مراکز آموزشی و تحقیقاتی گرجستان
دانشگاه تفلیس
دانشگاه تفلیس به عنوان نخستین و مهمترین مرکز آموزش عالی جدید در قفقاز و گرجستان و پایهگذار علوم جدید، در تاریخ 8 فوریه سال 1918 در روز بزرگداشت «شاه داوید بانی» تأسیس شد. نخستین گام تشکیل دانشگاه در گرجستان، از طرف گروهی از دانشمندان و دانشجویان تحصیلکرده دانشگاه سنت پطرزبورگ روسیه برداشته شد. این گروه را پروفسور «ایوانه جاواخیشویلی» دانشمند برجسته گرجستان رهبری میکرد. در سال 1989، دانشگاه دولتی تفلیس به افتخار بنیانگذار آن به نام «ایوانه جاواخیشویلی» نامگذاری شد.
در حال حاضر دانشگاه تفلیس دارای 20000 نفر دانشجو است. امروزه دانشگاه تفلیس دارای 21 دانشکده است که 18 دانشکده آن در امر آموزش اساسی و تحقیقات علمی فعالیت دارند. این دانشکدهها عبارتند از: مکانیک و ریاضیات، ریاضی کاربردی، فیزیک، شیمی، جغرافیا و زمینشناسی، زیستشناسی، تاریخ، فلسفه، روانشناسی، روزنامهنگاری زبان و ادبیات، زبان و ادبیات اروپای غربی، مطالعات شرقی، حقوق، حقوق و روابط بینالملل، اقتصاد، مهندسی و اقتصاد تجارت.
این دانشگاه دارای مرکز انتشارات است که کارهای چاپی دانشگاه را انجام میدهد. کتاب «مجله دانشگاه تفلیس» از سال 1919 چاپ میشود. روزنامهای هفتگی به نام «دانشگاه تفلیس» از سال 1972 تاکنون چاپ میشود. موزه تاریخ دانشگاه تفلیس، موز ه کانیشناسی، جانورشناسی و گیاهشناسی، ضمیمه دانشکدههای جغرافیا و زمینشناسی و زیستشناسی است. خوابگاه دانشگاه دارای 5 ساختمان است که روی هم 15840 متر مربع زیر بنا داشته و ظرفیت پذیرش 2200 نفر را دارند. دانشگاه تفلیس با دیگر مراکز علمی و آموزشی به ویژه دانشگاههای سارلندوینا (آلمان)، دانشگاه اموری و کالج ویلیامز (امریکا)، دانشگاه ویکتوریا، دانشگاه بریتیش کلمبیا و کنکوردیا (کانادا)، دانشگاه تانیز (فرانسه) دانشگاه لندن و پلی اتیک پریستون (انگلستان)، دانشگاه اوتوس لوراند بوداپست (مجارستان)، دانشگاههای بیلکنت و آنکارا (ترکیه)، دانشگاههای پالرموو ونیز (ایتالیا)، دانشگاههای آتی و تسالونیکی (یونان) و دیگر مراکز علمی، از جمله مرکز بینالمللی فیزیک هستهای (سوئیس) و... ارتباط دارد. در این دانشگاه همچنین سمینارها و کنفرانسهای بینالمللی متعددی برگزار شده است.
آکادمی علوم گرجستان
آکادمی علوم گرجستان به شکل سازمان یافتهای از اتحاد دانشمندان گرجی در فوریه سال 1941 تأسیس شد. اولین اعضای منتخب این آکادمی 16 نفر بودند که در دو حوزه فعالیت داشتند: حوزه ریاضیات و علوم طبیعی (8 عضو) و حوزه علوم اجتماعی 8 عضو). بنیانگذاران آکادمی عبارت بودند از: گئورگی آخولدیانی (زبانهای هند و) ایرانی)، ایوان بریتاشویلی (روانشناسی)، آرنولد چیکوباوا (زبانشناسی)، گئورکی چوبیناشویلی(هنرشناسی)، سیمون جاناشیا (تاریخ)، الکساندر جانلیدز ه (زمینشناسی)، کورنلی ککلیدزه (ادبیاتشناسی)، نیکولوز کتسخوولی (گیاهشناسی)، تاراسی کواراتسخلیا (فرهنگهای جنب مداری)، گئورگی خاچاپوریدزه (تاریخ)، نیکولوز موسخلیشویلی (ریاضیات، مکانیک)، آکاکی شانیدزه (زبانشناسی)، الکساندرتوالچرلیدزه (معدنشناسی)، دیمیتری اوزنادزه (روانشناسی)، کریاک زاوریف (مکانیک ساختمان) و فیلیپ زایتسف (جانورشناسی).
