موقعیت اسلام و مسلمانان در جامعه اردن: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۰ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۰۰:۴۳

هویت اسلامی‌ در اردن بسیار قوی است، هرچند آداب مذهبی در بین جمعیت اردن بسیار متنوع است. این عدم همسانی در آداب لزوما مربوط به تقسیمات روستایی - شهری یا تفاوت در سطح آموزش نیست. بعضی مشاهدات مذهبی در اردن حاکی از وجود بعضی عقاید متضاد با آموزه‌های اسلامی‌ است. بعضی از متخصصین این عقاید را به دوران قبل ار اسلام نسبت می‌دهند. در زندگی روزمره، مردم خداوند را مسئول همه اتفاقات نمی‌دانند هر چند حوادث را در زمینه ای دینی قرار می‌دهند که به آن‌ها معنی می‌بخشد. کلمه‌ی ان‌شاء‌الله معمولاً بعد از بیان نیت قرار می‌گیرد و واژه‌ی بسم الله در شروع انجام کارهای مهم. مسلمانان اردن بر این باورند که در کارهایی که انسان می‌تواند انجام دهد، خداوند انتظار دارد انسان بسیار تلاش کند و خداوند مسلمانان را در حوادث و مشکلات و ناگواری‌ها یاری می‌رساند. اغلب افراد سعی در نشان دادن اهتمام خود بر انجام امور مذهبی دارند اما عده‌ای نیز چنین نیستند. توجه به نماز جماعت و دعاهای جمعی در دهه 1980 برای تقویت ارزش‌ها و عقاید اسلامی‌ گسترش یافت. گرچه در این دهه به طور سنتی بعضی دیدگاه‌های اجتماعی باعث عدم شرکت زنان در فعالیت‌های دینی شده بود، اما در این دهه تغییرات زیادی در فعالیت‌های مذهبی زنان به وجود آمد؛ زنان جوان به خصوص دانشجویان در مساجد نماز می‌خواندند و بدین وسیله جایگاه خود را در جامعه اسلامی‌ ارتقاء بخشیدند. زنان عموما بیش از مردان به اموری دینی اهتمام دارند.

در اردن به طور کلی ارتباط بین جوامع مذهبی مختلف نسبتا خوب است؛ پس از فتح اولیه اردن، تعداد کثیری از مردم این کشور به اسلام گرویدند، اما پیش از آن که اردن تحت کنترل مسلمانان درآید، اسلام در اردن رواج داشت، فرماندار غسانیان در امان از اولین کسانی بود که اسلام آورد. هنگامی‌ که منطقه تحت کنترل حکومت اسلامی‌ قرار گرفت، مسیحیان نسبت به دوران بیزانس آزادی بیشتری برای عبادت یافتند. کشیش‌ها دیگر مجبور نبودند تصمیماتی که توسط شورا‌های مختلف اتخاذ می‌شد را به اجبار اجرا کنند. با باز شدن بیابان سوریه بر قبایل بدوی شبه جزیره، بسیاری از مناطق روستایی اردن مسلمان شدند. مسیحیت هم‌چنان دین مهم شهر‌ها و شهرستان‌هایی مانند دمشق و اورشلیم بود، اما مردم روستا‌ها روز به روز بیشتر به اسلام می‌گرویدند. جنبش اصلاحات مذهبی مانند شیعه قرامطه (Qaramitah) از حمایت بسیار قوی روستاییان برخوردار شد چنان که در قرن یازدهم مسیحیان در اقلیت بودند. صلیبیون غربی کار‌های کوچکی برای بهبود شرایط مسیحیان شرقی تحت سلطه خود یا مسلمانان انجام دادند. تعداد مسیحیان در سوریه به عنوان مسیحیان شرقی کاهش یافت و به اسلام گرویدند تا از صلیبیون فاصله بگیرند. کسانی که مسیحی باقی ماندند هویت شرقی و عربی خود را حفظ کردند.

مغول‌هایی که در قرن 13 به منطقه هجوم آوردند، در ابتدا به مسیحیت علاقه نشان دادند و برخی از نخبگان مغول به مسیحیت نسطوری (Nestorian Christianity) گرویدند اما در نهایت نسلی از مغول‌ها که در خاورمیانه و آسیای مرکزی مستقر شدند و حکمرانی کردند به اسلام گرایش یافتند. عثمانی‌ها بر اساس روش‌های قدیمی‌ حکمرانی ‌نظامی‌ به نام نظام ملت ایجاد کردند که به موجب آن هر گروه مذهبی مسئول امور مربوط به خود در جامعه ‌بود. رهبران ادیان نه تنها به نمایندگی از دین خود، بلکه به عنوان نماینده جوامع کوچک تر حضور پیدا می‌کنند. اکثر مسیحیان اردن توسط اسقف کلیسای ارتدکس شرقی حمایت می‌شوند.

