شخصیت های فرهنگی ژاپن: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
(صفحه‌ای تازه حاوی « در اينجا منظور ما از مفاخر فرهنگي انسان‌هاي فرهيخته‌اي خواهد بود كه دست آوردهاي آنها در حوزه فرهنگ موجب مباهات و افتخار است. هنگامي هم كه صحبت از مفاخر فرهنگي ژاپن مي‌شود، بي شك بايد تمامي مفاخر اين كشور در طول تاريخ را در نظر داشت، اما از آ...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
در اینجا منظور ما از مفاخر فرهنگی انسان‌های فرهیخته‌ای خواهد بود که دست آوردهای آنها در حوزه فرهنگ موجب مباهات و افتخار است. هنگامی هم که صحبت از مفاخر فرهنگی [[ژاپن]] می‌شود، بی‌شک باید تمامی مفاخر این کشور در طول تاریخ را در نظر داشت، اما از آنجا که چنین کاری در این مختصر نمی‌گنجد، تنها به معرفی چند نفر از مفاخر این کشور در هر دوره اکتفا می‌کنیم.


=== [[شخصیت های فرهنگی دوران باستان ژاپن]] ===
[[پرونده:شوتوکو تایشی.jpg|بندانگشتی|شوتوکو تایشی]]
شوتوکو تایشی (574 تا 622): هر چند شوتوکو تایشی یکی از اشراف و سیاستمداران [[دوره آسوکا]] است، اما اعزام هیأت‌هایی از سوی او به [[چین]] و نیز پشتیبانی او از جذب و پذیرش [[فرهنگ چینی|فرهنگ چین]] و آسیا، او را به یکی از تأثیرگذارترین شخصیت‌ها در شکوفایی [[فرهنگ ژاپنی|فرهنگ ژاپن]] در دوره باستان بدل کرده است.


در اينجا منظور ما از مفاخر فرهنگي انسان‌هاي فرهيخته‌اي خواهد بود كه دست آوردهاي آنها در حوزه فرهنگ موجب مباهات و افتخار است. هنگامي هم كه صحبت از مفاخر فرهنگي [[ژاپن]] مي‌شود، بي شك بايد تمامي مفاخر اين كشور در طول تاريخ را در نظر داشت، اما از آنجا كه چنين كاري در اين مختصر نمي‌گنجد، تنها به معرفي چند نفر از مفاخر اين كشور در هر دوره اكتفا مي‌كنيم.
کوکای (774 تا 835): راهب بودایی اوایل [[دوره هیان]] که در [[چین]] درس خواند. او علاوه بر نقشش در تحول [[آیین بودا]] در [[ژاپن]]، به عنوان یک خطاط و ادیب درجه اول آن دوران هم شناخته شده است.


=== '''دوران باستان''' ===
موراساکی شیکی‌بو (حدود 973 تا 1014): نویسنده زن اواسط دوره هیان و از بزرگترین نویسندگان تاریخ ادبیات [[ژاپن]]. او خالق شاهکار «داستان گنجی» است که از آن با عنوان نخستین رمان جهان نام برده می‌شود.
شوتوكو تايشي (574 تا 622): هر چند شوتوكو تايشي يكي از اشراف و سياستمداران دوره آسوكا است، اما اعزام هيأت‌هايي از سوي او به چين و نيز پشتيباني او از جذب و پذيرش فرهنگ چين و آسيا، او را به يكي از تأثيرگذارترين شخصيت‌ها در شكوفايي فرهنگ ژاپن در دوره باستان بدل کرده است.


كوكاي (774 تا 835): راهب بودايي اوايل دوره هيان كه در چين درس خواند. او علاوه بر نقشش در تحول آيين بودا در ژاپن، به عنوان يك خطاط و اديب درجه اول آن دوران هم شناخته شده است.
==== سده‌های میانی ====
کامو نو چومِی (1155 تا 1216): شاعر و نویسنده اواخر دوره هیان و اوایل دوره کاما[[کورا]] که کتاب «یادداشت‌های کومه» (『方丈記』/Hōjōki) او یکی از سه شاهکار جستار نویسی در تاریخ ادبیات [[ژاپن]] به حساب می‌آید.


