبوعات و رسانه­ های جمعی نداشته است. لذا، یكی از چالش ­های پیش روی دولت برای تشكیل بنگاه­ های بزرگ رسانه ­ای و اجازه ­ی فعالیت دادن به بخش خصوصی و مؤسسات رسانه ­ای خارجی، نداشتن قوانین و مقررات لازم در این زمینه است. با ورود چین به سازمان تجارت جهانی و ضرورت رعایت قوانین و مقررات بین‌المللی و تلاش بخش خصوصی و سرمایه گذاران وشركت ­های خارجی برای ورود به بخش صنعت مطبوعات و رسانه­ های چین، موجب گردیده تا دولت­مردان كه در حال حاضر كنترل كامل رسانه­ های این کشور را در اختیار دارند، برای رویارویی با چالش­ های پیش­روی و جلوگیری از خارج شدن رسانه­ ها از چارچوب نظارتی و كنترلی دولت و آماده سازی بخش رسانه­ ها برای روزی که احتمالاً بخشی از این صنعت توسط بخش خصوصی و سرمایه­ گذاران خارجی كنترل خواهد شد و بالا بردن  توان رقابتی رسانه ­های داخلی، برنامه ریزی­ های متعدد كوتاه مدت و بلند مدتی را انجام دهند تا بتوانند از خارج شدن این بخش حساس از كنترل كامل دولت مانع شوند.

در حال­ حاضر، مطبوعات رسالت خود را پیشبرد اهداف اصلاحات اقتصادی، ایجاد شبكه­ های اطلاع رسانی و آشنا ساختن مردم با سیستم جدید می­ دانند. علاوه بر مطبوعات رسمی، شمار مطبوعات درون­ گروهی نیز در حال افزایش است ولی آمار دقیق و روشنی از روزنامه ­های درون حزبی وجود ندارد. مجموع روزنامه­ ها و نشریات رسمی و درون­گروهی را بیش از 30000 مورد ذكر كرده اند.[۵]

رسانه ها و مطبوعات چین از نگاه آمار

در حال­ حاضر، براساس آمار منتشره، بیش از 2200 روزنامه، 9000 مجله، 273 ایستگاه رادیویی، 352 ایستگاه تلویزیونی در سطح ملی و استانی و محلی در این كشور به فعالیت رسانه­ ای و اطلاع رسانی اشتغال دارند. طبق آمار، تا پایان سال 2010، تعداد 822 ایستگاه رله و انتقال امواج كوتاه و متوسط رادیویی نیز در سرتاسر چین فعال بوده ­اند. در این سال125.69 میلیون خانواده به تلویزیون دسترسی داشته و 1.22 میلیون خانواده در 30 شهر، امکان دسترسی به تلویزیون دیجیتالی داشته­ اند كه به ترتیب 94/5 درصد و 95/8 در صد از کل جمعیت چین را پوشش می­دهند.[۶]

پر تیراژترین روزنامه «روزنامه ­ی مردم»، ارگان حزب كمونیست چین، دارای تیراژ 5 میلیون نسخه است. پر تیراژترین روزنامه­ ی انگلیسی زبان «چاینا دیلی» است كه تیراژ آن 120 هزار نسخه است. مجله­ ی دو هفته یكبار تحت عنوان «صحبت­های وسط ماه» با تیراژ 5 میلیون نسخه، پر فروش­ترین مجله­ ی چینی است.