بعدها هنگامی‌ که جوامع دیگر به رسمیت شناخته شدند، رهبرانشان در برابر دولت مسئول آن‌ها بودند؛ مانند آنگلیکان اسقف اورشلیم. هنگامی‌که اردن به استقلال رسید، برخی از روابط قدیمی‌ عثمانی‌ها با اقلیت‌های مذهبی تحت تاثیر قرار گرفت. خصومت بین مسلمانان و مسیحیان اردن، به بخشی از تاریخ این کشور تبدیل نشد بلکه بر خلاف ادیان متفاوت در کشور‌های دیگر هر دو گروه رفتار صحیح و مناسبی با یکدیگر داشتند. پست‌های دولتی خاصی وجود دارد که برای داشتن آن‌ها باید مسلمان شوند، اما در کل تبعیض مبنی بر مذهب در اردن بسیار کم است. مسیحیان به ویژه فلسطینی‌ها، قشر تحصیل کرده و با سبک غربی این کشور را تشکیل می‌دادند و اغلب آن‌ها حرفه‌های تخصصی مانند پزشکی و تحصیلات عالیه داشتند. با وجود تغییراتی که در طول دهه‌های بعد از استقلال اردن پیش آمد، هنوز هم مسیحیان به مشاغل حرفه‌ای مانند پزشکی مشغول هستند. مشکلات اخیر بین جوامع مذهبی در خاورمیانه، مانند لبنان بر روابط مردم اردن تاثیر نگذاشته است و مبارزه بین شبه‌نظامیان مختلف مرتبط به گروه‌های مذهبی خاص در لبنان به کشور اردن انتقال پیدا نکرده است. حوادث ناگوار در اردن به ندرت رخ می‌دهد و در صورت بروز به سرعت از سوی دولت و رهبران گروه‌ها حل و فصل می‌شود. اردن مانند جزیره‌ی آرامش در منطقه است^[۱].

اردنی‌ها چه مسلمان چه مسیحی، محافظه‌کار هستند. در محیط‌های عمومی‌‌ محدودیت‌های اجتماعی در تعامل بین مردان و زنان وجود دارد. مردان و زنان با هم در تعامل هستند، اما در محدوده‌ی تعریف شده‌ی جامعه. بسیاری از زنان اردنی محجبه هستند. مسیحیان نیز محافظه‌کار هستند و به ندرت می‌توان دین افراد را از نوع پوشش آن‌ها تشخیص داد. ماهیت محافظه‌کار این کشور بدان معنی است که نمایش عمومی‌‌ احساسات مورد تأیید نمی‌باشد و افراد درگیر باید عواقب سنگین آن ‌را پذیرا شوند. شرافت چه برای مسیحیان و چه برای مسلمانان نقش مهمی‌ در جامعه بازی می‌کند. شرافت مرتبط با عملکرد اعضای خانواده است و می‌توان با رفتار ناشایست یکی از اعضای خانواده به خطر بیفتد. تمام خانواده با عملکرد یکی از اعضا قضاوت می‌شوند زیرا رفتار هر یک از اعضاء نشان دهنده سطح اخلاقیات کل خانواده می‌باشد. در حالی که اغلب این رفتار‌ها برخاسته از سنت‌ها می‌باشد، اما معمولاً از دین برای تصدیق کردن ارزش‌های سنتی مانند شرافت و ناموس استفاده می‌شود. اسلام و مسیحیت متداول در اردن، هم پایه این ادیان در کشور‌های دیگر خاورمیانه نمی‌باشد. مراسم مذهبی رایج در اردن اغلب محلی هستند تا عمومی. مثال مناسب در این باب مقام شیخ عمر بن ملکاوی ( Maqam Shaykh ‘Umar al- Malkawi) در ملکا (Malka) واقع در شمال اردن در نزدیکی رودخانه‌ی یرموک (Yarmuk) می‌باشد. اردن دارای مکان‌های متعددی است که هم مرتبط با عهد عتیق و عهد جدید می‌باشد و هم قران؛ بسیاری از این مکان‌ها، محل زیارت اردنی‌ها می‌باشد، آن‌ها عبادت می‌کنند ولی به طور کلی در خواست شفاعت نمی‌کنند. تصوف یا عرفان اسلامی‌ هرگز در میان اردنی‌ها گسترش نیافت و تنها چند مکان مرتبط با عارفان صوفی یا اخوت صوفی وجود دارد. تصوف در دمشق و قاهره نقش مهم‌تری نسبت به اردن دارد. اردنی‌هایی که جذب ابعاد عرفانی بیشتری نسبت به مذهب سنتی شده‌اند، برای کسب علم به اورشلیم، دمشق یا قاهره سفر می‌کنند. کسانی هم که مسیحی بودند به همین روش در صومعه‌های سوریه و لبنان کسب علم نمودند. بنابراین هم مسلمانان و هم مسیحیان به بیانات صحیح و درست ادیان گرایش دارند. یکی از کار‌هایی که مسلمانان و مسیحیان انجام می‌دهند نذر کردن در آرامگاه شخصیت‌های مهم مذهبی در مکان‌های مذهبی است. در سوریه‌ی بزرگ که شامل اردن می‌شود، این رفتار متقابل است، یعنی به منظور وعده‌های محکم با خداوند مسیحیان در مکان‌های مسلمانان و مسلمانان در جایگاه مسیحیان نذر می‌کنند. صومعه‌ی ارتدکس شرقی در سایدنیا (Saydniya) خارج از شهر دمشق از مکان‌های مربوط به مسیحیان ‌است که مورد استفاده مسلمانان قرار می‌گیرد، در حالی که آرامگاه یحیی تعمید دهنده (John the Baptist) در مسجد اموی در دمشق از مکان‌های مورد استفاده‌ی مسیحیان است که متعلق به مسلمانان می‌باشد. در سطح محلی نیز جایگاه مرتبط با شخصیت‌های قرآنی آل خضر به میزانی کمتر توسط مسلمانان و مسیحیان استفاده می‌شود^[۲].

