کوبا در یک نگاه
کوبا جزیره کوچکی در دریای کارائیب است و جزو مجمعالجزایر آنتیل بزرگ محسوب میشود. این کشور در 28 اکتبر 1492 دراولین سفر ماجراجوی اسپانیایی، کریستف کلمب، به تاریخ جهان پیوست. کلمب با ورود به این جزیره آن را زیباترین سرزمینی خواند که چشمهای انسانی میتواند ببیند. مهاجمان اسپانیایی با ورود به این بخش از کره خاکی، با بومیهای ساکن این جزیره به نام تائینوها روبهرو شدند که بنا به نظر تاریخنگاران یکی از پیشرفتهترین قبایل جزایر آنتیل به شمار میآمدند. تائینوها مردمی بسیار آرام بودند که همین ویژگی آنان باعث شد که اسپانیاییها بدون هیچ مشکلی وارد کوبا شوند. اگرچه بومیان کوبا در برابر اسپانیاییها مقاومت کردند، این کشور به مقر اصلی استعمارگران تبدیل شد و کشتیهای اسپانیایی در دوران کشف و استعمار از شهرهای جنوبی و ساحلی اسپانیا به حرکت درمیآمدند و اکثراً در کوبا مستقر میشدند تا بتوانند عملیات کشف و استعمار را در دیگر نقاط دنیای جدید ادامه بدهند.
جغرافیای طبیعی
کوبا کشوری واقع در مجمعالجزایر آنتیل بزرگ در دریای کارائیب میباشد. مجمعالجزایر آنتیل بزرگ از جزایر کوچک و بزرگ شنی و یا آتشفشانی تشکیل شده است که کوبا از بزرگترین جزایر آن محسوب میشود، این کشور در دریای کارائیب و ورودی خلیج مکزیک واقع است که در جنوب آن دریای کارائیب و در شمال و شرق آن، اقیانوس اطلس قرار دارد. این کشور از شمال با تنگه فلوریدا، در شرق با اقیانوس اطلس، در جنوب با دریای کارائیب و در غرب با تنگه یوکاتان احاطه شده است.
مساحت جزیره کوبا حدود ۱۰۴۹۴۵ کیلومتر مربع میباشد.طول آن از شرق به غرب ۱۲۵۰ کیلومتر و پهنای شمالی-جنوبی آن نیز بین ۳۲ و ۲۱۰ کیلومتر است، جزیره کوبا از حدود ۵۸۰۰ کیلومتر ساحل برخوردار میباشد. شکل دراز و باریک این کشور بارها و بارها با شکل تمساح مقایسه شده است که البته همین شکل آن باعث میشود تا بادهای استوایی در تمام این کشور احساس شود.[۱]
کوبا دارای آب و هوای استوایی است و دو فصل کاملا مشخص دارد: فصل خشک و خنک که زمستان کوبا محسوب میشود و از ماه نوامبر آغاز و تا آوریل ادامه دارد؛ و فصل گرم و بارانی یا به عبارتی تابستان، که از ماه می تا اکتبر میباشد. کوبا کشوری غالبا هموار محسوب میشود، زیرا ۷۵ درصد سطح کشور، بهخصوص در مناطق غربی و مرکزی، از دشتهایی تشکیل شده و ۳ رشته کوه هم در غرب، مرکز و شرق جزیره قرار دارد. شکل خاص جزیره کوبا که دراز و باریک میباشد باعث شده تا اکثرا رودهایی با مسیر کوتاه و کم آب در این کشور دیده شوند. همچنین این شکل خاص باعث شده تا یک تقسیم اساسی در مورد آبهای سراسر کشور صورت گیرد و به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم شود. بزرگترین رودخانه کوبا، کائوتو نام دارد و پرآبترین آن، رودخانه توآ است که در مقایسه با رودهای واقع در آمریکای شمالی یا جنوبی، اروپا و دیگر قارهها؛ رودخانههای کوچکی به حساب میآیند.
