شهرنشینی و روستانشینی در یمن: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۹:۱۵

توزیع جمعیت یمن میان مناطق شهری و روستایی تفاوت‌های قابل‌توجهی در سطح دسترسی به امکانات، نوع فعالیت‌های اقتصادی و میزان توسعه زیرساختی ایجاد کرده است.

شهرنشینی

حدود ۳۷.۸٪ از جمعیت در شهرهای اصلی زندگی می‌کنند که مهم‌ترین آن‌ها صنعا، عدن و حدیده هستند^[۱].
صنعا، پایتخت یمن، با تراکم جمعیتی بیش از ۲۰,۰۰۰ نفر در هر کیلومترمربع، یکی از پرتراکم‌ترین شهرهای منطقه محسوب می‌شود^[۲]
شهرهای ساحلی مانند عدن و حدیده به دلیل موقعیت بندری، دسترسی به تجارت دریایی و توسعه اقتصادی، جمعیت قابل‌توجهی دارند^[۳].

ویژگی‌های مناطق شهری شامل دسترسی بهتر به خدمات اداری، آموزشی، بهداشتی و فرصت‌های شغلی گسترده است^[۴].

روستانشینی

تقریباً ۶۲.۲٪ از جمعیت در نواحی روستایی ساکن هستند که بیشتر آن‌ها در مناطق حاصلخیز غربی و جنوبی پراکنده‌اند^[۵].
اقتصاد مناطق روستایی عمدتاً بر کشاورزی معیشتی، دامداری و صنایع‌دستی استوار است که باتوجه‌به نبود فرصت‌های صنعتی، سهم مهمی در تأمین معیشت خانوارها ایفا می‌کند.
دسترسی به زیرساخت‌هایپیشرفته در روستاها محدود است و بسیاری از مناطق با مشکلاتی مانند کمبود مراکز درمانی، مدارس مجهز و شبکه حمل‌ونقل کارآمد مواجه هستند^[۶].

این تفاوت‌ها نشان‌دهنده شکاف اقتصادی و اجتماعی میان مناطق شهری و روستایی یمن است. سرمایه‌گذاری در توسعه مناطق روستایی، بهبود زیرساخت‌ها و افزایش فرصت‌های اقتصادی می‌تواند به کاهش نابرابری‌ها و افزایش کیفیت زندگی در سراسر کشور کمک کند.

مهاجرت

مهاجرت یکی از عناصر مهم در جغرافیای انسانی یمن است که به دلایل مختلفی از جمله بحران‌های سیاسی، اقتصادی، و زیست‌محیطی رخ می‌دهد. مهاجرت در یمن به دو شکل داخلی و خارجی اتفاق می‌افتد که هر یک تأثیرات متفاوتی بر ساختار جمعیتی کشور دارند.

مهاجرت داخلی

به دلیل درگیری‌های نظامی و بحران‌های انسانی، بسیاری از خانواده‌ها از مناطق درگیر جنگ مانندحدیده، تعز و مارب به سمت شهرهای امن‌تر مانند صنعا و اب مهاجرت کرده‌اند^[۷].
این جابه‌جایی‌ها منجر به افزایش ناگهانی تراکم جمعیت در شهرهای میزبان و فشار مضاعف بر زیرساخت‌های خدماتی و اقتصادی شده است.
بیش از ۴ میلیون نفر از سال ۲۰۱۵ به‌عنوان آواره داخلی شناخته شده‌اند که در شرایط سخت زندگی می‌کنند و نیازمند کمک‌های بشردوستانه هستند^[۸].

مهاجرت خارجی

یمن یکی از کشورهایی است که میزان بالایی از مهاجرت نیروی کار دارد. بیش از ۱.۵ میلیون یمنی در کشورهای عربستان سعودی، امارات، و دیگر کشورهای حوزه خلیج‌فارس مشغول به کار هستند.
پناهندگی: بحران‌های سیاسی و جنگ داخلی باعث شده است که بیش از ۳۰۰ هزار نفر به کشورهای جیبوتی، عمان، سومالی و سایر کشورهای منطقه پناهنده شوند^[۹].
مهاجرت خارجی علاوه بر تغییرات جمعیتی، تأثیر اقتصادی قابل‌توجهی دارد، زیرا کارگران مهاجر بخش مهمی از درآمد خانواده‌های یمنی را از طریق ارسال پول تأمین می‌کنند^[۱۰].

