جغرافیای طبیعی زیمبابوه: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''موقعیت ، حدود ووسعت''' کشور زیمبابوه با مساحت 390580 کیلومتر مربع در جنوب مرکزی آفریقا و در بین رودخانه های "ليمپوپو"[1] و" زامبزی"[2] واقع شده و محصور در خشکی است. کشورهای همسایه ی آن:زامبیا در شمال ،موزامبیک در شرق،بوتسوانا در غرب و آفریقای جنوبی...» ایجاد کرد)
 
 
(۲۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''موقعیت ، حدود ووسعت'''
[[پرونده:موقعیت جغرافیایی زیمبابوه.jpg|بندانگشتی|موقعیت جغرافیایی زیمبابوه(1403). برگفته از سایت ویکی جو، قابل بازیابی از https://wikijoo.ir/index.php/%D8%B2%DB%8C%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%87]]کشور [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] با مساحت 390580 کیلومتر مربع در جنوب مرکزی آفریقا و در بین رودخانه‌های "لیمپوپو"(Limpopo) و" زامبزی" (Zambezi) واقع شده و محصور در خشکی است.


کشور زیمبابوه با مساحت 390580 کیلومتر مربع در جنوب مرکزی آفریقا و در بین رودخانه های "ليمپوپو"[1] و" زامبزی"[2] واقع شده و محصور در خشکی است.
کشورهای همسایه‌ی آن: زامبیا در شمال، موزامبیک در شرق، بوتسوانا در غرب و آفریقای جنوبی در جنوب می‌باشند.


کشورهای همسایه ی آن:زامبیا در شمال ،موزامبیک در شرق،بوتسوانا در غرب و آفریقای جنوبی در جنوب می باشند.
=== [[ارتفاعات و ناهمواری های زیمبابوه|ارتفاعات و ناهمواری‌ها]] ===
قسمت اعظم این كشور در ارتفاعات و در فلات مركزی مرتفعی که از جنوب غربی تا شمال غربی کشیده شده و ارتفاع آن از سطح دریا بین 1200 تا 1600 متر می‌باشد، قرارگرفته است. شرق کشور منطقه‌ای كوهستانی است و رشته كوه "نیانگانی"(Nyangani) در این منطقه قرار گرفته و بلندترین قله‌ی آن 2592 متر ارتفاع دارد.


از نظر جغرافیایی، [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] به چند منطقه تقسیم می‌شود که هریک دارای ویژگی‌های طبیعی خاص خود می‌باشند:


'''-ارتفاعات و ناهمواری ها'''
==== فلات مرتفع ====
فلات "هیولد" 25 درصد از کل مساحت فلاتی این کشور را تشکیل می‌دهد. ارتفاع آن 4 تا 5 هزار پا بوده همان‌طور که اشاره شد رشته کوه نیانگانی در این فلات واقع شده است. فلات مزبور در هر یک از بخش‌های خود و در سراشیبی به رودهای "زامبزی" در شمال و "لیمپوپو" در جنوب منتهی می‌شود.


قسمت اعظم اين كشور در ارتفاعات و در فلات مركزی مرتفعی که از جنوب غربی تا شمال غربی کشیده شده و ارتفاع آن از سطح دریا بين 1200 تا 1600 متر می باشد، قرارگرفته است.شرق کشور منطقه ای  كوهستانی است و رشته كوه "نيانگانی"[3] در این منطقه قرار گرفته و بلندترين قله ی آن 2592 متر ارتفاع دارد.
==== فلات متوسط ====
منطقه بسیار وسیعی است که بخش اعظم آن در آفریقای جنوبی واقع شده است. محل اصلی آن در شمال ایالت کیپ بوده و از آن جا به سوی کشور نامیبیا و در خاک آن کشور امتداد یافته است. بخشی از خاک [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] که شامل بسیاری از زمین‌های قابل کشت کشور می‌باشد، نیز در این فلات واقع شده است. ارتفاع آن از سطح دریا حدود 1200 متر می‌باشد.


از نظر جغرافیایی،زیمبابوه به چند منطقه تقسیم می شود که هریک دارای ویژگی های طبیعی خاص خود می باشند:
==== فلات کم ارتفاع ====
با ارتفاع کمتر از 600 متر از سطح دریا و در برگیرنده دره‌های زامبزی، لیمپوپو و رودخانه سابی-لوندی(Sabi-Lundi) است<ref>ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی،] ص.17-18.</ref>.


-'''فلات مرتفع'''
=== [[دریاچه های زیمبابوه|رودخانه‌ها و دریاچه‌های مهم]] ===


فلات "هیولد" 25 درصد از کل مساحت فلاتی این کشور را تشکیل می دهد. ارتفاع آن 4 تا 5 هزار پا بوده همان طور که اشاره شد رشته کوه نیانگانی در این فلات واقع شده است.فلات مزبور در هر یک از بخش های خود و در سراشیبی به رودهای "زامبزی" در شمال و "لیمپوپو" در جنوب منتهی می شود.
==== رودخانه زامبزی ====
رودخانه زامبزی مهم‌ترین رودخانه کشور به طول 2574 کیلومتر و با ارتفاع 1585 متر از سطح دریا در شمال این کشور قرار داشته و در مسیر خود تا جنوب غربی زامبیا جریان دارد و طولانی‌ترین رودخانه مرزی در منطقه جنوب آفریقا است. در منتهی الیه غربی [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] بر روی این رودخانه آبشار باشکوه ویکتوریا قرار دارد و در واقع این رود بین آبشار ویکتوریا در [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] و سد "کابورا باسا" در موزامبیک واقع شده و شاخه‌های شرقی آن در سواحل شرق موزامبیک به اقیانوس هند می‌رسد<ref>برگرفته از https://www.zaraho.org.zm/hydrology/geography/2015</ref>.