موراساكي شيكي‌بو (حدود 973 تا 1014): نويسنده زن اواسط دوره هيان و از بزرگترين نويسندگان تاريخ ادبيات ژاپن. او خالق شاهكار «داستان گنجي» است كه از آن با عنوان نخستين رمان جهان نام برده مي‌شود.
کان‌آمی (1333 تا 1384) و پسرش زه‌‌آمی (1363 تا 1443): هنرمندان نمایش ژاپنی که توانستند نمایش سنتی نو را تکامل ببخشند.


=== '''سده‌هاي مياني''' ===
سِشّو (雪舟/Seshshū(1420-1506)): راهب آیین ذن و نقاش نقاشی آب مرکب سومی‌ئه. او برای یادگیری به [[چین]] رفت و سبک‌های نقاشی آب و مرکب را آنجا فرا گرفت. بعد از برگشت به [[ژاپن]]، موفقیت‌های زیادی در استقلال نقاشی آب مرکب ژاپنی از چینی داشت و شاهکارهای زیادی خلق کرد.
كامو نو چومِی (1155 تا 1216): شاعر و نويسنده اواخر دوره هيان و اوايل دوره كاماكورا كه كتاب «يادداشت‌هاي كومه»[1] او يكي از سه شاهكار جستار نويسي در تاريخ ادبيات ژاپن به حساب مي‌آيد.


كان‌آمي (1333 تا 1384) و پسرش زه‌‌آمي (1363 تا 1443): هنرمندان نمايش ژاپني كه توانستند نمايش سنتي نو را تكامل ببخشند.
==== دوران مدرن نخستین ====
سِن نو ریکیو (千利休/Sen no Rikyū(1522-1591)): یکی از بزرگترین استادان چای.


سِشّو[2] (1420 تا 1506): راهب آيين ذن و نقاش نقاشي آب مركب سومی‌ئه. او براي يادگيري به چين رفت و سبك‌هاي نقاشي آب و مركب را آنجا فرا گرفت. بعد از برگشت به ژاپن، موفقيت‌هاي زيادي در استقلال نقاشي آب مركب ژاپني از چيني داشت و شاهكارهاي زيادي خلق كرد.
اِیتوکو کانو (狩野永徳/Kanō Eitoku (1543-1590)): از نقاشان سر آمد [[دوره موروماچی]] و معروفترین نقاش سبک کانوها (狩野派/Kanō ha)، سبکی که تا پایان [[دوره ادو]] سبک محوری در تاریخ [[نقاشی ژاپن]] بود.


=== '''دوران مدرن نخستين''' ===
میاموتو موساشی (宮本武蔵/Miyamoto Musashi(1584-1645)): سامورایی و هنرمند اوایل دوره ادو که امروزه در جهان به خاطر کتابش «کتاب پنج حلقه» (『五輪書』/Gorin sho) شخصیتی شناخته شده است.
سِن نو ريكيو[3] (1522 تا 1591): يكي از بزرگترين استادان چاي.


اِیتوكو كانو[4] (1543 تا 1590): از نقاشان سر آمد دوره موروماچي و معروفترين نقاش سبك كانوها[5]، سبكي كه تا پايان [[دوره ادو]] سبك محوري در تاريخ نقاشي ژاپن بود.
ماتسوئو باشو (1644 تا 1694): بزرگترین و مشهورترین شاعر هایکوسرای [[ژاپن]] است. او در خارج از مرزهای [[ژاپن]] هم بسیار شناخته شده است و هایکوی جهیدن وزغ در برکه کهن او احتمالا شناخته‌شده‌ترین شعر در جهان باشد.


مياموتو موساشي[6] (1584 تا 1645): سامورايي و هنرمند اوايل دوره ادو كه امروزه در جهان به خاطر كتابش «كتاب پنج حلقه»[7] شخصيتي شناخته شده است.
چیکاماتسو مونزائه‌مون (1653 تا 1725): نمایشنامه نویس مشهور دوره ادو که برای نمایش عروسکی جوروری و نیز کابوکی متن نمایش می‌نوشت.


ماتسوئو باشو (1644 تا 1694): بزرگترين و مشهورترين شاعر هايكوسراي ژاپن است. او در خارج از مرزهاي ژاپن هم بسيار شناخته شده است و هايكوي جهيدن وزغ در بركه كهن او احتمالا شناخته‌شده‌ترين شعر در جهان باشد.
کاتسوشیکا هوکوسایی (1760 تا 1849): از معروفترین نقاشان تاریخ نقاشی [[ژاپن]] که آثارش در سبک اوکی‌یوئه بودند.


