آرژانتین در یک نگاه
مساحت آرژانتین
مساحت آرژانتین 2791810 کیلومتر مربّع است که تقریباً یک و نیم برابر مساحت ایران می‌باشد. از نظر وسعت، هشتمین کشور در جهان، دومین کشور در آمریکای جنوبی و چهارمین کشور در نیم‌کره‌ی غربی بعد از ایالات متّحده‌ی
آمریکا، کانادا و برزیل است. این کشور از شمال به کشورهای برزیل، پاراگوئه و بولیوی و از مشرق به اقیانوس اطلس و اروگوئه و از مغرب و جنوب غربی به شیلی محدود می‌شود. طولانی‌ترین قسمت خاک آرژانتین حدود 3700 کیلومتر است که از شمالی‌ترین قسمت این کشور که در حقیقت مناطق حارّه‌ای جنوب آمازون می‌باشد، تا جنوبی‌ترین نقطه‌ی آن در نزدیک قطب جنوب امتداد دارد. عریض‌ترین بخش آن نیز حدود 1423 کیلومتر است[۱].
وضعیت جغرافیایی
خاک آرژانتین از دو بخش متمایز تشکیل شده است. یکی از آن‌ها نواحی کوهستانی غرب است که قسمتی از دامنه‌ی شرقی رشته‌کوه «آند» را شامل می‌شود و قلل آن پوشیده از برف و بعضی از آن‌ها آتشفشان است.
قسمت دیگر، بخش جلگه‌ای مشرق است که از شمال به جنوب از عرض آن کاسته می‌شود.
بسیاری از کتب و منابع، سرزمین آرژانتین را از نظر جغرافیایی به چهار منطقهی اصلی تقسیم کرده‌اند. امّا اگر با در نظر گرفتن وضعیت آب و هوایی، تقسیم‌بندی را دقیق‌تر انجام دهیم، این سرزمین را از نقطه‌نظر جغرافیایی می‌توان در 6 بخش مختلف جای داد: فلات پامپاس - مزوپوتامیا (بین‌النّهرین) - چاکو - کویو - منطقه پاتاگونیا - شمال باختری آرژانتین.
آب و هوا
آرژانتین در منطقهی معتدله قرار گرفته است ولی به واسطه‌ی عرض جغرافیایی مختلف و پستی و بلندی و دوری و نزدیکی به دریا، آب و هوای گوناگونی دارد؛ چنان‌که در ناحیه‌ی چاکو، آب و هوا در زمستان‌ها ملایم و در تابستان‌ها گرم است، در ناحیه‌ی پامپاس آب و هوا معتدل و دارای زمستان‌های نسبتاً سردی است و در پاتاگونیا آب و هوا بیابانی و متغیّر است. ناحیه چاکو بالاترین درجه‌ی حرارت را در آمریکای جنوبی داراست.[۲]
ریزش باران در مناطق مختلف کشور متفاوت است و از منطقه پامپاس با بیش از یک هزار میلی‌متر باران سالیانه تا برخی مناطق با حدود 250 میلی‌متر متغیّر است. در نواحی خشک کشاورزی فقط با آبیاری امکان‌پذیر است. به صورت کلّی، ژانویه گرم‌ترین فصل سال و ماه‌های ژوئن و جولای سردترین ماه‌های سال در این کشور میباشند.
در کتب تاریخی آرژانتین، از سرزمین‌های کشف‌شده در قرن 16 میلادی و به طور مشخّص از كشفیات «خوان دیازدسولیس»[1] اسپانیایی كه در سال ۱۵۱۶ میلادی در مصب رودخانهی «رویودلاپلاتا»[2] از كشتی خود پیاده شد، یاد می‌شود. امّا اوّلین آثار حیات بشری در این سرزمین وسیع 7/2 میلیون کیلومتر مربعی، به حدود 8 تا 11 هزار سال قبل بازمی‌گردد. در حقیقت، این سرزمین تا قبل از کشف، به بومیانی تعلّق داشت که هزاران سال در آن‌جا ساکن بودند امّا تاریخ‌های مدوّن این منطقه به دوران پس از کشف آن توسّط استعمارگران اروپایی می‌پردازند.
تاریخ آرژانتین
در کتب تاریخی، قدمت آرژانتین به بیش از 8 هزار سال می‌رسد. برخی منابع دیگر تاریخ این منطقه را 11 هزار سال ذکر کرده‌اند. با این وجود، تقریباً همه‌ی منابع، تاریخ آرژانتین را از آغاز کشف آن توسّط دریانوردان اسپانیایی مورد بررسی قرار داده‌اند. از مهم‌ترین دلایل عدم بررسی تاریخ باستان آرژانتین، این بود که تمدّن‌های مهمّی چون اینکاها و مایاها در شمال آرژانتین و مناطق پرو، بولیوی و مکزیک مستقر بودند و تمدّن شکل‌گرفته‌ی مهمّی در بخش جنوبی آمریکای لاتین به‌ویژه در آرژانتین وجود نداشت.
ساختار سیاسی
بر اساس اصل اوّل اصلاحیه ی قانون اساسی در سال 1994، حکومت آرژانتین فدرالی، جمهوری و نمایندگی است. در این کشور سه قوّه وظایف اجرایی، تقنینی و قضایی کشور را بر عهده دارند. به دلیل این‌که بر اساس قانون اساسی کشور، نظام سیاسی جمهوری ـ ریاستی است، وزرا که مسؤولیت امور اجرایی کشور را بر عهده دارند، به صورت مستقیم توسّط رئیس‌جمهور انتخاب میشوند و هیچ مسؤولیتی در قبال کنگره ندارند. رئیس‌جمهور و معاون وی پس از انتخاب شدن در یک مراسم تشریفاتی در حضور مقامات و میهمانان خارجی و داخلی و نزد رئیس سنا و نمایندگان کنگره سوگند یاد می کنند (اصل 93 قانون اساسی) و ممکن است بعد از مدّتی، وزرای خود را منصوب و از طریق اعلان عمومی معرّفی نمایند.
