آداب و رسوم عامیانه‌ی مردم چین: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (The LinkTitles extension automatically added links to existing pages (https://github.com/bovender/LinkTitles).) |
||
| (۲۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
زندگی مردم چین بسیار متنوع و دارای آداب و رسوم جالب و فراونی هستند. مراسم ازدواج یکی از جالب‌ترین رسوم آنها است. سبک [[ازدواج در چین|ازدواج چینی]]ها با شیوه‌ی ازدواج غربی متفاوت است. اغلب مردمان غرب، هنگام ازدواج به کلیسا می‌روند، درحالیکه مردم چین به جای رفتن به اماکن مذهبی، به برپایی ضیافت می‌پردازند؛ غربی‌ها برای نزول برکت به درگاه خدا دعا می‌کنند، ولی مردم [[چین]] در این مراسم به آسمان، زمین، پدر و مادر ادای احترام می‌کنند؛ در کشورهای غربی عروس‌ها لباس سفید می‌پوشند درحالیکه در چین عروس و داماد | زندگی مردم [[چین]] بسیار متنوع و دارای آداب و رسوم جالب و فراونی هستند. مراسم ازدواج یکی از جالب‌ترین رسوم آنها است. سبک [[ازدواج در چین|ازدواج چینی]]ها با شیوه‌ی [[ازدواج غربی]] متفاوت است. اغلب مردمان غرب، هنگام ازدواج به کلیسا می‌روند، درحالیکه مردم [[چین]] به جای رفتن به اماکن مذهبی، به برپایی ضیافت می‌پردازند؛ غربی‌ها برای نزول برکت به درگاه خدا دعا می‌کنند، ولی مردم [[چین]] در این مراسم به آسمان، زمین، پدر و مادر ادای احترام می‌کنند؛ در کشورهای غربی عروس‌ها لباس سفید می‌پوشند درحالیکه در [[چین]] عروس و داماد عمدتا در مناطق روستایی لباس قرمز می‌پوشند، چرا که رنگ قرمز در [[چین]] سمبل شادی و میمنت است. با در نظر گرفتن مراسم ازدواج، مشخص میشود که مردم [[چین]] آداب و رسومی متفاوت با دیگر کشورها دارند. در حقیقت نه تنها مراسم ازدواج در [[چین]]، بلکه آداب و رسوم دیگری همچون [[مراسم جشن یک ماهگی و یک سالگی(جوا جو) نوزاد|مراسم یک ماهگی نوزاد]]، [[جشن عید بهاره|عید بهاره]]، [[دوازده حیوان نمادین در چین|دوازده حیوان نمادین]] و غیره، هر کدام فرهنگ خاص خود را داشته و هر یک از آنها، شور و اشتیاق و امید و آرمان‌های مردم برای داشتن یک زندگی خوشبخت و سعادتمند را بیان می‌کنند.[[پرونده:Doاتwnload.png|بندانگشتی|نام چینی]] | ||
[[پرونده:Doاتwnload.png|بندانگشتی|نام چینی]] | |||
=== [[سنت انتخاب نام و نام خانوادگی مردم چین]] === | === [[سنت انتخاب نام و نام خانوادگی مردم چین]] === | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۰: | ||
8ـ نام نیاکان افسانه‌ای به عنوان نام خانوادگی برگزیده می‌شد. از قبیل «خوانگدی» که نام نیای چینی‌های «شوان یوان» بوده که در زمان‌های بعد «شوان یوان» به عنوان نام خانوادگی برگزیده شد. | 8ـ نام نیاکان افسانه‌ای به عنوان نام خانوادگی برگزیده می‌شد. از قبیل «خوانگدی» که نام نیای چینی‌های «شوان یوان» بوده که در زمان‌های بعد «شوان یوان» به عنوان نام خانوادگی برگزیده شد. | ||
به طور کلی، نام‌های خانوادگی چینی‌ها، دارای یک، یا دو و گاهی هم تعداد بیشتری کاراکتر تشکیل شده است. تا به امروز، آمار دقیقی مبنی بر اینکه در[[تاریخ چین]] چند نام خانوادگی بوده است وجود ندارد. در چین امروز، حدود 3500 نام خانوادگی وجود دارد که از این میان، حدود صد مورد از آنها بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ بیشترین نام‌های خانوادگی مورد استفاده عبارتند از: «لی»، «وانگ» و «جانگ». | به طور کلی، نام‌های خانوادگی چینی‌ها، دارای یک، یا دو و گاهی هم تعداد بیشتری کاراکتر تشکیل شده است. تا به امروز، آمار دقیقی مبنی بر اینکه در[[تاریخ چین]] چند نام خانوادگی بوده است وجود ندارد. در [[چین]] امروز، حدود 3500 نام خانوادگی وجود دارد که از این میان، حدود صد مورد از آنها بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ بیشترین نام‌های خانوادگی مورد استفاده عبارتند از: «لی»، «وانگ» و «جانگ». | ||
گزینش اسامی مردم چین نیز دارای سنت و ویژگی‌های خاصی است. در چین ابتدا نام خانوادگی و سپس نام میآید. اسامی اعضای یک خانواده بر اساس ارشدیت تعیین میشود و در اسامی هم ردیفان خویشاوند، اغلب یک کاراکتر یکسان وجود دارد. در چین | گزینش اسامی مردم [[چین]] نیز دارای سنت و ویژگی‌های خاصی است. در [[چین]] ابتدا نام خانوادگی و سپس نام میآید. اسامی اعضای یک خانواده بر اساس ارشدیت تعیین میشود و در اسامی هم ردیفان خویشاوند، اغلب یک کاراکتر یکسان وجود دارد. در [[چین]] باستان(←[[تاریخ دوران باستان چین]])، نام‌گذاری‌ها بسیار پیچیده‌تر از دوران کنونی بوده و شخصیت‌های فرهنگی و مقامات، افزون بر نام و نام خانوادگی، یک نام مستعار و لقب نیز داشته‌اند؛ مانند ادیب و شاعر معروف سلسله‌ی سونگ «سوشی» که نام خانوادگی‌اش «سو» و نام او «شی» و نام مستعارش «زی جَن» و لقبش «دونگ پُو» بود. شاعر معروف [[سلسله تانگ|سلسله‌ی تانگ]] «لیبَی» چون در دوران کودکی در روستای «چینگ لیان» در استان «سی چوان» زندگی می‌کرده، لقب «چینگ لیان جوشی» (به معنای راهب بودائی غیر روحانی چینگ لیان) را برای خود انتخاب کرده است. | ||
بیشتر نام‌های چینی دارای معانی مشخصی است و بیانگر خواسته‌ها و آرزوی چینی‌هاست. برخی از نام‌ها دربرگیرنده‌ی زمان و مکان تولد و یا پدیده‌های طبیعی هستند. مانند «جینگ» (به معنی شهر [[پکن]])، «چِن» (به معنای سپیده دم)، «دونگ» (زمستان)، «شوه» (برف) و غیره. برخی از نام‌ها دارای مفاهیم فضایل اخلاقی هستند، مانند «جونگ» (وفاداری)، «ای» (عدالت)، «لی» (نزاکت) و «شین» ( اعتقاد). برخی از نام‌ها بیانگر مفاهیمی | بیشتر نام‌های چینی دارای معانی مشخصی است و بیانگر خواسته‌ها و آرزوی چینی‌هاست. برخی از نام‌ها دربرگیرنده‌ی زمان و مکان تولد و یا پدیده‌های طبیعی هستند. مانند «جینگ» (به معنی شهر [[پکن]])، «چِن» (به معنای سپیده دم)، «دونگ» (زمستان)، «شوه» (برف) و غیره. برخی از نام‌ها دارای مفاهیم فضایل اخلاقی هستند، مانند «جونگ» (وفاداری)، «ای» (عدالت)، «لی» (نزاکت) و «شین» ( اعتقاد). برخی از نام‌ها بیانگر مفاهیمی همچون سلامتی، عمر طولانی و سعادت هستند. مانند «جیان» (سلامت جسمی)، «شُو» (عمر طولانی)، «سونگ» (کاج به معنی عمر طولانی) و«فو» (سعادت). اسامی مردان هم با زنان متفاوت است. اسامی مردان معمولا دارای معانی قدرت و شجاعت است، مانند «خو» (ببر)، «لُونگ» (اژدها)، «شیونگ» (عظمت)، «وی» (بزرگی)، «گانگ» (صلابت)، «چیانگ» ( قدرت) و غیره. اغلب نام‌های زنان دربرگیرنده‌ی معانی‌ای همچون لطافت و زیبایی است، مثل «فِنگ» (سیمرغ)، «خوا» (گل)، «یو» (یشم)، «تسَی» (رنگارنگ)، «جوان» (مطبوع)، «جینگ» (آرام) و غیره<ref>Pleskacheuskaya, Inesa (2007). Chinese Customs and Wisdoms. Beijing: Foreign Languages Press</ref>. | ||
امروزه، انتخاب نام برای مردم چین دیگر مانند قدیم با وسواس همراه نیست. اکثر نام‌ها از یک اسم کوچک و یک اسم بزرگ تشکیل شده‌اند؛ همچنین، نام‌ها همانند گذشته بر اساس ارشدیت تنظیم نمی‌شوند. به هر حال، بسیاری از چینی‌ها امیدوارند بتوانند برای نوزادان یک نام زیبا، با مفهوم و در عین حال، متفاوت انتخاب کنند. | امروزه، انتخاب نام برای مردم [[چین]] دیگر مانند قدیم با وسواس همراه نیست. اکثر نام‌ها از یک اسم کوچک و یک اسم بزرگ تشکیل شده‌اند؛ همچنین، نام‌ها همانند گذشته بر اساس ارشدیت تنظیم نمی‌شوند. به هر حال، بسیاری از چینی‌ها امیدوارند بتوانند برای نوزادان یک نام زیبا، با مفهوم و در عین حال، متفاوت انتخاب کنند.[[پرونده:20100720 Fukuoka Kushida 3614 M.jpg|بندانگشتی|حیوانات نمادین [[چین]]]] | ||
[[پرونده:20100720 Fukuoka Kushida 3614 M.jpg|بندانگشتی|حیوانات نمادین چین]] | |||
=== [[دوازده حیوان نمادین در چین|دوازده حیوان نمادین]] === | === [[دوازده حیوان نمادین در چین|دوازده حیوان نمادین]] === | ||
مردم چین یک رسم سنتی دارند ، وقتی | مردم [[چین]] یک رسم سنتی دارند ، وقتی بچه‌ای به دنیا میآید، از یک حیوان به عنوان نماد برای او استفاده می‌کنند. این سنت را «شو شیانگ» یا «شِنگ شیائو» می‌گویند و از روش سنتی خاصی برای احتساب سن و شمارش سال‌ها استفاده میشود. | ||
مردم چین باستان برای شمارش سال‌ها، از عنوان امپراطور وقت و روش «گَنجی» استفاده می‌کردند. روش محاسبه‌ی سال «گَنجی» به سال 841 پیش از میلاد بر می‌گردد که تا به امروز مورد استفاده است. «گَنجی» از «گَن» و «جی» تشکیل شده است. «گَن» به معنی «ساقه‌ی آسمان» از ده کاراکتر چینی تشکیل میشود که عبارتند از: «جیا، ای، بینگ، دینگ، وو، جی، گِنگ، شین، رِن و گویی». واژه‌ی «جی» به معنی «شاخه‌ی زمین» است و از دوازده کاراکتر تشکیل شده که عبارتند از: «زه، چُو، یین، ماو، چِن، سی، وو، وی، شِن، یُو، شو و خَی». اگر ده کاراکتر ساقه‌ی آسمانی را با دوازده شاخه‌ی زمینی به ترتیب متناسب کنیم، شصت ردیف ترکیبی به دست میآید، مانند: «جیا زه»، «ایچُو»، «بینگ ما» و.... این شصت ردیف چرخشی هستند و هر شصت سال را یک «جیازه» می‌گویند. برای نمونه، سال 2001 میلادی، مطابق با سال «شینسی» و سال 2002 میلادی، مطابق با سال «رِن وو» به تقویم کشاورزی چین است؛ پس از شصت سال، دوباره سال 2061، با سا ل«شینسی» و سال 2062، با «رن وو» مطابقت می‌کند. از زمان سلسله‌ی «خَن» شرقی (25 ـ220 م)، مردم چین شروع به استفاده از دوازده حیوان برای تطبیق با دوازده شاخه‌ی زمینی کردند که این دوازده حیوان عبارتند از «موش، گاو، ببر، خرگوش، | مردم [[چین]] باستان(←[[تاریخ دوران باستان چین]]) برای شمارش سال‌ها، از عنوان امپراطور وقت و روش «گَنجی» استفاده می‌کردند. روش محاسبه‌ی سال «گَنجی» به سال 841 پیش از میلاد بر می‌گردد که تا به امروز مورد استفاده است. «گَنجی» از «گَن» و «جی» تشکیل شده است. «گَن» به معنی «ساقه‌ی آسمان» از ده کاراکتر چینی تشکیل میشود که عبارتند از: «جیا، ای، بینگ، دینگ، وو، جی، گِنگ، شین، رِن و گویی». واژه‌ی «جی» به معنی «شاخه‌ی زمین» است و از دوازده کاراکتر تشکیل شده که عبارتند از: «زه، چُو، یین، ماو، چِن، سی، وو، وی، شِن، یُو، شو و خَی». اگر ده کاراکتر ساقه‌ی آسمانی را با دوازده شاخه‌ی زمینی به ترتیب متناسب کنیم، شصت ردیف ترکیبی به دست میآید، مانند: «جیا زه»، «ایچُو»، «بینگ ما» و.... این شصت ردیف چرخشی هستند و هر شصت سال را یک «جیازه» می‌گویند. برای نمونه، سال 2001 میلادی، مطابق با سال «شینسی» و سال 2002 میلادی، مطابق با سال «رِن وو» به تقویم کشاورزی [[چین]] است؛ پس از شصت سال، دوباره سال 2061، با سا ل«شینسی» و سال 2062، با «رن وو» مطابقت می‌کند. از زمان سلسله‌ی «خَن» شرقی (25 ـ220 م)، مردم [[چین]] شروع به استفاده از دوازده حیوان برای تطبیق با دوازده شاخه‌ی زمینی کردند که این دوازده حیوان عبارتند از «موش، گاو، ببر، خرگوش، [[افسانهی اژدها در فرهنگ چین|اژدها]]، مار، اسب، گوسفند، میمون، خروس، سگ و خوک». این دوازده حیوان دوازده «شِنگشیائو (Shengxiao)» یا دوازده «شوشیانگ (Shuxiang)» نام دارند. دوازده شاخه‌ی زمینی با دوازده حیوان به این شکل تطبیق می‌کنند: «زه ـ موش»، «چُو ـگاو»، «یین ـ ببر»، «ماو ـ خرگوش»، «چِن ـ اژدها»، «سی ـ مار»، «وو ـ اسب»، «وی ـ گوسفند»، «شِن ـ میمون»، «یو ـ خروس»، «شو ـ سگ»، «هَی ـ خوک»؛ یعنی سال «زه» سال موش است، سال «چُو» سال گاو و سال «یین» سال ببر است... از این رو، هر کس که به دنیا می‌آمد یک حیوان به عنوان سمبل سال تولد او محسوب می‌شد. لذا، کسی که در سال «زه» به دنیا میآید، به موش تعلق دارد و اگر در سال «چُو» به دنیا بیاید، به گاو تعلق دارد و اگر در سال «یین» به دنیا بیاید، به ببر تعلق میگیرد. (idb: 31-35) | ||
امروزه، مردم چین برای شمارش سال‌ها و محاسبه‌ی سن افراد، از تقویم میلادی و «شوشیانگ» (سال حیوان) استفاده | امروزه، مردم [[چین]] برای شمارش سال‌ها و محاسبه‌ی سن افراد، از تقویم میلادی و «شوشیانگ» (سال حیوان) استفاده می‌کنند و از روی حیوانِ سال تولد هر کس میتوان سن و سال تولد او را محاسبه کرد.<ref>China Encyclopedia (2008). China Encyclopedia Compilation Group. China International Press</ref> | ||
=== [[مراسم جشن یک ماهگی و یک سالگی (جوا جُو) نوزاد]] === | === [[مراسم جشن یک ماهگی و یک سالگی (جوا جُو) نوزاد]] === | ||
در | [[پرونده:170320 babies first birthday in.jpg|بندانگشتی|[[مراسم جشن یک ماهگی و یک سالگی (جوا جُو) نوزاد]]]] | ||
در [[چین]]، وقتی نوزادی به یک ماهگی کامل می‌رسد، پدر و مادر جشن «شراب یک ماهگی» و هنگامی که به یک سالگی برسد جشن «جواجُو» را برای او برگزار می‌کنند. این دو مراسم که به رسم یادبود برگزار میشود، مراحل مهمی در روند رشد کودک به شمار میآید. | |||
