تلویزیون در چین: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
=== | در سرتاسر نیمه ی نخست قرن بیستم، سرزمین [[چین]] در گیر جنگ های مستمر داخلی و تجاوز خارجی(ژاپن) بود، لذا زیر ساخت های ناقص، ابتدایی و توسعه نیافته ی ارتباطات موجود نیز در این درگیری ها نابود شده و یا در خدمت نیروهای نظامی بود. به همین جهت، تا سال 1958 میلادی، زمینه برای تأسیس ایستگاه پخش تلویزیونی فراهم نبود. | ||
=== [[تاریخچه ی تلویزیون در چین]] === | |||
نخستین ایستگاه تلویزیونی در [[چین]](تلویزیون [[پکن]]) در اول ماه مه سال1958راه اندازی شد و طی دو سال تعداد این ایستگاه ها در شهرهای مختلف به 12مورد رسید. در اوایل دهه ی1960 که اتحاد جماهیر شوروی سابق کمک های مالی و فنی خود را به کشور [[چین]] قطع کرد، توسعه ی ایستگاه های نوپای تلویزیونی نیز در این کشور دچار بحران شده و از 23 ایستگاه به 5 ایستگاه کاهش یافته و بقیه تعطیل شدند. با آغاز انقلاب فرهنگی(1966 تا1976) همه ی برنامه های تلویزیونی ایستگاه های مختلف یکسان شدند تا سیاست های «مبارزات طبقاتی»، «ضد امپریالیستی، ضد بورژوازی، و ضد سرمایه داری» [[حزب کمونیست و احیای هویت ملی چین|حزب کمونیست]] و اندیشه های [[مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین|مائو]] را تبلیغ و تشریح کنند. لذا، پخش برنامه های عادی تلویزیون [[پکن]] و متعاقب آن در سایر ایستگاه های محلی در سال1967 متوقف شد. تنها در اوایل دهه ی1970 بود که برنامه های تلویزیونی به تدریج عادی شده و گسترش یافت. در این دوران، بخش خصوصی و رسانه های خارجی حق حضور در گسترش رسانه ای دیداری و شنیداری نداشته و تمام مراحل سیاست گذاری، تولید و پخش برنامه ها در اختیار حزب و دولت بود. سیاست [[مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین|مائو]] این بود که تلویزیون باید«چشم، گوش و زبان» حزب باشد و کاملا در خدمت تبلیغ سیاست های حزبی و دولت قرار گیرد. به همین جهت، کنترل شدیدی بر تولید و پخش تمام برنامه های این رسانه اعمال می شد و از سوی بخش تبلیغات حزب و مدیرکل(وزارت) رادیو، فیلم و تلویزیون تحت نظارت قرار داشت. ایستگاه های محلی هم به همین منوال تحت کنترل و نظارت کمیته ی محلی حزب و نماینده ی نهاد دولتی فوق در آن استان قرار داشتند. برنامه های قابل پخش نیز محدود به اخبار، تفسیر سیاسی، بیانیه های سیاسی و تبلیغاتی حزبی و دولتی و برخی برنامه های تفریحی مورد تأیید کمیته ی تبلیغات حزب می شد. پخش فیلم ها و برنامه های خارجی تنها یک درصد از برنامه ها را تشکیل می داد. آن هم صرفا شامل برنامه های تولید شده در کشورهای سوسیالیستی می شد.<ref>MBC. The Museum of Boroadcast Communication: www.museum.tv.China</ref> | |||
=== توسعه ی تلویزیون در چین پس از اجرای اصلاحات === | |||
در دوران پس از اجرای اصلاحات، تلویزیون مهمترین رسانه ای بود که به سرعت توسعه یافت. در اول ماه مه سال1978، تلویزیون [[پکن]] به تلویزیون مرکزی [[چین]] (China Central Television. (CCTV)) به عنوان تنها شبکه ی سراسری ملی، تغییر نام داد. در سال1994 در سرتاسر کشور بیش از700 ایستگاه تلویزیونی فعالیت می کرد که یک ایستگاه(سیسیتیوی) سراسری، 30 ایستگاه استانی، 300شبکه ی منطقه ای، و 350 ایستگاه محلی بود. در همین مدت، تعداد دارندگان دستگاه تلویزیون از چند هزار خانواده در سال 1960 به بیش از 230میلیون خانواده در سال 1993 و تعداد بینندگان از 18 میلیون نفر در سال 1975 به 900میلیون بیننده در سال 1993رسید که بزرگترین شبکه ی تلویزیونی از نظر بیننده در جهان به شمار می رفت. | در دوران پس از اجرای اصلاحات، تلویزیون مهمترین رسانه ای بود که به سرعت توسعه یافت. در اول ماه مه سال1978، تلویزیون [[پکن]] به تلویزیون مرکزی [[چین]] (China Central Television. (CCTV)) به عنوان تنها شبکه ی سراسری ملی، تغییر نام داد. در سال1994 در سرتاسر کشور بیش از700 ایستگاه تلویزیونی فعالیت می کرد که یک ایستگاه(سیسیتیوی) سراسری، 30 ایستگاه استانی، 300شبکه ی منطقه ای، و 350 ایستگاه محلی بود. در همین مدت، تعداد دارندگان دستگاه تلویزیون از چند هزار خانواده در سال 1960 به بیش از 230میلیون خانواده در سال 1993 و تعداد بینندگان از 18 میلیون نفر در سال 1975 به 900میلیون بیننده در سال 1993رسید که بزرگترین شبکه ی تلویزیونی از نظر بیننده در جهان به شمار می رفت. | ||