پرچم آرژانتین
اوّلین باری که این پرچم به نمایش گذاشته شد، در ماه آگوست همان سال و بر فراز کلیسای سننیکلاس بود. در سال 1813 به صورت سرّی اجازه استفاده از آن داده شد ولی همچنان از بیم واکنش اسپانیا از اعلام استفاده از سمبل های استقلال طلبانه، این موضوع علنی نگردید. بعد از صدور بیانیه استقلال در 9 جولای 1816، این پرچم توسّط کنگره در 20 جولای به عنوان سمبل رسمی و پرچم ملّی مورد تصویب قرار گرفت. البتّه خورشید مرکز پرچم توسّط کنگره در سال 1818 به آن اضافه شد. در سال 1838، با تصویب کنگره، روز 20 ژوئن که سالروز فوت مانوئل بلگرانو نیز می‌باشد (20 ژوئن1820)، به عنوان روز پرچم تعیین و تعطیل ملّی اعلام شد.
تقسیمات اداری و سیاسی استان‌ها و شهرهای مهم
طبق مادّه 5 قانون اساسی آرژانتین هر یک از استان‌های خودمختار آرژانتین در داخل محدوده تحت سلطه خود، از قوّه‌های مجریه، قضاییه و مقنّنه خودمختار بهره میبرند که چگونگی تشکیل، ساختار قانونی، وظایف، نحوه اجرا و اداره آن‌ها طبق قانون اساسی همان استان تعیین خواهد شد. در حال حاضر کشور متشکّل از 23 استان خودمختار و همچنین شهر خودمختار بوئنوس‌آیرس به عنوان پایتخت کشور است.
پایتخت
بوئنوس آیرس (Buenos Aires) پایتخت کشور آرژانتین و بزرگ‌ترین شهر و بندر آن است. این شهر در ساحل جنوبی ریو دلا پلاتا، و بر روی ساحل جنوب شرقی قاره آمریکای جنوبی و مقابل شهر کولونیا دل ساکرامنتو در اروگوئه واقع شده‌است[۳].
بوئنوس آیرس، با حومه ۴۷۵۸ کیلومترمربع مساحت و ۱۳ میلیون نفر جمعیت دارد[۴].بوئنوس آیرس که به شدت تحت تأثیر فرهنگ اروپا قرار گرفته، به خاطر معماری، زندگی شبانه، و فعالیت‌های فرهنگی اش سرشناس است. این شهر همچنین یکی از ثروتمندترین شهرهای آمریکای لاتین است، که در آن بیشتر طبقه متوسط اجتماعی و نیز ساکنانی که دارای تحصیلات عالی هستند، زندگی می‌کنند. بوئنوس آیرس پس از درگیری‌های داخلی در قرن نوزدهم، در ۱۸۸۰ از استان بوئنوس آیرس خارج شد تا توسط دولت فدرال اداره شود. محدوده‌های شهر نیز گسترش یافت تا شامل شهرهای سابق بلگرانو و فلورس شود.
گاهی از این شهر به عنوان «پایتخت فدرال» یاد می‌کنند تا آن را از استانی با این نام متمایز سازد. در اصلاحات ۱۹۹۴ قانون اساسی آرژانتین، این شهر یک شهر خودمختار معرفی گردید، از این رو عنوان رسمی آن «شهر خودمختار بوئنوس آیرس» است[۳].
احزاب سیاسی کشور
حزب سوسیالیست
تأسیس حزب سوسیالیست آرژانتین در سال 1896 به ابتکار گروهى از صنعتگران آرژانتینى و به رهبرى دکتر خوان خوستو، در واقع سرآغاز پیدایش و تشکیل گروه‌هاى چپ در این کشور به شمار مى‌رود. این حزب از همان ابتداى فعّالیت خود توانست جایگاه ویژه‌اى را در صحنه سیاسی کشور کسب نماید. به عنوان مثال در سال ۱۹۰۲ حزب مذکور توانست مقام شهردارى شهر سننیکلاس در استان بوئنوس آیرس را به یک عضو خود از انجمن شهر مذکور اختصاص دهد.
حزب کمونیست
حزب کمونیست آرژانتین در سال ۱۹۲۲و توسّط «پنلون» (Penelon) از نخستین کمونیست‌هاى وابسته به روسیه تأسیس گردید. على‌رغم سابقهی نسبتاً طولانی، این حزب بنا به دلایل عدیده‌اى هرگز نتوانست از همان آغاز شروع به کار خود از تحرّک و مقبولیت عمومى همطراز با سایر احزاب چپ در کشور برخوردار شود. دلیل عمده و اصلى این مسأله نیز در دوران حاکمیت نظامیان و قبل از به روى کار آمدن دولت‌هاى غیرنظامى اخیر، ناشى از عدم وجود یک پایگاه مقبول و مستحکم در بین دولت‌هاى نظامى وقت و مردم آرژانتین بوده است.
حزب پرونیست
در بخش تاریخ به صورت کامل به چگونگی تشکیل حزب پرونیست (عدالتخواه) پرداخته شد. این حزب توسّط پرون و پونتس تأسیس شد. این دو تن که اوّلى استاد مدرسه جنگ بود و با شاخه شبه نظامى جوانان حزب رادیکال ارتباط داشت و دومى نیز از اعضای حزب رادیکال در استان کوردوبا به شمار مى‌آمد، قبل از کودتاى مذکور اقدام به تنظیم اساسنامه‌اى نمودند که در آن بر اصول زیر تأکید شده بود:
- اعتلا و بازگشت حاکمیت یکپارچه ملّى به کشور؛
- تثبیت و تحکیم خصیصه‌هاى ملّى گرایانه و ناسیونالیستى؛
- ایجاد یک اتّحادیه و ائتلاف منطقه‌ای؛
- اجرا و احترام به قراردادها و تعهّدات بین‌المللی.
گروه‌ها و نهادهای موثر اجتماعی:
آرژانتین یکی از معدود سرزمینهایی است که اقوام مختلف مهاجر به این کشور، تشکیل دهنده جمعیت غالب کشور می باشند. بسیاری از اقوام مختلف در طیّ سالیان متمادی و قریب دو سده حضور در این کشور، به عضوی از جامعه تبدیل شده و اکنون جامعه اقلّیت محسوب نمی شوند.
