مراکز آموزشی و تحقیقاتی گرجستان
مراكز دانشگاهی و فرهنگی عمده
1. دانشگاه تفلیس
دانشگاه تفلیس به عنوان نخستین و مهمترین مركز آموزش عالی جدید در قفقاز و گرجستان و پایه گذار علوم جدید، در تاری خ 8 فوریه سال 1918 در روز بزرگداشت "شاه داوید بانی " تأسیس شد. نخستین گام تشكیل دانشگاه در گرجستان، از طر ف گروهی از دانشمندان و دانشجویان تحصیلكرده دانشگاه سنت پطرزبورگ روسیه برداشته شد. این گروه را پروفسور "ایوانه جاواخیشویلی " دانشمند برجسته گرجستان رهبری می كرد. در سال 1989، دانشگاه دولتی تفلیس به افتخار بنیان گذار آن به نام "ایوانه جاواخیشویلی " نامگذاری شد.
در حال حاضر دانشگاه تفلیس دارای 20000 نفر دانشجو است. امروزه دانشگاه تفلیس دارای 21 دانشكده است كه 18 دانشكده آن در امر آموزش اساسی و تحقیقات علمی فعالیت دارند. این دانشكده ها عبارتند از: مكانیك و ریاضیات، ریاضی كاربردی، فیزیك، شیمی، جغرافیا و زمین شناسی، زیست شناسی، تاریخ، فلسفه، روانشناسی، روزنامه نگاری زبان و ادبیات، زبان و ادبیات اروپای غربی، مطالعات شرقی، حقوق، حقوق و روابط بین الملل، اقتصاد، مهندسی و اقتصاد تجارت.
این دانشگاه دارای مركز انتشارات است كه كارهای چاپی دانشگاه را انجام می دهد. كتاب "مجله دانشگاه تفلیس " از سال 1919 چاپ می شود. روزنامه ای هفتگی به نام "دانشگاه تفلیس " از سال 1972 تاكنون چاپ می شود. موزه تاریخ دانشگاه تفلیس، موز ه كانی شناسی، جانورشناسی و گیاه شناسی، ضمیمه دانشكده های جغرافیا و زمین شناسی و زیست شناسی است. خوابگاه دانشگاه دارای 5 ساختمان است كه روی هم 15840 متر مربع زیر بنا داشته و ظرفیت پذیرش 2200 نفر را دارند.
دانشگاه تفلیس با دیگر مراكز علمی و آموزشی به ویژه دانشگاه های سارلندوینا (آلمان )، دانشگاه اموری و كالج ویلیامز (امریكا)، دانشگاه ویكتوریا، دانشگاه بریتیش كلمبیا و كنكوردیا (كانادا)، دانشگاه تانیز (فرانسه ) دانشگاه لندن و پلی اتیك پریستون (انگلستان )، دانشگاه اوتوس لوراند بوداپست (مجارستان )، دانشگاه های بیلكنت و آنكارا (تركیه )، دانشگاه های پالرموو ونیز (ایتالیا)، دانشگاه های آتی و تسالونیكی (یونان ) و دیگر مراكز علم ی، از جمله مركز بین المللی فیزیك هسته ای (سوئیس ) و... ارتباط دارد. در این دانشگاه همچنین سمینارها و كنفرانس های بین المللی متعددی برگزار شده است.
آكادمی علوم گرجستان به شكل سازمان یافته ای از اتحاد دانشمندان گرجی در فوریه سال 1941 تأسیس شد. اولین اعضای منتخب این آكادمی 16 نفر بودند كه در دو حوزه فعالیت داشتند: حوزه ریاضیات و علوم طبیعی ( 8 عضو) و حوزه علوم اجتماعی 8 عضو). بنیانگذاران آكادمی عبارت بودند از: گئورگی آخولدیانی (زبان های هند و ) ایرانی )، ایوان بریتاشویلی (روان شناسی )، آرنولد چیكوباوا (زبان شناسی )، گئوركی چوبیناشویلی (هنرشناسی )، سیمون جاناشیا (تاریخ )، الكساندر جانلیدز ه (زمین شناسی )، كورنلی ككلیدزه (ادبیات شناسی )، نیكولوز كتسخوولی (گیاه شناسی )، تاراسی كواراتسخلیا (فرهنگ های جنب مداری )، گئورگی خاچاپوریدزه (تاریخ )، نیكولوز موسخلیشویلی (ریاضیات، مكانیك )، آكاكی شانیدزه (زبان شناسی )، الكساندرتوالچرلیدزه (معدن شناسی)، دیمیتری اوزنادزه (روان شناسی )، كریاک زاوریف (مكانیك ساختمان ) و فیلیپ زایتسف (جانور شناسی ).
