تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی اردن: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''تاريخ ادبيات و سبك هاي ادبي''' توسعه عربي كلاسيك به عنوان يك زبان، ريشه در سنت هاي ادبي مردم عرب و بخصوص باديه نشيناني دارد كه گفتار آنها سرانجام به صورت زبان استاندارد درآمد. مراد از عربي كلاسيك در اينجا زبان فصيح و شيواست. در فرهنگ سنتي اعرا...» ایجاد کرد)
 
 
(۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''تاريخ ادبيات و سبك هاي ادبي'''
توسعه عربی كلاسیک به عنوان یک زبان، ریشه در سنت‌های ادبی مردم عرب و بخصوص بادیه‌نشینانی دارد كه گفتار آن‌ها سرانجام به صورت زبان استاندارد درآمد. مراد از عربی كلاسیک در اینجا زبان فصیح و شیواست. در فرهنگ سنتی اعراب به مردان فاضل، ادیب می‌گفتند؛ یعنی شخصی كه هم ادبیات را به خوبی می‌داند و هم اخلاق خوبی دارد. در خلال دوران‌های تاریخی ابتدایی در شبه جزیره‌ی عربستان، سروده‌های حماسی كه بیشتر بوسیله بادیه‌نشین‌ها سروده می‌شدند پایه‌های مهمی برای ادبیات و استفاده‌های زبانی بودند.


توسعه عربي كلاسيك به عنوان يك زبان، ريشه در سنت هاي ادبي مردم عرب و بخصوص باديه نشيناني دارد كه گفتار آنها سرانجام به صورت زبان استاندارد درآمد. مراد از عربي كلاسيك در اينجا زبان فصيح و شيواست.
این شعرهای حماسی بیانگر تاریخ و شیوه‌ی زندگی مردم شبه جزیره عربستان قبل از ظهور اسلام است؛ حتی امروزه نیز بسیاری از این سروده‌های به جای مانده، مورد توجه شیوخ قبایل و میهمانان رسمی [[اردن|کشور اردن]] است. از اقسام شعر رایج در میان بادیه‌نشینان می‌توان به غزل و قصیده اشاره كرد كه هر كدام کاربردهای خود را داشته‌اند. امروزه نیز استفاده از این قالب‌های شعر با مضامین جایگزین رواج دارد؛ برای مثال در این شعرها به جای وصف اسب و شتر به وصف ماشین‌های بنز می‌پردازند. هم‌چنین از موضوعاتی كه در شعر معاصر بادیه‌نشینان به چشم می‌خورد می‌توان به جنگ فلسطین در 1948، جنگ خلیج فارس، آوارگان این جنگ‌ها و دمشق و عراق و حتی شهرهای اروپایی اشاره كرد. گونه دیگری از شعر در جهان عرب و در مناطقی چون دمشق، بغداد، قاهره، فض و كوردُبا شكل گرفت كه زَجَل نمونه‌ای از آن است. محبوبیت زَجَل در زبان عرب به‌دلیل نزدیكی آن به زبان عامیانه و گفتاری و استفاده آسان همراه موسیقی است.


در فرهنگ سنتي اعراب به مردان فاضل، اديب مي گفتند؛ يعني شخصي كه هم ادبيات را به خوبي مي داند و هم اخلاق خوبي دارد.
ادبیات در دوره پیش از اسلام دارای مضامین جنگ‌های قبیله‌ای و بیانگر جزییات زندگی صحرا‌نشینان بود. در حقیقت بیشتر اطلاعاتی که از نحوه زندگی قبایل عرب در آن دوران داریم ریشه در همین اشعار شفاهی دارد. هنوز هم شعر تنها قالب ادبی در میان صحرانشین‌هاست. رهبران قبایل اردنی هنوز هم در اشعار، ستایش، سرگرم و حتی نقد می‌شوند. شعر صحرا‌نشین‌ها به خوبی با موسیقی آنان عجین است و شعر خوانی با آواز و همراهی ساز علی‌الخصوص ساز رباب رایج است. این آوازها که در خاطره‌ها مانده نسل به نسل منتقل می‌شود و بخش مهمی از تاریخ ادبیات [[اردن]] بادیه‌نشین را تشکیل می‌دهد<ref>Shoup. J. A., Culture and customs of Jordan, p.cm. Culture and customs of the Middle East, p. 45, 46, 47</ref>.