چيكاماتسو مونزائه‌مون (1653 تا 1725): نمايشنامه نويس مشهور دوره ادو كه براي نمايش عروسكي جوروري و نيز كابوكي متن نمايش مي‌نوشت.
اوتاگاوا هیروشیگه (歌川広重/Utagawa Hiroshige (1797-1858)): نقاش سبک اوکی‌یوئه که برخی از آثارش به اروپا برده شد و بر هنرمندان بزرگ اروپایی تأثیر گذاشت.


كاتسوشيكا هوكوسايي (1760 تا 1849): از معروفترين نقاشان تاريخ نقاشي ژاپن كه آثارش در سبك اوكي‌يوئه بودند.
تاداتاکا اینو (伊能忠敬/Inō Tadataka(1745-1818)): او بازرگان بود، اما با صرف هفده سال وقت و پیمایش پیاده تمامی خاک [[ژاپن]] نخستین نقشه حقیقی از کشور [[ژاپن]] را ترسیم کرد.


اوتاگاوا هيروشيگه[8] (1797 تا 1858): نقاش سبك اوكي‌يوئه كه برخي از آثارش به اروپا برده شد و بر هنرمندان بزرگ اروپايي تأثير گذاشت.
==== دوران مدرن ====
شوئین یوشیدا (吉田松陰/Yoshida Shōin (1830-1859)): سامورایی، متفکر و معلم ژاپنی که از او با نام رهبر معنوی و نظریه پرداز اصلاحات میجی نام برده می‌شود.


تاداتاكا اينو[9] (1745 تا 1818): او بازرگان بود، اما با صرف هفده سال وقت و پيمايش پياده تمامي خاك ژاپن نخستين نقشه حقيقي از كشور ژاپن را ترسيم كرد.
یوکیچی فوکوزاوا (1835 تا 1901): متفکر و معلم ژاپنی دوره میجی که سهم زیادی در معرفی فرهنگ غربی به ژاپنی‌ها داشت.


=== '''دوران مدرن''' ===
ایچی‌یو هیگوچی (樋口一葉/Higuchi Ichiyō (1872-1896)): داستان نویس زن ژاپنی که عنوان نخستین داستان نویس زن [[ادبیات مدرن ژاپن]] را دارد. با اینکه مرگی زود هنگام در 24 سالگی داشت، اما از سرآمدان ادبیات مدرن [[ژاپن]] به حساب می‌آید.
شوئين يوشيدا[10] (1830 تا 1859): سامورايي، متفكر و معلم ژاپني كه از او با نام رهبر معنوي و نظريه پرداز اصلاحات ميجي نام برده مي‌شود.


يوكيچي فوكوزاوا (1835 تا 1901): متفكر و معلم ژاپني دوره ميجي كه سهم زيادي در معرفي فرهنگ غربي به ژاپني‌ها داشت.
کائورو اوسانای (小山内薫/Osanai Kaoru(1881-1928)): نویسنده، کارگردان و منتقد هنرهای نمایشی که عموما از او با عنوان پدر نمایش مدرن [[ژاپن]] یاد می‌شود.


ايچي‌يو هيگوچي[11] (1872 تا 1896): داستان نويس زن ژاپني كه عنوان نخستين داستان نويس زن ادبيات مدرن ژاپن را دارد. با اينكه مرگي زود هنگام در 24 سالگي داشت، اما از سرآمدان ادبيات مدرن ژاپن به حساب مي‌آيد.
ناتسومه سوسه‌کی (1867 تا 1916): یکی از نویسندگان محبوب و بزرگ ادبیات مدرن [[ژاپن]] است.


كائورو اوساناي[12] (1881 تا 1928): نويسنده، كارگردان و منتقد هنرهاي نمايشي كه عموما از او با عنوان پدر نمايش مدرن ژاپن ياد مي‌شود.
کِنجی میازاوا (1896 تا 1933): شاعر و نویسنده ادبیات کودک که محبوبیت بسیار بالایی در بین ژاپنی‌ها دارد.