انواع رسانه در چین

مهم­ترین روزنامه ­های چین عبارتند از: روزنامه­ ی مردم و ضمیمه­ ی آن برای خارج از كشور، روزنامه ­ی گوانگ مین، روزنامه ­ی اخبار اقتصادی، روزنامه ­ی ارتش آزادی بخش، اخبار جوانان چین، اخبار زنان چین، اخبار آموزشی، اخبار ورزشی چین، روزنامه ­ی كارگران، روزنامه ­ی دهقانان، و روزنامه­ ی علوم و تكنولوژی[۷] براساس پژوهشی كه در سال ­های 2007 و 2008 در انگلستان انجام گرفت، تأثیررسانه­ های  چین بر تغییر جریان اطلاعات جهانی، كمتر از 5 درصد بوده است. مطالعاتی هم كه در جنوب شرق آسیا در این زمینه انجام گرفت نشان می ­دهد، قدرت نرم چین هنوز از حاكمیت در این منطقه به دور است. تصویر چین شاید بهتر از آمریكا باشد اما به خوبی ژاپن نیست. در حقیقت، در عصر انفجار اطلاعات كه بازار بر مبنای تقاضا حركت می­ كند، رسانه­ های دولتی چین با چالش مواجه شده­ اند.[۸]  

البته باید متذکر شد ­که با توسعه­ ی فن­اوری و گسترش ابزارهای اطلاع رسانی در چین، رسانه­ ی جدیدی در این کشور به وجود آمده و به سرعت رشد کرده است که 550میلیون مشترک اینترنتی و 900 میلیون استفاده کننده از موبایل به عنوان ارتش این رسانه ­ی جدید، چین را در رأس کشورهای جهان در این زمینه قرار داده است. سایت­ های مختلف اجتماعی، وبلاگ ­های فردی و جمعی، سایت ­های متنوع خبری، رسانه ­های صوتی و تصویری، روزنامه­ های موبایلی، کتاب­ های الکترونیکی، و گسترش انواع رسانه­ های دیگر خبری، رقابت سختی را آغاز و عرصه را برای مطبوعات سنتی و سانسور و کنترل­ های مرسوم دولتی تنگ کرده است.

رویکرد رقابتی رسانه های چین

انقلاب رسانه ای

از سالی كه چین به سازمان تجارت جهانی پیوسته است(2001)،  صنعت رسانه­ ای چین به سوی تشكیل گروه های «بین رسانه ­ای» و «رسانه­ ی منطقه­ ای» حركت كرده است تا بتواند با گروه­ های قوی رسانه­ ای خارج از كشور رقابت نماید. گروه رادیو، تلویزیون، و فیلم چین (China Radio, Film and TV. Group)، با سایر سازمان­ه ای رادیو، تلویزیون، فیلم و شركت­ های متعدد رادیویی، تلویزیونی، و اینترنتی پیوند خورده و به بزرگ­ترین و قوی­ترین گروه چند رسانه ­ای در این کشور تبدیل شده اند. این گروه ­ها با شرکت ­های رسانه­ ای خارج از كشور مبادله و هم­كاری دارند. از سال 2003، 30 ایستگاه تلویزیونی خارجی از جمله تلویزیون ماهواره ­ای فونیكس، و تلویزیون بلومبرگ، در چین شعبه دایر كرده ­اند و كانال انگلیسی زبان سی­سی­تی­وی، برنامه­ های خود را از طریق شبكه ­ی خبری فاكس در اختیار بینندگان آمریكایی خود قرار می­ دهد.[۹]

شبكه­ های ارتباطی هم­چون شین­خوا، سی­سی­تی­وی، و روزنامه ­ی مردم، هنوز هم بخش مهمی از سهم بازار داخلی و خارجی رسانه ­ای را به خود اختصاص می ­دهند. رسانه­ های غیر وابسته­ ی داخلی( به جز هنگ ­كنگ، و ماكائو)، دیگر با جدیت از خطوط ترسیم شده توسط دولت تبعیت نمی ­كنند. اما اداره­ ی کل مطبوعات و نشریات وابسته به شورای دولتی و وزارت رادیو، فیلم و تلویزیون، هم­چنان مقررات سختگیرانه و شدیدی برای موضوعات ممنوعه و خطوط قرمز خبری تنظیم و به رسانه ­ها ابلاغ می ­كنند. از جمله موضوعات ممنوعه را می ­توان مشروعیت حزب کمونیست، سیاست­ های دولت در مورد تبت و سین­كیانگ، فساد و فحشای مقامات و دولت، و گروه غیر قانونی فالون­گونگ بر شمرد.البته پس از برگزاری هجدهمین کنگره­ ی حزب کمونیست و برگزیده شدن نخبگان نسل پنجم برای رهبری کشور در اواخر سال 2012، به نظر می­رسد در پاره ­ای از سیاست­ های اِعمال شده در خصوص محدود کردن مطبوعات به ویژه در زمینه ­ی فساد مقامات تجدید نظرهایی صورت گرفته است.

