تئاتر و هنرهای نمایشی فرانسه

تئاتر در فرانسه از آغاز هنری بورژوا بود و به طبقات بالای جامعه تعلق داشت. به همين دليل، زبان تئاتر از ابتدا متفاوت از زبان طبقات پايين جامعه بود. بنابراين، نخستين دل مشغولی دولت‌های مردمی در فرانسه گسترش تئاتر به شهرستان‌ها ، ساده كردن زبان آن و دسترسی بيشتر مردم به تئاتر بود. زيربنای تمركززدايی در تئاتر ، سال 1895 در شهر بوسانژ(Bussang) با تاسيس نخستين تئاتر مردمی توسط "پوتشر"(Frédéric Pottecher) نهاده شد. نام اين شهر در تاريخ هنرهای نمايشی فرانسه جاويدان شد و به نماد خروج هنر تئاتر ازپايتخت شهرت يافت. گام ديگر را "فيرمن ژميه"(Firmin Gémier) در سال 1911 برداشت. وی با راه‌اندازی تئاتر ملی سيار، گروه‌های نمايشی را از كاخ‌های پاريس بيرون كشيد و روانه شهرستان‌ها كرد. اين ابتكار ، راه را برای اجرای نمايش در شهرهای مختلف باز كرد و گروه‌های مختلف نمايشی برای اجرای برنامه به نقاط مختلف كشور گسيل شدند. از طرف ديگر، انتشار كتاب تئاتر مردم اثر رومن رولان در سال 1903 اين انديشه را ايجاد كرد كه كارگردانان بايد طرحی نو درافكنند و نمايش‌ها را تا آنجا كه ممكن است كم هزينه و اجراشدنی كنند. به تدريج اجرای نمايش با دكورهای بسيار ساده رسم شد و همين امر اين امكان را فراهم آورد تا سالن‌های بيشتری پذيرای نمايش باشند و به دليل كمتر شدن هزينه‌ها، اقشار بيشتری از مردم امكان تماشای آنها را يافتند.

در روزگار دولت ويشی در سال‌های جنگ جهانی دوم ، با حمايت دولت انجمنی به نام " انجمن فرانسه جوان" تشكيل شد و هنرمندان اين انجمن به شهرها و روستاهای مختلف سفر كردند تا با اجرای نمايش در آنجا تئاتر را از اشرافيت نجات دهند. سرانجام دولت با تصويب قانونی در سال 1945 جنبش مردمی كردن تئاتر را صورتی قانونی بخشيد و رسما به اين عرصه وارد شد. پس از آزادی فرانسه درسال 1946 ، مردمی كردن تئاتر رسما در دستور كار دولت قرار گرفت و "ژان لوران"(Jeanne Laurent) مامور مردمی كردن تئاتر در اين ديار شد. لوران در طول شش سال ماموريتش موفق شد ساختار هنر نمايشی  در فرانسه را وارد مرحله تازه‌ای كند . اين دوران را برخی نقطه عطفی در تاريخ تئاتر فرانسه می‌دانند.

در راستای تمركززدايی است كه دو مركز ملی دراماتيک در شهرهای آلزاس و كولمار در 1946 تاسيس شد. يک سال بعد كمدی سنت اتين و در 1949 مركز ملی دراماتيک شهر رن وسه سال بعد ، مركز ملی دراماتيک اكس آن پروانس ساخته شد. "ژان ويلار"(Jean-Vilar) تئاتر مردمی شهرستان رن و فستيوال مشهور آوينيون را برپا كرد. وی در 1951 در مقام رئيس تئاتر ملی مردمی  منصوب شد و توانست در فاصله سال‌های 1946 تا 1952 پنج مركز دراماتيک ملی در نقاط مختلف راه‌اندازی كند. با تشكيل وزارتخانه‌ای به نام فرهنگ و روی كار آمدن آندره مالرو ، سياست‌گذاری فرهنگی در عرصه هنرهای نمايشی وارد مرحله تازه‌ای شد.تاسيس خانه‌های فرهنگ جديد ، محل مناسبی برای رشته‌های مختلف از جمله هنر نمايشی بود. در كنار خانه‌های فرهنگ، تئاترهای ملی و كمدی‌های بزرگ براين امر اتفاق نظر داشتند. مالرو نيز به كمک مراكز بزرگ نمايشی در شهرستان‌ها آمد و بر خلاف گذشته پرداخت يارانه به مراكز نمايشی شهرستان‌های مختلف را رسم كرد. در جريان نا آرامی‌های ماه می 1968 ، تئاتر اودئون در پاريس ششم به تسخير دانشجويان ناراضی درآمد. روسای تئاترهای بزرگ مركز نمايشی سيته ، گردهم آمدند و با صدور بيانيه‌ای ضمن حمايت از دانشجويان، سياست‌های مالرو را در گشايش خانه‌های فرهنگ محكوم كردند. با رفتن مالرو، برخی از خانه‌های فرهنگ او به خانه جوانان ، خانه تئاتر و مانند آن تغيير نام دادند. در دوران "ژاک دو هامل"(Jacques Duhamel) صندوق حمايت از نمايش‌های خصوصی ، كه آندره مالرو راه‌اندازی كرده بود، فعاليت‌هايش را از سر گرفت. دو هامل از گروه‌های مختلف ، به ويژه گروه‌های تازه كار و نه چندان مشهور حمايت كرد و به ياری مراكز كوچک و نه چندان پيشرفته و مجهز نمايشی شتافت.

