چین در یک نگاه

از دانشنامه ملل
تصویر شهر پکن امروزی

جمهوری خلق چین. نام این کشور به زبان چینی «جونگوا »است. در سال1555میلادی، در جهان غرب برای نخستین بار نام«چین» برگرفته از زبان فارسی و از محصول چینی تولید این کشور، به این کشور اطلاق شد.

موقعیت جغرافیایی

شرق آسیا؛ در کناره ­ی غربی اقیانوس اطلس.

مساحت کشور

9/6میلیون کیلومتر مربع. سومین کشور بزرگ جهان پس از روسیه و کانادا.

مرزهای زمینی

کشور چین با 14کشور همسایه بوده و دارای 22117کیلومتر مرز مشترک زمینی است.

مرزهای دریایی

مرزهای آبی این کشور بالغ بر 32هزار کیلومتر است.

جغرافیای طبیعی در چین

کشور چین با 14 کشور مرز خاکی دارد که همسایگان آن را روسیه در شمال و شمال شرقی، مغولستان در شمال، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان در شمال غربی، افغانستان، پاکستان، هندوستان، بوتان، نپال در غرب و جنوب غربی، میانمار، لائوس، ویتنام در جنوب و کره شمالی در شرق تشکیل می‌دهند.

این کشور هم‌چنین بالغ بر 18 هزار کیلومتر خط ساحلی دارد و با کشورهای ژاپن، فیلیپین، اندونزی، کره‌ی جنوبی، مالزی و برونئی مرز آبی دارد که طول آن بالغ بر 32 هزار کیلومتر است. مهم‌ترین دریاهای چین عبارتند از: دریای زرد با 280 هزار کیلومتر مربع مساحت، دریای چین شرقی با 770 هزار کیلومتر مربع وسعت، دریای چین جنوبی با 5/3 میلیون کیلومتر مربع و دریای بوخَی (Boha) با 77 هزار کیلومتر وسعت. کشور چین هم‌چنین مالک حدود 7600 جزیره‌ی بزرگ و کوچک مجموعا با مساحت بیش از 80000 کیلومتر مربع است.

نقشه جغرافیایی چین

33 درصد از اقلیم چین را کوه‌ها، 26 درصد را فلات‌ها، 19 درصد را حوضه‌های آبخیز، 12 درصد را دشت و 10 درصد را تپه‌ها تشکیل می‌دهند و 9 کوه مرتفع جهان در این کشور واقع شده است که فلات تبت، مشهور به «بام دنیا»، با میانگین ارتفاع 4 هزار متر از سطح دریا و قله‌ی اِوِرِست، بلندترین قله‌ی دنیا با ارتفاع 13/8848 متر از سطح دریا و رشته کوه‌های هیمالیا، تیَن شَن، کونلون، از جمله‌ی آنها هستند.

پایتخت

پکن یا بیجینگ. دیگر نام ­های این شهر در طول تاریخ عبارت بودند از: یانجینگ(Yanjing)، دَدو(Dadu)، بِی پینگ(Beiping)، پِکینگ(Peking). و امروزه به بِی­جینگ(Beijing) شهرت دارد.

سیستم حکومت

جمهوری سوسیالیستی است که به­ صورت تک ­حزبی توسط حزب کمونیست این کشور اداره می ­شود.

نام رییس جمهور کنونی

«شی جین­ پینگ »که در ماه نوامبر سال 2012برای مدت پنج سال برگزیده شد. «خوجین­ تائو» رییس جمهوری پیشین نیز از سال2002 تا2012 رهبری حزب و ریاست جمهوری این کشور را عهده دار بود.

نام نخست وزیر

لی کِچیانگ که در ماه نوامبر سال 2012برای مدت پنج سال برگزیده شد. نخست وزیر قبلی آقای وِن جیا­بائو بود که از سال 2002 تا 2012 این پست را بر عهده داشت.

قانون اساسی

قانون اساسی، قانون بنیادین جمهوری خلق چین و عالی‌­ترین مرجع حقوقی این کشور و مأخذ تنظیم سایر قوانین است. هیچ قانون و مقرراتی نباید با قانون اساسی مغایرت داشته باشد. در قانون اساسی معمولا مضامین مهمی مانند اصول اساسی نظام اجتماعی و نظام کشور، اصول اساسی سازماندهی اداره‌­ی دولتی و فعالیت‌­های آن، حقوق و وظایف اساسی اتباع قید شده است. افزون بر این، در این قانون مواردی مانند پرچم ملی، سرود ملی، نشان ملی و پایتخت و نظام­‌های دیگر اجتماعی مورد توجه طبقه­‌ی حاکم قید شده است که مربوط به تمام زمینه­‌ها در کشور است. قانون اساسی عالی­‌ترین مرجع حقوقی بوده و مأخذ تنظیم سایر قوانین است. هیچ قانون و مقرراتی نباید با قانون اساسی مغایرت داشته باشد. پس از تأسیس جمهوری خلق چین در اول اکتبر سال1949، در سال­‌های 1954، 1875، 1978 و 1982در قانون اساسی جمهوری خلق چین چهار بار تجدید نظر، اصلاح و ابلاغ شده است.