اردنی‌های مسلمان و مسیحی تاریخ مشترک دارند و از لحاظ فرهنگی تفاوت بسیار کمی‌ بین آن‌ها دیده می‌شود. بسیاری از شهر‌ها یا روستا‌های اردن، بخش‌های ویژه‌ای برای زندگی اقوام مذهبی دارند و شاید این دلیل مهمی‌ باشد که مردم اردن شناخت منصفانه ای نسبت به هم دارند. هنگامی‌که باقی بخش‌های خاورمیانه درگیر خشونت‌های فرقه ای بودند، اردن سهم ناچیزی از این درگیری‌ها را تجربه کرد؛ به عنوان مثال پس از قتل  عام سال 1981 توسط شبه نظامیان مسیحی در اردوگاه‌های پناهندگان در صبرا (Sabra) و شطیله(Shatilla)، برخی از جوانان مسلمان در پی انتقام از مسیحیان برآمدند، اما روحانیون مساجد سخنرانی‌هایی در برابر چنین خشونت‌هایی انجام دادند و به روابط صمیمی‌بلند مدت بین اقوام اردنی اشاره کردند. اردن یک کشور مسلمان محافظه‌کار‌ است که اقلیت غیر مسلمان آن مورد آزار و اذیت قرار نمی‌گیرند^[۳].

به لحاظ قانونی تغییر دین برای افراد به دین اسلام آزاد است و با آغوش باز پذیرفته می‌شود اما کسی که بخواهد دین خود را از اسلام به ادیان دیگر تغییر دهد مرتد شناخته می‌شود ولی حد بر او جاری نمی‌شود، اما از تمامی‌حقوق یک مسلمان اعم از میراث و ازدواج و... محروم می‌گردد. کسی که از ادیان دیگر به دین اسلام می‌آید تمامی‌حقوق یک مسلمان اعم از ازدواج، میراث و... برای وی درنظر گرفته می‌شود. کسی که از دین مسیحیت به اسلام وارد و ثبت شود، نمی‌تواند مجددا به دین مسیحیت برگردد^[۴]^[۵].

نیز نگاه کنید به

کتابشناسی

↑ Shoup. J. A., Culture and customs of Jordan, p.cm. Culture and customs of the Middle East, ISSN 1550-1310, p. 38,39
↑ Shoup. J. A., Culture and customs of Jordan, p.cm. Culture and customs of the Middle East, ISSN 1550-1310, p. 42,43
↑ Shoup. J. A., Culture and customs of Jordan, p.cm. Culture and customs of the Middle East, ISSN 1550-1310, p. 42,43
↑ برگرفته از عيش الاديان في الاردن http://sadaalhajjaj.com/vb//showthread.php?t=6802
↑ لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ اردن. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی(در دست انتشار)

[1] Shoup. J. A., Culture and customs of Jordan, p.cm. Culture and customs of the Middle East, ISSN 1550-1310, p. 38,39

[2] Shoup. J. A., Culture and customs of Jordan, p.cm. Culture and customs of the Middle East, ISSN 1550-1310, p. 42,43

[3] Shoup. J. A., Culture and customs of Jordan, p.cm. Culture and customs of the Middle East, ISSN 1550-1310, p. 42,43

[4] برگرفته از عيش الاديان في الاردن http://sadaalhajjaj.com/vb//showthread.php?t=6802

[5] لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ اردن. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی(در دست انتشار)

