روابط خارجی لبنان

از دانشنامه ملل
نسخهٔ تاریخ ‏۱۶ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۰۳:۲۵ توسط 127.0.0.1 (بحث) (The LinkTitles extension automatically added links to existing pages (https://github.com/bovender/LinkTitles).)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

سیاست خارجی این کشور به دلیل ساختار سیاسی و حاکمیت نظام طائفه‌ای پس از استقلال، همواره تحت تاثیر تحولات سیاسی منطقه و معادلات بین المللی بوده است. این وضعیت پس از پایان جنگ داخلی و پیمان طائف پیچیده‌تر نیز شده است. از کشورهای غربی عمدتا آمریکا و فرانسه از کشورهای منطقه، ایران، عربستان، مصر و سوریه در سیاست خارجی این کشور تاثیرگذارند. سوریه هرچند امروز سهم کمتری در سیاسی خارجی لبنان دارد، تا سال 2006 اما، علاوه بر حضور نظامی‌ و امنیتی در بخش‌های وسیعی از خاک این کشور، در سیاست خارجی آن نیز نقش تعیین کننده‌ای داشت.

روابط لبنان و فرانسه

روابط دو کشور از ریشه‌های تاریخی برخوردار و لبنان به عنوان دروازه خاورمیانه، همواره مورد اهتمام فرانسه بوده است.[۱] این روابط در دوران قیمومیت فرانسه بر لبنان در شکل مناسبات اقتصادی و فرهنگی ویژه‌ای برقرار بود و پس از استقلال این سرزمین نیز در ابعادی گسترده استمرار یافت. فرانسه در جریان جنگ داخلی، هرچند برای رهایی این کشور از جنگ و بازگشت آرامش، اهتمام بسیار داشت، به دلایل گوناگون عملا نتوانست نقشی اساسی و تعیین کننده در این خصوص ایفا کند و تلاش‌های این کشور به برخی اقدامات دیپلماتیک در مجامع بین المللی و کمک‌های انسان دوستانه محدود شد.[۲] با پایان جنگ داخلی اما مرحله جدیدی در مناسبات دو کشور آغاز شد که از دو ویژگی تجدید روابط تاریخی سنتی و نیز تحکیم و ساماندهی آن بر اساس منافع مشترک برخوردار بود.[۳] هم اکنون علاوه‌ بر روابط دیپلماتیک و قراردادهای فرهنگی اقتصادی متعدد میان دو کشور، روابط ویژه فرهنگی در چارچوب سازمان کشورهای فرانسه زبان[i] (فرانکفون) میان آنان برقرار است.

روابط لبنان و سوریه

اصولا لبنان بخشی از سرزمین تاریخی سوریه بوده است که با تشکیل لبنان بزرگ توسط کمیسر عالی فرانسه در لبنان، از سرزمین اصلی جدا شد. این جدایی سرزمینی البته به معنای جدایی فرهنگی و اجتماعی نبود و ارتباط دو جامعه بر اساس روابط خویشاوندی، زبان، سنت‌ها و منافع مشترک اقتصادی استمرار داشت.

از آنجا که سوریه پس از جدایی بخش‌هایی از این سرزمین و انضمام آن به جبل لبنان و تاسیس لبنان بزرگ، همواره به این امر اعتراض داشته و لبنان را ادامه جغرافیایی سرزمینی خود می‌داند؛ هرچند استقلال این کشور را به رسمیت شناخت، تا پیش از سال 2006 هیچ‌گاه روابط رسمی‌ دیپلماتیک با این کشور برقرار نکرد و روابط این دو کشور تحت عنوان روابط ویژه و از طریق معاهده‌های دوستی و همکاری فیمابین در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و امنیتی ادامه داشته است. پس از عقب‌نشینی نیروهای نظامی‌ سوریه از لبنان در سال 2006 تحت فشارهای بین‌ المللی و بر اساس قطعنامه 1554 سازمان ملل، روابط سیاسی دو کشور رو به سردی گذاشت و سرانجام در سال 2009 پس از کنفرانس دوحه و انتخاب میشل سلیمان به ریاست جمهوری با تاسیس سفارت خانه دو کشور در بیروت و دمشق، روابط رسمی‌ دیپلماتیک میان لبنان و سوریه برقرار شد.

روابط لبنان و آمریکا

آمریکا از نیمه دوم قرن بیستم تا‌کنون به شکل پیدا و پنهان در این کشور تاثیرگذار بوده است که حضور نظامی‌ در لبنان در سال 1958 بنا به درخواست رییس‌جمهور وقت و میانجیگری منجر به خروج شبه نظامیان فلسطینی از این کشور در سال 1982، نمونه‌هایی از آن است. طی دو دهه اخیر نیز تاثیرگذاری بر روند تحولات در جهت منافع اسراییل و تقویت جریان‌های سیاسی متمایل به غرب، اولویت سیاسی آمریکا در لبنان بوده است. سیاست این کشور در خصوص حملات اسراییل به لبنان عموما توام با رضایت و جانبداری صریح همراه بوده است که مواضع این کشور در جریان تهاجم گسترده و پرخسارت اسراییل به لبنان در سال 2006، نمونه ای از چنین سیاستی است. آمریکا همواره مخالفت آشکار خود را با جریان مقاومت اسلامی‌ در این کشور اعلام و با حمایت از جریان 14 مارس، برای تضعیف مقاومت تلاش می‌کند.[۴]

پاورقی

OIF [i]

نیز نگاه کنید به

کتابشناسی

  1. صايغ. (2002). ص. 65.
  2. صايغ. (2002).ص. 67-68.
  3. صايغ. (2002). ص. 74.
  4. صدر هاشمی، سید محمد (1392). جامعه و فرهنگ لبنان. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص. 151-153.