غذاهای سنتی ساحل عاج: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۴۲

در آفریقا به‌ ندرت پیش می‌آید که در آشپزی، کسی از مواد غذایی محلی و بومی استفاده نکند. این موضوع به دو دلیل عمده اهمیت دارد؛ نخست ارزانی این مواد و دیگری، رابطه ویژه مردمان آفریقا با طبیعت و محیط پیرامونشان است؛ در نتیجه هر آنچه در طبیعت یافت می‌شود، ممکن است به‌ عنوان ماده غذایی، مورد استفاده قرار گیرد؛ اما مثل اغلب کشورها، ماهی، گوشت گاو، گوسفند و ماکیان، به‌وفور مورد استفاده قرار می‌گیرد. افزون بر این‌ها، گوشت حیوانی مشابه موش و کمی بزرگ‌تر از خرگوش، به‌ نام «آگوتی» که نوعی موش بزرگ است، میمون و خوک هم مصرف می‌شود. خفاش‌های بزرگ هم گاهی با سنگ‌اندازهای ساده شکار می‌‌شوند. شایان‌ ذکر است که شکار این نوع حیوانات در سراسر ساحل‌ عاج ممنوع است، با این‌ حال گاه دیده می‌شود که گوشت شکار، کنار جاده در معرض فروش گذاشته شده است. در زمان شیوع بیماری ابولا که به‌خصوص در کشور همسایه، یعنی لیبریا، در طول سال‌های 2014 تا 2016 بسیاری از افراد را به کام مرگ برد، کارشناسان بهداشت و تغذیه، یکی از عوامل شیوع این بیماری را همین خوردن گوشت حیوانات وحشی اعلام کردند. البته با توجه به کنترل دقیق مرزها توسط دولت در این دوره، بیماری ابولا در ساحل‌ عاج شایع نشد.

آشپزی در ساحل‌ عاج، از تنوع فراوانی برخوردار است. یک ویژگی کلی غذاها، ادویه‌دار بودن آن‌هاست. غذاهای معمول، شامل برنج، ارزن، ذرت، بادام‌زمینی، نوعی موز سبزرنگ و نوعی سیب‌زمینی (شبیه سیب‌زمینی ترشی) است؛ اما هر منطقه، غذای خاص خود را نیز دارد. برای نمونه، در نواحی شمالی (در مرغزارها)، غذای معمول خورشت فلفلی بادام‌زمینی است؛ اما هرچه به دریا نزدیک‌تر می‌شویم، ماهی به همراه موز سرخ‌‌ شده بیشتر دیده می‌شود. غذای بومی ساحل‌ عاج، «فوفو» (Fufu) نام دارد که البته کلمه معادل آن «فوتو» نیز رایج است. این غذا از ترکیب موز، «کاساوا» یا سیب‌زمینی تهیه می‌شود که در هاون کوبیده می‌شوند و به‌‌ شکل خمیر درمی‌آیند. بعد با گوشت کاملاً مزه‌دار شده و با نوعی خورشت سبزیجات به‌ نام «کژنو»(Kedjenou) سرو می‌شود. فوفو با دست خورده می‌شود. این غذا به رنگ زرد است و به‌ عنوان همراه غذاهای دیگر هم سرو می‌شود.

«آتیکه» (Attiéké) یا «اچَکه»، از دیگر غذاهای بومی و معروف ساحل‌ عاج است که از گیاهی به‌نام «مانیوک» (Manioc) تهیه می‌شود. مانیوک یا مانیاک گیاهی است که از غده‌های زیرزمینی آن استفاده می‌شود و چیزی شبیه سیب‌زمینی است، البته بزرگ‌تر و بیشتر به رنگ سفید. مانیوک به فراوانی در ساحل‌ عاج کشت و حتی در سطح بالایی صادر می‌شود. از میان سایر نوشیدنی‌ها، می‌توان به «بیساپ» یا «کارکاده» (Karkadé) اشاره کرد که از گل‌های قرمز رنگ گیاهی به‌ نام «ایبیسکوس» (Hibiscus) به‌‌ دست می‌آید. این نوشیدنی که به آن شکر نیز می‌افزایند، بسته به مناطق مختلف، نام‌های گوناگونی دارد؛ از جمله به آن چای قرمز حبشی نیز گفته می‌شود. البته بیساپ را بیشتر به‌ عنوان نوشیدنی سنگالی نیز می‌شناسند.^[۱]