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-'''موقعيت اسلام و مسلمانان در جامعه  و ارتباط آنها با ساير اديان'''
+هویت اسلامی‌ در [[اردن]] بسیار قوی است، هرچند آداب مذهبی در بین [[جمعیت اردن]] بسیار متنوع است. این عدم همسانی در آداب لزوما مربوط به تقسیمات روستایی - شهری یا تفاوت در سطح آموزش نیست. بعضی مشاهدات مذهبی در [[اردن]] حاکی از وجود بعضی عقاید متضاد با آموزه‌های اسلامی‌ است. بعضی از متخصصین این عقاید را به دوران قبل ار اسلام نسبت می‌دهند. در زندگی روزمره، مردم خداوند را مسئول همه اتفاقات نمی‌دانند هر چند حوادث را در زمینه ای دینی قرار می‌دهند که به آن‌ها معنی می‌بخشد. کلمه‌ی ان‌شاء‌الله معمولاً بعد از بیان نیت قرار می‌گیرد و واژه‌ی بسم الله در شروع انجام کارهای مهم. مسلمانان [[اردن]] بر این باورند که در کارهایی که انسان می‌تواند انجام دهد، خداوند انتظار دارد انسان بسیار تلاش کند و خداوند مسلمانان را در حوادث و مشکلات و ناگواری‌ها یاری می‌رساند. اغلب افراد سعی در نشان دادن اهتمام خود بر انجام امور مذهبی دارند اما عده‌ای نیز چنین نیستند. توجه به نماز جماعت و دعاهای جمعی در دهه 1980 برای تقویت ارزش‌ها و عقاید اسلامی‌ گسترش یافت. گرچه در این دهه به طور سنتی بعضی دیدگاه‌های اجتماعی باعث عدم شرکت زنان در فعالیت‌های دینی شده بود، اما در این دهه تغییرات زیادی در فعالیت‌های مذهبی زنان به وجود آمد؛ زنان جوان به خصوص دانشجویان در مساجد نماز می‌خواندند و بدین وسیله جایگاه خود را در جامعه اسلامی‌ ارتقاء بخشیدند. زنان عموما بیش از مردان به اموری دینی اهتمام دارند.
-هويت اسلامي در [[اردن]] بسيار قوي است، هرچند آداب مذهبي در بين جمعيت اردن بسيار متنوع است. اين عدم همساني در آداب لزوما مربوط به تقسيمات روستايي - شهري يا تفاوت در سطح آموزش نيست. بعضي مشاهدات مذهبي در اردن حاكي از وجود بعضي عقايد متضاد با آموزه‌هاي اسلامي است. بعضي از متخصصين اين عقايد را به دوران قبل ار اسلام نسبت مي دهند.
+در [[اردن]] به طور کلی ارتباط بین جوامع مذهبی مختلف نسبتا خوب است؛ پس از فتح اولیه [[اردن]]، تعداد کثیری از مردم این کشور به اسلام گرویدند، اما پیش از آن که [[اردن]] تحت کنترل مسلمانان درآید، [[اسلام در اردن]] رواج داشت، فرماندار غسانیان در امان از اولین کسانی بود که اسلام آورد. هنگامی‌ که منطقه تحت کنترل حکومت اسلامی‌ قرار گرفت، مسیحیان نسبت به دوران بیزانس آزادی بیشتری برای عبادت یافتند. کشیش‌ها دیگر مجبور نبودند تصمیماتی که توسط شورا‌های مختلف اتخاذ می‌شد را به اجبار اجرا کنند. با باز شدن بیابان [[سوریه]] بر قبایل بدوی شبه جزیره، بسیاری از مناطق روستایی [[اردن]] مسلمان شدند. مسیحیت هم‌چنان دین مهم شهر‌ها و شهرستان‌هایی مانند دمشق و اورشلیم بود، اما مردم روستا‌ها روز به روز بیشتر به اسلام می‌گرویدند. جنبش اصلاحات مذهبی مانند شیعه [[قرامطه]] (Qaramitah) از حمایت بسیار قوی روستاییان برخوردار شد چنان که در قرن یازدهم مسیحیان در اقلیت بودند. صلیبیون غربی کار‌های کوچکی برای بهبود شرایط مسیحیان شرقی تحت سلطه خود یا مسلمانان انجام دادند. تعداد مسیحیان در [[سوریه]] به عنوان مسیحیان شرقی کاهش یافت و به اسلام گرویدند تا از صلیبیون فاصله بگیرند. کسانی که مسیحی باقی ماندند هویت شرقی و عربی خود را حفظ کردند.
-در زندگي روزمره، مردم خداوند را مسئول همه اتفاقات نمي دانند هر چند حوادث را در زمينه اي ديني قرار مي دهند كه به آنها معني مي بخشد. كلمۀ ان‌شاء‌الله معمولاً بعد از بيان نيت قرار مي گيرد و واژة بسم الله در شروع انجام كارهاي مهم.
+مغول‌هایی که در قرن 13 به منطقه هجوم آوردند، در ابتدا به مسیحیت علاقه نشان دادند و برخی از نخبگان مغول به مسیحیت نسطوری (Nestorian Christianity) گرویدند اما در نهایت نسلی از مغول‌ها که در خاورمیانه و آسیای مرکزی مستقر شدند و حکمرانی کردند به اسلام گرایش یافتند. عثمانی‌ها بر اساس روش‌های قدیمی‌ حکمرانی ‌نظامی‌ به نام نظام ملت ایجاد کردند که به موجب آن هر گروه مذهبی مسئول امور مربوط به خود در جامعه ‌بود. رهبران ادیان نه تنها به نمایندگی از دین خود، بلکه به عنوان نماینده جوامع کوچک تر حضور پیدا می‌کنند. اکثر مسیحیان [[اردن]] توسط اسقف کلیسای ارتدکس شرقی حمایت می‌شوند.