)www.britannica.com/2015(
تعدادی از رودخانه‌های کوچکتر مانند "مازوئه" و "سانیاتی" یا "مونیاتی" نیز در شمال کشور با رودخانه زامبزی هم مسیر می‌شوند. هم چنین، رودخانه " سابی" که از مرکز [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] شروع می‌شود به سوی شرق جریان داشته در کشور موزامبیک ادامه مسیر می‌دهد. رودخانه لیمپوپو به طول 1750 کیلومتر، در ناحیه مرزی جنوب [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] قرار داشته وارد خاک آفریقای جنوبی می‌شود و در آن کشور ادامه مسیر می‌دهد و در نهایت به اقیانوس هند می‌پیوندد<ref>برگرفته از https://studybay.com/blog/interesting-facts-about-north-america/</ref>.


دیگر رودخانه‌های مهم این کشور عبارتند از: رانده، سیو، پونگوه، مازوئه (400 کیلومتر) و شاشه (300 کیلومتر)، مانیامه (260 کیلومتر) و بوزی (250 کیلومتر) می‌باشند<ref>برگرفته از<nowiki/>http://www.freebase.com/user/cbersch/views/longest_rivers_in_zimbabwe/2015</ref>.دریاچه‌های مهم کشور عبارتنداز:


-'''فلات متوسط'''
==== دریاچه چیورو ====
وسعت دریاچه چیورو (Chivero)، 26 کیلومتر مربع و مهم‌ترین منبع تهیه آب شهر [[حراره]] می‌باشد. این دریاچه مصنوعی در سال 1952 در جنوب غربی [[حراره]] ساخته شد. از ویژگی‌های این دریاچه تنوع زیستی ماهی‌های آن است. صخره‌های نقاشی شده و وجود انواع گوناگون پرندگان در محوطه پارک جنگلی دریاچه از جذابیت‌های آن می‌باشد<ref>برگرفته از https://www.lakelubbers.com/lake-chivero-2069/2015</ref>.


منطقه بسیار وسیعی است که بخش اعظم آن در آفریقای جنوبی واقع شده است.محل اصلی آن در شمال ایالت کیپ بوده و از آن جا به سوی کشور نامیبیا و در خاک آن کشور امتداد یافته است.بخشی از خاک زیمبابوه که شامل بسیاری از زمین های قابل کشت کشور می باشد، نیز در این فلات واقع شده است. ارتفاع آن از سطح دریا حدود 1200 متر می باشد.
==== [[دریاچه کاریبا]] ====
[[دریاچه کاریبا]] (Kariba)، یکی از چهار دریاچه بزرگ مصنوعی جهان و دومین دریاچه بزرگ آفریقا می‌باشد. این دریاچه منبع و مخزن بزرگ ذخیره آب در كشور است و در سطح وسیعی از خط مرزی [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] و زامبیا قرار دارد. [[دریاچه کاریبا]] بین سال‌های 1958 تا 1963 میلادی و به دنبال تكمیل سد بزرگ كاریبا در شمال شرقی کشور به تدریج آبگیری شد. شهر"كاریبا" در [[زيمبابوه|زیمبابوه]] به دنبال عملیاتی شدن این طرح، به صورت امروزی ساخته شد. وسعت دریاچه بیش از 220 كیلومتر در طول و 40 كیلومتر در عرض می‌باشد و 5580 كیلومتر مربع پوشش آبی دارد. حداکثر عمق آن 97 متر و میانگین آن 29 متر است. [[دریاچه کاریبا|دریاچه كاریبا]] چند جزیره بزرگ (Mashape&Maaze) و هشت جزیره كوچك دارد<ref>برگرفته از https://www.britannica.com/place/Lake-Kariba</ref><ref>ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.19-20.</ref>.


-'''فلات کم ارتفاع'''
=== [[آب و هوای زیمبابوه|آب وهوا]] ===
[[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] دارای دو فصل سرد (از آوریل تا اواسط سپتامبر) و فصل بارانی (از اواخر نوامبر تا اواخر مارس) می‌باشد. ماه اکتبر و اوایل نوامبر نسبتاً دما افزایش می‌یابد اگر چه این افزایش دما غالباً تنها در طول روز احساس می‌شود .


با ارتفاع کمتر از 600 متر از سطح دریا و در برگیرنده دره های زامبزی،لیمپوپو و رودخانه سابی-لوندی[4] است.
در فصل سرما، بارش به ندرت و به حداقل میزان خود می‌رسد. در بیشتر قسمت‌های کشور بارش قابل توجهی در این فصل دیده نمی‌شود. در فصل بارانی سراسر کشور شاهد بارش‌های شدید می‌باشد و سطح آب [[دریاچه های زیمبابوه|رودخانه‌ها]] به علت بارش زیاد افزایش می‌یابد و همین امر موجب می‌گردد حجم آب [[آبشار ويكتوريا|آبشار ویکتوریا]] نیز در اواخر فصل باران به بالاترین میزان خود برسد.


==== درجه حرارت ====
دمای این کشور در طول سال از 13 تا 30 درجه سانتی گراد متغیر می‌باشد. مردم [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] در شب‌های زمستانی پائین‌ترین دما را تجربه می‌کنند و در ماه‌های اکتبر و نوامبر شاهد گرم‌ترین روزهای سال می‌باشند<ref>ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.21.</ref>.