در میان غذاهای ساحل‌ عاجی به «چِپ» هم باید اشاره کرد که نوعی برنج خیلی نرم‌‌شده است که با سبزیجات و گاهی کدو همراه می‌‌شود. اگر با مرغ سرو شود، به آن «چپ پوله» می‌‌گویند که بسیار محبوب ساحل‌ عاجی‌ها است. هرچند برای یک ساحل‌ عاجی، هیچ‌ چیز جای «پوله بِرِزِه» را نمی‌گیرد که همان مرغی‌‌ست که در آتش هیزمی، بریان شده است. در ساحل‌ عاج ماهی را هم در آتش هیزمی بریان می‌کنند. البته ماهی را در خورشت‌ها هم زیاد استفاده می‌کند؛ مثلاً در خورشت «فُوی» (معادل کلمه برگ در زبان فرانسه) که شبیه «قرمه‌‌سبزی» یا «قلیه ماهی» است، ولی سبزیجات آن فرق می‌کند. ماهی ماشوار رُند یا آرواره گرد را می‌توان در این خورشت استفاده کرد.

باید افزود که ساحل‌ عاجی‌ها، عادت به غذا خوردن در خارج از خانه دارند و بیشتر ایام سال را در رستوران‌های ارزان‌ قیمت معروف به «مَکی» یا در غذاخوری‌های نه‌ چندان بهداشتی کنار خیابان غذا می‌خورند. بسیاری از افراد دو وعده غذا می‌خورند که البته شامل یک صبحانه به‌ شدت چرب و پرکالری می‌شود که بیشتر شامل یک نوع پیراشکی پر شده از گوشت است که به آن «بِنیِه» می‌‌گویند. از لحاظ نوشیدنی هم آب جو، نوشیدنی ارزان و محبوب مسیحیان است. شراب و سایر نوشیدنی‌های گران‌قیمت‌تر مخصوص طبقه متوسط و ثروتمند است. آب جو که کارخانه معروف و قدیمی «سولیبرا» در ابیجان آن را تولید می‌کند، جزئی از هویت فرهنگی ساحل‌ عاجی‌ها شده است. مسلمانان مشروب نمی‌‌خورند، ولی به‌ راحتی در رستوران‌ها در کنار دوستان مسیحی‌‌ خود که مشروبات الکلی می‌‌نوشند، بر سر یک میز حاضر می‌‌شوند.^[۲]

نیز نگاه کنید به

کتابشناسی

↑ Zorkot, Nabil (2002). Cuisine de Côte d’Ivoire et d’Afrique de l’ouest éditions, Profoto.
↑ حسینی، روح الله، خان آبادی، سعید(1400). جامعه و فرهنگ ساحل‌ عاج. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی،ص.268-272.

[1] Zorkot, Nabil (2002). Cuisine de Côte d’Ivoire et d’Afrique de l’ouest éditions, Profoto.

[2] حسینی، روح الله، خان آبادی، سعید(1400). جامعه و فرهنگ ساحل‌ عاج. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی،ص.268-272.

[۱]