جمعیت

یک میلیارد و 349میلیون و 427هزار و 852 نفر ( بهار سال2011). دارای بزرگ­ترین جمعیت جهان. بیش از 65درصد از کل جمعیت کشور بین سنین 15 تا 64 سال، 25 درصد زیر 15 سال و بیش از 7 درصد بالای 65 سال می باشند.

8/ 19 درصد از جمعیت چین زیر 14 سال، 1/ 72 درصد بین 15 تا 64 سال و 1/8 درصد دیگر بیشتر از 65 سال سن دارند. میانگین سنی در بین مردان چین 5/33 سال و امید به زندگی در آنان 61/71 سال است. هم­چنین میانگین سنی زنان این کشور 7/34 سال و امید به زندگی در میان آنان 52/75 سال می­ باشد . طبق آمار سال 2020 میلادی، بیش از 902 میلیون نفر(89/63 درصد) از جمعیت چین در مناطق شهری زندگی می ­کنند و حدود 509 میلیون (11/36 درصد) هنوز روستا نشینند[۱][۲].

نقشه جمعیتی چین

جمعیت شهر پکن، پایتخت چین

براساس آخرین سرشماری انجام شده در سال2010، مجموع ساکنان دایمی این شهر بالغ بر19/612میلیون نفر بوده که از این تعداد 10/125میلیون نفر مرد(51/6درصد) و جمعیت زنان9/49میلیون نفر(48/4درصد) بوده است.

جمعیت شهر شانگهای بزرگ­ترین شهر چین

براساس سرشماری سال2010، جمعیت این کشور 23/019میلیون نفر بوده است.

میزان شهر نشینی

جمعیت شهر نشین چین در سال2011 برای نخستین بار از مرز 50 درصد گذشت و به بالای 51درصد رسید و پیش بینی شده است که در سال2025 به بیش از 75 درصد جمعیت این کشور برسد. این در حالی است که این میزان در سال1978 تنها197 میلیون نفر بوده است.

میزان ازدواج و طلاق

براساس آمار منتشره، در سال 2010، در کشور چین مجموعا 13/2میلیون مورد ازدواج و 2/87 میلیون مورد طلاق به ثبت رسیده است که نسبت به سال پیش به ترتیب 4/9 و 7/ 3درصد افزایش داشته است.

تصویر شهر شانگهای در چین

متوسط امید به زندگی

74 سال(2011) مردها 71/6 سال و زنان 75/03 سال.

میزان زاد و ولد

1/6 نفر(2011)

میزان مرگ و میر

7/1 نفر در هر یک هزار نفر(2011)

گروه ­های قومی

دارای 56 نژاد قومی است که نژاد خَن 92درصد از کل جمعیت این کشور را تشکیل می ­دهد. و 55گروه قومی دیگر تنها 8درصد از جمعیت کشور را به خود اختصاص می ­دهند.

اسامی اقلیت های قومی چین

نام اقلیت­ های کشور چین که از نظر دولت این کشور، ملیت­ های چینی نامیده می­ شوند، عبارتند از: «خَن»، «مغولی»؛ «خویی»؛ «تبتی»؛ «ایغوری»؛ «میائو»؛ «ای»؛ «جووان»؛ «بو ای»؛ «کره­ای»؛ «مَن»؛ «دونگ»؛ «یائو»؛ «بای»؛ «تو­جیا»؛ «خَنی»؛ «قزاق»؛ «دای»؛ «لی»؛ «لی­شو»؛ «وای» «شیه»؛ «گائو­سان»؛ «لا­کو»؛ «شویی»؛ «دونگ­شیان»؛ «ناشی»؛ «جین­بو»؛ «قرقیز»؛ «تو»؛ «داوور»؛ «مولائو»؛ «چیانگ»؛ «بولانگ»؛ «سالار»؛ «مائو­نان»؛ «مائولائو»؛ «شی­بو»؛ «آچانگ»؛ «پومی»؛ «تاجیک»؛ «نو»؛ «ازبک»؛ «روس»؛ «عونک»؛ «شی­که«؛ «ده­آن»؛ «بائو­آن»؛ «یو­گو»؛ «جین»؛ «تاتار»؛ «دو­لون»؛ «ار لن­چون»؛ «خِه جِه»؛ «مَن­با»؛ «گه­با» و «جی­نئو». از این 55 اقلیت قومی، 10 اقلیت مسلمان هستند که عبارتند از: خویی، تاجیک، قرقیز، قزاق، تاتار، اویغور، سالار، دونگ­شیان، بائو­آن، و ازبک[۳].

