مدیریت فرهنگی ژاپن
متولیان سیاست‌های فرهنگی در ژاپن به قرار زیر هستند:
1) سازمان فرهنگ یا بونکاچو: متولی سیاست‌های فرهنگی مرتبط با هنر، زبان ژاپنی و دیگر زبان‌های بومی ژاپن و دین و مذهب در داخل کشور ژاپن است که در ادامه به این سازمان خواهیم پرداخت.
2) وزارت اقتصاد، تجارت و صنعت: متولی سیاست‌های صنعت فرهنگ.
3) وزارت امور خارجه: متولی دیپلماسی فرهنگی و عمومی است که پیشتر درباره آن و بازوی اجرایی آن یعنی بنیاد ژاپن توضیح داده شد.
4) وزارت کشور: متولی سیاست‌های مرتبط با پخش رادیو و تلویزیونی و نیز سیاست‌های فرهنگی دولت‌های محلی.
5) سازمان خاندان امپراتوری: متولی سیاست‌های مرتبط با فرهنگ سنتی. برای مثال حفظ و انتقال موسیقی درباری گاگاکو (雅楽/Gagaku) که دیرینه‌ای هزار ساله دارد، بر عهده این سازمان است.
سازمان فرهنگ یا بونکاچو در این میان نقش محوری و اصلی را در زمینه سیاست‌گذاری فرهنگی بر عهده دارد. لذا به منظور آشنایی با ساز و کار سیاست‌های فرهنگی ژاپن در اینجا این سازمان و ساختار آن معرفی می‌گردد، تا شناخت بهتری به ما در زمینه سیاست‌های فرهنگی ژاپن بدهد.
سازمان فرهنگ
بونکاچو یا سازمان فرهنگ یکی از نهادهای اجرایی در ژاپن است که در زیر مجموعه وزارت آموزش، فرهنگ، ورزش و علوم و فناوری قرار می‌گیرد. مأموریت کلی این نهاد توسعه و ترویج فرهنگ، نگهداری و کاربرد سرمایه‌های فرهنگی و کارهای اجرایی مرتبط با دین است. بر طبق قوانین اداری ژاپن این سازمان، به عنوان سازمانی خارج از وزارت یا آن طور که در ژاپنی می‌گویند، گایکیوکو (外局/Gaikyoku) دسته بندی می‌شود. این بدان معنی است که هر چند این سازمان زیر مجموعه وزارت آموزش، فرهنگ، ورزش و علوم و تحقیقات است، اما از استقلال بسیار بالایی در سیاست گذاری و اجرا برخوردار است. از آنجا که این سازمان بازوی اصلی کارهای اجرایی فرهنگ در ژاپن است، به منظور آشنایی با ساز و کار مدیریت فرهنگی در ژاپن، در جدول شماره 3 ساختار سازمانی این فرهنگ را به‌شکل خلاصه آورده‌ایم. این جدول با استناد به[۱] ترسیم شده است.