پوشش گیاهی و انواع جانوری در کوبا از تنوع و سطح بالایی برخوردار میباشد. در کوبا وجود مناطقی با نام سابانا (Sabana) در گستره وسیعی دیده میشود. در کوبا میتوان جانوران و گیاهان عجیبی را در طبیعت دید. از جمله این موارد میتوان از ماهیهای کور، ارکیدههای عجیب و پروانههایی با بالهای شفاف نام برد، همچنین پستاندارانی چون آلمیکی (Almiqui) که در حال انقراض است نیز دیده میشود. ماهیهای فسیلی مثل مانخوآری (Manjuari) که فراوان در سیهناگا د زاپاتا (Cienaga de Zapata)، یا فسیلهای گیاهی مثل پالما کورچا (Palma Corcha)، پستانداران دریایی مانند ماناتی (Manati)، سوسمارهای بزرگ، و صدها نوع پرنده با بال و پر فوقالعاده زیبا دیده میشوند. قورباغههای بسیار کوچک که هنگام پریدن شناخته میشوند و موشهای کوتوله نیز از جانوران قابل توجه در کوبا بشمار میآیند. البته از زمان ورود کریستف کلمب به کوبا، این جزیره بهعنوان یک بهشت اکولوژیک شناخته شده است[۲].
جغرافیای انسانی
از ديدگاه سياسی اداری، كوبا به 14 استان، 169 منطقه شهرداری و يک منطقه شهرداری خاص (جزيره خوبنتود) تقسيم شدهاست. پايتخت این کشور، شهر هاوانای باشد كه در شمال غربی جزيره با وسعتی به اندازه 72084 كيلومتر مربع و با جمعيت 2193848 نفر كه در 15 منطقه شهرداری و تراكم جمعيتی 3040 نفر به كيلومتر مربع میباشد.[۳]
جمعیت جمهوری كوبا طبق آخرین آمارگیری انجام شده در سپتامبر سال 2012 حدود 11.163.934 و تراكم جمعيتی آن، 101.6 نفر در هركيلومتر مربع میباشد كه از اين تعداد 8.442.079 نفر در مناطق شهری زندگی میکنند و 2.721.855 در مناطق روستایی ساکن هستند[۴].
ساختار سیاسی
کوبا تنها کشور نیمکره غربی است که برای توسعه سیاسی خود از الگوی کمونیسم انقلابی استفاده کردهاست و از این جهت از سایر کشورهای آمریکای لاتین متمایز است، تحت تأثیر سیاست توسعه انقلابی، کوبا تاکنون از سه دوره مشخص عبور کرده است. مرحله اول: سالهای اولیه انقلاب که این کشور در زمینه اقتصادی و نظام اجتماعی دچار تغییرات و تحولات بنیادین شد. مرحله دوم: در سالهای دهه ۱۹۷۰ که مصلحتگرایی و میانهروی، بهصورت اولویتهای داخلی دولت درآمد و تمایلات اجتماعی داخل کشور را تحت تأثیر خود قرار داد. مرحله سوم: از دهه ۱۹۸۰ به بعد، که دولت کوبا شکل رژیمی تمامیت خواه و با ثبات را به خود گرفت و اما مشکلاتی فزاینده در داخل کشور ظهور نمود.
تقسیمات اداری و سیاسی
کوبا از ژانویه ۲۰۱۱ متشکل از ۱۵ استان و یک منطقه شهرداری ویژه با نام جزیره خوبنتود میباشد. از شهرهای مهم این کشور با توجه به توسعه اقتصادی و تراکم جمعیتی میتوان؛ علاوه بر پایتخت آن با نام هاوانا، از سانتیاگو د کوبا، اولگین، کاماگوئی، سیین فوئگوس، ماتانزاس و شهر توریستی بارادرو، پینار دلریو، سییگودآبیلا، بایامو و گوآنتانامو نام برد.[۵]
فرهنگ مردم
فرهنگ مردم کوبا برگرفته از مذهب کاتولیک است و جامعهای کمونیسم و سوسیالیستی دارد، مردم کوبا ظاهر فقیری دارند، اما انسانهایی بسیار شاد هستند و از طرف دیگر، مهماننوازی کوباییها در جهان مشهور است. جامعهکوبا، جامعهای باسواد است، بهعبارت دیگر، حدود ۹۷ درصد مردم این کشور باسواد هستند.
