اوقات فراغت در قزاقستان
نحوه گذراندن اوقات فراغت
در قزاقستان نیز همانند هر جامعه دیگر اوقات فراغت و چگونگی استفاده از آن از مسائل مهم بشمار میرود. پر کردن اوقات فراغت برای هر کس و جامعه ای بر اساس گرایش های فکری، اعتقادات، وضعیت فرهنگی، توان مالی، وجود امکانات و سن افراد برای استراحت و رفع خستگی و ایجاد سلامت روحی و روانی و افزایش بازده کاری و فعالیت های اجتماعی متفاوت است که به چند مورد آن بطور خلاصه اشاره می شود. ۱ روابط خانوادگی: رفت آمد خانوادگی و معاشرت بین اقوام، دوستان و آشنایان یکی از سنت های مردم قزاقستان است که بدلیل وابستگی خانوادگی و روحیه بجای مانده از دوران کوچ نشینی همچنان در بین آنها رواج دارد، مردم در فرصت های مناسب مانند ایام تعطیل، شب های طولانی زمستان و در مناسبت های مختلف و به مناسبت جشن های ملی مانند نوروز و روز استقلال با اقوام و دوستان و آشنایان گرد هم می آیند و اوقات خود را در کنار یکدیگر میگذرانند. هر چند زندگی ماشینی امروزی تا حدی سنت های بومی مردم را تحت تأثیر قرارداده است ولی مسافرت و گشت و گذار بصورت خانوادگی و دسته جمعی هنوز در بین مردم قزاقستان مخصوصا در بین مردم روستاها که تقریبا %۴۵ از جمعیت قزاقستان را به خود اختصاص می دهد رواج دارد.
۲ سیر و سفر: قزاقستان با توجه به وسعت سرزمینی از مناطق و اماکن متعدد تفریحی و گردشگری برخوردار است. قله ها، کوه و یخچال های طبیعی، رودخانه ها و دریاچه های پر آب و زمرد نشان، استپ های بی حد و حصر و نیمه بیابانی، جنگل های پرپشت و گیاهان و جانوران منحصر به فرد و دشت های سر سبز و چشم نواز از نعمت هایی است که نه تنها مردم قزاقستان در ایام فراغت از آنها بهره مند می شوند بلکه در سال 102
های اخیر با سیاستگذاری های دولت با رونق صنعت توریسم و گردشگری سیاحان و گردشگران خارجی را نیز به خود جذب کرده است، در شمال قزاقستان با سرمای متأثر از آب و هوای سیبری و بارندگی فراوان، یخچال های طبیعی زمستانی طولانی، برف های انباشته و سرمای منفی ۵۰ درجه پذیرای علاقمندان به ورزش اسکی است، در همین مناطق در تابستان هوای دلپذیر با پوشش گیاهی و جنگلهای انبوه، فرصت مناسبی را برای گذراندن اوقات فراغت مردم قزاقستان فراهم میکند. در شرق قزاقستان با کوه های سر به فلک کشیده و آبشارهای زیبا و دریاچه بالخاش مناظر بدیعی خلق شده است که بهترین فرصت را برای گذران اوقات فراغت مردم قزاقستان فراهم کرده است، استپ ها، صخره ها و دره های فراوان در جنوب کشور و دریاچه ها و برکه هایی که در غرب کشور وجود دارد با آب و هوایی نسبتا متعادل به گونه ای دیگر مردم را برای گذراندن اوقات فراغت به خود می خواند.
در قزاقستان مردم برای سپری کردن اوقات فراغت هرگز "هفت رودخانه"، منطقه ای باستانی که در آن سنگ نگاره های باستانی که قدمت آن به عصر برنز می رسد را فراموش نمی کنند. در این سنگ نگاره ها بودا و حیوانات خانگی و انسان های عصر برنزی به تصویر کشیده شده است.