گرایش های دینی اقلیت های قومی چین

در کشور چین، ادیان مذاهب و باورهای فکری گوناگونی رواج دارد که عمده ­ی آن­ها عبارتند از: بودایی، دائویی، اسلام، مسیحی و یهودی. نکته­ ی قابل ذکر این است­که، بیشتر اقلیت­ های قومی این کشور دارای اعتقادات مذهبی و باورهای دینی بوده و برخی از آن­ها نیز به آیین­ ها، کیش ­ها و باورهای کهن سنتی و عامیانه ­ی بومی اعتقاد دارند. برای نمونه، اغلب نژاد تبتی به آیین بودایی لامایی اعتقاد دارند. افزون بر تبتی­ ها، برخی از سایر اقوام نیز هم­چون مغولی، تو، یوگور، من­با، پریمی، و ناشی، به آیین بودای لامایی معتقدند. برخی دیگر مانند اقوام دای، بلانگ، ده­آنگ و بخشی از قوم وا؛ پیرو آیین بودایی ماهایانا هستند. و ده اقلیت قومی هم­چون هوی، اویغور، قزاق، دونگ­شیانگ، بائوآن، سالار، قرقیز، تاتار، ازبک و تاجیک پیرو دین اسلام بوده و گروهی از اقوام یی، میائو، لاهو، جینگ­پو، و لی­سو، به مسیحیت اعتقاد دارند. روس­ ها و عده­ ای از قوم اونکی پیرو آیین ارتودوکس هستند. در میان برخی از اقلیت­ های قومی مانند دلونگ، نو، وا، جینگ­پو، گائو­شان، اوروچن، و لوبا نیز به ارواح، نیاپرستی و طبیعت پرستی و سایر باورهای پیشینیان رواج دارد[۴].

اقوام مسلمان

از میان 56 قوم و نژاد مختلف موجود، 10 قوم مسلمان هستند که جمعیت کل اقوام مسلمان از سوی دولت این کشور 23 میلیون نفر اعلام شده، ولی برخی از آمار غیر رسمی تعداد مسلمانان را تا بیش از 50میلیون نفر نیز اعلام کرده ­اند. 

مذهب

اگرچه در این کشور مذهب رسمی وجود ندارد، ولی ادیان و آیین­ های بودیسم، تائوئیسم، کنفوسیوس، اسلام و مسیحیت، مذاهب به رسمیت شناخته ­ی چین به شمار می ­روند.

تاریخ چین

سرزمین چین، با تاریخی بالغ بر 5000 سال، مهد شکوفایی یکی از کهن­ ترین تمدن­ های بشری است. این کشور دارای طولانی ­ترین تمدن پایدار بشری است و برخی از مورخان آغاز تمدن چین را 6000سال پیش از میلاد می دانند[۵].عصر ماقبل تاریخ چین به دو عصر حجر قدیم( پارینه سنگی) و عصر نوسنگی تقسیم می شود.

جامعه و نظام اجتماعی چین

اندیشه­‌های کنفوسیوس که شالوده­‌ی نظام اجتماعی چین را در طول تاریخ شکل داده است، کانون خانواده، اعم از خانواده­‌ی کوچک(همسر، شوهر و فرزند)، و یا خانواده­‌ی بزرگ(پادشاه و رعیت) را نمونه و مظهر ثبات اجتماعی می­‌داند. این اندیشمند باستانی، هماهنگی و ارتباط میان زن و شوهر و فرزندان را مانند هماهنگی نت‌­های موسیقی ضروری دانسته و می‌­گفت، میان خانواده­‌ی باثبات و دولت باثبات ارتباط مستقیمی وجود دارد. خانواده‌­ی کامل در فرهنگ چینی خانواده‌­ای است­ که پنج نسل در کنار هم زندگی کنند؛ فرزندان از پدر و مادر اطاعت کنند؛ و برادر کوچکتر از برادر بزرگتر اطاعت نماید. در این جامعه داشتن فرزند در خانواده همیشه امری میمون و پسندیده و لازم شمرده می‌­شد[۶].

نظام فرهنگی چین

در چین باستان، فرهنگ معمولا مترادف با آیین کنفوسیوس؛ طریقت تائوئی ؛ و آیین بودا بوده است. افزون بر آن، فرهنگ سنتی، شامل آثار تاریخی، اجتماعی، فرهنگی و هنری، هم­چون سفالگری، چینی سازی، برنز سازی، یشم تراشی، نقره کاری، طلا­ سازی، لاک سازی، ساخت آیینه ­های برنزی، و ساخت سکه و پول­ های عتیقه؛ و اشکال گوناگونی از هنر مانند خوشنویسی و نقاشی می­ شود. معماری باستانی، مقبره سازی، و تولید لباس و وسایل زندگی هم جزو فرهنگ سنتی است. فرهنگ سنتی، افزون بر این ­ها، سیستم­ و ارزش­ های اجتماعی، تولید کتاب و نشریات ادبی کلاسیک، تاریخی، طب سنتی و دستیابی به فرهنگ غذایی، برداشت محصول، و علم هیئت و ستاره شناسی را نیز در بر می­ گیرد.

