ساختار و سیاست های آموزشی سودان: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۸ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۱۶

آموزش در سودان، برگرفته از african-volunteer، قابل بازیابی از https://african-volunteer.net/education_in_sudan.html#google_vignette

نقش‌ها و نوشته‌های به جامانده از دوره نبتی، نشانگر آن است که سودانیان از حدود 750 سال قبل از میلاد، با خط و نگارش، آشنا بوده و نظام خاصّی برای آموزش و پرورش داشته‌اند . شیوه آموزش در سودان نیز، همانند بسیاری کشورهای دیگر، در طول تاریخ و به‌ویژه در قرون اخیر، دستخوش دگرگونی‌هایی شده است.

در سودان، نخستین مدرسه با نظام آموزشی نوین، در سال 1855م. (1234هـ.ش) تأسیس شده است^[۱] و از آن زمان تاکنون، به تدریج بر تعداد مدارس جدید، سرزمین، افزوده شده است. ولی، سبک سنّتی آموزش نیز، در کنار سبک نوین ادامه یافته است. ‌ این امر در ساختار و سیاست آموزشی مصوّب سودان هم، مورد پذیرش قرار گرفته است.

ساختار آموزشی

وزارت آموزش و پرورش سودان، با هدف زمینه‌سازی برای مشارکت فعّالانه عموم مردم در عرصه‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، افزایش عمر مفید و ثمربخشِ هموطنان و کاهش هزینه‌های آموزش آنان، ساختار آموزشی کشور را چنین تعریف کرده است:

دوره ابتدایی

که شامل دو بخش به شرح زیر است:*دوره پیش دبستانی یا مهدکودک و آمادگی؛ برای کودکان 4 و 5 ساله، جمعاً به مدّت دو سال*دوره آموزش پایه (ابتدایی)؛ برای افراد 6 تا 13 ساله، جمعاً به مدّت هشت سال. پس از پایان‌ این دوره هشت ساله، براساس امتحانات هماهنگ، دانش‌آموزان مستعد برای ادامه تحصیل شناسایی می‌شوند و با دریافت گواهینامه پایان دوره ابتدایی به دبیرستان راه می‌یابند. از سوی دیگر، دانش آموزانی که از استعداد لازم برای ادامه تحصیل برخوردار نباشند، جذب بازار کار می‌شوند.

دوره متوسطه

که شامل دو شاخه، به شرح زیر، است:

دبیرستان

دوره دبیرستان سه سال است و دانش آموزانی که امتحانات نهایی آن را با موفّقیّت سپری و گواهینامه پایان دوره را دریافت کنند، در‌صورت پذیرش در هریک از دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی، می‌توانند در رشته‌های علمی ‌یا فنّی و مهندسی به تحصیلات خود ادامه دهند یا به بازار کار بروند و مشغول شوند.

هنرستان

طول دوره آموزشی در هنرستان، دو سال است و دانش آموزانی که امتحانات نهایی آن را با موفّقیّت سپری و گواهینامه پایان دوره را دریافت کنند، می‌توانند به بازار کار بروند و مشغول شوند یا درصورت پذیرش در هریک از دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی، در یکی از چهار گروه زیر، به ادامه تحصیل بپردازند: رشته‌های خاص زنان، کشاورزی، بازرگانی و صنعتی.

آموزش‌های موازی

علاوه‌بر مدارس رسمی، نهادها و مؤسسات دیگری نیز، به‌طور موازی در عرصه‌های آموزشی فعالیت دارند. برخی از ‌این نهادها و مؤسسات، تابعِ وزارت آموزش و پرورش نیستند ولی همگی ملزم هستند سیاست‌های کلی اعلام شده از سوی ‌ این وزارتخانه را رعایت و در راستای اهداف آموزشی کشور، فعالیت کنند. دانش‌سراهای علوم دینی، دانش‌سراهای فنّی و حرفه‌ای، دانش‌سراهای صنایع ملّی و مراکز مهارت آموزی، در شمار‌ این‌گونه مؤسسات آموزشی قرار می‌گیرند.

دانش آموختگان‌ این‌گونه نهادها و مؤسسات، در صورت پذیرش می‌توانند در برخی دانشگاه‌ها یا مؤسسات آموزش عالی ـ با توجّه به تخصّصی که کسب می‌کنند ـ به ادامه تحصیل دهند.

