تاريخ اديان و مذاهب کوبا

از دانشنامه ملل

ساکنین کوبا عمدتا دارای اصالت اسپانیایی و آفریقایی هستند. نخستین اسپانیایی‌هایی که وارد کوبا شدند از اهالی کاستیل بودند و سپس افرادی از گالیسیا، کاتالونیا، آندلس و جزایر قناری آمدند، در حالی که آفریقایی‌هایی که به کوبا رسیدند اهل کنگو، بانتو (Bantu)[ii]، مادینگا (Madinga)، لوکومی (Lucumi)، کارابالیسم (Carabalis) و آرارا بودند.

مذهب کاتولیک [iii]، مذهب غالب کوبا است که مذهب امپراطوری اسپانیا می‌باشد. این مذهب با ورود کریستف کلمب در ۱۴۹۲ - به منظور انتقال فرهنگ، ایدئولوژی و مذهب کاتولیک - شروع به گسترش یافت، در سرتاسر جزیره یازده قلمرو اسقف‌نشین (diocesis) وجود دارد که سه مورد آن‌ها، قلمرو مذهبی اسقف اعظم است. و مهم‌ترین شخصیت آن اسقف اعظم هاوانا جیم لوکاس اورتگا ای آلامینو (Jaime Lucas Ortega y Alamino) است که از سال ۱۹۹۴ و بعد از مانوئل آرتیگا بتانکورت (Manuel Arteaga Betancourt) به‌عنوان کاردینال هاوانا منصوب شد. بیش از ۵۰ درصد از جمعیت کوبا مذهب کاتولیک دارند، ولی تعداد پیروان پروتستان انجیلی [iv] در کوبا در حال افزایش است، از طرف دیگر، اکثر مردم به سانتریا (Santeria) (مذهبی آفریقایی - کوبایی) روی آورده‌اند و به آموزه‌های این مذهب عمل می‌کنند. سانتریا مجموعه‌ای از نظام‌های مذهبی است که اعتقادات کاتولیکی را با فرهنگ سنتی یوروبا (Yoruba) می‌آمیزد. بنابراین، سانتریا اعتقادی مذهبی است که از یک تلفیق‌گرایی عناصر اروپایی و آفریقایی خلق شده است.

پیروان دیگر مذاهب نیز در کوبا اقامت دارند، اگرچه تعداد آن‌ها اندک است. یهودیان ساکن کوبا به تعداد ۱۵۰۰ نفر می‌رسد و تعداد کمی نیز مسلمان در جزیره زندگی می‌کنند. البته با پیروزی انقلاب کوبا، تعداد بسیاری از یهودیان از کوبا فرار کردند، اما انجمن یهودیان مقیم در هاوانا عبادتگاهی دارند که پیروان آن از سانتیاگو، کاماگوئی و سایر بخش‌های کوبا می‌باشند.[۱]

در واقع کوبا فاقد دین رسمی است به‌طوری که رسما به‌عنوان دولتی سکولار شناخته می‌شود. تا پیش از ۱۹۵۹ بیش از ۸۰ درصد کوبایی‌ها دارای مذهب کاتولیک بودند، اگرچه فقط حدود ۱۰ درصد به‌طور مرتب در مراسم کلیسا شرکت می‌کردند. کاتولیک مذهب افراد ثروتمند بوده است و پروتستان‌ها معمولا فقیر بودند. در سال‌های اولیه پیروزی انقلاب کوبا، بین کلیسا و دولت انقلابی درگیری وجود داشت. در سال ۱۹۵۹ تقریبا ۷۰۰ کشیش کاتولیک در کوبا وجود داشت که اکثر آن‌ها اسپانیایی بودند. اگرچه آزادی مذهبی وجود داشت ولی این آزادی از سوی دولت محدود شد، به‌طور مثال برگزاری مراسم مذهبی در ملأعام ممنوع شد، چرا که دو سال بعد از سرنگونی دولت باتیستا در سال ۱۹۵۹، دولت کاسترو مذهب را تحریم نمود. پس از تهاجم خلیج خوک‌ها، دولت کوبا از ایدئولوژی سوسیالیست‌ها حمایت کرد و مدارس کاتولیک را ملی نمود. در بین سال‌های ۱۹۶۲ و۱۹۹۱ تعداد بسیاری از کوبایی‌ها به دلیل اعتقادات مذهبی‌شان از فرصت‌های آموزشی و شغلی محروم شدند، در سال ۱۹۹۱ هنگامی که افراد مذهبی به حزب کمونیست پیوستند، فتواهای کلیسایی بلند شد، در سال ۱۹۹۲ کوبا به‌عنوان دولتی سکولار اعلام شد.[۲]