آداب و رسوم عامیانه‌­ی مردم چین

زندگی مردم چین بسیار متنوع و دارای آداب و رسوم جالب و فراونی هستند. مراسم ازدواج یکی از جالب‌ترین رسوم آن­‌ها است. سبک ازدواج چینی­‌ها با شیوه­‌ی ازدواج غربی متفاوت است. اغلب مردمان غرب، هنگام ازدواج به کلیسا می­‌روند، درحالی­که مردم چین به جای رفتن به اماکن مذهبی، به برپایی ضیافت می­‌پردازند؛ غربی­‌ها برای نزول برکت به درگاه خدا دعا می­‌کنند، ولی مردم چین در این مراسم به آسمان، زمین، پدر و مادر ادای احترام می‌کنند؛ در کشورهای غربی عروس­‌ها لباس سفید می­‌پوشند درحالی­که در چین عروس و داماد عمدتا در مناطق روستایی لباس قرمز می­پوشند، چرا که رنگ قرمز در چین سمبل شادی و میمنت است. با در نظر گرفتن مراسم ازدواج، مشخص می­‌شود که مردم چین آداب و رسومی متفاوت با دیگر کشورها دارند. در حقیقت نه تنها مراسم ازدواج در چین، بلکه آداب و رسوم دیگری هم­چون مراسم یک ماهگی نوزاد، عید بهاره، دوازده حیوان نمادین و غیره، هر کدام فرهنگ خاص خود را داشته و هر یک از آن­ها، شور و اشتیاق و امید و آرمان­‌های مردم برای داشتن یک زندگی خوشبخت و سعادتمند را بیان می­‌کنند.

هنر چینی

در فرهنگ درخشان سنتی چین، آن‌چه که تا کنون به‌صورت کامل و بدون دست‌کاری و تغییر باقی مانده است، و هنوز هم مورد تمجید و ستایش است، ادبیات و هنر باستانی چین است. موسیقی و نقاشی چینی هم در دوران باستان توسعه یافته و رشد کرد، ولی بخش زیادی از موسیقی آن دوران از بین رفته و اغلب نقاشی‌های قدیمی که از گذشته باقی مانده است، مربوط به دوران سلسله‌ی سونگ (1279-960 میلادی) به بعد است. بنابراین، تنها ادبیات و شعر و سروده‌های نیاکان چینی است که بدون تغییر تا به امروز جزو باورهای درونی مردمان این سرزمین باقی مانده و با خصوصیات و ویژگی‌های منحصر به فردش، هویت فرهنگی آن‌ها را تشکیل می‌دهد.

تعداد تخت بیمارستانی

4/2تخت برای هر یک هزار نفر(2011)

تعداد پزشک

1/42پزشک برای هر یک هزار نفر(2011)

پرچم ملی

سرخ با پنج ستاره­ ی زرد در گوشه­ ی بالای سمت چپ.

سرود ملی

شعری با عنوان«رژه ­ی داوطلبان».

آرم ملی

تصویری از دروازه ­ی میدان تیَن اَن­مِن همراه با پنج ستاره ­ی درخشان که با خوشه ­هایی از گندم در دو طرف و چرخ صنعتی در پایین که همگی به رنگ طلایی با زمین ه­ای سرخ است.

روز ملی

اول ماه اکتبر(روز استقرار جمهوری خلق چین در سال1949)

تصویر گل صد تومانی یا صد پر در چین.این گل در زمان دودمان تانگ (۶۱۸–۹۰۷) به عنوان نماد کشور در نظر گرفته می‌شد و گل مورد علاقه مردم در آن زمان بود.

گل ملی

گل صدتومانی یا صد پَر.

تصویر خرس پاندا، حیوان ملی کشور چین

حیوان ملی

خرس پاندا.

پرنده ­ی ملی

دٌرنا به ویژه درنای سرخ کاکل.

زبان رسمی

از سوی دولت چین ، زبان ماندارین، لهجه­ ی ساکنان پکن و شمال چین، به عنوان زبان رسمی و استاندارد چینی اعلام شده است. اقلیت­ های خویی و منچو، از نظر زبانی با گروه اکثریت خَن دارای زبان مشترک هستند ولی بقیه­ ی 53 اقلیت دیگر، هرکدام زبان خاص خود را دارند. در کنار زبان رسمی ماندارین، زبان­ های تبتی، مغولی و اویغوری نیز در مناطقی که این اقوام ساکن هستند به رسمیت شناخته شده و آموزش به این زبان­ ها در این مناطق نیز جریان دارد.

زبان نوشتاری

افزون بر کاراکترهای چینی که خاص زبان نوشتاری چینی است، 23گروه قومی چین، هم­چون اویغوری، مغولی، تبتی و... نیز دارای حروف نوشتاری خاص خود می ­باشند.

واحد پول

یوان یا رِنمینبی(Renmenbi).( هر دلار معادل حدود 6 یوان است).

مهم ­ترین کوه­ ها

گیاهان دارویی در چین

از 19کوه مرتفع بالای7000متر جهان، هفت کوه در چین قرار دارد

مهم ­ترین رودخانه­ ها

رودخانه ­های یانگ ­تِسِه و رود زرد به ترتیب با6300 و 5464کیلومتر طول، از طولانی­ ترین رودهای چین و جهان به شمار می ­روند.