-مسلمانان اردن بر اين باورند كه در كارهايي كه انسان مي تواند انجام دهد، خداوند انتظار دارد انسان بسيار تلاش كند و خداوند مسلمانان را در حوادث و مشكلات و ناگواري‌ها ياري مي رساند. اغلب افراد سعي در نشان دادن اهتمام خود بر انجام امور مذهبي دارند اما عده اي نيز چنين نيستند. توجه به نماز جماعت و دعاهاي جمعي در دهه 1980 براي تقويت ارزش‌ها و عقايد اسلامي گسترش يافت. گرچه در این دهه به طور سنتي بعضي ديدگاه‌هاي اجتماعي باعث عدم شركت زنان در فعاليت‌هاي ديني شده بود، اما در این دهه تغييرات زيادي در فعاليت‌هاي مذهبي زنان به وجود آمد؛ زنان جوان به خصوص دانشجويان در مساجد نماز مي‌خواندند و بدين وسيله جايگاه خود را در جامعه اسلامي ارتقاء بخشیدند. زنان عموما بيش از مردان به اموري ديني اهتمام دارند.
+بعدها هنگامی‌ که جوامع دیگر به رسمیت شناخته شدند، رهبرانشان در برابر دولت مسئول آن‌ها بودند؛ مانند آنگلیکان اسقف اورشلیم. هنگامی‌که [[اردن]] به استقلال رسید، برخی از روابط قدیمی‌ عثمانی‌ها با اقلیت‌های مذهبی تحت تاثیر قرار گرفت. خصومت بین مسلمانان و مسیحیان [[اردن]]، به بخشی از تاریخ این کشور تبدیل نشد بلکه بر خلاف ادیان متفاوت در کشور‌های دیگر هر دو گروه رفتار صحیح و مناسبی با یکدیگر داشتند. پست‌های دولتی خاصی وجود دارد که برای داشتن آن‌ها باید مسلمان شوند، اما در کل تبعیض مبنی بر مذهب در [[اردن]] بسیار کم است. مسیحیان به ویژه فلسطینی‌ها، قشر تحصیل کرده و با سبک غربی این کشور را تشکیل می‌دادند و اغلب آن‌ها حرفه‌های تخصصی مانند پزشکی و تحصیلات عالیه داشتند. با وجود تغییراتی که در طول دهه‌های بعد از استقلال [[اردن]] پیش آمد، هنوز هم مسیحیان به مشاغل حرفه‌ای مانند پزشکی مشغول هستند. مشکلات اخیر بین جوامع مذهبی در خاورمیانه، مانند [[لبنان]] بر روابط مردم [[اردن]] تاثیر نگذاشته است و مبارزه بین شبه‌نظامیان مختلف مرتبط به گروه‌های مذهبی خاص در [[لبنان]] به کشور [[اردن]] انتقال پیدا نکرده است. حوادث ناگوار در [[اردن]] به ندرت رخ می‌دهد و در صورت بروز به سرعت از سوی دولت و رهبران گروه‌ها حل و فصل می‌شود. [[اردن]] مانند جزیره‌ی آرامش در منطقه است<ref>Shoup. J. A., Culture and customs of Jordan, p.cm. Culture and customs of the Middle East, ISSN 1550-1310, p. 38,39</ref>.
-در اردن به طور کلي ارتباط بين جوامع مذهبي مختلف نسبتا خوب است؛ پس از فتح اوليه اردن، تعداد کثيري از مردم اين کشور به اسلام گرويدند، اما پيش از آن که اردن تحت کنترل مسلمانان درآيد، [[اسلام در اردن]] رواج داشت، فرماندار غسانيان در امان از اولين کساني بود که اسلام آورد. هنگامي‌که منطقه تحت کنترل حکومت اسلامي‌ قرار گرفت، مسيحيان نسبت به دوران بيزانس آزادی بیشتری برای عبادت یافتند. کشيش‌ها ديگر مجبور نبودند تصميماتي که توسط شورا‌هاي مختلف اتخاذ مي‌شد را به اجبار اجرا کنند. با باز شدن بيابان سوريه بر قبايل بدوي شبه جزيره، بسياري از مناطق روستايي اردن مسلمان شدند. مسيحيت هم چنان دين مهم شهر‌ها و شهرستان‌هايي مانند دمشق و اورشليم بود، اما مردم روستا‌ها روز به روز بيشتر به اسلام مي‌گرويدند. جنبش اصلاحات مذهبي مانند شيعه [[قرامطه]]<sup>[6]</sup> از حمايت بسيار قوي روستائيان برخوردار شد چنان که در قرن يازدهم مسيحيان در اقليت بودند. صليبيون غربي کار‌هاي کوچکي براي بهبود شرايط مسيحيان شرقي تحت سلطه خود يا مسلمانان انجام دادند. تعداد مسيحيان در سوريه به عنوان مسيحيان شرقي کاهش يافت و به اسلام گرويدند تا از صليبيون فاصله بگيرند. کساني که مسيحي باقي ماندند هويت شرقي و عربي خود را حفظ کردند.