'''-رودخانه ها و دریاچه های مهم'''
=== [[منابع طبیعی زیمبابوه|منابع طبیعی]] ===
مهم‌ترین منابع طبیعی این کشور شامل زغال سنگ، سنگ کروم، سنگ سیلیکات، طلا، نیکل، مس، سنگ آهن، وانادیوم، لیتیوم، قلع و فلز پلاتینیوم می‌باشد.


'''رودخانه زامبزی:'''رودخانه زامبزی مهم ترین رودخانه کشور به طول 2574 کیلومتر و با ارتفاع 1585 متر از سطح دریا در شمال این کشور قرار داشته و در مسیر خود تا جنوب غربی زامبیا جریان دارد و طولانی ترین رودخانه مرزی در منطقه جنوب آفریقا است.در منتهی الیه غربی زیمبابوه بر روی این رودخانه  آبشار باشکوه ویکتوریا قرار دارد و در واقع این رود بین آبشار ویکتوریا در زیمبابوه و سد "کابورا باسا" در موزامبیک واقع شده و شاخه های شرقی آن در سواحل شرق موزامبیک به اقیانوس هند می رسد.
=== [[پوشش گیاهی زیمبابوه|پوشش گیاهی]] ===
بخش وسیعی از [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] پوشیده از جنگل می‌باشد. متأسفانه عواملی چون فقر، رشد جمعیت، عدم آگاهی از خطرات ناشی از امحای پوشش‌های جنگلی و ... باعث شده است مردم برای مواردی چون تأمین سوخت به منظور گرم کردن منازل و پخت و پز، تأمین هزینه‌های زندگی و ... به قطع درختان و فروش آن‌ها اقدام نمایند. بدیهی است روند رو به افزایش جنگل زدایی با ایجاد تغییر در اکوسیستم و سکونت‌گاه‌های طبیعی جانوران و نیز شکارهای بی رویه و غیر قانونی، موجبات کاهش و حتی نابودی انواع گوناگون حیوانات در این کشور را در پی خواهد داشت<ref>ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی،] ص.21-22.</ref>.  


)www.zaraho.org.zm/hydrology/geography/2015)
=== [[پوشش جانوری زیمبابوه|جانوران خاص منطقه]] ===
[[پرونده:جغرافیای طبیعی زیمبابوه.jpg|بندانگشتی|جغرافیای طبیعی زیمبابوه(1403). برگرفته از سایت طرفداری،  قابل بازیابی از https://www.tarafdari.com/node/1655055]]کشور [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] همیشه به داشتن بوفالو، فیل، پلنگ، شیر و کرگدن که با عنوان "پنج حیوان بزرگ" (Big five) شناخته می‌شوند، معروف بوده است. بعدها بز کوهی، گورخر و زرافه که از گونه‌های مهم و پرشمار جانوری در این کشور می‌باشد، به این 5 حیوان افزوده شدند. از دیگر حیوانات مهم این کشور می‌توان به اسب آبی اشاره کرد که در قسمت‌های مختلف [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] وجود دارد<ref>برگرفته از https://www.safaribookings.com/</ref>.


تعدادی از رودخانه های کوچکتر مانند "مازوئه" و "سانیاتی" یا "مونیاتی "نیز در شمال کشور با رودخانه زامبزی هم مسیر می شوند. هم چنین، رودخانه" سابی" که از مرکز زیمبابوه شروع می شود به سوی شرق جریان داشته در کشور موزامبیک ادامه مسیر می دهد. رودخانه لیمپوپو به طول 1750 کیلومتر،در ناحیه مرزی جنوب زیمبابوه قرار داشته وارد خاک آفریقای جنوبی می شود و در آن کشور ادامه مسیر می دهد و در نهایت به اقیانوس هند می پیوندد.
=== [[جاذبه ها و دیدنی های طبیعی زیمبابوه|جاذبه‌ها و دیدنی‌های طبیعی]] ===


)www.countriesquest.com/africa/zimbabwe/land_and_resources/rivers/2015)
==== [[آبشار ويكتوريا|آبشار "ویكتوریا"]] ====
[[آبشار ويكتوريا|آبشار ویکتوریا]] از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین آبشارهای جهان است و در شمال غرب [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] قرار دارد. دیوید لیوینگستون، کاشف مشهور اسکاتلندی در سال ۱۸۵۵ میلادی، اولین غربی بود که [[آبشار ويكتوريا|آبشار ویکتوریا]] را کشف و به افتخار ملکه ویکتوریا، آن را [[آبشار ويكتوريا|آبشار ویکتوریا]] نامید<ref>حمیدی نیا، حسین (1399). استعمار و نام‌گذاری جغرافیایی. تهران: [https://poiict.ir/ سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی]. ص. 110. </ref>.


