الگوهای خانواده در اردن
دنیای مردان و زنان در خانه تقسیم می‌شد.
سن به طور قابل‌توجهی موقعیت زنان و مردان را در جامعه تحت تأثیر قرار می‌داد، به طور معمول رسیدن به سنین بالا احترام و موقعیت اجتماعی بالاتر را فراهم می‌آورد. شکل‌گیری طبقه متوسط تحصیل‌کرده که شامل تعداد رو به افزایش زنان تحصیل کرده و زنان کارگر بود باعث تلاش‌هایی دراواخر دهه 1980 در الگوهای سنتی شد. هم‌اکنون زنان و مردان در اماکن عمومی در مدارس و دانشگاه‌ها، درمحیط کار، درحمل و نقل عمومی و دررخ‌دادهای اجتماعی به تعامل با یکدیگر می‌پردازند.
خانه و خانواده
درحالی‌که بسیاری از خانواده‌ها زندگی خود را درخانه‌های هسته‌ای آغاز می‌کردند اما اردنی‌ها به دلایل مختلفی به روابط خویشاوندی خویش ادامه دادند. ازاین دلایل می‌توان به حمایت مالی، اطلاعات شغلی، ارتباطات اجتماعی، دسترسی به منابع استراتژیک، شرکای زناشویی، ترتیبات، حفاظت، مراقبت از فرزند و حمایت عاطفی افراد اشاره کرد.
عموما خانواده براساس روابط خونی بین مردم بود. پس یک نوع خانواده وجود نداشت و ساختار خانواده با تولدها، مرگ‌ها، ازدواج‌ها و مهاجرت‌ها تغییر می‌یافت. یک خانواه می‌توانست شامل یک زوج، بچه‌های مجردشان و شاید سایر خویشان همچون والدین، ناپدری و نامادری و یا خواهر مجرد بشود. هرچند نظام خویشاوندی براساس دودمان پدری بود اما خویشان مادری هم کم‌اهمیت نبودند. به این دلیل که خانواده کانون زندگی اجتماعی بود، این انتظار از فرزندان می‌رفت که در سن مناسب ازدواج کنند. هم چنین اشخاص مطلقه و بیوه زن‌ها نیز می‌بایست به ازدواج مجدد اقدام کنند.
ازدواج‌ها باعث افزایش اعتبار مرد و زن در جامعه بود. تولد بچه نیز این اعتبار را افزون می‌کرد. بخصوص برای زنان که احساس امنیت بیشتری درخانواده متأهل داشتند. دراواخر دهه 1980 هنوز هم این که یک مرد جدا از خانواده خود زندگی می‌کرد غیرمعمول بود، مگر درمواردی که یک کارگر مهاجر یا یک دانش آموز بود.
درمیان روستاییان و قبایل شریک زندگی مطلوب عموزاده بود. دربسیاری از مناطق یک مرد حق عرفی خود برای جلوگیری از ازدواج‌های دختر عموی خود با یک غریبه را محفوظ می‌دانست. اگر عموزاده‌های مناسب برای ازدواج وجود نداشتند ازدواج با یکی ازخویشان پدری گزینه‌‌ی بعدی برای ازدواج بود. مطالعات بخش بهداری دانشگاه اردن دراواخر دهه 1980 بیانگر این موضوع بود که 50 درصد ازدواج‌ها فامیلی، 33 درصد ازدواج‌ها بین خویشان درجه یک، 7 درصد بین خویشان درجه 2، و 10 درصد با سایر خانواده‌ها صورت پذیرفته است.
در ابتدا زن و مرد باید رضایت خود را از یکدیگر را اعلام کنند. معمولا مردان جوان گزینه خود برای ازدواج را با والدین درمیان می‌گذارند اما زنان معمولا چنین کاری انجام نمی‌دهند. هرچند حق رد کردن انتخاب والدین را دارند.
روابط خانوادگی
یک خانواده اردنی درمحیط اجتماع کاملا ازموقعیت زن و سطح اختیار او تأثیر می‌پذیرد. درمناطق کشاورزی روستایی و درمیان فقرای شهری، زنان نقش مهم خود در مسائل اقتصادی را به خوبی ایفا می‌کنند.
به طور سنتی، بعضی از زنان خانواده‌های فقیر شهری، بیرون از منزل کار می‌کنند و زنان روستایی بسیاری از وظایف را در خانه و مزرعه انجام می‌دهند. دربین طبقه سرمایه‌دار شهرنشین، زنان نقش اقتصادی کم‌رنگ‌تری ایفا می‌کنند. در بین طبقه‌‌ی متوسط شهری زنان موقعیت‌های بیشتری که گاهی اوقات متناقضند در اختیار دارند. بعضی از زنان این طبقه تحصیل کرده و دیده می‌شوند. درخانه‌های روستاییان و شهریان مرفه معمولا مکان‌های مجزایی برای مردان و زنان درنظر گرفته می‌شد. اما درمناطق فقیرنشین روستایی، مردان و زنان دریک خانه درکنار یکدیگر بودند.
موقعیت افراد در خانواده براساس جنسیت، سن و نوع خانه فرق می‌کرد. مردان نسبت به زنان ازحق اختیار بیشتری برخوردار بودند. سایر افراد خانواده از جمله مردان جوان می‌بایست از مردان بزرگتر هم چون پدربزرگ یا پدر خود تبعیت کنند. زنان مسن‌تر نیز عهده‌دار مسئولیت کنترل بچه‌ها نوجوانان هستند. موضوع شرف و آبرو موضوع مهمی است که بین اعراب از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود. درمورد زنان از مواردی که می‌تواند به آبروی آن‌ها لطمه وارد کند، می‌توان به طرز پوشش آن‌ها در جامعه و حضورشان در اماکن عمومی اشاره کرد و اما درمورد مردان و آن چه که می‌تواند باعث هتک ابروی آن‌ها شود می‌توان به شیوه ابراز احساسات آن‌ها اشاره کرد. اگر این ابراز احساسات نشانه ضعف مرد در برابر زنان باشد شرف و آبروی او را زیر سؤال می‌برد.
مجازات برای بی‌آبرویی و بی‌عفتی برای مردان و زنان متفاوت است. آداب و رسوم این اجازه را به مرد می‌دهد که اگر یکی از زنان خویشاوند در رابطه جنسی نامشروع شرکت کرد، اورا بکشند. یک مجازات معمول‌تر این است که خانواده‌‌ی درگیر باید به سرعت موجبات ازدواجی شتاب‌زده را فراهم کنند. مردی که بی‌آبرویی کرده است وجاهت خود را درجامعه از دست می‌دهد[۱].
نیز نگاه کنید به
نهاد خانواده ژاپن؛ نهاد خانواده روسیه؛ نهاد خانواده کانادا؛ نهاد خانواده کوبا؛ نهاد خانواده در مصر؛ نهاد خانواده تونس؛ نهاد خانواده افغانستان؛ نهاد خانواده سنگال؛ نهاد خانواده فرانسه؛ نهاد خانواده در مالی؛ نهاد خانواده سوریه؛ نهاد خانواده سودان؛ نهاد خانواده ساحل عاج؛ نهاد خانواده زیمبابوه؛ نهاد خانواده تایلند؛ نهاد خانواده اوکراین؛ نهاد خانواده اسپانیا؛ نهاد خانواده اتیوپی؛ نهاد خانواده سیرالئون؛ نهاد خانواده قطر؛ نهاد خانواده لبنان
کتابشناسی
- ↑ لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ اردن. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی(در دست انتشار)