+اردنی‌ها چه مسلمان چه مسیحی، محافظه‌کار هستند. در محیط‌های عمومی‌‌ محدودیت‌های اجتماعی در تعامل بین مردان و زنان وجود دارد. مردان و زنان با هم در تعامل هستند، اما در محدوده‌ی تعریف شده‌ی جامعه. بسیاری از زنان اردنی محجبه هستند. مسیحیان نیز محافظه‌کار هستند و به ندرت می‌توان دین افراد را از نوع پوشش آن‌ها تشخیص داد. ماهیت محافظه‌کار این کشور بدان معنی است که نمایش عمومی‌‌ احساسات مورد تأیید نمی‌باشد و افراد درگیر باید عواقب سنگین آن ‌را پذیرا شوند. شرافت چه برای مسیحیان و چه برای مسلمانان نقش مهمی‌ در جامعه بازی می‌کند. شرافت مرتبط با عملکرد اعضای خانواده است و می‌توان با رفتار ناشایست یکی از اعضای خانواده به خطر بیفتد. تمام خانواده با عملکرد یکی از اعضا قضاوت می‌شوند زیرا رفتار هر یک از اعضاء نشان دهنده سطح اخلاقیات کل خانواده می‌باشد. در حالی که اغلب این رفتار‌ها برخاسته از سنت‌ها می‌باشد، اما معمولاً از دین برای تصدیق کردن ارزش‌های سنتی مانند شرافت و ناموس استفاده می‌شود. اسلام و مسیحیت متداول در [[اردن]]، هم پایه این ادیان در کشور‌های دیگر خاورمیانه نمی‌باشد. مراسم مذهبی رایج در [[اردن]] اغلب محلی هستند تا عمومی. مثال مناسب در این باب مقام شیخ عمر بن ملکاوی ( Maqam Shaykh ‘Umar al- Malkawi) در ملکا (Malka) واقع در شمال [[اردن]] در نزدیکی رودخانه‌ی یرموک (Yarmuk) می‌باشد. [[اردن]] دارای مکان‌های متعددی است که هم مرتبط با عهد عتیق و عهد جدید می‌باشد و هم قران؛ بسیاری از این مکان‌ها، محل زیارت اردنی‌ها می‌باشد، آن‌ها عبادت می‌کنند ولی به طور کلی در خواست شفاعت نمی‌کنند. تصوف یا عرفان اسلامی‌ هرگز در میان اردنی‌ها گسترش نیافت و تنها چند مکان مرتبط با عارفان صوفی یا اخوت صوفی وجود دارد. تصوف در دمشق و قاهره نقش مهم‌تری نسبت به [[اردن]] دارد. اردنی‌هایی که جذب ابعاد عرفانی بیشتری نسبت به مذهب سنتی شده‌اند، برای کسب علم به اورشلیم، دمشق یا قاهره سفر می‌کنند. کسانی هم که مسیحی بودند به همین روش در صومعه‌های [[سوریه]] و [[لبنان]] کسب علم نمودند. بنابراین هم مسلمانان و هم مسیحیان به بیانات صحیح و درست ادیان گرایش دارند. یکی از کار‌هایی که مسلمانان و مسیحیان انجام می‌دهند نذر کردن در آرامگاه شخصیت‌های مهم مذهبی در مکان‌های مذهبی است. در سوریه‌ی بزرگ که شامل [[اردن]] می‌شود، این رفتار متقابل است، یعنی به منظور وعده‌های محکم با خداوند مسیحیان در مکان‌های مسلمانان و مسلمانان در جایگاه مسیحیان نذر می‌کنند. صومعه‌ی ارتدکس شرقی در سایدنیا (Saydniya) خارج از شهر دمشق از مکان‌های مربوط به مسیحیان ‌است که مورد استفاده مسلمانان قرار می‌گیرد، در حالی که آرامگاه یحیی تعمید دهنده (John the Baptist) در مسجد اموی در دمشق از مکان‌های مورد استفاده‌ی مسیحیان است که متعلق به مسلمانان می‌باشد. در سطح محلی نیز جایگاه مرتبط با شخصیت‌های قرآنی آل خضر به میزانی کمتر توسط مسلمانان و مسیحیان استفاده می‌شود<ref>Shoup. J. A., Culture and customs of Jordan, p.cm. Culture and customs of the Middle East, ISSN 1550-1310, p. 42,43</ref>.
-مغول‌هايي که در قرن 13 به منطقه هجوم آوردند، در ابتدا به مسيحيت علاقه نشان دادند و برخي از نخبگان مغول به مسيحيت نسطوري<sup>[7]</sup> گرويدند اما در نهايت نسلي از مغول‌ها که در خاورميانه و آسياي مرکزي مستقر شدند و حکمراني کردند به اسلام گرایش یافتند.
+اردنی‌های مسلمان و مسیحی تاریخ مشترک دارند و از لحاظ فرهنگی تفاوت بسیار کمی‌ بین آن‌ها دیده می‌شود. بسیاری از شهر‌ها یا روستا‌های اردن، بخش‌های ویژه‌ای برای زندگی اقوام مذهبی دارند و شاید این دلیل مهمی‌ باشد که مردم اردن شناخت منصفانه ای نسبت به هم دارند. هنگامی‌که باقی بخش‌های خاورمیانه درگیر خشونت‌های فرقه ای بودند، اردن سهم ناچیزی از این درگیری‌ها را تجربه کرد؛ به عنوان مثال پس از قتل  عام سال 1981 توسط شبه نظامیان مسیحی در اردوگاه‌های پناهندگان در صبرا (Sabra) و شطیله(Shatilla)، برخی از جوانان مسلمان در پی انتقام از مسیحیان برآمدند، اما روحانیون مساجد سخنرانی‌هایی در برابر چنین خشونت‌هایی انجام دادند و به روابط صمیمی‌بلند مدت بین اقوام اردنی اشاره کردند. [[اردن]] یک کشور مسلمان محافظه‌کار‌ است که اقلیت غیر مسلمان آن مورد آزار و اذیت قرار نمی‌گیرند<ref>Shoup. J. A., Culture and customs of Jordan, p.cm. Culture and customs of the Middle East, ISSN 1550-1310, p. 42,43</ref>.