علاوه برموارد فوق هریک ازشهرها ومناطق مختلف قزاقستان نیز دارای ویژگی های منحصر به فرد طبیعی و آب و هوای متنوعی هستند که این مناطق را با سایر مناطق متمایز می کند. آکتائو
غروب آفتاب ساحل دریای خزر در شهر
شهر آلماتی پایتخت سابق قزاقستان با پارک پانفیلوا که کلیسای تمام چوبی آن از آثار باستانی بسیار ارزشمند و کهن به شمار می رود در مرکز شهر، تفریح گاه کوهستانی مدئو Medeo که در ۱۵ کیلومتری شهر آلماتی قرار گرفته است که مجموعه ورزشی ورزش های زمستانی برای برگزاری المپیک زمستانی ۲۰۰۹ را در دل خود جای داده است جایی را برای رویگردانی مردم در ایام فراغت از این منطقه باقی نمی گذارد. سواحل زیبای کناره های دریای خزر با آب های زلال و شفاف و عاری از هرگونه آلودگی و فضولات در غرب قزاقستان و در کنار شهرهای آکتائو و آکتوبه از جمله مناطق گردشگری و سیر و سیاحت قزاقستان است که بسیاری از مردم را از دور و نزدیک برای بهره گیری از این سواحل و رفع خستکی ناشی ازفشار کارو زندگی بی روح شهری و تمدد اعصاب و روان راهی این دیار میکند.
103
آستانا پایتخت جدید قزاقستان شهری ترکیبی از معماری مدرن با بهره گیری از فرهنگ شرقی و بومی و زیر ساخت های گردشگری را به نمایش می گذارد، از سوی دیگر در فاصله ۲۵۰ کیلومتری آن منطقه باراوی (Borovoe) که دریاچه آبی و کوه ها و تپه های مملو از درختان متنوع را در دل خود جای داده است انتظار مردم را در گذراندن ایام فراغت
براورده میکند.
نمایی از منطقه باراووی در ۲۵۰ کیلومتری شهر آستانا
ترکستان با وجود مقبره خواجه احمد یسوی، شیمکنت یا چیمکنت ،(Shymkent) تراز و سایرام که زمانی بزرگترین شهرستان ها از قرون وسطی، در مسیر جاده بزرگ ابریشم قرار داشته است "اماکن مقدس" آرامگاه ها و مکان های زیارتی و موزه های تاریخی فراوانی برای مسلمانان دارد که مردم قزاقستان را ترغیب میکند که در فرصت های مناسب لختی از وقات فراغت خود را در این مناطق بگذرانند. وجود آبگرمها و چشمه های طبیعی و معدنی و ایجاد حمام های بهداشتی بمنظور جذب توریسم سلامت از دیگر جاذبه های قزاقستان، مخصوصا در منطقه «سارایقاش» است که در کنار سایر جاذبه های گردشگری گوشه ای از اوقات فراغت مردم را پر میکند.۷۴
۳ استفاده از شبکه های اجتماعی در پر کردن اوقات فراغت
امروزه شبکه های اجتماعی مهمترین ابزار برای پر کردن اوقات فراغت
مردم جهان بخصوص جوانان به شمار می رود. بنا بر آخرین مطالعات
انجام شده توسط موسسه ایمارکتر که در موسسه تحقیقات بازاریابی انجام
شده است تعداد کاربران شبکه های اجتماعی در جهان حدود ۲ میلیارد و پانصد میلیون نفر یعنی بیش از یک سوم کل جمعیت جهان اعلام شده
است.۷۵
.(1
74 www.otpuskrk.ru
75 image: http://blog.7010.ir/wp-content/uploads/2012/10/social-network-users.gif
104
امروزه شبکه های اجتماعی بهترین جایگزین و محبوب ترین ابزار برای بدست آوردن منابع مختلفی از اطلاعات است: دریافت آخرین اخبار، یادگیری، ارتباط با دوستان و همکلاسی ها، همکاران، و غیره از طریق شبکه های مجازی آسانترین راه است.
در شبکه اجتماعی فیس بوک، بیش از ۱ میلیارد نفر عضویت دارند که به گفته کارشناسان، هر نفر در شبانه روز دو بار و بطور میانگین حدود ۳ ساعت، از این شبکه استفاده می کنند.
