پرش به محتوا

جمعیت و پراکندگی اهل سنت در عراق

از دانشنامه ملل

بر اساس نتایج سرشماری عمومی جمعیت عراق که در نوامبر ۲۰۲۴ انجام شد، جمعیت کل کشور به ۴۶ میلیون و ۱۱۸ هزار نفر رسید. این سرشماری شامل اقلیم کردستان نیز بوده است. با این حال، نتایج سرشماری عراق به تفکیک گروه‌های مذهبی و قومی از جمله جمعیت اهل سنت، منتشر نشده است. در مورد جمعیت اهل سنت در عراق تخمین‌های رسمی و دقیق وجود ندارد.  زیرا سرشماری مبتنی بر مذهب در عراق از دهه‌ها پیش انجام نشده است. با این حال، بر اساس منابع مختلف بین‌المللی، عرب‌های سنی حدود 15 تا 20 درصد جمعیت عراق را تشکیل می‌دهند. اگر کردهای سنی (که عمدتاً در اقلیم کردستان زندگی می‌کنند) نیز محاسبه شوند، نسبت مسلمانان سنی به کل جمعیت ممکن است به 30 تا 35 درصد برسد[۱].

عرب‌های سنی عمدتاً در شمال و غرب عراق ساکن‌اند و کردهای سنی نیز در سه استان اقلیم کردستان و مناطق دیگری مانند کرکوک زندگی می‌کنند.. مهم‌ترین استان‌هایی که جمعیت  عرب سنی در آن‌ها اکثریت دارد عبارتند از: الانبار با شهرهایی مانند رمادی و فلوجه که اکثریت آن عرب سنی هستند؛ نینوا با مرکزیت موصل که دارای جمعیت مختلط است ولی بخش بزرگی از آن اعراب سنی هستند؛ صلاح‌الدین با شهرهایی مانند تکریت و سامرا که جمعیت آن عمدتاً سنی هستند؛ دیاله با شهرهایی مانند بعقوبه و مقدادیه که دارای جمعیتی مختلط (شیعه و سنی) است، اما بسیاری از مناطق عرب سنی دارند؛ کرکوک به عنوان استان و شهری چندقومیتی (کرد، عرب، ترکمن) است ولی دارای جمعیت قابل توجه عرب سنی است. در بغداد مناطق خاصی مانند اعظمیه و بخش‌هایی از غرب بغداد دارای تمرکز عرب‌های سنی هستند، هرچند بغداد شهری مختلط است. برخی از سنی‌ها نیز به‌ویژه پس از جنگ با داعش در اردوگاه‌های آوارگان داخلی زندگی می‌کنند[۱].

اعراب سنی عراق با یک پراکندگی جغرافیایی  نیز مواجه هستند و با وجود سکونت در چندین استان در مرکز و غرب عراق، وسعت زیادی از سرزمین آنها، بیابانی و غیرقابل سکونت است. به همین دلیل جمعیت این مناطق نیز با پراکندگی مواجه هستند و امکان هم‌افزایی جمعیتی از آنها گرفته شده است. ضمن اینکه غیر از استان الانبار, جمعیت عرب سنی عراق با سایر اقوام و مذاهب عراق از جمله کردها و یا شیعیان مخلوط می‌باشند؛ به گونه‌ای که نمی‌توان غیر از استان بیابانی الانبار، منطقه مهم و قابل توجهی که اکثر آنها از اعراب سنی باشند را نام برد[۲].

نیز نگاه کنید به

گروه های مذهبی و قومی عراق؛ اهل سنت در عراق؛ پیشینه تاریخی اهل سنت در عراق؛ رهبران و عالمان اهل سنت در عراق؛ جریان های شاخص اهل سنت عراق؛ نهادهای اهل سنت در عراق

کتابشناسی

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ UK Visas and Immigration, Country Policy and Information Note Iraq: Sunni Arabs, Version 3.0, January 2021, pp 3-13, available at: https://www.gov.uk/government/publications/iraq-country-policy-and-information-notes
  2. امیری مقدم، رضا و دیگران (1398)، "سناریوهای آینده اعراب اهل سنت [./عراق عراق]"، فصلنامه علمی مطالعات بین رشته ای دانش راهبردی، 9(36)، پاییز، ص 226.

نویسنده مقاله

علی اکبر اسدی