با روی كار آمدن سوسياليست‌ها و و به وزارت رسيدن "ژاک لانگ" ، هنر نمايشی رونق گرفت. ژاک لانگ رساله دكتری خود را درباره دولت و هنر نمايشی نوشته بود و در سال 1963 جشنواره تئاتر شهر نانسی را راه‌اندازی كرد. تمركز‌زدايی توسط لانگ در عرصه هنرهای نمايشی ابتدا با ساخت و تاسيس مراكز مختلف دراماتيک و تئاتر‌های ملی در مناطق و شهرهای مختلف آغاز شد . اين فرآيند به خوبی نتيجه داد و مناطق مختلف فرانسه صاحب مراكز ملی هنرهای نمايشی شدند. از جمله ويژگی‌های اين فرايند در فرانسه دولتی بودن آن است و تمام اقدامات به ابتكار دولت مركزی و با هزينه‌های وزارت فرهنگ انجام شد. مديريت اين مراكز را هم وزارت فرهنگ بر عهده داشت و هزينه‌های نگهداری و آموزش از پاريس ارسال می‌شد و مناطق چندان تمايلی برای عهده‌دار شدن مديريت اين مراكز نشان نمی‌دادند. چون نمايش، هنری ملی بود و بيم آن می‌رفت كه بدون مديريت مركز از اهميت آن كاسته شود. اما از 1983 و تصويب قانون معروف به دوفر(defferre) و تاسيس اداره كل امور فرهنگی مناطق( دراک) ، مديريت امور فرهنگی به گونه ديگری رقم خورد. اين ادارات در حقيقت نماينده وزارت فرهنگ در سطح مناطق محسوب می‌شدند و از اختيارات گسترده‌ای در امور فرهنگی و هنری برخوردار بودند.اداره امور مراكز هنرهای نمايشی به اين دفاتر واگذار شد.

تئاتر در نيم قرن اخير ، فراز و فرودهای گوناگونی را پشت سر گذاشت . امروزه 5 تئاتر ملی، 44 مركز دراماتيک ملی، 1500 گروه نمايشی كه 600 گروه از آنها از سوی دولت حمايت مالی می‌شوند، 70 سالن ملی و حدود 1500 انجمن در عرصه هنرهای نمايشی فعال هستند و رونق تئاتر در فرانسه را رقم می‌زنند. در اين مراكز در مجموع 90 هزار نفر به كار اشتغال دارند كه سالانه پذيرای حدود 25 ميليون تماشاگر هستند. در همه اين مراكز كه درسراسر فرانسه پراكنده‌اند، نمايش به عنوان بخشی از زندگی اين مردم فعالانه و پويا در جريان است و همه آنها به گونه‌ای از سوی دولت حمايت می‌شوند. در فرانسه هم زمان ۲۵۰ تا ۲۸۰ نمايش اجرا می‌شود. اين نمايش‌ها توسط گروه‌های كوچک، متوسط و بزرگ به صحنه می‌آيند، و جالب اينجاست كه چندين فصلنامه تخصصی تئاتر برای كارشناسان و اهل تئاتر وجود دارد و نشريات نيز در صفحات تئاتر خود  به معرفی و نقد نمايش‌هايی كه در سالن‌های بزرگ‌تر و گروه‌های حرفه‌ای‌تر اجرا می‌شوند، می‌پردازند.