[۲]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-در آفریقا به‌ندرت پیش می‌آید که در آشپزی، کسی از مواد غذایی محلی و بومی استفاده نکند. این موضوع به دو دلیل عمده اهمیت دارد؛ نخست ارزانی این مواد و دیگری، رابطه ویژه مردمان آفریقا با طبیعت و محیط پیرامونشان است؛ درنتیجه هرآنچه در طبیعت یافت می‌شود، ممکن است به‌عنوان ماده غذایی، مورد استفاده قرار گیرد؛ اما مثل اغلب کشورها، ماهی، گوشت گاو، گوسفند و ماکیان، به‌وفور مورد استفاده قرار می‌گیرد. افزون بر این‌ها، گوشت حیوانی مشابه موش و کمی بزرگ‌تر از خرگوش، به‌نام «آگوتی» که نوعی موش بزرگ است، میمون و خوک هم مصرف می‌شود. خفاش‌های بزرگ هم گاهی با سنگ‌اندازهای ساده شکار می‌‌شوند. شایان‌ذکر است که شکار این نوع حیوانات در سراسر ساحل‌ عاج ممنوع است، بااین‌حال گاه دیده می‌شود که گوشت شکار، کنار جاده در معرض فروش گذاشته شده است. در زمان شیوع بیماری ابولا که به‌خصوص در کشور همسایه، یعنی لیبریا، در طول سال‌های 2014 تا 2016 بسیاری از افراد را به کام مرگ برد، کارشناسان بهداشت و تغذیه، یکی از عوامل شیوع این بیماری را همین خوردن گوشت حیوانات وحشی اعلام کردند. البته با توجه به کنترل دقیق مرزها توسط دولت در این دوره، بیماری ابولا در ساحل‌ عاج شایع نشد.
+در آفریقا به‌ ندرت پیش می‌آید که در آشپزی، کسی از مواد غذایی محلی و بومی استفاده نکند. این موضوع به دو دلیل عمده اهمیت دارد؛ نخست ارزانی این مواد و دیگری، رابطه ویژه مردمان آفریقا با طبیعت و محیط پیرامونشان است؛ در نتیجه هر آنچه در طبیعت یافت می‌شود، ممکن است به‌ عنوان ماده غذایی، مورد استفاده قرار گیرد؛ اما مثل اغلب کشورها، ماهی، گوشت گاو، گوسفند و ماکیان، به‌وفور مورد استفاده قرار می‌گیرد. افزون بر این‌ها، گوشت حیوانی مشابه موش و کمی بزرگ‌تر از خرگوش، به‌ نام «آگوتی» که نوعی موش بزرگ است، میمون و خوک هم مصرف می‌شود. خفاش‌های بزرگ هم گاهی با سنگ‌اندازهای ساده شکار می‌‌شوند. شایان‌ ذکر است که شکار این نوع حیوانات در سراسر [[ساحل عاج|ساحل‌ عاج]] ممنوع است، با این‌ حال گاه دیده می‌شود که گوشت شکار، کنار جاده در معرض فروش گذاشته شده است. در زمان شیوع بیماری ابولا که به‌خصوص در کشور همسایه، یعنی لیبریا، در طول سال‌های 2014 تا 2016 بسیاری از افراد را به کام مرگ برد، کارشناسان بهداشت و تغذیه، یکی از عوامل شیوع این بیماری را همین خوردن گوشت حیوانات وحشی اعلام کردند. البته با توجه به کنترل دقیق مرزها توسط دولت در این دوره، بیماری ابولا در [[ساحل عاج|ساحل‌ عاج]] شایع نشد.
-آشپزی در ساحل‌ عاج، از تنوع فراوانی برخوردار است. یک ویژگی کلی غذاها، ادویه‌دار بودن آن‌هاست. غذاهای معمول، شامل برنج، ارزن، ذرت، بادام‌زمینی، نوعی موز سبزرنگ و نوعی سیب‌زمینی (شبیه سیب‌زمینی ترشی) است؛ اما هر منطقه، غذای خاص خود را نیز دارد. برای نمونه، در نواحی شمالی (در مرغزارها)، غذای معمول خورشت فلفلی بادام‌زمینی است؛ اما هرچه به دریا نزدیک‌تر می‌شویم، ماهی به همراه موز سرخ‌‌شده بیشتر دیده می‌شود. غذای بومی ساحل‌ عاج، «فوفو»[9] نام دارد که البته کلمه معادل آن «فوتو» نیز رایج است. این غذا از ترکیب موز، «کاساوا» یا سیب‌زمینی تهیه می‌شود که در هاون کوبیده می‌شوند و به‌‌شکل خمیر درمی‌آیند. بعد با گوشت کاملاً مزه‌دار شده و با نوعی خورشت سبزیجات به‌نام «کژنو»[10] سرو می‌شود. فوفو با دست خورده می‌شود. این غذا به رنگ زرد است و به‌عنوان همراه غذاهای دیگر هم سرو می‌شود.