دانش‌سراهای‌تربیت معلّم هم، اخیراً به دانشکده‌های‌تربیت معلّم تبدیل شده‌اند و زیرِ نظر دانشگاه‌ها فعالیت می‌کنند. دانش آموختگان ‌این دانشکده‌ها، پس از دریافت مدرک کارشناسی، به تدریس در دوره ابتدائی، مشغول می‌شوند.^[۲]

آخرین تغییرات در نظام آموزشی سودان، در سال 1995م. (1374هـ.ش) ‌ایجاد شده است. نظام آموزشی، دوره آموزش‌های عمومی‌ از دوازده سال به یازده سال کاهش یافته و با ادغام دوره‌های ابتدایی و راهنمایی، یک دوره هشت ساله، باعنوان دوره آموزش پایه، ‌ایجاد شده است تا عمر مفید و ثمربخشِ نیروی انسانی، به مدّت یک سال افزایش یابد. نظام، برای کاهش مشکلات تحصیل دانش‌آموزان در نخستین سال‌های دبستان، دوره پیش دبستانی هم، به‌عنوان مرحله‌ای از آموزش عمومی، منظور شده است^[۳].

سیاست‌های کلی آموزشی

آموزش در دوره ابتدایی، از شش تا سیزده سالگی، برای عموم سودانیان، اجباری و رایگان است. علاوه‌ بر دولت، بخش خصوصی نیز، برای آموزش عمومی‌در سودان اقدام می‌کند.

براساس قانون برنامه ریزی آموزشی، مصوّب سال 2000م. (1379هـ.ش) سیاست‌های کلی آموزشی در سودان، عبارت‌اند از:

تربیت معلّمان شایسته، افزایش توانمندی و بهینه سازی وضعیت شغلی و معیشتی آنان

اجرای برنامه‌های آموزشی به شیوه‌ای کاربردی با در نظر گرفتن ارتباط آنها با نیازهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور

مبارزه کامل با بی‌سوادی

تأکید بر حفظ منافع ملّی در نگارش و تدوین کتاب‌های درسی

توجّه ویژه به زبان رسمی‌کشور (زبان عربی)

تلاش برای فراهم ساختن فرصت‌های تحصیل برابر در سراسر کشور

تقویت نقش آموزش در برقراری صلح و آرامش در کشور، تداوم همکاری‌های بین‌المللی و مبادلات فرهنگی و آموزشی، با بیان مفاهیم«صلح»، «امنیت اجتماعی» و «وحدت و یکپارچگی» در برنامه‌های درسی

تأسیس مدارس سودانی در کشورهای دیگر، برای تحصیل فرزندان سودانیان مقیم خارج از کشور^[۴]^[۵].

نیز نگاه کنید به

کتابشناسی

↑ برگرفته از: 2013 ,arabـhttp://ency.com/index.php?module=pnEncyclopedia
↑ برگرفته از: 2013 , http://moe.gov.sd/versions.php
↑ معماریان، مریم، امیدی، مصطفی (1394). جامعه و فرهنگ سودان. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.315-318.
↑ برگرفته از: 2013 , http://moe.gov.sd/about_ministry.php
↑ معماریان، مریم، امیدی، مصطفی (1394). جامعه و فرهنگ سودان. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.319.

[1] برگرفته از: 2013 ,arabـhttp://ency.com/index.php?module=pnEncyclopedia

[2] برگرفته از: 2013 , http://moe.gov.sd/versions.php

[3] معماریان، مریم، امیدی، مصطفی (1394). جامعه و فرهنگ سودان. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.315-318.