ناتسومه سوسه‌كي (1867 تا 1916): يكي از نويسندگان محبوب و بزرگ ادبيات مدرن ژاپن است.
=== [[شخصیت های فرهنگی دوران معاصر ژاپن]] ===
[[پرونده:Kazuo Ishiguro.jpg|بندانگشتی|کازوئو ایشی‌گورو ]]
در دوران معاصر به خاطر گسترش ارتباطات جهانی و نیز توسعه رسانه‌ها، مسلما ژاپنی‌های بیشتری در جهان شناخته شده‌اند و فهرست نام آنها بسیار طولانی خواهد شد. برای مثال تا سال 2019 بیست و پنج نفر ژاپنی موفق شدند جایزه نوبل دریافت کنند که تقریبا همگی آنها در جهان و در زمینه تخصص خود شناخته شده هستند. در این بین دو نفر موفق به دریافت نوبل ادبیات شدند که به ترتیب کاواباتا یاسوناری و کِنزابورو اوئه بودند. همچنین کازوئو ایشی‌گورو (カズオ・イシグロ/Kazuo Ishiguro(1954- )) که 2017 نوبل ادبیات دریافت کرد، هر چند ملیت انگلیسی دارد، اما اصالتا ژاپنی و متولد ناگاساکی است. در زمینه ادبیات همچنین می‌توان از [[شخصیت های فرهنگی دوران معاصر ژاپن|شخصیت‌]]<nowiki/>های دیگری چون یوکی‌ئو میشیما (三島由紀夫/Mishima Yukio(1925-1970)) و هاروکی موراکامی (村上春樹/Murakami Haruki(1949- )) نام برد که موراکامی به واسطه تیراژ بالا و ترجمه آثارش به بیشتر زبان‌های دنیا، شناخته‌شده‌ترین نویسنده ژاپنی حال حاضر است.


كِنجي ميازاوا (1896 تا 1933): شاعر و نويسنده ادبيات كودك كه محبوبيت بسيار بالايي در بين ژاپني‌ها دارد.
در زمینه سینما هم، بعد از جهانی شدن سینمای این کشور در سال‌های بعد از جنگ جهانی دوم و درخشش فیلم‌های ژاپنی در جشنواره‌های فیلم معتبر جهانی، بسیاری از سینماگران این کشور در جهان شناخته شدند که از معروفترین آنها می‌توان به یاسوجیرو اوزو (小津安二郎/Ozu Yasujirō(1903-1963))، کِنجی میزوگوچی (溝口健二/Mizoguchi Kenji(1898-1956))، آکیرا کوروساوا (黒澤明/Kurosawa Akira(1910-1998))، میکی‌ئو ناروسه (成瀬巳喜男/Naruse Mikio(1905-1969))، توشیرو میفونه (三船敏郎/Mifune Toshirō(1920-1997).)، ناگیسا اوشیما (大島渚/Ōshima Nagisa(1932-2013))، تاکِشی کیتانو (北野武/Kitano Takeshi(1947- ))، کِن واتانابه (渡辺謙/Watanabe Ken(1959- )) و ... اشاره کرد. در زمینه پویانمایی، انیمه و مانگا هم با توجه به جایگاه جهانی [[ژاپن]] در این صنعت، این کشور دارای مفاخر فرهنگی زیادی است که از جمله می‌توان به اوسامو تِزوکا (手塚治虫/Tezuka Osamu(1928-1989))، ماچیکو هاسه‌گاوا (長谷川町子/Hasegawa Machiko(1920-1992))، هایائو میازاکی (宮崎駿/Miyazaki Hayao(1941- )) و ... اشاره کرد.
[[پرونده:Seiji Ozawa 1963.jpg|بندانگشتی|سِیجی اوزاوا]]
در زمینه موسیقی و با توجه به اهتمامی که این کشور بعد از اصلاحات میجی به ترویج موسیقی کلاسیک غربی داشته است، موسیقی‌دانان و نوازندگان زیادی از این کشور در غرب نام و آوازه‌ای برای خود و موسیقی [[ژاپن]] دست و پا کردند که بی‌شک معروفترین آنها توئورو تاکه‌میتسو (武満徹/Takemitsu Tooru(1930-1996)) و سِیجی اوزاوا (小澤征爾/Ozawa Seiji(1935- )) هستند. در زمینه معماری هم ما با نام‌های ژاپنی شناخته شده‌ای در جهان روبرو هستیم که شناخته‌ شده‌ترین آنها تادائو آندو (安藤忠雄/Andō Tadao(1941- )) و کنزو تانگه (丹下健三/Tange Kenzō(1913-2005)) هستند.  


