مهاجرت و پناهندگی در اردن
اردن در اواخر دهه 1980 بیش از یک نوع مهاجرت را تجربه کرد. بخش زیادی از نیروی کار در خارج اردن مشغول به کار بود و مهاجرتهای روستاییان به شهر پیوسته ادامه داشت. در مناطق روستایی، بخش قابلتوجهی از مردان یا بیرون از روستا اشتغال به کار داشتند و یا به خدمت نظام وظیفه مشغول بودند.
اقتصاددانان، اردن را کشور صادرکننده نیروی کار میدانند. به همراه توسعه نفتی عظیم دهه 1970 در کشورهای حاشیه خلیج فارس و عربستان سعودی تعداد قابلتوجهی از نیروی کار ماهر و تحصیل کرده از مناطق روستایی و شهری برای اشتغال به طور موقت مهاجرت کردند.
در سال 1987 دولت اعلام کرد که حدود 350000 اردنی در خارج از مرزهای این کشور مشغول به کارند که این رقم برای جمعیت اهالی اندک بومی رقم بسیار بالایی بود. تقریبا 160900 تن فقط در عربستان سعودی مقیم شده بودند.
بسیاری از کارگردانان اردنی که در خارج مشغول به کار بودند، اصالتی فلسطینی داشتند.
عموم مهاجران اردنی را مردان متاهل بین 20 تا 39 سال تشکیل میدادند.
سطح تحصیلات این گروه از میانگین تحصیلات افراد در کرانه باختری بالاتر بود. بیشتر از 30 درصد کارگران شاغل در خارج، فارغ التحصیلان دانشگاهی بودند که از این تعداد 40 درصد در موقعیتهای حرفهای قرار داشتند.
میانگین مدتی که مهاجران در خارج میماندند از 4.5 تا 8 سال بود و علت اشتغال آنها در خارج دستمزدهای بالاتر بود.
برخلاف بسیاری از مردان مهاجر در خاورمیانه، مهاجران اردنی تمایل زیادی داشتند که خانوادههای خود را همراه خویش به محل کار ببرند.
مهاجرت از اردن پدیده جدیدی نبود بلکه در اوایل قرن 19 روستاییان اردنی به خارج مهاجرت میکردند. مهاجرت به خارج از دهه 1960 تا کنون عموماً به عربستان سعودی و کشورهای تولیدکننده نفت در خلیج فارس بوده است.
نویسندگان مطالعات سال 1985 برای شناخت تاثیر مهاجرت بر روستاها در منطقه شمال غربی، اینطور عنوان کردند که حداقل یکی از اعضای خانوادهها در 10% خانوارها در خارج مشغول به کار هستند و 35% از سرپرست خانوارها نیز در نیروهای نظامی مشغول به کارند. بسیاری دیگر نیز در مناطق شهری کار میکنند و باید مرتب از روستا به محل کار خود در شهر سفر کنند. بیش از نیمی از مهاجران روستایی که به کشورهای تولید کننده نفت مهاجرت کردهاند در بخش عمومی، به خصوص در بخش آموزش و نیروهای نظامی-امنیتی اشتغال دارند.
مهاجرت کارگری در دهههای 1970 و 1980 لزوماً نشاندهنده این نیست که آنها از روستا و یا هم روستاییان بیزارند. تقریباً 75 درصد از مهاجران روستایی در محل کار خود در خارج یک خویشاوند یا یک دوست روستایی دارند. مهاجرت تاثیر چندانی در حاکمیت مرد در خانواده شهری یا روستایی ندارد.
زنان در زندگی روزمره تصمیمات زیادی میگیرند اما در اغلب موارد در تصمیمات کلی منتظر مشورت با همسر خویش میمانند.
بسیاری از خانههای ویلایی تازهساز در امان، ایربد و همچنین روستاها نشاندهنده شمار زیاد مردان کارگر در خارج و جریان پول نفت در زندگی آنها است.
در سرزمینهای مرتفع شمال غرب ساخت و ساز ساختمانها باعث کاهش زمینهای کشاورزی شده است. اما بر خلاف آن جا در دره اردن پولهای ارسالی حاکی از سرمایهگذاریهای کلان در بخش صنعت کشاورزی است. از دهه 1970 تعداد روستاییانی که به امان مهاجرت کردهاند رو به افزایش است. بسیاری از این افراد در شهر همچنان فقیر باقی میماندند. عوامل قابلتاملی همچون کمبود زمین و نبود موقعیتهای شغلی در مناطق روستایی و از آن طرف وجود مراکز تحصیلی و سلامتی در امان سیل عظیم روستاییان به شهر را به راه انداخت. مسکن شهری برای فقرای شهر نیز دست نیافتنی بود.
روستاییان مهاجر رابطه نزدیک خود با روستای محل تولد خود را حفظ کردند.
آنها در روزهای جمعه (تعطیل رسمی در اردن) و سایر تعطیلات به نزد خانوادههای خود باز میگردند.
بر اساس آمار منتشر شده توسط یونسکو در گزارش جهانی فرهنگ 98، مهاجران اردنی در سطح جهان در سال 90 نسبتی معادل 1.112 در هزار نفر را تشکیل میدهند که 50% آنها را زنان تشکیل میدهند، بر اساس همین آمار جمعیتی که در خارج از کشور متولد شده اند 26.4% را شامل میشوند. همچنین درآمد ناشی از مهاجرت که به کشور مبدا ارسال شده است به نسبت کل عواید خارجی در فاصله سالهای 92 تا 94 معادل 26.3% است.
این آمار حاکی از آن است که در سال 95 پناهنده به کشور اردن وجود نداشته است، همچنین در همین سال 0.001% از اردنیها به کشورهای دیگر پناهنده شدهاند[۱].
در حال به روز رسانی و ویرایش
نیز نگاه کنید به
مهاجرت و پناهندگی در تایلند؛ مهاجرت و پناهندگی در ژاپن؛ مهاجرت و پناهندگی در روسیه؛ مهاجرت و پناهندگی در کانادا؛ مهاجرت و پناهندگی در کوبا؛ مهاجرت و پناهندگی در لبنان؛ مهاجرت و پناهندگی در مصر؛ مهاجرت و پناهندگی در چین؛ مهاجرت و پناهندگی در تونس؛ مهاجرت و پناهندگی در سنگال؛ مهاجرت و پناهندگی در آرژانتین؛ مهاجرت و پناهندگی در فرانسه؛ مهاجرت و پناهندگی در سودان؛ مهاجرت و پناهندگی در زیمبابوه؛ مهاجرت و پناهندگی در اوکراین؛ مهاجرت و پناهندگی در اسپانیا؛ مهاجرت و پناهندگی در سیرالئون؛ مهاجرت و پناهندگی در قطر؛ مهاجرت و پناهندگی در قزاقستان؛ مهاجرت و پناهندگی در بنگلادش؛ مهاجرت و پناهندگی در سریلانکا؛ مهاجرت و پناهندگی در تاجیکستان
کتابشناسی
- ↑ لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ اردن. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی(در دست انتشار)