این شبکه های اجتماعی در قزاقستان نیز از طرفداران بیشماری برخوردار است، بنا بر ارزیابی که در سال های اخیر از طریق Yandex.Direct صورت گرفت است با استفاده از wordstat. yandex. ru ؛ محبوب ترین شبکه های اجتماعی در قزاقستان با توجه به داده های ذکر شده نشان میدهد که:
۱ - رتبه اول محبوب ترین شبکه های اجتماعی در قزاقستان مربوط به شبکه اجتماعی یاندکس بوده است که در طول یک ماه حدود ۱۳۰۶۶۱۹ نفر به این شبکه مراجعه کرده اند. ۲ - شبکه اشتراکی خدمات ویدئویی یوتیوپ با ۱۱۰۰۹۴۷ مورد در رتبه دوم محبوبیت قرار گرفته است. ۳- مقام سوم متعلق رتبه بندی شبکه های اجتماعی "دنیای من"، که توسط ۵۸۱۱۸۵ نفر ساکنان قزاقستان درخواست عضویت در سیستم یاندکس داشته اند.این شبکه که به زبان روسی است متصل به پورتال های بزرگ Mail.Ru میباشد که امکان ارسال عکس و ویدئو، برقراری ارتباط با دیگر کاربران از
طریق پیام های متنی، گوش دادن به موسیقی، نگه داشتن وبلاگ شخصی برای بیان احساسات در قالب لبخند، دانلود آهنگ ها و خواندن وبلاگ ها از کاربران دیگر را دارد.
همانگونه که از آمارهای فوق بر می آید با توجه به جمعیت کشور در صد زیادی از مردم قزاقستان از شبکه های اجتماعی استفاده می کنند و وقت زیادی را در این شبکه ها صرف می کنند ولی در عین حال درصد کاربران قزاقی نسبت به کاربران روسیه، بلاروس، اوکراین، آبخازیا و مولداوی به مراتب کمتر است. با توجه به روند رو به رشد شبکه های اجتماعی در قزاقستان و ویژگی های محلی و زبانی این کشور یکی از بزرگترین گروه های بازیگر در فضای مجازی قزاقستان گروه Mail.ru روسیه است که در حدود ۶ میلیون کاربر قزاقستانی از آن استفاده می کنند.
یکی دیگر از شبکه های پرطرفدار در قزاقستان شبکه VKontakte" می" روسیه است که در ارزیابی های به عمل آمده این شبکه با توجه به نوع اطلاعات و مطالبی که متناسب با علائق جوانان دارد در قزاقستان حدود ۳ ملیون نفر عضو دارد که اغلب اعضاء نوجوانان جوان و بزرگسالان تا ۳۵ سال هستند. همچنین فیسبوك
105
نیز که در طول ۵ سال گذشته به فضایی برای پرداختن به مسائل جامعه مدنی، بحث سیاسی و فرهنگی، تبدیل شده است حدود یک ملیون نفر از مردم و مخصوصا جوانان و نوجوانان قزاقی را به خود مشغول کرده است، البته مسئولین دولتی، احزاب و گروه های سیاسی، وزرا و نمایندگان مجلس و نیروهای مخالف نیز برای ارائه نقطه نظرات و دیدگاه های خود در این شبکه فعال هستند.
بنا بر این همانطور که از اطلاعات اجمالی فوق بر می آید نفوذ شبکه های اجتماعی در قزاقستان زیاد است و بسیاری از مردم و جوانان و نوجوانان نه تنها برای پر کردن اوقات فراغت خود بلکه فراتر از اوقات فراغت بسیاری از فرصت ها و اوقات طلائی خود را در این شبکه ها صرف می کنند که در نتیجه تأثیرات منفی فراوانی را در مردم جامعه بجای می گذارد تا جائیکه بنا بر اعلام یکی از متخصصین امور شبکه های اجتماعی در قزاقستان در سال ۲۰۱۳ در قزاقستان ۲۱ پرونده جنایی سایبری گشوده شده است که در سال ۲۰۱۴ به ۶۶ پرونده افزایش یافته است، به همین دلیل بنا به نقل خبرگزاری رویترز دولت قزاقستان درصدد برآمده است که برای کم کردن خسارت های ناشی از این شبکه ها قانونی را تصویب کند تا شاید بتواند به استفاده بی حساب و کتاب از این شبکه ها سامان دهد و از نقش تخریبی آنها بکاهد. که تصویب چنین قانونی مورد حمایت بسیاری از مردم و گروه های اجتماعی قرار گرفته است.