این آبشار در زبان بومیان منطقه "موسی اوآ تونیا" خوانده می‌شد که به معنی "مه خروشان" است. لیوینگستون در خاطرات خود می‌نویسد: <blockquote>"هیچ کس نمی‌تواند زیبایی این آبشار را با هیچ منظره‌ای در انگلستان مقایسه کند. هیچ فرد اروپایی تا به حال چنین چشم‌اندازی ندیده است، چشم‌اندازی چنان زیبا که احتمالاً فرشته‌ها هم هنگام پرواز مسحور آن می‌شوند".</blockquote>بخش عظیم [[آبشار ويكتوريا|آبشار ویکتوریا]] در [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] و بخش کوچکتری از آن در زامبیا قرار دارد. ارتفاع آبشار 108 متر و پهنای آن بالغ بر 6/1 کیلومتر (یک مایل) و حجم آب عبوری آن در هنگام پر آبی بالغ بر 550 هزار متر مکعب در دقیقه است. این آبشار بخشی از رودخانه "زامبزی" و در میانه راه این رودخانه (به طول بیش از 2700 کیلومتر) واقع است. [[آبشار ويكتوريا|آبشار ویکتوریا]] با ارتفاع ۱۰۸ متر (۳۶۰ پا)، بلندترین آبشار جهان می‌باشد. عرض دو سوی [[آبشار ويكتوريا|آبشار ویکتوریا]] به ۱۷۰۰ متر (۵۵۷۷ پا) می‌رسد. این رود پیش از رسیدن به آبشار، مسافت قابل توجهی را بر بستری از سنگ‌های بازالت و در میان دره‌های ایجاد شده با تپه‌های ماسه ‌سنگی طی می‌کند.


دیگر رودخانه های مهم  این کشور عبارتند از: رانده ،سیو، پونگوه، مازوئه(400 کیلومتر) و شاشه(300 کیلومتر)، مانیامه(260 کیلومتر) و بوزی (250 کیلومتر) می باشند.
در نقاطی از رودخانه که عرض آن وسیع‌تر می‌شود، جزیره‌های کوچک پوشیده از درخت به چشم می‌خورد و تعداد این جزیره‌ها با نزدیک شدن رودخانه به محل آبشار افزایش پیدا می‌کند. جزیره‌های فراوانی که در محل تاج آبشار قرار دارند، باعث می‌شوند تا آب [[دریاچه های زیمبابوه|رودخانه]] به شکل چند آبشار جداگانه درون این دره سرازیر شود. [[آبشار ويكتوريا|آبشار ویکتوریا]] از دیدنی‌ترین پدیده‌های طبیعی جهان و از جاذبه‌های توریستی [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] است و سالانه صدها هزار گردشگر از آن بازدید می‌کنند. برخی دیگر از [[جاذبه ها و دیدنی های طبیعی زیمبابوه|جاذبه‌های گردشگری زیمبابوه]] عبارتند از:


)www.freebase.com/user/cbersch/views/longest_rivers_in_zimbabwe/2015(
پارک طبیعی آبشار ویکتوریا؛ [[پل رودخانه زامبزی]]؛ [[پارک طبیعی هوانگه]]؛ صخره های طبیعی رودز؛ [[دریاچه کاریبا]]؛ زیمبابوه بزرگ؛  [[تپه های ماتوبو|تپه‌های ماتوبو]]<ref>برگرفته از https://www.tripadvisor.com/2015</ref><ref>ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]. ص. 17-24.</ref>.


== نیز نگاه کنید به ==
[[جغرافیای طبیعی روسیه]]؛ [[جغرافیای طبیعی سودان]]؛ [[جغرافیای طبیعی اردن]]؛ [[جغرافیای انسانی ژاپن|جغرافیای طبیعی ژاپن]]؛ [[جغرافیای طبیعی کانادا]]؛ [[جغرافیای طبیعی کوبا]]؛ [[جغرافیای طبیعی در چین]]؛ [[جغرافیای طبیعی لبنان]]؛ [[جغرافیای طبیعی تونس]]؛ [[جغرافیای طبیعی مصر]]؛ [[جغرافیای طبیعی ساحل عاج]]؛ [[جغرافیای طبیعی مالی]]؛ [[جغرافیای طبیعی افغانستان]]؛ [[جغرافیای طبیعی فرانسه]]؛ [[جغرافیای طبیعی سوریه]]؛ [[جغرافیای طبیعی اسپانیا]]؛ [[جغرافیای طبیعی اوکراین]]؛ [[جغرافیای طبیعی تایلند]]؛ [[جغرافیای طبیعی آرژانتین]]؛ [[جغرافیای طبیعی قطر]]؛ [[جغرافیای طبیعی امارات متحده عربی]]؛ [[جغرافیای طبیعی سیرالئون]]؛ [[جغرافیای طبیعی اتیوپی]]؛ [[جغرافیایی طبیعی سنگال]]؛ [[جغرافیای طبیعی بنگلادش]]؛ [[جغرافیای طبیعی سریلانکا]]؛ [[جغرافیای طبیعی تاجیکستان]]؛ [[جغرافیای طبیعی گرجستان]]؛ [[جغرافیای طبیعی قزاقستان]]


دریاچه های مهم کشور عبارتنداز:
== کتابشناسی ==
 
<references />
'''1-    دریاچه چیورو[5]:'''
[[رده:جغرافیای طبیعی]]
 
وسعت آن 26 کیلومتر مربع و مهم ترین منبع تهیه آب شهر [[حراره]] می باشد.این دریاچه مصنوعی در سال 1952 در جنوب غربی حراره ساخته شد.از ویژگی های این دریاچه تنوع زیستی ماهی های آن است.
 
صخره های نقاشی شده و وجود انواع گوناگون پرندگان در محوطه پارک جنگلی دریاچه از جذابیت های آن می باشد.
 
