رسانهها و سبک زندگی در آفریقای جنوبی: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۸۱: | خط ۸۱: | ||
ویرایش دانشنامه ملل | ویرایش دانشنامه ملل | ||
[[رده:رسانه | [[رده:رسانه ها و سبک زندگی]] | ||
نسخهٔ ۲۶ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۲۲:۰۱
آفریقای جنوبی از دیرباز به عنوان یکی از پیشرفتهترین نظامهای رسانهای قاره آفریقا شناخته میشود. ساختار رسانهای این کشور محصول تعامل پیچیدهای از تاریخ استعماری، سیاست آپارتاید، و تحولات دموکراتیک پس از سال ۱۹۹۴ است. رسانهها نه تنها ابزار اطلاعرسانی بلکه وسیلهای برای بازنمایی هویت فرهنگی و تأثیرگذاری بر سبک زندگی مردم بودهاند[۱].
رسانههای چاپی
رسانههای چاپی در آفریقای جنوبی از قرن نوزدهم آغاز شد و نقش مهمی در شکلدهی به افکار عمومی و جریانهای سیاسی ایفا کردند. روزنامههایی مانند Cape Times (تأسیس ۱۸۷۶) و The Star (تأسیس ۱۸۸۷) از قدیمیترین نشریات کشور هستند که تا امروز فعال باقی ماندهاند[۱]. این رسانهها در دوران استعمار و آپارتاید بیشتر در خدمت طبقه سفیدپوست بودند و بازتابدهنده سیاستهای حاکمیت و هژمونی فرهنگی آن دوره بودند. با گذر زمان، بهویژه پس از دموکراسی، روزنامهها و مجلات به سمت بازتاب طیفهای مختلف اجتماعی حرکت کردند و تلاش کردند صدای اقلیتها و گروههای تاریخی تحت ستم را نیز بازتاب دهند.
رادیو
رادیو به عنوان اولین رسانه جمعی پرمخاطب در آفریقای جنوبی از دهه ۱۹۲۰ شکل گرفت[۲]. در دوران آپارتاید، این رسانه عمدتاً به ابزاری برای تبلیغات حکومتی و بازتولید سیاستهای تبعیضآمیز تبدیل شد و محتوای آن محدود به ترویج ایدئولوژی سفیدپوست بود. با پایان آپارتاید و آغاز دموکراسی، رادیو نقش مهمی در ارتقای چندزبانی و تنوع فرهنگی یافت؛ شبکههای رادیویی جدید برنامههایی به زبانهای مختلف بومی مانند زولو، خوسا، آفریکانس و انگلیسی تولید کردند تا بازتابی از ترکیب جمعیتی متنوع کشور ارائه دهند[۳] [5]
تلویزیون
تلویزیون در آفریقای جنوبی نسبتاً دیر آغاز شد و اولین شبکه رسمی در سال ۱۹۷۶ راهاندازی شد[۴] [3]. در دوران آپارتاید، محتوای تلویزیونی تحت کنترل شدید دولت قرار داشت و بیشتر بازتابدهنده دیدگاههای رسمی و محدودیتهای فرهنگی بود. پس از ۱۹۹۴، شبکههای خصوصی و چندزبانه رشد یافتند و تلویزیون به بستری برای ترویج آشتی ملی، تنوع فرهنگی و بازسازی هویت جمعی تبدیل شد.
رسانههای دیجیتال
در دهههای اخیر، رسانههای دیجیتال و شبکههای اجتماعی به بخش جداییناپذیر سبک زندگی جوانان تبدیل شدهاند. پلتفرمهایی مانند فیسبوک، توییتر، اینستاگرام و تیکتاک نه تنها برای سرگرمی، بلکه برای بازنمایی هویت، فعالیت اجتماعی و مشارکت در مباحث سیاسی و فرهنگی استفاده میشوند. این رسانهها به ویژه در بین نسل جوان، ابزار شکلدهنده نگرشها و سبک زندگی مدرن هستند و مرزهای سنتی رسانهای را بازتعریف کردهاند[۲][۵] [2][4].
رسانهها و هویت فرهنگی
رسانهها در آفریقای جنوبی همواره عرصهای برای کشمکش هویت بودهاند. این کشمکش در طول تاریخ، از دوران استعمار و آپارتاید تا عصر دموکراسی، بازتابی از تنوع فرهنگی و اجتماعی کشور است.
1.دوران آپارتاید
در دوران آپارتاید، رسانهها عمدتاً در خدمت گروه سفیدپوست و ایدئولوژی تبعیض نژادی بودند. بسیاری از روزنامهها و شبکههای رادیویی محتوای محدود و یکجانبه تولید میکردند و صدای سیاهپوستان و اقلیتها به ندرت شنیده میشد[۵]. این محدودیت باعث شد رسانهها به یکی از ابزارهای بازتولید هژمونی فرهنگی تبدیل شوند و کنترل بر تصویر هویت جمعی را در دست داشته باشند.