والدین، درست یک ماه پس از تولد نوزادشان، اقوام و خویشاوندان خود را به منزل دعوت کرده و جشنی برای یک ماهه شدن نوزاد خود برگزار می‌کنند. طبق سنت چینی‌ها، در این روز باید جشن و شادی در خانه برقرار باشد و جشن یک ماهگی نوزاد باید هر چه پرشورتر برگزار شود. ولی در سال‌های اخیر، جشن یک ماهگی نوزاد بین مردم به خصوص بین زوج‌های جوان، بسیار کم برگزار میشود، ولی در عین حال، یک ماهگی نوزاد برای هر خانواده، روزی بسیار شاد و به یاد ماندنی است. | والدین، درست یک ماه پس از تولد نوزادشان، اقوام و خویشاوندان خود را به منزل دعوت کرده و جشنی برای یک ماهه شدن نوزاد خود برگزار می‌کنند. طبق سنت چینی‌ها، در این روز باید جشن و شادی در خانه برقرار باشد و جشن یک ماهگی نوزاد باید هر چه پرشورتر برگزار شود. ولی در سال‌های اخیر، جشن یک ماهگی نوزاد بین مردم به خصوص بین زوج‌های جوان، بسیار کم برگزار میشود، ولی در عین حال، یک ماهگی نوزاد برای هر خانواده، روزی بسیار شاد و به یاد ماندنی است. | ||
جشن «جواجُو» نیز وقتی نوزاد به یک سالگی رسید، برای او برگزار میشود. این مراسم در اسناد تاریخی به دست آمده از [[سلسله‌ی «چی»]] | جشن «جواجُو» نیز وقتی نوزاد به یک سالگی رسید، برای او برگزار میشود. این مراسم در اسناد تاریخی به دست آمده از [[سلسله‌ی «چی»]] ش[[مالی]] ثبت شده است. در روز جشن «جواجو»، قبل از خوردن رشتهی تولد برای نهار، وسایلی از قبیل کتاب مقدس، قلم، مرکب، کاغذ، سنگ مرکب، چرتکه، پول، دفتر حساب و کتاب، جواهرات، گل، لوازم آرایش، خوراکی، اسباب بازی و غیره روی میز می‌گذارند. اگر بچه دختر باشد، بیل، ملاقه (یا وسایل آشپز خانه)، قیچی، خطکش( یا وسایل دوزندگی)، نخ‌های سوزن دوزی و وسایل گلدوزی را به آن اضافه کرده و سپس کودک را در وسط میز نشانده و او را آزاد می‌گذارند. پدر و مادر و سایر افراد، هیچ راهنمایی و یا کمکی به بچه نمی‌کنند و او به اختیار خود چیزی را از اطراف خود بر می‌دارد؛ بر اساس اولین و دومین وسیله‌ای که کودک بر می‌دارد، میتوان علاقه‌ی بالقوه‌ی احتمالی و شغل آیندهی او را پیش‌بینی کرد.[[پرونده:1640679594 D8tU7.jpg|بندانگشتی|ازدواج مردمان چین]] | ||
[[پرونده:1640679594 D8tU7.jpg|بندانگشتی|ازدواج مردمان چین]] | |||
=== برخی از آداب و رسوم سنتی ازدواج === | === [[آیین‌ها و سنت‌های مراسم جشن ازدواج در چین]] === | ||
در زندگی هر فرد، ازدواج یک اقدام مهمی است. جشن سنتی ازدواج در [[چین]]، ساده، پرشور و نشاط، رسمی و شاد بوده و ویژگی‌های منحصر به فردی دارد. اگرچه امروزه، به ویژه در شهرها، مراسم ازدواج سنتی کمتر به چشم می‌خورد. | |||
=== [[مراحل مختلف مراسم سنتی ازدواج]] === | |||
در [[چین]] قدیم، مراسم ازدواج به شش مرحله تقسیم می‌شد. این مراحل عبارت بودند از: انتخاب عروس که عموما توسط والدین (گاهی نیز توسط افراد واسطه و یا دلال‌هایی که در این زمینه تخصص داشتند) و بدون دخالت عروس و داماد صورت می‌گرفت؛ ارسال هدایای اولیه از سوی خانوادهی داماد برای خانوادهی عروس که در واقع به معنای توافق دو خانواده برای انجام این وصلت و پیشنهاد ازدواج بود؛ سپس تعیین یک روز خجسته و میمون برای برگزاری مراسم نامزدی؛ در مرحله‌ی بعد خانوادهی داماد وسایل مورد نیاز زندگی عروس و مراسم عروسی را تهیه و تحویل خانوادهی عروس می‌داد؛ سپس تاریخ عروسی براساس طالع خجسته تعیین؛ و آخرین مرحله برگزاری مراسم ازدواج بود. | |||
=== [[برخی از آداب و رسوم سنتی ازدواج]] === | |||
مراسم ازدواج با برخی آداب و رسوم سنتی همراه است. برای نمونه ،عروس هنگامی که خانوادهی خود را ترک می‌کرد، باید گریه کند تا نشان دهد نمی‌خواهد خانواده‌اش را ترک کند. | مراسم ازدواج با برخی آداب و رسوم سنتی همراه است. برای نمونه ،عروس هنگامی که خانوادهی خود را ترک می‌کرد، باید گریه کند تا نشان دهد نمی‌خواهد خانواده‌اش را ترک کند. | ||
کجاوه‌ی عروس، از لوازم اصلی مراسم ازدواج سنتی در چین است. در مراسم ازدواج، عروس را سوار بر کجاوه از منزل پدری به خانه‌ی داماد می‌برند. کجاوه‌ی عروس اغلب توسط چهار و یا هشت نفر حمل میشود. هم چنین، کجاوه‌ی اژدها و کجاوه‌ی سیمرغ هم وجود دارد. علاوه بر | کجاوه‌ی عروس، از لوازم اصلی مراسم ازدواج سنتی در [[چین]] است. در مراسم ازدواج، عروس را سوار بر کجاوه از منزل پدری به خانه‌ی داماد می‌برند. کجاوه‌ی عروس اغلب توسط چهار و یا هشت نفر حمل میشود. هم چنین، کجاوه‌ی اژدها و کجاوه‌ی سیمرغ هم وجود دارد. علاوه بر حمل‌کنندگان، افراد دیگری همچون ناقوس‌زن، بادبزن، و چتردار، کجاوه‌ی عروس را همراهی می‌کنند. گروه حمل‌کننده‌ی کجاوه، بین ده تا ده‌ها نفر متغیر بوده و بسیار تماشایی است. | ||
در مراسم ازدواج سنتی | در مراسم ازدواج سنتی [[چین]]، سر و روی عروس را با یک روسری قرمز می‌پوشاند و در حالیکه یک یا چند دختر او را همراهی می‌کنند، داماد با پارچه‌ی ابریشمی قرمز رنگی که در دست دارد، عروس را به داخل کجاوه می‌برد. در مسیر خانه‌ی داماد، تکان دادن کجاوه از برنامه‌های شاد مراسم ازدواج است و حمل‌کنندگان کجاوه، آن را به چپ و راست حرکت می‌دهند تا عروس نتواند درون کجاوه راحت بنشیند. گاهی اوقات به خاطر تکان‌های شدید کجاوه، داماد به نیابت از عروس از حمل‌کنندگان تقاضا می‌کند تا کجاوه را تکان ندهند و حمل‌کنندگان شروع به خنده و شادی می‌کنند. تمام این حرکات در حقیقت برای ایجاد یک فضای شاد و مفرح صورت میگیرد. | ||
مهمترین بخش از مراسم ازدواج سنتی در | مهمترین بخش از مراسم ازدواج سنتی در [[چین]]، مراسم ادای احترام است. عروس و داماد، ابتدا در مقابل «میز احترام به آسمان و زمین» قرار می‌گیرند؛ روی این میز یک پیمانه وجود دارد که پر از غلات است و در چهار طرف آن جمله‌ی «یشم و طلا پیمانه را پر کرده است» نوشته شده است و دهانه‌ی پیمانه را با کاغذ قرمز رنگی می‌بندند و در چهار سوی داخل پیمانه سکه‌های پول گذاشته میشود که پس از ادای احترام توسط عروس و داماد به آسمان و زمین، شرکت‌کنندگان در مراسم این پول‌ها را برای تبرک می‌گیرند. در وسط پیمانه یک شاخه درخت سرو قرار دارد که از شاخه‌های آن سکه‌هایی آویزان میشود که آن را درخت پولزا می‌گویند. در کنار پیمانه، ترازو، آینه، ماکو، چراغ یا شمع می‌گذارند. داماد در سمت راست و عروس در سمت چپ و هر دو در مقابل میز می‌ایستند و مجری با صدای بلند می‌گوید: <blockquote>«اول به آسمان و زمین احترام بگذارید، دوم به پدر و مادر خود ادای احترام کنید، سوم هر دو به یکدیگر احترام کنید.» </blockquote>بین مردم این اعتقاد وجود دارد که زن و مرد، تنها پس از ادای احترام به زمین و آسمان به طور رسمی زن و شوهر می‌شوند. از این رو، مردم به این مراسم اهمیت زیادی می‌دهند. در بین آداب و رسوم مردمی، رسم دیگری هست مبنی بر اینکه اگر داماد به هر علتی نتواند در مراسم ادای احترام حاضر شود، خواهر او با بغل کردن یک خروس، به جای داماد با عروس مراسم ادای احترام را برگراز می‌کند. | ||
بعد از مراسم کجاوه سواری و ادای احترام به آسمان و زمین، نوبت به مراسم شلوغ کردن در حجله‌ی عروس می‌رسد. وقتی عروس و داماد به حجله می‌روند، خویشاوندان و دوستان آنها در حجله جمع شده و با عروس و داماد شوخی می‌کنند. گاهی اوقات حتی شوخی‌های بیش از اندازه هم می‌کنند، ولی عروس و داماد هرگز ناراحت نمی‌شوند و باید راه حلی برای رهایی از شوخی‌های دوستان پیدا کنند. به همین خاطر، حجله‌ی عروس و داماد بسیار شاد و پرشور و حال میشود<ref>Pleskacheuskaya, Inesa (2007), Chinese Customs and Wisdoms. Beijing: Foreign Languages Press | بعد از مراسم کجاوه سواری و ادای احترام به آسمان و زمین، نوبت به مراسم شلوغ کردن در حجله‌ی عروس می‌رسد. وقتی عروس و داماد به حجله می‌روند، خویشاوندان و دوستان آنها در حجله جمع شده و با عروس و داماد شوخی می‌کنند. گاهی اوقات حتی شوخی‌های بیش از اندازه هم می‌کنند، ولی عروس و داماد هرگز ناراحت نمی‌شوند و باید راه حلی برای رهایی از شوخی‌های دوستان پیدا کنند. به همین خاطر، حجله‌ی عروس و داماد بسیار شاد و پرشور و حال میشود<ref>Pleskacheuskaya, Inesa (2007), Chinese Customs and Wisdoms. Beijing: Foreign Languages Press</ref>. | ||
آداب و رسوم فوق تنها مربوط به [[سلسله ی خن|نژاد خَن]] است که اکثریت [[جمعیت چین]] را تشکیل می‌دهند. سایر اقوام و نژادهای موجود در این کشور (55 اقلیت قومی) نیز هرکدام آداب و رسوم و سنت‌های خاص خود را دارند که پرداختن به آنها کتاب مستقلی را می‌طلبد. | آداب و رسوم فوق تنها مربوط به [[سلسله ی خن|نژاد خَن]] است که اکثریت [[جمعیت چین]] را تشکیل می‌دهند. سایر اقوام و نژادهای موجود در این کشور (55 اقلیت قومی) نیز هرکدام آداب و رسوم و سنت‌های خاص خود را دارند که پرداختن به آنها کتاب مستقلی را می‌طلبد. | ||
=== تحول در سنت‌های مراسم ازدواج === | === [[تحول در سنت‌های مراسم ازدواج]] === | ||
پس از سقوط سیستم امپراتوری در سال 1911، تغییر و تحولات گسترده‌ای در آداب و رسوم ازدواج سنتی مردم چین به وجود آمد. برای نمونه، ازدواج اجباری و از پیش تعیین شده جای خود را به مشارکت هرچه بیشتر دختر و پسر و یا عروس و داماد آینده در انتخاب همسر داد. نوع هدایایی که خانوادهی داماد به خانوادهی عروس پیشکش می‌کرد، فرق نمود. برخی از آداب و رسوم نا‌مناسب گذشته مانند حق نداشتن دیدن عروس پیش از مراسم عروسی از سوی پسر و... از میان رفت. | [[پرونده:1.-traditional-chinese-wedding.jpg|بندانگشتی|[[تحول در سنت‌های مراسم ازدواج]]]] | ||
پس از سقوط سیستم امپراتوری در سال 1911، تغییر و تحولات گسترده‌ای در آداب و رسوم ازدواج سنتی مردم [[چین]] به وجود آمد. برای نمونه، ازدواج اجباری و از پیش تعیین شده جای خود را به مشارکت هرچه بیشتر دختر و پسر و یا عروس و داماد آینده در انتخاب همسر داد. نوع هدایایی که خانوادهی داماد به خانوادهی عروس پیشکش می‌کرد، فرق نمود. برخی از آداب و رسوم نا‌مناسب گذشته مانند حق نداشتن دیدن عروس پیش از مراسم عروسی از سوی پسر و... از میان رفت. | |||
با روی کار آمدن رژیم کمونیستی در این کشور در سال 1949، آداب و رسوم ازدواج شاهد تغییرات بیشتری شد. نوع و میزان هزینه‌های مراسم ازدواج با گذشته تفاوت یافت. برای نمونه، در سال‌های اولیه‌ی پس از سال 1949 میلادی و تأسیس [[جمهوری خلق چین]]، جوانان تحت تعالیم [[ایدئولوژی کمونیستی]] و رهنمودهای [[مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین|مائو]]، عادات و رسوم قدیمی ازدواج را کنار گذاشته و مراسم عروسی را بسیار ساده برگزار می‌کردند. معمولا عروس و داماد فقط به ثبت رسمی ازدواج بسنده کرده و مراسم دیگری (خارج از میهمانان خیلی نزدیک دو طرف) برگزار نمی‌شد. این روند تا اواخر دوران انقلاب فرهنگی (1966 تا1976) ادامه داشت. | با روی کار آمدن رژیم کمونیستی در این کشور در سال 1949، آداب و رسوم ازدواج شاهد تغییرات بیشتری شد. نوع و میزان هزینه‌های مراسم ازدواج با گذشته تفاوت یافت. برای نمونه، در سال‌های اولیه‌ی پس از سال 1949 میلادی و تأسیس [[جمهوری خلق چین]]، جوانان تحت تعالیم [[ایدئولوژی کمونیستی]] و رهنمودهای [[مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین|مائو]]، عادات و رسوم قدیمی ازدواج را کنار گذاشته و مراسم عروسی را بسیار ساده برگزار می‌کردند. معمولا عروس و داماد فقط به ثبت رسمی ازدواج بسنده کرده و مراسم دیگری (خارج از میهمانان خیلی نزدیک دو طرف) برگزار نمی‌شد. این روند تا اواخر دوران انقلاب فرهنگی (1966 تا1976) ادامه داشت. | ||
در سال‌های پایانی دهه‌ی 1970، مراسم عروسی چینی‌ها با سال‌های دهه‌ی 50 متفاوت شد. چون زندگی مردم نسبت به گذشته بهتر شده و مراسم عروسی متنوع شد. داماد با دوچرخه و یا تراکتور عروس را به خانه می‌آورد. بعضی‌ها حتی از خودرو ساخت چین برای بردن عروس استفاده می‌کردند. هدایای مهمانان به عروس و داماد نیز شامل حوله‌ی دستی، تشک و روبالشی بود. هزینه‌های عروسی را نیز پذیرایی از میهمانان و تهیه‌ی وسایل ابتدایی زندگی بود. در این دهه، برخلاف گذشته که 80 درصد ازدواج‌ها با تصمیم پدر و مادرها و یا واسطه‌ها صورت می‌گرفت، به 66 درصد تصمیم‌گیری توسط خود عروس و داماد تغییر یافت. متوسط هزینه‌ی یک عروسی در این ایام حدود یک هزار یوان بود<ref>China Daily (2004). Nov. 11</ref>. در این دوران آرزوی عروس و دامادها داشتن ساعت، دوچرخه و چرخ خیاطی بود. | در سال‌های پایانی دهه‌ی 1970، مراسم عروسی چینی‌ها با سال‌های دهه‌ی 50 متفاوت شد. چون زندگی مردم نسبت به گذشته بهتر شده و مراسم عروسی متنوع شد. داماد با دوچرخه و یا تراکتور عروس را به خانه می‌آورد. بعضی‌ها حتی از خودرو ساخت [[چین]] برای بردن عروس استفاده می‌کردند. هدایای مهمانان به عروس و داماد نیز شامل حوله‌ی دستی، تشک و روبالشی بود. هزینه‌های عروسی را نیز پذیرایی از میهمانان و تهیه‌ی وسایل ابتدایی زندگی بود. در این دهه، برخلاف گذشته که 80 درصد ازدواج‌ها با تصمیم پدر و مادرها و یا واسطه‌ها صورت می‌گرفت، به 66 درصد تصمیم‌گیری توسط خود عروس و داماد تغییر یافت. متوسط هزینه‌ی یک عروسی در این ایام حدود یک هزار یوان بود<ref>China Daily (2004). Nov. 11</ref>. در این دوران آرزوی عروس و دامادها داشتن ساعت، دوچرخه و چرخ خیاطی بود. | ||