-عثماني‌ها بر اساس روش‌هاي قديمي‌حکمراني ‌نظامي به نام نظام ملت ايجاد کردند که به موجب آن هر گروه مذهبي مسئول امور مربوط به خود در جامعه ‌بود.
+به لحاظ قانونی تغییر دین برای افراد به دین اسلام آزاد است و با آغوش باز پذیرفته می‌شود اما کسی که بخواهد دین خود را از اسلام به ادیان دیگر تغییر دهد مرتد شناخته می‌شود ولی حد بر او جاری نمی‌شود، اما از تمامی‌حقوق یک مسلمان اعم از میراث و ازدواج و... محروم می‌گردد. کسی که از ادیان دیگر به دین اسلام می‌آید تمامی‌حقوق یک مسلمان اعم از ازدواج، میراث و... برای وی درنظر گرفته می‌شود. کسی که از دین مسیحیت به اسلام وارد و ثبت شود، نمی‌تواند مجددا به دین مسیحیت برگردد<ref>برگرفته از عيش الاديان في الاردن
-رهبران اديان نه تنها به نمايندگي از دين خود، بلکه به عنوان نماينده جوامع کوچک تر حضور پيدا مي‌کنند. اکثر مسيحيان اردن توسط اسقف کليساي ارتدکس شرقي حمايت مي‌شوند.
+http://sadaalhajjaj.com/vb//showthread.php?t=6802</ref><ref>لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ [[اردن]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی](در دست انتشار)</ref>.
-بعدها هنگامي‌که جوامع ديگر به رسميت شناخته شدند، رهبرانشان در برابر دولت مسئول آنها بودند؛ مانند آنگليکان اسقف اورشليم. هنگامي‌که اردن به استقلال رسيد، برخي از روابط قديمي‌عثماني‌ها با اقليت‌هاي مذهبي تحت تاثير قرار گرفت. خصومت بين مسلمانان و مسيحيان اردن، به بخشي از تاريخ اين کشور تبديل نشد بلکه بر خلاف اديان متفاوت در کشور‌هاي ديگر هر دو گروه رفتار صحيح و مناسبي با يکديگر داشتند. پست‌هاي دولتي خاصي وجود دارد که براي داشتن آنها بايد مسلمان شوند، اما در کل تبعيض مبني بر مذهب در اردن بسيار کم است. مسيحيان به ويژه فلسطيني‌ها، قشر تحصيل کرده و با سبک غربي اين کشور را تشکيل مي‌دادند و اغلب آنها حرفه‌هاي تخصصي مانند پزشکي و تحصيلات عاليه داشتند. با وجود تغييراتي که در طول دهه‌هاي بعد از استقلال اردن پيش آمد، هنوز هم مسيحيان به مشاغل حرفه اي مانند پزشکي مشغول هستند. مشکلات اخير بين جوامع مذهبي در خاورميانه، مانند [[لبنان]] بر روابط مردم اردن تاثير نگذاشته است و مبارزه بين شبه نظاميان مختلف مرتبط به گروه‌هاي مذهبي خاص در لبنان به کشور اردن انتقال پيدا نکرده است. حوادث ناگوار در اردن به ندرت رخ مي‌دهد و در صورت بروز به سرعت از سوي دولت و رهبران گروه‌ها حل و فصل مي‌شود. اردن مانند جزيرة آرامش در منطقه است. (48)
+== نیز نگاه کنید به ==
+[[اسلام و مسلمانان کانادا]]؛ [[اسلام و مسلمانان کوبا]]؛ [[اسلام و مسلمانان لبنان]]؛ [[اسلام و مسلمانان مصر]]؛ [[اسلام در چین]]؛ [[اسلام و مسلمانان تونس]]؛ [[اسلام و مسلمانان روسیه]]؛ [[اسلام و مسلمانان سنگال]]؛ [[اسلام و مسلمانان فرانسه]]؛ [[اسلام و مسلمانان آرژانتین]]؛ [[اسلام در اردن]]؛ [[اسلام در مالی]]؛ [[اسلام در ساحل عاج]]؛ [[اسلام و مسلمانان زیمبابوه]]؛ [[اسلام و مسلمانان تایلند]]؛ [[اسلام و مسلمانان اوکراین]]؛ [[اسلام و مسلمانان اسپانیا]]؛ [[اسلام و مسلمانان اتیوپی]]؛ [[اسلام و مسلمانان سیرالئون]] ؛ [[اسلام و مسلمانان بنگلادش]]