علی­رغم نظارت شدید دولت، رسانه­ های چین تجاری شده اند. نظارت دولت شامل حال ورزش، سرمایه گذاری و سرگرمی ­های سود آور نمی ­شود. در دهه­ ی1980 و در دوران دنگ شیائوپینگ، اندكی از نظارت شدید دولت بر رسانه­ ها كاسته شد. هم­چنان­ که اشاره شد، بعد از اعتراضات میدان تیَن آن­مِن در سال 1989، كنترل رسانه ­ها شدت یافت ولی در دوران جیانگ زمین و در دهه ­ی1990 مجددا كنترل­ ها كمتر شد. اما با نفوذ فزاینده ­ی اینترنت و امكان بالقوه­ی آن در تشویق ناراضیان، مقررات شدیدی در دوران خو جین­تائو وضع شد. طبق گزارش خبرنگاران بدون مرز، چین در سال 2010 از این نظر در رتبه 168 از میان 178 كشور جهان قرار داشت.

مهم ترین روزنامه ها و نشریات ادواری کشور چین

Beijing Reveiw

زمانی مجله­ هایی هم­چون مروری بر پکن (Beijing Reveiw)، چین مصور (China Pictorial)، چین امروز (China Today)، و چین خلقی (People’s China)، و روزنامه ­هایی مثل  روزنامه ­ی مردم، و رادیو بین الملل چین، اصلی­ترین رسانه­ های گروهی برای معرفی کشور چین به خارجیان بودند، اما در سال­ های اخیر، این کشور با بهره ­گیری از فن­اوری­ های نوین ارتباطی گام ­های بلندی در این زمینه برداشته است.   

گروه انتشارات بین المللی چین (China International Publishing Group. (CIPG))، در سال 1949 با هدف معرفی چین به دنیا از طریق كتاب، مجله و وب­سایت بنیان نهاده شد و اكنون بیش از 20 شعبه در چین و 12 شعبه در آمریكا، انگلیس، آلمان، بلژیك، روسیه، مصر، مكزیك، ژاپن، و هنگ­ كنگ دارد. تعداد كاركنان آن 3000 نفر است كه 100 نفر آن­ها خارجی هستند. این انتشاراتی هر سال بیش از 3000 عنوان كتاب و 30 نشریه ­ی ادواری به بیش از 10 زبان منتشر می ­سازد. این انتشاراتی وب­سایت معروف WWW.CHINA.IRG.CN و ­30 سایت دیگر را ساماندهی می­ كند. نمونه­ های مجلات آن عبارتند از:

مجله­ ی مروری بر پکن (Beijing Review): از هفته نامه ­های معتبر سراسری چین است و به ­صورت هفتگی در پكن منتشر می ­شود. نخستین شماره ­ی آن در سال 1958 منتشر شد. گزارش­ ها و مقالات آن در مورد امور فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی و تحولات چین است . تیراژ هر شماره 70 هزار نسخه اعلام می ­شود. این مجله، علاوه بر سراسر چین، در150 كشور و منطقه هم هم­زمان توزیع می ­شود. نسخه ­ی چاپی آن به زبان انگلیسی است ولی نسخه­ ی آنلاین مجله به زبان­ های انگلیسی، ژاپنی، فرانسوی، آلمانی، و چینی روی سایت قرار می ­گیرد. گفته می ­شود که سایت این مجله بیش از 700 هزار بازدید كننده دارد.[۱۰]

چین مصور (China Pictorial): این مجله در سال 1950 بنیاد نهاده شد و هم اكنون به زبان­ های چینی، انگلیسی، كره ­ای، و روسی به چاپ می ­رسد. نسخه­ ی آنلاین آن به زبان­ های چینی، ژاپنی، روسی، فرانسوی، آلمانی، ایتالیایی و عربی است.