در سال1980، تلویزیون مرکزی [[چین در یک نگاه|چین]] با برخی از کمپانی های خارجی قرار داد مبادله ی برنامه امضا کرده و از تسهیلات ماهواره ای دریافت و پخش اخبار جهان بهره مند گردید. در سال1986، این ایستگاه نخستین کانال انگلیسی زبان خود را راه اندازی کرد و متعاقب آن سایر ایستگاه های استانی نیز اقدام به راه اندازی کانال خبری به زبان انگلیسی کردند. کانال های آموزشی نیز به سرعت گسترش یافته و دوره های آموزشی تحصیلات تکمیلی و فنی و حرفه ای فراگیر شده و میلیون ها معلم، دانش آموز و دانشجو، و کشاورز در سراسر کشور تحت آموزش این شبکه ها قرار گرفتند. توان تولید برنامه های مختلف نیز به شدت افزایش یافت و برنامه های خبری تلویزیون مرکزی از 3 مورد در روز به 11 مورد رسید. طبق آمار، درحال حاضر تعداد ایستگاه های رلهی برنامه های تلویزیونی در سرتاسر این کشور از مرز 10هزار گذشته و میزان ایستگاه های ماهواره ای و زمینی ارسال و دریافت برنامه به بیش از 50هزار مورد رسیده و سراسر کشور و بخش عظیمی از جهان را تحت پوشش قرار داده است. | در سال1980، تلویزیون مرکزی [[چین در یک نگاه|چین]] با برخی از کمپانی های خارجی قرار داد مبادله ی برنامه امضا کرده و از تسهیلات ماهواره ای دریافت و پخش اخبار جهان بهره مند گردید. در سال1986، این ایستگاه نخستین کانال انگلیسی زبان خود را راه اندازی کرد و متعاقب آن سایر ایستگاه های استانی نیز اقدام به راه اندازی کانال خبری به زبان انگلیسی کردند. کانال های آموزشی نیز به سرعت گسترش یافته و دوره های آموزشی تحصیلات تکمیلی و فنی و حرفه ای فراگیر شده و میلیون ها معلم، دانش آموز و دانشجو، و کشاورز در سراسر کشور تحت آموزش این شبکه ها قرار گرفتند. توان تولید برنامه های مختلف نیز به شدت افزایش یافت و برنامه های خبری تلویزیون مرکزی از 3 مورد در روز به 11 مورد رسید. طبق آمار، درحال حاضر تعداد ایستگاه های رلهی برنامه های تلویزیونی در سرتاسر این کشور از مرز 10هزار گذشته و میزان ایستگاه های ماهواره ای و زمینی ارسال و دریافت برنامه به بیش از 50هزار مورد رسیده و سراسر کشور و بخش عظیمی از جهان را تحت پوشش قرار داده است. | ||
=== | === [[مهمترین شبکه ی تلویزیونی چین]] === | ||
تلویزیون مركزی [[چین]] بزرگترین و قدرتمندترین ایستگاه تلویزیونی [[چین]] است و با بیش از 250 سازمان تلویزیونی از 130 كشور مبادلات برنامه ای و روابط تجاری دارد. این تلویزیون سه شبكه ی اختصاصی خبر، كودك، و موسیقی را راه اندازی نموده است.<ref>www.China.org.cn</ref> | |||
تلویزیون مركزی [[چین]](CCTV)، با 22 كانال تنها شبكه ی ملی [[چین]] است که بخش بزرگی از بازار تولید و پخش برنامه های تلویزیونی را در [[چین]] در اختیار دارد. این شبکه ی تلویزیونی با حدود 10 هزار كارمند و با درآمدی بسیار بالا، تحت نظارت دو جانبه ی اداره ی تبلیغات(مسئول نهایی محتوای رسانه ها) و اداره ی كل رادیو، فیلم و تلویزیون دولتی (كه عملیات و برنامه ها را فرماندهی می كند) اداره می شود. معاون وزیر به عنوان رئیس تلویزیون مركزی هم هست. مدیران اصلی و سایر مسئولان توسط دولت منصوب می شوند. این شبكه اخبار ویژه ی خود را تهیه كرده و روزانه 11 بار خبر پخش کرده و قویترین و پركارترین تولید كننده ی برنامه های تلویزیونی در این كشور به شمار می رود. سیسیتیوی تنها شبكه ای است كه مجوز خرید فیلم از خارج را دارد. تمامی شبكه های محلی باید اخبار ساعت 7 شب این شبكه را پوشش دهند. تقریبا 500 میلیون نفر مرتب این برنامه ی خبری را تماشا می كنند. - <ref>کتاب سبز چین (1380)، ''دفتر مطالعات سياسي و بين المللي،'' تهران.ص 114-115.</ref> اگر چه سی سی تی وی قویترین شبكه ی [[چین]] است اما تنها 30 درصد مردم [[چین]] بیننده ی آن هستند. | |||
علاوه بر 300 كانال شبكه های | علاوه بر 300 كانال شبكه های بین المللی، سراسری و استانی [[چین]] كه در [[پکن|پكن]] نیز قابل دریافت هستند، شبكه ی (BTV) مخصوص [[پکن|پكن]] بوده و در اغلب مناطق [[چین]] نیز قابل دریافت است. این شبكه 14 كانال دارد و هر كانال به موضوع خاصی همچون ورزش، فیلم های سینمایی، تئاتر، آموزش، خبر و ... می پردازد و برنامه های متنوعی به [[زبان چینی]] برای شهروندان پكنی تهیه و پخش می كند. میزان پوشش رادیو و تلویزیون سراسری در این شهر 99/99 درصد و سطح پوشش تلویزیون های كابلی 64 درصد است.<ref>سابقی، علی محمد (1386). "تجربیاتی از کلان شهر پکن (پایتخت چین)". ''نشر شهر.ص25-26.''</ref> | ||