اقلّیت های قومی، نژادی و مذهبی
اقلّیت‌های نژادی:
در بخش تاریخ آرژانتین اشارهای گذرا به بومیان اصلی این سرزمین و نابودسازی آن‌ها توسّط استعمارگران کاشف این منطقه صورت گرفت. در حال حاضر مهم‌ترین بومیان ساکن آرژانتین ماپوچه ها هستند. سایر اقوام بومیان مثل آگیرا، گوارانی و... به دلیل مهاجرت از این کشور به سرزمین های مهاجر، تعداد قابل توجّهی را در کشور تشکیل نمی دهند.
اقلّیت‌های مذهبی:
از جمله اقوامی که به صورتی بسیار خاص در جهت کسب منافع خود گام برداشته اند، یهودیان میباشند. موضوع نفوذ یهودیان در ساختار اقتصادی و سیاسی و فرهنگی کشور آرژانتین بر کسی پوشیده نیست. تعداد قابل توجّه یهودیان در آرژانتین، حضور گستردهی آن‌ها در عرصه های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی آرژانتین، نه تنها آن‌ها را به عنوان یک اقلّیت نژادی و مذهبی قوی به نمایش می گذارد، بلکه توان اعمال نفوذ در عرصه های تصمیمگیری و سیاستگذاری در کلّیه زمینه ها به نوعی سرنوشت این کشور را تحت تأثیر منافع گروهی آن‌ها قرار داده است.
اقلّیت‌های قومی
اعراب و یهودیان بزرگ‌ترین اقلّیت ساکن در آرژانتین میباشند. شاید تفاوت بین این دو گروه در آن است که یهودیان عمدتاً خود را آرژانتینی میدانند و بیشتر اکنون به عنوان یک اقلّیت مذهبی داخلی مطرح میباشند امّا اعراب همچنان بر کشور مبدأ خود باقی مانده و بسیاری از آن‌ها تابعیت خود را حفظ نموده اند. به همین دلیل گفته می‌شود که سوری ها و لبنانی ها بیشترین اقلّیت اعراب ساکن آرژانتین را تشکیل می‌دهند.
وضعیت اقتصادی و معیشتی
به طور تاریخی، صادرات قابل توجّه بخش کشاورزی، بهره‌برداری از منابع طبیعی، کسب تکنولوژی های پیشرفته در صنایع خاص (از جمله هسته ای، دارویی و...)، تنوّع در تولیدات صنعتی، سطح بالای سواد و علم در جامعه و رفاه بالا در مقایسه با سایر کشورهای آمریکای لاتین از مشخّصه‌های اصلی جامعه آرژانتین به شمار می‌آید. لیکن بروز بحران های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی به صورت دورهای، موجب گردیده تا مردم این کشور بهره چندانی از ظرفیت های بالای اقتصادی کشور و مواهب عظیم خدادادی نصیبشان نشود.
واحد پول
در سال 1985 در راستای اجرای طرح آسترال واحد پول کشور از پزو به آسترال تغییر یافت امّا این طرح دوام زیادی نداشت و در سال 1992 در راستای اجرای برنامهی تحوّل اقتصادی دولت کارلوس منم واحد پول کشور مجدّداً از آسترال به پزو تغییر یافت. بر این اساس هر پزو معادل 10000 آسترال در نظر گرفته شد. از این زمان تا تاریخ 7 ژانویه 2002 هر پزوی آرژانتین بر اساس نرخ ثابت، معادل یک دلار آمریکا تعیین گردید.
زبان، خط رسمی و ادبیات رایج
زبان اسپانیایی زبان اصلی و رسمی مردم آرژانتین می‌باشد. همانند زبان انگلیسی که در کشورهای زیادی به عنوان زبان مادری تکلم می‌شود اما همه آن‌ها با انگلیسی در بریتانیا متفاوت میباشند، کاستیانو نیز اختلافات زیادی در نحوه گویش و حتی کلمات با زبان اسپانیایی مادریدی دارد. در کاستیانو علاوه بر وجود لهجه‌ها و گویش‌های مختلف، به لحاظ لغوی نیز تفاوتهای زیادی بین کشورهای مختلف دیده می‌شود. زبان این منطقه به صورت عمده تأثیر زیادی از انگلیسی آمریکایی پذیرفته است. بسیاری از لغات انگلیسی به همان ساختار اصلی در اسپانیایی وارد شده و مورد استفاده قرار می‌گیرند در صورتی‌که در اسپانیا این لغات به اسپانیایی درآمده‌اند.
تاریخ ادبیات و سبکهای ادبی
آرژانتین دارای تاریخی غنی در ادبیات مشهور جهان است. این کشور در ادبیات آمریکای لاتین از زمانی‌که در دهه ۱۸۵۰ هویت کاملا واحد خود را پیداکرد به عنوان رهبر پیشرو منطقه محسوب شده است. مبارزه بین تمرکزگرایان که خواستار یک فدراسیون ضعیف از ایالات مبتنی بر اصول محافظه‌کاری روستایی بود و فدرالیست‌های ماقبل لیبرالیسم و طرفداران حکومت قوی فدرال که مهاجرت اروپاییان را تشویق می‌نمودند، تأثیرات زیادی بر ادبیات آن زمان آرژانتین داشته است که سبکهای مختلف ادبی را در این کشور به وجود آورده است[۵].
آثار ادبی آرژانتین:
گائوچو مارتین فیرو: مهم‌ترین داستان حماسی آرژانتین
مارتین فیرو یک دیوان شعر حماسی داستانی از خوزه هرناندز نویسنده داستان‌سرای آرژانتین است. این کتاب در واقع شامل ۲۳۱۶ بیت شعر در دو جلد است که در سال‌های ۱۸۷۲ م و ۱۸۷۹م به چاپ رسیده است و جزء شاهکارهای ادبی آرژانتین محسوب می‌شود.