(www.lakelubbers.com/lake-chivero-2069/2015 )
 
'''2-    [[دریاچه کاریبا]][6]:'''
 
اين درياچه یکی از چهار دریاچه بزرگ مصنوعی جهان و دومین دریاچه بزرگ آفریقا می باشد.این دریاچه منبع و مخزن بزرگ ذخيره آب در كشور است و در سطح وسيعی از خط مرزی زیمبابوه و زامبیا قرار دارد.دریاچه کاریبا بين سال هاي 1958 تا 1963 ميلادي و به دنبال تكميل سد بزرگ كاريبا در شمال شرقی کشور به تدريج آبگیری شد.شهر"كاريبا" در زيمبابوه به دنبال عملیاتی شدن این طرح، به صورت امروزی ساخته شد.وسعت درياچه بيش از 220 كيلومتر در  طول و40 كيلومتر در عرض می باشد و5580 كيلومتر مربع پوشش آبي دارد.حداکثر عمق آن 97 متر و ميانگين آن 29 متر است.درياچه كاريبا چند جزیره بزرگ<sup>[7]</sup> و هشت جزيره كوچك دارد.      ( www.britannica.com/place/Lake-Kariba)
 
 
'''آب وهوا'''
 
 
زیمبابوه دارای دو فصل سرد ( از آوریل تا اواسط سپتامبر) و فصل بارانی(ازاواخر نوامبر تا اواخر مارس) می باشد. ماه اکتبر و اوایل نوامبر نسبتاً دما افزایش می یابد اگر چه این افزایش دما غالباً تنها در طول روز احساس می شود .
 
در فصل سرما، بارش به ندرت و به حداقل میزان خود می رسد.در بیشتر قسمت های کشور بارش قابل توجهی در این فصل دیده نمی شود .در فصل بارانی سراسر کشور شاهد بارش های شدید می باشد و سطح آب رودخانه ها به علت بارش زیاد افزایش می یابد و همین امر موجب می گردد حجم آب آبشار ویکتوریا نیز در اواخر فصل باران به بالاترین میزان خود برسد.
 
 
'''درجه حرارت'''
 
دمای این کشور در طول سال از 13 تا 30 درجه سانتی گراد متغیر می باشد.مردم زیمبابوه در شب های زمستانی پائین ترین دما را تجربه می کنند و در ماه های اکتبر و نوامبر شاهد گرم ترین روزهای سال می باشند.
 
 
'''منابع طبیعی'''
 
مهم ترین منابع طبیعی این کشور شامل زغال سنگ، سنگ کروم،سنگ سیلیکات،طلا،نیکل،مس،سنگ آهن،وانادیوم،لیتیوم،قلع و فلز پلاتینیوم می باشد.
 
 
'''پوشش گیاهی'''
 
بخش وسيعی از زيمبابوه پوشیده از جنگل می باشد.متأسفانه عواملی چون فقر ، رشد جمعيت ،عدم آگاهی از خطرات ناشی از امحای پوشش های جنگلی و ... باعث شده است مردم برای مواردی چون تأمین سوخت به منظور گرم کردن منازل و پخت و پز،تأمین هزینه های زندگی و ... به قطع درختان و فروش آن ها اقدام نمایند.بدیهی است روند رو به افزایش جنگل زدایی با ایجاد تغییر در اکوسیستم و سکونت گاه های طبیعی جانوران و نیز شکارهای بی رویه و غیر قانونی،موجبات کاهش و حتی نابودی انواع گوناگون حیوانات در این کشور را در پی خواهد داشت.  
 
'''-جانوران خاص منطقه'''
 
کشور زیمبابوه همیشه به داشتن بوفالو، فیل، پلنگ، شیر و  کرگدن که با عنوان "پنج حیوان بزرگ"[8] شناخته می شوند،معروف بوده است. بعدها بز کوهی ، گور خر و زرافه  که از گونه های مهم و پرشمار جانوری در این کشور می باشد، به این 5 حیوان افزوده شدند.از دیگر حیوانات مهم این کشور می توان به اسب آبی اشاره کرد که در قسمت های مختلف زیمبابوه وجود دارد. (www.safaribookings.com2015)
 
'''-جاذبه ها و دیدنی های طبیعی'''
 
1'''-آبشار "ويكتوريا"'''
 
آبشار ویکتوریا از بزرگ ترين و مهم ترين آبشارهاي جهان است  و در شمال غرب زيمبابوه قرار دارد.دیوید لیوینگستون، کاشف مشهور اسکاتلندی در سال ۱۸۵۵ میلادی، اولین غربی بود که آبشار ویکتوریا را کشف و به افتخار ملکه ویکتوریا،آن را ''آبشار ویکتوریا'' نامید.(حمیدی نیا،110:1393)
 
این آبشار در زبان بومیان منطقه "موسی اوآ تونیا" خوانده می‌شد که به معنی "مه خروشان" است.لیوینگستون در خاطرات خود می‌نویسد: "هیچ کس نمی‌تواند زیبایی این آبشار را با هیچ منظره‌ای در انگلستان مقایسه کند. هیچ فرد اروپایی تا به حال چنین چشم‌اندازی ندیده است، چشم‌اندازی چنان زیبا که احتمالاً فرشته‌ها هم هنگام پرواز مسحور آن می‌شوند".
 