در خلال دوران هاي تاريخي ابتدائي در شبه جزيره ي عربستان، سروده هاي حماسي كه بيشتر بوسيله باديه نشين ها سروده مي شدند پايه هاي مهمي براي ادبيات و استفاده هاي زباني بودند.
تاریخ ادبیات نوشتاری یا مکتوب عرب از نوشتن قران در قرن 7 میلادی آغاز می‌شود و پیش از آن شعر و قصه به‌طور شفاهی نقل می‌شده‌ است. قران دارای نثری آمیخته به نظم می‌باشد که از صنعت ایجاز شگفت انگیزی برخوردار است. پس از نزول قران تا قرن هشتم، آثار شعری چندانی به‌وجود نیامد به جز استثناء‌هایی چون حسان بن ثابت که اشعاری در ستایش پیامبر (ص) سروده است. با این حال قرآن منشاء بسیاری از ژانرهای ادبی از قبیل سنت و صحیح و تفسیر و متونی مرتبط به دین از جمله نهج البلاغه گردید که در قرن دهم جمع آوری شده است<ref>Seyd. M. H.(2007), World infopaedia: Jordan, Paragun Publication, p. 250</ref>.


اين شعرهاي حماسي بيانگر تاريخ و شيوه ي زندگي مردم شبه جزيره عربستان قبل از ظهور اسلام است؛ حتي امروزه نيز بسياري از اين سروده هاي به جاي مانده، مورد توجه شيوخ قبايل و ميهمانان رسمي کشور اردن است. از اقسام شعر رايج در ميان باديه نشينان مي توان به غزل و قصيده اشاره كرد كه هر كدام کاربردهاي خود را داشته‌اند. امروزه نيز استفاده از اين قالب هاي شعر با مضامين جايگزين رواج دارد؛ براي مثال در اين شعرها به جاي وصف اسب و شتر به وصف ماشين هاي بنز مي پردازند. هم‌چنين از موضوعاتي كه در شعر معاصر باديه نشينان به چشم مي خورد مي‌توان به جنگ فلسطين در 1948، جنگ خليج فارس، آوارگان اين جنگ ها و دمشق و عراق و حتي شهرهاي اروپايي اشاره كرد.
پیامبر (ص) همچنین سبب ساز نوشته شدن اولین بیوگرافی‌های عرب با نام سیره النبویه گردید؛ اولین آن‌ها توسط وهاب ابن منبه نوشته شد. اما بهترین آن‌ها متعلق است به محمد ابن هشام است که شرح زندگی پیامبر و جنگ‌های اوست. کتاب انساب الاشراف نوشته بلاذری نمونه‌ای از بیوگرافی و کتاب الاعتبار نوشته اسامــه بن المنقذ یک نمونه اتوبیوگرافی به شمار می‌رود.


گونه ديگري از شعر در جهان عرب و در مناطقي چون دمشق، بغداد، قاهره، فض و كوردُبا شكل گرفت كه زَجَل نمونه‌اي از آن است. محبوبيت زَجَل در زبان عرب بدليل نزديكي آن به زبان عاميانه و گفتاري و استفادة آسان همراه موسيقي است.
با حمایت خلیفه هشام بن عبد الملک آثار بسیاری از زبان‌های دیگر به عربی ترجمه شد. شاید اولین آن‌ها مکاتبات ارسطو با اسکندر‍ (Aristotle’s Correspondence with Alexander) با ترجمه‌ی درخشان سلم ابوالعلا (Abu al Ala) باشد. پس از دوران قرون وسطی برخی کتاب‌های یونان باستان از ترجمه‌های عربی، به این زبان بازگردانده شد. ادبیات غیر داستانی قبل از دوره‌ی مدرن همچنین شامل اشعار عاشقانه در قالب غزل و اشعار مدح و ثنا در قالب قصیده و قصه‌های عامیانه یا تاریخی بود<ref>Seyd. M. H.(2007), World infopaedia: Jordan, Paragun Publication, p. 251</ref>.


