مهاجرت و پناهندگی در سنگال

از دانشنامه ملل

مهاجرت یک پدیده‌ی جمعیت شناسی است که از قرن ١٩ شامل میلیون ها نفر می شود. در این مجموعه، اگر چه مهاجرت سیاهان درصد کمی را آشکار می کند، ولی همچنان مشکلات مهمی را به همراه دارد.

مهاجرت های درون کوچی

در کشور سنگال، روستاها تحت تأثیر کاهش میزان بارندگی و به دنبال آن اختلال در اکوسیستم قرار گرفته اند که این امر اثرات منفی زیادی روی فعالیت کشاورزی که درآمد حدود 60% جمعیت فعال را تشکیل می دهد گذاشته است. از طرفی آسیب هایی که به بخش نساجی و ماهیگیری خورده باعث شده است که جا‌به‌جایی های داخلی در این کشور مخصوصأ از روستاها به شهرها صورت گیرد. از طرف دیگر تعداد نسل جوان در جستجوی زندگی مدرن تر و بهتر روز به روز به شهرها کوچ می کنند. چند شهر در سنگال است که میزان مهاجرت به آنجا بیشتر است: 1- داکار، زیرا این شهر به عنوان پایتخت اداری محسوب می شود. 2- شهر توبا این شهر مذهبی و شهر زیارتی است و درآمد حاصل از آن اقتصاد آن منطقه را رونق داده است. 3- منطقه جنوب غربی سنگال که محل تولید بادام زمینی و پنبه است و برای تجار مکان خوبی جهت کسب سود به شمار می آید.

تابلوی زیر معرف آمار جا به جایی های بین شهر و روستا است.

مکان زندگی تعداد مهاجران درون کوچی درصد
محیط شهری 798 466 17/9
شهر داکار 301 773 29/8
شهر های دیگر 468 589 22/7
محیط روستایی 579 767 29/6
مجموع 2597138 100

[۱]

مهاجرت های برون کوچی یا خارجی

سنگال از سال 1980 بیشترین مهاجرت را به اروپا و آمریکا داشته است. بیشتر این مهاجران را مردان تشکیل داده اند، حتی اگر زنان یا خانواده های آنها در سنگال ماندگار شده اند. طبق تحقیقات سازمان بین المللی مهاجرت (OIM: Organisation Internationale des Migrations)، مهاجرت سنگالی ها به مقصد های سنتی یعنی ساحل عاج، گامبیا، موریتانی، گابون و فرانسه بوده است.

بحران اقتصادی باعث شده است که از سال 80 تا 90 موج مهاجرت سنگالی ها به کشورهایی از قبیل ایتالیا،500 27 نفر در سال 1993، 57000 نفر در سال 2005، اسپانیا 190 3 نفردر سال 1993، بیش از 000 27 نفر در سال 2005، آمریکا 000 10 نفر درسال 2005 افزایش یابد.

در مجموع، 000 00 2 سنگالی بین سال های 1997 و 2001 کشور را ترک کرده اند که میانگین آن تقریبأ 000 40 نفر در سال است. مناطق اصلی که افراد از آنجا مهاجرت می کنند دره‌ی رودخانه‌ی سنگال، اولین قطب مهاجرت بین المللی است.[۲]

از جمله سودی که این مهاجران برای سنگال دارند انتقال پول و سرمایه خود از خارج به داخل کشور می باشد که عامل توسعه در این کشور شده است. از نظر متخصصان رئیس ائتلاف مهاجرت "انتقال سرمایه ها به مقصد سنگال کمک های مالی قابل توجهی هستند که، به طور رسمی بیش از یک چهارم درآمد حاصل از صادرات است، نزدیک 7% تولید خالص داخلی و 82% مبالغ دریافتی توسط سنگال به عنوان کمک‌های عمومی توسعه است. در سال 2007، میزان پول وارد شده به سنگال از طریق مهاجران 925 میلیون دلار بوده است. این مبلغ حتی از کمک های عمومی در جهت توسعه (689 میلیون دلار) هم بیشتر است.[۳]

این ارسال درآمدها به سنگال، از نظر متخصصان از طرفی صرف آموزش و بهداشت خانواده های فقیر و از طرفی باعث رشد زیرساخت های محلی می شود. یکی از عوامل سرعت بخش برای دستیابی به این هدف " به کارگیری توان و شناخت دیازپورا ی سنگالی (آفریقایی های ساکن در دنیا) برای رشد سیستم آموزشی و تربیتی مردم است."