[4] برگرفته از: 2013 , http://moe.gov.sd/about_ministry.php

[5] معماریان، مریم، امیدی، مصطفی (1394). جامعه و فرهنگ سودان. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.319.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-نقش‌ها و نوشته‌های به جامانده از دوره نبتی، نشانگر آن است که سودانیان  از حدود 750 سال قبل از میلاد، با خط و نگارش، آشنا بوده و نظام خاصّی برای آموزش و پرورش داشته‌اند . در صفحات بعدی درباره سبک سنّتی آموزش در سودان، با توجّه به اهمیّت، گستردگی، پیوستگی و تداوم آن، توضیحاتی ارائه خواهد شد. امّا، شیوه آموزش در سودان نیز، همانند بسیاری کشورهای دیگر، در طول تاریخ و به‌ویژه در قرون اخیر، دستخوش دگرگونی‌هایی شده است.
+[[پرونده:Education in sudan.jpg|بندانگشتی|آموزش در سودان، برگرفته از african-volunteer، قابل بازیابی از https://african-volunteer.net/education_in_sudan.html#google_vignette|334x334px]]نقش‌ها و نوشته‌های به جامانده از دوره نبتی، نشانگر آن است که سودانیان از حدود 750 سال قبل از میلاد، با خط و نگارش، آشنا بوده و نظام خاصّی برای آموزش و پرورش داشته‌اند . شیوه آموزش در [[سودان]] نیز، همانند بسیاری کشورهای دیگر، در طول تاریخ و به‌ویژه در قرون اخیر، دستخوش دگرگونی‌هایی شده است.
-در سودان، نخستین مدرسه با نظام آموزشی نوین، در سال 1855م. (1234هـ.ش) تأسیس شده است (2013 ,arabـency.com/index.php?module=pnEncyclopedia) و از آن زمان تاکنون، به تدریج بر تعداد مدارس جدید، سرزمین، افزوده شده است. ولی، سبک سنّتی آموزش نیز، در کنار سبک نوین ادامه یافته است. ‌ این امر در ساختار و سیاست آموزشی مصوّب سودان هم، مورد پذیرش قرار گرفته است.
+در سودان، نخستین مدرسه با نظام آموزشی نوین، در سال 1855م. (1234هـ.ش) تأسیس شده است<ref>برگرفته از: 2013 ,arabـ<nowiki/>http://ency.com/index.php?module=pnEncyclopedia</ref> و از آن زمان تاکنون، به تدریج بر تعداد مدارس جدید، سرزمین، افزوده شده است. ولی، سبک سنّتی آموزش نیز، در کنار سبک نوین ادامه یافته است. ‌ این امر در ساختار و سیاست آموزشی مصوّب سودان هم، مورد پذیرش قرار گرفته است.
+===ساختار آموزشی===
 وزارت آموزش و پرورش سودان، با هدف زمینه‌سازی برای مشارکت فعّالانه عموم مردم در عرصه‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، افزایش عمر مفید و ثمربخشِ هموطنان و کاهش هزینه‌های آموزش آنان، ساختار آموزشی کشور را چنین تعریف کرده است:
+====دوره ابتدایی====
+که شامل دو بخش به شرح زیر است:*دوره پیش دبستانی یا مهدکودک و آمادگی؛ برای کودکان 4 و 5 ساله، جمعاً به مدّت دو سال*دوره آموزش پایه (ابتدایی)؛ برای افراد 6 تا 13 ساله، جمعاً به مدّت هشت سال.
+پس از پایان‌ این دوره هشت ساله، براساس امتحانات هماهنگ، دانش‌آموزان مستعد برای ادامه تحصیل شناسایی می‌شوند و با دریافت گواهینامه پایان دوره ابتدایی به دبیرستان راه می‌یابند. از سوی دیگر، دانش آموزانی که از استعداد لازم برای ادامه تحصیل برخوردار نباشند، جذب بازار کار می‌شوند.
+====دوره متوسطه====
+که شامل دو شاخه، به شرح زیر، است:
+====دبیرستان====
+دوره دبیرستان سه سال است و دانش آموزانی که امتحانات نهایی آن را با موفّقیّت سپری و گواهینامه پایان دوره را دریافت کنند، در‌صورت پذیرش در هریک از دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی، می‌توانند در رشته‌های علمی ‌یا فنّی و مهندسی به تحصیلات خود ادامه دهند یا به بازار کار بروند و مشغول شوند.
+====هنرستان====