فاکاندو
فاکاندو؛ تمدن و بربریت نام کامل کتاب سارمینتو است. وی‌که نویسنده و روزنامه‌نگار بود، بعدها به عنوان هفتمین رئیس‌جمهور کشور آرژانتین انتخاب شد. در واقع او «سیاست‌مداری نویسنده» بود در حالی‌که هرناندز، «شاعری نویسنده» بود و تفاوت نوع نگاه دو نفر از همین نکته قابل برداشت است.
مشاهیر ادبی:
سارمینتو
دومینگو فائوستینو سارمینتو (Domingo Faustino Sarmiento) یک فعال اجتماعی، اندیشمند، نویسنده و سیاستمدار بود که در ۱۵ فوریه ۱۸۱۱م متولد شد. سارمینتو همچنین عنوان هفتمین رئیس‌جمهور آرژانتین را داراست که بین سال‌های ۱۸۷۴-۱۸۶۸ م بر کشور حکومت کرده است.
خوزه هرناندز
این نویسنده بزرگ آرژانتینی در سال ۱۸۳۴م متولد شد. زمانی‌که وی متولد شد، آرژانتین وارد بیستمین سالگرد دیکتاتوری خوان مانوئل در روساس شده بود، زندگی و رشد هرناندز متأثر از این عصر تاریخی آرژانتین است.
خورخه لوییس بورخس
این نویسنده مشهور آرژانتینی در ۲۴ آگوست سال ۱۸۹۹م در بوئنوس‌آیرس به دنیا آمد. در ابتدای قرن بیستم پایتخت آرژانتین از شهرهای بسیار ثروتمند و پیشرفته منطقه بود که حتی از بسیاری از شهرها و پایتخت‌های اروپایی ثروتمندتر و پیشرفته‌تر می‌نمود.
تاریخ هنر
آرژانتین برخوردار از یک تاریخ غنی هنری قبل از دوران استعمار اسپانیا و بعد از آن دوران می‌باشد اما آنچه به صورت مکتوب از هنر «آرژانتین» در دست است، از سال ۱۸۵۲ و بعد از دوران دیکتاتوری خوان مانوئل روساس شکل گرفته است.
سبکهای هنری در آرژانتین:
امپرسیونیسم
تا قبل از سال ۱۹۰۰ هیچ اثری از این سبک در هنر آرژانتینی دیده نمی‌شود. این سبک هیچگاه مورد توجه جدی هنرمندان آرژانتینی قرار نگرفت اما به هر حال می‌توان نمادهایی از این سبک هنری را در آثار «مارتین مالیارو»، «رومن سیلوا» و «فرناندو فادار» مشاهده نمود[۶].
مورالیسم؛ نقاشی دیواری
این سبک هنری‌که اوایل قرن بیست از مکزیک نشأت‌گرفت و به سرعت گسترش یافت، در آرژانتین نیز طرفداران خاص خود را به دست آورد و به ویژه نقاشی‌های دیواری توسط بنیتو مارتین در آرژانتین مشهور می‌باشد. این سبک از نقاشی برای نشان دادن زندگی روزمره و شرایط کاری سخت کشاورزان و دهقانان در اماکن مختلف مورد استفاده قرار می‌گرفت[۷].
موسیقی
موسیقی آرژانتین متأثر از موسیقی اروپا و شامل سنت‌های موسیقایی کاتولیکی اسپانیا و ایتالیا می‌باشد. پروتستان‌های اروپا در قرن نوزهم، موسیقی خود را به آرژانتین آوردند.
موسیقی فولکلور
موسیقی عامه فالک آرژانتین به طور استثنایی گسترش یافته است. بیش از یک دوجین رقص‌های محلی و یک سبک ملی عامه در دهه ۱۹۳۰ به وجود آمد.
موسیقی حاره
موسیقی «حاره»، ترکیبی از سبکهای کاراییبی، کومبیا (Cumbia) و فالک (Falk) محلی است که به وسیله مهاجران آمریکای جنوبی در بوئنوس‌آیرس ساخته شده است.
موسیقی کلاسیک
نقش و نفوذ مهاجران اروپایی بر تمامی شئون زندگی اجتماعی و شخصی آرژانتین تأثیر گذارده است و از ممزوج شدن فرهنگ‌های مختلف مهاجران، فرهنگ و سنت‌های جدیدی در این کشور به وجود آمده است.
ساز آرژانتینی-باندونئون (Bandoneon)
باندونشون که باندونیون نیز خوانده می‌شود، نوعی ساز بادی و در واقع آکاردئون تغییر شکل یافته آرژانتینی است که در این کشور محبوبیت خاصی دارد و از عناصر کلیدی ارکستر تانگو به شمار می‌رود.
مشاهیر هنر موسیقی:
کارلوس گاردل
در دسامبر ۱۸۹۰ متولد شد. او آهنگ‌ساز، نت‌نویس، خواننده و بازیگر بود. گاردل شاید بالاترین چهره تأثیرگذار و در واقع قهرمان تانگوی آرژانتین است.
آستور پیازولا (Piazzolla Astor Pantaleon)
متولد ۱۱ مارس ۱۹۲۱ در بندر ساحلی زیبای ماردل پلاتا است.
مرسدس سوسا (Mercedez sosa)
در سال ۱۹۳۵ به دنیا آمد. او سنت‌های فولکلوریک موسیقی آرژانتین را همراه با موسیقی فولکلور سراسر آمریکای لاتین روایت می‌کند.
آلبرتو گنیاس ترا
در سال ۱۹۱۶ به دنیا آمد. آهنگسازی را در اوایل قرن بیستم و در سبک ناسیونالیستی که در آرژانتین آن زمان بسیار محبوب بود، شروع کرد.
مارتا آرگریچ (Martha Argerich)
نوازنده مشهور پیانو، اهل بوئنوس‌آیرس، در سال ۱۹۴۱ به دنیا آمد. او در سن ۱۶ سالگی دو جایزه بزرگ بین‌المللی در اروپا و بعدها جوایز بیشماری را کسب کرد.