=== | === ایجاد فضای بازتر برای برنامه های تلویزیونی === | ||
پس از اجرای اصلاحات در اواخر دهه ی1970، فضا برای فعالیت شبکه های تلویزیونی به طور چشمگیری بازتر شده و این تحول افزون بر بخش های فنی و اقتصادی، شامل بخش های سیاسی و فرهنگی نیز گردید. | پس از اجرای اصلاحات در اواخر دهه ی1970، فضا برای فعالیت شبکه های تلویزیونی به طور چشمگیری بازتر شده و این تحول افزون بر بخش های فنی و اقتصادی، شامل بخش های سیاسی و فرهنگی نیز گردید.نخستین قدم برای ایجاد فضای باز در تلویزیون، رفع محدودیت از وارد کردن برنامه های خارجی بود. طی 20سال پیش از اصلاحات تنها شرکت شبکه ی ملی مجاز به وارد کردن برنامه های تلویزیون خارجی بود که از نظر کمیت محدود و از نظر محتوا صرفا شامل برنامه های سیاسی و ایدئولوژیکی می گردید. با رفع این محدودیت ها در سال1986، شرکت تولید برنامه های تلویزیونی آمریکایی لوریمار (Lorimar)، با امضای قراردادی با تلویزیون مرکزی [[چین]]، یک جا بیش از 7500ساعت برنامه ی تفریحی تولید آمریکا را در اختیار تلویزیون [[چین]] قرار داد. امروزه تمام شبکه ها برای پر کردن ساعات پخش خود از برنامه های تولید خارج استفاده می کنند. | ||
دومین قدم ایجاد شده در این فضا سازماندهی فستیوال های بین المللی تلویزیونی بود که در سال1986 نخستین فستیوال تلویزیونی [[چین]] در [[شانگهای]] برگزار شد و امروزه بزرگترین در نوع خود در آسیا و یکی از معتبرترین فستیوال های تلویزیونی جهان به شمار می رود. هفته ی بین المللی تلویزیون [[پکن]]، فستیوال تلویزیونی سیچوان نیز جزو این فستیوال ها می باشند. در این فستیوال ها، افزون بر داوری و اعطای جوایز، مبادلات آكادمیك، واردات و صادرات برنامه های تلویزیونی هم انجام می شود. فستیوال [[شانگهای]] بزرگترین بازار مبادله ی برنامه تلویزیونی در آسیاست.<ref>www.China.org.cn</ref> | |||
سومین قدم، باز شدن فضای پخش تبلیغات و آگهی است که از نظر اقتصادی شبکه های تلویزیونی را مستقل تر و متکی به خود کرده و از این طریق بخش اعظمی از هزینه های مالی تأمین و وابستگی آن ها به بودجه های دولتی کمتر شده است. در سال های اخیر اغلب شبکه ها تجاری شده و برخی تا 70درصد هزینه های خود را از طریق پخش آگهی تأمین می کنند. البته، با افزایش بیش از حد ساعاتی که شبکه های تلویزیونی به پخش تبلیغات و آگهی اختصاص می دادند، از سال 2011 محدویت هایی برای پخش آگهی به نفع تماشگران برنامه های تلویزیونی از سوی دولت اعمال گردید.سیاست های جدید [[حزب کمونیست و احیای هویت ملی چین|حزب کمونیست]] [[چین]] در زمینه های سیاست مدرن سازی، تمرکز زدایی، تکثر گرایی و رفع محدودیت ها نیز زمینه را برای توسعه ی هرچه بیشتر انواع رسانه های تلویزیونی فراهم ساخته است.(←[[ایجاد فضای بازتر برای برنامه های تلویزیونی در چین]]) | |||
=== [[شبکه های ماهواره ای در چین]] === | |||
در اوایل دهه ی1990، كانال های ماهواره ای تلویزیون برای پخش بین المللی وارد عرصه ی رسانه ای شدند. در سال 1992، شبکه ی چهار سیسیتیوی، به عنوان نخستین كانال تلویزیونی بین المللی [[چین]] به [[زبان چینی]] و برای چینی های سراسر دنیا شروع به پخش برنامه كرد. در سال2000، کانال 9شبکه ی سیسیتیوی بین المللی، به زبان انگلیسی بیست و چهار ساعته فعال شد. در حال حاضر، کانال های عربی، روسی، فرانسوی، و پرتغالی این شبکه نیز به پخش برنامه می پردازند. در حال حاضر، کانال بین الملل سیسیتیوی، 98 درصد كره ی زمین را پوشش می دهد و در خارج از [[چین]] 45 میلیون نفر آبونمان آن شده اند. مخاطبان این كانال ها هم از تنها چینی های مقیم خارج تغییر یافته است. اگر چه بینندگان چینی مقیم خارج مهم هستند، ولی اكنون تمركز بر روی جامعه ی آمریكا، اروپا و كشورهای همسایه قرار گرفته است. سكوی تلویزیونی دیوار بزرگ (The Great Wall TV Platform) كه در سال 2004 تأسیس شده است از نمونه تلاش های متمركز و هماهنگ [[چین]] برای گسترش و تعمیق نفوذ رسانه های چینی در بازار رسانه ای جهان است. این سكو تا كنون خدمات ماهواره ای را مستقیما به منازل آمریكا، اروپا، كانادا، آسیا، آفریقا، و آمریكای لاتین وصل كرده است.<ref>www.eai.nus.edu.sg</ref> در مجموع هم اینک 37شبکه ی ماهواره ای از [[پکن]] و سایر استان های [[چین]] به زبان ماندارین و 8شبکه ی ماهواره ای به غیر زبان ماندارین، مانند کره ای، قزاقی، اویغوری، تبتی و... و 3شبکه ی ماهواره ای انیمیشن و کارتونی و 11شبکه ی ماهواره ای پولی از [[چین]] برنامه پخش می کنند. | |||