بخش عظیم آبشار ویکتوریا در زیمبابوه و بخش کوچکتری از آن در زامبیا قرار دارد.ارتفاع آبشار 108 متر و پهنای آن بالغ بر 6/1 کیلومتر(یک مایل) و حجم آب عبوری آن در هنگام پر آبی بالغ بر  550 هزار متر مکعب در دقیقه است. این آبشار  بخشی از رودخانه  "زامبزی" و در میانه راه این رودخانه(به طول بیش از 2700 کیلومتر) واقع است.آبشار ویکتوریا با ارتفاع ۱۰۸ متر (۳۶۰ پا)، بلندترین آبشار جهان می باشد.عرض دو سوی آبشار ویکتوریا به ۱۷۰۰ متر (۵۵۷۷ پا) می‌رسد.این رود پیش از رسیدن به آبشار، مسافت قابل توجهی را بر بستری از سنگ‌های بازالت و در میان دره‌های ایجاد شده با تپه‌های ماسه ‌سنگی طی می‌کند.در نقاطی از رودخانه که عرض آن وسیع‌تر می‌شود، جزیره‌های کوچک پوشیده از درخت  به چشم می‌خورد و تعداد این جزیره‌ها با نزدیک شدن رودخانه به محل آبشار افزایش پیدا می‌کند. جزیره‌های فراوانی که در محل تاج آبشار قرار دارند، باعث می‌شوند تا آب رودخانه به شکل چند آبشار جداگانه درون این دره سرازیر شود.
 
 
آبشار ویکتوریا از دیدنی ترین پدیده های طبیعی جهان و از جاذبه های توریستی زیمبابوه است و سالانه صدها هزار گردشگر از آن بازدید می کنند.
 
برخی دیگر از جاذبه های گردشگری زیمبابوه عبارتند از:
 
'''2- پارک طبیعی آبشار ویکتوریا'''
 
'''3-[[پل رودخانه زامبزی]]'''
 
'''4- [[پارک طبیعی هوانگه]]'''
 
'''5- صخره های طبیعی رودز'''
 
'''6- دریاچه کاریبا'''
 
'''7- زیمبابوه بزرگ'''
 
'''8- [[تپه های ماتوبو]]'''www.tripadvisor.com/2015))
----[1] -Limpopo
 
[2]-Zambezi
 
[3] -Nyangani
 
[4]-Sabi-Lundi
 
[5]-Chivero
 
[6]-Kariba
 
[7]-Mashape&Maaze
 
[8] -Big five

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۱ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۱۱

موقعیت جغرافیایی زیمبابوه(1403). برگفته از سایت ویکی جو، قابل بازیابی از https://wikijoo.ir/index.php/%D8%B2%DB%8C%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%87

کشور زیمبابوه با مساحت 390580 کیلومتر مربع در جنوب مرکزی آفریقا و در بین رودخانه‌های "لیمپوپو"(Limpopo) و" زامبزی" (Zambezi) واقع شده و محصور در خشکی است.

کشورهای همسایه‌ی آن: زامبیا در شمال، موزامبیک در شرق، بوتسوانا در غرب و آفریقای جنوبی در جنوب می‌باشند.

ارتفاعات و ناهمواری‌ها

قسمت اعظم این كشور در ارتفاعات و در فلات مركزی مرتفعی که از جنوب غربی تا شمال غربی کشیده شده و ارتفاع آن از سطح دریا بین 1200 تا 1600 متر می‌باشد، قرارگرفته است. شرق کشور منطقه‌ای كوهستانی است و رشته كوه "نیانگانی"(Nyangani) در این منطقه قرار گرفته و بلندترین قله‌ی آن 2592 متر ارتفاع دارد.

از نظر جغرافیایی، زیمبابوه به چند منطقه تقسیم می‌شود که هریک دارای ویژگی‌های طبیعی خاص خود می‌باشند:

فلات مرتفع

فلات "هیولد" 25 درصد از کل مساحت فلاتی این کشور را تشکیل می‌دهد. ارتفاع آن 4 تا 5 هزار پا بوده همان‌طور که اشاره شد رشته کوه نیانگانی در این فلات واقع شده است. فلات مزبور در هر یک از بخش‌های خود و در سراشیبی به رودهای "زامبزی" در شمال و "لیمپوپو" در جنوب منتهی می‌شود.

فلات متوسط

منطقه بسیار وسیعی است که بخش اعظم آن در آفریقای جنوبی واقع شده است. محل اصلی آن در شمال ایالت کیپ بوده و از آن جا به سوی کشور نامیبیا و در خاک آن کشور امتداد یافته است. بخشی از خاک زیمبابوه که شامل بسیاری از زمین‌های قابل کشت کشور می‌باشد، نیز در این فلات واقع شده است. ارتفاع آن از سطح دریا حدود 1200 متر می‌باشد.

فلات کم ارتفاع

با ارتفاع کمتر از 600 متر از سطح دریا و در برگیرنده دره‌های زامبزی، لیمپوپو و رودخانه سابی-لوندی(Sabi-Lundi) است[۱].

رودخانه‌ها و دریاچه‌های مهم

رودخانه زامبزی

رودخانه زامبزی مهم‌ترین رودخانه کشور به طول 2574 کیلومتر و با ارتفاع 1585 متر از سطح دریا در شمال این کشور قرار داشته و در مسیر خود تا جنوب غربی زامبیا جریان دارد و طولانی‌ترین رودخانه مرزی در منطقه جنوب آفریقا است. در منتهی الیه غربی زیمبابوه بر روی این رودخانه آبشار باشکوه ویکتوریا قرار دارد و در واقع این رود بین آبشار ویکتوریا در زیمبابوه و سد "کابورا باسا" در موزامبیک واقع شده و شاخه‌های شرقی آن در سواحل شرق موزامبیک به اقیانوس هند می‌رسد[۲].