ادبيات در دوره پيش از اسلام داراي مضامين جنگ هاي قبيله اي و بيانگر جزييات زندگي صحرا نشينان بود. در حقيقت بيشتر اطلاعاتي که از نحوه زندگي قبايل عرب در آن دوران داريم ريشه در همين اشعار شفاهي دارد. هنوز هم شعر تنها قالب ادبي در ميان صحرانشين هاست. رهبران قبايل اردني هنوز هم در اشعار، ستايش، سرگرم و حتي نقد مي شوند. شعر صحرا نشين ها به خوبي با موسيقي آنان عجين است و شعر خواني با آواز و همراهي ساز علي‌الخصوص ساز رباب رايج است. اين آوازها که در خاطره‌ها مانده نسل به نسل منتقل مي شود و بخش مهمي از تاريخ ادبيات اردن باديه نشين را تشکيل مي‌دهد.(4)
در نثر غیر داستانی عرب ژانری وجود دارد که در آن حقایق، ایده‌ها، داستان‌ها و اشعاری مربوط به هم و ذیل یک عنوان واحد و خاص، جمع آوری می‌شود؛ مثلا درباره زنان یا باغداری یا حیوانات. از جمله آثار این ژانر کتاب‌هایی است که توسط جاحظ نوشته شده است<ref>Seyd. M. H.(2007), World infopaedia: Jordan, Paragun Publication, p. 252</ref>. همچنین ابن قتیبه در این ژانر تالیفاتی دارد که روش‌های عملی برای عناوینی نظیر اخلاق، قانون، بایگانی و حتی تمرین‌های نویسندگی را جمع‌آوری کرده است. کتاب‌های راهنمای روابط جنسی نیز در این ژانر تالیف شده نظیر باغ معطر و طوق الحمامه نوشته‌ی ابن حَزم و نزهــه الادب فی ما لایوجد فی کتاب نوشته احمد التیفاشی. کتاب‌های مهم تاریخی توسط مورخانی نظیرابن یعقوبی و طَبری نوشته شده و سفرنامه ابن خلدونِ بزرگ نمونه درخشان تاریخی دیگری است که بر مردم شناسی تمرکز دارد<ref>Seyd. M. H.(2007), World infopaedia: Jordan, Paragun Publication, p. 253</ref>. ادبیات معاصر عربی در نیمه دوم قرن 19 در قاهره و بیروت آغاز شد و سپس به سرزمین‌های عرب سرایت کرد. در این دوره رمان با موضوعاتی از قبیل عدالت، جنگ یا صرفا سرگرمی جایگزین فرمت‌های کلاسیک شد و اشعار نیز به سمت فرم‌های آزاد و شکستن قواعد زبان کلاسیک کشیده شد. یکی از اولین آثار اردنی که به انگلیسی هم ترجمه شد رمان ابراهیم نصرالله فلسطینی بود با نام دشت‌های تب (Prairiers of Fever) که در آن خاطرات خود را از دوران کار کردن در عربستان شرح داده است<ref>Shoup. J. A., Culture and customs of Jordan, p.cm. Culture and customs of the Middle East, ISSN 1550-1310, p. 47-48</ref>.


تاريخ ادبيات نوشتاري يا مکتوب عرب از نوشتن قران در قرن 7 ميلادي آغاز مي شود و پيش از آن شعر و قصه به طور شفاهي نقل مي‌شده است. قران داراي نثري آميخته به نظم مي باشد که از صنعت ايجاز شگفت انگيزي برخوردار است.
[[غالب هلسا]] از دیگر پیشگامان ادبیات مدرن بود که 7 رمان و دو مجموعه داستان کوتاه نوشت. لیانه بدر رمانی با عنوان مجموعه‌ای از تبعیدیان (Series of exiles) نوشت که در آن شرح حال خود و مهاجرت از فلسطین به [[اردن]] و از [[اردن]] به [[لبنان]] و داستان سپتامبر سیاه و جنگ [[اردن]] و فلسطین را شرح می‌دهد<ref>Shoup. J. A., Culture and customs of Jordan, p.cm. Culture and customs of the Middle East, ISSN 1550-1310, p. 48</ref>. فدیه فقیر (Fadia Faqir) با رمان ستون‌های نمک (Pillars of salt) نمونه‌ی مهم دیگری در تاریخ ادبیات مدرن [[اردن]] است. این رمان درباره‌ی زندگی دو زن اردنی و تلاش‌های آنان برای احقاق حقوق زنان است که به انگلیسی نوشته شده است<ref>Shoup. J. A., Culture and customs of Jordan, p.cm. Culture and customs of the Middle East, ISSN 1550-1310, p. 49</ref>. نویسنده‌ی فلسطینی - اردنی دیگر به نام سحر خلیفه در رمان خارهای وحشی (Wild Thorns) زندگی در فلسطین اشغالی را وصف کرده است. و شاعری به نام محمد فاضل الحاجیه درباره دیدگاه‌های سیاسی (بحران‌های آمریکایی خاورمیانه) قصاید موفقی سرود که در دنیای عرب مشهور و به زبان انگلیسی ترجمه شد<ref>Shoup. J. A., Culture and customs of Jordan, p.cm. Culture and customs of the Middle East, ISSN 1550-1310, p. 49</ref><ref>لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ [[اردن]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی](در دست انتشار)</ref>.