مهاجرت داخلی و خارجی علاوه بر جابه‌جایی‌های جمعیتی، تأثیر مستقیمی بر اقتصاد، بافت فرهنگی و ساختار اجتماعی یمن دارد. برنامه‌ریزی در حوزه مدیریت مهاجرت، حمایت از آوارگان داخلی و ایجاد فرصت‌های اقتصادی در داخل کشور می‌تواند به کاهش وابستگی به مهاجرت خارجی و بهبود کیفیت زندگی مهاجران داخلی کمک کند^[۱۱].

جغرافیای انسانی یمن بازتاب‌دهنده تعامل پیچیده میان عوامل طبیعی، جمعیتی و اجتماعی است که بر توزیع فضایی، رشد جمعیت و روندهای مهاجرت تأثیر می‌گذارند. ساختار جوان جمعیت، همراه با تغییرات اقتصادی و زیست‌محیطی، فرصت‌ها و چالش‌هایی را برای توسعه پایدار کشور به وجود آورده است. در سال‌های آینده، مدیریت منابع، بهبود زیرساخت‌ها و سیاست‌های جامع در زمینه مهاجرت و شهرنشینی، نقشی کلیدی در تعیین مسیر پیشرفت یمن ایفا خواهد کرد.

نیز نگاه کنید به

کتابشناسی

↑ FSAC. (2025). JIAF 2.0: Module 1 - FSAC. Food Security Cluster. Retrieved from https://www.fscluster.org/sites/default/files/2024-10/JIAF%202.0.%20Module%201_FSAC_2025.pdf
↑ Sanaa, Yemen Population 2024. (2024). Worldpopulationreview.com, Retrieved from https://worldpopulationreview.com/cities/yemen/sanaa
↑ Al-Hudaydah, Yemen Metro Area Population 1950-2024. (2024). Macrotrends.net, Retrieved from https://www.macrotrends.net/global-metrics/cities/23238/al-hudaydah/population
↑ Habitat III National Report. (2025). Yemen’s urban and rural development trends. United Nations Sustainable Development. Retrieved from https://habitat3.org/the-new-urban-agenda/preparatory-process/national-participation/yemen/
↑ UN-Habitat. (2025). Urbanization in Yemen: Building inclusive & sustainable cities. United Nations Human Settlements Programme (UN-Habitat). Retrieved from https://unhabitat.org/yemen
↑ World Bank. (2025). Urban population (% of total population) - Yemen. World Bank Open Data. Retrieved from https://data.worldbank.org/indicator/SP.URB.TOTL.ZS?locations=YE
↑ July -2024 SIEGE OF TAIZ SIEGE OF TAIZ. (n.d.). Retrieved from https://www.mopic-taiz.com/wp-content/uploads/2024/08/Siege-of-Taiz-A-Humanitarian-Crisis.pdf
↑ Yemen crisis: Facts, needs & how to help. (n.d.), Retrieved from https://www.medair.org/countries/yemen
↑ Youssef, J., Albinyana, R., Tumen, S., Fallah, B., Louis, M., & Makdisi, S. (n.d.). REPATRIATION OF REFUGEES FROM ARAB CONFLICTS: Conditions, Costs and Scenarios for Reconstruction FEMISE Euromed Report 2019 Ibrahim Elbadawi. Retrieved from https://www.femise.org/wp-content/uploads/2019/09/FEMISE_EuroMed4-FINAL-small-upd.pdf
↑ Human, E.-M. (2020). Saudi Arabia’s increasing fees on foreign residents causing humanitarian crisis among Yemenis. Euro-Med Human Rights Monitor, Retrieved from https://euromedmonitor.org/index.php/en/article/3642/Saudi-Arabia%E2%80%99s-increasing-fees-on-foreign-residents-causing-humanitarian-crisis-among-Yemenis
↑ Yemen - Annual Migration Report (2023), Displacement Tracking Matrix. Iom.int, Retrieved from https://dtm.iom.int/es/node/42166

