زبان فارسی در تونس

از دانشنامه ملل
نسخهٔ تاریخ ‏۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۲۱ توسط Samiei (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)


خراسانی‌ها زبان عربی عصر عباسی و کتاب‌های عربی و نهادهای مدنی و نظامی زبان فارسی را وارد تونس کردند.[۱] رفت‌وآمد اندیشمندان ایرانی به تونس، به‌خصوص در زمان فاطمیان و نزدیکی زبان فارسی به زبان ترکی در زمان حکومت عثمانی نقش مهمی در آشنایی تونسی‌ها با زبان فارسی داشته است.[۲] موسیقی تونسی در دوران اغلبیان با اصطلاحات فارسی، مانند پگاه، دوگاه، سه‌گاه، چهارگاه، نای و چنگ آشنا شد و بر مقامات موسیقی فارسی تکیه و اعتماد داشت.[۳]

مدرسه بشماقیه (قرن هفده میلادی) و مدرسه الصادقیه العصریه (قرن نوزده میلادی) مکان‌هایی بودند که سه زبان اصلی تمدن اسلامی، یعنی عربی، فارسی و ترکی در آن تدریس می‌شد. رواج واژگان فارسی در دوران عثمانی شتاب بیشتری به خود گرفت.برای نمونه، پیش از دوران عثمانی، به بخش‌نامه «ظهیر» گفته می‌شد؛ اما ترک‌ها از اصطلاح فرمان استفاده کردند و کلماتی با پسوند دار و خانه، مانند خزانه‌دار و تخت‌خانه در زبان محاوره‌ای تونس فراوان شد؛[۴]

از شخصیت‌های معاصر تونس، افرادی مانند طاهر بن عاشور، عثمان کعاک، علی بوشوشه و علی وردانی بودند که با زبان فارسی آشنایی داشتند. زبان فارسی در دوران حاکمیت فرانسه در مراکزی مانند صادقیه و زیتونه تدریس می‌شد و تونسی‌هایی که برای تحصیلات تکمیلی به فرانسه، مصر و عراق مسافرت داشتند با زبان فارسی نیز آشنا می‌شدند. حسین خوجه (۱۶۶۶-۱۷۳۲م)،که نویسنده و وزیر دولت حسینی در تونس بود، زبان‌های ترکی، فارسی و لاتینی را به‌خوبی می‌دانست.[۵]

امروزه، زبان فارسی در برخی دانشگاه‌ها و مراکز وابسته به وزارت آموزش عالی، مانند دانشگاه زیتونه (مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد)، دانشگاه قرطاج و «معهد بورقیبه للغات الحیه» و به‌تازگی در دانشگاه سوسه آموزش داده می‌شود. دکتر فرید قطاط استاد دانشگاه زیتونه از اندیشمندان تونسی است که آشنایی بسیار خوبی با زبان فارسی و تمدن و فرهنگ ایران دارد و تنها فردی است که امروزه، آموزش زبان فارسی را در مراکز یادشده و نیز در رایزنی فرهنگی کشورمان بر عهده دارد. برگزاری دوره‌های آموزش زبان فارسی (زبان ملی) و تعلیم خط نستعلیق (خط ملی) در رایزنی فرهنگی کشورمان بستر بسیار مناسبی را برای ترویج فرهنگ ایرانی در تونس فراهم کرده است.[۶]

نیز نگاه کنید به

آموزش زبان فارسی در دانشگاه های کانادا؛ زبان فارسی در ژاپن؛ آموزش زبان فارسی در لبنان؛ زبان فارسی در دانشگاه های مصر؛ زبان فارسی در چین؛ آموزش زبان فارسی در سنگال؛ زبان و ادبیات فارسی در مصر؛ زبان فارسی در فرانسه؛ زبان و ادبیات فارسی در اوكراین؛ زبان فارسی در اسپانیا؛ زبان فارسی در قطر؛ زبان فارسی در کوبا؛ زبان و ادبیات فارسی در بنگلادش؛ زبان و ادبیات فارسی در تایلند؛ زبان فارسی در افغانستان

کتابشناسی

  1. کعاک، عثمان (۱۳۸۷). روابط ایران و تونس در گذر زمان؛ ترجمه و تحقیق ستار عودی. تهران: مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی، ص150.
  2. سنوسی، محمد (۱۴۰۱ق). الرحله الحجازیه. تحقیق علی شنوفی. تونس: نشر الشرکه التونسیه للتوزیع، ص23.
  3. کعاک، عثمان (۱۳۸۷). روابط ایران و تونس در گذر زمان؛ ترجمه و تحقیق ستار عودی. تهران: مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی، ص42.
  4. کعاک، عثمان (۱۳۸۷). روابط ایران و تونس در گذر زمان؛ ترجمه و تحقیق ستار عودی. تهران: مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی، ص55.
  5. عمایریه، (۱۹۹۴). ص۳۱.
  6. عصمتی‌بایگی، سیدحسن (1395). جامعه و فرهنگ تونس. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص263-264.