پس از نزول قران تا قرن هشتم، آثار شعري چنداني به وجود نيامد به جز استثناء‌هايي چون حسان بن ثابت که اشعاري در ستايش پيامبر (ص) سروده است. با اين حال قرآن منشاء بسياري از ژانرهاي ادبي از قبيل سنت و صحيح و تفسير و متوني مرتبط به دين از جمله ''نهج البلاغه'' گرديد که در قرن دهم جمع آوري شده است. (5)
== نیز نگاه کنید به ==
[[تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی روسیه]]؛  [[تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی کانادا]]؛ [[تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی کوبا]]؛ [[تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی تونس]]؛ [[ادبیات کلاسیک ژاپنی]]؛ [[تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی افغانستان]]؛ [[تاریخ ادبیات معاصر لبنان]]؛ [[تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی مصر]]؛ [[ادبیات باستان در چین]]؛ [[تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی سنگال]]؛ [[تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی آرژانتین]]؛ [[تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی فرانسه]]؛ [[تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی مالی]]؛ [[تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی تایلند]]؛ [[تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی اوکراین]]؛ [[تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی اسپانیا]]؛ [[تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی سیرالئون]]


پيامبر (ص) همچنين سبب ساز نوشته شدن اولين بيوگرافي‌هاي عرب با نام ''سيرة النبويه'' گرديد؛ اولين آنها توسط وهاب ابن منبه نوشته شد. اما بهترين آنها متعلق است به محمد ابن هشام است که شرح زندگي پيامبر و جنگ‌هاي اوست. کتاب ''انساب الاشراف'' نوشته بلاذري نمونه‌اي از بيوگرافي و کتاب ''الاعتبار'' نوشته اسامــة بن المنقذ يک نمونه اتوبيوگرافي به شمار مي رود.
== کتابشناسی ==
 
با حمايت خليفه هشام بن عبد الملک آثار بسياري از زبانهاي ديگر به عربي ترجمه شد. شايد اولين آنها ''مکاتبات ارسطو با اسکندر''‍<sup>[1]</sup> با ترجمة درخشان سلم ابوالعلا<sup>[2]</sup> باشد. پس از دوران قرون وسطي برخي کتاب هاي يونان باستان از ترجمه هاي عربي، به اين زبان بازگردانده شد.
 
ادبيات غير داستاني قبل از دورۀ مدرن همچنين شامل اشعار عاشقانه در قالب غزل و اشعار مدح و ثنا در قالب قصيده و قصه‌هاي عاميانه يا تاريخي بود. (6)
 
در نثر غير داستاني عرب ژانري وجود دارد که در آن حقايق، ايده‌ها، داستان‌ها و اشعاري مربوط به هم و ذيل يک عنوان واحد و خاص، جمع آوري مي شود؛ مثلا درباره زنان يا باغداري يا حيوانات. از جمله آثار اين ژانر کتابهايي است که توسط جاحظ نوشته شده است.(7) همچنين ابن قتيبه در اين ژانر تاليفاتي دارد که روش هاي عملي براي عناويني نظير اخلاق، قانون، بايگاني و حتي تمرينهاي نويسندگي را جمع‌آوري کرده است. کتاب‌هاي راهنماي روابط جنسي نيز در اين ژانر تاليف شده نظير ''باغ معطر'' و ''طوق الحمامه'' نوشتة ابن حَزم و ''نزهــة الادب في ما لايوجد في کتاب'' نوشته احمد التيفاشي.
 
