روابط سیاسی و اقتصادی زیمبابوه و ایران

از دانشنامه ملل

روابط سیاسى و اقتصادى ایران با زیمبابوه پس از پیروزی انقلاب اسلامی برقرار شد. به منظور تقویت سطح روابط دو کشور، جمهورى اسلامى ایران در سال 1362 اقدام به گشایش سفارت در حراره نمود. چند سال بعد نیز سفارت زیمبابوه در تهران افتتاح و آقاى "استفان یلتوس چییتا" در تهران به عنوان سفیر این کشور کار خود را شروع کرد(Continent Africeue).

سفر مقام معظم رهبری (دام ظله العالی) رئیس جمهور وقت ایران به زیمبابوه جهت شرکت در اجلاس سران جنبش عدم تعهد در سال 1365 نقطه عطفی در این روابط بود.

هشتمین اجلاس سران جنبش عدم تعهد به ریاست موگابه در زیمبابوه برگزار شد. موگابه در این اجلاس از دو کشور ایران و عراق درخواست کرد خصومت‌ها را کنار گذاشته جنگ را متوقف سازند و متعهد شد که از هیچ تلاشی در راه تسهیل پایان سریع جنگ دریغ نکند.

مقام معظم رهبری، در بخشی از سخنان خود در این اجلاس فرمودند:

"...درایت و لیاقت رهبری زیمبابوه در اداره این کشور تازه مستقل و در مواجهه با مشکلات ناشی از میراث شوم استعمار و هم‌چنین استقامت و شجاعت این کشور در مقابل تهدیدات و فشارهای سبعانه رژیم نژادپرست آفریقای جنوبی و استکبار جهانی همه مؤید شایستگی انتخابی است که جنبش (عدم تعهد) در یکی از مهم‌ترین مقاطع تاریخی خود به عمل آورده است..."[۱]

ایشان در سال 1366 نیز در چارچوب روابط دو جانبه به حراره سفر نمودند.  

با تلاش نمایندگی ج.ا.ایران در حراره، موگابه در سال 71 به تهران سفر نمود و این سفر زمینه‌های تحکیم روابط دو کشور را فراهم ساخت. بعد از دو سفر مقام معظم رهبری در دی ماه سال 1365 و مرداد ماه 1369 سفر موگابه در ارتقای مناسبات دویشور بسیار مؤثر بود.

پس از آن وزرای دادگستری، کشور و دفاع زیمبابوه به تهران سفر کردند. این دیدارها حاکی از گستردگی سطح همیاری دو کشور بود.

رابرت موگابه رئیس جمهور زیمبابوه و رئیس دوره‌ای جنبش عدم تعهد در رحلت حضرت امام خمینی (قدس سره) گفت:

"...ما عزادار درگذشت اندوهناک یک قهرمان بزرگ روحانی، آیه الله خمینی هستیم شخصیتی که ملت ایران را در مسیر یکی از انقلاب‌ها به بهترین وجه رهبری کرد. خط مشی الهی ایشان باید مورد تعقیب ملت ایران قرار بگیرد و تحقق یابد..."[۲].

در دیدار رسمی دکتر علی اکبر ولایتی وزیر امور خارجه کشورمان در شهریور سال 1374 از  زیمبابوه، موضوع سفر رئیس جمهور وقت حضرت آیت الله هاشمی رفسنجانی به کشورهای آفریقایی از جمله زیمبابوه مورد توجه و بررسی قرار گرفت. در مرداد 1375 با سفر آقای مودنگه وزیر امور خارجه فقید آن کشور به تهران، کمیسیون مشترک بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری زیمبابوه برگزار شد و پس از آن، دیدار رسمی رئیس جمهور وقت از زیمبابوه با همراهی هشت وزیر انجام شد. سفر آیت الله هاشمی رفسنجانی در شهریور سال 1375 به حراره حاکی از روابط حسنه فی ما بین دو کشور بود.

پس از آن وزیر صنعت و تجارت زیمبابوه به تهران سفر کرد. وی در این سفر در خصوص پیشبرد پروژه مونتاژ ترایتور در حراره با همتای ایرانی خود مذاکره نمود و پروژه مذکور به طور نمادین افتتاح گردید.