تعدادی از رودخانه‌های کوچکتر مانند "مازوئه" و "سانیاتی" یا "مونیاتی" نیز در شمال کشور با رودخانه زامبزی هم مسیر می‌شوند. هم چنین، رودخانه " سابی" که از مرکز زیمبابوه شروع می‌شود به سوی شرق جریان داشته در کشور موزامبیک ادامه مسیر می‌دهد. رودخانه لیمپوپو به طول 1750 کیلومتر، در ناحیه مرزی جنوب زیمبابوه قرار داشته وارد خاک آفریقای جنوبی می‌شود و در آن کشور ادامه مسیر می‌دهد و در نهایت به اقیانوس هند می‌پیوندد[۳].

دیگر رودخانه‌های مهم این کشور عبارتند از: رانده، سیو، پونگوه، مازوئه (400 کیلومتر) و شاشه (300 کیلومتر)، مانیامه (260 کیلومتر) و بوزی (250 کیلومتر) می‌باشند[۴].دریاچه‌های مهم کشور عبارتنداز:

دریاچه چیورو

وسعت دریاچه چیورو (Chivero)، 26 کیلومتر مربع و مهم‌ترین منبع تهیه آب شهر حراره می‌باشد. این دریاچه مصنوعی در سال 1952 در جنوب غربی حراره ساخته شد. از ویژگی‌های این دریاچه تنوع زیستی ماهی‌های آن است. صخره‌های نقاشی شده و وجود انواع گوناگون پرندگان در محوطه پارک جنگلی دریاچه از جذابیت‌های آن می‌باشد[۵].

دریاچه کاریبا

دریاچه کاریبا (Kariba)، یکی از چهار دریاچه بزرگ مصنوعی جهان و دومین دریاچه بزرگ آفریقا می‌باشد. این دریاچه منبع و مخزن بزرگ ذخیره آب در كشور است و در سطح وسیعی از خط مرزی زیمبابوه و زامبیا قرار دارد. دریاچه کاریبا بین سال‌های 1958 تا 1963 میلادی و به دنبال تكمیل سد بزرگ كاریبا در شمال شرقی کشور به تدریج آبگیری شد. شهر"كاریبا" در زیمبابوه به دنبال عملیاتی شدن این طرح، به صورت امروزی ساخته شد. وسعت دریاچه بیش از 220 كیلومتر در طول و 40 كیلومتر در عرض می‌باشد و 5580 كیلومتر مربع پوشش آبی دارد. حداکثر عمق آن 97 متر و میانگین آن 29 متر است. دریاچه كاریبا چند جزیره بزرگ (Mashape&Maaze) و هشت جزیره كوچك دارد[۶][۷].

آب وهوا

زیمبابوه دارای دو فصل سرد (از آوریل تا اواسط سپتامبر) و فصل بارانی (از اواخر نوامبر تا اواخر مارس) می‌باشد. ماه اکتبر و اوایل نوامبر نسبتاً دما افزایش می‌یابد اگر چه این افزایش دما غالباً تنها در طول روز احساس می‌شود .

در فصل سرما، بارش به ندرت و به حداقل میزان خود می‌رسد. در بیشتر قسمت‌های کشور بارش قابل توجهی در این فصل دیده نمی‌شود. در فصل بارانی سراسر کشور شاهد بارش‌های شدید می‌باشد و سطح آب رودخانه‌ها به علت بارش زیاد افزایش می‌یابد و همین امر موجب می‌گردد حجم آب آبشار ویکتوریا نیز در اواخر فصل باران به بالاترین میزان خود برسد.

درجه حرارت

دمای این کشور در طول سال از 13 تا 30 درجه سانتی گراد متغیر می‌باشد. مردم زیمبابوه در شب‌های زمستانی پائین‌ترین دما را تجربه می‌کنند و در ماه‌های اکتبر و نوامبر شاهد گرم‌ترین روزهای سال می‌باشند[۸].

منابع طبیعی

مهم‌ترین منابع طبیعی این کشور شامل زغال سنگ، سنگ کروم، سنگ سیلیکات، طلا، نیکل، مس، سنگ آهن، وانادیوم، لیتیوم، قلع و فلز پلاتینیوم می‌باشد.

پوشش گیاهی

بخش وسیعی از زیمبابوه پوشیده از جنگل می‌باشد. متأسفانه عواملی چون فقر، رشد جمعیت، عدم آگاهی از خطرات ناشی از امحای پوشش‌های جنگلی و ... باعث شده است مردم برای مواردی چون تأمین سوخت به منظور گرم کردن منازل و پخت و پز، تأمین هزینه‌های زندگی و ... به قطع درختان و فروش آن‌ها اقدام نمایند. بدیهی است روند رو به افزایش جنگل زدایی با ایجاد تغییر در اکوسیستم و سکونت‌گاه‌های طبیعی جانوران و نیز شکارهای بی رویه و غیر قانونی، موجبات کاهش و حتی نابودی انواع گوناگون حیوانات در این کشور را در پی خواهد داشت[۹].

جانوران خاص منطقه

جغرافیای طبیعی زیمبابوه(1403). برگرفته از سایت طرفداری، قابل بازیابی از https://www.tarafdari.com/node/1655055

کشور زیمبابوه همیشه به داشتن بوفالو، فیل، پلنگ، شیر و کرگدن که با عنوان "پنج حیوان بزرگ" (Big five) شناخته می‌شوند، معروف بوده است. بعدها بز کوهی، گورخر و زرافه که از گونه‌های مهم و پرشمار جانوری در این کشور می‌باشد، به این 5 حیوان افزوده شدند. از دیگر حیوانات مهم این کشور می‌توان به اسب آبی اشاره کرد که در قسمت‌های مختلف زیمبابوه وجود دارد[۱۰].