+طول دوره آموزشی در هنرستان، دو سال است و دانش آموزانی که امتحانات نهایی آن را با موفّقیّت سپری و گواهینامه پایان دوره را دریافت کنند، می‌توانند به بازار کار بروند و مشغول شوند یا درصورت پذیرش در هریک از دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی، در یکی از چهار گروه زیر، به ادامه تحصیل بپردازند: رشته‌های خاص زنان، کشاورزی، بازرگانی و صنعتی.
+====آموزش‌های موازی====
+علاوه‌بر مدارس رسمی، نهادها و مؤسسات دیگری نیز، به‌طور موازی در عرصه‌های آموزشی فعالیت دارند. برخی از ‌این نهادها و مؤسسات، تابعِ وزارت آموزش و پرورش نیستند ولی همگی ملزم هستند سیاست‌های کلی اعلام شده از سوی ‌ این وزارتخانه را رعایت و در راستای اهداف آموزشی کشور، فعالیت کنند. دانش‌سراهای علوم دینی، دانش‌سراهای فنّی و حرفه‌ای، دانش‌سراهای صنایع ملّی و مراکز مهارت آموزی، در شمار‌ این‌گونه مؤسسات آموزشی قرار می‌گیرند.
-ـ1. دوره ابتدایی که شامل دو بخش به شرح زیر است:
+دانش آموختگان‌ این‌گونه نهادها و مؤسسات، در صورت پذیرش می‌توانند در برخی دانشگاه‌ها یا مؤسسات آموزش عالی ـ با توجّه به تخصّصی که کسب می‌کنند ـ به ادامه تحصیل دهند.
-·      دوره پیش دبستانی یا مهدکودک و آمادگی؛ برای کودکان 4 و 5 ساله، جمعاً به مدّت دو سال
-·      دوره آموزش پایه (ابتدایی)؛ برای افراد 6 تا 13 ساله، جمعاً به مدّت هشت سال.
+دانش‌سراهای‌تربیت معلّم هم، اخیراً به دانشکده‌های‌تربیت معلّم تبدیل شده‌اند و زیرِ نظر دانشگاه‌ها فعالیت می‌کنند. دانش آموختگان ‌این دانشکده‌ها، پس از دریافت مدرک کارشناسی، به تدریس در دوره ابتدائی، مشغول می‌شوند.<ref>برگرفته از: 2013 , http://moe.gov.sd/versions.php</ref>
-پس از پایان‌ این دوره هشت ساله، براساس امتحانات هماهنگ، دانش‌آموزان مستعد برای ادامه تحصیل شناسایی می‌شوند و با دریافت گواهینامه پایان دوره ابتدایی به دبیرستان راه می‌یابند. از سوی دیگر، دانش آموزانی که از استعداد لازم برای ادامه تحصیل برخوردار نباشند، جذب بازار کار می‌شوند.
+آخرین تغییرات در نظام آموزشی سودان، در سال 1995م. (1374هـ.ش) ‌ایجاد شده است. نظام آموزشی، دوره آموزش‌های عمومی‌ از دوازده سال به یازده سال کاهش یافته و با ادغام دوره‌های ابتدایی و راهنمایی، یک دوره هشت ساله، باعنوان دوره آموزش پایه، ‌ایجاد شده است تا عمر مفید و ثمربخشِ نیروی انسانی، به مدّت یک سال افزایش یابد. نظام، برای کاهش مشکلات تحصیل دانش‌آموزان در نخستین سال‌های دبستان، دوره پیش دبستانی هم، به‌عنوان مرحله‌ای از آموزش عمومی، منظور شده است<ref>معماریان، مریم، امیدی، مصطفی (1394). جامعه و [[فرهنگ سودان]]. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.315-318.</ref>.
+===سیاست‌های کلی آموزشی ===
+آموزش در دوره ابتدایی، از شش تا سیزده سالگی، برای عموم سودانیان، اجباری و رایگان است. علاوه‌ بر دولت، بخش خصوصی نیز، برای آموزش عمومی‌در [[سودان]] اقدام می‌کند.
-ـ1. دوره متوسطه که شامل دو شاخه، به شرح زیر، است:
+براساس قانون برنامه ریزی آموزشی، مصوّب سال 2000م. (1379هـ.ش) سیاست‌های کلی آموزشی در [[سودان]]، عبارت‌اند از:
+*تربیت معلّمان شایسته، افزایش توانمندی و بهینه سازی وضعیت شغلی و معیشتی آنان
-·      دبیرستان
+*اجرای برنامه‌های آموزشی به شیوه‌ای کاربردی با در نظر گرفتن ارتباط آنها با نیازهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور
-دوره دبیرستان سه سال است و دانش آموزانی که امتحانات نهایی آن را با موفّقیّت سپری و گواهینامه پایان دوره را دریافت کنند، در‌صورت پذیرش در هریک از دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی، می‌توانند در رشته‌های علمی ‌یا فنّی و مهندسی به تحصیلات خود ادامه دهند یا به بازار کار بروند و مشغول شوند.
+*مبارزه کامل با بی‌سوادی
