راه آهن افغانستان: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
راه‌آهن در افغانستان توسعه‌ای نداشته است. در زمان عبدالرحمان | راه‌آهن در [[افغانستان]] توسعه‌ای نداشته است. در زمان [[عبدالرحمان خان]]، هم انگلیس و هم [[روسیه]] خواهان توسعه خط آهن خود در [[افغانستان]] شدند. انگلیس از طریق توسعه خط آهن هند به درون [[افغانستان]] سعی داشت این کشور را به هند بریتانیا متصل‌کند. روسیه نیز تلاش می‌ورزید با توسعه خط آهن آسیای مرکزی به درون [[افغانستان]]، این کشور را عملا به [[روسیه]] متصل سازد؛ درحالی‌که انگلیس و [[روسیه]] هریک مخالف توسعه خط آهن طرف مقابل در خاک [[افغانستان]] بودند. از سوی دیگر، [[عبدالرحمان خان]] نیز با توسعه راه‌آهن‌های انگلیس و [[روسیه]] به داخل خاک [[افغانستان]] مخالف بود و از نظر استراتژیک آن را به زیان [[افغانستان]] می‌پنداشت و آن را فروکردن خنجر در قلب [[افغانستان]] تلقی می‌کرد. عبدالرحمان خان از احداث خط آهن بریتانیا تا مرز چمن نیز به‌شدت ناراحت بود و زمانی که در کوه‌های کوژک تونل‌های راه‌آهن حفر می‌شد، آن را به‌مثابه سوراخ‌شدن معده انسان می‌دانست و نیز آن را بهانه دادن به دست روس‌ها برای اتصال خط آهن خود به [[مرزهای افغانستان|مرز افغانستان]] می‌دانست و می‌گفت، همسایگان قدرتمند [[افغانستان]] (انگلیس و [[روسیه]]) کرکس‌های گرسنه‌ای‌اند که منتظر فرصت برای بلعیدن [[افغانستان]] هستند. | ||
در زمان [[امان‌الله خان]]، در سال ۱۳۰۷ / ۱۹۲۸، قراردادهایی با شرکت‌های فرانسوی و آلمانی برای احداث خط آهن از جنوب به شمال افغانستان امضا شد؛ ولی با سقوط امان‌الله‌خان در سال ۱۹۲۹، این قراردادها معلق شد و بعد از آن تلاش عملی مؤثری برای احداث راه‌آهن در [[افغانستان]] صورت نگرفت. | در زمان [[امان‌الله خان]]، در سال ۱۳۰۷ / ۱۹۲۸، قراردادهایی با شرکت‌های فرانسوی و آلمانی برای احداث خط آهن از جنوب به شمال [[افغانستان]] امضا شد؛ ولی با سقوط امان‌الله‌خان در سال ۱۹۲۹، این قراردادها معلق شد و بعد از آن تلاش عملی مؤثری برای احداث راه‌آهن در [[افغانستان]] صورت نگرفت. | ||
در سال ۱۹۷۷، داود خان رئیس‌جمهور افغانستان، آمادگی دولت خود را برای احداث خط آهن در این کشور اعلام کرد و براساس طرح تهیه‌شده قرار بود راه‌آهن در مسیر [[کابل]]- [[قندهار]] - [[هرات]]- ایران به طول ۱۸۱۵ کیلومتر احداث و به راه‌آهن ایران متصل شود. ایران اعتباری بالغ‌بر دو میلیارد دلار برای اجرای این پروژه و سایر پروژه‌ها در نظر گرفته بود که 1/7 میلیارد دلار آن صرف احداث راه‌آهن مورد اشاره و ۳۰۰ میلیون دلار باقی‌مانده صرف اجرای سایر پروژه‌های عمرانی می‌شد؛ ولی با سقوط رژیم داود خان در سال ۱۹۷۸، این طرح هم معلق شد. | در سال ۱۹۷۷، داود خان رئیس‌جمهور افغانستان، آمادگی دولت خود را برای احداث خط آهن در این کشور اعلام کرد و براساس طرح تهیه‌شده قرار بود راه‌آهن در مسیر [[کابل]]- [[قندهار]] - [[هرات]]- ایران به طول ۱۸۱۵ کیلومتر احداث و به راه‌آهن ایران متصل شود. ایران اعتباری بالغ‌بر دو میلیارد دلار برای اجرای این پروژه و سایر پروژه‌ها در نظر گرفته بود که 1/7 میلیارد دلار آن صرف احداث راه‌آهن مورد اشاره و ۳۰۰ میلیون دلار باقی‌مانده صرف اجرای سایر پروژه‌های عمرانی می‌شد؛ ولی با سقوط رژیم داود خان در سال ۱۹۷۸، این طرح هم معلق شد. | ||