+آشپزی در [[ساحل عاج|ساحل‌ عاج]]، از تنوع فراوانی برخوردار است. یک ویژگی کلی غذاها، ادویه‌دار بودن آن‌هاست. غذاهای معمول، شامل برنج، ارزن، ذرت، بادام‌زمینی، نوعی موز سبزرنگ و نوعی سیب‌زمینی (شبیه سیب‌زمینی ترشی) است؛ اما هر منطقه، غذای خاص خود را نیز دارد. برای نمونه، در نواحی ش[[مالی]] (در مرغزارها)، غذای معمول خورشت فلفلی بادام‌زمینی است؛ اما هرچه به دریا نزدیک‌تر می‌شویم، ماهی به همراه موز سرخ‌‌ شده بیشتر دیده می‌شود. غذای بومی [[ساحل عاج|ساحل‌ عاج]]، «فوفو» (Fufu) نام دارد که البته کلمه معادل آن «فوتو» نیز رایج است. این غذا از ترکیب موز، «کاساوا» یا سیب‌زمینی تهیه می‌شود که در هاون کوبیده می‌شوند و به‌‌ شکل خمیر درمی‌آیند. بعد با گوشت کاملاً مزه‌دار شده و با نوعی خورشت سبزیجات به‌ نام «کژنو»(Kedjenou) سرو می‌شود. فوفو با دست خورده می‌شود. این غذا به رنگ زرد است و به‌ عنوان همراه غذاهای دیگر هم سرو می‌شود.
-«آتیکه»[11] یا «اچَکه»، از دیگر غذاهای بومی و معروف ساحل‌ عاج است که از گیاهی به‌نام «مانیوک»[12] تهیه می‌شود. مانیوک یا مانیاک گیاهی است که از غده‌های زیرزمینی آن استفاده می‌شود و چیزی شبیه سیب‌زمینی است، البته بزرگ‌تر و بیشتر به رنگ سفید. مانیوک به فراوانی در ساحل‌ عاج کشت و حتی در سطح بالایی صادر می‌شود. ازمیان سایر نوشیدنی‌ها، می‌توان به «بیساپ» یا «کارکاده» [13]اشاره کرد که از گل‌های قرمزرنگ گیاهی به‌نام «ایبیسکوس»[14] به‌‌دست می‌آید. این نوشیدنی که به آن شکر نیز می‌افزایند، بسته به مناطق مختلف، نام‌های گوناگونی دارد؛ ازجمله به آن چای قرمز حبشی نیز گفته می‌شود. البته بیساپ را بیشتر به‌عنوان نوشیدنی سنگالی نیز می‌شناسند. (Zorkot, 2002).
+«آتیکه» (Attiéké) یا «اچَکه»، از دیگر غذاهای بومی و معروف [[ساحل عاج|ساحل‌ عاج]] است که از گیاهی به‌نام «مانیوک» (Manioc) تهیه می‌شود. مانیوک یا مانیاک گیاهی است که از غده‌های زیرزمینی آن استفاده می‌شود و چیزی شبیه سیب‌زمینی است، البته بزرگ‌تر و بیشتر به رنگ سفید. مانیوک به فراوانی در [[ساحل عاج|ساحل‌ عاج]] کشت و حتی در سطح بالایی صادر می‌شود. از میان سایر نوشیدنی‌ها، می‌توان به «بیساپ» یا «کارکاده» (Karkadé) اشاره کرد که از گل‌های قرمز رنگ گیاهی به‌ نام «ایبیسکوس» (Hibiscus) به‌‌ دست می‌آید. این نوشیدنی که به آن شکر نیز می‌افزایند، بسته به مناطق مختلف، نام‌های گوناگونی دارد؛ از جمله به آن چای قرمز حبشی نیز گفته می‌شود. البته بیساپ را بیشتر به‌ عنوان نوشیدنی سنگالی نیز می‌شناسند.<ref>Zorkot, Nabil ''(''2002). ''Cuisine de Côte d’Ivoire et d’Afrique de l’ouest'' éditions, Profoto.</ref>
-درمیان غذاهای ساحل‌ عاجی به «چِپ» هم باید اشاره کرد که نوعی برنج خیلی نرم‌‌شده است که با سبزیجات و گاهی کدو همراه می‌‌شود. اگر با مرغ سرو شود، به آن «چپ پوله» می‌‌گویند که بسیار محبوب ساحل‌ عاجی‌ها است. هرچند برای یک ساحل‌ عاجی، هیچ‌چیز جای «پوله بِرِزِه» را نمی‌گیرد که همان مرغی‌‌ست که در آتش هیزمی، بریان شده است. در ساحل‌ عاج ماهی را هم در آتش هیزمی بریان می‌کنند. البته ماهی را در خورشت‌ها هم زیاد استفاده می‌کند؛ مثلاً در خورشت «فُوی» (معادل کلمه برگ در زبان فرانسه) که شبیه «قرمه‌‌سبزی» یا «قلیه ماهی» است، ولی سبزیجات آن فرق می‌کند. ماهی ماشوار رُند یا آرواره گرد را می‌توان در این خورشت استفاده کرد.