مجله­ ی زنان چین (Women in China)

مجله­ ی زنان چین (Women in China): این مجله توسط فدراسیون سراسری زنان چین منتشر می ­شود. نخستین شماره ­ی آن در سال 1939 به چاپ رسید. هم اكنون این نشریه به­ صورت دو ماهانه منتشر می شود. این مجله در سال­ های 2003 و 2005 مقام دوم و سوم را در سطح ملی به ­دست آورد.

روزنامه­ ی گلوبال تایمز (Global Times): این روزنامه در آوریل سال 2009 به زبان انگلیسی آغاز به انتشار نمود و هم اكنون از روزنامه­ های مطرح این كشور است که توسط لیگ جوانان چین وابسته به حزب كمونیست منتشر می ­شود.

ماهنامه­ ی گلوبال (Global): این ماهنامه توسط خبرگزاری شین­خوا منتشر می ­شود و اخبار و اطلاعات فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، و اقتصادی كشورهای مختلف دنیا را منعكس می سازد.

مجله­ ی شهر مصور (City Pictorial): این مجله­ ی مصور از مجلات محبوب چینی هاست.

مجله ­ی جامعه­ ی بین المللی در چین (International Community in China): مجله­ ای است ویژه ­ی خارجی ­های مقیم چین و هر دو هفته یك بار به زبان انگلیسی منتشر می ­شود.

هفته نامه ­ی آخر هفته ­ی شهر (City Weekend): نخستین شماره ­ی آن در سال 1998 منتشر شد و مجله ­ی سرگرمی محسوب می شود. این مجله هر دو هفته یك­بار هم­زمان در شهرهای شانگهای و پكن منتشر می شود و اطلاعاتی در باره ­ی بازار، چه بخریم؟ كجا برویم؟ .. و معرفی گالری ­ها، رستوران ­ها و ... ارایه می ­دهد.

مجله­ ی چین و جهان (China and World): مجله ­ای است تمام الكترونیك و مسایل چین معاصر را منتشر می ­كند.

ماهنامه ­ی چین (China Monthly): این مجله چین دموكراتیك را ترسیم می کند.

مجله ­ی بهار چین (China Spring): این مجله در سال1982 تأسیس شده و از نشریات ادواری طرفدار دموكراسی در چین است.

مجلات و نشریات اسلامی در چین

اگر چه انتشار نشریه­ های ادواری و غیر منظم با محتوای اسلامی از گذشته ­های دور و حتی در دوران جنگ ضد ژاپنی چین در بین مسلمانان از سابقه ­ی نسبتا طولانی برخوردار است، ولی گسترش انتشار مجلات اسلامی توسط بخش­ های غیردولتی و مساجد و مراكز اسلامی پس از اجرای اصلاحات و در بیست سال آخر قرن بیستم از نظر تعداد و كمیت در جامعه چین بی سابقه است.

انتشار حدود یكصد عنوان نشریه توسط مسلمانان مناطق مختلف چین در طول سه دهه ­ی گذشته، اگر چه در مقایسه با بیش از یازده هزار عنوان مجله و روزنامه­ ی منتشره در این كشور از نظر كمیت و كیفییت نا چیز و غیرقابل توجه است، ولی این اقبال بیانگر رویكرد جامعه­ ی مسلمانان این كشور به حفظ‌ هویت و استفاده از فرصت ایجاد شده و ابزار مطبوعاتی برای مطرح ساختن فرهنگ، تاریخ و گذشته ­ی خود و اثبات وجود جامعه ­ی چند ده میلیونی مسلمان در جامعه ی 3/1 میلیارد نفری چینی است. از میان نشریات اسلامی، ماهنامه­ ی «المسلم الصینی» كه به دو زبان چینی و اویغوری منتشر می شود و ماهنامه­ ی «مطالعات قوم خوی» كه به ترتیب از سوی انجمن اسلامی سراسری چین و آكادمی علوم اجتماعی استان خودمختار نینگ­شیا و با بودجه ­ی دولت چین منتشر و در دكه ­ی مطبوعات توزیع می ­شوند، تنها نشریات اسلامی هستند که به صورت رسمی و با مجوز دولتی منتشر می گردند. بقیه­ ی مجلات و نشریات اسلامی، به صورت غیر رسمی و غیر منظم و بدون مجوز رسمی دولت بوده و اجازه ­ی فروش و توزیع رسمی را ندارند. و لذا، با کمک­ های مالی مردمی و نامنظم منتشر و به صورت رایگان توزیع می شوند که برخی از این نشریات به شرح زیر می ­باشند:

