نهاد خانواده سیرالئون
خانواده در کشور سیرالئون نهادی مقدس به شمار میرود که علاوه بر زن و شوهر و فرزندان، پدر و مادر طرفین را نیز در بر میگیرد. در مناطق روستایی علاوه بر والدین زن و شوهر، پدربزرگ و مادربزرگها نیز در زمره خانواده به شمار میروند و گاه تا مقاطعی با زن و شوهر جوان زندگی میکنند. جامعه سیرالئون جامعهای مردسالارانه است و معمولاً مردان رئیس خانواده بوده و زنان کمتر در مقابل آنها عرض اندام میکنند. بنابراین بیشتر تصمیمات نیز توسط مردان اتخاذ میشود. مردان سیرالئونی (روستائیان) به تعدد فرزندان علاقه زیادی دارند و زنان –عمدتاً روستائی-که معمولاً در سنین 14 تا 18 سالگی ازدواج میکنند در دوره زناشویی خود فرزندان زیادی را به دنیا میآورند[i] که البته به دلیل وضعیت نامناسب بهداشتی و آلودگی آب، بیش از نیمی از آنان در سنین طفولیت و کودکی فوت میکنند. با این حال معمولاً خانوادههای این کشور به ویژه در مناطق روستایی پر جمعیت و در برگیرنده 4 تا 7 فرزند میباشند. تعدد فرزندان نوعی وجهه و اعتبار برای مردان خانواده محسوب میشوند و روستائیان و کشاورزان معمولاً فرزندان پسر خود را در مزارع کشاورزی به کار میگمارند و بخشی از هزینههای زندگی از طریق این کارگران بی جیره و مواجب تأمین میشود. دختران نیز با توجه به شیربهایی که در بدو ازدواج از طرف خانواده داماد به پدر خانواده پرداخت میشود و از سوی دیگر موجبات توسعه ارتباطات با دیگر افراد قبیله را فراهم میآورند از اهمیت خاص خود برخوردارند[۱].
جایگاه ونقش تربیتی خانواده
خانواده در سیرالئون نقش مهمی در تربیت تک تک افراد جامعه داشته و پدر و مادر از عوامل اصلی در رشد و تعالی فرزندان خود بهشمار میروند. نقش تربیتی خانوادههای روستایی بدلیل سادگی و صمیمیت بیشتر حاکم بر این جوامع بیش از خانوادههای شهری است و بر اساس ضربالمثل مشهور کریولی روستازادگان سیرالئونی از غل و غش کمتری در مقایسه با شهرنشینان برخوردارند[۲].
فرهنگ خانواده
فرهنگ حاکم بر خانوادههای سیرالئونی ایجاد صمیمیت در بین اعضاء خانواده و ایجاد محیطی مبتنی بر رعایت اصول اخلاقی است. فرهنگ خانوادگی در عین حال در ارتباط با هریک از اعضاء دارای سلسله مراتبی است. براساس فرهنگ خانواده در این کشور کلیه افراد این نهاد اجتماعی ملزم به قبول دستورات پدر میباشند. فرهنگ خانواده در ارتباط با دختران و زنان مبتنی بر پذیرش حاکمیت مرد و قبول مردسالاری و در ارتباط با پسران تلاش برای تربیت آنها بهعنوان عناصر اصلی نهاد خانواده است[۳].
قوانین مربوط به خانواده
قوانین حاکم بر خانواده در محیطهای شهری و روستایی همان قوانین سنتی و عرفی قبایل مختلف کشور است که نسل به نسل و در طول صدها سال انتقال یافته و حریم و جایگاه هریک از افراد را در جامعه مشخص ساخته است.
روابط خانوادگی
در خانوادههای سیرالئون روابط خانوادگی مبتنی بر احترام به سالخوردگان و حفظ حرمت پدر و مادر بهعنوان ستون اصلی این جامعه کوچک است. در عین حال کلیه اعضاء خانواده موظفند حقوق یکدیگر را رعایت کرده و در همه حال یار و یاور هم باشند.