همان‌طورکه ذکر گردید با سفر پاپ ژان پل دوم در سال ۱۹۹۸، رابطه کلیسا و دولت کوبا بهبود می‌یابد [v]، در اکتبر ۲۰۰۸ طی مراسمی که رائول کاسترو نیز در آن حضور داشت، گشایش کلیسای جامع ارتدوکس روسیه به‌طور رسمی اعلام شد.[۳][۴]

پاورقی

[ii]: بانتو نام یک نژاد و خانواده زبانی در آفریقا است که بیش از ۴۰۰ گروه قومی را از کامرون تا آفریقای جنوبی در بر می‌گیرد. واژه بانتو به تک‌تک افراد متعلق به این ۴۰۰ گروه اشاره دارد.

[iii]: مذهب کاتولیک به معنای مذهب اصیل و جامع از دوران حواریون مسیح  یعنی 2٠٠٠ سال پیش تاکنون ریشه دارترین مذهب مسیحی است. کاتولیک، واژه ای یونانی و به معنای جامع و اصیل می‌باشد.

[iv]: مذهب پروتستان نام یکی از سه فرقه اصلی مسیحی است و نام دو فرقه دیگر، کاتولیک و ارتدوکس می باشد. سابقه مذهب ارتدوکس به حدود 15٠٠ سال پیش باز م یگردد. در اواخر قرن پنجم میلادی، زمانی که امپراطوری وسیع روم، به شرقی و غربی تقسیم شد، کلیسای شرقی، نام ارتدوکس به خود گرفت و کلیسای غربی، عنوان کاتولیک را حفظ کرد. ارتدوکس، واژ های یونانی و به معنای عقیده درست و دین راست و حنیف می باشد. تاریخچه مذهب پروتستان، به قرن شانزدهم میلادی باز م یگردد و از عمر آن، حدود پانصد سال می گذرد و از آن جهت که این مذهب در اعتراض به برخی عقاید کلیسای کاتولیک شکل گرفت، نام پروتستان به خود گرفت. پروتست، به معنای اعتراض و پروتستان به معنای معترض است.

[v]: دولت بین سال‌های 1962 و 1977 برگزاری جشن های مسیحیت را ممنوع اعلام کرده بود.

نیز نگاه کنید به

تاريخ اديان و مذاهب ژاپن؛ تاريخ اديان و مذاهب کانادا؛ تاريخ اديان و مذاهب مصر؛ تاريخ اديان و مذاهب افغانستان؛ آیین ها، ادیان و مذاهب باستانی و بومی چین؛ تاريخ اديان و مذاهب تونس؛ تاريخ اديان و مذاهب روسیه؛ تاريخ اديان و مذاهب در سنگال؛ تاريخ اديان و مذاهب فرانسه؛ تاريخ اديان و مذاهب اوکراین؛ تاريخ اديان و مذاهب اسپانیا؛ تاريخ اديان و مذاهب قطر؛ تاريخ اديان و مذاهب آرژانتین

کتابشناسی

  1. “ Fornés Bonavía, l. (2003). Panorama de las religiones en Cuba”. Centenario de la República de Cuba. Madrid: Editoriai Hispanoamericana, P125
  2. Fornés Bonavía, l. (2003). "Panorama de las religiones en Cuba”. Centenario de la República de Cuba. Madrid: Editoriai Hispanoamericana, P130
  3. Fornés Bonavía, l. (2003). "Panorama de las religiones en Cuba”. Centenario de la República de Cuba. Madrid: Editoriai Hispanoamericana, P142
  4. حق‌روستا، مریم (1397). جامعه و فرهنگ کوبا. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص227-229