نویسنده مقاله

نرگس شکوری

[1] FSAC. (2025). JIAF 2.0: Module 1 - FSAC. Food Security Cluster. Retrieved from https://www.fscluster.org/sites/default/files/2024-10/JIAF%202.0.%20Module%201_FSAC_2025.pdf

[2] Sanaa, Yemen Population 2024. (2024). Worldpopulationreview.com, Retrieved from https://worldpopulationreview.com/cities/yemen/sanaa

[3] Al-Hudaydah, Yemen Metro Area Population 1950-2024. (2024). Macrotrends.net, Retrieved from https://www.macrotrends.net/global-metrics/cities/23238/al-hudaydah/population

[4] Habitat III National Report. (2025). Yemen’s urban and rural development trends. United Nations Sustainable Development. Retrieved from https://habitat3.org/the-new-urban-agenda/preparatory-process/national-participation/yemen/

[5] UN-Habitat. (2025). Urbanization in Yemen: Building inclusive & sustainable cities. United Nations Human Settlements Programme (UN-Habitat). Retrieved from https://unhabitat.org/yemen

[6] World Bank. (2025). Urban population (% of total population) - Yemen. World Bank Open Data. Retrieved from https://data.worldbank.org/indicator/SP.URB.TOTL.ZS?locations=YE

[7] July -2024 SIEGE OF TAIZ SIEGE OF TAIZ. (n.d.). Retrieved from https://www.mopic-taiz.com/wp-content/uploads/2024/08/Siege-of-Taiz-A-Humanitarian-Crisis.pdf

[8] Yemen crisis: Facts, needs & how to help. (n.d.), Retrieved from https://www.medair.org/countries/yemen

[9] Youssef, J., Albinyana, R., Tumen, S., Fallah, B., Louis, M., & Makdisi, S. (n.d.). REPATRIATION OF REFUGEES FROM ARAB CONFLICTS: Conditions, Costs and Scenarios for Reconstruction FEMISE Euromed Report 2019 Ibrahim Elbadawi. Retrieved from https://www.femise.org/wp-content/uploads/2019/09/FEMISE_EuroMed4-FINAL-small-upd.pdf

[10] Human, E.-M. (2020). Saudi Arabia’s increasing fees on foreign residents causing humanitarian crisis among Yemenis. Euro-Med Human Rights Monitor, Retrieved from https://euromedmonitor.org/index.php/en/article/3642/Saudi-Arabia%E2%80%99s-increasing-fees-on-foreign-residents-causing-humanitarian-crisis-among-Yemenis

[11] Yemen - Annual Migration Report (2023), Displacement Tracking Matrix. Iom.int, Retrieved from https://dtm.iom.int/es/node/42166