=== [[شبکه های کابلی و دیجیتالی در چین]] === | |||
در سال1991میلادی، نخستین شبکه ی کابلی در [[چین]] شکل گرفت و از سال1992 رسما در [[چین]] شروع به كار كرد. در سال1996 تلویزیون مركزی [[چین]] 3 ماهواره و 4 ایستگاه انتقال از شركت پان امریكن اجاره كرد و از آن پس برنامه های خود را در سرتاسر جهان پخش کرد. <ref>کتاب سبز چین (1380)، ''دفتر مطالعات سياسي و بين المللي،'' تهران.ص114.</ref> | |||
هم اینک تعداد شبکه های کابلی در این کشور از مرز 20هزار شبکه گذشته که مهمترین آنها شبکه ی تلویزیون کابلی [[شانگهای]] است که بیش از 2میلیون مشترک داشته و بزرگترین شبکه ی کابلی جهان از نظر تعداد مشترکان به شمار می رود. این شبکه دارای 12 کانال است که تمامی زمینه های خبری، سیاسی، اقتصادی، آموزشی، ورزشی، موسیقی، خدمات عمومی، تفریحی و... را پوشش می دهد. | |||
در | |||
براساس آمار، در پایان سال2008، بیش از44/5 میلیون مشترک تلویزیون کابلی دیجیتالی در [[چین]] وجود دارد. طبق برنامه ها و سیاست گذاری های صورت گرفته توسط دولت [[چین]]، تا سال 2010 اغلب شهرها و مناطق [[چین]] تحت پوشش تلویزیون دیجیتالی قرار گرفته و تا سال 2015 و فراگیر شدن تلویزیون دیجیتالی، پخش برنامه به صورت آنالوگ متوقف خواهد شد و [[چین]] از تولید کننده ی تلویزیون های معمولی به یکی از تولید کنندگان تلویزیون های دیجیتالی تبدیل خواهد شد. | |||
=== [[بخش خصوصی در تولید و تامین برنامه های تلویزیونی در چین]] === | |||
گسترش شبكه های تلویزبونی و اصلاحات صورت گرفته در قوانین و مقررات كنترل و نظارت بر رسانه های عمومی، موجب شده كه بخش خصوصی حداقل در زمینه ی تولید برنامه های تلویزیونی، بخش دولتی را به چالش كشیده و دراین زمینه سلطه ی خود را بر تولید فیلم و سریال و برنامه های متنوع تلویزیونی به گستراند. با توجه به فاصله ی زیاد بین عرضه و تقاضا و كم هزینه تر بودن تولیدات بخش خصوصی، در حال حاضر اغلب شبكه های تلویزیونی تولید برنامه های خود را به بخش خصوصی واگذار كرده و هزینه ی خرید این برنامه ها را نیز از طریق پخش آگهی های تولید كنندگان صنعتی بخش خصوصی تأمین می كنند. | |||
در واقع می توان گفت در حال حاضر بخش دولتی تنها كنترل و نظارت بر اجرای قوانین و مقررات را در دست داشته و این تولید كنندگان بخش خصوصی هستند كه نیازهای شبكه های تلویزیونی را از نظر برنامه تأمین می كنند. بخش خصوصی90 درصد برنامه های شبكه های كابلی را تولید می كنند و در مورد شبكه های غیر كابلی هم سهم عمده ای را به خود اختصاص داده‌اند. چون تأمین برنامه برای انبوه شبكه های تلویزیونی موجود و همزمان مدیریت بر این مجموعه كاری سخت و طاقت فرسا است. لذا، بخش تولید با استفاده از امكانات بخش خصوصی و تولیدات مشترك و مبادله و خرید برنامه از كشورهای خارجی، نیازهای خود را تأمین می كند. پس از اجرای اصلاحات، خیل عظیمی از تولیدات شركت های خارجی در زمینه های علمی، آموزشی، ورزشی، تفریحی و سرگرمی و فیلم و سریال با دوبله شدن به ز[[زبان چینی|بان چینی]] و در برخی از موارد با زیر نویس چینی، از شبكه های گوناگون پخش می شود واین بازار عظیم، تولید كنندگان خارجی را نیز علیرغم محدودیت های اعمال شده از سوی دولت، به این وادی كشانده و آنان با پذیرش تمامی مقررات، به تولید مشترك، و حتی در زمینه ی پخش مستقیم برنامه های تلویزیون های خارجی در مناطقی خاص، با شبكه های تلویزیونی [[چین معاصر و چالش های فرهنگی و اجتماعی پیش رو|چین]] همكاری می كنند. ولی با همه ی این اوضاع و علیرغم تلاش بدون وقفه ی [[چین]] برای جذب سرمایه های خارجی در بخش اقتصادی و صنعتی، دولتمردان این كشور همچنان مانع ورود سرمایه ی خارجی به بخش رسانه های عمومی شده و كنترل خود را در این خصوص حفظ كرده‌اند. | |||