نمادهای فرهنگی
یکی از نمادهای فرهنگی این کشور، سیگاربرگ است، این کشور خاستگاه تنباکوست، تولید سیگارهای دست ساز کوبا در جهان مشهور است.
موسیقی کوبا شهرتی جهانی دارد. موسیقی این کشور بسیار زنده و مجموعهای از تمام سبکها و انواع موسیقیها است، در حقیقت ترکیبی از موسیقی اسپانیایی و آفریقاییکه معمولا ریتم تند و بسیار زنده دارد. از آلات موسیقی مشهور این کشور کونگا است، سازی که از دل محلههای فقیرنشین کوبا رشد کرد و به یک ساز جهانی تبدیل شد. این ساز از لحاظ ریتم «مادر سازهای کوبهای» میباشد. اسم کونگا (Conga) از اسم مکانی در آفریقا بهنام «کونگولیس» گرفته شده است، این ساز یکی از زیرمجموعههای «رومبا» است، رومبا در موسیقی کوبا به معنی جشن یا روز مقدس است.
از دیگر سازهای معروف کوبایی، طبلهای آرارا (Tambor arára) و باتا (Tambor batá) میباشد. طبل آرارا از آلات مشهور موسیقی کوبا میباشد که در این کشور بهنام آراراس (Ararás) رایج و معمول است. از سازهایی است که مدل سنتی دارد و از قسمتهای مختلف و سیاهرنگ درخت داهومی (Dahomey) ساخته شده است.
از میان غذاهای کوبایی نیز میتوان از غذاهایی نام برد که نماد این کشور میباشند. ترکیب اصلی بیشتر غذاهای کوبایی ران مرغ است، در بیشتر مناطق این کشور غذایی مرکب از ران مرغ و عدس و سبزیجات بسیار به چشم میخورد. یکی از غذاهای معروف کوبا پیکادیو (Picadillo) نام دارد که از گوشت چرخ کرده با گوجهفرنگی تهیه میشود. پیکادیو معنای خاصی ندارد اما شاید به این دلیل این نام را دارد که تمام ترکیبات آن به قطعات کوچکی خرد میشوند. ترکیبات این غذا گوشت، فلفل دلمهای سبز، پاستای گوجهفرنگی، سیروپیاز و ادویه میباشند که تمامی این مواد به قطعات ریز خرد میشوند و باهم ترکیب میشوند. نوشیدنی معروف کوبایی شراب خانگی (Vino casero) نام دارد، شرابی است که در خانه تهیه میشود.
رقص معروف کوبایی سالسا (Salsa) نام دارد، این رقص قدمتی بیش از سیصد سال دارد و در بسیاری از کشورهای آمریکای لاتین رواج دارد، اما منشا این رقص از کشور کوبا ظهور کرده است، در مدل کوبایی، این رقص دو نفره صورت میگیرد و چرخش در آن بسیار دیده میشود.