=== نمادهای خوش یمنی در چین باستان (چهار موجود مقدس) === | پس از اجرای اصلاحات در سال 1978، و در دهه‌ی 1980، آداب و رسوم مراسم عروسی در [[چین]] باز هم تغییر بسیار پیدا کرد. در دهه‌های 1980 و 1990، با بهبود هرچه بیشتر وضعیت معیشتی مردم و تحت تأثیر فرهنگ غرب، هزینه‌های عروسی نسبت به دهه‌های پیش از 1970، بیش از چهل برابر افزایش یافت. خرید طلا و جواهر، هدایای گران‌قیمت، عکس‌برداری و فیلم‌برداری از مراسم، از تحولات هزینه‌های ازدواج در این دهه‌ها به شمار می‌رود. آرزوی زوج‌ها در این دهه‌ها به داشتن تلویزیون، یخچال، و ماشین لباسشویی تغییر یافت. با آغاز قرن جدید هزینه‌ها باز هم بالاتر رفت و آرزوی داشتن اتومبیل، کامپیوتر، کولر، و... بر لیست خواسته‌ها اضافه شد. برگزاری مراسم در کلیساها، اماکن تاریخی، زیر آب، روی بالون و در آسمان، رفتن به ماه عسل در داخل و خارج، از تغییرات پس از سال 2000 میلادی در زمینه‌ی ازدواج است. با رشد اقتصادی [[چین]] و بالا رفتن درآمد مردم، هزینه‌ها نیز روز به روز بالاتر رفته و تنوع بیشتری می‌یابد. در برخی از عروسی‌ها هزینه‌ی مراسم بالغ بر میلیون‌ها یوان شده و شرکت‌های خدماتی متعددی برای برگزاری این چنین عروسی‌ها به وجود آمده که خود آنها هم بر این روند دامن می‌زنند. اما در سال‌های اخیر، باتوجه به بالا رفتن هزینه‌ها و مشکلات اقتصادی و بیکاری و بالا رفتن توقعات دختران و پسران، برخی از جوانان به مراسم‌های هرچه ساده‌تر روی آورده و از برگزاری هرنوع مراسم هزینه‌بر خودداری می‌کنند. آنان به پخش شیرینی میان اعضای خانواده و دوستان و عکس یادگاری گرفتن بسنده کرده و این ایده روز به روز طرفداران بیشتری را در میان جوانان پیدا می‌کند.<ref>(People’s Dailyonline (2004, March Firs </ref> | ||
در قدیم، مردم چین معتقد بودند که «چیلین» (تک شاخ )، سیمرغ، لاک پشت و | === [[نمادهای خوش یمنی در چین باستان (چهار موجود مقدس)]] === | ||
در قدیم، مردم [[چین]] معتقد بودند که «چیلین» (تک شاخ)، سیمرغ، لاک پشت و [[افسانهی اژدها در فرهنگ چین|اژدها]]، چهار حیوان دارای روح هستند. از این رو، آنها را چهار حیوان مقدس می‌نامیدند و به عنوان نماد شگون و خوش یمنی از آنها یاد می‌کردند. در حقیقت، به جز لاک پشت، سه حیوان دیگر افسانه‌ای بوده و وجود خارجی نداشته و زاییده‌ی تخیلات مردم هستند. | |||
[[پرونده:Qilin-of-Chinese-mythology.jpg|بندانگشتی|منتسب به چیلین]] | [[پرونده:Qilin-of-Chinese-mythology.jpg|بندانگشتی|منتسب به چیلین]] | ||
بدن «چیلین» افسانه‌ای، مانند بدن گوزن بوده ولی پوشیده از«فلس» است. بر پیشانی آن یک شاخ وجود دارد و روی شاخ یک توپ گوشتی قرار دارد. پایش مانند سم اسب و دمش همانند دم گاو است. | بدن «چیلین» افسانه‌ای، مانند بدن گوزن بوده ولی پوشیده از«فلس» است. بر پیشانی آن یک شاخ وجود دارد و روی شاخ یک توپ گوشتی قرار دارد. پایش مانند سم اسب و دمش همانند دم گاو است. | ||
«چیلین» حیوانی مهربان و خوش اخلاق بوده و امپراتوران گذشته آن را به عنوان نماد آرامش و آبادی دنیا می‌دانستند. در [[شهر ممنوعه پکن|شهر ممنوعه]] و کاخ تابستانی شهر پکن و سایر محل‌های سکونت امپراتور و پارک‌ها، مجسمه‌های مسی و سنگی «چیلین» دیده میشود. مردم نیز به «چیلین» بسیار اهمیت می‌دهند و هنگام [[جشن عید بهاره|عید بهاره]] مردم مناطق جنوب رودخانه‌ی «یانگتسه»، «چیلین»های کاغذی درست می‌کنند و جلوی خانه‌ها به نمایش گذاشته و برای هم آرزوی نیکی و خوشبختی می‌کنند. همچنین در | «چیلین» حیوانی مهربان و خوش اخلاق بوده و امپراتوران گذشته آن را به عنوان نماد آرامش و آبادی دنیا می‌دانستند. در [[شهر ممنوعه پکن|شهر ممنوعه]] و کاخ تابستانی شهر [[پکن]] و سایر محل‌های سکونت امپراتور و پارک‌ها، مجسمه‌های مسی و سنگی «چیلین» دیده میشود. مردم نیز به «چیلین» بسیار اهمیت می‌دهند و هنگام [[جشن عید بهاره|عید بهاره]] مردم مناطق جنوب رودخانه‌ی «یانگتسه»، «چیلین»های کاغذی درست می‌کنند و جلوی خانه‌ها به نمایش گذاشته و برای هم آرزوی نیکی و خوشبختی می‌کنند. همچنین در [[چین]]، حکایت «فرستادن فرزند توسط چیلین» بین مردم رایج است و مردم «چیلین» را نماد نسل آینده و سمبلی از امید به تولد فرزند نجیب و تداوم نسل میدانند. | ||
[[پرونده: | [[پرونده:P127 d20110418115940.jpg|بندانگشتی|سیمرغ]] | ||
سیمرغ، پرهای رنگارنگ و بر روی سرش کاکلی زیبا دارد؛ در واقع سیمرغ پرنده‌ی خوش یمن خیالی و ترکیبی از ویژگی‌های سایر پرندگان و حیوانات است. در افسانه‌های چینی، سیمرغ پادشاه پرندگان و نماد خوش یمنی، صلح و راستی است. امپراتوران | سیمرغ، پرهای رنگارنگ و بر روی سرش کاکلی زیبا دارد؛ در واقع سیمرغ پرنده‌ی خوش یمن خیالی و ترکیبی از ویژگی‌های سایر پرندگان و حیوانات است. در افسانه‌های چینی، سیمرغ پادشاه پرندگان و نماد خوش یمنی، صلح و راستی است. امپراتوران [[چین]]، سیمرغ را نیز مانند اژدها نماد بزرگی و قدرت می‌دانستند. هر چیزی را که نام سیمرغ بر آن می‌گذاشتند، مانند ارابه‌ی سیمرغ یا تاج سیمرغ، منحصرا توسط خانوادهی امپراتور یا افراد خاص استفاده می شد. پس از مدتی، سیمرغ به عنوان پرنده‌ای خجسته در میان مردم شناخته شد. به خصوص در مراسم ازدواج سنتی چینی، سیمرغ به عنوان نماد شادی و خجستگی در تزیینات مو و لباس عروس استفاده میشود. در میان مردم، نقش سیمرغ در طرحها و نقشها بهعنوان نماد خجستگی و صلح بسیار رایج است. سیمرغ در طراحی با حیوانات خوش یمن دیگر نیز به کار می‌رود و معنی خجستگی می‌دهد، مانند «نقش خجسته‌ی [[افسانهی اژدها در فرهنگ چین|اژدها]] و سیمرغ» و «طرح خجسته‌ی سیمرغ و چیلین» و غیره، این نقشها نماد خوشبختی و شگون هستند. | ||
[[پرونده:China--beijing--gu-gong-imperial-palace-641935034-3e4e35657f2a4d32a6369f81886c0695.jpg|بندانگشتی|لاکپشت مقدس]] | [[پرونده:China--beijing--gu-gong-imperial-palace-641935034-3e4e35657f2a4d32a6369f81886c0695.jpg|بندانگشتی|لاکپشت مقدس]] | ||
در میان این چهار موجود مقدس، تنها حیوانی که در عالم واقع وجود دارد لاک پشت است. لاک پشت در میان حیوانات طولانی‌ترین عمر را دارد. مردم چین نه تنها آن را نماد سلامتی و طول عمر میدانند، بلکه معتقدند لاک پشت دارای روح است و می‌تواند آیندهی انسان را پیش‌بینی کند. از این رو، در قدیم پیش از برگزاری هر مراسم مهم، جادوگران لاک لاکپشت را در آتش می‌انداختند و سپس از روی تَرَک‌هایی که روی لاک لاکپشت ایجاد می‌شد، خوبی و بدی را پیشگویی می‌کردند. بنابراین، مردم به لاکپشت، لاکپشت الهی یا لاکپشت مقدس می‌گویند. لاکپشت الهی در چین در دوره‌ای بیش از حد مورد احترام و ستایش قرار می‌گرفت و مجسمه‌ی لاک‌پشت‌های سنگی یا مسی را در قصرها و کاخ‌های امپراتوران چینی به عنوان نماد دوام و ثبات کشور قرار می‌دادند. | در میان این چهار موجود مقدس، تنها حیوانی که در عالم واقع وجود دارد لاک پشت است. لاک پشت در میان حیوانات طولانی‌ترین عمر را دارد. مردم [[چین]] نه تنها آن را نماد سلامتی و طول عمر میدانند، بلکه معتقدند لاک پشت دارای روح است و می‌تواند آیندهی انسان را پیش‌بینی کند. از این رو، در قدیم پیش از برگزاری هر مراسم مهم، جادوگران لاک لاکپشت را در آتش می‌انداختند و سپس از روی تَرَک‌هایی که روی لاک لاکپشت ایجاد می‌شد، خوبی و بدی را پیشگویی می‌کردند. بنابراین، مردم به لاکپشت، لاکپشت الهی یا لاکپشت مقدس می‌گویند. لاکپشت الهی در [[چین]] در دوره‌ای بیش از حد مورد احترام و ستایش قرار می‌گرفت و مجسمه‌ی لاک‌پشت‌های سنگی یا مسی را در قصرها و کاخ‌های امپراتوران چینی به عنوان نماد دوام و ثبات کشور قرار می‌دادند. | ||
[[پرونده:Chinese-dragon-colorful.jpg|بندانگشتی|اژدها]] | [[پرونده:Chinese-dragon-colorful.jpg|بندانگشتی|اژدها]] | ||
مردم معتقدند اژدها مقدس‌ترین و خوش‌یمن‌ترین حیوان در چین است. همهی مردم تصویر اژدها را به خوبی می‌شناسند ولی تاکنون هیچ کس | مردم معتقدند [[افسانهی اژدها در فرهنگ چین|اژدها]] مقدس‌ترین و خوش‌یمن‌ترین حیوان در [[چین]] است. همهی مردم تصویر [[افسانهی اژدها در فرهنگ چین|اژدها]] را به خوبی می‌شناسند ولی تاکنون هیچ کس [[افسانهی اژدها در فرهنگ چین|اژدها]]<nowiki/>ی واقعی را ندیده است. [[افسانهی اژدها در فرهنگ چین|اژدها]] نیز مانند سیمرغ و «چیلین» زاده‌ی تخیلات مردم است؛ در واقع [[افسانهی اژدها در فرهنگ چین|اژدها]] ترکیبی از حیوانات دیگر است. او سر گاو، شاخ گوزن، چشم میگو، چنگال عقاب، بدن مار و دم شیر دارد و تمام بدن او پوشیده از فلس است. در تصور مردم، [[افسانهی اژدها در فرهنگ چین|اژدها]] قادر است در زمین راه برود، در دریا شنا و در آسمان و در میان ابرها پرواز کند و قدرت عظیم و بی‌نهایتی دارد. در طول هزاران سال گذشته، امپراتورهای فئودالی، [[افسانهی اژدها در فرهنگ چین|اژدها]] را نماد عزت و قدرت می‌دانستند، مردم عادی [[افسانهی اژدها در فرهنگ چین|اژدها]] را نماد اخلاق نیکو و قدرت و خجستگی میدانند. بنابراین، در سراسر [[چین]] تصویر، نقاشی و مجسمه‌ی [[افسانهی اژدها در فرهنگ چین|اژدها]] را در برآمدگی بام معبدها، قصرها و همچنین در وسایل زندگی خانوادهی امپراتور میتوان دید. در روزهای جشن و شادی، مردم [[چین]] نقش [[افسانهی اژدها در فرهنگ چین|اژدها]] را در خانه‌های خود آویزان کرده و به رقص فانوس [[افسانهی اژدها در فرهنگ چین|اژدها]] می‌پردازند و مسابقات قایقرانی با قایق اژدها(←[[جشن قایقرانی اژدها در چین]]) برگزار می‌کنند. حتی بعضی واژه‌ی لونگ (اژدها) را در نامگذاری فرزند خود نیز به کار می‌برند. [[افسانهی اژدها در فرهنگ چین|اژدها]] به عنوان خجسته‌ترین نماد در میان چهار موجود مقدس، تبدیل به نماد ملت [[چین]] شده و چینی‌های تمام دنیا خود را از نوادگان [[افسانهی اژدها در فرهنگ چین|اژدها]] میدانند<ref>Feibao, Du and Bai, Du (2003). Things Chinese. China Travel and Tourism Press</ref>. | ||
=== [[نقش‌های خجسته‌ی نمادین]] === | |||
در میان مردم [[چین]]، نقش‌های خجسته‌ی نمادین زیادی وجود دارد. در روزهای جشن و شادی، مردم برای رسیدن به آرزوی داشتن زندگی خوب و سعادتمند و برای تجلیل از روز عید، از این نقش‌های خجسته برای تزیین خانه و وسایل آن استفاد می‌کنند. | |||
=== نقش‌های خجسته‌ی نمادین === | |||
در میان مردم | |||
استفاده از این نقشها به عنوان نمادی خجسته به 3000 سال پیش، یعنی زمان [[سلسله جو|سلسله‌ی «جو»]] بر می‌گردد که بعدها این رسم در بین مردم رواج پیدا کرد. امروزه این نقش‌های خجسته‌ی نمادین، هنوز عنصر جدایی ناپذیری از زندگی مردم می‌باشد. | استفاده از این نقشها به عنوان نمادی خجسته به 3000 سال پیش، یعنی زمان [[سلسله جو|سلسله‌ی «جو»]] بر می‌گردد که بعدها این رسم در بین مردم رواج پیدا کرد. امروزه این نقش‌های خجسته‌ی نمادین، هنوز عنصر جدایی ناپذیری از زندگی مردم می‌باشد. | ||
در | در [[چین]]، نقش‌های خجسته‌ی نمادین بسیار زیاد است. نقش «شوانگشی» (فرخندگی مضاعف)، یکی از رایجترین این نقش‌هاست .این نقش به معنای فرخندگی و مبارکی مضاعف است و بیشتر در مراسم ازدواج از آن استفاده میشود. | ||
[[پرونده:Cتتapture.jpg|بندانگشتی|ووفو پِنگشُو (Wufu Pengshu)، پنج خفاش دور کاراکتر «شُو» (عمر طولانی)]] | |||
«شُو» به معنای عمر طولانی است و هنرمندان با خوشنویسی این کاراکتر، نقش زیبا و متوازنی درست می‌کنند. نقش «فوشُو شوانگچوان» از ترکیب نقاشی یک خفاش و کاراکتر شُو (عمر طولانی) به وجود آمده است، چرا که در [[زبان چینی]] تلفظ کلمه‌ی خفاش با فو (سعادت) یکی است و به معنای سعادت و عمر طولانی است. آنها از ترکیب دو کاراکتر «یُو» باهم یک نقش متقارن می‌سازند، کاراکتر «یُو» به معنای داشتن یا موجود بودن است. اگر دو کاراکتر کنار یکدیگر قرار گیرند، به این معناست که از هر طرف خیر و برکت و سعادت میآید. این نقش را بیشتر در روستاها روی مخازن نگهداری محصولات کشاورزی می‌چسبانند که به معنی وفور و فراوانی است. | |||
