تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی اوکراین

تاریخ ادبیات اوکراین به قرن یازدهم زمانی که امپراطوری روس – کی یف آیین مسیحیت را پذیرفت، برمی گردد. نوشته‌های این دوره عمدتاً شامل مجموعه ای از عبادات که در کلیسای قدیمی اسلوانیک نوشته شده بود، می شد.آثار تاریخی این دوره عمدتاً منعکس کننده وقایع و گاهشمارهایی هستند که عمده ترین آن گاهشمار اولیه است. فعالیت ادبی در دوره ای که مغول‌ها به روسیه حمله کردند از کاهش قابل توجه ای برخوردار گردید. ادبیات اوکراین در قرن چهاردهم دوباره شروع به رشد کرد ودر قرن شانزدهم با شناخت صنعت چاپ و شروع دوره قزاق‌ها که تحت سلطه روس‌ها و لهستانی‌ها بودند به رشد قابل توجه ای رسید. قزاق‌ها جامعه مستقلی تشکیل دادند و نوع جدیدی از شعرهای حماسی را گسترش دادند که نشان‌دهنده رشد بالای ادبیات شفاهی اوکراینی‌ها در این دوره می باشد. این پیشرفت‌ها در قرن هفدهم و اوایل قرن هجدهم زمانی که انتشار به زبان اوکراینی غیرقانونی اعلام شددوباره عقب‌گرد پیدا کرد و دوره ادبی زبان اوکراینی در این دوره با توقف همراه بود. با این وجود در اواخر قرن هجدهم ادبیات مدرن اوکراین در جامعه ظهور کرد.

قرن نوزدهم در اوکراین با کاربرد زبان بومی و مادری شروع شد و این حرکت با کاری از ایوان کاتلیاروسکی تحت عنوان اینییادا (Eneyida)که اولین اثر چاپ شده در ادبیات مدرن اوکراین محسوب می شد رهبری و هدایت شد. تا دهه 1830 احساسات گرایی و آرمان گرایی در اوکراین گسترش یافت و در همین دوره مشهورترین چهره ادبی ملت اوکراین یعنی شاعر و نقاش معرف تاراس شفچنکو ظهور کرد. وقتی ایوان کاتلیاروسکی(Ivan kotliarevsky) به عنوان پدر ادبیات اوکراین در زبان بومی و مادری اوکراین شناخته می شود شفچنکو پدر احیای ملی نامیده می شود.

با این وجود در سال 1863 چاپ و انتشار به زبان اوکراینی توسط امپراطوری روسیه ممنوع اعلام شد. روس‌ها بطور کلی فعالیت ادبی را در این منطقه ممنوع کردند و نویسندگان اوکراینی مجبور بودند آثار خود را به زبان روسی منتشر کنند و به زبان اتریشی که تحت کنترل حکومت گالیسیا(اروپای شرقی)(Galicia) بود انتشار دهند. این ممنوعیت هیچگاه بطور رسمی لغو نشد و بعد از انقلاب و ظهور بلشویک‌ها در حاکمیت روسیه این قانون تنها مشمول زمان شد و کهنگی و قدیمی بودن آن ضمانت اجرایی آن را از بین برد. ادبیات اوکراین دراوایل دوران حکومت شوراها به رشد و شکوفایی رسید واین زمانی بود که تقریباً تمام گرایش‌های ادبی مورد تایید قرار گرفتند .

این سیاست با یک تغییر معکوسی دردهه 1930 روبرو شد و این زمانی بود که استالین سیاست خود یعنی رئالیسم سوسیالیست را مورد توجه قرار داد. این سیاست لزوماً نویسندگان اوکراینی زبان را تحت فشار قرار نمی داد ولی آن‌ها را وادار می ساخت از یک روش خاصی در آثارشان پیروی کنند. فعالیت‌های ادبی اوکراینی‌ها با وجود محدودیت‌های ایجاد شده از سوی حزب کمونیست ادامه پیدا کرد و تا زمانی که اوکراین در سال 1991 استقلال خود را بدست نیاورد نویسندگان در اوکراین نتوانستند به طور واقعی به تالیف آثار خودشان بپردازند.

مقصود از ادبیات اوکراین، ادبیاتی است که به زبان اوکراینی نوشته شده است. ادبیات این کشور، برای توسعه و بالندگی، جاده‌های سنگلاخ و دشوارگذری را پیموده است چرا که سالیان سال، حکومت‌های بیگانه بر این سرزمین پهناور سیطره داشته اند و غالباً بین زبان نوشتاری و گفتاری این کشور، تفاوت‌های آشکاری وجود داشته است و در برخی مقاطع تاریخی، نوشتن کتاب به این زبان ممنوع بوده و جرم محسوب می شده است. هر چند کشورهای حاکم خارجی از جمله لیتوانی، لهستان، رومانی، روسیه، اتریش – مجارستان و ترکیه عثمانی، با به جا نهادن میراث گرنمایه ای از واژگان خود، به غنای زبان اوکراینی یاری رسانده اند.

علی رغم فشارها و سانسورهای فراوان، اوکراین دارای گنجینه ادبی ارزشمند و قابل اعتنایی است که آفریده کلک خیال انگیز نویسندگان و شاعران آن است. افسوس که از آثار ادبی دوران حکومت بیگانگان بر این کشور، مطلب زیادی به دست ما نرسیده است. احتمالا کتاب نیمه افسانه ای کتاب ولس تنها نمونه مکتوب فرهنگ اسلاوی باستان است هر چند مقامات کلیسای ارتدوکس شرقی مسکو درباره اعتبار این کتاب، بحث‌هایی کرده و آن را بی اعتبار دانسته اند.

اعتقاد بر این است که کتاب ولس حاوی مطالب و حقایق تاریخی مهمی از جمله حوادث روزگار نخستین حاکمان اسلاوی، قوانین این سرزمین، تاسیس شهر کی یف و بسیاری از حقایق تاریخی دیگر است. احتمالاً این کتاب در آغاز دوران میانه در سده هفتم میلادی نوشته شده است و هر چند این وقایع تاریخی به زبانی جز اوکراینی امروزی نوشته شده، لبریز از بسیاری از افسانه‌های امروزی است که بخش مهمی از فرهنگ عامه و باورهای مردم این کشور به شمار می آید.

نیز نگاه کنید به

تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی روسیه؛  تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی کانادا؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی کوبا؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی تونس؛ ادبیات کلاسیک ژاپنی؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی افغانستان؛ تاریخ ادبیات معاصر لبنان؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی مصر؛ ادبیات باستان در چین؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی سنگال؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی آرژانتین؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی فرانسه؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی مالی؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی تایلند؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی اسپانیا؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی اردن؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی سیرالئون.