+در میان غذاهای ساحل‌ عاجی به «چِپ» هم باید اشاره کرد که نوعی برنج خیلی نرم‌‌شده است که با سبزیجات و گاهی کدو همراه می‌‌شود. اگر با مرغ سرو شود، به آن «چپ پوله» می‌‌گویند که بسیار محبوب ساحل‌ عاجی‌ها است. هرچند برای یک ساحل‌ عاجی، هیچ‌ چیز جای «پوله بِرِزِه» را نمی‌گیرد که همان مرغی‌‌ست که در آتش هیزمی، بریان شده است. در [[ساحل عاج|ساحل‌ عاج]] ماهی را هم در آتش هیزمی بریان می‌کنند. البته ماهی را در خورشت‌ها هم زیاد استفاده می‌کند؛ مثلاً در خورشت «فُوی» (معادل کلمه برگ در زبان [[فرانسه]]) که شبیه «قرمه‌‌سبزی» یا «قلیه ماهی» است، ولی سبزیجات آن فرق می‌کند. ماهی ماشوار رُند یا آرواره گرد را می‌توان در این خورشت استفاده کرد.
-باید افزود که ساحل‌ عاجی‌ها، عادت به غذا خوردن در خارج از خانه دارند و بیشتر ایام سال را در رستوران‌های ارزان‌قیمت معروف به «مَکی» یا در غذاخوری‌های نه‌چندان بهداشتی کنار خیابان غذا می‌خورند. بسیاری از افراد دو وعده غذا می‌خورند که البته شامل یک صبحانه به‌شدت چرب و پرکالری می‌شود که بیشتر شامل یک نوع پیراشکی پرشده از گوشت است که به آن «بِنیِه» می‌‌گویند. ازلحاظ نوشیدنی هم آب جو، نوشیدنی ارزان و محبوب مسیحیان است. شراب و سایر نوشیدنی‌های گران‌قیمت‌تر مخصوص طبقه متوسط و ثروتمند است. آب جو که کارخانه معروف و قدیمی «سولیبرا» در ابیجان آن را تولید می‌کند، جزئی از هویت فرهنگی ساحل‌ عاجی‌ها شده است. مسلمانان مشروب نمی‌‌خورند، ولی به‌راحتی در رستوران‌ها در کنار دوستان مسیحی‌‌ خود که مشروبات الکلی می‌‌نوشند، بر سر یک میز حاضر می‌‌شوند.
+باید افزود که ساحل‌ عاجی‌ها، عادت به غذا خوردن در خارج از خانه دارند و بیشتر ایام سال را در رستوران‌های ارزان‌ قیمت معروف به «مَکی» یا در غذاخوری‌های نه‌ چندان بهداشتی کنار خیابان غذا می‌خورند. بسیاری از افراد دو وعده غذا می‌خورند که البته شامل یک صبحانه به‌ شدت چرب و پرکالری می‌شود که بیشتر شامل یک نوع پیراشکی پر شده از گوشت است که به آن «بِنیِه» می‌‌گویند. از لحاظ نوشیدنی هم آب جو، نوشیدنی ارزان و محبوب مسیحیان است. شراب و سایر نوشیدنی‌های گران‌قیمت‌تر مخصوص طبقه متوسط و ثروتمند است. آب جو که کارخانه معروف و قدیمی «سولیبرا» در [[ابیجان]] آن را تولید می‌کند، جزئی از هویت فرهنگی ساحل‌ عاجی‌ها شده است. مسلمانان مشروب نمی‌‌خورند، ولی به‌ راحتی در رستوران‌ها در کنار دوستان مسیحی‌‌ خود که مشروبات الکلی می‌‌نوشند، بر سر یک میز حاضر می‌‌شوند.<ref>حسینی، روح الله، خان آبادی، سعید(1400). جامعه و فرهنگ ساحل‌ عاج. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی]،ص.268-272.</ref>
+== نیز نگاه کنید به ==
+[[غذاهای سنتی ژاپن]]؛ [[غذای روسی]]؛ [[غذای کانادایی]]؛ [[غذاهای سنتی کوبا]]؛ [[غذای سنتی لبنان]]؛ [[غذاهای سنتی تونس]]؛ [[غذا در افغانستان]]؛ [[تنوع غذاهای چینی]]؛ [[غذاهای سنتی سنگال]]؛ [[غذای فرانسوی]]؛ [[غذاهای سنتی مالی]]؛ [[غذا در زیمبابوه]]؛ [[غذای تایلندی]]؛ [[غذای اوکراینی]]؛ [[غذای اسپانیایی]]؛ [[غذاهای سنتی اردن]]؛ [[غذاهای سنتی اتیوپی]]؛ [[غذاهای سنتی سیرالئون]]؛ [[غذاهای سنتی در قطر]]؛ [[غذاهای سنتی قزاقستان]]؛ [[غذای بنگلادشی]]؛ [[غذاهای سنتی سریلانکا]]؛ [[غذاهای سنتی تاجیکستان]]؛ [[غذاهای آرژانتینی]]
+== کتابشناسی ==
+<references />
+[[رده:سبک تغذیه و خوراک]]