=== '''دوران معاصر''' ===
علاوه بر این‌ها ما می‌توانیم در هنرها و زمینه‌های دیگر هم فهرستی از مفاخر فرهنگی این کشور بیاوریم که به دلیل پرهیز از طولانی شدن کلام به همین‌ها اکتفا می‌کنیم.<ref>ذاکری، قدرت اله (1402). "فرهنگ و نظام فرهنگی [[ژاپن]]". در پالیزدار، فرهاد، ذاکری، قدرت اله. جامعه و [[فرهنگ ژاپن در جهان|فرهنگ ژاپن]]. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص116-148.</ref><ref>پالیزدار، فرهاد، ذاکری، قدرت اله (۱۴۰۲). جامعه و فرهنگ ژاپن. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص166-167.</ref>
در دوران معاصر به خاطر گسترش ارتباطات جهاني و نيز توسعه رسانه‌ها، مسلما ژاپني‌هاي بيشتري در جهان شناخته شده‌اند و فهرست نام آنها بسيار طولاني خواهد شد. براي مثال تا سال 2019 بيست و پنج نفر ژاپني موفق شدند جايزه نوبل دريافت كنند كه تقريبا همگي آنها در جهان و در زمينه تخصص خود شناخته شده هستند. در اين بين دو نفر موفق به دريافت نوبل ادبيات شدند كه به ترتيب كاواباتا ياسوناري و كِنزابورو اوئه بودند. همچنين كازوئو ايشي‌گورو[13] كه 2017 نوبل ادبيات دريافت كرد، هر چند مليت انگليسي دارد، اما اصالتا ژاپني و متولد ناگاساكي است. در زمينه ادبيات همچنين مي‌توان از شخصيت‌هاي ديگري چون يوكي‌ئو ميشيما[14] و هاروكي موراكامي[15] نام برد كه موراكامي به واسطه تيراژ بالا و ترجمه آثارش به بيشتر زبان‌هاي دنيا، شناخته‌شده‌ترين نويسنده ژاپني حال حاضر است.


در زمينه سينما هم، بعد از جهاني شدن سينماي اين كشور در سال‌هاي بعد از جنگ جهاني دوم و درخشش فيلم‌هاي ژاپني در جشنواره‌هاي فيلم معتبر جهاني، بسياري از سينماگران اين كشور در جهان شناخته شدند كه از معروفترين آنها مي‌توان به ياسوجيرو اوزو[16]، كِنجي ميزوگوچي[17]، آكيرا كوروساوا[18]، ميكي‌ئو ناروسه[19]، توشیرو ميفونه[20]، ناگيسا اوشيما[21]، تاكِشي كيتانو[22]، كِن واتانابه[23] و ... اشاره كرد. در زمينه پويانمايي، انيمه و مانگا هم با توجه به جايگاه جهاني ژاپن در اين صنعت، اين كشور داراي مفاخر فرهنگي زيادي است كه از جمله مي‌توان به اوسامو تِزوكا[24]، ماچيكو هاسه‌گاوا[25]، هايائو ميازاكي[26] و ... اشاره كرد.


در زمينه موسيقي و با توجه به اهتمامي كه اين كشور بعد از اصلاحات ميجي به ترويج موسيقي كلاسيك غربي داشته است، موسيقي‌دانان و نوازندگان زيادي از اين كشور در غرب نام و آوازه‌اي براي خود و موسيقي ژاپن دست و پا كردند كه بي شك معروفترين آنها توئورو تاكه‌ميتسو[27] و سِیجي اوزاوا[28] هستند. در زمينه معماري هم ما با نام‌هاي ژاپني شناخته شده‌اي در جهان روبرو هستيم كه شناخته‌ شده‌ترين آنها تادائو آندو[29] و كنزو تانگه[30] هستند.


علاوه بر اين‌ها ما مي‌توانيم در هنرها و زمينه‌هاي ديگر هم فهرستي از مفاخر فرهنگي اين كشور بياوريم كه به دليل پرهيز از طولاني شدن كلام به همين‌ها اكتفا مي‌كنيم.
==نیز نگاه کنید به==
----[1] 『方丈記』/Hōjōki.