تعداد کارکنان این آکادمی 13 هزار نفر است که در میان آنها 6 هزار نفر کارمند علمی (از جمله بیش از 500 نفر دکترای علوم و 2700 نفر نامزد علوم) آکادمی هستند. در حال حاضر 53 نفر آکادمیسین و 84 نفر عضو وابسته در آکادمی علوم فعالیت دارند. در سیستم آکادمی علوم 56 انستیتوی علمی تحقیقاتی وجود دارد. آکادمی علوم گرجستان دارای مرکز انتشارات مربوط به خود است که «متسنیره با» (علوم) نام دارد. همچنین آکادمی دارای چاپخانه و کتابخانه مخصوص به خود است. آکادمی مجلات علمی چندی از جمله «بولتن آکادمی علوم گرجستان»، «پیام آکادمی علوم گرجستان»، در شش سری، «مسائل زبانشناسی ایبری قفقازی» و یک بولتن نجوم و نیز مجله علمی عمومی به نام «علم و تکنولوژی» را منتشر میکند. آکادمی علوم گرجستان از نظر ساختار اداری دارای هیأت رئیسه است که شامل ریاست آکادمی، سه نفر معاون، یک نفر دبیر آکادمی، 9 نفر دبیر دایرههای علمی، چهار نفر عضو شعبه زبان و ادبیات و چهار نفر مشاور هیأت رئیسه. از کل 22 نفر اعضای هیأت رئیسه آکادمی علوم 18 نفر عضو وابسته (آکادمیسین) و 4 نفر عضو پیوسته دائمی علوم گرجستان هستند.
انستیتوهای علمی تحقیقی این آکادمی عبارتند از:
الف) شعبه ریاضیات و فیزیک
این شعبه دارای 11 نفر آکادمیسین و 15 نفر عضو پیوسته است. شعبه دارای 15 انستیتوی علمی تحقیقی بشرح زیر است:
1. انستیتوی ریاضیات تفلیس به نام آ.رازمادزه.
2. انستیتوی محاسبات ریاضی به نام ن موسخلیشویلی.
3. انستیتوی فیزیک
4. انستیتوی سایبرنتیک.
5. رصدخانه فیزیک نجومی آباستومانی
ب) شعبه علوم زمین
این شعبه دارای سه عضو آکادمیسین و شش نفر عضو پیوسته است. انستیتوهای علمی تحقیقی این شعبه به شرح زیر است:
1. انستیتوی ژئوفیزیک
2. انستیتوی زمینشناسی به نام جانه لیدزه
3. انستیتوی جغرافیا به نام واخوشتی باگراتیونی
4. انستیتوی زمینشناسی مهندسی و هیدرولوژی
5. انستیتوی هیدرومتئورولوژی
ج) شعبه مکانیک عملی و ماشینسازی
در این شعبه 9 نفر آکادمیسین و 7 نفر عضو پیوسته آکادمی عضویت دارند.
شعبه دارای چهار انستیتو به شرح زیر است:
1. انستیتوی سیستمهای کنترل
2. انستیتوی مکانیک و مقاومت مصالح
3. انستیتوی مهندسی معدن به نام گ. تسولوکیدزه
4. انستیتوی مکانیک ماشین.
د) شعبه علوم کشاورزی
این شعبه دارای 6 نفر عضو پیوسته آکادمی علوم است و 6 انستیتوی علمی تحقیقی به شرح زیر است:
1. باغ شناسی مرکزی (تفلیس)
2. باغشناسی سوخومی
3. باغشناسی باتومی
4. بخش تحقیقات علمی در زمینه بیولوژی دامپروری
5. انستیتوی مدیریت آب و مهندسی اکولوژی
6. انستیتوی جنگلداری کوهستانی
و) شعبه علوم اجتماعی
این شعبه 7 نفر آکادمیسین و 15 نفر عضو پیوسته آکادمی علوم دارد و دارای 14 انستیتو به شرح زیر است:
1. انستیتوی تاریخ و مردمشناسی به نام ای.جاواخیشویلی؛
2. انستیتوی تاریخ هنر گرجستان به نام چوبیناشویلی؛
3. انستیتوی فلسفه؛
4. انستیتوی روانشناسی به نام د اوزنادزه؛
5. انستیتوی اقتصاد به نام گوگوشویلی؛
6. انستیتوی دولت و قانون؛
7. انستیتوی علمی تحقیقاتی تسخین والی؛
8. انستیتوی دموگرافی و تحقیقات جامعهشناسی؛
9. مرکز مطالعات باستانشناسی؛
10. مرکز اطلاعات علمی علوم اجتماعی؛
11. موزه مطالعات علمی تاریخی استقرار گرجیها در روسیه (مسکو)؛
12. موزه تاریخ و مردمشناسی کوتائیسی به نام بروزتشیویلی؛
13. مرکز تحقیقات روابط بینالملل.