«بَیجی (Bai Ji)» یا به عبارت دیگر «پَنچانگ (Pan Chang)»، یکی دیگر از نقش‌های خجسته‌ی [[چین]] است و به معنای صدگره است. در زبان چینی، تلفظ واژه‌ی گره با «جی» یکی است. از آن جا که سر و تهِ گره معلوم نیست، لذا «بَیجی» (صد گره) نماد برکت و سلامتی دایمی و ابدی است. | |||
«ووفو پِنگشُو (Wufu Pengshu)» یکی دیگر از نقش‌های خجسته‌ی نمادین در [[چین]] است. در این نقش پنج خفاش دور کاراکتر «شُو» (عمر طولانی) حلقه می‌زنند و به معنای پنج سعادت است. این پنج سعادت عبارتند از: عمر طولانی، ثروت، سلامتی، خوش‌خلقی و عاقبت به خیری. | |||
«سی خِه روای (Si He Ruyi)» به معنای چهار نماد خجسته است و چهار میله را از چهار طرف به هم وصل کرده و شکل دایره‌ای را درست می‌کنند که به معنای پیشرفت همهی کارها مطابق میل و اراده‌ی فرد است. | |||
=== [[برپایی بازارچه‌ی سنتی (جشنواره‌ی فرهنگی-هنری مردمی معبد)]] === | |||
[[پرونده:Chinese-food-market.jpg|بندانگشتی|بازارچه سنتی در [[چین]]]]بازارچه سنتی چینی | |||
بازارچه‌ی سنتی نوعی فعالیت اجتماعی در میان مردم است و گفته میشود که از مراسم قربانی کردن برای الهه‌ی زمین در چین باستان نشأت گرفته و پس از مدتی به تدریج به عنوان بازاری برای تبادل کالا توسط مردم و برگزاری نمایش‌های فرهنگی عامه و فولکلور تبدیل شده است. | |||
بازارچه‌ی سنتی نوعی فعالیت اجتماعی در میان مردم است و گفته میشود که | |||
بازارچه‌ی سنتی اغلب همزمان با جشن‌های عید بهاره یا روزهای معینی از سال در داخل معابد یا فضای باز نزدیک معبد برگزار میشود. برخی از بازارچه‌ها فقط در عید بهاره‌ی چین بر گزار میشود. گرچه زمان برگزاری بازارچه‌ی سنتی در سراسر چین متفاوت است، ولی موضوعات آن تا حدودی یکسان است. در زمان برگزاری بازارچه، کشاورزان و خرده فروشان محصولات کشاورزی و تولیدات محلی، اشیای عتیقه و یشم، گل، پرنده، ماهی و حشرات خوراکی را در بازارچه عرضه و معامله می‌کنند. همچنین، صنعتگران عرصه‌های مختلف هنری و صنایع دستی و خوراکی‌های محلی خود را در آن جا ارایه می‌کنند. هنرمندان مردمی نیز به اجرای رقص و آواز و برنامه‌های هنری نمایشی می‌پردازند، و مردم نیز شادمانه برای خرید کالا، تماشای برنامه‌ها و چشیدن خوراکی‌ها به این بازارهای سنتی می‌روند. | بازارچه‌ی سنتی اغلب همزمان با [[جشن عید بهاره|جشن‌های عید بهاره]] یا روزهای معینی از سال در داخل معابد یا فضای باز نزدیک معبد برگزار میشود. برخی از بازارچه‌ها فقط در عید بهاره‌ی [[چین]] بر گزار میشود. گرچه زمان برگزاری بازارچه‌ی سنتی در سراسر [[چین]] متفاوت است، ولی موضوعات آن تا حدودی یکسان است. در زمان برگزاری بازارچه، کشاورزان و خرده فروشان محصولات کشاورزی و تولیدات محلی، اشیای عتیقه و یشم، گل، پرنده، ماهی و حشرات خوراکی را در بازارچه عرضه و معامله می‌کنند. همچنین، صنعتگران عرصه‌های مختلف هنری و صنایع دستی و خوراکی‌های محلی خود را در آن جا ارایه می‌کنند. هنرمندان مردمی نیز به اجرای رقص و آواز و برنامه‌های هنری نمایشی می‌پردازند، و مردم نیز شادمانه برای خرید کالا، تماشای برنامه‌ها و چشیدن خوراکی‌ها به این بازارهای سنتی می‌روند. | ||
در حال حاضر، هر سال و در هنگام عید بهاره‌ی | در حال حاضر، هر سال و در هنگام عید بهاره‌ی [[چین]]، در معابد [[پکن]] بازارچه‌های سنتی متعددی برگزار میشود که معروف‌ترین آنها بازارچه‌های «بَی یونگوان (Bai Yunguan)»، «دی تَن (Ditan)»، «لونگ تَنخو (Long Tanhu)» و معبد «لونگفو (Longfu)» می‌باشد. | ||
بازارچه‌های سنتی | بازارچه‌های سنتی [[پکن]]، سنت‌های قدیمی زیادی را حفظ کرده‌اند. برای نمونه، در بازارچه‌ی «بَی یونگوان» مراسم گردش با الاغ و پرتاب سکه برگزار میشود. کالاهایی که در بازارچه‌های سنتی عرضه می‌شوند، دارای ویژگی‌های خاص مناطق شمالی هستند. برای نمونه، اسباب بازی‌هایی مثل قرقره، فرفره، بادبادک، چاقو، تفنگ، شمشیر و غیره در این بازارها عرضه میشود. همچنین، خوراکی‌هایی مانند «بینگ تَنگخولو (Bing Tang Hulu)» (سیخ کیالک پوشیده شده از شیره‌ی شکر) و «چا تانگ» جزو غذاهای محلی مورد توجه و علاقه‌ی مردم است.[[پرونده:CNY2019.jpg|بندانگشتی|رقص شیر]] | ||
[[پرونده:CNY2019.jpg|بندانگشتی|رقص شیر]] | |||
=== رقص شیر === | === [[رقص شیر]] === | ||
نمایش [[رقص شیر]] در | نمایش [[رقص شیر]] در [[چین]] به احتمال قوی به زمان [[سلسله های جنوب و شمال|سلسله‌های شمالی و جنوبی]] باز می‌گردد که در عصر [[سلسله تانگ|سلسله‌ی «تانگ»]] به صورت یک نمایش بزرگ دسته جمعی درآمد. | ||
رقص شیر در چین یک نوع ورزش، هنر، و فرهنگی سنتی است. هنگام عید و جشن‌های بزرگ، در جنوب و شمال و در شهرها و روستاها، میتوان مراسم شاد بازی و رقص شیر را مشاهده کرد. مردم معتقدند که رقص شیر می‌تواند شادی و خوشحالی مردم را به خوبی بیان و جو | رقص شیر در [[چین]] یک نوع ورزش، هنر، و فرهنگی سنتی است. هنگام عید و جشن‌های بزرگ، در جنوب و شمال و در شهرها و روستاها، میتوان مراسم شاد بازی و رقص شیر را مشاهده کرد. مردم معتقدند که رقص شیر می‌تواند شادی و خوشحالی مردم را به خوبی بیان و جو شادمانه‌ای را فراهم آورد. رقص شیر در استان «گوانگدونگ» بسیار معروف است. شیرهایی که برای رقص شیر از آنها استفاده می‌شوند، ظاهری بسیار نیرومند و تنی قوی داشته و حرکات شدید و رفتار متغیری دارند و مردم به آنها «شیر بیدار» می‌گویند. | ||
مردم چین برای شیر به عنوان یک توتِم، احترام زیادی قائل هستند و افسانه‌های زیادی بین مردم پیرامون شیر رواج دارد؛ به نظر مردم، پس از اژدها، شیر در جایگاه دوم قرار دارد. از این رو، رقص شیر بسیار سحر آمیز است. مردم معتقدند که شیر حیوانی مبارک و خوش یمن است و رقص شیر می‌تواند برای مردم خوش‌شانسی به ارمغان آورد. بنابراین، مردم چین در روزهای جشن و شادی، با اجرای مراسم رقص شیر برای خود و دیگران آرزوی خوشبختی می‌کنند. این مراسم سنتی، از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و از فرم یک فعالیت تفریحی و سنتی مردمان قدیم، به نوعی ورزش برای سلامتی جسم توسعه پیدا کرده است. صحنه‌های پرشور رقص اژدها و شیر در فیلم‌های چینی نیز بسیار متداول است. | مردم [[چین]] برای شیر به عنوان یک توتِم، احترام زیادی قائل هستند و افسانه‌های زیادی بین مردم پیرامون شیر رواج دارد؛ به نظر مردم، پس از اژدها، شیر در جایگاه دوم قرار دارد. از این رو، رقص شیر بسیار سحر آمیز است. مردم معتقدند که شیر حیوانی مبارک و خوش یمن است و رقص شیر می‌تواند برای مردم خوش‌شانسی به ارمغان آورد. بنابراین، مردم چین در روزهای جشن و شادی، با اجرای مراسم رقص شیر برای خود و دیگران آرزوی خوشبختی می‌کنند. این مراسم سنتی، از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و از فرم یک فعالیت تفریحی و سنتی مردمان قدیم، به نوعی ورزش برای سلامتی جسم توسعه پیدا کرده است. صحنه‌های پرشور رقص اژدها و شیر در فیلم‌های چینی نیز بسیار متداول است. | ||
=== مراسم و آداب و رسوم | === [[مراسم و آداب و رسوم جشن عید بهاره در چین|مراسم و آداب و رسوم جشن عید بهاره]] === | ||
براساس تقویم کشاورزی، روز اول سال نو، آغاز مراسم عید بهاره‌ی چین است. در میان اعیاد سنتی، این عید از بقیه مهمتر و پرچنب و جوش‌تر است. از آنجا که زمان فرارسیدن سال نو به تقویم کشاورزی، اواخر زمستان و اوایل بهار است، مردم این عید را عید بهاره نامیده‌اند. | [[پرونده:Chinese-Spring.jpg|بندانگشتی|عید بهاره در چین]] | ||
براساس تقویم کشاورزی، روز اول سال نو، آغاز مراسم [[جشن عید بهاره|عید بهاره‌ی]] [[چین]] است. در میان اعیاد سنتی، این عید از بقیه مهمتر و پرچنب و جوش‌تر است. از آنجا که زمان فرارسیدن سال نو به تقویم کشاورزی، اواخر زمستان و اوایل بهار است، مردم این عید را عید بهاره نامیده‌اند. | |||
مردم چین آداب و رسوم زیادی برای عید بهاره دارند. از روز بیست و سوم «لایوه» (ماه دوازدهم تقویم کشاورزی)، مردم برای سال جدید آماده می‌شوند. در این مدت آنها با گردگیری منازل، خرید برای سال نو، نصب گل‌های کاغذی، چسباندن برچسب‌های سال نو، نوشتن شعرهای دو مصرعی مخصوص عید بهاره، تهیه‌ی کیک سال نو و انواع غذاهای متنوع سنتی، برای استقبال از سال جدید و خداحافظی با سال کهنه آماده می‌شوند. | مردم [[چین]] آداب و رسوم زیادی برای [[جشن عید بهاره|عید بهاره]] دارند. از روز بیست و سوم «لایوه» (ماه دوازدهم تقویم کشاورزی)، مردم برای سال جدید آماده می‌شوند. در این مدت آنها با گردگیری منازل، خرید برای سال نو، نصب گل‌های کاغذی، چسباندن برچسب‌های سال نو، نوشتن شعرهای دو مصرعی مخصوص عید بهاره، تهیه‌ی کیک سال نو و انواع غذاهای متنوع سنتی، برای استقبال از سال جدید و خداحافظی با سال کهنه آماده می‌شوند. | ||
شب پیش از عید را شب «چوشی» می‌گویند. در شب «چوشی» همهی اعضای خانواده به یکدیگر پیوسته و دور هم می‌نشینند و غذای شب سال نو را با هم | شب پیش از عید را شب «چوشی» می‌گویند. در شب «چوشی» همهی اعضای خانواده به یکدیگر پیوسته و دور هم می‌نشینند و غذای شب سال نو را با هم می‌خورند (دور هم بودن در نخستین شب از سال برای چینی‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و آنها در هر کجا که باشند، تلاش می‌کنند در این شب در کنار سایر اعضای خانواده باشند.) مردم تمام شب را به شب‌نشینی و گفتگو می‌نشینند تا هوا روشن شود. در این شب وقتی عقربه‌های ساعت دوازده‌ی شب را نشان می‌دهد، زنگ تحویل سال به صدا در آمده و مردم «جیائو زه» تازه می‌خورند. در گذشته، فاصله‌ی زمانی یازده شب تا یک بامداد را دوره‌ی زمانی «زهشی» و ساعت دوازده شب را «زهجِنگ» می‌گفتند. «زهجنگ» شب «چوشی» زمان تحویل سال جدید با قدیم است. مردم در این ساعت «جیائوزِه» می‌خورند که به معنای «عوض کردن سال قدیم با جدید» است. | ||
بعد از سپری شدن شب «چوشی»، روز اول سال نو آغاز میشود. از روز اول، مردم برای عرض تبریک سال نو، به دیدار بزرگترها، خویشاوندان و دوستان می‌روند. تبریک سال نو از مهمترین سنت‌های عید بهاره است. در تبریک‌گویی سال نو، مردم برای هم آرزوی خوشبختی و سلامتی می‌کنند. | بعد از سپری شدن شب «چوشی»، روز اول سال نو آغاز میشود. از روز اول، مردم برای عرض تبریک سال نو، به دیدار بزرگترها، خویشاوندان و دوستان می‌روند. تبریک سال نو از مهمترین سنت‌های عید بهاره است. در تبریک‌گویی سال نو، مردم برای هم آرزوی خوشبختی و سلامتی می‌کنند. | ||
| خط ۱۳۹: | خط ۱۲۸: | ||
در روزهای مراسم جشن عید بهاره، در بسیاری از محل‌ها بازارچه‌های سنتی راه‌اندازی میشود. در بازارچه‌های سنتی، نمایش زیبای رقص اژدها و شیر، فروش انواع صنایع دستی و غذاهای محلی مناطق مختلف صورت میگیرد و بدین صورت، هزاران نفر از مردمی که برای گذران هرچه بهتر اوقات تعطیلات عید به دیدن بازارچه‌ها می‌روند. | در روزهای مراسم جشن عید بهاره، در بسیاری از محل‌ها بازارچه‌های سنتی راه‌اندازی میشود. در بازارچه‌های سنتی، نمایش زیبای رقص اژدها و شیر، فروش انواع صنایع دستی و غذاهای محلی مناطق مختلف صورت میگیرد و بدین صورت، هزاران نفر از مردمی که برای گذران هرچه بهتر اوقات تعطیلات عید به دیدن بازارچه‌ها می‌روند. | ||
اگرچه در سال‌های اخیر آداب و رسوم تغییرات زیادی داشته‌اند، ولی در دل مردم چین و چینی‌های سایر نقاط جهان، عید بهاره همیشه مهمترین عید است و ترقه بازی و خوردن «جیائوزه» دو ویژگی برجسته‌ی این عید به شمار می‌روند. | اگرچه در سال‌های اخیر آداب و رسوم تغییرات زیادی داشته‌اند، ولی در دل مردم [[چین]] و چینی‌های سایر نقاط جهان، [[جشن عید بهاره|عید بهاره]] همیشه مهمترین عید است و ترقه بازی و خوردن «جیائوزه» دو ویژگی برجسته‌ی این عید به شمار می‌روند. | ||
=== [[مراسم عید یوان شیائو|مراسم عید «یوان شیائو»]] === | === [[مراسم عید یوان شیائو|مراسم عید «یوان شیائو»]] === | ||
روز پانزدهم از ماه اول تقویم کشاورزی | [[پرونده:108d41f7f0d54df3ab62951e5b9e1c98.jpg|بندانگشتی|جشن شیائو]] | ||
روز پانزدهم از ماه اول تقویم کشاورزی [[چین]]، عید سنتی «یوانشیائو (Yuan Xiao)» است. ماه اول را همچنین ماه «یوان» نیز می‌گویند. شب پانزدهم این ماه، اولین شب کامل شدن ماه در سال جدید است. «شیائو» به معنای شب است، بنابراین، روز پانزدهم ماه اول را عید «یوانشیائو» می‌گویند. در این عید، مردم [[چین]] فانوس‌های سنتی قرمز رنگ را آویزان کرده و [[یوان شیائو، زون زی و کیک ماه سه غذای سنتی چینی|غذای «یوانشیائو»]] (نوعی شیرینی گِرد و کوچک که با آرد برنج چسبنده درست میشود) را می‌خورند. در زبان عامیانه می‌گویند، روز پانزدهم ماه اول، همه جا چراغانی است. لذا، عید «یوانشیائو» را عید فانوس نیز می‌گویند. | |||
