تلویزیون در چین

در سرتاسر نیمه­ نخست قرن بیستم، سرزمین چین در گیر جنگ‌های مستمر داخلی و تجاوز خارجی(ژاپن) بود، لذا زیر ساخت­‌های ناقص، ابتدایی و توسعه نیافته­ ارتباطات موجود نیز در این درگیری­‌ها نابود شده و یا در خدمت نیروهای نظامی بود. به همین جهت، تا سال 1958 میلادی، زمینه برای تأسیس ایستگاه پخش تلویزیونی فراهم نبود.

تاریخچه ی تلویزیون در چین

نخستین ایستگاه تلویزیونی در چین(تلویزیون پکن) در اول ماه مه سال 1958 راه اندازی شد و طی دو سال تعداد این ایستگاه‌­ها در شهرهای مختلف به 12 مورد رسید. در اوایل دهه 1960 که اتحاد جماهیر شوروی سابق کمک‌­های مالی و فنی خود را به کشور چین قطع کرد، توسعه ایستگاه‌­های نوپای تلویزیونی نیز در این کشور دچار بحران شده و از 23 ایستگاه به 5 ایستگاه کاهش یافته و بقیه تعطیل شدند. با آغاز انقلاب فرهنگی(1966 تا1976) همه برنامه‌های تلویزیونی ایستگاه‌­های مختلف یک­سان شدند تا سیاست‌ها «مبارزات طبقاتی»، «ضد امپریالیستی، ضد بورژوازی، و ضد سرمایه داری»حزب کمونیست و اندیشه‌های مائو را تبلیغ و تشریح کنند. لذا، پخش برنامه‌های عادی تلویزیون پکن و متعاقب آن در سایر ایستگاه‌­‌های محلی در سال1967متوقف شد. تنها در اوایل دهه 1970 بود که برنامه‌های تلویزیونی به تدریج عادی شده و گسترش یافت. در این دوران، بخش خصوصی و رسانه‌های خارجی حق حضور در گسترش رسانه‌ای دیداری و شنیداری نداشته و تمام مراحل ‌سیاست‌گذاری، تولید و پخش برنامه‌ها در اختیار حزب و دولت بود. سیاست مائو این بود که تلویزیون باید«چشم، گوش و زبان» حزب باشد و کاملا در خدمت تبلیغ سیاست‌ها حزبی و دولت قرار گیرد. به همین جهت، کنترل شدیدی بر تولید و پخش تمام برنامه‌های این رسانه اعمال می‌شد و از سوی بخش تبلیغات حزب و مدیرکل (وزارت) رادیو، فیلم و تلویزیون تحت نظارت قرار داشت. ایستگاه‌­های محلی هم به همین منوال تحت کنترل و نظارت کمیته محلی حزب و نماینده نهاد دولتی فوق در آن استان قرار داشتند. برنامه‌های قابل پخش نیز محدود به اخبار، تفسیر سیاسی، بیانیه‌های سیاسی و تبلیغاتی حزبی و دولتی و برخی برنامه‌های تفریحی مورد تأیید کمیته تبلیغات حزب می‌شد. پخش فیلم­‌ها و برنامه‌های خارجی تنها یک درصد از برنامه‌ها را تشکیل می‌داد. آن هم صرفا شامل برنامه‌ها تولید شده در کشورهای سوسیالیستی می‌شد.

توسعه تلویزیون پس از اجرای اصلاحات

در دوران پس از اجرای اصلاحات، تلویزیون مهم­ترین رسانه‌ای بود که به سرعت توسعه یافت. در اول ماه مه سال 1978، تلویزیون پکن به تلویزیون مرکزی چین(China Central Television. (CCTV))به عنوان تنها شبکه سراسری ملی، تغییر نام داد. در سال1994 در سرتاسر کشور بیش از700 ایستگاه تلویزیونی فعالیت می‌کرد که یک ایستگاه(سی.سی.تی.وی) سراسری، 30 ایستگاه استانی، 300شبکه منطقه‌ای، و 350 ایستگاه محلی بود. در همین مدت، تعداد دارندگان دستگاه تلویزیون از چند هزار خانواده در سال1960 به بیش از 230 میلیون خانواده در سال 1993 و تعداد بینندگان از 18 میلیون نفر در سال 1975 به 900میلیون بیننده در سال 1993رسید که بزرگترین شبکه تلویزیونی از نظر بیننده در جهان به‌­شمار می‌رفت.

