تشیع در تاجیکستان

از دانشنامه ملل

در میان علایق دینی و مذهبی موجود، تاجیک­‌ها اشتراکات فراوانی با تشیع دارند. از نظر عقیدتی، به تشیع نزدیک‌تر اند[۱]. برخلاف برخی از گروه‌‌های اهل سنت، تاجیک‌ها به اهل بیت پیامبر (ص) علاقه وافر دارند که این امر از نام‌‌های رایج در این کشور کاملاً هویداست. اصولاً در میان حنفی­‌‌های آسیای میانه به خاطر وجود ریشه­‌‌های قوی تصوف، گرایش­‌‌های اساسی به تشیع مشاهده می­‌گردد. ارادت به اولیاء و زیارت مکان­‌‌های مقدس و قبور صلحاء و ورد و ذکر در میان روحانیان تاجیک امری رایج می‌باشد. همین امر جایگاه فرقه وهابیت را با مشکلات جدی روبه رو می­‌سازد.

شیعیان اسماعیلی

اقوام منطقه کوهستانی پامیر از حدود اوایل قرن پنجم برخلاف سنی مذهبان ماوراءالنهر مذهب شیعه اسماعیلی را پذیرفتند. بدین ترتیب پامیر به شکل مأمنی برای فراریان اسماعیلی درآمد[۲]. شیعیان اسماعیلی همزیستی مسالمت­‌آمیزی با حنفی­‌‌های منطقه داشته­‌اند. بعد از قوت گرفتن نهضت اسلامی تاجیکستان شایعه‌­ای از سوی مخالفین مبنی بر تکفیر این فرقه توسط سیدعبدالله نوری و تورجان زاده رهبران نهضت اسلامی مطرح گردید که توسط ایشان تکذیب شد.

دولت تاجیکستان نیز تلاش دارد تا افکار این فرقه را به سمت خود معطوف سازد. در جریان سفر آقاخان رئیس این فرقه به بدخشان، رئیس جمهور تاجیکستان او را همراهی کرد که مورد استقبال پرشور مردم قرارگرفت. آقاخان ظاهراً ایرانی و اهل محلات بوده و در سوییس زندگی می‌­کند و مورد علاقه عموم مردم اسماعیلی می­‌باشند. اسماعیلیان بدخشان مورد توجه شاهزاده صدرالدین آقاخان، کاندیدای سابق دبیر کلی سازمان ملل نیز هستند[۳][۴].

نیز نگاه کنید به

تشیع در روسیه؛ شیعیان فرهنگی در چین؛ شیعیان اسماعیلیه در چین؛ شیعیان دوازده امامی در چین؛ تشیع در لبنان؛ تشیع در مصر؛ تشیع در تونس؛ تشیع در افغانستان؛ تشیع در مالی؛ شیعیان ساحل‌ عاج؛ تشیع در زیمبابوه؛ تشیع در تایلند؛ تشیع در اوکراین؛ تشیع در سیرالئون؛ تشیع در اتیوپی؛ تشیع در بنگلادش.

کتابشناسی

  1. دولت آبادی، فیروزه (1374). معیارهای مسئولیت‌پذیری برای تاجیکستان. سخنرانی در کنفرانس بین المللی «تاجیکستان: ژئوپولیتیک و مسائل روابط بین الملل». ص 248.
  2. رمضان‌زاده، علی‌محمد (1376). نگرش دولت قرقیزستان نسبت به ادیان. فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 18. ص 101.
  3. رمضان‌زاده، علی‌محمد (1372). راه باریک قزاقستان. مجله سلام، شماره 56. ص 32.
  4. زهریی، حسن (1391). جامعه و فرهنگ تاجیکستان. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (در دست انتشار). ص 214-215.