2.دوران پساآپارتاید
پس از سال ۱۹۹۴، رسانهها نقشی مهم در بازنمایی هویت متنوع و چندلایه آفریقای جنوبی پیدا کردند. روزنامهها، تلویزیون و رادیو به بستری برای بازتاب صدای اقلیتها، مسائل اجتماعی و فرهنگی تبدیل شدند. سینما و تلویزیون به موضوعاتی چون آشتی ملی، نابرابری اجتماعی و بازسازی فرهنگی پرداختند[۴][۶]. این بازتاب باعث شد رسانهها به جای ابزار سرکوب، وسیلهای برای گفتوگو و همبستگی اجتماعی شوند.
3.رسانه و بازنمایی هنری
رسانههای تصویری، به ویژه سینما، نقش کلیدی در شکلدهی هویت فرهنگی ایفا میکنند. فیلمهایی مانند Tsotsi (۲۰۰۵) و Yesterday (۲۰۰۴) داستانهای زندگی اقشار محروم را بازتاب میدهند و به بررسی موضوعاتی چون فقر، خشونت و امید میپردازند[۶]. موسیقی نیز از طریق رادیو و تلویزیون به بازنمایی هویت فرهنگی کمک میکند؛ سبکهای موسیقی مانند کوایتو، جاز آفریقایی و هیپهاپ بومی به بخش جداییناپذیر سبک زندگی جوانان تبدیل شدهاند[۳].
سبک زندگی رسانهای
سبک زندگی رسانهای در آفریقای جنوبی ترکیبی از رسانههای سنتی و مدرن است و مصرف رسانهای مردم تحت تأثیر عوامل فرهنگی، زبانی و اجتماعی قرار دارد.
1.مصرف رسانهای
مردم آفریقای جنوبی همزمان به مصرف رسانههای چاپی، رادیو، تلویزیون و شبکههای اجتماعی میپردازند. تحلیلهای آماری نشان میدهد که هنوز رادیو و تلویزیون سنتی سهم قابل توجهی در زندگی روزمره دارند، اما رسانههای دیجیتال بهویژه میان نسل جوان در حال پیشی گرفتن هستند[۲][۳].
2.زبان و رسانه
وجود ۱۱ زبان رسمی در آفریقای جنوبی باعث شده رسانهها به شکل گستردهای چندزبانه باشند. رادیوهای محلی برنامههای خود را به زبانهای زولو، خوسا، آفریکانس و انگلیسی تولید میکنند و تلویزیون نیز برنامههای خبری و سرگرمی چندزبانه ارائه میدهد[۳]. این تنوع زبانی نه تنها وسیلهای برای اطلاعرسانی است، بلکه هویت فرهنگی گروههای مختلف را نیز بازتاب میدهد.
3.موسیقی و رسانه
موسیقی نقش حیاتی در سبک زندگی رسانهای دارد. رادیو و تلویزیون بستر پخش موسیقی کوایتو، جاز آفریقایی، هیپهاپ بومی و سبکهای معاصر را فراهم میکنند و این موسیقیها با روایت داستانهای اجتماعی و تاریخی، هویت جوانان و نگرش فرهنگی آنها را شکل میدهند[۳][۶].
4.تعامل با رسانههای دیجیتال
شبکههای اجتماعی باعث شده سبک زندگی رسانهای به صورت تعاملی شود. جوانان نه تنها مصرفکننده محتوا هستند، بلکه تولیدکننده و بازنشردهنده آن نیز میباشند. این تعامل، بازنمایی هویت فردی و جمعی و مشارکت در گفتوگوهای اجتماعی را تقویت میکند.
رسانهها و اوقات فراغت
رسانهها بخش مهمی از اوقات فراغت و سرگرمی مردم آفریقای جنوبی را تشکیل میدهند.
1.سینما
سینما در آفریقای جنوبی از سال ۱۸۹۹ شکل گرفت و طی بیش از یک قرن، تحولات اجتماعی و سیاسی کشور را بازتاب داده است[۶]. فیلمهای پساآپارتاید مانند Tsotsi و Yesterday نه تنها در سطح ملی بلکه در سطح بینالمللی نیز شناخته شدند و جوایز متعددی کسب کردند. این آثار با پرداختن به موضوعاتی چون فقر، خشونت، آشتی و امید، نقش مهمی در سرگرمی و آموزش اجتماعی ایفا میکنند.
2.تلویزیون
تلویزیون به ویژه از طریق سریالهای خانوادگی، اجتماعی و مستند، بخش عمدهای از اوقات فراغت مردم را اشغال میکند. برنامههای تلویزیونی به بررسی مسائل هویت، تنوع فرهنگی و عدالت اجتماعی میپردازند و همزمان سرگرمی و آموزش را با هم ترکیب میکنند[۴][۵].
3.شبکههای اجتماعی
امروزه بخش قابل توجهی از اوقات فراغت جوانان به شبکههای اجتماعی اختصاص دارد. استفاده از فیسبوک، اینستاگرام، تیکتاک و توییتر نه تنها برای سرگرمی، بلکه برای تعامل اجتماعی، تولید محتوا و مشارکت در مباحث فرهنگی و سیاسی استفاده میشود. این روند نشاندهنده پیوستگی رسانه و زندگی روزمره و اهمیت رسانههای دیجیتال در سبک زندگی معاصر است[۲][۵].