کتابهاي مهم تاريخي توسط مورخاني نظيرابن يعقوبي و طَبري نوشته شده و ''سفرنامة'' ابن خلدونِ بزرگ نمونة درخشان تاريخي ديگري است که بر مردم شناسي تمرکز دارد.(8)
 
ادبيات معاصر عربي در نيمه دوم قرن 19 در قاهره و بيروت آغاز شد و سپس به سرزمينهاي عرب سرايت کرد. در اين دوره رمان با موضوعاتي از قبيل عدالت، جنگ يا صرفا سرگرمي جايگزين فرمت هاي کلاسيک شد و اشعار نيز به سمت فرم هاي آزاد و شکستن قواعد زبان کلاسيک کشيده شد.
 
يکي از اولين آثار اردني که به انگليسي هم ترجمه شد رمان ابراهيم نصرالله فلسطيني بود با نام ''دشت هاي تب''<sup>[3]</sup> که در آن خاطرات خود را از دوران کار کردن در عربستان شرح داده است. (9)
 
غالب هلسا از ديگر پيشگامان ادبيات مدرن بود که 7 رمان و دو مجموعه داستان کوتاه نوشت.
 
ليانه بدر رماني با عنوان ''مجموعه اي از تبعيديان''<sup>[4]</sup> نوشت که در آن شرح حال خود و مهاجرت از فلسطين به اردن و از اردن به لبنان و داستان سپتامبر سياه و جنگ اردن و فلسطين را شرح مي دهد. (10) فديه فقير<sup>[5]</sup> با رمان ''ستون''‌''هاي نمک''<sup>[6]</sup> نمونة مهم ديگري در تاريخ ادبيات مدرن اردن است. اين رمان دربارۀ زندگي دو زن اردني و تلاش‌هاي آنان براي احقاق حقوق زنان است که به انگليسي نوشته شده است. (11)
 
نويسندة فلسطيني - اردني ديگر به نام سحر خليفه در رمان ''خارهاي وحشي''<sup>[7]</sup> زندگي در فلسطين اشغالي را وصف کرده است. و شاعري به نام محمد فاضل الحاجيه درباره ديدگاههاي سياسي (بحران هاي آمريکايي خاورميانه) قصايد موفقي سرود که در دنياي عرب مشهور و به زبان انگليسي ترجمه شد. (12)

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۰ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۰۷:۰۹

توسعه عربی كلاسیک به عنوان یک زبان، ریشه در سنت‌های ادبی مردم عرب و بخصوص بادیه‌نشینانی دارد كه گفتار آن‌ها سرانجام به صورت زبان استاندارد درآمد. مراد از عربی كلاسیک در اینجا زبان فصیح و شیواست. در فرهنگ سنتی اعراب به مردان فاضل، ادیب می‌گفتند؛ یعنی شخصی كه هم ادبیات را به خوبی می‌داند و هم اخلاق خوبی دارد. در خلال دوران‌های تاریخی ابتدایی در شبه جزیره‌ی عربستان، سروده‌های حماسی كه بیشتر بوسیله بادیه‌نشین‌ها سروده می‌شدند پایه‌های مهمی برای ادبیات و استفاده‌های زبانی بودند.

این شعرهای حماسی بیانگر تاریخ و شیوه‌ی زندگی مردم شبه جزیره عربستان قبل از ظهور اسلام است؛ حتی امروزه نیز بسیاری از این سروده‌های به جای مانده، مورد توجه شیوخ قبایل و میهمانان رسمی کشور اردن است. از اقسام شعر رایج در میان بادیه‌نشینان می‌توان به غزل و قصیده اشاره كرد كه هر كدام کاربردهای خود را داشته‌اند. امروزه نیز استفاده از این قالب‌های شعر با مضامین جایگزین رواج دارد؛ برای مثال در این شعرها به جای وصف اسب و شتر به وصف ماشین‌های بنز می‌پردازند. هم‌چنین از موضوعاتی كه در شعر معاصر بادیه‌نشینان به چشم می‌خورد می‌توان به جنگ فلسطین در 1948، جنگ خلیج فارس، آوارگان این جنگ‌ها و دمشق و عراق و حتی شهرهای اروپایی اشاره كرد. گونه دیگری از شعر در جهان عرب و در مناطقی چون دمشق، بغداد، قاهره، فض و كوردُبا شكل گرفت كه زَجَل نمونه‌ای از آن است. محبوبیت زَجَل در زبان عرب به‌دلیل نزدیكی آن به زبان عامیانه و گفتاری و استفاده آسان همراه موسیقی است.