جاذبه‌ها و دیدنی‌های طبیعی

آبشار "ویكتوریا"

آبشار ویکتوریا از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین آبشارهای جهان است و در شمال غرب زیمبابوه قرار دارد. دیوید لیوینگستون، کاشف مشهور اسکاتلندی در سال ۱۸۵۵ میلادی، اولین غربی بود که آبشار ویکتوریا را کشف و به افتخار ملکه ویکتوریا، آن را آبشار ویکتوریا نامید[۱۱].

این آبشار در زبان بومیان منطقه "موسی اوآ تونیا" خوانده می‌شد که به معنی "مه خروشان" است. لیوینگستون در خاطرات خود می‌نویسد:

"هیچ کس نمی‌تواند زیبایی این آبشار را با هیچ منظره‌ای در انگلستان مقایسه کند. هیچ فرد اروپایی تا به حال چنین چشم‌اندازی ندیده است، چشم‌اندازی چنان زیبا که احتمالاً فرشته‌ها هم هنگام پرواز مسحور آن می‌شوند".

بخش عظیم آبشار ویکتوریا در زیمبابوه و بخش کوچکتری از آن در زامبیا قرار دارد. ارتفاع آبشار 108 متر و پهنای آن بالغ بر 6/1 کیلومتر (یک مایل) و حجم آب عبوری آن در هنگام پر آبی بالغ بر 550 هزار متر مکعب در دقیقه است. این آبشار بخشی از رودخانه "زامبزی" و در میانه راه این رودخانه (به طول بیش از 2700 کیلومتر) واقع است. آبشار ویکتوریا با ارتفاع ۱۰۸ متر (۳۶۰ پا)، بلندترین آبشار جهان می‌باشد. عرض دو سوی آبشار ویکتوریا به ۱۷۰۰ متر (۵۵۷۷ پا) می‌رسد. این رود پیش از رسیدن به آبشار، مسافت قابل توجهی را بر بستری از سنگ‌های بازالت و در میان دره‌های ایجاد شده با تپه‌های ماسه ‌سنگی طی می‌کند.

در نقاطی از رودخانه که عرض آن وسیع‌تر می‌شود، جزیره‌های کوچک پوشیده از درخت به چشم می‌خورد و تعداد این جزیره‌ها با نزدیک شدن رودخانه به محل آبشار افزایش پیدا می‌کند. جزیره‌های فراوانی که در محل تاج آبشار قرار دارند، باعث می‌شوند تا آب رودخانه به شکل چند آبشار جداگانه درون این دره سرازیر شود. آبشار ویکتوریا از دیدنی‌ترین پدیده‌های طبیعی جهان و از جاذبه‌های توریستی زیمبابوه است و سالانه صدها هزار گردشگر از آن بازدید می‌کنند. برخی دیگر از جاذبه‌های گردشگری زیمبابوه عبارتند از:

پارک طبیعی آبشار ویکتوریا؛ پل رودخانه زامبزی؛ پارک طبیعی هوانگه؛ صخره های طبیعی رودز؛ دریاچه کاریبا؛ زیمبابوه بزرگ؛ تپه‌های ماتوبو[۱۲][۱۳].

نیز نگاه کنید به

جغرافیای طبیعی روسیه؛ جغرافیای طبیعی سودان؛ جغرافیای طبیعی اردن؛ جغرافیای طبیعی ژاپن؛ جغرافیای طبیعی کانادا؛ جغرافیای طبیعی کوبا؛ جغرافیای طبیعی در چین؛ جغرافیای طبیعی لبنان؛ جغرافیای طبیعی تونس؛ جغرافیای طبیعی مصر؛ جغرافیای طبیعی ساحل عاج؛ جغرافیای طبیعی مالی؛ جغرافیای طبیعی افغانستان؛ جغرافیای طبیعی فرانسه؛ جغرافیای طبیعی سوریه؛ جغرافیای طبیعی اسپانیا؛ جغرافیای طبیعی اوکراین؛ جغرافیای طبیعی تایلند؛ جغرافیای طبیعی آرژانتین؛ جغرافیای طبیعی قطر؛ جغرافیای طبیعی امارات متحده عربی؛ جغرافیای طبیعی سیرالئون؛ جغرافیای طبیعی اتیوپی؛ جغرافیایی طبیعی سنگال؛ جغرافیای طبیعی بنگلادش؛ جغرافیای طبیعی سریلانکا؛ جغرافیای طبیعی تاجیکستان؛ جغرافیای طبیعی گرجستان؛ جغرافیای طبیعی قزاقستان

کتابشناسی

  1. ↑ ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.17-18.
  2. ↑ برگرفته از https://www.zaraho.org.zm/hydrology/geography/2015
  3. ↑ برگرفته از https://studybay.com/blog/interesting-facts-about-north-america/
  4. ↑ برگرفته ازhttp://www.freebase.com/user/cbersch/views/longest_rivers_in_zimbabwe/2015
  5. ↑ برگرفته از https://www.lakelubbers.com/lake-chivero-2069/2015
  6. ↑ برگرفته از https://www.britannica.com/place/Lake-Kariba
  7. ↑ ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.19-20.
  8. ↑ ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.21.
  9. ↑ ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.21-22.
  10. ↑ برگرفته از https://www.safaribookings.com/
  11. ↑ حمیدی نیا، حسین (1399). استعمار و نام‌گذاری جغرافیایی. تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. ص. 110.
  12. ↑ برگرفته از https://www.tripadvisor.com/2015
  13. ↑ ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی. ص. 17-24.
برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=جغرافیای_طبیعی_زیمبابوه&oldid=61520»