رسانهها و سیاست اجتماعی
رسانهها در آفریقای جنوبی نقش مهمی در آگاهیبخشی اجتماعی و سیاست عمومی دارند.
1.آموزش و سلامت عمومی
رسانهها ابزار مؤثری در مبارزه با بیماریها، به ویژه ایدز و سایر بیماریهای واگیردار بودهاند. کمپینهای رادیویی، تلویزیونی و دیجیتال به آموزش جامعه در زمینه پیشگیری، درمان و کاهش تبعیض مرتبط با این بیماریها کمک کردهاند[۷].
2.حقوق شهروندی و عدالت اجتماعی
رسانهها به عنوان بستر اطلاعرسانی و نقد اجتماعی، آموزش درباره حقوق شهروندی و ترویج مشارکت دموکراتیک را ممکن ساختهاند. روزنامهها، تلویزیون و شبکههای اجتماعی مسائل نژادی، جنسیتی و اقتصادی را بازتاب میدهند و زمینه گفتوگو و آگاهیبخشی عمومی را فراهم میکنند[۷].
3.نقش رسانه در همبستگی ملی
پس از دوران آپارتاید، رسانهها به ابزار بازسازی اجتماعی و آشتی ملی تبدیل شدند. بازنمایی هویتهای متنوع، تبلیغ ارزشهای مشترک و پوشش مسائل محلی و ملی، رسانهها را به عامل کلیدی در تقویت همبستگی اجتماعی و شکلدهی به هویت جمعی تبدیل کرده است[۵][۶].
جمعبندی
رسانهها در آفریقای جنوبی تنها ابزار اطلاعرسانی نیستند؛ آنها بخش جداییناپذیر سبک زندگی و هویت فرهنگی مردم هستند. از رادیوهای محلی و روزنامهها گرفته تا تلویزیون و شبکههای اجتماعی، رسانهها هم سرگرمی فراهم میکنند، هم هویت فرهنگی میسازند، و هم بستری برای گفتوگو درباره عدالت اجتماعی و آینده کشور هستند. این تنوع رسانهای، بازتابی از ترکیب جمعیتی، تنوع زبانی و تحولات تاریخی است و نشان میدهد رسانهها چگونه میتوانند همزمان نقش آموزشی، سرگرمی و بازتولید هویت اجتماعی را ایفا کنند.
نیز نگاه کنید به
رسانهها و وسائل ارتباط جمعی آرژانتین؛ رسانهها و وسائل ارتباط جمعی اتیوپی؛ رسانهها و وسائل ارتباط جمعی زیمبابوه؛ رسانهها و وسائل ارتباط جمعی اسپانیا؛ رسانهها و وسائل ارتباط جمعی افغانستان؛ رسانهها و وسائل ارتباط جمعی اوکراین؛ رسانهها و وسائل ارتباط جمعی تایلند؛ رسانهها و وسائل ارتباط جمعی تونس؛رسانهها و وسائل ارتباط جمعی روسیه؛ رسانه و وسايل ارتباط جمعی چین؛ رسانهها و وسائل ارتباط جمعی ژاپن؛ رسانهها و وسائل ارتباط جمعی کوبا؛ رسانهها و وسائل ارتباط جمعی فرانسه؛ رسانهها و وسائل ارتباط جمعی مالی؛ رسانهها و وسائل ارتباط جمعی ساحل عاج؛ رسانهها و وسائل ارتباط جمعی سیرالئون؛ رسانهها و وسائل ارتباط جمعی لبنان؛ رسانهها و وسائل ارتباط جمعی مصر؛ رسانهها و وسائل ارتباط جمعی قطر؛ رسانهها و وسائل ارتباط جمعی کانادا؛ رسانهها و وسائل ارتباط جمعی سودان؛ رسانهها و وسائل ارتباط جمعی گرجستان؛ رسانهها و وسائل ارتباط جمعی بنگلادش؛ رسانهها و وسائل ارتباط جمعی تاجیکستان؛ رسانهها و وسائل ارتباط جمعی سریلانکا؛ رسانهها و وسائل ارتباط جمعی قزاقستان؛ رسانهها و وسائل ارتباط جمعی اردن
کتابشناسی
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Tomaselli, K. (2006). Encountering Modernity: Twentieth Century South African Cinemas. Pretoria: UNISA Press.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ Jansen, B. (2009). Broadcasting in South Africa: From Apartheid to Democracy. Cape Town: HSRC Press.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ جویس، پیتر (۱۳۹۰). آیینها و سنتهای آفریقای جنوبی. ترجمه فارسی. تهران: نشر فرهنگ.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ Kruger, L. (1999). The Drama of South Africa: Plays, Pageants and Publics since 1910. London: Routledge.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ ۵٫۴ Maingard, J. (2007). South African National Cinema. London: Routledge.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ ۶٫۴ Botha, M. (2012). South African Cinema 1896–2010. Bristol: Intellect Books.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ Wasserman, H. (2010). Tabloid Journalism in South Africa: True Story!. Bloomington: Indiana University Press.
نویسنده مقاله
علی نصیری
ویرایش دانشنامه ملل