[2] 雪舟/Seshshū(1420-1506).
*[[نظام فرهنگی ژاپن]]
*[[شخصیت های فرهنگی تونس]]


[3] 千利休/Sen no Rikyū(1522-1591).
==کتابشناسی==


[4] 狩野永徳/Kanō Eitoku (1543-1590).
<references />
 
[5] 狩野派/Kanō ha.
 
[6] 宮本武蔵/Miyamoto Musashi(1584-1645).
 
[7] 『五輪書』/Gorin sho.
 
[8] 歌川広重/Utagawa Hiroshige (1797-1858).
 
[9] 伊能忠敬/Inō Tadataka(1745-1818).
 
[10] 吉田松陰/Yoshida Shōin (1830-1859).
 
[11] 樋口一葉/Higuchi Ichiyō (1872-1896).
 
[12] 小山内薫/Osanai Kaoru(1881-1928).
 
[13] カズオ・イシグロ/Kazuo Ishiguro(1954-    ).
 
[14] 三島由紀夫/Mishima Yukio(1925-1970).
 
[15] 村上春樹/Murakami Haruki(1949-   ).
 
[16] 小津安二郎/Ozu Yasujirō(1903-1963).
 
[17] 溝口健二/Mizoguchi Kenji(1898-1956).
 
[18] 黒澤明/Kurosawa Akira(1910-1998).
 
[19] 成瀬巳喜男/Naruse Mikio(1905-1969).
 
[20] 三船敏郎/Mifune Toshirō(1920-1997).
 
[21] 大島渚/Ōshima Nagisa(1932-2013).
 
[22] 北野武/Kitano Takeshi(1947-   ).
 
[23] 渡辺謙/Watanabe Ken(1959-   ).
 
[24] 手塚治虫/Tezuka Osamu(1928-1989).
 
[25] 長谷川町子/Hasegawa Machiko(1920-1992).
 
[26] 宮崎駿/Miyazaki Hayao(1941-   ).
 
[27] 武満徹/Takemitsu Tooru(1930-1996).
 
[28] 小澤征爾/Ozawa Seiji(1935-   ).
 
[29] 安藤忠雄/Andō Tadao(1941-   ).
 
[30] 丹下健三/Tange Kenzō(1913-2005).

نسخهٔ کنونی تا ‏۴ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۴۰

در اینجا منظور ما از مفاخر فرهنگی انسان‌های فرهیخته‌ای خواهد بود که دست آوردهای آنها در حوزه فرهنگ موجب مباهات و افتخار است. هنگامی هم که صحبت از مفاخر فرهنگی ژاپن می‌شود، بی‌شک باید تمامی مفاخر این کشور در طول تاریخ را در نظر داشت، اما از آنجا که چنین کاری در این مختصر نمی‌گنجد، تنها به معرفی چند نفر از مفاخر این کشور در هر دوره اکتفا می‌کنیم.

شخصیت های فرهنگی دوران باستان ژاپن

شوتوکو تایشی

شوتوکو تایشی (574 تا 622): هر چند شوتوکو تایشی یکی از اشراف و سیاستمداران دوره آسوکا است، اما اعزام هیأت‌هایی از سوی او به چین و نیز پشتیبانی او از جذب و پذیرش فرهنگ چین و آسیا، او را به یکی از تأثیرگذارترین شخصیت‌ها در شکوفایی فرهنگ ژاپن در دوره باستان بدل کرده است.

کوکای (774 تا 835): راهب بودایی اوایل دوره هیان که در چین درس خواند. او علاوه بر نقشش در تحول آیین بودا در ژاپن، به عنوان یک خطاط و ادیب درجه اول آن دوران هم شناخته شده است.

موراساکی شیکی‌بو (حدود 973 تا 1014): نویسنده زن اواسط دوره هیان و از بزرگترین نویسندگان تاریخ ادبیات ژاپن. او خالق شاهکار «داستان گنجی» است که از آن با عنوان نخستین رمان جهان نام برده می‌شود.

سده‌های میانی

کامو نو چومِی (1155 تا 1216): شاعر و نویسنده اواخر دوره هیان و اوایل دوره کاماکورا که کتاب «یادداشت‌های کومه» (『方丈記』/Hōjōki) او یکی از سه شاهکار جستار نویسی در تاریخ ادبیات ژاپن به حساب می‌آید.

کان‌آمی (1333 تا 1384) و پسرش زه‌‌آمی (1363 تا 1443): هنرمندان نمایش ژاپنی که توانستند نمایش سنتی نو را تکامل ببخشند.