تا پایان قرن بیستم، افغانستان جزء معدود کشورهایی بود که راه‌آهن در آن گسترش نیافت. تا این تاریخ تنها راه‌آهن‌های موجود در این کشور دو قطعه بود: یک قطعه به طول ۱۰ کیلومتر از کوشک در ترکمنستان تا گمرک تورغندی در داخل خاک افغانستان و دیگری به طول قریب به ۱۵ کیلومتر از ترمز در خاک ازبکستان تا خیرآباد در داخل خاک افغانستان برای حمل کالاهای واردشده از شوروی به افغانستان و به‌عکس، راه‌آهن پاکستان نیز تا مرزهای چمن و تورخم، قبلا به‌وسیله انگلیس‌ها احداث شده بود، ولی به داخل خاک افغانستان راه نیافت. | تا پایان قرن بیستم، [[افغانستان]] جزء معدود کشورهایی بود که راه‌آهن در آن گسترش نیافت. تا این تاریخ تنها راه‌آهن‌های موجود در این کشور دو قطعه بود: یک قطعه به طول ۱۰ کیلومتر از کوشک در ترکمنستان تا گمرک تورغندی در داخل خاک [[افغانستان]] و دیگری به طول قریب به ۱۵ کیلومتر از ترمز در خاک ازبکستان تا خیرآباد در داخل خاک [[افغانستان]] برای حمل کالاهای واردشده از شوروی به [[افغانستان]] و به‌عکس، راه‌آهن پاکستان نیز تا مرزهای چمن و تورخم، قبلا به‌وسیله انگلیس‌ها احداث شده بود، ولی به داخل خاک [[افغانستان]] راه نیافت. | ||
پس از برکناری [[طالبان]] و تشکیل دولت جدید در | پس از برکناری [[طالبان]] و تشکیل دولت جدید در [[افغانستان]]، مقدمات برای احداث راه‌آهن در [[افغانستان]] فراهم شد. در سال ۱۳۸۵، براساس توافق دوجانبه بین ایران و [[افغانستان]] قرار شد با استفاده از کمک‌های جمهوری اسلامی ایران برای بازسازی [[افغانستان]]، یک خط آهن به طول بیش از ۲۰۰ کیلومتر از سنگان در جمهوری اسلامی ایران به [[هرات]] در [[افغانستان]] متصل شود و عملیات اجرایی آن از همان زمان شروع شد. دومین قطعه راه‌آهن از حیرتان به [[مزار شریف]] به طول ۷۵ کیلومتر و با هزینه ۱۶۵ میلیون دلار در پایان آذر ۱۳۹۰ راه‌اندازی شد. بانک توسعه آسیایی هزینه‌های پروژه را تأمین کرد. [[قزاقستان]] نیز در فروردین ۱۳۸۶، با [[دولت افغانستان]] توافق کرد تا مطالعات مربوط به احداث خط آهن در مسیر ترمز - [[شهر بامیان|بامیان]]-[[کابل]]- [[شهر جلال آباد|جلال‌آباد]] و درنهایت تورخم را برای رونق‌بخشیدن به عملیات استخراج معادن در [[افغانستان]] انجام دهد.<ref>علی آبادی، علیرضا (1395). جامعه و فرهنگ [[افغانستان]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی]، ص404-406.</ref> | ||
== نیز نگاه کنید به == | |||
[[جغرافیای اقتصادی افغانستان]]؛ [[مرزهای افغانستان]]؛ [[حمل‌ونقل در افغانستان]]؛ [[راه ها در افغانستان]]. | |||
== کتابشناسی == | == کتابشناسی == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۶ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۱۷
راه‌آهن در افغانستان توسعه‌ای نداشته است. در زمان عبدالرحمان خان، هم انگلیس و هم روسیه خواهان توسعه خط آهن خود در افغانستان شدند. انگلیس از طریق توسعه خط آهن هند به درون افغانستان سعی داشت این کشور را به هند بریتانیا متصل‌کند. روسیه نیز تلاش می‌ورزید با توسعه خط آهن آسیای مرکزی به درون افغانستان، این کشور را عملا به روسیه متصل سازد؛ درحالی‌که انگلیس و روسیه هریک مخالف توسعه خط آهن طرف مقابل در خاک افغانستان بودند. از سوی دیگر، عبدالرحمان خان نیز با توسعه راه‌آهن‌های انگلیس و روسیه به داخل خاک افغانستان مخالف بود و از نظر استراتژیک آن را به زیان افغانستان می‌پنداشت و آن را فروکردن خنجر در قلب افغانستان تلقی می‌کرد. عبدالرحمان خان از احداث خط آهن بریتانیا تا مرز چمن نیز به‌شدت ناراحت بود و زمانی که در کوه‌های کوژک تونل‌های راه‌آهن حفر می‌شد، آن را به‌مثابه سوراخ‌شدن معده انسان می‌دانست و نیز آن را بهانه دادن به دست روس‌ها برای اتصال خط آهن خود به مرز افغانستان می‌دانست و می‌گفت، همسایگان قدرتمند افغانستان (انگلیس و روسیه) کرکس‌های گرسنه‌ای‌اند که منتظر فرصت برای بلعیدن افغانستان هستند.