لباس کوبایی نیز شکلی خاص و مخصوص این کشور را دارد. لباس رایج کوبا توسط آنا په یون (Ana R. Pellón) برای گروه خوانندگان سنتی کوبا طراحی شد و رواج پیداکرد. ضمنا بهعنوان نمادی از کوبا میتوان به سخنرانیهای طولانی مدت رهبرسابق کوبا، فیدل کاسترو، اشاره کرد که شهرت جهانی یافته است، از طولانیترین سخنرانیهای وی میتوان به سخنرانی ۱۲ ساعتهاش اشاره کرد که در جهان بسیار مشهور است.[۶]
موزههای کوبا
در کوبا همانند بسیاری از کشورها، موزههای متنوع و جالب توجهی وجود دارد و بازدید از موزهها، تاریخ و فرهنگ آن کشور را به گردشگر داخلی و خارجی معرفی مینماید. موزههای کوبا عبارت است از:
موزه باکاردی (Bacardí)؛موزه انقلاب (Museo de la Revolución)؛موزه باستانشناسی؛ موزه سکه (Museo Numismático)؛ خانه موزه زادگاه خوزه مارتی (Museo Casa Natal de José Martí)؛ موزه داروسازی تاکچل (Museo Farmacia Taquechel)؛ موزه رقص (Museo de la Danza)؛ موزه ملی سرامیک معاصر کوبا (Museo Nacional de la Cerámica Contemporánea Cubana)؛موزه کتابخانه سرباندو کابررا مورنو (Museo Biblioteca Servando Cabrera Moreno)؛ موزه ورق مارکز د پرادو آمنو (Museo de Naipe Marques de Prado Ameno)؛ موزه مردمشناسی مونتانه (Museo Antropologico Montané)؛ موزه ملی موسیقی (Museo Nacional de la Musica)؛ موزه ناپلئون (Museo Napoleónico)؛ موزه ارنست همینگوی (Museo Ernest Hemingway)؛ موزه هنرهای زیبا (Museo Nacional de Bellas Artes (MNBA))؛موزه هنرهای زینتی (Museo de Artes Decorativas)؛ موزه ملی تاریخ طبیعی (Museo Nacional de Historia Natural)؛ موزه تمبر کوبا (Museo Postal de Cuba)؛ موزه فکاهیا (Museo del Humor)؛ موزه شکلات (Museo del Chocolate)؛ موزه هوایی (Museo del Aire)؛ بنای یادبود هشت دانشجوی پزشکی (Monumento a los ocho estudiantes de medicina)؛ موزه هنر دوره استعمارا (Museo de Arte Colonial)؛ ماکت مرکز تاریخی هاوانا (Maqueta del Centro Historico de la Habana)[۷].
نیز نگاه کنید به
چین در یک نگاه؛ روسیه در یک نگاه؛ کانادا در یک نگاه؛ تونس در یک نگاه؛ ژاپن در یک نگاه؛ سنگال در یک نگاه؛ تایلند در یک نگاه؛ آرژانتین در یک نگاه؛ فرانسه در یک نگاه؛ اسپانیا در یک نگاه؛ مالی در یک نگاه؛ ساحل عاج در یک نگاه؛ سودان در یک نگاه؛ اردن در یک نگاه؛ قطر در یک نگاه؛ سیرالئون در یک نگاه؛ اتیوپی در یک نگاه؛ سوریه در یک نگاه؛ اوکراین در یک نگاه؛ بنگلادش در یک نگاه؛ سریلانکا در یک نگاه
کتابشناسی
- ↑ Clark, J. M. (1992). Cuba, mito y realidad: Testimonios de un pueblo (2nd ed). Saeta Ediciones, p. 12.
- ↑ Mawer,F. (2000). Explora Cuba: Guía y mapa. GRANICA, Barcelona, P.102
- ↑ María Dolores,P. (2011). Aspectos demográficos y sociales de la isla de Cuba
- ↑ حق روستا، مریم (1395). جامعه و فرهنگ کوبا. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص. 19-34.
- ↑ حقروستا، مریم (1397). جامعه و فرهنگ کوبا. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص156-157.
- ↑ حقروستا، مریم (1397). جامعه و فرهنگ کوبا. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص193-196.
- ↑ حقروستا، مریم. (1397). جامعه و فرهنگ کوبا. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص190-225.