تعداد كاركنان این آكادمی 13 هزار نفر است كه در میان آنها 6 هزار نفر كارمند علمی (از جمله بیش از 500 نفر دكترای علوم و 2700 نفر نامزد علوم ) آكادمی هستند. در حال حاضر 53 نفر آكادمیسین و 84 نفر عضو وابست ه در آكادمی علوم فعالیت دارند. در سیستم آكادمی علوم 56 انستیتوی علمی تحقیقاتی وجود دارد. آكادمی علوم گرجستان دارای مركز انتشارات مربوط به خود است كه "متسنیره با" (علوم ) نام دارد. همچنین آكادمی دارای چاپخانه و كتابخان ه مخصوص به خود است. آكادمی مجلات علمی چندی از جمله "بولتن آكادمی علوم گرجستان"، "پیام آكادمی علوم گرجستان "، در شش سری، "مسائل زبان شناسی ایبری قفقازی " و یك بولتن نجوم و نیز مجله علمی عمومی به نام "علم و تكنولوژ ی" را منتشر می كند. آكادمی علوم گرجستان از نظر ساختار اداری دارای هیأت رئیسه است كه شامل ریاست آكادمی، س ه نفر معاو ن، یك نفر دبیر آكادمی، 9 نفر دبیر دایره های علمی، چهار نفر عضو شعبه زبان و ادبیات و چهار نفر مشاور هیأ ت رئیسه. از كل 22 نفر اعضای هیأت رئیسه آكادمی علوم 18 نفر عضو وابسته (آكادمیسین ) و 4 نفر عضو پیوسته دائمی علوم گرجستان هستند.
انستیتوهای علمی تحقیقی این آكادمی عبارتند از:
الف ) شعبه ریاضیات و فیزیك
این شعبه دارای 11 نفر آكادمیسین و 15 نفر عضو پیوسته است. شعبه دارای 15 انستیتوی علمی تحقیقی بشرح زیر است:
1. انستیتوی ریاضیات تفلیس به نام آ.رازمادزه.
2. انستیتوی محاسبات ریاضی به نام ن موسخلیشویلی.
3. انستیتوی فیزیك
4. انستیتوی سایبرنتیك.
5. رصدخانه فیزیك نجومی آباستومانی
ب ) شعبه علوم زمین
این شعبه دارای سه عضو آكادمیسین و شش نفر عضو پیوسته است. انستیتوهای علمی تحقیقی این شعبه به شرح زیر است:
1. انستیتوی ژئوفیزیك
2. انستیتوی زمین شناسی به نام جانه لیدزه
3. انستیتوی جغرافیا به نام واخوشتی باگراتیونی
4. انستیتوی زمین شناسی مهندسی و هیدرولوژی
5. انستیتوی هیدرومتئورولوژی
ج ) شعبه مكانیك عملی و ماشین سازی
در این شعبه 9 نفر آكادمیسی ن و 7 نفر عضو پیوسته آكادمی عضویت دارند.
شعبه دارای چهار انستیتو به شرح زیر است :
1. انستیتوی سیستم های كنترل
2. انستیتوی مكانیك و مقاومت مصالح
3. انستیتوی مهندسی معدن به نام گ. تسولوكیدزه
4. انستیتوی مكانیك ماشین.
د) شعبه علوم كشاورزی
این شعبه دارای 6 نفر عضو پیوسته آكادمی علو م است و 6 انستیتوی علمی تحقیقی به شرح زیر است:
1. باغ شناسی مركزی (تفلیس )
2. باغ شناسی سوخومی
3. باغ شناسی باتومی
4. بخش تحقیقات علمی در زمینه بیولوژی دامپرور ی
5. انستیتوی مدیریت آب و مهندسی اكولوژی
6. انستیتوی جنگلداری كوهستانی
و) شعبه علوم اجتماعی
این شعبه 7 نفر آكادمیسین و 15 نفر عضو پیوست ه آكادمی علوم دارد و دارای 14 انستیتو به شرح زیر است:
1. انستیتوی تاریخ و مردم شناسی به نام ای.جاواخیشویلی
2. انستیتوی تاریخ هنر گرجستان به نام چوبیناشویلی
3. انستیتوی فلسفه
4. انستیتوی روان شناسی به نام د اوزنادزه
5. انستیتوی اقتصاد به نام گوگوشویلی
6. انستیتوی دولت و قانون
7. انستیتوی علمی تحقیقاتی تسخین والی
8. انستیتوی دموگرافی و تحقیقات جامعه شناسی
9. مركز مطالعات باستان شناسی
10. مركز اطلاعات علمی علوم اجتماعی
11. موزه مطالعات علمی تاریخی استقرار گرج یها در روسی ه (مسكو)
12. موزه تاریخ و مردم شناسی كوتائیسی به نام بروزتشیویلی
13. مركز تحقیقا ت روابط بین الملل.