=== [[میزان پوشش شبکه های تلویزیونی در چین]] === | |||
طبق آمار سال2010، 62/97 درصد جمعیت [[چین]] تحت پوشش تلویزیونی قرار دارند. 78/96 درصد جمعیت روستایی از تلویزیون برخوردارند. 72/188میلیون خانواده كه 40/46 در صد كل جمعیت را تشكیل می دهند از رادیو و تلویزیون كابلی برخوردارند. كل برنامه های تلویزیونی تولید شده در سال2010، 274290000 ساعت بود. برنامه ها به 34زبان تولید می شوند. | |||
تعداد كانال های بین المللی 43 تاست كه 31720000 ساعت برنامه پخش می كنند. درآمد رادیو و تلویزیون در این سال به 23017800 میلیون یوان رسید. 750900 نفر در رادیو و تلویزیون مشغول به كارند. تعداد ایستگاه های رله و انتقال امواج كوتاه و متوسط 822 واحد اعلام شده است.<ref>www.stats.gov.cn</ref><ref>سابقی، علی محمد(1392). "جامعه و فرهنگ چین." تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، جلد ...، ص ... .</ref> | |||
نیز نگاه کنید به [[رسانه های چین]]؛ [[رادیو در چین]] | |||
= کتابشناسی = | = کتابشناسی = | ||
نسخهٔ ۸ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۸:۴۲
در سرتاسر نیمه ی نخست قرن بیستم، سرزمین چین در گیر جنگ های مستمر داخلی و تجاوز خارجی(ژاپن) بود، لذا زیر ساخت های ناقص، ابتدایی و توسعه نیافته ی ارتباطات موجود نیز در این درگیری ها نابود شده و یا در خدمت نیروهای نظامی بود. به همین جهت، تا سال 1958 میلادی، زمینه برای تأسیس ایستگاه پخش تلویزیونی فراهم نبود.
تاریخچه ی تلویزیون در چین
نخستین ایستگاه تلویزیونی در چین(تلویزیون پکن) در اول ماه مه سال1958راه اندازی شد و طی دو سال تعداد این ایستگاه ها در شهرهای مختلف به 12مورد رسید. در اوایل دهه ی1960 که اتحاد جماهیر شوروی سابق کمک های مالی و فنی خود را به کشور چین قطع کرد، توسعه ی ایستگاه های نوپای تلویزیونی نیز در این کشور دچار بحران شده و از 23 ایستگاه به 5 ایستگاه کاهش یافته و بقیه تعطیل شدند. با آغاز انقلاب فرهنگی(1966 تا1976) همه ی برنامه های تلویزیونی ایستگاه های مختلف یکسان شدند تا سیاست های «مبارزات طبقاتی»، «ضد امپریالیستی، ضد بورژوازی، و ضد سرمایه داری» حزب کمونیست و اندیشه های مائو را تبلیغ و تشریح کنند. لذا، پخش برنامه های عادی تلویزیون پکن و متعاقب آن در سایر ایستگاه های محلی در سال1967 متوقف شد. تنها در اوایل دهه ی1970 بود که برنامه های تلویزیونی به تدریج عادی شده و گسترش یافت. در این دوران، بخش خصوصی و رسانه های خارجی حق حضور در گسترش رسانه ای دیداری و شنیداری نداشته و تمام مراحل سیاست گذاری، تولید و پخش برنامه ها در اختیار حزب و دولت بود. سیاست مائو این بود که تلویزیون باید«چشم، گوش و زبان» حزب باشد و کاملا در خدمت تبلیغ سیاست های حزبی و دولت قرار گیرد. به همین جهت، کنترل شدیدی بر تولید و پخش تمام برنامه های این رسانه اعمال می شد و از سوی بخش تبلیغات حزب و مدیرکل(وزارت) رادیو، فیلم و تلویزیون تحت نظارت قرار داشت. ایستگاه های محلی هم به همین منوال تحت کنترل و نظارت کمیته ی محلی حزب و نماینده ی نهاد دولتی فوق در آن استان قرار داشتند. برنامه های قابل پخش نیز محدود به اخبار، تفسیر سیاسی، بیانیه های سیاسی و تبلیغاتی حزبی و دولتی و برخی برنامه های تفریحی مورد تأیید کمیته ی تبلیغات حزب می شد. پخش فیلم ها و برنامه های خارجی تنها یک درصد از برنامه ها را تشکیل می داد. آن هم صرفا شامل برنامه های تولید شده در کشورهای سوسیالیستی می شد.[۱]
توسعه ی تلویزیون در چین پس از اجرای اصلاحات
در دوران پس از اجرای اصلاحات، تلویزیون مهمترین رسانه ای بود که به سرعت توسعه یافت. در اول ماه مه سال1978، تلویزیون پکن به تلویزیون مرکزی چین (China Central Television. (CCTV)) به عنوان تنها شبکه ی سراسری ملی، تغییر نام داد. در سال1994 در سرتاسر کشور بیش از700 ایستگاه تلویزیونی فعالیت می کرد که یک ایستگاه(سیسیتیوی) سراسری، 30 ایستگاه استانی، 300شبکه ی منطقه ای، و 350 ایستگاه محلی بود. در همین مدت، تعداد دارندگان دستگاه تلویزیون از چند هزار خانواده در سال 1960 به بیش از 230میلیون خانواده در سال 1993 و تعداد بینندگان از 18 میلیون نفر در سال 1975 به 900میلیون بیننده در سال 1993رسید که بزرگترین شبکه ی تلویزیونی از نظر بیننده در جهان به شمار می رفت.