گ) شعبه زبان و ادبیات
در این شعبه 9 نفر آکادمیسین و 8 نفر عضو پیوسته آکادمی علوم عضویت دارند.
شعبه دارای 5 انستیتو به شرح زیر است:
1. انستیتو زبانشناسی؛
2. انستیتو ادبیات گرجی به نام شوتاروستاولی؛
3. انستیتو نسخ خطی به نام ککه لیدزه؛
4. انستیتو شرِقشناسی به نام تسرتلی؛
6. انستیتو زبان، ادبیات و تاریخ آبخاز به نام د. گولیا.
مؤسسات تحقیقاتی
1. مؤسسه پرتوشناسی و رادیولوژیکی گرجستان تفلیس؛
2. مؤسسه تحقیقاتی بهداشت تفلیس؛
3. مؤسسه پاتولوژی سوخومی؛
4. مؤسسه تحقیقات ملی صنعتی (کشاورزی) تفلیس؛
5. مؤسسه تحقیقات بیماریهای سل تفلیس؛
6. مؤسسه تحقیقات آموزش ارتوپدی تفلیس؛
7. مؤسسه تحقیقات روانشناسی بالینی تفلیس؛
8. مؤسسه تحقیقات روانپزشکی تفلیس؛
9. مؤسسه تحقیقات بیماریهای پوستی و مقاربتی تفلیس؛
10. مؤسسه تحقیقاتی چای و محصولات نیمه گرمسیری تفلیس؛
11. مؤسسه تحقیقاتی واکسن تفلیس؛
12. مؤسسه تحقیقاتی رادیان تفلیس؛
13. مؤسسه تحقیقاتی هواشناسی تفلیس؛
14. مؤسسه تحقیقاتی انگلشناسی تفلیس؛
15. مؤسسه تحقیقاتی ژنتیک تفلیس.
موزهها
در سال 2005 وجود 111 موزه در گرجستان گزارش شد که سالانه 301000 نفر از آنها دیدن میکنند. مهمترین این موزهها عبارتند از:
2. موزه دولتی تاریخ و قومشناسی کوتائیسی؛
4. موزه هنرهای زیبای امیراناشویلی؛
5. موزه هنر، تفلیس؛
7. موزه هنرهای شرقی گرجستان، تفلیس؛
9. موزه کتابخانه گرجستان، تفلیس؛
10. موزه ایالتی آبخازی، سوخومی؛
11. موزه ایالتی انسانشناسی و نژادی، تفلیس؛
12. موزه دولتی هنرهای کاربردی و فولکلور گرجستان.
کتابخانهها
در جمهوری گرجستان 4100 کتابخانه عمومی، 1015 کتابخانه فنی تخصصی وجود دارد که مهمترین آنها عبارتند از:
1. کتابخانه مرکزی آکادمی علوم گرجستان، تفلیس؛
2. کتابخانه ملی دولتی گرجستان، تفلیس؛
3. کتابخانه علوم و تکنولوژی، تفلیس؛
4. کتابخانه دانشگاه دولتی تفلیس.
آسایشگاههای درمانی
در این سرزمین هزارها چشمه معدنی وجود دارد. هوای لطیف و ملایم، سواحل آفتابی دریای سیاه و جنگلهای کوهستانی، تنوع شرایط اقلیمی کوهستانی و دریایی و محلهای درمان با آب و گل از مختصات آسایشگاههای درمانی گرجستان است که قادر هستند سالانه 250 الی 300 هزار نفر را پذیرا باشند. در دره جنگلی جبال مسخت، چشمههای سایرمه که دارای آبهای شفابخش هستند فوران میزنند. این آب ها در درمان بیماریهای معده و روده و امراض مجاری ادرار بسیار مؤثر میباشند.
باکوریانی
که به عنوان محل آسایش و تفریح ورزشهای زمستانی است بسیار شهرت دارد. اینجا مرکز تجمع دوستداران ورزشهای زمستانی است و محل تمرینات دائمی اسکیبازان میباشد. در فاصله کمی از باکوریانی در میان جنگلها درختان کاج آسایشگاههای «تسمی» Tsemi، «تساگوری» Tsagueri قرار دارند که دارای ساناتوریومها و آسایشگاههای «اوتسرا» Utsera و «شووی» Shovi برای بیمارانی که به آب و هوا و درمان در شرایط بهتری احتیاج دارند قرار گرفته و آبهای شفابخش این منطقه معروفیت زیادی دارد. کوه پایههای جبال قفقاز بزرگ در نزدیکی جایی که رود لیاخوی بزرگ به طرف اراضی هموار خارج میشود در محلی که شبیه گودال بزرگی است و همه آن پوشیده از سبزه و درخت میباشد، آسایشگاه مجاوا قرار دارد. چشمه آبهای معدنی این ناحیه از نظر درمانی و تندرستی اثرات معجزه آسایی دارد. آسایشگاه تسقالتوبو Tsqaltubo دارای آب گرمی با خاصیت رادیو اکتیویته است و در درمان روماتیسم اثر فوق العاده ای دارد. موارد زیادی اتفاق افتاده که بیماران روماتیسمی که قادر به راه رفتن نبوده و آنها را با برانکارد به این محل آوردهاند، پس از آنکه 25 الی 30 بار وان آب گرم گرفتهاند، سلامتی خود را باز یافته و موفق به راه رفتن شدهاند، آسایشگاههای «آباستومانی» که در کوههای مسختی و در میان جنگل درختان کاج واقع شده از نظر آب و هوا از مشهورترین استراحتگاههای جهان که در سوئیس قرار دارند، دست کمی ندارند.