  1-  ماهنامه­ ی «اطلاعات مسلمانان»: این ماهنامه در سال 1999 توسط انجمن آموزش فرهنگی مسلمانان شهر لانجو از استان گانسو تاسیس شد.

2-  مجله­ ی«الفتح»: فصلنامه­ ی الفتح ابتدا در سال 1992 از سوی مدرسه ­ی زبان­ های عربی ـ چینی شی­گو در لانجو راه اندازی و سپس از سوی مركز مبادلات فرهنگی مسلمانان لنجو منتشر می ­گردد.

3- فصلنامه ­ی«مسلمانان گانسو»: مجله ­ای  است كه از سوی انجمن اسلامی استان گانسو منتشر می ­گردد و سردبیر آن آقای یانگ گوانگ­رونگ (Yang Guang Rong) است. انتشار این مجله از سپتامبر سال 1991 آغاز و تاكنون بیش از 47 شماره از آن منتشر گردیده است.

4ـ دو ماهنامه ­ی«هنرهای اسلامی»: شامل شعر، ادبیات، نقاشی و خوشنویسی مسلمانان چین که از اوایل سال 2000 میلادی، توسط شركت با مسئولیت محدود هنر اسلامی گانسو آغاز به نشر نموده است.

5-‌‌ فصلنامه ­ی«پژوهش فرهنگ اسلامی»:  مجله­ ی علمی و تحقیقاتی است كه در سال 1994 توسط موسسه ­ی فرهنگ اسلامی شهر شی­آن، مركز استان شناسی آغاز به انتشار نمود.

6 ـ فصلنامه­ ی«مسلمانان شانـگهای»: از سوی انجمن اسلامی شهر شانــگهای تهیه و منتشر می ­شود.

7ـ فصلنامه ­ی«مسلمانان جی­نَن»:‌ در سال1988 توسط انجمن اسلامی شهر جی­نَن مركز استان شاندونگ تاسیس و منتشر گردید.

8 - فصلنامه ­ی«امین»: در سال1997 از سوی مدرسه ­ی اسلامی شهر جو­كو  چاپ و منتشر گردیده است.

9 - گاهنامه ­ی«اخبار مسجد جنوب تیَن­مو»: از سوی مسجد تیَن­مو در شهر بندری تیَن­جین و توسط گروهی از مسلمانان تهیه و منتشر می ­گردد.

10- نشریه ­ی«حوزه ­ی تحصیل و آموزش»: دو هفته یكبار از سوی مسجد خَن­جونگ(در استان شیَن­سی) منتشر می ­شود.  

11- نشریه­ ی«آموزشگاه فنی حرفه ­ای مسلمانان دالی»: هر شش ماه یك­بار از سوی آموزشگاه فنی حرفه ­ای شهرستان دالی در استان یونن چاپ و منتشر می ­شود. 

12ـ «مسلمانان خوی و ایغور خونَن»: نام نشریه­ ای است كه هر 6 ماه یك­بار توسط انجمن اسلامی شهر خونَن مركز استان خو­بِی چاپ و منتشر می گردد.

13- نشریه ­ی«هلال»: مجله­ ی ماهانه ­ای است كه توسط مركز تربیت فرهنگی مسلمانان شهر پینگ­ لیانگ در استان گَن­سو در زمینه ­ی علوم قرآنی و تعلیمات اسلامی چاپ و منتشر می ­شود.