از موضوعات مهم در توسعه همیاری‌های دو کشور، واگذاری کارخانه منسوجات "مودزون" از سوی طرف زیمبابوه‌ای به ایران بود که مقدمات آن در سال 1375 فراهم گردید و در تیر 1376 واگذاری کارخانه مذکور به وزارت جهاد کشاورزی با مدیریت مهندسین ایرانی قطعی و نهایی شد.

در همان سال، جمهوری اسلامی ایران در سازمان وحدت آفریقا (اتحادیه آفریقای امروز) به عنوان ناظر شرکت کرد. پس از تلاش ده ساله نمایندگی ج.ا.ایران، زیمبابوه به عنوان میزبان اجلاس سران سازمان مزبور با هماهنگی دبیرخانه این سازمان در آدیس آبابا، از کشورمان دعوت رسمی به عمل آورد تا به عنوان عضو ناظر در اجلاس حضور بهم رساند. از آن زمان تاکنون، هر ساله این دعوت و حضور در اجلاس انجام می‌شود.

لذا، دهه هفتاد را از نظر زمانی می‌توان طلیعه توسعه همه جانبه مناسبات دو کشور در زمینه‌های مختلف سیاسی و اقتصادی مانند اجرای اولین پروژه صنعتی  ایران در یک کشور آفریقایی، دیدار رسمی روسای جمهور دو کشور از تهران و حراره، نامید.[1]

توسعه روابط فی ما بین در دهه 70 در سال‌های بعد نیز ادامه یافت و دو کشور شاهد تحولات مثبت در زمینه همکاری‌های مشترک بودند.

موگابه دومین دیدار خود از ایران را در دوران ریاست جمهوری حجت الاسلام خاتمی رئیس جمهور وقت و در پی دعوت رسمی ایشان انجام داد.

هم‌زمان با این دیدار، کمیسیون مشتری بین دو کشور نیز در تهران برگزار شد.

عزم راسخ مقامات عالی رتبه دو کشور در گسترش روابط و برپایی کمیسیون مشتری بین طرفین در سال 1381 در تهران که بسیار با اهمیت بود، مقدمه دیدار رسمی حجت الاسلام خاتمی در بهمن 83 از کشور زیمبابوه گردید.

در دهه هشتاد توسعه روابط سیاسی و اقتصادی با سفرهای مقامات دو کشور و گفت و گوهای فی ما بین ادامه یافت.

تقویت کمیسیون مشترک اقتصادی و اجرایی شدن توافقات حاکی از اهمیت توسعه روابط مشترک بود.

تصویب لایحه موافقت نامه تشویق و حمایت متقابل از سرمایه گذاری فی ما بین در سال 1385 توسط کمیسیون اقتصادی مجلس، گام دیگری در تقویت و گسترش روابط اقتصادی ایران و زیمبابوه بود[۳][۴].

نیز نگاه کنید به

روابط سیاسی کانادا و ایران؛ روابط سیاسی تونس و ایران؛ روابط سیاسی، اقتصادی ژاپن با جمهوری اسلامی؛ روابط سیاسی و اقتصادی کوبا و ج.ا.ایران؛ روابط سیاسی لبنان و ایران؛ روابط سیاسی مصر و ایران؛ آغاز روابط رسمی دیپلماتیک ایران و چین؛ روابط سیاسی سنگال و ج.ا.ایران؛ روابط سیاسی ایران و آرژانتین؛ روابط سیاسی ایران و فرانسه؛ روابط سیاسی ایران و مالی؛ روابط سیاسی اردن و ج.ا.ایران؛ روابط سیاسی ایران و اتیوپی؛ روابط سیاسی سیرالئون و ایران؛ روابط سیاسی و اقتصادی تایلند و ایران

کتابشناسی

  1. گزارش سمینار، شماره 5، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی. ص. 3ـ.4.
  2. روزنامه اطلاعات (1377) 20/3/68. گلی زواره. ص. 454.
  3. روزنامه اطلاعات (1377) 20/3/68. گلی زواره. ص. 454.
  4. ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.279-282.