پرش به محتوا

مسیحیت در عراق

از دانشنامه ملل

 عراق کشوری با تنوع دینی و مذهبی است که در آن اقلیت‌های دینی متعددی زندگی می‌کنند. اگرچه در این کشور  اسلام دین رسمی است و مسلمانان اکثریت نود و هشت درصدی جمعیت را تشکیل می‌دهد، اما اقلیت‌های دینی نیز نقش مهمی در تاریخ و فرهنگ این کشور داشته‌اند. مسیحیان بزرگترین اقلیت دینی در عراق هستند و حدود یک درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند و سایر اقلیتهای نیز حدود یک درصد جمعیت محسوب می‌شوند. یهودیان از اقلیتهای دینی در این کشور محسوب می‌شدند، اما پس از تأسیس رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۴۸ و مهاجرت‌های بعدی، جمعیت آن‌ها به شدت کاهش یافت و در حال حاضر تعداد بسیار کمی از یهودیان در عراق باقی مانده‌اند[۱].

مسیحیت

مسیحیان در قرن بیستم حدود سه درصد از جمعیت عراق را تشکیل می‌دادند و عمده محل استقرار آنها در بغداد و شمال عراق  بوده است..از نام این گروه مذهبی می‌توان دریافت آنها با اقوام کهن کلدانی و آشوری سرزمین بین‌النهرین رابطه دارند و از بازماندگان آنها بشمار می‌آیند. زبان مذهبی آنها آرامی است. محل استقرار جمعیت‌های انبوه مسیحی در شهرهای بغداد، کرکوک، ‌زاخو، نصیبین و ماردین بوده است. عمده مهاجرین ارمنی به در اوایل قرن بیستم در عراق استقرار یافتند و در محلهایی زندگی می‌کنند که محل استقرار شناخته شده سریانیها بشمار می‌آیند. سریانیها از زمان فتح اسلامی تا حمله مغولها، دوران طلایی داشتند و در نهضت‌های علمی و در ترجمه کتب قدیم نقش قابل توجهی ایفا کردند. همپیمانی کردها با دولت عثمانی بر ضد صفویان، منطقه کردستان عراق را بعنوان منطقه‌ای امن و دارای استقرار در آورد و به همین علت سریانیها به این منطقه کوچ کردند. تا آغاز جنگ اول جهانی جمعیت انبوهی از سریانیها در منطقه کردستان عراق زندگی می‌کردند. در سال 1933 ارتش عراق بفرماندهی بکر صدقی به سرکوب سریانیها در کردستان پرداخت که به کوچ وسیع آنها از این منطقه انجامید. قیام کردها بر ضد دولت مرکزی در دوره بعث همه زیستگاه‌های سریانیهای کردستان را در معرض ناامنی و حملات انتقام جویانه ارتش دولت مرکزی قرار داد و این شرایط نا‌امنی به مهاجرت وسیع سریانیها به پایتخت و یا خارج از عراق انجامید[۱]. تحولات و جنگهای دو دهه اخیر بعد از سقوط حکومت صدام و به خصوص ظهور و نقش‌آفرینی گروه‌های افراط‌گرا نیز به نوعی وضعیت مسیحیان عراق را متاثر کرده است..

چهارده طائفه مسیحی در عراق وجود دارد که به رسمیت شناخته شده‌اند و اغلب آنها در بغداد، استان نینوا و اقلیم کردستان زندگی می‌کنند. کلدانی‌ها پرشمارترین طائفه مسیحی در عراق هستند که حدود هشتاد درصد مسیحیان این کشور را تشکیل می‌دهند، کلیسای کلدانی نیز وابسته به مذهب کاتولیک است، اما آیین‌ها و مراسم خاص خود را حفظ کرده و از قرن نخست میلادی در عراق حضور داشته است. مقر کلیسای آنها در بغداد است و ریاست آن را کاردینال رافائل ساکو برعهده دارد. در مجموع 110کلیسای کلدانی در سراسر عراق وجود دارد. سریانی‌ها حدود ده درصد از جمعیت مسیحیان عراق را تشکیل می‌دهند که برخی پیرو مذهب کاتولیک و بخش عمده آنها از پیروان مذهب ارتودکس هستند. سریانی‌ها در مناطق قره قوش، بعشیقه و برطله در شمال عراق زندگی می‌کنند. مقر کلیسای سریانی کاتولیک در لبنان و مقر کلیسای ارتودکس در سوریه است. 82 کلیسای سریانی اعم از کاتولیک یا ارتودکس در عراق وجود دارد[۲].

دیگر جمعیت مسیحیان عراق را آشوری‌ها تشکیل می‌دهند که بازماندگان امپراطوریهای باستانی آشور و بابل‌اند و حدود پنج درصد از جمعیت مسیحیان این کشور را تشکیل می‌دهند. آنها در قرن اول میلادی به مسیحیت گرویدند و این باور وجود دارد که کلیسای باستانی آنها قدیمی‌ترین کلیسای عراق است. 21 کلیسای آشوری در عراق وجود دارد که 17 مورد آن در بغداد است. ارمنی‌ها نیز تقریبا سه درصد از مسیحیان عراق را تشکیل می‌دهند و به زبان ارمنی سخن می‌گویند. 19 کلسیای ارمنی اعم از کاتولیک یا ارتودکس در عراق وجود دارد. به علاوه این‌ها، گروه‌های کوچکی از کلیسای ارتودکس یونان، کلیسای کاتولیک یونانی، ‌کلیسای انگلستان و کلیسای انجیلی نیز در عراق وجود دارد.

نیز نگاه کنید به

مسیحیت در کانادا؛ مسیحیت در روسیه؛ مسیحیت در ژاپن؛ مسیحیت در کوبا؛ طوائف مسیحی لبنان؛ مسیحیان مصر؛ مسیحیت در تونس؛ مسیحیت در چین؛ مسیحیت در سنگال؛ مسیحیت در مالی؛ مسیحیت در ساحل عاج؛ مسیحیت در زیمبابوه؛ مسیحیت در اوکراین؛ مسیحیت در اسپانیا؛ مسیحیت در اردن؛ مسیحیت در سیرالئون؛ مسیحیت در اتیوپی؛ مسیحیت در تاجیکستان؛ مسیحیت در قزاقستان؛ مسیحیت در سریلانکا؛ مسیحیت در بنگلادش؛ مسیحیت در تایلند

کتابشناسی

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ فب مار(1380)، تاریخ نوین عراق، ترجمه محمد عباس­پور، مشهد: بنیاد پژوهش­های اسلامی، ص 30 و 178.
  2. میدل ایست نیوز، مهم‌ترین طوایف مسیحی عراق کدامند؟، (2021-03-04)، قابل بازیابی از: https://mdeast.news/2021/03/04/% 6%D8%AF%D8%9F/

نویسنده مقاله

  معصومه فاریابی