میزان پایبندی و تأثیرگذاری
مردمان سیرالئونی -اعم از شهری و روستائی - همواره به خانوادههای خود پایبند بوده و آمال و آرزوهای خود را در این نهاد اجتماعی کوچک جستجو میکنند. در عین حال معتقدند خانواده سالم موجب پاکیزگی جامعه خواهد شد. میزان تأثیرگذاری خانواده بر تک تک اعضاء جامعه در داستانها و ضرب المثلهای قبایل مختلف نیز کاملا مشخص است.
خشونتهای خانوادگی
با توجه به اصل مردسالاری و مردسالارانه بودن خانوادههای شهری و روستایی هرگونه مخالفت با این رکن اساسی با خشم مردان مواجه میشود. از این روی هرگونه نافرمانی از فرامین و دستورات رئیس خانواده، معمولاً با خشم مرد مواجه میشود. در این گونه موارد مردان معمولاً متوسل به خشونت شده و افراد خاطی اعم از زن، دختر و پسر را مورد تنبیههای شدید بدنی خود قرار میدهند. کتک زدن کودکان و نوجوانان در سنین بین پنج تا15 سال نیز در خانوادههای شهر و روستایی امری معمول است.
تغییر شكل و آینده خانواده
هرچند نهاد خانواده یکی از مهمترین و سنتیترین بخش از جامعه سیرالئون بهشمار میرود با این حال طی دو دهه اخیر با ورود اندیشههای غربی مبتنی بر جهانی سازی تغییراتی در این نهاد اصیل بهوجود آمده است که تا حدودی نقش آن را در جامعه کمرنگ ساخته است. منحصر شدن تدریجی خانواده به زن و مرد و فرزندان و خارج شدن پدربزرگان و مادربزرگان از این جامعه کوچک، به چالش کشیده شدن اندیشه مردسالاری از سوی برخی زنان شهری، بی اعتنایی نسبی برخی از جوانان به حفظ حریم خانواده و مقررات حاکم بر آن، عدم پایبندی برخی از مردان به حرمت این نهاد و انجام برخی اعمال منافی عفت در خارج از محدوده خانواده و... مهمترین موضوعاتی میباشند که ممکن است شکل خانوادهها را در آینده تغییر دهند[۴][۵].
نیز نگاه کنید به
نهاد خانواده ژاپن؛ نهاد خانواده روسیه؛ نهاد خانواده کانادا؛ نهاد خانواده کوبا؛ نهاد خانواده در مصر؛ نهاد خانواده تونس؛ نهاد خانواده افغانستان؛ نهاد خانواده سنگال؛ نهاد خانواده فرانسه؛ نهاد خانواده در مالی؛ نهاد خانواده سوریه؛ نهاد خانواده سودان؛ نهاد خانواده ساحل عاج؛ نهاد خانواده زیمبابوه؛ نهاد خانواده اوکراین؛ نهاد خانواده اسپانیا؛ نهاد خانواده در اردن؛ نهاد خانواده اتیوپی؛ نهاد خانواده قطر؛ نهاد خانواده لبنان؛ نهاد خانواده سریلانکا؛ نهاد خانواده بنگلادش؛ نهاد خانواده قزاقستان؛ نهاد خانواده تایلند
پاورقی
[i] - البته طی دو دهه گذشته نرخ زاد و ولد در بین زنان شهری كاهش چشمگیری یافته ولی خانوادههای روستایی همچنان به كثرت فرزندان اعتقاد دارند.(نویسنده)
کتابشناسی
- ↑ kelsall, T (2009). Culture under Cross-examination, International justice and the special court for sierra leone: Cambridge university press, p.152
- ↑ kelsall, T (2009). Culture under Cross-examination, International justice and the special court for sierra leone: Cambridge university press, p.243
- ↑ برگرفته از:https://www.Nationsencyclopedia
- ↑ Derek, M, Ladouceur, D, Dugal, Z (2006). From research to road map: learning from the arms for development initiative in sierra leone, united nations, P.49-51
- ↑ عرب احمدی، امیر بهرام(1390). جامعه و فرهنگ سیرالئون. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی( در دست انتشار)