جدول زیر تعداد سنگالی های مهاجر را به خارج از کشور در کشور های مختلف از هر هزار نفر نشان می دهد.

نام کشور تعداد مهاجر
آمریکا 9/10
فرانسه 1/54
انگلستان 7/0
ایتالیا 3/29
پرتغال 6/0
کانادا 9/1
بلژیک 5/1
سوئیس 1

[۴]

طبق آمار ارائه شده از طرف بانک جهانی در سال 2000، تعداد سنگالی های مقیم خارج از کشور 515 479 نفر بوده که از بین آنها حدود 47% در آفریقا (در کشور هایی مانند گامبیا، غنا و...)، 37% در اتحادیه اروپا (در کشور هائی مانند فرانسه، ایتالیا و آلمان) و 16% در کشور های عربی خلیج فارس و موریتانی ساکن بوده اند.

بر اساس آمار ارائه شده در سال 2004 توسط وزارت سنگالی های خارج از کشور، 600 648 سنگالی یا به عبارتی 12% جمعیت کل سنگال در خارج از کشور اقامت داشته اند. این وزارت اعلام کرده است که از 3 مهاجر 2 مهاجر به طور غیر قانونی اقامت داشته است. اکثریت مهاجران سنگالی در کشور های آفریقایی هستند که 2/63% آنها غیر قانونی زندگی می کردند. از مهاجرین سنگالی در کشور های اروپائی نیز 4/58% آنها به طور غیرقانونی ساکن این قاره بوده اند. از بین 953 168 مهاجر 2/82% مرد بوده اند، سن 1/65% آنها بین 15 تا 34 سال بوده است. علت مهاجرت آنها یا خانوادگی (2/10%) یا شغلی (1/76%) و یا تحصیلات (5/9%) و موارد دیگر(2/4%) بوده است.[۵]

آمار نشان داده شده برای تعداد مهاجران از بین 1000 نفر بوده و میزان خالص مهاجرت را بین سال های 2000 و 2011 نشان می دهد.

2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000
9،1- 99،1- 0 0 0 0 0 2،0 21،0 21،0 21،0 0

[۶]

میزان تراکم جمعیت (تعداد ساکنین/km2) در سال 2011، 3،65% بوده است.

2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003
27،64 64،62 7،69 51،65 83،63 1،61 71،56 31،55 93،53

[۶]

مهاجرت خارجی ها به سنگال

با وجود اینکه تعداد مهاجران خارجی به سنگال در طول سال های 1995-1980 کاهش پیدا کرده است، مهمان نوازی افسانه ای سنگالی ها که معروف به "تِرانگا" (Téranga)است باعث شده که این کشور محل مناسبی برای مهاجران خارجی مخصوصأ از آفریقای غربی باشد. در سال 2003، وزارت داخلی کشور تعداد مهاجران خارجی را 29،926 نفر اعلام کرده است که 24،040 نفر آنها زن و 5،866 نفر آنها مرد بوده اند. 5/84% خارجی های مقیم سنگال از کشورهای آفریقای هستند (از این مقدار 9/73% آنها از آفریقای غربی و 5/8% آنها از آفریقای مرکزی به سنگال آمده اند) و 5/15% آنها از اروپا و کشورهای دیگر به آنجا آمده اند. در سال 2005، تعداد خارجیان در این کشور8/2% کل جمعیت سنگال را تشکیل داده است. جدول زیر میزان مهاجرت ده کشوری که بالاترین تعداد مهاجر را به سنگال داشته اند نشان می دهد:[۲]