صنعت گردشگری در چین

صنعت گردشگری به مفهوم امروزی آن در چین، به صورت رسمی از سال ۱۹۶۴ شکل گرفت، ولی با توجه به روابط سیاسی بین‌المللی حاکم بر جهان آن‌روز، بیشترین ارتباطات گردشگری چین با بلوک شرق و به ویژه شوروی سابق بود و درب‌های بستهٔ چین اجازه‌ی ایجاد روابط گردشگری با جهان سرمایه‌داری غرب را نمی‌داد. در سال ۱۹۷۴، دولت چین با بازنگری در سیاست جذب توریست خود، کم‌کم مرزهای کشور را با لحاظ کردن شرایط خاص زمانی به روی گردشگران جهان غیرکمونیست گشود و برای نخستین بار، گردشگران غیرکمونیست به چین راه یافتند. پس از اصلاحات و تغییر سیاست دولت، روند تلاش برای جذب گردشگر و توسعه‌ی صنعت گردشگری این کشور، سرعت بیشتری به خود گرفت. در واقع اصلاحات، زمینه‌ی گسترش صنعت توریسم را فراهم ساخت و برنامه‌ریزی درست همراه با ایجاد بستر مناسب، با تکیه بر سوابق تاریخی-فرهنگی و وجود زمینه‌های گسترده‌ی جذب جهانگرد، روی آوری هر چه بیشتر گردشگران خارجی به چین را سال به سال افزایش داد. در حالی که در سال‌های اولیه‌ی دهه‌ی شصت تعداد گردشگران خارجی بازدیدکننده از چین به سختی به سه هزار نفر در سال می‌رسید، روند اصلاحات موجب شد که در سال ۲۰۰۱ آمار گردشگران خارجی به حدود ۱۲ میلیون نفر برسد که با احتساب گردشگران هنگ‌کنگ، ماکائو و تایوان، از مرز ۹۳ میلیون نفر بگذرد. درآمد حاصله از صنعت گردشگری چین در این سال، بالغ بر ۳۵۰ میلیارد یوان (۷۰ میلیارد دلار) گردید. طبق آمار منتشره، در سال 2022 میلادی مجموعاً ۱۳۵ میلیون نفر گردشگر خارجی (شامل چینی‌های هنگ‌کنگ، ماکائو و تایوان) از مبادی ورودی مرزهای هوایی، آبی، و خاکی چین وارد این کشور شده‌اند که از این رقم حدود 48 میلیون نفر اتباع خارجی، , از اتباع هنگ‌کنگ و ماکائو، و تایوان بوده‌اند. درآمد ارزی حاصله از این تعداد گردشگر خارجی در طول سال جمعاً بالغ بر ۴۰ میلیارد دلار بوده است. همچین، میزان سفر به روز گردشگران داخلی در طول سال، جمعاً بالغ بر ۹۱ میلیارد نفر روز بوده است.

قوری سفالین

صنایع دستی و هنرهای مردمی و فولکلور

در طول تاریخ سرزمین چین، هنرهای عامیانه و هنرمندان فولکلور چینی هم­ به اندازه‌­ی هنرها و هنرمندان کلاسیک و درباری این کشور فاخر، جذاب، متنوع، ماهرانه، و در میان مردم محبوب بوده و هستند. در واقع می‌­توان گفت، زیر بنای هنرهای فاخر و کلاسیک چینی، همین­ هنرهای عامیانه و هنرمندان بی‌­نام و نشان آن بوده­‌اند. هنرهای مردمی این سرزمین نیز دارای سبک و ویژگی­‌های خاص خود بوده و شامل مجسمه­‌سازی سفالین؛ پیکره‌تراشی سنگی؛ گلدوزی و سوزن­‌دوزی؛ سفال‌گری و چینی‌سازی؛ پارچه­‌بافی و فرش­‌بافی؛ کنده‌کاری و تراش روی فلز، چوب، سنگ، عاج فیل و شاخ حیوانات؛ بادبادک و باد‌بزن سازی؛ باتیک روی پارچه؛ برش با کاغذ؛ ساخت ماسک­‌های متنوع صورت از مواد مختلف؛ قصه‌گویی و داستان‌سرایی؛ سرودن اشعار و خواندن انواع ساز و آوازهای محلی؛ ساخت عروسک­‌های گوناگون؛ ملودی­‌ها و ترانه‌­ها و حرکات موزون محلی؛ مینا‌کاری و نقاشی­‌های ظریف و مینیاتوری؛ ساخت فانوس و اژدها از چوب و کاغذ و پارچه؛ اجرای انواع اپراهای محلی؛ دوخت و بافت انواع لباس­‌های محلی سنتی؛ ساخت انواع وسایل تزیینی منزل و زنانه (گل و گیره)؛ اجرای نمایش‌­های خیمه شب بازی و سایه بازی؛ انواع صنایع و هنرهای دستی؛ و صدها نوع هنر دیگر که برخی به صورت ملی و سراسری و برخی دیگر منطقه‌­ای و استانی و بعضی نیز تنها در سطح یک روستا و یا محدوده‌­ی یک قبیله رواج دارد، می­‌گردد.

فرهنگ کتابت، کتابداری و کتابخانه در چین

از گذشته­‌های دور گفته شده است­ که کتاب نردبان پیشرفت بشریت است و به همین سبب کتابت و کتاب، هر محتوا و شکلی که داشته باشد، بیانگر رشد و خلاقیت و اندیشه­‌مندی و توسعه‌­ی فرهنگ هر ملتی به ­شمار می‌رود. بنابراین، توسعه­‌ی فرهنگ کتابداری و کتابخانه نیز در هر کشوری بازتابی از میزان پیشرفت و توسعه­‌ی فرهنگ و تمدن آن قوم است.