فرهنگ آرژانتین
فرهنگ کلّی آرژانتین تأثیرات قابل توجّهی از فرهنگ اروپایی پذیرفته است و در واقع ممزوجی از فرهنگ اسپانیا و ایتالیا است. این تأثیر به‌ویژه در بوئنوس‌آیرس، پایتخت فرهنگی آن، تا حدّ زیادی هم در شیوهی رفتار و زندگی مردم و هم تقلید آگاهانه از سبکهای معماری اروپایی دیده می‌شود. تاثیر بزرگ دیگر، فرهنگ گاوچرانی (گائوچو) به‌ویژه در سبک زندگی آن است که در بخشهای بزرگی در مرکز و شمال کشور به خوبی دیده می‌شود. در نهایت، سنّتهای بومیان آمریکای لاتین است که فرهنگ کشور آن‌ها را به خوبی جذب نموده است.
سمبلهای فرهنگی
گائوچو (گاوچران)
تصویری از کلاه سیاه و سفید مردی با یک دستمال قرمز دور گردن، چکمه و تقریباً همیشه سوار بر اسب، نماد کاملی از یک مرد گاوچران در فرهنگ آرژانتین است.
فوتبال
بدون شک فوتبال در آرژانتین، هیجانی بزرگ است. در مورد عشق و علاقهی برزیلیها به توپ فوتبال بسیار گفته شده است. امّا این دو کشور به شدّت رقیب یکدیگر در این ورزش محسوب میشوند. آرژانتینی‌ها شدّت علاقهی خود به فوتبال را بیشتر از برزیلیها میدانند. اسطورهی فوتبال آرژانتین (مارادونا) نیز هیچگاه رقیب برزیلی (پله) را در سطح خود ندانسته است. حملات لفظی زیادی همواره بین این دو وجود داشته است.
ورزش پاتو
پاتو یا چوگان آرژانتینی، بازی ملّی این کشور محسوب می‌شود. سابقهی ورزش پاتو در آرژانتین به سال 1610 برمی‌گردد که در واقع تفریح کشاورزان و به‌ویژه گائوچوها بوده است. پاتو شبیه بازی چوگان است امّا تفاوتهای زیادی در روش اجرا با آن دارد.
چای ماته
محبوبترین نوشیدنی ملّی آرژانتین ماته است که معمولاً افراد روزانه در چندین نوبت و در حالات و مکانهای مختلف از آن استفاده می‌کنند. اصل این نوشیدنی از باورهای ساکنان منطقهی رودخانهی لاپلاتا بوده و اوّلین کسانی که از آن استفاده کردند، سرخ‌پوستان گوارانی بودند که معتقد بودند این گیاه خاصیت آرامشبخشی و تسکیندهندگی دارد.
محوّطه‌های میراث فرهنگی
آثار جهانی ثبت شده از آرژانتین در یونسکو (میراث بشریت):
بلوک عیسوی کوردوبا
بلوک عیسوی کوردوبا (Jesuit Block and Estancias of Córdoba) در کوردوبا و مرکز استان عیسوی پاراگوئهی سابق قرار گرفته است.
پارک ملّی یخچالهای طبیعی
شامل پارکهایی از یخچالهای طبیعی (Los Glaciares): بسیار زیبا و اعجاب انگیز است که تلفیقی از کوههای سر به فلک کشیده و تعداد زیادی دریاچه‌های یخچالی از جمله «دریاچه‌ی بزرگ آرژانتین» در این مجموعه قرار دارد.
پارک ملّی ایگواسو
این پارک بزرگ شامل پارک ملّی و رودخانهی بزرگ پرآبی است که در استان میسیونس در شمال شرقی آرژانتین واقع شده است.
غار دستساز
غار دستساز (Cueva de Manos) نمونهی بینظیری از هنر حفّاری غار توسّط انسانهای نخستین است که حدس زده می‌شود که بین 9500 تا 13000 سال قبل کنده شده باشد و نشانه‌های خوبی از فرهنگ جوامع بشری اوّلیه در آمریکای لاتین است.
شبه جزیره والدس
شبهجزیرهی والدس (Península Valdés) که در استان چوبوت واقع شده است در واقع یک پرتگاه 4000 کیلومتری است که 100 کیلومتر از شرق اقیانوس اطلس بیرون زده است.
راه اینکا
در واقع ادامهدهندهی راه اصلی کشف یک فرهنگ عمدهی آمریکای لاتین است که می‌توان نام «راه اینکا» (Quebrada de Humahuaca) را بر آن نهاد و در امتداد درّه‌های دیدنی رودخانهی ریو گرانده (رودخانهی بزرگ) از سرچشمه‌های آن در فلات سرد بیابانی و ارتفاعات آند تا منطقهی رودخانهی لئون در حدود 150 کیلومتر به سمت جنوب کشیده شده است.
برندگان آرژانتینی جایزه نوبل
تاکنون ۵ دانشمند و نویسنده برجسته آرژانتینی موفق به دریافت جایزه نوبل شده‌اند. دو نفر از این دانشمندان در رشته پزشکی و یک نفر در رشته شیمی و دو نفر نیز جایزه صلح نوبل را برنده شده‌اند. این دانشمندان به ترتیب سال دریافت جایزه عبارتند از:
- کارلوس ساوادرا لاماس - نوبل صلح ۱۹۶۳
- برناردو هوسای - نوبل پزشکی ۱۹۴۷
- لوییس فدریکو للوی - نوبل شیمی ۱۹۷۰
- ادولفو پرز اسکیول - نوبل صلح ۱۹۸۰
- سزار میلستین - نوبل پزشکی ۱۹۸۴
آداب و رسوم جامعه
عمده سنت‌های به وجود آمده در آرژانتین امروزی در واقع بعد از استقلال و شکل‌گیری کشور آرژانتین به وجود آمده است. در این کشور، اصطلاحات مرتبط با سنت، همچون آداب و رسوم، موسیقی، عادات فرهنگی و... برگرفته از فرهنگ شکل‌گرفته در روستاهاست.
روز سنت در آرژانتین
روز ۱۰ نوامبر هر سال که مصادف با سالروز تولد خوزه هرناندز نویسنده و شاعر بزرگ آرژانتینی است به این دلیل که وی تلاش‌های زیادی را برای حفظ سنت‌های موجود کشور به کار بست، روز سنت نام‌گذاری شده است.