جدول شماره 3: ساختار سازمان فرهنگ در ژاپن:
| ریاست سازمان | |||
| نایب رئیس (2 نفر) | مشاور (2 نفر) | بازرس (1 نفر) | |
| اداره سیاست گذاری (33 نفر) (دفتر حسابداری، دفتر پژوهش و تحقیقات سیاست‌های فرهنگی) | هماهنگی‌های کلی در سازمان فرهنگ، امور مربوط به کارکنان، حسابداری، اطلاع رسانی، تبلیغات، پژوهش‌ها و تحقیقات مرتبط با سیاست‌گذاری‌های فرهنگی و ... بر عهده این اداره است. | ||
| اداره طرح و برنامه (20 نفر) | طرح و برنامه جهت اجرای سیاست‌های مرتبط با فرهنگ، مؤسسات فرهنگی مرتبط با تماشاخانه‌ها (شامل سینما، تأتر و ...)، ترویج فرهنگ آینو و ... . | ||
| اداره اقتصاد فرهنگ و امور بین‌الملل (12)
(دفتر روابط فرهنگی بین المللی) |
ترویج فرهنگ از دیدگاه توسعه اقتصادی، نظام مالیاتی، روابط فرهنگی بین‌المللی، همکاری‌های بین‌المللی و ... بر عهده این اداره است. | ||
| اداره زبان ملی (زبان ژاپنی)
(دفتر پیشبرد آموزش زبان ژاپنی مناطق (لهجه‌ها)) |
اصلاح و ترویج زبان ملی، آموزش زبان ژاپنی به خارجی‌ها، ترویج شناخت زبان آینوها. | ||
| اداره کپی رایت یا حق تکثیر (21 نفر)
(دفتر کپی رایت بین‌الملل) (اداره ترویج آثار تألیفی) |
مراقبت از حقوق مؤلفین، انتشارات و نیز مؤلفین آثار صوتی و تصویری | ||
| اداره استفاده از منابع فرهنگی (45 نفر)
(دفتر همکاری‌های بین‌المللی میراث فرهنگی) |
سیاست‌های جامع مرتبط با استفاده از منابع فرهنگی، حفظ و کاربرد سرمایه‌های فرهنگی و ... . | ||
| اداره اول سرمایه‌های فرهنگی (38 نفر) | نگهداری از سرمایه‌های فرهنگی ملموس به جز ابنیه‌ها و ساختمان‌های فرهنگی، سرمایه‌های فرهنگی نا ملموس، سرمایه‌های فرهنگی اقوام و نگهداری از فناوری‌ها. | ||
| اداره دوم سرمایه‌های فرهنگی (28 نفر) | نگهداری از سرمایه‌های فرهنگی ملموس که به‌شکل ابنیه و ساختمان هستند، یادگارهای فرهنگی، چشم‌اندازها و مناظر فرهنگی، ساختمان‌های سنتی، سرمایه‌های فرهنگی به‌شکل دفینه و زیر خاکی و ... . | ||
| اداره دین و مذهب (10 نفر) | مقررات اماکن مذهبی، ارتباط با گروه‌های مذهبی، پیشنهادات راهبردی فنی و تخصصی مرتبط با دین و مذهب از جمله وظایف این اداره است. | ||
| مشاورین (با مسؤلیت آفرینش فرهنگی) (18 نفر) | استفاده از منابع فرهنگی نا‌ملموس و غیر منقول، ترویج فرهنگ زندگی، حمایت از آفرینش فرهنگی، پیشبرد جامعه‌ای مبتنی بر همزیستی با استفاده از فرهنگ. | ||
| مشاورین (با مسوْلیت هنر) (19 نفر) | مشاوره در زمینه هنرهای نمایشی، سینما و رسانه، تبیین استانداردهای مرتبط با آموزش هنر در مدارس، تربیت نیروی انسانی. | ||
| مشاورین (با مسؤلیت فرهنگ غذایی) (12 نفر) | ترویج فرهنگ غذایی خاص ژاپن، نشر اطلاعات، دادن نشان قدردانی از برجستگان مرتبط با فرهنگ غذایی ژاپن، تشویق مؤسسات مرتبط با توسعه گردشگری از طریق غذا. | ||
| مشاورین (با مسؤلیت گردشگری فرهنگی) (12 نفر) | توسعه فرهنگی از دیدگاه ایجاد منبعی برای توسعه گردشگری، حمایت از مراکز گردشگری فرهنگی و ... . | ||
نمودار شماره 1 نشان‌دهنده بودجه سازمان فرهنگ در فاصله سال‌های 1968 (سال تأسیس) تا سال 2017 است. این نمودار در سه ردیف هزینه پرسنلی، هزینه برنامه‌ها و هزینه تأسیسات و فضاهای فرهنگی مرتب شده است. مجموع هزینه‌های سه ردیف پرسنلی، برنامه‌ها و تأسیسات و فضاهای فرهنگی برابر بودجه سالیانه سازمان فرهنگ ژاپن است.