در سال1980، تلویزیون مرکزی چین با برخی از کمپانی‌­های خارجی قرار داد مبادله­ برنامه امضا کرده و از تسهیلات ماهواره‌ای دریافت و پخش اخبار جهان بهره‌­مند گردید. در سال 1986، این ایستگاه نخستین کانال انگلیسی زبان خود را راه اندازی کرد و متعاقب آن سایر ایستگاه‌­های استانی نیز اقدام به راه اندازی کانال خبری به زبان انگلیسی کردند. کانال­‌های آموزشی نیز به سرعت گسترش یافته و دوره­‌های آموزشی تحصیلات تکمیلی و فنی و حرفه‌­ای فراگیر شده و میلیون­‌ها معلم، دانش آموز و دانشجو، و کشاورز در سراسر کشور تحت آموزش این شبکه‌ها قرار گرفتند. توان تولید برنامه‌های مختلف نیز به شدت افزایش یافت و برنامه‌های خبری تلویزیون مرکزی از 3 مورد در روز به 11 مورد رسید. طبق آمار، درحال حاضر تعداد ایستگاه‌­های رله­ برنامه‌های تلویزیونی در سرتاسر این کشور از مرز 10 هزار گذشته و میزان ایستگاه‌­های ماهواره‌­ای و زمینی ارسال و دریافت برنامه به بیش از 50 هزار مورد رسیده و سراسر کشور و بخش عظیمی از جهان را تحت پوشش قرار داده است.

مهم­ترین شبکه تلویزیونی چین

تلویزیون مرکزی چین بزرگ­ترین و قدرتمندترین ایستگاه تلویزیونی چین است و با بیش از 250 سازمان تلویزیونی از 130 کشور مبادلات برنامه‌­ای و روابط تجاری دارد. این تلویزیون سه شبکه اختصاصی خبر، کودک، و موسیقی را راه اندازی نموده است.

تلویزیون مرکزی چین(CCTV)، با 22 کانال تنها شبکه ملی چین است که بخش بزرگی از بازار تولید و پخش برنامه‌های تلویزیونی را در چین در اختیار دارد. این شبکه تلویزیونی با حدود 10 هزار کارمند و با درآمدی بسیار بالا، تحت نظارت دو جانبه­ اداره­ تبلیغات(مسئول نهایی محتوای رسانه‌ها) و اداره­ کل رادیو، فیلم و تلویزیون دولتی (که عملیات و برنامه‌ها را فرماندهی می‌کند) اداره می‌شود. معاون وزیر به عنوان رئیس تلویزیون مرکزی هم هست. مدیران اصلی و سایر مسئولان توسط دولت منصوب می‌شوند.

این شبکه اخبار ویژه خود را تهیه کرده و روزانه 11 بار خبر پخش کرده و قوی‌­ترین و پرکارترین تولید کننده­ برنامه‌ها­ی تلویزیونی در این کشور به‌­شمار می‌رود. سی.­سی.تی.وی تنها شبکه‌­ای است که مجوز خرید فیلم از خارج را دارد. تمامی شبکه‌های محلی باید اخبار ساعت 7 شب این شبکه را پوشش دهند. تقریبا 500 میلیون نفر مرتب این برنامه خبری را تماشا می‌کنند.  اگر چه سی.سی.تی.وی قوی‌­ترین شبکه چین است اما تنها 30 درصد مردم چین بیننده­ آن هستند.

علاوه بر 300 کانال شبکه‌های بین المللی، سراسری و استانی چین که در پکن نیز قابل دریافت هستند، شبکه (BTV)  مخصوص پکن بوده و در اغلب مناطق چین نیز قابل دریافت است. این شبکه 14 کانال دارد و هر کانال به موضوع خاصی هم­چون ورزش، فیلم‌­های سینمایی، تئاتر، آموزش، خبر و ... می­‌پردازد و برنامه‌های متنوعی به زبان چینی برای شهروندان پکنی تهیه و پخش می‌کند. میزان پوشش رادیو و تلویزیون سراسری در این شهر 99/99 درصد و سطح پوشش تلویزیون‌های کابلی 64 درصد است.