ازدواج
ازدواج از نظر قانون مدنی آرژانتین زمانی رسمیت می‌یابد که در دفاتر اسناد رسمی ثبت شده باشد. برای ثبت ازدواج سن زوجین باید ۲۱ سال تمام باشد. ثبت ازدواج نیز بدین صورت است که یکی از دو طرف، درخواست ازدواج را حداقل ۳۰ روز قبل از برگزاری مراسم در دفترخانه رسمی به ثبت می‌رساند.
سنت‌های سوگواری
سوگواری بعد از فوت یکی از بستگان و نحوه تدفین و... تابع آداب و تشریفات خاصی نیست. مسیحیان کاتولیک که تابع انجام این مراسم به شیوه سنتی هستند، پس از آداب کفن، میت را در مکانی برای وداع قرار می‌دهند. این مکان ممکن است در منزل متوفی و یا مکانی باشد که معمولا درگورستان برای این کار تعبیه می‌شود. این کار بلافاصله صورت می‌گیرد. نحوه تدفین نیز کاملا طبق عرف کلیسای کاتولیک انجام می‌شود. پس از انجام مراسم تدفین، معمولا شرکت‌کنندگان برای عرض تسلیت به فرزندان و بستگان به منزل متوفی می‌روند. در این مراسم صرفا با قهوه از میهمانان پذیرایی می‌شود. برگزاری میهمانی و یا سرو غذا مرسوم نمی‌باشد[۸].
عادات کاری
آرژانتین در بیشتر تاریخ خود یک جامعه کشاورزی بوده است و به این صفت شناخته می‌شده است. مهم‌ترین کالاهای تولیدی در این بخش نیز کشت گندم در مزار حاصل‌خیز پامپاس و همچنین پرورش گاو و گوسفند در چراگاه‌های وسیع بخشهای مرکزی و جنوب کشور بوده است[۹]. اما همچون سایر کشورها و مناطق جهان، جامعه آرژانتین نیز تغییر کرده و امروزه قریب ۱۰ درصد نیروی فعال جامعه در بخش کشاورزی کار می‌کنند و برعکس اکثریت جذب بخش خدمات شده‌اند.
غذاهای آرژانتینی
سبک غذای آرژانتین تحت تأثیر سبک غذای اسپانیا، ایتالیا، آلمان، فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی قرار گرفته است. آرژانتین دارای گونه گسترده‌ای از غذاهای فیبردار است که از جمله عبارتند از: «پیراشکی‌گوشت»، نوعی خوراک کماج؛ «لوکرو»، ترکیبی از ذرت، لوبیا، گوشت، کالباس، پیاز، و کدوقلیانی، و «چوریزو»، کالباس ادویه‌دار با پایه گوشت[۱۰].
صبحانه: صبحانه معمولا شامل یک قطعه‌کیک شکلاتی و پاکیک با مربا و قهوه است. شیر- عسل صبحانه آرژانتینی (Dulce de Leche) که در واقع شبیه شیر کرمدار یا چیزی شبیه خامه با طعم شکلات می‌باشد، به همراه نان، محبوبترین صبحانه آرژانتین است که اکنون شهرت جهانی دارد.
ناهار: ناهار در آرژانتین یک وعده اصلی است و در آن‌گوشت، سبزیجات یا سالاد سرو می‌شود. تنوع غذایی زیادی برای ناهار وجود دارد و به دلیل تنوع جمعیتی از قومیت‌ها و ملیت‌های مختلف، غذاهای آرژانتینی بسیار متنوع است.
شام: شام یکی از طولانی‌ترین وعده‌های غذایی روزانه است که بخشی از رهاورد صنعتی شدن جامعه می‌باشد. در این وعده غذایی روزانه گوشت گاو جایگاه ویژه‌ای دارد.
دید و بازدیدها
آرژانتینی‌ها اغلب بدون اطلاع قبلی به دیدن دوستان و اقوام خود می‌روند و این موضوع را بد تلقی نمی‌کنند. در صورتی که در بسیاری از کشورها، حتما اطلاع قبلی لازم است. آرژانتینی‌ها بسیار میهمان‌نواز هستند و از وجود میهمان در خانه لذت میبرند. پذیرایی اولیه معمولا با نوشیدنی‌هایی همچون قهوه اسپرسو، ماته یا چای است.
جشن‌ها و سرودها
جشن‌ها و تعطیلات معمولا مناسبت‌هایی برای جمع شدن خانواده با یکدیگر است: در اکثر کشورهای منطقه آمریکای لاتین جشن‌ها و فستیوال‌های زیادی را می‌توان دید.
جشن تکلیف
جامعه آرژانتینی در گذشته بسیار مذهبی بوده است و این موضوع اختصاص به مسیحیان، مسلمانان و یا یهودیان نداشته است.
موسیقی عامه
موسیقی عامه فالک آرژانتین به طور استثنایی گسترش یافته است. بیش از یک دوجین رقص‌های محلی، و یک سبک ملی عامه در دهه ۱۹۳۰ به وجود آمد.
تقویم سالیانه، تعطیلات رسمی
تقویم سالیانه آرژانتین، تقویم مسیحی است که از روز اول ژانویه آغاز و تا پایان ماه دسامبر ادامه می‌یابد و از این نظر تفاوتی با تقویم سایر کشورهای مسیحی ندارد[۱۱].
مناسبت‌های ملی و مذهبی:
- روز مالویناس: روز دوم آوریل، نشانه‌ای از تلاش ناموفق برای بازپس‌گیری جزایر مالویناس از اشغال بریتانیاست.
