جایگاه دین در جامعه و سیاست اردن

شاه حسین که خود را هاشمی‌ و منتسب به خاندان پیامبر اسلام می‌دانست، به دخالت دین در سیاست اعتقاد نداشت و در مراسم پنجاهمین سالگرد تولدش طی یک سخنرانی گروه‌های اسلامی‌ فعال در کشور را از هرگونه دخالت در امور سیاسی برحذر داشت و حتی آن‌ها را به عنوان بزرگ‌ترین مانع سیاست‌های صلح آمیز در خاورمیانه معرفی کرد. شاه حسین معتقد بود مشکل بیت المقدس حل نخواهد شد مگر اینکه مسائل سیاسی از مذهب جدا شوند. براین  اساس دولت اردن برای جلوگیری از فعالیت گروه‌های اسلامی‌ در این کشور در سال 1985 قانونی جدید برای وعظ و سخنرانی‌های مذهبی تصویب کرد که به موجب آن سخنرانان باید در سخنرانی ها و گفتارهای خود از موضوعات مذهبی فراتر نروند و از عنوان کردن مسائل تحریک آمیز سیاسی خودداری کنند. بنابراین قانون، شورای ویژه ای جهت آموزش و توجیه وعاظ و تعیین حدود و موضوعات کلی سخنرانی‌های دینی تشکیل شد و هر واعظی که از مفاد این قانون تخطی می‌کرد به یک ماه حبس و پرداخت جریمه نقدی 21 تا 100 دینار محکوم می‌شد.

به موجب این لایحه وزیر امور مذهبی و اوقاف می‌توانست سخنرانی واعظانی را که به تشخیص وی تخطی کرده بودند، ممنوع اعلام کند. براساس این قانون می‌بایستی هیئتی به نام شورای عالی موعظه و ارشاد تشکیل می‌شد تا ضمن تربیت و توجیه وعاظ، موضوعات سخنرانی‌های اسلامی‌ مجاز در این کشور را معین و بر اقدامات و تحرکات موجود در مساجد این کشور نظارت کند. دولت اردن در سال‌های اخیر و بعد از انتخابات آزادی که در اواخر دهه 80 برگزار کرد و منجر به پیروزی اسلام گرایان شد، در مورد فعالیت‌های مذهبی و دینی در جامعه سیاست منبسط تری در پیش گرفت که البته این فعالیت‌ها هنوز هم تحت نظارت دولت انجام می‌گیرد. تا پیش از انتخابات سال 1989 نقش مذهب در زندگی سیاسی - اجتماعی مردم و نظام حکومتی کشور چندان محسوس نبود، اما اغتشاشات داخلی سال 1989 که بر اثر فشار اقتصادی مردم و وضع نه چندان خوب دولت بروز نمود، رفته رفته رنگ اسلامی‌ به خود گرفت و دولت را مجبور نمود تا برخورداری از آزادی‌های نسبی و انتخابات آزاد را در جامعه بپذیرد. از آن تاریخ به بعد مذهب در این کشور به عنوان یک عامل قدرتمند همواره در عرصه‌های سیاسی - اجتماعی خودنمایی کرده است تا جایی که در انتخابات سال 1989 گروه‌های اسلامی‌ به نیمی‌ از کرسی‌های مجلس دست یافتند و امروز نیز در سرنوشت حکومت نقش دارند.

ملک عبدالله نیز پس از پدرش سیاست آزادی‌های بیشتر را ادامه داد، اگرچه هنوز به استبداد متهم است. وی پس از حادثه 11 سپتامبر سال 2001 که در آمریکا اتفاق افتاد و اتهامات بسیاری به دین اسلام وارد شد، تلاش کرد تا اتهامات وارده به دین اسلام را رد نماید. از سوی دیگر آمریکا کشورهای اسلامی‌‌ و عربی را به دادن آزادی‌های دینی بیشتری فراخواند و این امر سبب ایجاد فضاهای باز دینی و آزادی‌های دینی بیشتری شد به گونه‌ای که ازدواج دو فرد با وجود اختلافات دینی که قبلا امری ناپسند شمرده می‌شد آسان گردید. در ادیان اسلام و مسیحیت نیز که ادیان غالب در اردن به شمار می‌روند آزادی‌های بیشتری اعمال شد.

ملک عبدالله دوم در 4 شباط سال 2002 در مجمع جهانی اقتصاد در نیویورک سخنرانی و از اسلام دفاع کرد و همگان را بر فهم رسالت دین مبین اسلام  تشویق نمود و اسلام را به عنوان دین صلح، محبت و صبر معرفی کرد. وی به نیابت از میلیون‌ها مسلمان عملیات تروریستی یازده سپتامبر را محکوم کرد.

در4 آوریل سال 2002 موسسه «آل البیت» کنفرانس اندیشه اسلامی‌ را با حضور بیش از 80 پژوهشگر اسلامی‌‌ از کشورهای عربی و اسلامی‌ برگزار نمود. در پایان این کنفرانس که تحت عنوان «آینده اسلام در قرن پانزدهم هجری» برگزار شد، پژوهشگران بر این نکته تاکید کردند که هجوم فعلی علیه دین اسلام جدید نبوده و فقط شکل جدیدتری به خود گرفته است. در اختتامیه این کنفرانس امیر حمزه به نیابت از ملک عبدالله دوم بیانیه را قرائت نموده و گفت: هجوم رسانه‌ای که هم اکنون علیه دین اسلام شکل گرفته بسیار بی رحمانه بوده و مسلمانان باید برای مبارزه با این تهدیدات خود را آماده نموده و به بهترین شکل مقابله کنند.

نیز نگاه کنید به

جایگاه دین در جامعه و زبان ژاپنی؛ جایگاه دین در جامعه و سیاست کوبا؛ دين در جامعه و سياست لبنان؛ جایگاه دین و روحانیت در افغانستان؛ جایگاه دین در ساختار کنونی حکومت و جامعه چین؛ جایگاه دین در جامعه و سیاست سنگال؛ جایگاه دین در جامعه و سیاست فرانسه؛ جایگاه دین در جامعه و سیاست زیمبابوه؛ جایگاه دین در جامعه و سیاست قطر؛ جایگاه دین در جامعه و سیاست سوریه؛ جایگاه دین در جامعه و سیاست قزاقستان؛ جایگاه دین در جامعه و سیاست بنگلادش؛ سیاست های مذهبی دولت اتیوپی؛ جایگاه دین در جامعه تایلند