رسم آویختن فانوس‌های قرمز در عید «یوانشیائو» از دوران سلسله‌ی «خَن» شروع شده و تا به امروز بیش از دو هزار سال از قدمت آن می‌گذرد. در روز عید «یوانشیائو»، همه جا فانوس آویزان است و شور و نشاط فراوانی دارد. به هنگام فرا رسیدن شب مردم دسته دسته برای تماشای فانوس‌های تزیینی می‌روند. | رسم آویختن فانوس‌های قرمز در عید «یوانشیائو» از دوران [[سلسله ی خن|سلسله‌ی «خَن»]] شروع شده و تا به امروز بیش از دو هزار سال از قدمت آن می‌گذرد. در روز عید «یوانشیائو»، همه جا فانوس آویزان است و شور و نشاط فراوانی دارد. به هنگام فرا رسیدن شب مردم دسته دسته برای تماشای فانوس‌های تزیینی می‌روند. | ||
فانوس‌های تزیینی در رنگ‌ها و شکل‌های متنوع و گوناگونی مانند فانوس‌های درباری، دیواری، آدمی (به شکل آدم)، گل، حیوان و اسباب بازی وجود دارد که در کنار هم دریایی از فانوس به نظر می‌رسند. روی برخی از فانوس‌های تزیینی معماهایی نوشته میشود تا مردم را برای پیدا کردن پاسخ آن به طرف خود جذب کند. معمولا در ساختن بهترین و جذابترین فانوس‌ها رقابت شدیدی نیان هنرمندان به وجود میآید و در پایان مراسم به ابتکار و خلاقیت سازندگان فانوس‌ها توسط بازدیدکنندگان امتیاز داده شده و به بهترین آنها جوایزی اهدا میشود. | فانوس‌های تزیینی در رنگ‌ها و شکل‌های متنوع و گوناگونی مانند فانوس‌های درباری، دیواری، آدمی (به شکل آدم)، گل، حیوان و اسباب بازی وجود دارد که در کنار هم دریایی از فانوس به نظر می‌رسند. روی برخی از فانوس‌های تزیینی معماهایی نوشته میشود تا مردم را برای پیدا کردن پاسخ آن به طرف خود جذب کند. معمولا در ساختن بهترین و جذابترین فانوس‌ها رقابت شدیدی نیان هنرمندان به وجود میآید و در پایان مراسم به ابتکار و خلاقیت سازندگان فانوس‌ها توسط بازدیدکنندگان امتیاز داده شده و به بهترین آنها جوایزی اهدا میشود. | ||
در عید «یوانشیائو»، خوردن غذای یوانشیائو از آداب و رسوم سنتی مردم چین است. این غذا در دوران | در عید «یوانشیائو»، خوردن غذای یوانشیائو از آداب و رسوم سنتی مردم [[چین]] است. این غذا در دوران [[سلسله های سونگ، لیائو، جین و شیای غربی|سلسله‌ی «سونگ»]] (960 ـ 1276) نیز وجود داشته است. [[یوان شیائو، زون زی و کیک ماه سه غذای سنتی چینی|یوانشیائو]] نوعی شیرینی گِرد و کوچک است که با آرد برنج چسبنده درست میشود. داخل آن را با شکر و انواع مغزها پر می‌کنند؛ یوانشیائو بعد از پخته شدن در آب، بسیار خوشمزه و شیرین است. از آن جا که این خوردنی در عید «یوانشیائو» خورده میشود، مردم نام آن را یوانشیائو گذاشته‌اند. مردم امیدوارند که همه چیز در این روز همراه با موفقیت باشد. | ||
=== [[مراسم عید «چینگمینگ»]] === | |||
[[پرونده:Gjj2009042826.jpg|بندانگشتی|مراسم عید «چینگمینگ»]] | |||
«چینگمینگ (Qingming)» یکی از شاخص‌های بهبود هوا و اعیاد قدیمی و سنتی [[چین]] است. عید «چینگمینگ» در ماه سوم از تقویم کشاورزی (حدود پنجم ماه میلادی آوریل) است. در این ایام، هوای آسمان صاف و لطیف و تمیز و بهاری است. لذا، آن روز را عید «چینگمینگ» می‌گویند. | |||
در عید «چینگمینگ» مردم به تفریح و گردش و زیارت قبور درگذشتگان و نیاکان خود می‌روند. مردم [[چین]] سنت احترام به بزرگترها را رعایت و برای رفتگان و خویشاوندان خود مراسم یادبود و احترام برگزار می‌کنند. لذا، در روز «چینگمینگ» همهی افراد خانواده برای زیارت قبور اموات به بیرون از شهر رفته و ضمن پاکسازی مقابر، علف‌های هرز را کنده وخاک جدید روی آن می‌ریزند و کنار قبرها عود می‌سوزانند و خوردنی و پول کاغذی مخصوص زرد رنگی روی آنها می‌گذارند که همهی آنها نشانه‌ی احترام به بزرگان می‌باشد. این مراسم را زیارت و یا غبارروبی از قبور می‌گویند. | |||
در عید «چینگمینگ» مردم به تفریح و گردش و زیارت قبور درگذشتگان و نیاکان خود می‌روند. مردم چین سنت احترام به بزرگترها را رعایت و برای رفتگان و خویشاوندان خود مراسم یادبود و احترام برگزار می‌کنند. لذا، در روز «چینگمینگ» همهی افراد خانواده برای زیارت قبور اموات به بیرون از شهر رفته و ضمن پاکسازی مقابر، علف‌های هرز را کنده وخاک جدید روی آن می‌ریزند و کنار قبرها عود می‌سوزانند و خوردنی و پول کاغذی مخصوص زرد رنگی روی آنها می‌گذارند که همهی آنها نشانه‌ی احترام به بزرگان می‌باشد. این مراسم را زیارت و یا غبارروبی از قبور می‌گویند. | |||
در ایام عید «چینگمینگ»، همه جا سرسبز و نو شده و گل‌ها و درختان بید اطراف رودخانه‌ها جوانه زده و در واقع بهترین زمان برای گردش و تفریح است. در گذشته مردم عادت داشتند در این روز در حومه‌ی شهر قدم بزنند که به آن «تاچینگ» می‌گفتند. آنها شاخه های کوچک درخت بید را به عنوان نماد این ایام روی سر خود می‌گذاشتند و معتقد بودند که این کار می‌تواند شیطان و بلایا را دور کند. | در ایام عید «چینگمینگ»، همه جا سرسبز و نو شده و گل‌ها و درختان بید اطراف رودخانه‌ها جوانه زده و در واقع بهترین زمان برای گردش و تفریح است. در گذشته مردم عادت داشتند در این روز در حومه‌ی شهر قدم بزنند که به آن «تاچینگ» می‌گفتند. آنها شاخه های کوچک درخت بید را به عنوان نماد این ایام روی سر خود می‌گذاشتند و معتقد بودند که این کار می‌تواند شیطان و بلایا را دور کند. | ||
| خط ۱۵۹: | خط ۱۴۹: | ||
در حال حاضر، روش تدفین بسیار تغییر کرده است. از وقتی که جسد اموات را می‌سوزانند، دفن در خاک ممنوع شده و به همین جهت قبور موجود در دشت‌های سرسبز خیلی کم شده است. ولی در عید «چینگ مینگ»، زیارت قبور اجداد و گردش در اطراف شهر از آداب سنتی است که هر سال در این روز، مردم به روش‌های مختلف اجداد خود را یاد می‌کنند و در اطراف شهر، هوای تازه استنشاق کرده و به تماشای آسمان آبی، در ختان سبز و گل‌ها می‌نشینند. | در حال حاضر، روش تدفین بسیار تغییر کرده است. از وقتی که جسد اموات را می‌سوزانند، دفن در خاک ممنوع شده و به همین جهت قبور موجود در دشت‌های سرسبز خیلی کم شده است. ولی در عید «چینگ مینگ»، زیارت قبور اجداد و گردش در اطراف شهر از آداب سنتی است که هر سال در این روز، مردم به روش‌های مختلف اجداد خود را یاد می‌کنند و در اطراف شهر، هوای تازه استنشاق کرده و به تماشای آسمان آبی، در ختان سبز و گل‌ها می‌نشینند. | ||
=== شاخص‌های آب و هوایی تقویم چینی (نظام رده بندی فصلی بیست و چهارگانه) === | === [[شاخص‌های آب و هوایی تقویم چینی (نظام رده بندی فصلی بیست و چهارگانه)]] === | ||
براساس تقویم کشاورزی | [[پرونده:5JCyhQz.png|بندانگشتی|شاخص هوایی 24 گانه]] | ||
براساس تقویم کشاورزی [http://wiki.icro.ir/%DA%86%DB%8C%D9%86 چین]، در هر ماه دو شاخص هوایی وجود دارد که در طول سال تعداد آنها در مجموع به بیست و چهار شاخص می‌رسد. این شاخص‌های هوایی منحصرا مختص تقویم کشاورزی [http://wiki.icro.ir/%DA%86%DB%8C%D9%86 چین] است. مردمان قدیمی [http://wiki.icro.ir/%DA%86%DB%8C%D9%86 چین]، در انجام فعالیت‌های کشاورزی خود، به تدریج متوجه شدند که کره‌ی زمین در طول 355 یا 354 روز به اضافه‌ی 6 ساعت، یک دور به دور خورشید می‌چرخد. آنها نام این مدت ثابت و تغییرناپذیر را «یک سال» گذاشتند؛ آنها همچنین، برای نشان دادن تغییرات فصلی و آب و هوایی، بر اساس ارتباط متقابل کره‌ی زمین و خورشید، تعداد روزهای یک سال را به بیست و چهار قسمت تقسیم کردند. براین اساس، هر پانزده روز یک شاخص و هر ماه دو شاخص هوایی دارد. زمان وقوع بیست و چهار شاخص هوایی در گاه‌شمار چینی تا حدودی ثابت است. این شاخص‌ها، در شش ماه نخست سال، در پیش و بعد از روز ششم و بیست و یکم هر ماه و در شش ماه دوم، قبل و بعد از روز هشتم و بیست و سوم هر ماه است. | |||
اسامی و مفاهیم بیست و چهار شاخص هوایی عبارتند از: | اسامی و مفاهیم بیست و چهار شاخص هوایی عبارتند از: | ||
| خط ۱۶۸: | خط ۱۵۹: | ||
«چونفِن» و «چیوفِن» دو روزی هستند که در سال، طول شب و روز با هم برابر است. | «چونفِن» و «چیوفِن» دو روزی هستند که در سال، طول شب و روز با هم برابر است. | ||
«شیاجی» (Xia zhi) طولانی‌ترین روز و کوتاه‌ترین شب سال است. | |||
«دونگجی» کوتاه‌ترین روز و طولانی‌ترین شب سال است. | «دونگجی» کوتاه‌ترین روز و طولانی‌ترین شب سال است. | ||
| خط ۱۷۴: | خط ۱۶۵: | ||
«یوشویی» (Yu shui) به معنای شروع باران است. | «یوشویی» (Yu shui) به معنای شروع باران است. | ||
«جینگجی» (Jing zhi) نشان دهنده‌ی این | «جینگجی» (Jing zhi) نشان دهنده‌ی این است که بعد از صدای رعد و برق (در فصل بهار)، حشرات از خواب زمستانی بیدار می‌شوند. | ||
«چینگمینگ» بیانگر این است که پس از فرارسیدن فصل بهار، هوای صاف و تمیز بهاری، جایگزین چهره‌ی خشک و زرد زمستان شده است. | «چینگمینگ» بیانگر این است که پس از فرارسیدن فصل بهار، هوای صاف و تمیز بهاری، جایگزین چهره‌ی خشک و زرد زمستان شده است. | ||
| خط ۱۸۰: | خط ۱۷۱: | ||
«گویو» نشانگر آغاز فصل ازدیاد بارش باران است که برای محصولات کشاورزی بسیار مفید است. | «گویو» نشانگر آغاز فصل ازدیاد بارش باران است که برای محصولات کشاورزی بسیار مفید است. | ||
«شیائومَن» نشان دهنده‌ی این | «شیائومَن» نشان دهنده‌ی این است که دانه‌های پربار محصولات کشاورزی در فصل تابستان قابل برداشت هستند. | ||
«مانگجونگ» به مردم خبر می‌دهد که گندم‌ها رسیده‌اند. | «مانگجونگ» به مردم خبر می‌دهد که گندم‌ها رسیده‌اند. | ||
| خط ۱۸۶: | خط ۱۷۷: | ||
«شیائوشو» و «داشو» بیانگر درجه‌ی حرارت هواست، «داشو» گرمترین روز سال است. | «شیائوشو» و «داشو» بیانگر درجه‌ی حرارت هواست، «داشو» گرمترین روز سال است. | ||
«چوشو» نشان دهنده‌ی این | «چوشو» نشان دهنده‌ی این است که هوای گرم و داغ تابستان رو به پایان است. | ||
«بَیلو» به مردم خبر می‌دهد که شبنم زدن شروع شده و هوا سرد میشود. | «بَیلو» به مردم خبر می‌دهد که شبنم زدن شروع شده و هوا سرد میشود. | ||
| خط ۱۹۶: | خط ۱۸۷: | ||
«شیائو شوه» (Xiao xue) و «دا شوه» بیانگر فرا رسیدن زمان بارش برف و تفاوت میزان برف است. | «شیائو شوه» (Xiao xue) و «دا شوه» بیانگر فرا رسیدن زمان بارش برف و تفاوت میزان برف است. | ||
«شیائو خَن» و «دَ خَن» نشانگر | «شیائو خَن» و «دَ خَن» نشانگر درجه ی سردی هوای زمستان است. «دَخَن» سردترین روز سال است. | ||
این بیست و چهار شاخص هوایی در تولید محصولات کشاورزی [http://wiki.icro.ir/%DA%86%DB%8C%D9%86 چین] نقش مهمی دارند. مردم برای به یاد سپردن آسان این شاخص‌ها، آنها را به صورت شعر «آواز بیست و چهار شاخص هوایی» تنظیم کرده اند.<ref>China Encyclopedia (2008), 521- 523</ref> <ref>سابقی، علی محمد (1392). جامع فرهنگ و ملل چین. تهران: انتشارات الهدی، جلد سوم، ص916-942.</ref> | |||
== نیز نگاه کنید به == | |||
* [[چین]] | |||
* [[فرهنگ عمومی در چین]] | |||
== کتابشناختی == | == کتابشناختی == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۴:۲۹
زندگی مردم چین بسیار متنوع و دارای آداب و رسوم جالب و فراونی هستند. مراسم ازدواج یکی از جالب‌ترین رسوم آنها است. سبک ازدواج چینی‌ها با شیوه‌ی ازدواج غربی متفاوت است. اغلب مردمان غرب، هنگام ازدواج به کلیسا می‌روند، درحالیکه مردم چین به جای رفتن به اماکن مذهبی، به برپایی ضیافت می‌پردازند؛ غربی‌ها برای نزول برکت به درگاه خدا دعا می‌کنند، ولی مردم چین در این مراسم به آسمان، زمین، پدر و مادر ادای احترام می‌کنند؛ در کشورهای غربی عروس‌ها لباس سفید می‌پوشند درحالیکه در چین عروس و داماد عمدتا در مناطق روستایی لباس قرمز می‌پوشند، چرا که رنگ قرمز در چین سمبل شادی و میمنت است. با در نظر گرفتن مراسم ازدواج، مشخص میشود که مردم چین آداب و رسومی متفاوت با دیگر کشورها دارند. در حقیقت نه تنها مراسم ازدواج در چین، بلکه آداب و رسوم دیگری همچون مراسم یک ماهگی نوزاد، عید بهاره، دوازده حیوان نمادین و غیره، هر کدام فرهنگ خاص خود را داشته و هر یک از آنها، شور و اشتیاق و امید و آرمان‌های مردم برای داشتن یک زندگی خوشبخت و سعادتمند را بیان می‌کنند.
سنت انتخاب نام و نام خانوادگی مردم چین
نام‌های خانوادگی چینی‌ها در عصر مادرسالاری پدید آمد. در آن زمان طوایف و قبایل حول محور مادران شکل می‌گرفت و برای تمایز خانواده‌ها، از نام خانوادگی برای نامیدن هر خانواده استفاده می‌کردند. منشاء انتخاب نام‌های خانوادگی به قرار زیر است:
1ـ در جوامع مادر سالار، نام مادر به عنوان نام خانوادگی انتخاب می‌شد.
