سینمای سوریه

از دانشنامه ملل

سینمای سوریه یکی از اولین جنبش­‌‌‌‌‌‌‌‌های سینمایی در منطقه عربی است. اولین تلاش­‌‌‌‌‌‌‌‌ها برای تولید فیلم در سوریه در آغاز قرن بیستم آغاز شد؛ یعنی سال 1908 در شهر حلب، با اجرای نمایش­‌‌‌‌‌‌‌‌های سینمایی گروه­‌‌‌‌‌‌‌‌هایی از اروپاییان که از ترکیه آمده بودند.

صاحب کافه­ای در میدان المرجه در مرکز دمشق به نام «حبیب شماس» در سال 1912 تصاویر متحرکی را از طریق یک دستگاه دستی و نوری که توسط یک لامپ و با گاز استیلن روشن می‌شد نشان داد. این تصاویر اولین نمایش سینمایی در دمشق بود.

در سال 1912 نیز نخستین سینما در حلب که مانند تبریز ایران، شهر اولین­‌‌‌‌‌‌‌‌ها در فرهنگ وصنعت مدرن است، راه­اندازی شد. در سال 1916 میلادی، حاکم عثمانی سوریه، «جمال پاشا» (معروف به السفاح)، اولین سینما را در دمشق در خیابان صالحیه تأسیس کرد که آن را «جناق قلعه» نامیدند، به یاد نبرد معروفی که عثمانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در آن، نیرو‌‌‌‌‌‌‌‌های انگلیسی و فرانسوی را در جنگ ‌‌‌‌‌‌‌‌جهانی اول، شکست دادند. فیلمی که در «جناق قلعه» نمایش داده شد، نمایش ارتش آلمان در برلین با سربازان و خودرو‌‌‌‌‌‌‌‌های زرهی بود که بسیار مورداستقبال قرار گرفت؛ درست مثل آنچه در تهران برای اولین بار نمایش داده شد![۱]

در سال 1927 نیز اولین فیلم سینمایی صامت سوریه؛ یعنی «مدافع بی گناه» تولید شد و پس از آن، «زیر آسمان دمشق» (1933). «آواز دل» اولین فیلم ناطق عربی سوریه بود و پس از آن، «نور و تاریکی» (1947)  با بازی «رفیق شکری» خواننده، « إيفيت فغالي »، «شامل مرعی»، «انور  البابا» در نقش «ام کامل» و «حکمت محسن» (ابورشدی). سومین فیلم ناطق در حلب با نام «عابر سبيل» (1950) تولید شد.

با ایجاد اتحادیه بین سوریه و مصر (جمهوری متحده عربی)، در سال 1960، «دائرة السينما والتصوير» (اداره سینما و عکاسی) تأسیس شد و «صلاح دهنی» (1925-2017) به عنوان رئیس آن منصوب شد. پس از آن نیز «المؤسسة العامة للسينما عام » (سازمان عمومی فیلم) در 1963 تأسیس شد که جهشی در تولید فلیم محسوب می‌شد.

اغلب فیلم‌‌‌‌‌‌‌‌های تولید شده در این دوره، فیلم‌‌‌‌‌‌‌‌های مستند (الثقافی) هستند. غیر از این­‌‌‌‌‌‌‌‌ها رویکرد اصلی، مقاومت فلسطین بود؛ فیلم‌‌‌‌‌‌‌‌هایی مانند «رجال تحت الشمس» (مردان زیر آفتاب) (1970) ساخته «محمد شاهین»، «السكين» (چاقو) (1971) ساخته «خالد حمادة» که بر اساس داستان «غسان کنفانی» ؛ یعنی «ماذا تبقى لكم؟» (چه چیزی برای شما باقی مانده است؟) ساخته شد؛ همچنین فیلم «المخدوعون» (فریب خوردگان) (1352) ساخته «توفیق صالح» که آن نیز بر اساس داستان  مردانی در آفتاب بود.

نیز نگاه کنید به

سینمای کانادا؛ سینمای روسیه؛ سینمای تونس؛ سینمای ژاپن؛ سینمای کوبا؛ سینمای لبنان؛ سینمای مصر؛ صنعت فیلم و سینمای چین؛ سینمای سنگال؛ سینمای آرژانتین؛ سینمای فرانسه؛ سینمای مالی؛ سینمای ساحل عاج؛ سینمای زیمبابوه؛ سینمای تایلند؛ سینمای اسپانیا؛ سینمای اردن؛ سینمای اتیوپی؛ سینمای سیرالئون؛ سینمای قطر

کتابشناسی

  1. الکسان، ژان (2012)، تاریخ سینمای سوریه 1928 - 1988، چاپ دوم انتشارات سازمان کتاب عمومی سوریه، ، ص 13.