ایجاد فضای بازتر برای برنامه‌های تلویزیونی

پس از اجرای اصلاحات در اواخر دهه 1970، فضا برای فعالیت شبکه‌های تلویزیونی به طور چشمگیری بازتر شده و این تحول افزون بربخش‌های فنی و اقتصادی، شامل بخش‌های سیاسی و فرهنگی نیز گردید.

نخستین قدم برای ایجاد فضای باز در تلویزیون، رفع محدودیت از وارد کردن برنامه‌های خارجی بود. طی 20 سال پیش از اصلاحات تنها شرکت شبکه ملی مجاز به وارد کردن برنامه‌های تلویزیون خارجی بود که از نظر کمیت محدود و از نظر محتوا صرفا شامل برنامه‌های سیاسی و ایدئولوژیکی می‌گردید. با رفع این محدودیت‌­ها در سال 1986، شرکت تولید برنامه‌های تلویزیونی آمریکایی لوریمار(Lorimar)، با امضای قرار­دادی با تلویزیون مرکزی چین، یک‌جا بیش از 7500 ساعت برنامه تفریحی تولید آمریکا را در اختیار تلویزیون چین قرار داد. امروزه تمام شبکه‌ها برای پر کردن ساعات پخش خود از برنامه‌های تولید خارج استفاده می‌کنند.

دومین قدم ایجاد شده در این فضا سازماندهی فستیوال‌­های بین المللی تلویزیونی بود که در سال1986 نخستین فستیوال تلویزیونی چین در شانگهای برگزار شد و امروزه بزرگ­ترین در نوع خود در آسیا و یکی از معتبرترین فستیوال‌­های تلویزیونی جهان به شمار می‌­رود. هفته بین المللی تلویزیون پکن، فستیوال تلویزیونی سی­چوان نیز جزو ای فستیوال­ ها می‌­باشند. در این فستیوال­‌ها، افزون بر داوری و اعطای جوایز، مبادلات آکادمیک، واردات و صادرات برنامه‌های تلویزیونی هم انجام می‌شود. فستیوال شانگهای بزرگترین بازار مبادله­ برنامه تلویزیونی در آسیاست.

سومین قدم، باز شدن فضای پخش تبلیغات و آگهی است که از نظر اقتصادی شبکه‌های تلویزیونی را مستقل­‌تر و متکی به خود کرده و از این طریق بخش اعظمی از هزینه­‌های مالی تأمین و وابستگی آن­ها به بودجه‌­های دولتی کم­تر شده است. در سال‌های اخیر اغلب شبکه‌ها تجاری شده و برخی تا 70 درصد هزینه­‌های خود را از طریق پخش آگهی تأمین می‌کنند. البته، با افزایش بیش از حد ساعاتی که شبکه‌های تلویزیونی به پخش تبلیغات و آگهی اختصاص می‌دادند، از سال 2011 محدودیت‌­هایی برای پخش آگهی به نفع تماشگران برنامه‌های تلویزیونی از سوی دولت اعمال گردید.

سیاست‌ها جدید حزب کمونیست چین در زمینه‌­های سیاست مدرن سازی، تمرکز زدایی، تکثر گرایی و رفع محدودیت‌­ها نیز زمینه را برای توسعه هرچه بیشتر انواع رسانه‌های تلویزیونی فراهم ساخته است.