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-توزیع جمعیت یمن میان مناطق شهری و روستایی تفاوت‌های قابل‌توجهی در سطح دسترسی به امکانات، نوع فعالیت‌های اقتصادی و میزان توسعه زیرساختی ایجاد کرده است.
+[[پرونده:Pic 5.png|بندانگشتی|شهرنشینی در یمن، قابل بازیابی از https://i.redd.it/phuua6pdbpz31.jpg]]
-[[index.php?title=پرونده:Pic_5.png|پیوند=https://dmelal.ir/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Pic_5.png|بندانگشتی|شهرنشینی در یمن، قابل بازیابی از https://i.redd.it/phuua6pdbpz31.jpg]]
+[[پراکندگی جمعیت در یمن|توزیع جمعیت یمن]] میان مناطق شهری و روستایی تفاوت‌های قابل‌توجهی در سطح دسترسی به امکانات، نوع فعالیت‌های اقتصادی و میزان توسعه زیرساختی ایجاد کرده است.
 ==== شهرنشینی ====
@@ خط ۱۶: / خط ۱۶: @@
 * دسترسی به زیرساخت‌هایپیشرفته در روستاها محدود است و بسیاری از مناطق با مشکلاتی مانند کمبود مراکز درمانی، مدارس مجهز و شبکه حمل‌ونقل کارآمد مواجه هستند<ref>World Bank. (2025). Urban population (% of total population) - Yemen. ''World Bank Open Data''. Retrieved from https://data.worldbank.org/indicator/SP.URB.TOTL.ZS?locations=YE</ref>.
-این تفاوت‌ها نشان‌دهنده شکاف اقتصادی و اجتماعی میان مناطق شهری و روستایی یمن است. سرمایه‌گذاری در توسعه مناطق روستایی، بهبود زیرساخت‌ها و افزایش فرصت‌های اقتصادی می‌تواند به کاهش نابرابری‌ها و افزایش کیفیت زندگی در سراسر کشور کمک کند.
+این تفاوت‌ها نشان‌دهنده شکاف اقتصادی و اجتماعی میان مناطق شهری و روستایی [[یمن]] است. سرمایه‌گذاری در توسعه مناطق روستایی، بهبود زیرساخت‌ها و افزایش فرصت‌های اقتصادی می‌تواند به کاهش نابرابری‌ها و افزایش کیفیت زندگی در سراسر کشور کمک کند.
 === مهاجرت ===
-مهاجرت یکی از عناصر مهم در جغرافیای انسانی یمن است که به دلایل مختلفی از جمله بحران‌های سیاسی، اقتصادی، و زیست‌محیطی رخ می‌دهد. مهاجرت در یمن به دو شکل داخلی و خارجی اتفاق می‌افتد که هر یک تأثیرات متفاوتی بر ساختار جمعیتی کشور دارند.
+مهاجرت یکی از عناصر مهم در جغرافیای انسانی یمن است که به دلایل مختلفی از جمله بحران‌های سیاسی، اقتصادی، و زیست‌محیطی رخ می‌دهد. مهاجرت در [[یمن]] به دو شکل داخلی و خارجی اتفاق می‌افتد که هر یک تأثیرات متفاوتی بر ساختار جمعیتی کشور دارند.
 ==== مهاجرت داخلی ====
@@ خط ۲۹: / خط ۲۹: @@
 ==== مهاجرت خارجی ====
-* یمن یکی از کشورهایی است که میزان بالایی از مهاجرت نیروی کار دارد. بیش از ۱.۵ میلیون یمنی در کشورهای عربستان سعودی، [https://dmelal.ir/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C امارات]، و دیگر کشورهای حوزه خلیج‌فارس مشغول به کار هستند.
+* یمن یکی از کشورهایی است که میزان بالایی از مهاجرت نیروی کار دارد. بیش از ۱.۵ میلیون یمنی در کشورهای [[عربستان سعودی]]، [https://dmelal.ir/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C امارات]، و دیگر کشورهای حوزه خلیج‌فارس مشغول به کار هستند.
 * پناهندگی: بحران‌های سیاسی و جنگ داخلی باعث شده است که بیش از ۳۰۰ هزار نفر به کشورهای جیبوتی، عمان، سومالی و سایر کشورهای منطقه پناهنده شوند<ref>Youssef, J., Albinyana, R., Tumen, S., Fallah, B., Louis, M., & Makdisi, S. (n.d.). ''REPATRIATION OF REFUGEES FROM ARAB CONFLICTS: Conditions, Costs and Scenarios for Reconstruction FEMISE Euromed Report 2019 Ibrahim Elbadawi''. Retrieved from https://www.femise.org/wp-content/uploads/2019/09/FEMISE_EuroMed4-FINAL-small-upd.pdf</ref>.
 * مهاجرت خارجی علاوه بر تغییرات جمعیتی، تأثیر اقتصادی قابل‌توجهی دارد، زیرا کارگران مهاجر بخش مهمی از درآمد خانواده‌های یمنی را از طریق ارسال پول تأمین می‌کنند<ref>Human, E.-M. (2020). ''Saudi Arabia’s increasing fees on foreign residents causing humanitarian crisis among Yemenis''. Euro-Med Human Rights Monitor, Retrieved from  https://euromedmonitor.org/index.php/en/article/3642/Saudi-Arabia%E2%80%99s-increasing-fees-on-foreign-residents-causing-humanitarian-crisis-among-Yemenis</ref>.