در سال1980، تلویزیون مرکزی چین با برخی از کمپانی های خارجی قرار داد مبادله ی برنامه امضا کرده و از تسهیلات ماهواره ای دریافت و پخش اخبار جهان بهره مند گردید. در سال1986، این ایستگاه نخستین کانال انگلیسی زبان خود را راه اندازی کرد و متعاقب آن سایر ایستگاه های استانی نیز اقدام به راه اندازی کانال خبری به زبان انگلیسی کردند. کانال های آموزشی نیز به سرعت گسترش یافته و دوره های آموزشی تحصیلات تکمیلی و فنی و حرفه ای فراگیر شده و میلیون ها معلم، دانش آموز و دانشجو، و کشاورز در سراسر کشور تحت آموزش این شبکه ها قرار گرفتند. توان تولید برنامه های مختلف نیز به شدت افزایش یافت و برنامه های خبری تلویزیون مرکزی از 3 مورد در روز به 11 مورد رسید. طبق آمار، درحال حاضر تعداد ایستگاه های رلهی برنامه های تلویزیونی در سرتاسر این کشور از مرز 10هزار گذشته و میزان ایستگاه های ماهواره ای و زمینی ارسال و دریافت برنامه به بیش از 50هزار مورد رسیده و سراسر کشور و بخش عظیمی از جهان را تحت پوشش قرار داده است.
مهمترین شبکه ی تلویزیونی چین
تلویزیون مركزی چین بزرگترین و قدرتمندترین ایستگاه تلویزیونی چین است و با بیش از 250 سازمان تلویزیونی از 130 كشور مبادلات برنامه ای و روابط تجاری دارد. این تلویزیون سه شبكه ی اختصاصی خبر، كودك، و موسیقی را راه اندازی نموده است.[۲]
تلویزیون مركزی چین(CCTV)، با 22 كانال تنها شبكه ی ملی چین است که بخش بزرگی از بازار تولید و پخش برنامه های تلویزیونی را در چین در اختیار دارد. این شبکه ی تلویزیونی با حدود 10 هزار كارمند و با درآمدی بسیار بالا، تحت نظارت دو جانبه ی اداره ی تبلیغات(مسئول نهایی محتوای رسانه ها) و اداره ی كل رادیو، فیلم و تلویزیون دولتی (كه عملیات و برنامه ها را فرماندهی می كند) اداره می شود. معاون وزیر به عنوان رئیس تلویزیون مركزی هم هست. مدیران اصلی و سایر مسئولان توسط دولت منصوب می شوند. این شبكه اخبار ویژه ی خود را تهیه كرده و روزانه 11 بار خبر پخش کرده و قویترین و پركارترین تولید كننده ی برنامه های تلویزیونی در این كشور به شمار می رود. سیسیتیوی تنها شبكه ای است كه مجوز خرید فیلم از خارج را دارد. تمامی شبكه های محلی باید اخبار ساعت 7 شب این شبكه را پوشش دهند. تقریبا 500 میلیون نفر مرتب این برنامه ی خبری را تماشا می كنند. - [۳] اگر چه سی سی تی وی قویترین شبكه ی چین است اما تنها 30 درصد مردم چین بیننده ی آن هستند.
علاوه بر 300 كانال شبكه های بین المللی، سراسری و استانی چین كه در پكن نیز قابل دریافت هستند، شبكه ی (BTV) مخصوص پكن بوده و در اغلب مناطق چین نیز قابل دریافت است. این شبكه 14 كانال دارد و هر كانال به موضوع خاصی همچون ورزش، فیلم های سینمایی، تئاتر، آموزش، خبر و ... می پردازد و برنامه های متنوعی به زبان چینی برای شهروندان پكنی تهیه و پخش می كند. میزان پوشش رادیو و تلویزیون سراسری در این شهر 99/99 درصد و سطح پوشش تلویزیون های كابلی 64 درصد است.[۴]
ایجاد فضای بازتر برای برنامه های تلویزیونی
پس از اجرای اصلاحات در اواخر دهه ی1970، فضا برای فعالیت شبکه های تلویزیونی به طور چشمگیری بازتر شده و این تحول افزون بر بخش های فنی و اقتصادی، شامل بخش های سیاسی و فرهنگی نیز گردید.نخستین قدم برای ایجاد فضای باز در تلویزیون، رفع محدودیت از وارد کردن برنامه های خارجی بود. طی 20سال پیش از اصلاحات تنها شرکت شبکه ی ملی مجاز به وارد کردن برنامه های تلویزیون خارجی بود که از نظر کمیت محدود و از نظر محتوا صرفا شامل برنامه های سیاسی و ایدئولوژیکی می گردید. با رفع این محدودیت ها در سال1986، شرکت تولید برنامه های تلویزیونی آمریکایی لوریمار (Lorimar)، با امضای قراردادی با تلویزیون مرکزی چین، یک جا بیش از 7500ساعت برنامه ی تفریحی تولید آمریکا را در اختیار تلویزیون چین قرار داد. امروزه تمام شبکه ها برای پر کردن ساعات پخش خود از برنامه های تولید خارج استفاده می کنند.