فرهنگ کتابت در چین

نخستین نوشته چینی به نام جیاگو وِن: حکاکی حروف بر روی کاسه لاکپشت

مردم سرزمین چین را باید جزو ملت­‌هایی به شمار آورد که از آغاز دوره­‌ی احساس نیاز  انسان به انتقال ایده و اندیشه‌­ی خود به دیگران از طرق مختلف، به فکر کشف راه‌­هایی پرداخت که ب­تواند از طریق ثبت اندیشه­‌ها، خود را جاودان سازد. هم­چنین، برآورد شده است که چین تا سال 1750 میلادی، به تنهایی بیشتر از تمام دنیا اثر نوشته­‌ای ایجاد کرده است که اکثر آن­ها جنبه‌­ی اخلاقی و فلسفی داشته است.[۷] نخستین نوشته­‌های چینی تحت عنوان «جیاگو وِن (Jiagu Wen)» که در واقع حروف تصویری بوده و بر روی کاسه­‌ی لاک ­پشت‌­ها حکاکی شده‌­اند ،متعلق به دوران سلسله­‌ی شانگ است که در قرن­‌های 11 تا 16 پیش از میلاد حکم­رانی می­‌کرده‌­اند. ولی چنان­چه کشفیات اخیری که از منطقه ای بنام «جیاخو (Jiahu)» در سال 1962 به دست آمده است، از سوی دانشمندان مورد تأیید قرار گیرد، تاریخ کتابت و استفاده از علایم نوشتاری انسان­‌های اولیه در چین به 8600 سال پیش بازخواهد گشت که در آن صورت قدمت نوشته­‌های کشف شده از «جیاخو» 3000 سال پیش­تر از آثار منطقه‌­ی بین‌النهرین خواهد بود، چون کربن‌های به دست آمده از این منطقه، متعلق به 7000 سال تا 5800 سال پیش از میلاد است.

تقویم فرهنگی، تعطیلات رسمی و جشنواره ها در چین

با توجه به قدمت تاریخی، تنوع قومی و فرهنگی کشور چین، در این کشور جشنواره ­ها و تعطیلات رسمی و گروهی خاصی وجود دارد. بنابر این، تعطیلات و جشنواره ­های چینی را می­توان به چهار گروه تقسیم کرد: تعطیلات رسمی؛ جشنواره­ های سنتی؛ جشنواره ­ی اقلیت­ های قومی؛ و جشنواره ­های توریستی و گردشگری[۸].

روز مسابقات قایق اژدها. یک روز تعطیل رسمی

تعطیلات رسمی سراسری در چین

  •  اول ژانویه، آغاز سال نو میلادی. یک روز تعطیل رسمی؛
  •  عید بهاره، بستگی دارد به ایام قمری معمولا در ماه فوریه است. 3 روز تعطیل رسمی(هفته ی طلایی)؛
  • چهارم ماه آوریل، روز درگذشتگان. یک روز تعطیل رسمی؛
  •  اول ماه مه، روز جهانی کارگر. یک روز تعطیل رسمی؛
  • پنجمین روز از ماه پنجم(آوریل)، روز مسابقات قایق اژدها. یک روز تعطیل رسمی؛
  •  پانزدهم ماه اوت، جشنواره ­ی نیمه­ ی پاییز. یک روز تعطیل رسمی؛
  •  اول اکتبر، روز ملی چین. 3 روز تعطیل رسمی(هفته­ ی طلایی).


لازم به دکر است که در عید بهاره و اول اکتبر روز ملی چین که تعطیلات رسمی 3روز است، مردم معمولا در تعطیلات آخر هفته ­ی پیش از این روزها سرِ کار می­ روند تا بتوانند با اضافه کردن شنبه و یک شنبه ­ی پیش و یا پس از تعطیلات رسمی، تعداد روزهای تعطیل خود را به یک هفته رسانده و از تعطیلات یک هفته ­ای برخوردار شوند. لذا، به این دو مناسبت تعطیلات«هفته­ ی طلایی» می­ گویند و بیشتر مردم در این روزها به سفرهای داخلی و یا خارجی می ­روند و شلوغ­ترین ایام مسافرت برای چینی­ ها همین روزها به شمار می­ روند. هم­چنین، افزون بر تعطیلات رسمی فوق، برخی از گروه­ های اجتماعی و اقلیت­ های قومی، از تعطیلات ویژه ­ی نصف روز دیگری برخوردار هستند. مانند، زنان در روز جهانی زن(8مارس)، جوانان در روز جوانان(4 ماه مه)، نظامیان در روز ارتش(اول ماه اوت)، کودکان در روز جهانی کودک(اول ماه ژوئن) مسلمانان در اعیاد فطر و قربان(یک روز کامل تعطیل می شوند.)

جشن فانوس ها

جشنواره های سنتی چین         

جشنواره­ های سنتی مردم چین عبارتند از: جشن عید بهاره؛ فستیوال فانوس­ ها؛ فستیوال مردگان؛ فستیوال مسابقات قایق اژدها؛ روز هفتم از ماه هفتم(قدر دانی از مهارت افراد)؛ جشنواره ­ی نیمه­ ی پاییز؛ جشنواره ­ی روز نهم از ماه نهم؛ جشنواره ­ی لابا(نوعی خوراک که از برنج درست می ­شود) در روز هشتم از ماه دوازدهم.