در زمان امان‌الله خان، در سال ۱۳۰۷ / ۱۹۲۸، قراردادهایی با شرکت‌های فرانسوی و آلمانی برای احداث خط آهن از جنوب به شمال افغانستان امضا شد؛ ولی با سقوط امان‌الله‌خان در سال ۱۹۲۹، این قراردادها معلق شد و بعد از آن تلاش عملی مؤثری برای احداث راه‌آهن در افغانستان صورت نگرفت.
در سال ۱۹۷۷، داود خان رئیس‌جمهور افغانستان، آمادگی دولت خود را برای احداث خط آهن در این کشور اعلام کرد و براساس طرح تهیه‌شده قرار بود راه‌آهن در مسیر کابل- قندهار - هرات- ایران به طول ۱۸۱۵ کیلومتر احداث و به راه‌آهن ایران متصل شود. ایران اعتباری بالغ‌بر دو میلیارد دلار برای اجرای این پروژه و سایر پروژه‌ها در نظر گرفته بود که 1/7 میلیارد دلار آن صرف احداث راه‌آهن مورد اشاره و ۳۰۰ میلیون دلار باقی‌مانده صرف اجرای سایر پروژه‌های عمرانی می‌شد؛ ولی با سقوط رژیم داود خان در سال ۱۹۷۸، این طرح هم معلق شد.
تا پایان قرن بیستم، افغانستان جزء معدود کشورهایی بود که راه‌آهن در آن گسترش نیافت. تا این تاریخ تنها راه‌آهن‌های موجود در این کشور دو قطعه بود: یک قطعه به طول ۱۰ کیلومتر از کوشک در ترکمنستان تا گمرک تورغندی در داخل خاک افغانستان و دیگری به طول قریب به ۱۵ کیلومتر از ترمز در خاک ازبکستان تا خیرآباد در داخل خاک افغانستان برای حمل کالاهای واردشده از شوروی به افغانستان و به‌عکس، راه‌آهن پاکستان نیز تا مرزهای چمن و تورخم، قبلا به‌وسیله انگلیس‌ها احداث شده بود، ولی به داخل خاک افغانستان راه نیافت.
پس از برکناری طالبان و تشکیل دولت جدید در افغانستان، مقدمات برای احداث راه‌آهن در افغانستان فراهم شد. در سال ۱۳۸۵، براساس توافق دوجانبه بین ایران و افغانستان قرار شد با استفاده از کمک‌های جمهوری اسلامی ایران برای بازسازی افغانستان، یک خط آهن به طول بیش از ۲۰۰ کیلومتر از سنگان در جمهوری اسلامی ایران به هرات در افغانستان متصل شود و عملیات اجرایی آن از همان زمان شروع شد. دومین قطعه راه‌آهن از حیرتان به مزار شریف به طول ۷۵ کیلومتر و با هزینه ۱۶۵ میلیون دلار در پایان آذر ۱۳۹۰ راه‌اندازی شد. بانک توسعه آسیایی هزینه‌های پروژه را تأمین کرد. قزاقستان نیز در فروردین ۱۳۸۶، با دولت افغانستان توافق کرد تا مطالعات مربوط به احداث خط آهن در مسیر ترمز - بامیان-کابل- جلال‌آباد و درنهایت تورخم را برای رونق‌بخشیدن به عملیات استخراج معادن در افغانستان انجام دهد.[۱]
نیز نگاه کنید به
جغرافیای اقتصادی افغانستان؛ مرزهای افغانستان؛ حمل‌ونقل در افغانستان؛ راه ها در افغانستان.
کتابشناسی
- ↑ علی آبادی، علیرضا (1395). جامعه و فرهنگ افغانستان. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص404-406.