- روز کارگر: اول ماه می؛
- روز استقلال آرژانتین از استعمار اسپانیا: ۲۵ ماه می ۱۸۱۰م - روز ملی؛
- سالروز صدور اعلامیه استقلال: ۹ ژوئیه ۱۸۱۶ م- روز استقلال؛
- روز پرچم: ۲۰ ژوئن؛
- سالروز مرگ ژنرال خوزه د سان مارتین، معروف به لیبرتادور که فاتح پرو، شیلی و آرژانتین از استعمار اسپانیا بود: ۱۷ آگوست؛
- کشف قاره آمریکا توسط کریستف کلمب: ۱۲ اکتبر؛
- روز روح القدس: ۸ دسامبر؛
کتابخانه‌ها و مراکز اسناد
طبق اعلام وزارت آموزش کشور و همچنین دبیرخانه فرهنگی کشور، در حال حاضر تعداد ۱۸۵۷ باب کتابخانه عمومی و ۱۳۷۱ باب کتابخانه تخصصی در سرتاسر کشور دائر می‌باشد. در همین حال ۵۰۹۴ کتابخانه در مدارس کشور فعال است. ۲۲۳۷ کتابفروشی بزرگ با شعب مختلف در کشور به ثبت رسیده است. در حال حاضر برگزاری ۱۱۵ نمایشگاه کتاب در طول سال در تقویم وزارت فرهنگ آرژانتین قرار دارد[۱۲].
کتابخانه ملی آرژانتین
این‌کتابخانه مهم‌ترین کتابخانه آرژانتین است که با نام کتابخانه عمومی بوئنوس‌آیرس در ۱۳ سپتامبر سال ۱۸۱۰ م به دستور اولین دولت انقلابی ماه می (Primer Gobierno de la Junta) تأسیس گردید و در سال ۱۸۸۴ م مأموریت آن تغییر یافت وکتابخانه ملی کشور شد.
ساختار و سیاست آموزشی کشور
سیستم مدارس آرژانتین شامل یک مدرسه سطح ابتدایی یا اولیه است که شش یا هفت سال طول می‌کشد؛ یک سال پیش‌دبستانی و ۶ سال ابتدایی و یک دبیرستان یا سطح دوم که بین ۶-۵ سال دوره آن به طول می‌انجامد؛ ۵ سال مقطع دبیرستان و یک سال پیش‌دانشگاهی، در دهه ۱۹۹۰ این نظام به انواع گوناگونی از آموزش دبیرستانی تحت عنوان «آموزش ثانویه» و «چند رشته‌ای» تقسیم شد.
تعداد واحدهای آموزشی
بر اساس اعلام وزارت آموزش و پرورش آرژانتین در سال ۲۰۱۱، تعداد کل مدارس و مؤسسات آموزشی کشورکه زیر نظر این وزارتخانه فعالیت می‌کنند، برابر با ۵۵۴۹۴ واحد آموزشی مستقر و ثابت بوده است، از این تعداد ۴۱۵۰۲ واحد دولتی و بقیه به بخش خصوصی اختصاص دارد.
مهدکودک و پیش‌دبستانی
این مقطع از سیستم آموزشی کشور، شامل نوزادان ۴۵ روزه تا کودکان ۵ ساله خواهد بود.
آموزش ابتدایی و ثانویه (دبیرستان)
مجموع آموزش در این بخش ۱۲ سال تمام خواهد بود. این بخش ۶ سال آموزش ابتدایی و ۶ سال آموزش دبیرستان را شامل می‌شود.
تقویم آموزشی مدارس آرژانتین
به دلیل این‌که این کشور در نیمکره جنوبی واقع شده است و بالطبع فصول سال با نیمکره شمالی ۶ ماه اختلاف زمانی دارد، آغاز سال تحصیلی معمولا در هفته آخر فوریه و یا اوایل ماه مارس می‌باشد. هر ساله این زمان به عنوان یک تقویم آموزشی با هماهنگی وزارت آموزش و پرورش و استان‌های مختلف تعیین می‌گردد.
دانشگاه‌ها
بر اساس اعلام وزارت آموزش کشور، تعداد کل مؤسسات و نهادهای آموزش عالی فعال در کشور ۱۱۵ واحد است که از این تعداد ۴۷ دانشگاه دولتی، ۴۶ دانشگاه خصوصی، ۷ مؤسسه آموزش عالی دولتی، ۱۲ مؤسسه آموزش عالی خصوصی و ۳ واحد دانشگاهی به ترتیب استانی، خارجی و بین‌المللی در کشور فعالیت دارند.
بزرگ‌ترین دانشگاه آرژانتین
دانشگاه بوئنوس‌آیرس در سال ۱۸۲۱ با ابتکار وزیر دولتی استان بوئنوس‌آیرس تأسیس شد. این دانشگاه در حال حاضر بزرگ‌ترین دانشگاه آرژانتین و یکی از مطرحترین دانشگاه‌های قاره آمریکاست.
قدیمی‌ترین دانشگاه آرژانتین
«دانشگاه ملی کوردوبا» (Universidad Nacional de Cordoba) که در سال ۱۶۱۳ تأسیس شده است با ۴۰۰ سال فعالیت، قدیمی‌ترین دانشگاه آرژانتین می‌باشد. این دانشگاه در حال حاضر نیز بعد از دانشگاه بوئنوس‌آیرس مهم‌ترین دانشگاه کشور بوده و دومین دانشگاه به لحاظ تعداد دانشجویان در کشور محسوب می‌شود[۱۳].
بودجه تحقیقاتی کشور
بودجه بخش علوم و تحقیقات کشور در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی داشته است. در حالی‌که بودجه این بخش در سال ۲۰۰۸ برابر ۱،۱۳۷،۶۳۳،۹۳۳ پزو بوده است در سال ۲۰۱۰م این رقم به ۲،۱۱۵،۷۳۰،۴۰۷ پزو رسیده است. در همین حال بودجه خارجی این بخش برای سال‌های 2009 الی 2012 برابر ۹۲۵۷۰۰۰۰۰ دلار تعیین شده است[۱۴].
دین در آرژانتین:
قانون اساسی آرژانتین هیچ دینی را به عنوان دین رسمی معرفی نکرده است؛ اگرچه کلیسای رومن کاتولیک به دلیل این‌که به صورت سنتی بیشترین پیرو را در کشور دارد، به عنوان یک دین غالب عمل می‌کند. ماده ۱۴ قانون اساسی آرژانتین تصریح بر آزادی مذهبی داشته و از تکثر مذهبی موجود در کشور دفاع می‌کند. روز ۲۵ نوامبر سالروز صدور اعلامیه سازمان ملل در خصوص مبارزه با عدم تساهل مذهبی و مبارزه با تبعیض مذهبی به عنوان روز آزادی مذهبی در بوئنوس‌آیرس جشن گرفته می‌شود.