ادبیات در دوره پیش از اسلام دارای مضامین جنگ‌های قبیله‌ای و بیانگر جزییات زندگی صحرا‌نشینان بود. در حقیقت بیشتر اطلاعاتی که از نحوه زندگی قبایل عرب در آن دوران داریم ریشه در همین اشعار شفاهی دارد. هنوز هم شعر تنها قالب ادبی در میان صحرانشین‌هاست. رهبران قبایل اردنی هنوز هم در اشعار، ستایش، سرگرم و حتی نقد می‌شوند. شعر صحرا‌نشین‌ها به خوبی با موسیقی آنان عجین است و شعر خوانی با آواز و همراهی ساز علی‌الخصوص ساز رباب رایج است. این آوازها که در خاطره‌ها مانده نسل به نسل منتقل می‌شود و بخش مهمی از تاریخ ادبیات اردن بادیه‌نشین را تشکیل می‌دهد[۱].

تاریخ ادبیات نوشتاری یا مکتوب عرب از نوشتن قران در قرن 7 میلادی آغاز می‌شود و پیش از آن شعر و قصه به‌طور شفاهی نقل می‌شده‌ است. قران دارای نثری آمیخته به نظم می‌باشد که از صنعت ایجاز شگفت انگیزی برخوردار است. پس از نزول قران تا قرن هشتم، آثار شعری چندانی به‌وجود نیامد به جز استثناء‌هایی چون حسان بن ثابت که اشعاری در ستایش پیامبر (ص) سروده است. با این حال قرآن منشاء بسیاری از ژانرهای ادبی از قبیل سنت و صحیح و تفسیر و متونی مرتبط به دین از جمله نهج البلاغه گردید که در قرن دهم جمع آوری شده است[۲].

پیامبر (ص) همچنین سبب ساز نوشته شدن اولین بیوگرافی‌های عرب با نام سیره النبویه گردید؛ اولین آن‌ها توسط وهاب ابن منبه نوشته شد. اما بهترین آن‌ها متعلق است به محمد ابن هشام است که شرح زندگی پیامبر و جنگ‌های اوست. کتاب انساب الاشراف نوشته بلاذری نمونه‌ای از بیوگرافی و کتاب الاعتبار نوشته اسامــه بن المنقذ یک نمونه اتوبیوگرافی به شمار می‌رود.

با حمایت خلیفه هشام بن عبد الملک آثار بسیاری از زبان‌های دیگر به عربی ترجمه شد. شاید اولین آن‌ها مکاتبات ارسطو با اسکندر‍ (Aristotle’s Correspondence with Alexander) با ترجمه‌ی درخشان سلم ابوالعلا (Abu al Ala) باشد. پس از دوران قرون وسطی برخی کتاب‌های یونان باستان از ترجمه‌های عربی، به این زبان بازگردانده شد. ادبیات غیر داستانی قبل از دوره‌ی مدرن همچنین شامل اشعار عاشقانه در قالب غزل و اشعار مدح و ثنا در قالب قصیده و قصه‌های عامیانه یا تاریخی بود[۳].