سِشّو (雪舟/Seshshū(1420-1506)): راهب آیین ذن و نقاش نقاشی آب مرکب سومی‌ئه. او برای یادگیری به چین رفت و سبک‌های نقاشی آب و مرکب را آنجا فرا گرفت. بعد از برگشت به ژاپن، موفقیت‌های زیادی در استقلال نقاشی آب مرکب ژاپنی از چینی داشت و شاهکارهای زیادی خلق کرد.

دوران مدرن نخستین

سِن نو ریکیو (千利休/Sen no Rikyū(1522-1591)): یکی از بزرگترین استادان چای.

اِیتوکو کانو (狩野永徳/Kanō Eitoku (1543-1590)): از نقاشان سر آمد دوره موروماچی و معروفترین نقاش سبک کانوها (狩野派/Kanō ha)، سبکی که تا پایان دوره ادو سبک محوری در تاریخ نقاشی ژاپن بود.

میاموتو موساشی (宮本武蔵/Miyamoto Musashi(1584-1645)): سامورایی و هنرمند اوایل دوره ادو که امروزه در جهان به خاطر کتابش «کتاب پنج حلقه» (『五輪書』/Gorin sho) شخصیتی شناخته شده است.

ماتسوئو باشو (1644 تا 1694): بزرگترین و مشهورترین شاعر هایکوسرای ژاپن است. او در خارج از مرزهای ژاپن هم بسیار شناخته شده است و هایکوی جهیدن وزغ در برکه کهن او احتمالا شناخته‌شده‌ترین شعر در جهان باشد.

چیکاماتسو مونزائه‌مون (1653 تا 1725): نمایشنامه نویس مشهور دوره ادو که برای نمایش عروسکی جوروری و نیز کابوکی متن نمایش می‌نوشت.

کاتسوشیکا هوکوسایی (1760 تا 1849): از معروفترین نقاشان تاریخ نقاشی ژاپن که آثارش در سبک اوکی‌یوئه بودند.

اوتاگاوا هیروشیگه (歌川広重/Utagawa Hiroshige (1797-1858)): نقاش سبک اوکی‌یوئه که برخی از آثارش به اروپا برده شد و بر هنرمندان بزرگ اروپایی تأثیر گذاشت.

تاداتاکا اینو (伊能忠敬/Inō Tadataka(1745-1818)): او بازرگان بود، اما با صرف هفده سال وقت و پیمایش پیاده تمامی خاک ژاپن نخستین نقشه حقیقی از کشور ژاپن را ترسیم کرد.

دوران مدرن

شوئین یوشیدا (吉田松陰/Yoshida Shōin (1830-1859)): سامورایی، متفکر و معلم ژاپنی که از او با نام رهبر معنوی و نظریه پرداز اصلاحات میجی نام برده می‌شود.

یوکیچی فوکوزاوا (1835 تا 1901): متفکر و معلم ژاپنی دوره میجی که سهم زیادی در معرفی فرهنگ غربی به ژاپنی‌ها داشت.

ایچی‌یو هیگوچی (樋口一葉/Higuchi Ichiyō (1872-1896)): داستان نویس زن ژاپنی که عنوان نخستین داستان نویس زن ادبیات مدرن ژاپن را دارد. با اینکه مرگی زود هنگام در 24 سالگی داشت، اما از سرآمدان ادبیات مدرن ژاپن به حساب می‌آید.

کائورو اوسانای (小山内薫/Osanai Kaoru(1881-1928)): نویسنده، کارگردان و منتقد هنرهای نمایشی که عموما از او با عنوان پدر نمایش مدرن ژاپن یاد می‌شود.

ناتسومه سوسه‌کی (1867 تا 1916): یکی از نویسندگان محبوب و بزرگ ادبیات مدرن ژاپن است.

کِنجی میازاوا (1896 تا 1933): شاعر و نویسنده ادبیات کودک که محبوبیت بسیار بالایی در بین ژاپنی‌ها دارد.