@@ خط ۳۵: / خط ۳۵: @@
 مهاجرت داخلی و خارجی علاوه بر جابه‌جایی‌های جمعیتی، تأثیر مستقیمی بر اقتصاد، بافت فرهنگی و ساختار اجتماعی یمن دارد. برنامه‌ریزی در حوزه مدیریت مهاجرت، حمایت از آوارگان داخلی و ایجاد فرصت‌های اقتصادی در داخل کشور می‌تواند به کاهش وابستگی به مهاجرت خارجی و بهبود کیفیت زندگی مهاجران داخلی کمک کند<ref>Yemen - Annual Migration Report ''(2023), Displacement Tracking Matrix''. Iom.int, Retrieved from https://dtm.iom.int/es/node/42166</ref>.
-جغرافیای انسانی یمن بازتاب‌دهندة تعامل پیچیدة میان عوامل طبیعی، جمعیتی و اجتماعی است که بر توزیع فضایی، رشد جمعیت و روندهای مهاجرت تأثیر می‌گذارند. ساختار جوان جمعیت، همراه با تغییرات اقتصادی و زیست‌محیطی، فرصت‌ها و چالش‌هایی را برای توسعة پایدار کشور به وجود آورده است. در سال‌های آینده، مدیریت منابع، بهبود زیرساخت‌ها و سیاست‌های جامع در زمینة مهاجرت و شهرنشینی، نقشی کلیدی در تعیین مسیر پیشرفت یمن ایفا خواهد کرد.
+[[جغرافیای انسانی یمن]] بازتاب‌دهنده تعامل پیچیده میان عوامل طبیعی، جمعیتی و اجتماعی است که بر توزیع فضایی، [[رشد جمعیت در یمن|رشد جمعیت]] و روندهای مهاجرت تأثیر می‌گذارند. ساختار جوان جمعیت، همراه با تغییرات اقتصادی و زیست‌محیطی، فرصت‌ها و چالش‌هایی را برای توسعه پایدار کشور به وجود آورده است. در سال‌های آینده، مدیریت منابع، بهبود زیرساخت‌ها و سیاست‌های جامع در زمینه مهاجرت و شهرنشینی، نقشی کلیدی در تعیین مسیر پیشرفت [[یمن]] ایفا خواهد کرد.
+== نیز نگاه کنید به ==
+[[شهرنشینی و روستانشینی در اتیوپی]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در اردن]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در اسپانیا]]؛ [[شهر نشینی و روستا نشینی درافغانستان|شهرنشینی و روستانشینی درافغانستان]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در امارات متحده عربی]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در اوکراین|شهرنشینی و روستانشینی در اوکراین؛]] [[شهرنشینی و روستانشینی در آرژانتین]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در بنگلادش]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در تاجیکستان]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در تایلند]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در تونس]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در چین]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در روسیه]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در زیمبابوه]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در ژاپن]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در ساحل عاج]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در سریلانکا|شهرنشینی و روستانشینی در سریلانکا؛]] [[شهرنشینی و روستانشینی در سودان]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در سوریه]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در سیرالئون]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در فرانسه]]؛ [[شهرنشینی و روستا‌نشینی در قزاقستان|شهرنشینی و روستانشینی در قزاقستان]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در قطر]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در کانادا]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در گرجستان]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی درلبنان|شهرنشینی و روستانشینی در لبنان]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در مالی]]؛[[شهرنشینی و روستانشینی در مصر]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در کوبا]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در سنگال]]؛ [[شهرنشینی و روستانشینی در عراق]]
+== کتابشناسی ==
+<references />
+== نویسنده مقاله ==
+نرگس شکوری
+[[رده:شهر نشینی و روستا نشینی]]