کلیسا در آرژانتین:
علاوه بر کلیساهای عادی کلیساها و زیارتگاه‌های ویژه‌ای در سراسر کشور وجود دارند که برگزاری مراسم دعا در تاریخ مشخصی از سال در آن‌ها به صورت ویژه انجام می‌شود. بسیاری از آرژانتینی‌ها عادت به رفتن سالیانه به کلیساهای مقدس و زیارتگاه‌های محلی برای انجام چنین مراسمی دارند. مهم‌ترین کلیسای مذهبی آرژانتین لوخان (Lujan) نام داردکه در ۶۵ کیلومتری غرب بوئنوس‌آیرس قرار دارد. هر ساله هزاران بوئنوس‌آیرسی برای زیارت این «قدیس حافظ آرژانتین» با پای پیاده به این محل می‌روند. کلیسای اعظم کوردوبا نیز که قدمت آن به قرن ۱۷ برمی‌گردد یکی از قدیمی‌ترین کلیساهای معروف جهان می‌باشد.
ترکیب جمعیتی پیروان ادیان و مذاهب
از بین جمعیت مسیحیان، ۱۰ درصد اختصاص به پروتستان‌ها دارد در بین پیروان سایر ادیان نیز تخمین زده می‌شود که ۴ درصد پیرو ادیان و مذاهب بومی کشور بوده و ۲ درصد جامعه یهودیان آرژانتین و ۴ درصد نیز پیرو سایر ادیان باشند.
اسلام در آرژانتین
عدم اقرار به دین و مذهب و به عبارت دیگر تقیه نیز در بین مسلمانان آرژانتینی وجود دارد. جامعه مسلمانان آرژانتین به دلیل آزار و اذیت‌هایی‌که در طول دو دهه گذشته به آن‌ها رسیده است و از بیم از دست دادن کار و شغل خود و یا حمله یهودیان افراطی و... و یا به دلیل اسلام‌هراسی به راه افتاده در کل جهان، از اعلان دین رسمی خود اجتناب کرده و در واقع تقیه می‌کنند.
نهادها و مراکز دینی مسلمانان:
مسجد التوحید
مسجد التوحید وابسته به شیعیان در سال ۱۹۸۳ م با مشارکت مستقیم جمهوری اسلامی ایران تأسیس شده است. این مسجد تنها مرکز شیعیان در این شهر بزرگ است.
مرکز اسلامی کانیولاس
این مرکز در شهر کانیولاس واقع شده و سرپرستی آن سال‌هاست با شخصی به نام عبدالله مدنی می‌باشد که از آرژانتینی‌های گرویده به دین اسلام می‌باشد.
مرکز اسلامی توکومان،خوخوی و سالتا در شمال آرژانتین
گفته می‌شود که شهر توکومان و نواحی اطراف آن جمعیت قابل توجهی از مسلمانان علوی را در خود جای داده است که بعد از بوئنوس‌آیرس بزرگ‌ترین تجمع مسلمانان آرژانتین می‌باشد.
مرکز اسلامی جمهوری آرژانتین (اهل سنت)
این مرکز توسط اولین مهاجران مسلمان با هدف رفع نیازهای اولیه و حل مشکلات مهاجران تازه وارد تأسیس شد. به همین دلیل تا مدت‌ها، هدف اصلی برگزاری مراسم‌های اسلامی نبود.
مرکز اسلامی ملک فهد
این مرکز با سرمایه‌گذاری مستقیم عربستان سعودی در سال ۲۰۰۰ م افتتاح گردید. در حال حاضر مدرن‌ترین مرکز اسلامی است و هزینه‌های آن به طور کامل از سوی سفارت عربستان سعودی تأمین می‌شود.
نیز نگاه کنید به
روسیه در یک نگاه؛ کانادا در یک نگاه؛ کوبا در یک نگاه؛ تونس در یک نگاه؛ مصر در یک نگاه؛ لبنان در یک نگاه؛ ژاپن در یک نگاه؛ سنگال در یک نگاه؛ تایلند در یک نگاه؛ آرژانتین در یک نگاه؛ فرانسه در یک نگاه؛ اسپانیا در یک نگاه؛ مالی در یک نگاه؛ ساحل عاج در یک نگاه، سودان در یک نگاه؛ اردن در یک نگاه؛ قطر در یک نگاه؛ سیرالئون در یک نگاه؛ اتیوپی در یک نگاه؛ سوریه در یک نگاه؛ اوکراین در یک نگاه
کتابشناسی
- ↑ Leitner, G. (2000). Argentina, Australia: Companion Travel Guide Book. P13.
- ↑ اصغری، احمدرضا (1389). آرژانتین. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه
- ↑ پرش به بالا به: ۳٫۰ ۳٫۱ بوئنوس آیرس( 1402).ویکی بین. قابل بازیابی از https://wikibin.ir/article/wp/
- ↑ چراتی، جهانگیر(1402)."بوئنوس آیرس، شهر تنوع نژادها". مجله فرهنگ و هنر، قابل بازیابی از https://vista.ir/w/a/16/94hme/
- ↑ Prieto, M (2006). Breve Historia de la Literatura Argentina. Buenos Aires: Editora Argentina. P23.
- ↑ Anaya (1997). P45.
- ↑ Anaya (1997). P68.
- ↑ برگرفته از https://www.argentino.com.ar
- ↑ Edwards, T (2008). A Global Studies Handbook, USA: ABC-CLIO Inc. P64.
- ↑ Leitner, G (2000). Argentina, Australia: Companion Travel Guide Book. P145.
- ↑ Flury, L (1959). Breve Historia de la Musica Argentina y Folklore. USA, Cleveland, OH. P53.
- ↑ برگرفته از https://www.sinca.cultura.gov.ar
- ↑ برگرفته از https://www.unc.edu.ar
- ↑ برگرفته از https://www.argentina.ar
منبع اصلی
خیرمند، احمدرضا (1391). جامعه و فرهنگ آرژانتین. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی.
نویسنده مقاله
احمدرضا خیرمند