دومین قدم ایجاد شده در این فضا سازماندهی فستیوال های بین المللی تلویزیونی بود که در سال1986 نخستین فستیوال تلویزیونی چین در شانگهای برگزار شد و امروزه بزرگترین در نوع خود در آسیا و یکی از معتبرترین فستیوال های تلویزیونی جهان به شمار می رود. هفته ی بین المللی تلویزیون پکن، فستیوال تلویزیونی سیچوان نیز جزو این فستیوال ها می باشند. در این فستیوال ها، افزون بر داوری و اعطای جوایز، مبادلات آكادمیك، واردات و صادرات برنامه های تلویزیونی هم انجام می شود. فستیوال شانگهای بزرگترین بازار مبادله ی برنامه تلویزیونی در آسیاست.[۵]
سومین قدم، باز شدن فضای پخش تبلیغات و آگهی است که از نظر اقتصادی شبکه های تلویزیونی را مستقل تر و متکی به خود کرده و از این طریق بخش اعظمی از هزینه های مالی تأمین و وابستگی آن ها به بودجه های دولتی کمتر شده است. در سال های اخیر اغلب شبکه ها تجاری شده و برخی تا 70درصد هزینه های خود را از طریق پخش آگهی تأمین می کنند. البته، با افزایش بیش از حد ساعاتی که شبکه های تلویزیونی به پخش تبلیغات و آگهی اختصاص می دادند، از سال 2011 محدویت هایی برای پخش آگهی به نفع تماشگران برنامه های تلویزیونی از سوی دولت اعمال گردید.سیاست های جدید حزب کمونیست چین در زمینه های سیاست مدرن سازی، تمرکز زدایی، تکثر گرایی و رفع محدودیت ها نیز زمینه را برای توسعه ی هرچه بیشتر انواع رسانه های تلویزیونی فراهم ساخته است.(←ایجاد فضای بازتر برای برنامه های تلویزیونی در چین)
شبکه های ماهواره ای در چین
در اوایل دهه ی1990، كانال های ماهواره ای تلویزیون برای پخش بین المللی وارد عرصه ی رسانه ای شدند. در سال 1992، شبکه ی چهار سیسیتیوی، به عنوان نخستین كانال تلویزیونی بین المللی چین به زبان چینی و برای چینی های سراسر دنیا شروع به پخش برنامه كرد. در سال2000، کانال 9شبکه ی سیسیتیوی بین المللی، به زبان انگلیسی بیست و چهار ساعته فعال شد. در حال حاضر، کانال های عربی، روسی، فرانسوی، و پرتغالی این شبکه نیز به پخش برنامه می پردازند. در حال حاضر، کانال بین الملل سیسیتیوی، 98 درصد كره ی زمین را پوشش می دهد و در خارج از چین 45 میلیون نفر آبونمان آن شده اند. مخاطبان این كانال ها هم از تنها چینی های مقیم خارج تغییر یافته است. اگر چه بینندگان چینی مقیم خارج مهم هستند، ولی اكنون تمركز بر روی جامعه ی آمریكا، اروپا و كشورهای همسایه قرار گرفته است. سكوی تلویزیونی دیوار بزرگ (The Great Wall TV Platform) كه در سال 2004 تأسیس شده است از نمونه تلاش های متمركز و هماهنگ چین برای گسترش و تعمیق نفوذ رسانه های چینی در بازار رسانه ای جهان است. این سكو تا كنون خدمات ماهواره ای را مستقیما به منازل آمریكا، اروپا، كانادا، آسیا، آفریقا، و آمریكای لاتین وصل كرده است.[۶] در مجموع هم اینک 37شبکه ی ماهواره ای از پکن و سایر استان های چین به زبان ماندارین و 8شبکه ی ماهواره ای به غیر زبان ماندارین، مانند کره ای، قزاقی، اویغوری، تبتی و... و 3شبکه ی ماهواره ای انیمیشن و کارتونی و 11شبکه ی ماهواره ای پولی از چین برنامه پخش می کنند.
شبکه های کابلی و دیجیتالی در چین
در سال1991میلادی، نخستین شبکه ی کابلی در چین شکل گرفت و از سال1992 رسما در چین شروع به كار كرد. در سال1996 تلویزیون مركزی چین 3 ماهواره و 4 ایستگاه انتقال از شركت پان امریكن اجاره كرد و از آن پس برنامه های خود را در سرتاسر جهان پخش کرد. [۷]
هم اینک تعداد شبکه های کابلی در این کشور از مرز 20هزار شبکه گذشته که مهمترین آنها شبکه ی تلویزیون کابلی شانگهای است که بیش از 2میلیون مشترک داشته و بزرگترین شبکه ی کابلی جهان از نظر تعداد مشترکان به شمار می رود. این شبکه دارای 12 کانال است که تمامی زمینه های خبری، سیاسی، اقتصادی، آموزشی، ورزشی، موسیقی، خدمات عمومی، تفریحی و... را پوشش می دهد.