در نثر غیر داستانی عرب ژانری وجود دارد که در آن حقایق، ایده‌ها، داستان‌ها و اشعاری مربوط به هم و ذیل یک عنوان واحد و خاص، جمع آوری می‌شود؛ مثلا درباره زنان یا باغداری یا حیوانات. از جمله آثار این ژانر کتاب‌هایی است که توسط جاحظ نوشته شده است[۴]. همچنین ابن قتیبه در این ژانر تالیفاتی دارد که روش‌های عملی برای عناوینی نظیر اخلاق، قانون، بایگانی و حتی تمرین‌های نویسندگی را جمع‌آوری کرده است. کتاب‌های راهنمای روابط جنسی نیز در این ژانر تالیف شده نظیر باغ معطر و طوق الحمامه نوشته‌ی ابن حَزم و نزهــه الادب فی ما لایوجد فی کتاب نوشته احمد التیفاشی. کتاب‌های مهم تاریخی توسط مورخانی نظیرابن یعقوبی و طَبری نوشته شده و سفرنامه ابن خلدونِ بزرگ نمونه درخشان تاریخی دیگری است که بر مردم شناسی تمرکز دارد[۵]. ادبیات معاصر عربی در نیمه دوم قرن 19 در قاهره و بیروت آغاز شد و سپس به سرزمین‌های عرب سرایت کرد. در این دوره رمان با موضوعاتی از قبیل عدالت، جنگ یا صرفا سرگرمی جایگزین فرمت‌های کلاسیک شد و اشعار نیز به سمت فرم‌های آزاد و شکستن قواعد زبان کلاسیک کشیده شد. یکی از اولین آثار اردنی که به انگلیسی هم ترجمه شد رمان ابراهیم نصرالله فلسطینی بود با نام دشت‌های تب (Prairiers of Fever) که در آن خاطرات خود را از دوران کار کردن در عربستان شرح داده است[۶].

غالب هلسا از دیگر پیشگامان ادبیات مدرن بود که 7 رمان و دو مجموعه داستان کوتاه نوشت. لیانه بدر رمانی با عنوان مجموعه‌ای از تبعیدیان (Series of exiles) نوشت که در آن شرح حال خود و مهاجرت از فلسطین به اردن و از اردن به لبنان و داستان سپتامبر سیاه و جنگ اردن و فلسطین را شرح می‌دهد[۷]. فدیه فقیر (Fadia Faqir) با رمان ستون‌های نمک (Pillars of salt) نمونه‌ی مهم دیگری در تاریخ ادبیات مدرن اردن است. این رمان درباره‌ی زندگی دو زن اردنی و تلاش‌های آنان برای احقاق حقوق زنان است که به انگلیسی نوشته شده است[۸]. نویسنده‌ی فلسطینی - اردنی دیگر به نام سحر خلیفه در رمان خارهای وحشی (Wild Thorns) زندگی در فلسطین اشغالی را وصف کرده است. و شاعری به نام محمد فاضل الحاجیه درباره دیدگاه‌های سیاسی (بحران‌های آمریکایی خاورمیانه) قصاید موفقی سرود که در دنیای عرب مشهور و به زبان انگلیسی ترجمه شد[۹][۱۰].

نیز نگاه کنید به

تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی روسیه؛  تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی کانادا؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی کوبا؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی تونس؛ ادبیات کلاسیک ژاپنی؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی افغانستان؛ تاریخ ادبیات معاصر لبنان؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی مصر؛ ادبیات باستان در چین؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی سنگال؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی آرژانتین؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی فرانسه؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی مالی؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی تایلند؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی اوکراین؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی اسپانیا؛ تاریخ ادبیات و سبک‌های ادبی سیرالئون

کتابشناسی

  1. ↑ Shoup. J. A., Culture and customs of Jordan, p.cm. Culture and customs of the Middle East, p. 45, 46, 47
  2. ↑ Seyd. M. H.(2007), World infopaedia: Jordan, Paragun Publication, p. 250
  3. ↑ Seyd. M. H.(2007), World infopaedia: Jordan, Paragun Publication, p. 251
  4. ↑ Seyd. M. H.(2007), World infopaedia: Jordan, Paragun Publication, p. 252
  5. ↑ Seyd. M. H.(2007), World infopaedia: Jordan, Paragun Publication, p. 253
  6. ↑ Shoup. J. A., Culture and customs of Jordan, p.cm. Culture and customs of the Middle East, ISSN 1550-1310, p. 47-48
  7. ↑ Shoup. J. A., Culture and customs of Jordan, p.cm. Culture and customs of the Middle East, ISSN 1550-1310, p. 48
  8. ↑ Shoup. J. A., Culture and customs of Jordan, p.cm. Culture and customs of the Middle East, ISSN 1550-1310, p. 49
  9. ↑ Shoup. J. A., Culture and customs of Jordan, p.cm. Culture and customs of the Middle East, ISSN 1550-1310, p. 49
  10. ↑ لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ اردن. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی(در دست انتشار)
برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=تاریخ_ادبیات_و_سبک‌های_ادبی_اردن&oldid=59404»