-·      هنرستان
+*تأکید بر حفظ منافع ملّی در نگارش و تدوین کتاب‌های درسی
-طول دوره آموزشی در هنرستان، دو سال است و دانش آموزانی که امتحانات نهایی آن را با موفّقیّت سپری و گواهینامه پایان دوره را دریافت کنند، می‌توانند به بازار کار بروند و مشغول شوند یا درصورت پذیرش در هریک از دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی، در یکی از چهار گروه زیر، به ادامه تحصیل بپردازند: رشته‌های خاص زنان، کشاورزی، بازرگانی و صنعتی.
+*توجّه ویژه به زبان رسمی‌کشور (زبان عربی)
-ـ1. آموزش‌های موازی:
+*تلاش برای فراهم ساختن فرصت‌های تحصیل برابر در سراسر کشور
-علاوه‌بر مدارس رسمی، نهادها و مؤسسات دیگری نیز، به‌طور موازی در عرصه‌های آموزشی فعالیت دارند.  برخی از ‌ این نهادها و مؤسسات، تابعِ وزارت آموزش و پرورش نیستند ولی همگی ملزم هستند سیاست‌های کلی اعلام شده از سوی ‌ این وزارتخانه را رعایت و در راستای اهداف آموزشی کشور، فعالیت کنند. دانشسراهای علوم دینی، دانشسراهای فنّی و حرفه‌ای، دانشسراهای صنایع ملّی و مراکز مهارت آموزی، در شمار‌ این‌گونه مؤسسات آموزشی قرار می‌گیرند.
+*تقویت نقش آموزش در برقراری صلح و آرامش در کشور، تداوم همکاری‌های بین‌المللی و مبادلات فرهنگی و آموزشی، با بیان مفاهیم«صلح»، «امنیت اجتماعی» و «وحدت و یکپارچگی» در برنامه‌های درسی
-دانش آموختگان‌ این‌گونه نهادها و مؤسسات، در صورت پذیرش می‌توانند در برخی دانشگاه‌ها یا مؤسسات آموزش عالی ـ با توجّه به تخصّصی که کسب می‌کنند ـ به ادامه تحصیل دهند.
+*تأسیس مدارس سودانی در کشورهای دیگر، برای تحصیل فرزندان سودانیان مقیم خارج از کشور<ref>برگرفته از: 2013 , http://moe.gov.sd/about_ministry.php</ref><ref>معماریان، مریم، امیدی، مصطفی (1394). جامعه و فرهنگ [[سودان]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.319.</ref>.
-دانشسراهای‌تربیت معلّم هم، اخیراً به دانشکده‌های‌تربیت معلّم تبدیل شده‌اند و زیرِ نظر دانشگاه‌ها فعالیت می‌کنند. دانش آموختگان ‌ این دانشکده‌ها، پس از دریافت مدرک کارشناسی، به تدریس در دوره ابتدائی،  مشغول می‌شوند. (2013 , moe.gov.sd/versions.php).
+== نیز نگاه کنید به ==
+[[ساختار و سیاست های آموزشی کانادا]]؛ [[ساختار و سیاست های آموزشی روسیه]]؛ [[ساختار و سیاست های آموزشی افغانستان]]؛ [[ساختار و سیاست های آموزشی تونس]]؛ [[ساختار و سیاست های آموزشی ژاپن]]؛ [[ساختار و سیاست های آموزشی کوبا]]؛ [[ساختار و سیاست های آموزشی لبنان]]؛ [[ساختار و سیاست های آموزشی مصر]]؛ [[ساختار و سیاست های آموزشی سنگال]]؛ [[ساختار و سیاست های آموزشی آرژانتین]]؛ [[ساختار و سیاست های آموزشی فرانسه]]؛ [[ساختار و سیاست های آموزشی مالی]]؛ [[ساختار و سیاست های آموزشی ساحل عاج]]؛ [[ساختار و سیاست های آموزشی زیمبابوه]]؛ [[ساختار و سیاست های آموزشی تایلند]]؛ [[ساختار و سیاست های آموزشی اوکراین]]؛ [[ساختار و سیاست های آموزشی اسپانیا]]؛ [[ساختار و سیاست های آموزشی اردن]]؛ [[ساختار و سیاست های آموزشی اتیوپی]]؛ [[ساختار و سیاست های آموزشی سیرالئون]]؛ [[ساختار و سیاست های آموزشی قطر]]
-آخرین تغییرات در نظام آموزشی سودان، در سال 1995م. (1374هـ.ش) ‌ایجاد شده است. نظام آموزشی، دوره آموزش‌های عمومی‌از دوازده سال به یازده سال کاهش یافته و با ادغام دوره‌های ابتدایی و راهنمایی، یک دوره هشت ساله، باعنوان دوره آموزش پایه، ‌ایجاد شده است تا عمر مفید و ثمربخشِ نیروی انسانی، به مدّت یک سال افزایش یابد. نظام، برای کاهش مشکلات تحصیل دانش‌آموزان در نخستین سال‌های دبستان، دوره پیش دبستانی هم، به‌عنوان مرحله‌ای از آموزش عمومی، منظور شده است.
+== کتابشناسی ==