تئاترهای ملی فرانسه

فرانسه دارای 5 تئاتر ملی است كه از دير باز هزينه‌هايش را دولت پذيرفته است. تئاترهای ملی، كاخ‌هايی مجلل و باشكوه هستند كه اداره آن را شورایی زير نظر وزارت فرهنگ عهده‌دار است. به تدريج بر اختيارات اين شورا افزوده شد بدان اميد كه سهم اين مراكز در مديريت امورشان افزوده گردد. هر يک از اين تئاترهای پنچگانه ، تاريخی مخصوص به خود دارد.

كمدی فرانسوی كه در سال 1960 ساخته شد قديمی‌ترين تئاتر ملی فرانسه است. رئيس اين كمدی را وزارت فرهنگ به مدت 5 سال و قابل تمديد تا 3 سال منصوب می‌كند. همه هزينه‌های اين مركز را دولت می‌پردازد .حدود 40 موسسه فرهنگی با اين تئاتر همكاری پيوسته دارند. كمدی فرانسوی بيشترين سهم را در برخورداری از حمايت‌های دولتی دارد. اودئون، تئاتر ملی ديگری است كه در پاريس ششم ، محله‌ای قديم و فرهنگی، قرار دارد. اين مركز در سال 1780 ساخته شد و چندين بار تغيير نام داد. ولی از آغاز تاسيس تا سال 1990 بيشتر وابسته به كمدی فرانسوی بود. در حقيقت، اودئون سالن نمايشی وابسته به كمدی فرانسوی به شمار می‌رفت. رابطه اين دو مركز با هم فراز و فرودهای فراوانی داشت و در نهايت از 1995 اودئون به عنوان مركز تئاترهای اروپايی شناخته و به محلی برای برگزاری نمايش‌های كلاسيک و معاصر اروپايی تبديل شد.

ديگر تئاتر ملی فرانسه ، تئاتر ملی مردمی است كه در 1920 تاسيس شد. ابتدا اين تئاتر بودجه‌ای از دولت دريافت نمی‌كرد ولی از 1951 مورد حمايت دولت قرار گرفت. تئاتر كولين نيز به عنوان تئاتر ملی شناخته می‌شود . اين تئاتر كه در 1988 تاسيس شد، محلی برای اجرای نمايش‌های معاصر و قرن بيستمی است. ُاز 2002 رقص نيز به ماموريت‌های اين مركز افزوده شد. سرانجام تئاتر ملی استراسبورگ آخرين تئاتری است كه از 1968 به عنوان تئاتر ملی به رسميت شناخته شده است. تئاتر ملی استراسبورگ تنها تئاتر ملی است كه در خارج از پاريس جای دارد و نماد تمركززدايی فرهنگی در عرصه هنرهای نمايشی است. اين تئاترها را دولت حمايت می‌كند و تمام هزينه‌هايشان را وزارت فرهنگ و ارتباطات فرانسه می‌پردازد.

مراكز دراماتيک و نمايش زنده

از 44 مركز ،30 مركز به عنوان مراكز ملی دراماتيک ، 10 مركز به عنوان مراكز منطقه‌ای و 4 مركز به جوانان و كودكان اختصاص يافته است. ساخت و راه‌اندازی آنها از سال‌های بعد از جنگ دوم جهانی آغاز شد و روسای مراكز دراماتيک ملی و مراكز دراماتيک جوانان و كودكان را وزارت فرهنگ منصوب می‌كند، اما انتصاب روسای مراكز دراماتيک مناطق با نظر مسئولان مناطق صورت می‌گيرد. در مجموع، دو سوم بودجه آنها را دولت تامين می‌كند.بر اساس قرار داد تمركززدايی كه بين دولت و مراكز بسته شد، اين مراكز برای ترويج نمايش‌های معاصر ماموريت يافته‌اند. هزينه مراكز دراماتيک  را قدرت‌های ملی و محلی برعهده دارند و قدرت‌های محلی تيز در اين امر سهيم‌اند. بيشترين سهم را پس از دولت مركزی ، شهرها بر عهده دارند و اين امر نشان‌دهنده اهتمام شهرداری‌ها به امور فرهنگی است. علاوه بر مراكز دراماتيک ملی كه دولت حمايت می‌كند، مراكز دراماتيک مستقل بسياری درسطوح مختلف به فعاليت در اين عرصه اشتغال دارند كه درصد چشمگيری از آنها از حمايت‌های دولتی بهره‌مندند.

