خط در سوریه
شکل نوشتاری رایج در سوریه، خط و الفبای عربی است که البته بهتر است خط اسلامی نامیده شود؛ زیرا خط عربی پیش از اسلام، نوعی خط نَسْخِ برگرفته از خط «نَبَطی» (Nabati)[5]و الفبای «نیاسینایی» یا «پیشاسینایی» (Proto-Sinaitic) بود و نگارشی ساده، بی نقطه و اعراب و کمکاربرد داشت؛ اما بعد از گسترش اسلام و ورود مستعربه و اقوام دیگر به اسلام و حکومت اسلامی، به سرعت با خطوط دیگر درآمیخت و به کمال رسید.
در سوریه پیش از اسلام نیز شکل و ریشه خط و الفبا به قول منطقیون، مقول به تفصیل است؛ یعنی باتوجه به تمدنهای یکپارچه حاکم برر سوریه و نیز تمدنهای پراکنده ای که به شکل دولتشهرهای مستقل در مناطق مختلف سوریه شکل گرفتهاند، طیفی از انواع خطوط، مورد استفاده بوده است؛ مثل خط و الفبای اوگاریتی، مصری، آرامی (نبطی، تدمری و...)، فنیقی و در ادوار متأخرتر، سریانی (آشوری)، عبری، یونانی و رومی.[۱]
در حال حاضر خط و الفبای سریانی (Syriac alphabet) در کلیساهای یعقوبی به عنوان خط زبان مقدس کتاب مقدس، اموزش داده و استفاده میشود که سه گونه متفاوت دارد: مُدوّر یا «استرانگلو» (Esṭrangēlā)، شرقی یا «مدنحایا» ('Maḏnḥāyā') و «سِرطا» (Serṭā) (گونه غربی)؛ بدین شکل:
نام | نویسه | معادل انگلیسی | ||
مدنحایا | مدنحایا | سرتو | ||
Ālep̄ | ā | |||
Bēṯ | b | |||
Gāmal | g | |||
Dālaṯ | d | |||
Hē | h | |||
Waw | w
ū / ō / u / o | |||
Zayn | z | |||
Ḥēṯ | ḥ | |||
Ṭēṯ | ṭ | |||
Yōḏ | y
ī / i | |||
Kāp̄ | k
(kh, x) | |||
Lāmaḏ | l | |||
Mīm | m | |||
Nūn | n | |||
Semkaṯ | s | |||
Ē | ʿ | |||
Pē | p
(ph/ f) | |||
Ṣāḏē | ṣ | |||
Qōp̄ | q | |||
Rēš | r | |||
Šīn | š (sh) | |||
Taw | t
(th, θ) |
نیز نگاه کنید به
خط ژاپنی؛ خط روسی؛ زبان و خط کوبایی؛ زبان و خط تونسی؛ خط افغانی ؛ خط چینی؛ خط سنگالی؛ زبان و خط فرانسوی؛ زبان و خط آرژانتینی؛ زبان و خط رسمی مالی؛ زبان و خط رسمی ساحل عاج؛ زبان و خط رسمی تایلند؛ زبان و خط رسمی اردن؛ زبان و خط رسمی سیرالئون؛ زبان و خط رسمی قطر
پاورقی
[5] . نَبَطیان قومی آرامیان، شاخه کنعانیان بودند که در شمال خلیج عقبه و شمال خاوری شبهجزیره سینا و شمال خاوری مصر زندگی میکردند. نام پایتخت ایشان «رقمو» (Raqēmō) بود که در « جبلالمذبح» در اردن کنونی قرار دارد. یونانیان آن را «پترا» (Petraea) میگفتند. پترا یعنی سنگ و شهر به خاطر مقبرههایش که در صخرهها تراشیده شدهاند، بدین نام تسمیه شدهاست.
کتابشناسی
- ↑ Jacques Ryckmans, Inscribed Old South Arabian sticks and palm-leaf stalks: An introduction and a paleographical approach, p. 127