14- دو ماهنامه ­ی«نور ستاره»: نشریه ­ای است كه از سوی مركز مبادلات فرهنگی مسلمانان شهر گویوان (از استان خودمختار مسلمان نشین نینگ شیا چاپ و توزیع می شود.[۱۱]

روند رو به توسعه صنعت رسانه

بر اساس اظهارات مدیر كل مطبوعات و انتشارات چین که وابسته به شورای دولتی این کشور است، در برنامه­ ی پنج ساله­ ی یازدهم(2010 -2005)، كل سرمایه گذاری، تولید محصول، و فروش در بخش صنعت مطبوعات و نشریات دو برابر و در صنعت چاپ این رقم سه برابر شده است. چین در سال2010 از نظر تعداد عناوین كتاب، تعداد نسخ چاپی، و همین­طور تیراژ روزنامه، در دنیا مقام نخست و از نظر صنعت انتشارات الكترونیك مقام دوم و از نظر محصولات چاپی مقام سوم را داشته است.

بر اساس آمار منتشر شده در سمینار«مطبوعات چینی ­های خارج از كشور» كه در پنانگ مالزی برگزار شد، در حال­ حاضر بیش از 280 روزنامه، 230 مجله، 70 ایستگاه رادیویی و 10 شبكه­ ی تلویزیونی در خارج از كشور توسط چینی ­های ماوراء بحار به زبان چینی فعالیت می كنند.[۱۲]

طبق آمار منتشر شده از سوی مقامات رسمی مطبوعات پكن، زن­ ها بیش از مردان به تحصیل در رشته­ ی خبرنگاری روی می آورند. از مجموع 180 هزار نفر خبرنگار شاغل در صنعت مطبوعات این کشور، بیش از 70هزار نفر از آن­ها را زنان تشكیل می ­دهند كه حدود 40 درصد می ­شود. در حالی كه در یك دهه ­ی پیش، زنان یك سوم خبرنگاران را تشکیل می دادند. در گذشته اغلب دانشجویان این رشته را مردان تشكیل می دادند، در حالی­كه دختران بیشتر در رشته­ ی ادبیات تحصیل می كردند. در سال­ های اخیر، دختران به خبرنگاری روی آورده­ اند و به زودی نصف خبرنگاران را تشكیل خواهند داد. در حال­ حاضر 61 درصد خبرنگاران زیر 40 سال هستند.[۱۳] [۱۴]

نیز نگاه کنید به

پاورقی

[i] - طبق آمار، در سال1997میلادی، تعداد روزنامه ها و مجلات در چین از 27هزار عنوان فراتر رفت.

[ii] - طبق آمار جهانی، تعداد عناوین و تیراژ مطبوعات در چین در ردیف اول جهان قرار دارد و روزنامه های منتشره در این کشور5/14درصد کل روزنامه های جهان را به خود اختصاص داده و برای هر یکهزار نفر 86/75نسخه روزنامه منتشر می شود(Ting Ni- 2005).

کتابشناسی

  1. Li, Chunming, Zhang, Wei (2006). “Microfilming and Digitalization of Newspapers in China”. www.ndl.gov.jp.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ Ni, Ting(2005). “Report on China’s Press, Media, TV, Radio, Newspapers”. www.oressrefrence.com
  3. www.pressreference.com
  4. www.eai.nus.edu.sg/vol2no1-zhangxiaoling
  5. کتاب سبز چین (1380)، دفتر مطالعات سياسي و بين المللي، تهران. ص111.
  6. www.China.org.cn
  7. کتاب سبز چین (1380)، دفتر مطالعات سياسي و بين المللي، تهران. ص112.
  8. www.eai.nus.edu.sg
  9. www.China.org.cn
  10. www.bjreview.com.cn
  11. "مجله دراسات قومیه هوی" (2003). شماره 2.
  12. "خبرگزاری شین هوا" (2007).
  13. "چاینا دیلی" (2006)
  14. سابقی، علی محمد(1392). "جامعه و فرهنگ چین." تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، جلد ...، ص ... .