گ ) شعبه زبان و ادبیات
در این شعبه 9 نفر آكادمیسی ن و 8 نفر عضو پیوسته آكادمی علوم عضویت دارند.
شعبه دارای 5 انستیتو به شرح زیر است:
1. انستیتو زبان شناسی
2. انستیتو ادبیات گرجی به نام شوتاروستاولی
3. انستیتو نسخ خطی به نام ككه لیدزه
4. انستیتو شرِق شناسی به نام تسرتلی
6. انستیتو زبان، ادبیات و تاریخ آبخاز به نام د. گولیا
3. مؤسسات تحقیقاتی
1. مؤسسه پرتوشناسی و رادیولوژیكی گرجستان تفلیس
2. مؤسسه تحقیقاتی بهداشت تفلیس
3. مؤسسه پاتولوژی سوخومی
4. مؤسسه تحقیقات ملی صنعتی (كشاورزی ) تفلیس
5. مؤسسه تحقیقات بیماری های سل تفلیس
6. مؤسسه تحقیقات آموزش ارتوپدی تفلیس
7. مؤسسه تحقیقات روانشناسی بالینی تفلیس
8. مؤسسه تحقیقات روانپزشكی تفلیس
9. مؤسسه تحقیقات بیماریهای پوستی و مقاربتی تفلیس
10. مؤسسه تحقیقاتی چای و محصولات نیمه گرمسیری تفلیس
11. مؤسسه تحقیقاتی واكسن تفلیس
12. مؤسسه تحقیقاتی رادیان تفلیس
13. مؤسسه تحقیقاتی هواشناسی تفلیس
14. مؤسسه تحقیقاتی انگل شناسی تفلیس
15. مؤسسه تحقیقاتی ژنتیك تفلیس
4. موزه ها
در سال 2005 وجود 111 موزه در گرجستان گزارش شد كه سالانه 301000 نفر از آنها دیدن می كنند. مهمترین این موزه ها عبارتند از:
1. موزه ملی گرجستان، تفلیس
2. موزه دولتی تاریخ و قوم شناسی كوتائیس ی
3. موزه دولتی گرجستان، تفلیس
4. موزه هنرهای زیبای امیراناشویلی
5. موزه هنر، تفلیس
6. موزه هنر گرجستان، تفلیس
7. موزه هنرهای شرقی گرجستان، تفلیس
8. گالری عك س گرجستان، تفلیس
9. موزه كتابخانه گرجستان، تفلیس
10. موزه ایالتی آبخازی، سوخومی
11. موزه ایالتی انسان شناسی و نژادی، تفلیس
12. موزه دولتی هنرهای كاربردی و فولكلور گرجستان
5. كتابخانه ها
در جمهوری گرجستان 4100 كتابخانه عمومی، 1015 كتابخانه فنی تخصصی
وجود دارد كه مهمترین آنها عبارتند از:
1. كتابخانه مركزی آكادمی علوم گرجستان، تفلیس
2. كتابخانه ملی دولتی گرجستان، تفلیس
3. كتابخانه علوم و تكنولوژی، تفلیس
4. كتابخانه دانشگاه دولتی تفلیس
6. آسایشگاه های درمانی
در این سرزمین هزارها چشمه معدنی وجود دارد. هوای لطیف و ملایم، سواحل آفتابی دریای سیاه و جنگل های كوهستانی، تنوع شرای ط اقلیمی كوهستانی و دریایی و محل های درمان با آب و گل از مختصات آسایشگاه های درمانی گرجستان است كه قادر هستند سالانه 250 الی 300 هزار نفر را پذیرا باشند. در دره جنگلی جبال مسخت، چشمه های سایرمه كه دارای آب های شفابخش هستند فوران می زنند. این آب ها در درمان بیماری های معده و روده و امراض مجاری ادرار بسیار مؤثر میباشند. باكوریانی
كه به عنوان محل آسایش و تفریح ورزش های زمستانی است بسیار شهرت دارد. اینجا مركز تجمع دوستداران ورزشهای زمستانی است و محل تمرینات دائمی اسكی بازان می باشد. در فاصله كمی از باكوریانی در میان جنگل ها درختان كاج آسایشگاههای "تسمی" Tsemi ، "تساگوری" Tsagueri قرار دارند كه دارای ساناتوریومها و آسایشگاه های "اوتسرا" Utsera و "شووی " Shovi برای بیمارانی كه به آب و هوا و درما ن در شرایط بهتری احتیاج دارند قرار گرفته و آبهای شفابخش این منطقه معروفیت زیادی دارد. كوه پایه های جبال قفقاز بزرگ در نزدیكی جایی كه رود لیاخوی بزرگ به طرف اراضی هموار خارج می شود در محلی كه شبیه گودال بزرگی است و همه آن پوشیده از سبزه و درخت می باشد،