جشنواره اقلیت های قومی چین

جشنواره ­های اقلیت­ های قومی چین عبارتند از: فستیوال پاشیدن آب به یکدیگر(14 تا 16 ماه آوریل)؛ جشنواره ­ی مشعل(24 تا 26 ماه ژوئن)؛ جشنواره ­ی نمایشگاه فرهنگی قوم بَی[Bai](15 ت 21 ماه مارس)؛ فستیوال بازی­ های نژاد مغول(ماه ژوئیه)؛ جشنواره ­ی گاو بازی قوم میائو[Miao](25 ماه مارس)؛ جشن بلوغ دختران در 15 سالگی و پسران در 16 سالگی در میان نژاد جینو[Jino]؛ جشن عید فطر و عید قربان برای مسلمانان.

جشنواره قایقرانی اژدها

جشنواره های گردشگری چین

فستیوال­ های گردشگری چین عبارتند از: جشنواره ­ی یخی در هاربین(ماه ژانویه)؛ جشنواره­ ی محصول نارگیل در جزیره ­ی هاینان[Hainan](ماه آوریل)؛ نمایشگاه اسب پونی در لویانگ(ماه آوریل)؛ جشنواره ­ی آبجو در چینگ­ دائو(ماه اوت)؛ جشنواره­ ی انگور در سین­کیانگ(ماه اوت)؛ جشنواره ­ی کونگ فو در شائولین(ماه سپتامبر)؛ جشنواره­ی بزرگداشت کنفوسیوس در شهر چو­فو در استان شاندونگ(ماه سپتامبر)؛ گردهمایی بین المللی خوشنویسی در شهر شی ­اَن(ماه آوریل)؛ و جشنواره ­ی گردشگری ابریشم در سوجو(ماه سپتامبر).

صومعه معلق

اختراعات چینی ­ها

افزون بر 4 اختراع مهم و مشهور کاغذ، باروت، دستگاه چاپ و قطب نما توسط چینی ­ها، گفته می­شود که اختراع بازی فوتبال، بستنی، عینک، تولید ابریشم، چای، پول کاغذی، سفالگری و چینی سازی، دستگاه زلزله نگاری، ورزش ­های رزمی، کمان پرتاب کننده، بالون، و... نیز از دیگر ابداعات چینی­ ها بوده است.

بزرگ­ترین میدان جهان

میدان بزرگ تیَن اَن مِن در مرکز شهر پکن، با 440هزار متر مربع مساحت، بزرگ­ترین میدان شهری جهان به شمار می­ رود.

مجموعGDP

در سال 2010، GDP این کشور بالغ بر 9/71تریلیون دلار بوده و پس از آمریکا در مقام دوم جهان قرار داشته است. پیش بینی شده است که در سال2020، این کشور با داشتن 28/12تریلیون دلارGDP در ردیف نخست جهان قرار گیرد.

  میزان رشد اقتصادی

رشد اقتصادی چین حداقل در دو دهه­ ی گذشته به صورت مستمر دو رقمی بوده و در سال 2011بیش از 9/1درصد بوده است.

میزان ذخیره ­ی ارزی

میزان ذخیره ­ی ارزی این کشور در سال 2011 از مرز 3 تریلیون گذشت و سالانه بیش از 300میلیارد دلار بر آن افزوده می ­شود.

میزان جذب سرمایه ­ی خارجی

این کشور موفق شد در سال2010، بیش از 105میلیارد دلار سرمایه­ ی خارجی جذب و در این زمینه پس از آمریکا در ردیف دوم جهان قرار دارد.

مجموع مبادلات تجارت خارجی

کشور چین در سال 2011، مجموعا بالغ بر 3/329 تریلیون دلار مبادلات تجاری انجام داده است.

میزان صادرات

براساس آمار منتشره، کشور چین در سال 2011 بیش از1/747تریلیون دلار صادرات داشته است.

میزان واردات

  کشور چین در سال2011 بالغ بر 1/581تریلیون دلار واردات داشته و تراز مثبت تجاری آن در همین سال حدود 165 میلیارد دلار بوده است.

تعداد میلیاردرهای چینی

در سال 2011، تعداد میلیاردرهای این کشور به بیش از 128 نفر رسید که پس از آمریکا در جایگاه دوم جهان قرار دارد.

تعداد زنان ثروتمند

در سال 2010، بیش از نیمی از 20 زن ثروتمند جهان چینی بودند. از جمله 3 نفر اول جهان.

تعداد عناوین کتاب­های منتشره

براساس آمار سال 2010، در این کشور بیش از 328هزار عنوان کتاب با تیراژ بیش از 71میلیارد نسخه منتشر شده است.

میزان واردات و صادرات کتاب و مجلات

در سال 2010 بالغ بر 94/5 میلیون نسخه کتاب، روزنامه، و مجله به ارزش 371میلیون دلار به خارج از کشور صادر و در همین سال بیش از 288نیلیون نسخه کتاب، روزنامه، و مجله به ارزش 2/6 میلیارد دلار وارد کرده است.

تعداد روزنامه­ ها و مجلات منتشره

در سال2010 جمعا بیش از 2200 عنوان روزنامه و 9000عنوان مجله در موضوعات مختلف و در سرتاسر این کشور چاپ و توزیع می ­شود.