-اردني‌ها چه مسلمان چه مسيحي، محافظه‌کار هستند. در محیط‌های عمومي ‌محدوديت‌هاي اجتماعي در تعامل بين مردان و زنان وجود دارد. مردان و زنان با هم در تعامل هستند، اما در محدودة تعريف شدة جامعه. بسياري از زنان اردني محجبه هستند. مسيحيان نيز محافظه‌کار هستند و به ندرت مي‌توان دين افراد را از نوع پوشش آنها تشخيص داد. ماهيت محافظه کار اين کشور بدان معني است که نمايش عمومي ‌احساسات مورد تأييد نمي‌باشد و افراد درگير بايد عواقب سنگين آن ‌را پذيرا شوند. شرافت چه براي مسيحيان و چه براي مسلمانان نقش مهمي‌در جامعه بازي مي‌کند. شرافت مرتبط با عملکرد اعضاي خانواده است و مي‌توان با رفتار ناشايست يکي از اعضاي خانواده به خطر بيفتد. تمام خانواده با عملکرد يکي از اعضا قضاوت مي‌شوند زیرا رفتار هر يک از اعضاء نشان دهنده سطح اخلاقيات کل خانواده مي‌باشد. در حالي که اغلب اين رفتار‌ها برخاسته از سنت‌ها مي‌باشد، اما معمولاً از دين براي تصديق کردن ارزش‌هاي سنتي مانند شرافت و ناموس استفاده مي‌شود. اسلام و مسيحيت متداول در اردن، هم پايه اين اديان در کشور‌هاي ديگر خاورميانه نمي‌باشد. مراسم مذهبي رايج در اردن اغلب محلي هستند تا عمومي. مثال مناسب در اين باب مقام شيخ عمر بن ملکاوي<sup>[8]</sup> در ملکا<sup>[9]</sup> واقع در شمال اردن در نزديکي رودخانة يرموک<sup>[10]</sup> مي‌باشد. اردن داراي مکان‌هاي متعددي است که هم مرتبط با عهد عتيق و عهد جديد مي‌باشد و هم قران؛ بسياري از اين مکان‌ها، محل زيارت اردني‌ها مي‌باشد، آنها عبادت مي‌کنند ولي به طور کلي در خواست شفاعت نمي‌کنند. تصوف يا عرفان اسلامي‌هرگز در ميان اردني‌ها گسترش نيافت و تنها چند مکان مرتبط با عارفان صوفي يا اخوت صوفي وجود دارد. تصوف در دمشق و [[قاهره]] نقش مهمتري نسبت به اردن دارد. اردني‌هايي که جذب  ابعاد عرفاني بيشتري نسبت به مذهب سنتي شده اند، براي کسب علم به اورشليم، دمشق يا قاهره سفر مي‌کنند. کساني هم که مسيحي بودند به همين روش در صومعه‌هاي سوريه و لبنان کسب علم نمودند. بنابراين هم مسلمانان و هم مسيحيان به بيانات صحيح و درست اديان گرايش دارند. يکي از کار‌هايي که مسلمانان و مسيحيان انجام مي‌دهند نذر کردن در آرامگاه شخصيت‌هاي مهم مذهبي در مکان‌هاي مذهبي است. در سورية بزرگ که شامل اردن مي‌شود، اين رفتار متقابل است، يعني به منظور وعده‌هاي محکم با خداوند مسيحيان در مکان‌هاي مسلمانان و مسلمانان در جايگاه مسيحيان نذر مي‌کنند. صومعة ارتدکس شرقي در سايدنيا<sup>[11]</sup> خارج  از شهر دمشق از مکان‌هاي مربوط به مسيحيان ‌است که مورد استفاده مسلمانان قرار مي‌گيرد، در حالي که آرامگاه يحيي تعميد دهنده<sup>[12]</sup> در مسجد اموي در دمشق از مکان‌هاي مورد استفادة مسيحيان است که متعلق به مسلمانان مي‌باشد. در سطح محلي نيز جايگاه مرتبط با شخصيت‌هاي قرآني آل خضر به ميزاني کمتر توسط مسلمانان و مسيحيان استفاده مي‌شود. (49)
+== کتابشناسی ==
-اردني‌هاي مسلمان و مسيحي تاريخ مشترک دارند و از لحاظ فرهنگي تفاوت بسيار کمي‌ بين آنها ديده مي‌شود. بسياري از شهر‌ها يا روستا‌هاي اردن، بخش‌های ويژه‌اي براي زندگي اقوام مذهبي دارند و شايد اين دليل مهمي‌ باشد که مردم اردن شناخت منصفانه اي نسبت به هم دارند. هنگامي‌که باقي بخش‌هاي خاورميانه درگير خشونت‌هاي فرقه اي بودند، اردن سهم ناچيزي از اين درگيري‌ها را تجربه کرد؛ به عنوان مثال پس از قتل عام سال 1981 توسط شبه نظاميان مسيحي در اردوگاه‌هاي پناهندگان در صبرا<sup>[13]</sup> و شطيله<sup>[14]</sup>، برخي از جوانان مسلمان در پي انتقام از مسيحيان برآمدند، اما روحانيون مساجد سخنراني‌هايي در برابر چنين خشونت‌هايي انجام دادند و به روابط صميمي‌بلند مدت بين اقوام اردني اشاره کردند. اردن يک کشور مسلمان محافظه کار‌است که اقليت غير مسلمان آن مورد آزار و اذيت قرار نمي‌گيرند.(50)
-به لحاظ قانوني تغيير دين براي افراد به دين اسلام آزاد است و با آغوش باز پذيرفته مي‌شود اما کسي که بخواهد دين خود را از اسلام به اديان ديگر تغيير دهد مرتد شناخته مي‌شود ولي حد بر او جاري نمي‌شود، اما از تمامي‌حقوق يک مسلمان اعم از ميراث و ازدواج و... محروم مي‌گردد. کسي که از اديان ديگر به دين اسلام مي‌آيد تمامي‌حقوق يک مسلمان اعم از ازدواج، ميراث و... براي وي درنظر گرفته مي‌شود. کسي که از دين مسيحيت به اسلام وارد و ثبت شود، نمي‌تواند مجددا به دين مسيحيت برگردد. (51)