آسایشگاه "جاوا" قرار دارد. چشمه آب های معدنی این ناحیه از نظر درمانی و تندرستی اثرات معجزه آسایی دارد. آسایشگاه تسقالتوبو Tsqaltubo دارای آب گرمی با خاصیت رادیو اكتیویته است و در درمان روماتیسم اثر فوق العاده ای دارد. موارد زیادی اتفاق افتاده كه بیماران روماتیسمی كه قادر به راه رفتن نبوده و آنها را با برانكارد به این محل آورده اند، پس از آنكه 25 الی 30 بار وان آب گرم گرفته اند، سلامتی خود را باز یافته و موفق به راه رفتن شده اند، آسایشگاه های "آباستومانی" كه در كوه های مسختی و در میان جنگل درختان كاج واقع شده از نظر آب و هوا از مشهورترین استراحتگاه های جهان كه در سوئیس قرار دارند، دست كمی ندارند.
هوای لطیف و تمیز كوهستانی كه با عطر درختان صنوبر اشباع گشته، عدم وجود باد آباستومانی را به آسایشگاه و محل بهبود مسلولین مبدل ساخته است. آسایشگاه های ساحلی گرجستان نیز از شهرت كافی برخوردارند. در گرجستان در زمینه احداث هتل و مهمانسرا و آسایشگاه فعالیت فراوان به عمل می آید. سواحل جلگه كولخیدا به طول یك صدو پنجاه كیلومتر امتداد دارد. منظره كرانه ها در این نقاط از نظر تلفیق رنگ های گیاهان و رستنی های وحشی گرمسیری با رنگ پهن دریا كه در زیر اشعه آفتاب زیباتر می شود، وجه تمایزی دارد.
آسایشگاه های "تسخیسدزیری " Tsikhisdziri ، "متسوانه كونتسخی" Mtsvone Kontskhi، و "ماخینجاواری " Makhinjauri از شهرت فراوانی برخوردارند. گرجستان برای توریسم، منطقه فوق العاده جالبی است. غنا و زیبایی طبیعت، یادگارهای معماری، تاریخی و زندگی معاصر مردم گرجستان، عده كثیری از توریست ها را از تمام مناطق و نواحی اطراف و اكناف جهان بسوی خود جلب می كند. می توان گفت كه احداث آسایشگاه ها و صنعت توریسم در اقتصاد جمهوری گرجستان بیش از پیش كسب اهمیت می نماید.
7. بنیاد دائره المعارف گرجستان
این بنیاد در سال 1946 در شهر تفلیس تأسیس شد. در حال حاضر ریاست آن را آقای دكتر "آوتاندیل ساكوارلیدزه " به عهده دارند. دائره المعارف گرجستان كه براساس مصوبه كمیته مركزی حزب كمونیست اتحاد شوروی (سابق ) همچون سایر جمهوری ها تأسیس شده است، وظیف ه تهیه دائره المعارف را به زبان گرجی عهده دار بوده است. دائره المعارف گرجستان دارای 12 جلد است كه نخستین آن در سال 1975 و آخرین آن در سال 1989 منتشر شده است.
در تأسیس این بنیاد "ایراكلی آباشیدزه " شاعر ملی گرجستان و پروفسور "روئین مترولی " معاون ایشان، نقش مهمی را دارا بود هاند. دائره المعارف، علاوه بر چاپ و انتشار مجموعه ای 12 جلدی به زبان گرجی، خلاصه ای از آن را در ی ك جلد به زبان روسی منتشر كرده است.
بنیاد در تدارك تهیه دائره المعارفی 5 جلدی به زبان گرجی است كه شامل مسائل مربوط به گرجستان است كه بازنگری متون دائره المعارف 12 جلدی دوران شوروی است. برنامه ای در دست تهیه است كه پس از تدوی ن و انتشار دائره المعارف 5 جلدی جدید گرجستان مستقل، خلاصه ای از آن در یك جلد به زبان روسی و در یك جلد به زبان انگلیسی منتشر شود.