آمار کتاب­خانه­ های عمومی

براساس آمار منتشره، در سال 2009، جمعا بالغ بر 258 هزار باب کتاب­خانه ­ی عمومی فعال با بیش از 5/85 میلیارد جلد کتاب در سرتاسر چین دایر بوده است.

تعداد ایستگاه ­های رادیویی و تلویزیونی

براساس آمار منتشره، در سال 2010بالغ بر 352 ایستگاه تلویزیونی و 273 ایستگاه رادیویی در این کشور به پخش برنامه می ­پردازند.

تعداد سالن ­های سینمایی

طبق آمار منتشره، در سال 2009، در سرتاسر کشور چین بیش از 6343باب سالن سینمایی در شهرها و بیش از 35 هزار سالن نمایش فیلم در روستاها وجود دارد.

تعداد فیلم ­های تولیدی در سال

در سال 2009، جمعا 554 فیلم بلند داستانی، انیمیشن، علمی، آموزشی و مستند در این کشور تولید شده است.

جذب گردشگران خارجی

در سال 2010، بیش از 56 میلیون گردشگر خارجی از این کشور بازدید کردند که از نظر جذب گردشگر در مقام سوم جهان قرار داشت. پیش بینی شده که این کشور در سال­های بین 2016 تا 2018 جایگاه نخست جهان را کسب کند.

سفر گردشگران چینی به خارج از کشور

در سال 2010 بالغ بر 55 میلیون گردشگر چینی به خارج از این کشور مسافرت نمودند. پیش بینی شده که در سال 2020 رقم گردشگران چینی به 100میلیون نفر برسد.

طول راه ­ها و جاده ­ها

مجموع جاده­ های این کشور بالغ بر 1/209/800 کیلومتر است که از این میزان 271300کیلومتر اتوبان و 24474 کیلومتر آن بزرگ­راه می ­باشد.

طول خطوط راه آهن

در سال 2010، این کشور دارای بیش از69412 کیلومتر انواع خطوط راه آهن بوده است.

میزان باسوادی

میزان باسوادی در میان افراد بالای 15 سال در این کشور در سال2010، به رقم 91/6درصد رسید( مردها 95/7درصد و زنان 87/6درصد). پیش از روی کار آمدن حزب کمونیست در سال1949، میزان بی سوادی در چین بیش از 80درصد بود. در سال2009، میزان بی سوادی در میان بزرگسالان به3/5درصد کاهش یافت. میزان ثبت نام در مقطع ابتدایی به 99/5درصد و در مقطع راهنمایی و دبیرستان به 98/5درصد رسید. درحال حاضر، در این کشور سیستم آموزش اجباری 9ساله برقرار است.

مجموع افراد تحت انواع تعلیم و تربیت

در سال 2010 بالغ بر 400میلیون نفر بوده است.

تعداد دانش آموزان

اعم از ابتدایی، راهنمایی و دبیرستانی، بیش از 210 میلیون نفر.

تعداد مدارس

اعم از کودکستان، ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان، بیش از 642000 باب است.

تعداد دانشجویان

در مقاطع و رشته­ های مختلف، بالغ بر 20 میلیون نفر.

تعداد دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی

اعم از خصوصی و دولتی، بیش از 3152 باب.

تعداد حقوق دانان و مؤسسات حقوقی

در سال 2010، تعداد حقوق دانان این کشور بالغ بر 170 هزار نفر، تعداد دانشکده­ های حقوق 300دانشکده و تعداد مؤسسات حقوقی بیش از 21 هزار مؤسسه بوده است[۹]

نیز نگاه کنید به

روسیه در یک نگاه؛ کانادا در یک نگاه؛ کوبا در یک نگاه؛ تونس در یک نگاه؛ مصر در یک نگاه؛ لبنان در یک نگاه؛ ژاپن در یک نگاه؛ سنگال در یک نگاه؛ تایلند در یک نگاه؛ آرژانتین در یک نگاه؛ فرانسه در یک نگاه؛ اسپانیا در یک نگاه؛ مالی در یک نگاه؛ ساحل عاج در یک نگاه، سودان در یک نگاه؛ اردن در یک نگاه؛ قطر در یک نگاه؛ سیرالئون در یک نگاه؛ اتیوپی در یک نگاه؛ سوریه در یک نگاه؛ اوکراین در یک نگاه

کتابشناسی

  1.   Ping, Z.(2010).China’s Geography. China international Press.
  2.   Xinhua News Agency. 4th may 2012
  3. ابراهیم، فِنگ جینگ یوان(2003). الاسلام فی الصین. دار الهلال الازرق للنشر. هونغ کونغ.
  4. سایت اینترنتی امور اقلیت­های دولت چین قابل بازیابی از . WWW.seac.gov.cn
  5. سابقی، علی محمد (1384). شهر تاریخی زیتون(چوانجو)، یادگاری از حضور ایرانیان در چین، مجله چشم انداز، شماره 19.
  6. سابقی، محمدعلی(1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین الملی الهدی جلد اول
  7. اسلامی ندوشن، محمد علی (1385). کارنامه­‌ی سفر چین. چ دوم. انتشارات امیرکبیر
  8. www.travelchinaguide.com)
  9. سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، جلد اول، ص.41-49