درصد تعداد ملیت
53/5 32 787 کل آفریقای غربی
16/8 10 299 گینه
4/5 2 738 موریتانی
4/4 2 682 مالی
6/2 3 774 آفریقای مرکزی
1/5 950 دیگر کشور های آفریقایی
6/5 3 993 کل اروپا
1/9 1 174 فرانسه
/9 548 آمریکا
3/8 2 303 دیگر کشورها
100/0 61248 مجموع

[۷]

دلایل مهاجرت این افراد به سنگال متفاوت بوده است. 4/51% آنها به دلیل مسائل خانوادگی، 8/31% آنها به دلیل کار، 8/6% آنها برای تحصیلات و 9/9% به دلایل دیگر به این کشور آمده اند، 2/0 آنها نیز در دسترس نبوده اند. متأسفانه در حال حاضر آماری از افرادی که به طور غیر قانونی وارد این کشور شده اند در دسترس نیست.[۲]

میزان پناهندگی

همانطور که گفته شد سنگال کشور مطلوبی برای پناهندگی به خصوص در قاره‌ی آفریقا محسوب می شود. بیشتر پناهندگان از حدود 30 کشور مانند ساحل عاج، کونگو، گینه و غیره هستند. گاهی نیز به صورت مخفیانه وارد این کشور می شوند. مؤسسه ای به نام "کاریتاس سنگال" (Caritas Sénégal) به معنی کمک های کاتولیک که در کشور های مختلف فعال است، پذیرای این افراد می باشد. این گروه سالانه پذیرای 2000 پناهنده و مهاجر است، در مورد آنها تحقیق به عمل می آورد، آنها را راهنمایی و طبق ظرفیت هایشان آنها را برای برطرف کردن نیازهایشان کمک می کنند. این مؤسسه کمک هایی از قبیل اجاره منزل، معاینات پزشکی و حتی خوراک برای آنها در نظر می گیرد. به طور مثال در سال 2011، پذیرای 1303 نفر (964 مرد و 339 زن) از 30 کشور مختلف بوده است.  

در بیست سال اخیر، درگیری های به وجود آمده در منطقه کازامانس باعث جابه‌جایی ده ها نفر در داخل و خارج از کشور شد. در سال 1989، حدود 000 120 پناهنده‌ی موریتانیایی وارد سنگال شدند که البته تعدادی از آنها پس از مذاکراتی بین دو کشور به وطن خود باز گشتند. به دلیل همین درگیری ها در سال 2009 نیز حدود 305 16 سنگالی، 3/46% به گامبیا و 9/45% به گینه بیسائو پناهنده شدند.[۸]

بیشتر پناهندگان آفریقایی در این قاره می مانند و در داخل به کشورهای همسایه پناهنده می شوند. با این وجود کشور فرانسه یکی از کشورهایی است که به تعداد محدودی از آفریقایی های زیر صحرا پناهندگی می دهد.

کشور فرانسه در سال 1999، 56000 آفریقایی زیر صحرا را بدون مدارک اقامت اعلام کرده است. طبق آمار سال 2000، اروپا (کشور هائی مانند بریتانیا با 21% و فرانسه با 15% و..) مقصد اصلی آفریقایی های زیر صحرا با 63% مهاجران بوده است، پس از آن آمریکای شمالی با 31%، و دیگر مناطق 6% مقصد این مهاجران بوده است. اما در سال های اخیر مقصد اصلی سنگالی ها دیگر فرانسه نیست و آنها به کشور های دیگر مهاجرت می کنند. در کشور فرانسه از 3/2 میلیون نفر مهاجر خارجی 000 80 نفر از آنها سنگالی هستند که البته از تعداد قطعی پناهندگان اطلاعاتی در دسترس نیست.[۹]