در جدول شماره 4 به مقایسه هزینه‌های فرهنگ در ژاپن با چند کشور دیگر می‌پردازیم. در اینجا بودجه دولتی بخش فرهنگ و نیز برآمد فرهنگی (جریان پول در بخش فرهنگ) کشورهای آمریکا، ژاپن، انگلستان، فرانسه، آلمان و کره جنوبی در سال 2020 با هم مقایسه شده است.[۲]
جدول شماره 1: میزان بودجه دولتی بخش فرهنگ و برآمد فرهنگی (هزینه‌های بخش فرهنگ) در چند کشور صنعتی (واحد: ین) سال 2020.
| نام کشور | آمریکا | انگلستان | ژاپن | فرانسه | آلمان | کره جنوبی |
| بودجه دولتی فرهنگ و نیز برآمد بخش فرهنگ | 482 تریلیون و 346 میلیارد و 200 میلیون ین | 114 تریلیون و 797 میلیارد و 100 میلیون ین | 101 تریلیون و 457 میلیارد و 100 میلیون ین | 47 تریلیون و 904 میلیارد و 700 میلیون ین | 43 تریلیون و 256 میلیارد و 300 میلیون ین | 26 تریلیون 375 میلیارد ین |
بنیاد توسعه هنر
زیر مجموعه وزارت آموزش و فرهنگ است و سه وظیفه کلی برای آن منظور شده است:
1) حمایت از فعالیت‌های هنری
2) حفظ و توسعه هنرهای نمایشی سنتی (مانند کابوکی، نو، جوروری (浄瑠璃/Jōruri) و ...)
3) توسعه و ترویج هنرهای صحنه‌ای معاصر (مانند اپرا، رقص و موسیقی، نمایش و ...)
بودجه این بنیاد حدود 54 میلیارد ین از محل بودجه دولتی و بیش از 15 میلیارد ین از محل اعانه‌ها و کمک‌های مردمی است.[۳]
انجمن حمایت شرکت‌های تجاری از هنر
با استناد به اساسنامه این انجمن،[۴] فعالیت‌های این انجمن به شرح زیر است:
1) تشویق و ترویج حمایت از هنر توسط شرکت‌های تجاری
2) همکاری و ایفای نقش واسطه در کمک شرکت‌ها به هنر و نیز جمع‌آوری اطلاعات و نشر آن در این زمینه
3) تحقیق و پژوهش در زمینه حمایت و کمک به هنر و فرهنگ و ارائه پیشنهاد در زمینه سیاست‌های فرهنگی
4) همکاری و تبادل نظر با گروه‌های حامی هنر و فرهنگ در داخل و خارج و پیشبرد بحث کمک به هنر و فرهنگ با همکاری با همدیگر
5) اعطای نشان و مدال در زمینه فعالیت‌های حمایتی از سوی شرکت‌ها از هنر و فرهنگ
6) تشویق اعانات برای فعالیت‌های هنری
7) سایر اقداماتی که در راستای اهداف عام المنفعه انجمن باشد.[۵][۶]
نیز نگاه کنید به
- نظام فرهنگی تونس
- مدیریت فرهنگی چین
- مدیریت فرهنگی روسیه
- نظام فرهنگی سنگال
- نظام فرهنگی کانادا
- مدیریت فرهنگی کوبا
- نظام فرهنگی لبنان
- نظام فرهنگی مصر
کتابشناسی
- ↑ بونکاچو نو سوشیکی (2021).
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ بونکاگه‌جوتسو کانرِن ده‌تا (2021).
- ↑ بونکاگه‌جوتسوشینکوکای (2021).
- ↑ ته‌کان (2021).
- ↑ ذاکری، قدرت اله (1402). "فرهنگ و نظام فرهنگی ژاپن". در پالیزدار، فرهاد، ذاکری، قدرت اله. جامعه و فرهنگ ژاپن. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص116-148.
- ↑ پالیزدار، فرهاد، ذاکری، قدرت اله (۱۴۰۲). جامعه و فرهنگ ژاپن. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص152-154.