دولت در اقدامی دیگر برای کنترل استفاده از شبکه های مجازی و ارتباطی به برگزاری سمینارها، کنفرانس ها و نشست و پزوهشهای علمی گسترده ای پرداخته است که برگزاری کنفرانس بین المللی "راه حل های نوآورانه در تامین مالی توسعه پایدار و نقش رسانه های اجتماعی" در کاخ استقلال شهر آستانا از جمله این اقدامات بوده است که به طور مشترک توسط وزارت سرمایه گذاری و توسعه جمهوری قزاقستان وزارت امور اقتصادی و اجتماعی و سازمان ملل متحد با حضور بیش از ۲۰ کارشناسان بین المللی در زمینه مدیریت عمومی، توسعه فن آوری اطلاعات و ارتباطات و دولت الکترونیک برگزار شد که در نتیجه اقدامات جامع دولت در خصوص استفاده بهینه از فضای مجازی و شبکه های متعدد و امکانات اینترنت توانسته است تا حدی از تبعات منفی این شبکه ها جلوگیری و از این امکانات برای توسعه و پیشرفت جامعه بهره گیری کند که در پی این تلاش قزاقستان توانسته است در سال های اخیر در بین ۱۹۳ کشور جهان از نظر توسعه دولت الکترونیك جایگاه بیست و هشتم را به خود اختصاص داده است.
۴. جشن ها، جشنواره و فستیوال های مختلف:
شادابی، امید به زندگی و دوری از استرس و فشارهای روحی و روانی یکی از عوامل ایجاد جامعه ای پر نشاط و پویا است به همین دلیل مردم همواره سعی میکنند بخشی از اوقات فراغت خود را با برگزاری و یا شرکت در جشن ها پر کنند که علاوه بر جشن های ملی و مذهبی و مردمی که مردم بصورت سنتی و بومی 106
برگزار میکنند دولت نیز هر ساله به مناسبت های مختلف جشن ها و جشنواره های متنوع و بزرگی را با مشارکت و حضور مردم برگزار میکند که به برخی از این جشن ها اشاره میشود.
نوروز جشن کهن مردم قزاقستان
مردم قزاقستان نیز همچون بسیاری از مردم جهان همزمان با اعتدال بهاری که گوسفندها، گاوها و اسبها می زایند .مردم شیر و ماست تازه می خورند وهمه مخلوقات شاد میشوند. قزاق ها نیز این روز را که "روز بزرگان، روز اکبر) می گویند را جشن می گیرند، نوروز درتقویم گریگوری قدیم برابر با پنج مارس و با تقویم جدید معمولا
۲۱ مارس مصادف با اول فروردین ماه آغاز و به مدت ۵ روز با راه اندازی کارناول های خیابانی و برگزاری مراسم جشن در سالن های اجتماعات فرا رسیدن اعتدال بهاری و آغاز تغییر هوا، آب شدن برف ها، و نوید رویش گیاهان برای مردمی که تقریبا نزدیک هفت ماه را در سرما و برف و بوران وسرمای تقریبی ۴۰ درجه زیر صفر پشت سر گذاشته اند احساس دلنشین تری را بوجود می آورد. همانگونه که دانشمندان گفته اند جشن نوروز بر اساس نظریه ثنویت یعنی خوب و بد ، زمستان و تابستان ، سرد و گرم به وجود آمده است قزاق ها نیز دوران سرما را به شش ماه بد و دوران هوای نسبتا گرم را شش ماه خوب میدانند.
در زبانی قزاقی کلمه نوروز که با همان کلمه فارسی نوروز و به عنوان جشن ایرانی شناخته می شود و به
معنی سال نو است.
ماه مارس برابربا نام یا ماه قزاقی است که نوروز می باشد. غذای مخصوصی به نام " نوروز کژه " یعنی سوپ نوروز از غذای های سنتی و بومی مخصوص عید نوروز است.