2ـ در دوران باستان، نام حیواناتی که مردم آن را پرستش می‌کردند به عنوان نام خانوادگی استفاده می‌شد. مانند اسب، گاو، گوسفند، اژدها و غیره.
3ـ نام‌های خانوادگی، براساس نظام فئودالی و ارباب و رعیتی انتخاب می‌شد. مانند: «جائو»، «وو»، «سونگ»، «چینگ» و غیره.
4ـ نام‌های خانوادگی، بر اساس شغل نیاکان تعیین می‌شد. مانند«سیما» که شغل نگهداری از اسب بود و «سیتو» که مسئول اداره‌ی سربازی و زمین بود و پس از مدتی به عنوان نام خانوادگی نسل‌های بعدی برگزیده می‌شد.
5ـ سمت یا لقب نیاکان به عنوان نام خانوادگی انتخاب می‌شد.
6ـ نام‌های خانوادگی، بر اساس محل سکونت یا مناظر طبیعی برگزیده می‌شدند.
7ـ پیشه یا حرفه به عنوان نام خانوادگی پذیرفته می‌شد. برای نمونه، کسی که حرفه‌ی او ساخت ظروف سفالی بود نام خانوادگی «تائو» را انتخاب می‌کرد.
8ـ نام نیاکان افسانه‌ای به عنوان نام خانوادگی برگزیده می‌شد. از قبیل «خوانگدی» که نام نیای چینی‌های «شوان یوان» بوده که در زمان‌های بعد «شوان یوان» به عنوان نام خانوادگی برگزیده شد.
به طور کلی، نام‌های خانوادگی چینی‌ها، دارای یک، یا دو و گاهی هم تعداد بیشتری کاراکتر تشکیل شده است. تا به امروز، آمار دقیقی مبنی بر اینکه درتاریخ چین چند نام خانوادگی بوده است وجود ندارد. در چین امروز، حدود 3500 نام خانوادگی وجود دارد که از این میان، حدود صد مورد از آنها بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ بیشترین نام‌های خانوادگی مورد استفاده عبارتند از: «لی»، «وانگ» و «جانگ».
گزینش اسامی مردم چین نیز دارای سنت و ویژگی‌های خاصی است. در چین ابتدا نام خانوادگی و سپس نام میآید. اسامی اعضای یک خانواده بر اساس ارشدیت تعیین میشود و در اسامی هم ردیفان خویشاوند، اغلب یک کاراکتر یکسان وجود دارد. در چین باستان(←تاریخ دوران باستان چین)، نام‌گذاری‌ها بسیار پیچیده‌تر از دوران کنونی بوده و شخصیت‌های فرهنگی و مقامات، افزون بر نام و نام خانوادگی، یک نام مستعار و لقب نیز داشته‌اند؛ مانند ادیب و شاعر معروف سلسله‌ی سونگ «سوشی» که نام خانوادگی‌اش «سو» و نام او «شی» و نام مستعارش «زی جَن» و لقبش «دونگ پُو» بود. شاعر معروف سلسله‌ی تانگ «لیبَی» چون در دوران کودکی در روستای «چینگ لیان» در استان «سی چوان» زندگی می‌کرده، لقب «چینگ لیان جوشی» (به معنای راهب بودائی غیر روحانی چینگ لیان) را برای خود انتخاب کرده است.
بیشتر نام‌های چینی دارای معانی مشخصی است و بیانگر خواسته‌ها و آرزوی چینی‌هاست. برخی از نام‌ها دربرگیرنده‌ی زمان و مکان تولد و یا پدیده‌های طبیعی هستند. مانند «جینگ» (به معنی شهر پکن)، «چِن» (به معنای سپیده دم)، «دونگ» (زمستان)، «شوه» (برف) و غیره. برخی از نام‌ها دارای مفاهیم فضایل اخلاقی هستند، مانند «جونگ» (وفاداری)، «ای» (عدالت)، «لی» (نزاکت) و «شین» ( اعتقاد). برخی از نام‌ها بیانگر مفاهیمی همچون سلامتی، عمر طولانی و سعادت هستند. مانند «جیان» (سلامت جسمی)، «شُو» (عمر طولانی)، «سونگ» (کاج به معنی عمر طولانی) و«فو» (سعادت). اسامی مردان هم با زنان متفاوت است. اسامی مردان معمولا دارای معانی قدرت و شجاعت است، مانند «خو» (ببر)، «لُونگ» (اژدها)، «شیونگ» (عظمت)، «وی» (بزرگی)، «گانگ» (صلابت)، «چیانگ» ( قدرت) و غیره. اغلب نام‌های زنان دربرگیرنده‌ی معانی‌ای همچون لطافت و زیبایی است، مثل «فِنگ» (سیمرغ)، «خوا» (گل)، «یو» (یشم)، «تسَی» (رنگارنگ)، «جوان» (مطبوع)، «جینگ» (آرام) و غیره[۱].
امروزه، انتخاب نام برای مردم چین دیگر مانند قدیم با وسواس همراه نیست. اکثر نام‌ها از یک اسم کوچک و یک اسم بزرگ تشکیل شده‌اند؛ همچنین، نام‌ها همانند گذشته بر اساس ارشدیت تنظیم نمی‌شوند. به هر حال، بسیاری از چینی‌ها امیدوارند بتوانند برای نوزادان یک نام زیبا، با مفهوم و در عین حال، متفاوت انتخاب کنند.
دوازده حیوان نمادین
مردم چین یک رسم سنتی دارند ، وقتی بچه‌ای به دنیا میآید، از یک حیوان به عنوان نماد برای او استفاده می‌کنند. این سنت را «شو شیانگ» یا «شِنگ شیائو» می‌گویند و از روش سنتی خاصی برای احتساب سن و شمارش سال‌ها استفاده میشود.
مردم چین باستان(←تاریخ دوران باستان چین) برای شمارش سال‌ها، از عنوان امپراطور وقت و روش «گَنجی» استفاده می‌کردند. روش محاسبه‌ی سال «گَنجی» به سال 841 پیش از میلاد بر می‌گردد که تا به امروز مورد استفاده است. «گَنجی» از «گَن» و «جی» تشکیل شده است. «گَن» به معنی «ساقه‌ی آسمان» از ده کاراکتر چینی تشکیل میشود که عبارتند از: «جیا، ای، بینگ، دینگ، وو، جی، گِنگ، شین، رِن و گویی». واژه‌ی «جی» به معنی «شاخه‌ی زمین» است و از دوازده کاراکتر تشکیل شده که عبارتند از: «زه، چُو، یین، ماو، چِن، سی، وو، وی، شِن، یُو، شو و خَی». اگر ده کاراکتر ساقه‌ی آسمانی را با دوازده شاخه‌ی زمینی به ترتیب متناسب کنیم، شصت ردیف ترکیبی به دست میآید، مانند: «جیا زه»، «ایچُو»، «بینگ ما» و.... این شصت ردیف چرخشی هستند و هر شصت سال را یک «جیازه» می‌گویند. برای نمونه، سال 2001 میلادی، مطابق با سال «شینسی» و سال 2002 میلادی، مطابق با سال «رِن وو» به تقویم کشاورزی چین است؛ پس از شصت سال، دوباره سال 2061، با سا ل«شینسی» و سال 2062، با «رن وو» مطابقت می‌کند. از زمان سلسله‌ی «خَن» شرقی (25 ـ220 م)، مردم چین شروع به استفاده از دوازده حیوان برای تطبیق با دوازده شاخه‌ی زمینی کردند که این دوازده حیوان عبارتند از «موش، گاو، ببر، خرگوش، اژدها، مار، اسب، گوسفند، میمون، خروس، سگ و خوک». این دوازده حیوان دوازده «شِنگشیائو (Shengxiao)» یا دوازده «شوشیانگ (Shuxiang)» نام دارند. دوازده شاخه‌ی زمینی با دوازده حیوان به این شکل تطبیق می‌کنند: «زه ـ موش»، «چُو ـگاو»، «یین ـ ببر»، «ماو ـ خرگوش»، «چِن ـ اژدها»، «سی ـ مار»، «وو ـ اسب»، «وی ـ گوسفند»، «شِن ـ میمون»، «یو ـ خروس»، «شو ـ سگ»، «هَی ـ خوک»؛ یعنی سال «زه» سال موش است، سال «چُو» سال گاو و سال «یین» سال ببر است... از این رو، هر کس که به دنیا می‌آمد یک حیوان به عنوان سمبل سال تولد او محسوب می‌شد. لذا، کسی که در سال «زه» به دنیا میآید، به موش تعلق دارد و اگر در سال «چُو» به دنیا بیاید، به گاو تعلق دارد و اگر در سال «یین» به دنیا بیاید، به ببر تعلق میگیرد. (idb: 31-35)
امروزه، مردم چین برای شمارش سال‌ها و محاسبه‌ی سن افراد، از تقویم میلادی و «شوشیانگ» (سال حیوان) استفاده می‌کنند و از روی حیوانِ سال تولد هر کس میتوان سن و سال تولد او را محاسبه کرد.[۲]
مراسم جشن یک ماهگی و یک سالگی (جوا جُو) نوزاد
در چین، وقتی نوزادی به یک ماهگی کامل می‌رسد، پدر و مادر جشن «شراب یک ماهگی» و هنگامی که به یک سالگی برسد جشن «جواجُو» را برای او برگزار می‌کنند. این دو مراسم که به رسم یادبود برگزار میشود، مراحل مهمی در روند رشد کودک به شمار میآید.
والدین، درست یک ماه پس از تولد نوزادشان، اقوام و خویشاوندان خود را به منزل دعوت کرده و جشنی برای یک ماهه شدن نوزاد خود برگزار می‌کنند. طبق سنت چینی‌ها، در این روز باید جشن و شادی در خانه برقرار باشد و جشن یک ماهگی نوزاد باید هر چه پرشورتر برگزار شود. ولی در سال‌های اخیر، جشن یک ماهگی نوزاد بین مردم به خصوص بین زوج‌های جوان، بسیار کم برگزار میشود، ولی در عین حال، یک ماهگی نوزاد برای هر خانواده، روزی بسیار شاد و به یاد ماندنی است.
جشن «جواجُو» نیز وقتی نوزاد به یک سالگی رسید، برای او برگزار میشود. این مراسم در اسناد تاریخی به دست آمده از سلسله‌ی «چی» شمالی ثبت شده است. در روز جشن «جواجو»، قبل از خوردن رشتهی تولد برای نهار، وسایلی از قبیل کتاب مقدس، قلم، مرکب، کاغذ، سنگ مرکب، چرتکه، پول، دفتر حساب و کتاب، جواهرات، گل، لوازم آرایش، خوراکی، اسباب بازی و غیره روی میز می‌گذارند. اگر بچه دختر باشد، بیل، ملاقه (یا وسایل آشپز خانه)، قیچی، خطکش( یا وسایل دوزندگی)، نخ‌های سوزن دوزی و وسایل گلدوزی را به آن اضافه کرده و سپس کودک را در وسط میز نشانده و او را آزاد می‌گذارند. پدر و مادر و سایر افراد، هیچ راهنمایی و یا کمکی به بچه نمی‌کنند و او به اختیار خود چیزی را از اطراف خود بر می‌دارد؛ بر اساس اولین و دومین وسیله‌ای که کودک بر می‌دارد، میتوان علاقه‌ی بالقوه‌ی احتمالی و شغل آیندهی او را پیش‌بینی کرد.
آیین‌ها و سنت‌های مراسم جشن ازدواج در چین
در زندگی هر فرد، ازدواج یک اقدام مهمی است. جشن سنتی ازدواج در چین، ساده، پرشور و نشاط، رسمی و شاد بوده و ویژگی‌های منحصر به فردی دارد. اگرچه امروزه، به ویژه در شهرها، مراسم ازدواج سنتی کمتر به چشم می‌خورد.
مراحل مختلف مراسم سنتی ازدواج
در چین قدیم، مراسم ازدواج به شش مرحله تقسیم می‌شد. این مراحل عبارت بودند از: انتخاب عروس که عموما توسط والدین (گاهی نیز توسط افراد واسطه و یا دلال‌هایی که در این زمینه تخصص داشتند) و بدون دخالت عروس و داماد صورت می‌گرفت؛ ارسال هدایای اولیه از سوی خانوادهی داماد برای خانوادهی عروس که در واقع به معنای توافق دو خانواده برای انجام این وصلت و پیشنهاد ازدواج بود؛ سپس تعیین یک روز خجسته و میمون برای برگزاری مراسم نامزدی؛ در مرحله‌ی بعد خانوادهی داماد وسایل مورد نیاز زندگی عروس و مراسم عروسی را تهیه و تحویل خانوادهی عروس می‌داد؛ سپس تاریخ عروسی براساس طالع خجسته تعیین؛ و آخرین مرحله برگزاری مراسم ازدواج بود.
برخی از آداب و رسوم سنتی ازدواج
مراسم ازدواج با برخی آداب و رسوم سنتی همراه است. برای نمونه ،عروس هنگامی که خانوادهی خود را ترک می‌کرد، باید گریه کند تا نشان دهد نمی‌خواهد خانواده‌اش را ترک کند.
کجاوه‌ی عروس، از لوازم اصلی مراسم ازدواج سنتی در چین است. در مراسم ازدواج، عروس را سوار بر کجاوه از منزل پدری به خانه‌ی داماد می‌برند. کجاوه‌ی عروس اغلب توسط چهار و یا هشت نفر حمل میشود. هم چنین، کجاوه‌ی اژدها و کجاوه‌ی سیمرغ هم وجود دارد. علاوه بر حمل‌کنندگان، افراد دیگری همچون ناقوس‌زن، بادبزن، و چتردار، کجاوه‌ی عروس را همراهی می‌کنند. گروه حمل‌کننده‌ی کجاوه، بین ده تا ده‌ها نفر متغیر بوده و بسیار تماشایی است.
در مراسم ازدواج سنتی چین، سر و روی عروس را با یک روسری قرمز می‌پوشاند و در حالیکه یک یا چند دختر او را همراهی می‌کنند، داماد با پارچه‌ی ابریشمی قرمز رنگی که در دست دارد، عروس را به داخل کجاوه می‌برد. در مسیر خانه‌ی داماد، تکان دادن کجاوه از برنامه‌های شاد مراسم ازدواج است و حمل‌کنندگان کجاوه، آن را به چپ و راست حرکت می‌دهند تا عروس نتواند درون کجاوه راحت بنشیند. گاهی اوقات به خاطر تکان‌های شدید کجاوه، داماد به نیابت از عروس از حمل‌کنندگان تقاضا می‌کند تا کجاوه را تکان ندهند و حمل‌کنندگان شروع به خنده و شادی می‌کنند. تمام این حرکات در حقیقت برای ایجاد یک فضای شاد و مفرح صورت میگیرد.
مهمترین بخش از مراسم ازدواج سنتی در چین، مراسم ادای احترام است. عروس و داماد، ابتدا در مقابل «میز احترام به آسمان و زمین» قرار می‌گیرند؛ روی این میز یک پیمانه وجود دارد که پر از غلات است و در چهار طرف آن جمله‌ی «یشم و طلا پیمانه را پر کرده است» نوشته شده است و دهانه‌ی پیمانه را با کاغذ قرمز رنگی می‌بندند و در چهار سوی داخل پیمانه سکه‌های پول گذاشته میشود که پس از ادای احترام توسط عروس و داماد به آسمان و زمین، شرکت‌کنندگان در مراسم این پول‌ها را برای تبرک می‌گیرند. در وسط پیمانه یک شاخه درخت سرو قرار دارد که از شاخه‌های آن سکه‌هایی آویزان میشود که آن را درخت پولزا می‌گویند. در کنار پیمانه، ترازو، آینه، ماکو، چراغ یا شمع می‌گذارند. داماد در سمت راست و عروس در سمت چپ و هر دو در مقابل میز می‌ایستند و مجری با صدای بلند می‌گوید:
«اول به آسمان و زمین احترام بگذارید، دوم به پدر و مادر خود ادای احترام کنید، سوم هر دو به یکدیگر احترام کنید.»
بین مردم این اعتقاد وجود دارد که زن و مرد، تنها پس از ادای احترام به زمین و آسمان به طور رسمی زن و شوهر می‌شوند. از این رو، مردم به این مراسم اهمیت زیادی می‌دهند. در بین آداب و رسوم مردمی، رسم دیگری هست مبنی بر اینکه اگر داماد به هر علتی نتواند در مراسم ادای احترام حاضر شود، خواهر او با بغل کردن یک خروس، به جای داماد با عروس مراسم ادای احترام را برگراز می‌کند.