تلویزیون ملی چین

بخش خصوصی در تولید و تامین برنامه های تلویزیونی در چین

گسترش شبکه‌های تلویزبونی و اصلاحات صورت گرفته در قوانین و مقررات کنترل و نظارت بر رسانه‌های عمومی، موجب شده که بخش خصوصی حداقل در زمینه تولید برنامه‌های تلویزیونی، بخش دولتی را به چالش کشیده و دراین زمینه سلطه‌خود را بر تولید فیلم و سریال و برنامه‌های متنوع تلویزیونی بگستراند. با توجه به فاصله­ زیاد بین عرضه و تقاضا و کم هزینه‌­تر بودن تولیدات بخش خصوصی، در حال حاضر اغلب شبکه‌های تلویزیونی تولید برنامه‌های خود را به بخش خصوصی واگذار کرده و هزینه خرید این برنامه‌ها را نیز از طریق پخش آگهی­‌های تولید کنندگان صنعتی بخش خصوصی تأمین می‌کنند. در واقع می‌توان گفت در حال حاضر بخش دولتی تنها کنترل و نظارت بر اجرای قوانین و مقررات را در دست داشته و این تولید کنندگان بخش خصوصی هستند که نیازهای شبکه‌های تلویزیونی را از نظر برنامه تأمین می‌کنند. بخش خصوصی 90 درصد برنامه‌های شبکه‌های کابلی را تولید می‌کنند و در مورد شبکه‌های غیر کابلی هم سهم عمده­ای را به خود اختصاص داده‌اند. چون تأمین برنامه برای انبوه شبکه‌های تلویزیونی موجود و هم­زمان مدیریت بر این مجموعه کاری سخت و طاقت فرسا است. لذا، بخش تولید با استفاده از امکانات بخش خصوصی و تولیدات مشترک و مبادله و خرید برنامه از کشورهای خارجی، نیازهای خود را تأمین می‌کند. پس از اجرای اصلاحات، خیل عظیمی از تولیدات شرکت­‌های خارجی در زمینه‌های علمی، آموزشی، ورزشی، تفریحی و سرگرمی و فیلم و سریال با دوبله شدن به زبان چینی و در برخی از موارد با زیر نویس چینی، از شبکه‌های گوناگون پخش می‌شود واین بازار عظیم، تولید کنندگان خارجی را نیز علی­رغم محدودیت‌های اعمال شده از سوی دولت، به این وادی کشانده و آنان با پذیرش تمامی مقررات، به تولید مشترک، و حتی در زمینه پخش مستقیم برنامه‌های تلویزیون‌های خارجی در مناطقی خاص، با شبکه‌های تلویزیونی چین همکاری می‌کنند. ولی با همه این اوضاع و علی­رغم تلاش بدون وقفه­ چین برای جذب سرمایه‌­های خارجی در بخش اقتصادی و صنعتی، دولتمردان این کشور هم­چنان مانع ورود سرمایه­ خارجی به بخش رسانه‌های عمومی شده و کنترل خود را در این خصوص حفظ کرده‌اند.

میزان پوشش شبکه‌های تلویزیونی

طبق آمار سال 2010، 62/97 درصد جمعیت چین تحت پوشش تلویزیونی قرار دارند. 78/96 در­صد جمعیت روستایی از تلویزیون برخوردارند. 72/188 میلیون خانواده که 40/46 در صد کل جمعیت را تشکیل می‌دهند از رادیو و تلویزیون کابلی برخوردارند. کل برنامه‌های تلویزیونی تولید شده در سال2010، 274290000 ساعت بود. برنامه‌ها به 34 زبان تولید می‌شوند.

تعداد کانال‌های بین المللی 43 تاست که 31720000 ساعت برنامه پخش می‌کنند. درآمد رادیو و تلویزیون در این سال به 23017800 میلیون یوان رسید. 750900 نفر در رادیو و تلویزیون مشغول به کارند. تعداد ایستگاه‌­های رله و انتقال امواج کوتاه و متوسط 822 واحد اعلام شده است.

نیز نگاه کنید به

رادیو و تلویزیون در زیمبابوه؛ رادیو و تلویزیون در کانادا؛ رادیو در روسیه؛ رادیو در افغانستان؛ رادیو در تونس؛ رادیو در ژاپن؛ رادیو در کوبا؛ رادیو در لبنان؛ رادیو در مصر؛ رادیو در چین؛ رادیو در سنگال؛ رادیو در آرژانتین؛ رادیو در فرانسه؛ رادیو در مالی؛ رادیو در سودان؛ رادیو در ساحل عاج؛ رادیو در اسپانیا؛ رادیو در اردن؛ رادیو در اتیوپی؛ رادیو در سیرالئون؛ رادیو در قطر؛ تلویزیون در روسیه؛ تلویزیون در افغانستان؛ تلویزیون در تونس؛ تلویزیون در ژاپن؛ تلویزیون در کوبا؛ تلویزیون در لبنان؛ تلویزیون در مصر؛ تلویزیون در سنگال؛ تلویزیون در آرژانتین؛ تلویزیون در فرانسه؛ تلویزیون در مالی؛ تلویزیون در سودان؛ تلویزیون در ساحل عاج؛ تلویزیون در اوکراین؛ تلویزیون در اسپانیا؛ تلویزیون در اردن؛ تلویزیون در اتیوپی؛ تلویزیون در سیرالئون؛ تلویزیون در قطر