تا اوایل تشکیل شوروی ، قزاق ها نوروز را جشن می گرفتند اما از سال ۱۹۲۶ حکومت به بهانه اینکه این جشن یک جشن دینی و قدیمی است لذا مانع برگزاری آن شدند و به این ترتیب قزاق ها نتوانستند جشن نوروز 107
را برگزار کنند. بعد ازجریان تحولات در شوروی مجددا "پس از ۶۲ سال قزاق ها در سال ۱۹۸۸ توانستند نوروز را جشن بگیرند. قزاق ها نوروز را سال نو میگویند.مردمان قزاق درباره نوروز اعتقادات گوناگونی دارند " مثلا " می گویند نوروز روزی است که نور خدا به زمین می آید" همچنین" روزی است که حضرت خضر پیامبر می آید و یا "روزی است که سنگ آبی سمرقند آب می شود". جشن نوروز در قزاقستان با تمیز کردن خانه ها و اماکن و روشن کردن دو شمع به این اعتقاد که پیامبر در نوروز به خانه آنها می آید و پر کردن ظرفهای شیرینی و آوردن شیر و ماست بر سر سفره به استقبال نوروز میروند. اگر در روز اول نوروز برف یا باران ببارد مردم قزاق آن را نشانه نور خدا و برکت میدنند و اگر کودکی در آن
روز به دنیا بیاید او را نوروز مینامند. به همین خاطر در بین اسامی قزاق ها نوروز بای، نوروز بیکرواج زیاد دارد. در نوروز مردم لباس های نو می پوشند و به دیدار همدیگر مخصوصا بزرگان قوم و فامیل می روند. آشنوروز کژه از عذاهای بسیار مرسوم در ایام نوروز است که مخصوصا در قدیم رواج زیادی داشته است.۷۶
مردم در نوروز به بازی های سنتی خاصی می پردازند . مثل " کوکپار" ، " آودارسپاق" ، " کشتی" ، " قزقرو" ، " آلتی باقان " ، "بالتام تاپ " و دویدن و بالای ستون رفتن. بازی بالای ستون رفتن به این صورت است که ستونی به ارتفاع ده متر در وسط یک دایره بوجود می آورند و هدیه ای گران قیمت بالای آن قرار می دهند وافراد تلاش می کنند به آن هدیه برسند . کسی که بدون استفاده از طناب و ریسمان به بالای این ارتفاع برسد میتواند هدیه را به دست آورد .
در بازی " اودارسپاق " جوانان به دو گروه تقسیم شده در حال سوار کاری با اسب ، به کشتی می پردازند . گروهی که تعداد کمتری از آن ها از اسب به زمین افتاده باشد برنده محسوب می شود .۷۷
عید فطر :
۷۶. آش نوروز کژه که از هفت ماده غذایی؛ گوشت مانده در ایام زمستان ، کله گوسفند، کشک، گندم ، پیاز، هویج پخته می شود به عنوان نوعی سوپ مخصوص در ایام نوروز تهیه و در کنار غذاهای سنتی دیگر استفاده میشود.
۷۷ سایت اطلاع رسانی قزاق به نقل از نور علی قدیر، کارمند علمی آکادمی عبوم قزاقستان ، قازبکاو : نوروز، رسوم و سنتی دوباره آمده ،آلمانی ، قزازستان، ۱۹۹۱ ، ۲۵۶ صفحه و نوروز شعرهای مربوط به نوروز ، بالاوسا ۱۹۹۲، 108
در قزاقستان عید فطر یکی از اعیاد مهم به شمار می رود که مردم پس از یک ماه روزه داری با گرد آمدن در مساجد، مخصوصا در مساجد اصلی شهر و برگزاری نماز، عید فطر را جشن میگیرند. روز عید فطر که توسط مسئولین دولت نیز گرامی داشته می شود به عنوان تعطیل رسمی سالانه محسوب می شود.
در روز عید فطر مسلمانان کشور قزاقستان غسل عید فطر میکنند، لباس نو و تمیز بر تن میکنند و به مسجد میروند ونماز عید فطر را به جماعت برگزار میکنند و بعد از نماز عید فطر مسلمانان به هم دیگر تبریک می گویند و به خانه های دوستان و اقوام میروند و یا آنها را به خانه های خود دعوت میکنند.
دیدار پدر و مادر، بزرگترها و عیادت از بیماران، زیارت اهل قبور و یادآوری مردگان، خواندن آیات قران کریم و فاتحه برای آنها از سنتهای دیرینه مردم قزاق در روز عید فطر است.^۷
عید قربان:
یکی دیگر از مهم ترین تعطیلات مسلمانان قزاقستان عید قربان (قربان آیت) است.۷۹ در قزاقستان این عید که به مناسبت گرامیداشت روز قربانی کردن حضرت ابراهیم برگزار می شود.نماز عید قربان در همه مساجد قزاقستان خوانده می شود.