براساس آمار، در پایان سال2008، بیش از44/5 میلیون مشترک تلویزیون کابلی دیجیتالی در چین وجود دارد. طبق برنامه ها و سیاست گذاری های صورت گرفته توسط دولت چین، تا سال 2010 اغلب شهرها و مناطق چین تحت پوشش تلویزیون دیجیتالی قرار گرفته و تا سال 2015 و فراگیر شدن تلویزیون دیجیتالی، پخش برنامه به صورت آنالوگ متوقف خواهد شد و چین از تولید کننده ی تلویزیون های معمولی به یکی از تولید کنندگان تلویزیون های دیجیتالی تبدیل خواهد شد.
بخش خصوصی در تولید و تامین برنامه های تلویزیونی در چین
گسترش شبكه های تلویزبونی و اصلاحات صورت گرفته در قوانین و مقررات كنترل و نظارت بر رسانه های عمومی، موجب شده كه بخش خصوصی حداقل در زمینه ی تولید برنامه های تلویزیونی، بخش دولتی را به چالش كشیده و دراین زمینه سلطه ی خود را بر تولید فیلم و سریال و برنامه های متنوع تلویزیونی به گستراند. با توجه به فاصله ی زیاد بین عرضه و تقاضا و كم هزینه تر بودن تولیدات بخش خصوصی، در حال حاضر اغلب شبكه های تلویزیونی تولید برنامه های خود را به بخش خصوصی واگذار كرده و هزینه ی خرید این برنامه ها را نیز از طریق پخش آگهی های تولید كنندگان صنعتی بخش خصوصی تأمین می كنند.
در واقع می توان گفت در حال حاضر بخش دولتی تنها كنترل و نظارت بر اجرای قوانین و مقررات را در دست داشته و این تولید كنندگان بخش خصوصی هستند كه نیازهای شبكه های تلویزیونی را از نظر برنامه تأمین می كنند. بخش خصوصی90 درصد برنامه های شبكه های كابلی را تولید می كنند و در مورد شبكه های غیر كابلی هم سهم عمده ای را به خود اختصاص داده‌اند. چون تأمین برنامه برای انبوه شبكه های تلویزیونی موجود و همزمان مدیریت بر این مجموعه كاری سخت و طاقت فرسا است. لذا، بخش تولید با استفاده از امكانات بخش خصوصی و تولیدات مشترك و مبادله و خرید برنامه از كشورهای خارجی، نیازهای خود را تأمین می كند. پس از اجرای اصلاحات، خیل عظیمی از تولیدات شركت های خارجی در زمینه های علمی، آموزشی، ورزشی، تفریحی و سرگرمی و فیلم و سریال با دوبله شدن به زبان چینی و در برخی از موارد با زیر نویس چینی، از شبكه های گوناگون پخش می شود واین بازار عظیم، تولید كنندگان خارجی را نیز علیرغم محدودیت های اعمال شده از سوی دولت، به این وادی كشانده و آنان با پذیرش تمامی مقررات، به تولید مشترك، و حتی در زمینه ی پخش مستقیم برنامه های تلویزیون های خارجی در مناطقی خاص، با شبكه های تلویزیونی چین همكاری می كنند. ولی با همه ی این اوضاع و علیرغم تلاش بدون وقفه ی چین برای جذب سرمایه های خارجی در بخش اقتصادی و صنعتی، دولتمردان این كشور همچنان مانع ورود سرمایه ی خارجی به بخش رسانه های عمومی شده و كنترل خود را در این خصوص حفظ كرده‌اند.
میزان پوشش شبکه های تلویزیونی در چین
طبق آمار سال2010، 62/97 درصد جمعیت چین تحت پوشش تلویزیونی قرار دارند. 78/96 درصد جمعیت روستایی از تلویزیون برخوردارند. 72/188میلیون خانواده كه 40/46 در صد كل جمعیت را تشكیل می دهند از رادیو و تلویزیون كابلی برخوردارند. كل برنامه های تلویزیونی تولید شده در سال2010، 274290000 ساعت بود. برنامه ها به 34زبان تولید می شوند.
تعداد كانال های بین المللی 43 تاست كه 31720000 ساعت برنامه پخش می كنند. درآمد رادیو و تلویزیون در این سال به 23017800 میلیون یوان رسید. 750900 نفر در رادیو و تلویزیون مشغول به كارند. تعداد ایستگاه های رله و انتقال امواج كوتاه و متوسط 822 واحد اعلام شده است.[۸][۹]
نیز نگاه کنید به رسانه های چین؛ رادیو در چین
کتابشناسی
- ↑ MBC. The Museum of Boroadcast Communication: www.museum.tv.China
- ↑ www.China.org.cn
- ↑ کتاب سبز چین (1380)، دفتر مطالعات سياسي و بين المللي، تهران.ص 114-115.
- ↑ سابقی، علی محمد (1386). "تجربیاتی از کلان شهر پکن (پایتخت چین)". نشر شهر.ص25-26.
- ↑ www.China.org.cn
- ↑ www.eai.nus.edu.sg
- ↑ کتاب سبز چین (1380)، دفتر مطالعات سياسي و بين المللي، تهران.ص114.
- ↑ www.stats.gov.cn
- ↑ سابقی، علی محمد(1392). "جامعه و فرهنگ چین." تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، جلد ...، ص ... .