بعد از مراسم کجاوه سواری و ادای احترام به آسمان و زمین، نوبت به مراسم شلوغ کردن در حجله‌ی عروس می‌رسد. وقتی عروس و داماد به حجله می‌روند، خویشاوندان و دوستان آنها در حجله جمع شده و با عروس و داماد شوخی می‌کنند. گاهی اوقات حتی شوخی‌های بیش از اندازه هم می‌کنند، ولی عروس و داماد هرگز ناراحت نمی‌شوند و باید راه حلی برای رهایی از شوخی‌های دوستان پیدا کنند. به همین خاطر، حجله‌ی عروس و داماد بسیار شاد و پرشور و حال میشود[۳].
آداب و رسوم فوق تنها مربوط به نژاد خَن است که اکثریت جمعیت چین را تشکیل می‌دهند. سایر اقوام و نژادهای موجود در این کشور (55 اقلیت قومی) نیز هرکدام آداب و رسوم و سنت‌های خاص خود را دارند که پرداختن به آنها کتاب مستقلی را می‌طلبد.
تحول در سنت‌های مراسم ازدواج
پس از سقوط سیستم امپراتوری در سال 1911، تغییر و تحولات گسترده‌ای در آداب و رسوم ازدواج سنتی مردم چین به وجود آمد. برای نمونه، ازدواج اجباری و از پیش تعیین شده جای خود را به مشارکت هرچه بیشتر دختر و پسر و یا عروس و داماد آینده در انتخاب همسر داد. نوع هدایایی که خانوادهی داماد به خانوادهی عروس پیشکش می‌کرد، فرق نمود. برخی از آداب و رسوم نا‌مناسب گذشته مانند حق نداشتن دیدن عروس پیش از مراسم عروسی از سوی پسر و... از میان رفت.
با روی کار آمدن رژیم کمونیستی در این کشور در سال 1949، آداب و رسوم ازدواج شاهد تغییرات بیشتری شد. نوع و میزان هزینه‌های مراسم ازدواج با گذشته تفاوت یافت. برای نمونه، در سال‌های اولیه‌ی پس از سال 1949 میلادی و تأسیس جمهوری خلق چین، جوانان تحت تعالیم ایدئولوژی کمونیستی و رهنمودهای مائو، عادات و رسوم قدیمی ازدواج را کنار گذاشته و مراسم عروسی را بسیار ساده برگزار می‌کردند. معمولا عروس و داماد فقط به ثبت رسمی ازدواج بسنده کرده و مراسم دیگری (خارج از میهمانان خیلی نزدیک دو طرف) برگزار نمی‌شد. این روند تا اواخر دوران انقلاب فرهنگی (1966 تا1976) ادامه داشت.
در سال‌های پایانی دهه‌ی 1970، مراسم عروسی چینی‌ها با سال‌های دهه‌ی 50 متفاوت شد. چون زندگی مردم نسبت به گذشته بهتر شده و مراسم عروسی متنوع شد. داماد با دوچرخه و یا تراکتور عروس را به خانه می‌آورد. بعضی‌ها حتی از خودرو ساخت چین برای بردن عروس استفاده می‌کردند. هدایای مهمانان به عروس و داماد نیز شامل حوله‌ی دستی، تشک و روبالشی بود. هزینه‌های عروسی را نیز پذیرایی از میهمانان و تهیه‌ی وسایل ابتدایی زندگی بود. در این دهه، برخلاف گذشته که 80 درصد ازدواج‌ها با تصمیم پدر و مادرها و یا واسطه‌ها صورت می‌گرفت، به 66 درصد تصمیم‌گیری توسط خود عروس و داماد تغییر یافت. متوسط هزینه‌ی یک عروسی در این ایام حدود یک هزار یوان بود[۴]. در این دوران آرزوی عروس و دامادها داشتن ساعت، دوچرخه و چرخ خیاطی بود.
پس از اجرای اصلاحات در سال 1978، و در دهه‌ی 1980، آداب و رسوم مراسم عروسی در چین باز هم تغییر بسیار پیدا کرد. در دهه‌های 1980 و 1990، با بهبود هرچه بیشتر وضعیت معیشتی مردم و تحت تأثیر فرهنگ غرب، هزینه‌های عروسی نسبت به دهه‌های پیش از 1970، بیش از چهل برابر افزایش یافت. خرید طلا و جواهر، هدایای گران‌قیمت، عکس‌برداری و فیلم‌برداری از مراسم، از تحولات هزینه‌های ازدواج در این دهه‌ها به شمار می‌رود. آرزوی زوج‌ها در این دهه‌ها به داشتن تلویزیون، یخچال، و ماشین لباسشویی تغییر یافت. با آغاز قرن جدید هزینه‌ها باز هم بالاتر رفت و آرزوی داشتن اتومبیل، کامپیوتر، کولر، و... بر لیست خواسته‌ها اضافه شد. برگزاری مراسم در کلیساها، اماکن تاریخی، زیر آب، روی بالون و در آسمان، رفتن به ماه عسل در داخل و خارج، از تغییرات پس از سال 2000 میلادی در زمینه‌ی ازدواج است. با رشد اقتصادی چین و بالا رفتن درآمد مردم، هزینه‌ها نیز روز به روز بالاتر رفته و تنوع بیشتری می‌یابد. در برخی از عروسی‌ها هزینه‌ی مراسم بالغ بر میلیون‌ها یوان شده و شرکت‌های خدماتی متعددی برای برگزاری این چنین عروسی‌ها به وجود آمده که خود آنها هم بر این روند دامن می‌زنند. اما در سال‌های اخیر، باتوجه به بالا رفتن هزینه‌ها و مشکلات اقتصادی و بیکاری و بالا رفتن توقعات دختران و پسران، برخی از جوانان به مراسم‌های هرچه ساده‌تر روی آورده و از برگزاری هرنوع مراسم هزینه‌بر خودداری می‌کنند. آنان به پخش شیرینی میان اعضای خانواده و دوستان و عکس یادگاری گرفتن بسنده کرده و این ایده روز به روز طرفداران بیشتری را در میان جوانان پیدا می‌کند.[۵]
نمادهای خوش یمنی در چین باستان (چهار موجود مقدس)
در قدیم، مردم چین معتقد بودند که «چیلین» (تک شاخ)، سیمرغ، لاک پشت و اژدها، چهار حیوان دارای روح هستند. از این رو، آنها را چهار حیوان مقدس می‌نامیدند و به عنوان نماد شگون و خوش یمنی از آنها یاد می‌کردند. در حقیقت، به جز لاک پشت، سه حیوان دیگر افسانه‌ای بوده و وجود خارجی نداشته و زاییده‌ی تخیلات مردم هستند.
بدن «چیلین» افسانه‌ای، مانند بدن گوزن بوده ولی پوشیده از«فلس» است. بر پیشانی آن یک شاخ وجود دارد و روی شاخ یک توپ گوشتی قرار دارد. پایش مانند سم اسب و دمش همانند دم گاو است.
«چیلین» حیوانی مهربان و خوش اخلاق بوده و امپراتوران گذشته آن را به عنوان نماد آرامش و آبادی دنیا می‌دانستند. در شهر ممنوعه و کاخ تابستانی شهر پکن و سایر محل‌های سکونت امپراتور و پارک‌ها، مجسمه‌های مسی و سنگی «چیلین» دیده میشود. مردم نیز به «چیلین» بسیار اهمیت می‌دهند و هنگام عید بهاره مردم مناطق جنوب رودخانه‌ی «یانگتسه»، «چیلین»های کاغذی درست می‌کنند و جلوی خانه‌ها به نمایش گذاشته و برای هم آرزوی نیکی و خوشبختی می‌کنند. همچنین در چین، حکایت «فرستادن فرزند توسط چیلین» بین مردم رایج است و مردم «چیلین» را نماد نسل آینده و سمبلی از امید به تولد فرزند نجیب و تداوم نسل میدانند.
سیمرغ، پرهای رنگارنگ و بر روی سرش کاکلی زیبا دارد؛ در واقع سیمرغ پرنده‌ی خوش یمن خیالی و ترکیبی از ویژگی‌های سایر پرندگان و حیوانات است. در افسانه‌های چینی، سیمرغ پادشاه پرندگان و نماد خوش یمنی، صلح و راستی است. امپراتوران چین، سیمرغ را نیز مانند اژدها نماد بزرگی و قدرت می‌دانستند. هر چیزی را که نام سیمرغ بر آن می‌گذاشتند، مانند ارابه‌ی سیمرغ یا تاج سیمرغ، منحصرا توسط خانوادهی امپراتور یا افراد خاص استفاده می شد. پس از مدتی، سیمرغ به عنوان پرنده‌ای خجسته در میان مردم شناخته شد. به خصوص در مراسم ازدواج سنتی چینی، سیمرغ به عنوان نماد شادی و خجستگی در تزیینات مو و لباس عروس استفاده میشود. در میان مردم، نقش سیمرغ در طرحها و نقشها بهعنوان نماد خجستگی و صلح بسیار رایج است. سیمرغ در طراحی با حیوانات خوش یمن دیگر نیز به کار می‌رود و معنی خجستگی می‌دهد، مانند «نقش خجسته‌ی اژدها و سیمرغ» و «طرح خجسته‌ی سیمرغ و چیلین» و غیره، این نقشها نماد خوشبختی و شگون هستند.
در میان این چهار موجود مقدس، تنها حیوانی که در عالم واقع وجود دارد لاک پشت است. لاک پشت در میان حیوانات طولانی‌ترین عمر را دارد. مردم چین نه تنها آن را نماد سلامتی و طول عمر میدانند، بلکه معتقدند لاک پشت دارای روح است و می‌تواند آیندهی انسان را پیش‌بینی کند. از این رو، در قدیم پیش از برگزاری هر مراسم مهم، جادوگران لاک لاکپشت را در آتش می‌انداختند و سپس از روی تَرَک‌هایی که روی لاک لاکپشت ایجاد می‌شد، خوبی و بدی را پیشگویی می‌کردند. بنابراین، مردم به لاکپشت، لاکپشت الهی یا لاکپشت مقدس می‌گویند. لاکپشت الهی در چین در دوره‌ای بیش از حد مورد احترام و ستایش قرار می‌گرفت و مجسمه‌ی لاک‌پشت‌های سنگی یا مسی را در قصرها و کاخ‌های امپراتوران چینی به عنوان نماد دوام و ثبات کشور قرار می‌دادند.
مردم معتقدند اژدها مقدس‌ترین و خوش‌یمن‌ترین حیوان در چین است. همهی مردم تصویر اژدها را به خوبی می‌شناسند ولی تاکنون هیچ کس اژدهای واقعی را ندیده است. اژدها نیز مانند سیمرغ و «چیلین» زاده‌ی تخیلات مردم است؛ در واقع اژدها ترکیبی از حیوانات دیگر است. او سر گاو، شاخ گوزن، چشم میگو، چنگال عقاب، بدن مار و دم شیر دارد و تمام بدن او پوشیده از فلس است. در تصور مردم، اژدها قادر است در زمین راه برود، در دریا شنا و در آسمان و در میان ابرها پرواز کند و قدرت عظیم و بی‌نهایتی دارد. در طول هزاران سال گذشته، امپراتورهای فئودالی، اژدها را نماد عزت و قدرت می‌دانستند، مردم عادی اژدها را نماد اخلاق نیکو و قدرت و خجستگی میدانند. بنابراین، در سراسر چین تصویر، نقاشی و مجسمه‌ی اژدها را در برآمدگی بام معبدها، قصرها و همچنین در وسایل زندگی خانوادهی امپراتور میتوان دید. در روزهای جشن و شادی، مردم چین نقش اژدها را در خانه‌های خود آویزان کرده و به رقص فانوس اژدها می‌پردازند و مسابقات قایقرانی با قایق اژدها(←جشن قایقرانی اژدها در چین) برگزار می‌کنند. حتی بعضی واژه‌ی لونگ (اژدها) را در نامگذاری فرزند خود نیز به کار می‌برند. اژدها به عنوان خجسته‌ترین نماد در میان چهار موجود مقدس، تبدیل به نماد ملت چین شده و چینی‌های تمام دنیا خود را از نوادگان اژدها میدانند[۶].
نقش‌های خجسته‌ی نمادین
در میان مردم چین، نقش‌های خجسته‌ی نمادین زیادی وجود دارد. در روزهای جشن و شادی، مردم برای رسیدن به آرزوی داشتن زندگی خوب و سعادتمند و برای تجلیل از روز عید، از این نقش‌های خجسته برای تزیین خانه و وسایل آن استفاد می‌کنند.
استفاده از این نقشها به عنوان نمادی خجسته به 3000 سال پیش، یعنی زمان سلسله‌ی «جو» بر می‌گردد که بعدها این رسم در بین مردم رواج پیدا کرد. امروزه این نقش‌های خجسته‌ی نمادین، هنوز عنصر جدایی ناپذیری از زندگی مردم می‌باشد.
در چین، نقش‌های خجسته‌ی نمادین بسیار زیاد است. نقش «شوانگشی» (فرخندگی مضاعف)، یکی از رایجترین این نقش‌هاست .این نقش به معنای فرخندگی و مبارکی مضاعف است و بیشتر در مراسم ازدواج از آن استفاده میشود.
«شُو» به معنای عمر طولانی است و هنرمندان با خوشنویسی این کاراکتر، نقش زیبا و متوازنی درست می‌کنند. نقش «فوشُو شوانگچوان» از ترکیب نقاشی یک خفاش و کاراکتر شُو (عمر طولانی) به وجود آمده است، چرا که در زبان چینی تلفظ کلمه‌ی خفاش با فو (سعادت) یکی است و به معنای سعادت و عمر طولانی است. آنها از ترکیب دو کاراکتر «یُو» باهم یک نقش متقارن می‌سازند، کاراکتر «یُو» به معنای داشتن یا موجود بودن است. اگر دو کاراکتر کنار یکدیگر قرار گیرند، به این معناست که از هر طرف خیر و برکت و سعادت میآید. این نقش را بیشتر در روستاها روی مخازن نگهداری محصولات کشاورزی می‌چسبانند که به معنی وفور و فراوانی است.
«بَیجی (Bai Ji)» یا به عبارت دیگر «پَنچانگ (Pan Chang)»، یکی دیگر از نقش‌های خجسته‌ی چین است و به معنای صدگره است. در زبان چینی، تلفظ واژه‌ی گره با «جی» یکی است. از آن جا که سر و تهِ گره معلوم نیست، لذا «بَیجی» (صد گره) نماد برکت و سلامتی دایمی و ابدی است.
«ووفو پِنگشُو (Wufu Pengshu)» یکی دیگر از نقش‌های خجسته‌ی نمادین در چین است. در این نقش پنج خفاش دور کاراکتر «شُو» (عمر طولانی) حلقه می‌زنند و به معنای پنج سعادت است. این پنج سعادت عبارتند از: عمر طولانی، ثروت، سلامتی، خوش‌خلقی و عاقبت به خیری.
«سی خِه روای (Si He Ruyi)» به معنای چهار نماد خجسته است و چهار میله را از چهار طرف به هم وصل کرده و شکل دایره‌ای را درست می‌کنند که به معنای پیشرفت همهی کارها مطابق میل و اراده‌ی فرد است.
برپایی بازارچه‌ی سنتی (جشنواره‌ی فرهنگی-هنری مردمی معبد)
بازارچه سنتی چینی
بازارچه‌ی سنتی نوعی فعالیت اجتماعی در میان مردم است و گفته میشود که از مراسم قربانی کردن برای الهه‌ی زمین در چین باستان نشأت گرفته و پس از مدتی به تدریج به عنوان بازاری برای تبادل کالا توسط مردم و برگزاری نمایش‌های فرهنگی عامه و فولکلور تبدیل شده است.
بازارچه‌ی سنتی اغلب همزمان با جشن‌های عید بهاره یا روزهای معینی از سال در داخل معابد یا فضای باز نزدیک معبد برگزار میشود. برخی از بازارچه‌ها فقط در عید بهاره‌ی چین بر گزار میشود. گرچه زمان برگزاری بازارچه‌ی سنتی در سراسر چین متفاوت است، ولی موضوعات آن تا حدودی یکسان است. در زمان برگزاری بازارچه، کشاورزان و خرده فروشان محصولات کشاورزی و تولیدات محلی، اشیای عتیقه و یشم، گل، پرنده، ماهی و حشرات خوراکی را در بازارچه عرضه و معامله می‌کنند. همچنین، صنعتگران عرصه‌های مختلف هنری و صنایع دستی و خوراکی‌های محلی خود را در آن جا ارایه می‌کنند. هنرمندان مردمی نیز به اجرای رقص و آواز و برنامه‌های هنری نمایشی می‌پردازند، و مردم نیز شادمانه برای خرید کالا، تماشای برنامه‌ها و چشیدن خوراکی‌ها به این بازارهای سنتی می‌روند.