در این روز علاوه بر نماز عید مسلمانان بنا بر وسع و توان خود تا آنجا که ممکن است یک حیوان
(گوسفند، گاو، شتر و یا اسب) قربانی میکنند و گوشت این حیوان را بین دوستان، بستگان، همسایگان فامیل توزیع می کنند، در این روز ثروتمندان به بینوایان و مردم نیازمند کمک می کنند. در عید نوروز مردم با یکدیگر کدورت و خصومتی داشته باشند معمولا به آشتی میپردازند و برای رفع دشمنی به خانه یکدیگر می روند تا دوباره دوستی و صلح و صفا برقرار شود.
78 -inform.kz | |
13-calend.ru | |
109 |
در این روز نیز مانند روز عید فطرمردم لباس های زیبا و نو بر تن می کنند و به مهمانی می روند و یا دیگران را به خانه خود دعوت میکنند.۰^
سال نو میلادی:
با توجه به اینکه سال نو مبلادی در قزاقستان در طول دوران حاکمیت اتحاد جماهیر شوروی و به تبع روس ها که در این کشور حضور داشته اند یکی از تعطیلات و شادترین جشن مردم قزاق به حساب می آمده است پس از استقلال کشور قزاقستان اکنون نیز سال نو میلادی در این کشور را در شب ۳۱ دسامبر میلادی جشن گرفته میشود. علاوه بر اینکه هنوز تعداد زیادی از روسها در این کشور حضور دارند.
در قزاقستان در سال نو میلادی مردم در شب اول سال تا صبح با آتش فشانی و برپایی کنسرت های موسیقی و راه اندازی کارناوال به جشن و شادمانی میپردازند و در شهر ها گردش می کنند. درخت های کریسمس و چراغانی در همه جا با زیبایی خیره کننده نظر مردم را به خود جلب می کند، به همین خاطر کمتر کسی از مردم در شب سال نو میلادی در خانه می مانند. در قزاقستان جشن سال نو میلادی به مدت ۳ روز تعطیل رسمی است.
روز استقلال قزاقستان:
قزاقستان در روز ۱۶ دسامبر سال ۱۹۹۱ میلادی شورای عالی دولت قزاقستان قانون استقلال قزاقستان را تصویب کرد که بر اساس آن قزاقستان استقلال یافت که از همان زمان این روز به عنوان روز استقلال کشور
80 -tengrinews.kz
110
قزاقستان به عنوان تعطیل رسمی اعلام گردید و مردم و دولت این روز را هر ساله به یاد روز استقلال جشن میگیرند و آن را پاس میدارند.
در این روز از سوی دولت و مراکز فرهنگی و هنری علاوه بر برگزاری جشن در سالن ها و مراکز فرهنگی و هنری در میادین اصلی شهر ها و در شهر آستانا در میدان استقلال و در کنار سالن بزرگ کاخ استقلال جشن بسیار بزرگی برگزار می شود. در این مراسم که با حضور رئیس جمهور و مسئولین کشوری و لشکری قزاقستان برگزار می شود، سفرا و نمایندگان
کشورهای خارجی ساکن در قزاقستان نیز بنا به دعوت وزارت امور خارجه، در این جشن شرکت می کنند که معمولا رئیس جمهور قزاقستان به عنوان سخنران اصلی هر سال در این اجتماع بزرگ سخنرانی میکند. در این روز رئیس جمهور قزاقستان بسیاری از مجرمان و محکومان را که در زندان به سر می برند به یمن بزرگداشت روز استقلال قزاقستان عفو میکند. در قزاقستان همه ساله روز های ۱۶ و ۱۷ دسامبر به مناسبت بزرگداشت این روز تعطیل است
جشنواره سیب
در قزاقستان علاوه بر جشن های ملی و مذهبی مرسوم از سوی دولت و ارگانها و نهادهای دولتی به مناسبت و موضوعات مختلف جشنواره های متعددی برگزار میشود که برگزاری جشنواره صنایع دستی کشورهای منطقه ای و آسیایی، فستیوال سیب برای معرفی گونه های مختلف سیب قزاقستان بخصوص سیب آلماتی۸۱ که معروف است همه ساله برگزار میشود.
۱ شهر آلماتی ؛ پایتخت سابق قزاقستان بدلیل وجود سیب های متنوع و خوشمزه است به شهر سیب معروف است و بخاطر معروف بودن سیب آن به این اسم نامگذاری شده است.
111
رادیو و تلوزیون نیز یکی از سرگرمی های مهم خانواده ها، جوانان و مردم قزاقستان بشمار می رود که بصورت مشروح به این موضوع در بخش رسانه پرداخته خواهد شد.