مهاجرت لبنانی ها به سنگال به بیش از یک قرن پیش بر می گردد. لبنانی ها بخش مهمی از جامعه ی سنگال را در بر گرفته و به طور سنتی نقش قابل توجهی در اقتصاد این کشور دارند. جمعیت لبنانی ها در سنگال به "سنگالی های سفید" معروف است. نسل فعلی آنها نسل چهارم و پنجم را شکل می دهد. آنها حتی به زبان ولوف هم تسلط دارند. امروزه تعداد آنها 25000 نفر از کل لبنانی های ساکن آفریقا یعنی بین 200000 تا 300000 است.[۱۰]

لبنانی ها – به ویژه تجار- و سوری ها در سال 1890 شروع به آمدن به آفریقای غربی کردند.[۱۱] تعداد آنها بین دو جنگ جهانی زیاد شد (کمتر از 100 نفر در سال 1900). در سال 1930 تعداد آنها نزدیک به 4000 نفرشد.[۱۲]

آنها بیشتر در شهر(بازار) حضور دارند و به زبان عربی با هم صحبت می کنند و روابط عمیقی با دیگر لبنانی های ساکن در جهان یا در آفریقای غربی و یا در خاورمیانه دارند. مراکز تجاری استعمار که در اوائل قرن بیست در کشور سنگال احداث شدند بیشتر به لبنانی ها اعتماد می کردند تا به ولوف ها و پول ها.[۱۳] لبنانی ها جایگاه ویژه ای در تجارت بادام زمینی سنگال دارند.

در هنگام استقلال سنگال، در سال 1960، تعداد آنها 15000 نفر بود. آنها نه تنها به تجارت بادام زمینی پرداختند، بلکه به مشاغلی از قبیل مسکن، حمل و نقل و صنعت روی آوردند. جنگ لبنان در سال های 1990-1975 باعث شد تعدادی لبنانی دیگر به هموطنان خود در سنگال بپیوندند. این موج مهاجرت بیشتر مربوط به مسلمانان شیعه ای بود که از جنوب لبنان به سنگال آمدند.[۱۴][۱۵]

نیز نگاه کنید به

کتابشناسی

  1. ESAM 2004.DP3. (2010)
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ Fall, P. D. (2010). Sénégal, Migration, Marchée du travail et développement. Organisation internationale du travail. (Institut internationale d’études sociales).
  3. Pnud. (2007-2008). Rapport sur le développement humain. Dakar, Senegal.
  4. Agence Nationale de la Statistique et de la Démographie (ANSD). (2016). Title of the Report
  5. Lessaut, D. (2010). L’émigration internationale au Sénégal: Les enseignements du dernier recensement de la population au Sénégal. MAFE présentation. Paris: Some. Migration au Sénégal. Profil National 2009, IOM.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ Agence Nationale de la Statistique et de la Démographie (ANSD). (2011). Title of the Report
  7. (Recensement Général de la Population et de l'Habitat.(2010
  8. Marion, Fresia. (2009). Les Mauritaniens réfugiés au Sénégal, une anthropologie critique de l’asile et de l’aide humanitaire. Ed: L’Harmattan, connaissance de l’homme. Dakar, Senegal.
  9. Lessault, D., & Beauchemin, C. (2009). Les migrations d’Afrique subsaharienne en Europe : un essor encore limité. Population & Sociétés. retrieved from: http://www.ined.fr/fr/publications/pop_soc/bdd/publication/1428/
  10. Les libanais d’Afrique.(2009). 25
  11. Desbordes, J. G. (1938). L’immigration libano-syrienne en Afrique occidentale française. Renault, Poitiers, France
  12. L’homme et la Société.(1969).35
  13. Clark, A. F. Philips, L. C. (1994). Historical Dictionary of Senegal. Metuchen, N.J.: Scarecrow Press
  14. Les libanais d’Afrique.(2009).25
  15. بصیری، محمدعلی، فتحی پور، ریحانه (1401 ).جامعه و فرهنگ سنگال. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی(در دست انتشار)