هوای لطیف و تمیز کوهستانی که با عطر درختان صنوبر اشباع گشته، عدم وجود باد آباستومانی را به آسایشگاه و محل بهبود مسلولین مبدل ساخته است. آسایشگاههای ساحلی گرجستان نیز از شهرت کافی برخوردارند. در گرجستان در زمینه احداث هتل و مهمانسرا و آسایشگاه فعالیت فراوان به عمل میآید. سواحل جلگه کولخیدا به طول یک صدو پنجاه کیلومتر امتداد دارد. منظره کرانهها در این نقاط از نظر تلفیق رنگهای گیاهان و رستنیهای وحشی گرمسیری با رنگ پهن دریا که در زیر اشعه آفتاب زیباتر میشود، وجه تمایزی دارد.
آسایشگاههای «تسخیسدزیری» Tsikhisdziri، «متسوانه کونتسخی» Mtsvone Kontskhi، و «ماخینجاواری» Makhinjauri از شهرت فراوانی برخوردارند. گرجستان برای توریسم، منطقه فوقالعاده جالبی است. غنا و زیبایی طبیعت، یادگارهای معماری، تاریخی و زندگی معاصر مردم گرجستان، عده کثیری از توریستها را از تمام مناطق و نواحی اطراف و اکناف جهان بسوی خود جلب میکند. میتوان گفت که احداث آسایشگاهها و صنعت توریسم در اقتصاد جمهوری گرجستان بیش از پیش کسب اهمیت مینماید.
بنیاد دائرهالمعارف گرجستان
این بنیاد در سال 1946 در شهر تفلیس تأسیس شد. در حال حاضر ریاست آن را آقای دکتر «آوتاندیل ساکوارلیدزه» به عهده دارند. دائرهالمعارف گرجستان که براساس مصوبه کمیته مرکزی حزب کمونیست اتحاد شوروی (سابق) همچون سایر جمهوری ها تأسیس شده است، وظیف ه تهیه دائرهالمعارف را به زبان گرجی عهده دار بوده است. دائرهالمعارف گرجستان دارای 12 جلد است که نخستین آن در سال 1975 و آخرین آن در سال 1989 منتشر شده است.
در تأسیس این بنیاد «ایراکلی آباشیدزه» شاعر ملی گرجستان و پروفسور «روئین مترولی» معاون ایشان، نقش مهمی را دارا بود هاند. دائرهالمعارف، علاوه بر چاپ و انتشار مجموعه ای 12 جلدی به زبان گرجی، خلاصهای از آن را در یک جلد به زبان روسی منتشر کرده است.
بنیاد در تدارک تهیه دائرهالمعارفی 5 جلدی به زبان گرجی است که شامل مسائل مربوط به گرجستان است که بازنگری متون دائرهالمعارف 12 جلدی دوران شوروی است. برنامهای در دست تهیه است که پس از تدوین و انتشار دائرهالمعارف 5 جلدی جدید گرجستان مستقل، خلاصهای از آن در یک جلد به زبان روسی و در یک جلد به زبان انگلیسی منتشر شود[۱].
نیز نگاه کنید به
مراکز پژوهشی روسیه؛ مراکز پژوهشی دانشگاهی ژاپن؛ مراکز پژوهشی مصر؛ مراکز تحقيقاتی علمی و آموزشی در چین؛ مراکز پژوهشی دانشگاهی فرانسه؛ مراکز پژوهشی مالی؛ مراكز پژوهشی دانشگاهی اردن؛ مراکز پژوهشی دانشگاهی اتیوپی؛ مراکز پژوهشی دانشگاهی سیرالئون؛ مراکز پژوهشی دانشگاهی زیمبابوه
کتابشناسی
- ↑ بنیاد مطالعات قفقاز (۱۳۹۲). جامعه و فرهنگ گرجستان. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (در دست انتشار)، ص180-187.