شخصیت های فرهنگی دوران معاصر ژاپن

کازوئو ایشی‌گورو

در دوران معاصر به خاطر گسترش ارتباطات جهانی و نیز توسعه رسانه‌ها، مسلما ژاپنی‌های بیشتری در جهان شناخته شده‌اند و فهرست نام آنها بسیار طولانی خواهد شد. برای مثال تا سال 2019 بیست و پنج نفر ژاپنی موفق شدند جایزه نوبل دریافت کنند که تقریبا همگی آنها در جهان و در زمینه تخصص خود شناخته شده هستند. در این بین دو نفر موفق به دریافت نوبل ادبیات شدند که به ترتیب کاواباتا یاسوناری و کِنزابورو اوئه بودند. همچنین کازوئو ایشی‌گورو (カズオ・イシグロ/Kazuo Ishiguro(1954- )) که 2017 نوبل ادبیات دریافت کرد، هر چند ملیت انگلیسی دارد، اما اصالتا ژاپنی و متولد ناگاساکی است. در زمینه ادبیات همچنین می‌توان از شخصیت‌های دیگری چون یوکی‌ئو میشیما (三島由紀夫/Mishima Yukio(1925-1970)) و هاروکی موراکامی (村上春樹/Murakami Haruki(1949- )) نام برد که موراکامی به واسطه تیراژ بالا و ترجمه آثارش به بیشتر زبان‌های دنیا، شناخته‌شده‌ترین نویسنده ژاپنی حال حاضر است.

در زمینه سینما هم، بعد از جهانی شدن سینمای این کشور در سال‌های بعد از جنگ جهانی دوم و درخشش فیلم‌های ژاپنی در جشنواره‌های فیلم معتبر جهانی، بسیاری از سینماگران این کشور در جهان شناخته شدند که از معروفترین آنها می‌توان به یاسوجیرو اوزو (小津安二郎/Ozu Yasujirō(1903-1963))، کِنجی میزوگوچی (溝口健二/Mizoguchi Kenji(1898-1956))، آکیرا کوروساوا (黒澤明/Kurosawa Akira(1910-1998))، میکی‌ئو ناروسه (成瀬巳喜男/Naruse Mikio(1905-1969))، توشیرو میفونه (三船敏郎/Mifune Toshirō(1920-1997).)، ناگیسا اوشیما (大島渚/Ōshima Nagisa(1932-2013))، تاکِشی کیتانو (北野武/Kitano Takeshi(1947- ))، کِن واتانابه (渡辺謙/Watanabe Ken(1959- )) و ... اشاره کرد. در زمینه پویانمایی، انیمه و مانگا هم با توجه به جایگاه جهانی ژاپن در این صنعت، این کشور دارای مفاخر فرهنگی زیادی است که از جمله می‌توان به اوسامو تِزوکا (手塚治虫/Tezuka Osamu(1928-1989))، ماچیکو هاسه‌گاوا (長谷川町子/Hasegawa Machiko(1920-1992))، هایائو میازاکی (宮崎駿/Miyazaki Hayao(1941- )) و ... اشاره کرد.

سِیجی اوزاوا

در زمینه موسیقی و با توجه به اهتمامی که این کشور بعد از اصلاحات میجی به ترویج موسیقی کلاسیک غربی داشته است، موسیقی‌دانان و نوازندگان زیادی از این کشور در غرب نام و آوازه‌ای برای خود و موسیقی ژاپن دست و پا کردند که بی‌شک معروفترین آنها توئورو تاکه‌میتسو (武満徹/Takemitsu Tooru(1930-1996)) و سِیجی اوزاوا (小澤征爾/Ozawa Seiji(1935- )) هستند. در زمینه معماری هم ما با نام‌های ژاپنی شناخته شده‌ای در جهان روبرو هستیم که شناخته‌ شده‌ترین آنها تادائو آندو (安藤忠雄/Andō Tadao(1941- )) و کنزو تانگه (丹下健三/Tange Kenzō(1913-2005)) هستند.

علاوه بر این‌ها ما می‌توانیم در هنرها و زمینه‌های دیگر هم فهرستی از مفاخر فرهنگی این کشور بیاوریم که به دلیل پرهیز از طولانی شدن کلام به همین‌ها اکتفا می‌کنیم.[۱][۲]


نیز نگاه کنید به

کتابشناسی

  1. ذاکری، قدرت اله (1402). "فرهنگ و نظام فرهنگی ژاپن". در پالیزدار، فرهاد، ذاکری، قدرت اله. جامعه و فرهنگ ژاپن. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص116-148.
  2. پالیزدار، فرهاد، ذاکری، قدرت اله (۱۴۰۲). جامعه و فرهنگ ژاپن. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص166-167.