در حال حاضر، هر سال و در هنگام عید بهاره‌ی چین، در معابد پکن بازارچه‌های سنتی متعددی برگزار میشود که معروف‌ترین آنها بازارچه‌های «بَی یونگوان (Bai Yunguan)»، «دی تَن (Ditan)»، «لونگ تَنخو (Long Tanhu)» و معبد «لونگفو (Longfu)» می‌باشد.
بازارچه‌های سنتی پکن، سنت‌های قدیمی زیادی را حفظ کرده‌اند. برای نمونه، در بازارچه‌ی «بَی یونگوان» مراسم گردش با الاغ و پرتاب سکه برگزار میشود. کالاهایی که در بازارچه‌های سنتی عرضه می‌شوند، دارای ویژگی‌های خاص مناطق شمالی هستند. برای نمونه، اسباب بازی‌هایی مثل قرقره، فرفره، بادبادک، چاقو، تفنگ، شمشیر و غیره در این بازارها عرضه میشود. همچنین، خوراکی‌هایی مانند «بینگ تَنگخولو (Bing Tang Hulu)» (سیخ کیالک پوشیده شده از شیره‌ی شکر) و «چا تانگ» جزو غذاهای محلی مورد توجه و علاقه‌ی مردم است.
رقص شیر
نمایش رقص شیر در چین به احتمال قوی به زمان سلسله‌های شمالی و جنوبی باز می‌گردد که در عصر سلسله‌ی «تانگ» به صورت یک نمایش بزرگ دسته جمعی درآمد.
رقص شیر در چین یک نوع ورزش، هنر، و فرهنگی سنتی است. هنگام عید و جشن‌های بزرگ، در جنوب و شمال و در شهرها و روستاها، میتوان مراسم شاد بازی و رقص شیر را مشاهده کرد. مردم معتقدند که رقص شیر می‌تواند شادی و خوشحالی مردم را به خوبی بیان و جو شادمانه‌ای را فراهم آورد. رقص شیر در استان «گوانگدونگ» بسیار معروف است. شیرهایی که برای رقص شیر از آنها استفاده می‌شوند، ظاهری بسیار نیرومند و تنی قوی داشته و حرکات شدید و رفتار متغیری دارند و مردم به آنها «شیر بیدار» می‌گویند.
مردم چین برای شیر به عنوان یک توتِم، احترام زیادی قائل هستند و افسانه‌های زیادی بین مردم پیرامون شیر رواج دارد؛ به نظر مردم، پس از اژدها، شیر در جایگاه دوم قرار دارد. از این رو، رقص شیر بسیار سحر آمیز است. مردم معتقدند که شیر حیوانی مبارک و خوش یمن است و رقص شیر می‌تواند برای مردم خوش‌شانسی به ارمغان آورد. بنابراین، مردم چین در روزهای جشن و شادی، با اجرای مراسم رقص شیر برای خود و دیگران آرزوی خوشبختی می‌کنند. این مراسم سنتی، از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و از فرم یک فعالیت تفریحی و سنتی مردمان قدیم، به نوعی ورزش برای سلامتی جسم توسعه پیدا کرده است. صحنه‌های پرشور رقص اژدها و شیر در فیلم‌های چینی نیز بسیار متداول است.
مراسم و آداب و رسوم جشن عید بهاره
براساس تقویم کشاورزی، روز اول سال نو، آغاز مراسم عید بهاره‌ی چین است. در میان اعیاد سنتی، این عید از بقیه مهمتر و پرچنب و جوش‌تر است. از آنجا که زمان فرارسیدن سال نو به تقویم کشاورزی، اواخر زمستان و اوایل بهار است، مردم این عید را عید بهاره نامیده‌اند.
مردم چین آداب و رسوم زیادی برای عید بهاره دارند. از روز بیست و سوم «لایوه» (ماه دوازدهم تقویم کشاورزی)، مردم برای سال جدید آماده می‌شوند. در این مدت آنها با گردگیری منازل، خرید برای سال نو، نصب گل‌های کاغذی، چسباندن برچسب‌های سال نو، نوشتن شعرهای دو مصرعی مخصوص عید بهاره، تهیه‌ی کیک سال نو و انواع غذاهای متنوع سنتی، برای استقبال از سال جدید و خداحافظی با سال کهنه آماده می‌شوند.
شب پیش از عید را شب «چوشی» می‌گویند. در شب «چوشی» همهی اعضای خانواده به یکدیگر پیوسته و دور هم می‌نشینند و غذای شب سال نو را با هم می‌خورند (دور هم بودن در نخستین شب از سال برای چینی‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و آنها در هر کجا که باشند، تلاش می‌کنند در این شب در کنار سایر اعضای خانواده باشند.) مردم تمام شب را به شب‌نشینی و گفتگو می‌نشینند تا هوا روشن شود. در این شب وقتی عقربه‌های ساعت دوازده‌ی شب را نشان می‌دهد، زنگ تحویل سال به صدا در آمده و مردم «جیائو زه» تازه می‌خورند. در گذشته، فاصله‌ی زمانی یازده شب تا یک بامداد را دوره‌ی زمانی «زهشی» و ساعت دوازده شب را «زهجِنگ» می‌گفتند. «زهجنگ» شب «چوشی» زمان تحویل سال جدید با قدیم است. مردم در این ساعت «جیائوزِه» می‌خورند که به معنای «عوض کردن سال قدیم با جدید» است.
بعد از سپری شدن شب «چوشی»، روز اول سال نو آغاز میشود. از روز اول، مردم برای عرض تبریک سال نو، به دیدار بزرگترها، خویشاوندان و دوستان می‌روند. تبریک سال نو از مهمترین سنت‌های عید بهاره است. در تبریک‌گویی سال نو، مردم برای هم آرزوی خوشبختی و سلامتی می‌کنند.
ترقه‌بازی، یکی از کارهای مرسوم عید بهاره است که کودکان و نوجوانان آن را خیلی دوست دارند. می‌گویند ترقه‌ها می‌توانند شیاطین را فراری دهند. بنابراین، از شب «چوشی» ترقه‌بازی را شروع می‌کنند و صدای انفجار ترقه را در همه جا میتوان شنید. ترقه‌های تزیینی با صداهای مهیب حال و هوای خاصی به مراسم جشن عید بهاره می‌دهند.
در روزهای مراسم جشن عید بهاره، در بسیاری از محل‌ها بازارچه‌های سنتی راه‌اندازی میشود. در بازارچه‌های سنتی، نمایش زیبای رقص اژدها و شیر، فروش انواع صنایع دستی و غذاهای محلی مناطق مختلف صورت میگیرد و بدین صورت، هزاران نفر از مردمی که برای گذران هرچه بهتر اوقات تعطیلات عید به دیدن بازارچه‌ها می‌روند.
اگرچه در سال‌های اخیر آداب و رسوم تغییرات زیادی داشته‌اند، ولی در دل مردم چین و چینی‌های سایر نقاط جهان، عید بهاره همیشه مهمترین عید است و ترقه بازی و خوردن «جیائوزه» دو ویژگی برجسته‌ی این عید به شمار می‌روند.
مراسم عید «یوان شیائو»
روز پانزدهم از ماه اول تقویم کشاورزی چین، عید سنتی «یوانشیائو (Yuan Xiao)» است. ماه اول را همچنین ماه «یوان» نیز می‌گویند. شب پانزدهم این ماه، اولین شب کامل شدن ماه در سال جدید است. «شیائو» به معنای شب است، بنابراین، روز پانزدهم ماه اول را عید «یوانشیائو» می‌گویند. در این عید، مردم چین فانوس‌های سنتی قرمز رنگ را آویزان کرده و غذای «یوانشیائو» (نوعی شیرینی گِرد و کوچک که با آرد برنج چسبنده درست میشود) را می‌خورند. در زبان عامیانه می‌گویند، روز پانزدهم ماه اول، همه جا چراغانی است. لذا، عید «یوانشیائو» را عید فانوس نیز می‌گویند.
رسم آویختن فانوس‌های قرمز در عید «یوانشیائو» از دوران سلسله‌ی «خَن» شروع شده و تا به امروز بیش از دو هزار سال از قدمت آن می‌گذرد. در روز عید «یوانشیائو»، همه جا فانوس آویزان است و شور و نشاط فراوانی دارد. به هنگام فرا رسیدن شب مردم دسته دسته برای تماشای فانوس‌های تزیینی می‌روند.
فانوس‌های تزیینی در رنگ‌ها و شکل‌های متنوع و گوناگونی مانند فانوس‌های درباری، دیواری، آدمی (به شکل آدم)، گل، حیوان و اسباب بازی وجود دارد که در کنار هم دریایی از فانوس به نظر می‌رسند. روی برخی از فانوس‌های تزیینی معماهایی نوشته میشود تا مردم را برای پیدا کردن پاسخ آن به طرف خود جذب کند. معمولا در ساختن بهترین و جذابترین فانوس‌ها رقابت شدیدی نیان هنرمندان به وجود میآید و در پایان مراسم به ابتکار و خلاقیت سازندگان فانوس‌ها توسط بازدیدکنندگان امتیاز داده شده و به بهترین آنها جوایزی اهدا میشود.
در عید «یوانشیائو»، خوردن غذای یوانشیائو از آداب و رسوم سنتی مردم چین است. این غذا در دوران سلسله‌ی «سونگ» (960 ـ 1276) نیز وجود داشته است. یوانشیائو نوعی شیرینی گِرد و کوچک است که با آرد برنج چسبنده درست میشود. داخل آن را با شکر و انواع مغزها پر می‌کنند؛ یوانشیائو بعد از پخته شدن در آب، بسیار خوشمزه و شیرین است. از آن جا که این خوردنی در عید «یوانشیائو» خورده میشود، مردم نام آن را یوانشیائو گذاشته‌اند. مردم امیدوارند که همه چیز در این روز همراه با موفقیت باشد.
مراسم عید «چینگمینگ»
«چینگمینگ (Qingming)» یکی از شاخص‌های بهبود هوا و اعیاد قدیمی و سنتی چین است. عید «چینگمینگ» در ماه سوم از تقویم کشاورزی (حدود پنجم ماه میلادی آوریل) است. در این ایام، هوای آسمان صاف و لطیف و تمیز و بهاری است. لذا، آن روز را عید «چینگمینگ» می‌گویند.
در عید «چینگمینگ» مردم به تفریح و گردش و زیارت قبور درگذشتگان و نیاکان خود می‌روند. مردم چین سنت احترام به بزرگترها را رعایت و برای رفتگان و خویشاوندان خود مراسم یادبود و احترام برگزار می‌کنند. لذا، در روز «چینگمینگ» همهی افراد خانواده برای زیارت قبور اموات به بیرون از شهر رفته و ضمن پاکسازی مقابر، علف‌های هرز را کنده وخاک جدید روی آن می‌ریزند و کنار قبرها عود می‌سوزانند و خوردنی و پول کاغذی مخصوص زرد رنگی روی آنها می‌گذارند که همهی آنها نشانه‌ی احترام به بزرگان می‌باشد. این مراسم را زیارت و یا غبارروبی از قبور می‌گویند.
در ایام عید «چینگمینگ»، همه جا سرسبز و نو شده و گل‌ها و درختان بید اطراف رودخانه‌ها جوانه زده و در واقع بهترین زمان برای گردش و تفریح است. در گذشته مردم عادت داشتند در این روز در حومه‌ی شهر قدم بزنند که به آن «تاچینگ» می‌گفتند. آنها شاخه های کوچک درخت بید را به عنوان نماد این ایام روی سر خود می‌گذاشتند و معتقد بودند که این کار می‌تواند شیطان و بلایا را دور کند.
در حال حاضر، روش تدفین بسیار تغییر کرده است. از وقتی که جسد اموات را می‌سوزانند، دفن در خاک ممنوع شده و به همین جهت قبور موجود در دشت‌های سرسبز خیلی کم شده است. ولی در عید «چینگ مینگ»، زیارت قبور اجداد و گردش در اطراف شهر از آداب سنتی است که هر سال در این روز، مردم به روش‌های مختلف اجداد خود را یاد می‌کنند و در اطراف شهر، هوای تازه استنشاق کرده و به تماشای آسمان آبی، در ختان سبز و گل‌ها می‌نشینند.
شاخص‌های آب و هوایی تقویم چینی (نظام رده بندی فصلی بیست و چهارگانه)
براساس تقویم کشاورزی چین، در هر ماه دو شاخص هوایی وجود دارد که در طول سال تعداد آنها در مجموع به بیست و چهار شاخص می‌رسد. این شاخص‌های هوایی منحصرا مختص تقویم کشاورزی چین است. مردمان قدیمی چین، در انجام فعالیت‌های کشاورزی خود، به تدریج متوجه شدند که کره‌ی زمین در طول 355 یا 354 روز به اضافه‌ی 6 ساعت، یک دور به دور خورشید می‌چرخد. آنها نام این مدت ثابت و تغییرناپذیر را «یک سال» گذاشتند؛ آنها همچنین، برای نشان دادن تغییرات فصلی و آب و هوایی، بر اساس ارتباط متقابل کره‌ی زمین و خورشید، تعداد روزهای یک سال را به بیست و چهار قسمت تقسیم کردند. براین اساس، هر پانزده روز یک شاخص و هر ماه دو شاخص هوایی دارد. زمان وقوع بیست و چهار شاخص هوایی در گاه‌شمار چینی تا حدودی ثابت است. این شاخص‌ها، در شش ماه نخست سال، در پیش و بعد از روز ششم و بیست و یکم هر ماه و در شش ماه دوم، قبل و بعد از روز هشتم و بیست و سوم هر ماه است.
اسامی و مفاهیم بیست و چهار شاخص هوایی عبارتند از:
«لیچون»، «لیشیا»، «لیچیو» و «لیدونگ» بیانگر آغاز چهار فصل هستند.
«چونفِن» و «چیوفِن» دو روزی هستند که در سال، طول شب و روز با هم برابر است.
«شیاجی» (Xia zhi) طولانی‌ترین روز و کوتاه‌ترین شب سال است.
«دونگجی» کوتاه‌ترین روز و طولانی‌ترین شب سال است.
«یوشویی» (Yu shui) به معنای شروع باران است.
«جینگجی» (Jing zhi) نشان دهنده‌ی این است که بعد از صدای رعد و برق (در فصل بهار)، حشرات از خواب زمستانی بیدار می‌شوند.
«چینگمینگ» بیانگر این است که پس از فرارسیدن فصل بهار، هوای صاف و تمیز بهاری، جایگزین چهره‌ی خشک و زرد زمستان شده است.
«گویو» نشانگر آغاز فصل ازدیاد بارش باران است که برای محصولات کشاورزی بسیار مفید است.
«شیائومَن» نشان دهنده‌ی این است که دانه‌های پربار محصولات کشاورزی در فصل تابستان قابل برداشت هستند.
«مانگجونگ» به مردم خبر می‌دهد که گندم‌ها رسیده‌اند.
«شیائوشو» و «داشو» بیانگر درجه‌ی حرارت هواست، «داشو» گرمترین روز سال است.
«چوشو» نشان دهنده‌ی این است که هوای گرم و داغ تابستان رو به پایان است.
«بَیلو» به مردم خبر می‌دهد که شبنم زدن شروع شده و هوا سرد میشود.
«خَنلو» بیانگر زیاد شدن شبنم و سرد شدن هواست.
«شوانگ جیانگ» به معنای آغاز فصل یخ زدن شبنم است.
«شیائو شوه» (Xiao xue) و «دا شوه» بیانگر فرا رسیدن زمان بارش برف و تفاوت میزان برف است.
«شیائو خَن» و «دَ خَن» نشانگر درجه ی سردی هوای زمستان است. «دَخَن» سردترین روز سال است.
این بیست و چهار شاخص هوایی در تولید محصولات کشاورزی چین نقش مهمی دارند. مردم برای به یاد سپردن آسان این شاخص‌ها، آنها را به صورت شعر «آواز بیست و چهار شاخص هوایی» تنظیم کرده اند.[۷] [۸]
نیز نگاه کنید به
کتابشناختی
- ↑ Pleskacheuskaya, Inesa (2007). Chinese Customs and Wisdoms. Beijing: Foreign Languages Press
- ↑ China Encyclopedia (2008). China Encyclopedia Compilation Group. China International Press
- ↑ Pleskacheuskaya, Inesa (2007), Chinese Customs and Wisdoms. Beijing: Foreign Languages Press
- ↑ China Daily (2004). Nov. 11
- ↑ (People’s Dailyonline (2004, March Firs
- ↑ Feibao, Du and Bai, Du (2003). Things Chinese. China Travel and Tourism Press
- ↑ China Encyclopedia (2008), 521- 523
- ↑ سابقی، علی محمد (1392). جامع فرهنگ و ملل چین. تهران: انتشارات الهدی، جلد سوم، ص916-942.