خانه‌های فرهنگ به عنوان سالن‌های چند منظوره از موقعيتی ويژه برخوردارند و از سوی دولت حمايت می‌شوند.حدود 70 سالن خانه‌های فرهنگ در سراسر فرانسه وجود دارد. اداره اين مراكز را انجمن‌های شناخته شده و فعال فرهنگی برعهده دارند و روسای‌شان را شورای اداری اين انجمن‌ها برمی‌گزينند. برای پرداخت هزينه‌های اين مراكز، وزارت فرهنگ و ارتباطات سهمی دارد، اما بار اصلی هزينه‌ها را قدرت‌های محلی بردوش می‌كشند. اين مراكز از طرفی فرصتی است مناسب برای فعاليت گروه‌های جوان و تازه‌كار و از طرف ديگر وعده گاهی است كم هزينه و در دسترس اقشار پايين جامعه تا به تماشای نمايش بنشينند.

جشنواره‌های نمايشی

فرانسه را می‌توان كشور جشنواره‌ها ناميد. شهرهای گوناگون برای برگزاری جشنواره‌های متفاوت با هم رقابت می‌كنند. جشنواره‌های نمايشی كه روز به روز بر تعدادشان افزوده می‌شود غالبا باسابقه‌اند و در زمره نخستين جشنواره‌های محلی محسوب می‌شوند . تا سال 1940 بيش از 200 جشنواره نمايشی در نقاط مختلف فرانسه شكل گرفت و در سال‌های پس از جنگ بر تعدادشان روز به روز افزوده شد. كمتر شهری بزرگ و معروفی است كه جشنواره‌ای را به نام شهرش ثبت نكرده باشد. بيشتر اين جشنواره‌ها تابستانی هستند و بسياری از مراكز بزرگ و كاخ‌های باشكوه در فصل تابستان به بهانه اين جشنواره‌ها درهايشان را به روی مردم می‌گشايند. شهر مون پليه در جنوب فرانسه با جشنواره بهار هنرمندان ، شهر شارلويل مزير با جشنواره عروسكی و آوينيون با تئاتر هر ساله‌اش مشهور هستند. فستيوال تئاتر آوينيون كه از سال 1947 تاسيس شد به سرعت شهرت جهانی يافت و شهر كوچک و تاريخی آوينيون در كوچه پس كوچه‌های قديمی‌اش و به ويژه در محوطه كاخ‌های پاپ هر سال شاهد هنرنمايی هنرمندان كشورهای مختلف است. شهر قديمی ورسای نيز مانند بسياری از شهرها ، تابستان هر سال درهای بخش‌های مختلفی از كاخ ورسای را برای استقبال از هنر نمايشی به روی مردم می‌گشايد. در برگزاری اين جشنواره‌ها انجمن‌های خصوصی بسيار فعال هستند و بسياری از جشنواره‌ها تمام امورشان با حمايت مالی و پشتيبانی‌های شهرداری‌ها و توسط انجمن‌های هنری و فرهنگی انجام می‌شود. جشنواره تئاتر پاييزی در شهر پاريس كه در 1975 آغاز به كار كرد و همچنان يكی از جشنواره‌های پر طرفدار به شمار می‌آيد. از ديگر جشنواره‌های معروف نمايشی، جشنواره بوردو و شب‌های فوروير شهر ليون است. شهرهای مهم ديگر فرانسه نيز هر يک جشنواره‌ای در عرصه‌های هنرهای نمايشی دارند و می‌كوشند با اين برنامه‌ها برای شهرشان هويتی دست و پا كنند.

ساختار آموزشی تئاتر در فرانسه

نظام آموزشی تئاتر را در فرانسه می‌‏توان به دو دوران آموزش‌‏های مقدماتی و عالی تقسیم‌بندی کرد:

الف) آموزش‌‏های مقدماتی: آموزش تئاتر در فرانسه به طور عام و فراگیر از فرهنگ‏سازی برای دیدن و درک نمایش از دوره پيش دبستانی آغاز می‏‌شود. در همین دوران است که مربیان کودکان را به تماشای فیلم یا دیدن نمایش می‏‌برند. آثاری آموزشی که می‌‏کوشند خلاقیت و روحیه پرسشگری کودکان را تقویت کنند. از این پس، رفتن به تئاتر و دیدن نمایش جزء تفکیک ناپذیر فعالیت‏‌های فوق برنامه دانش آموزان فرانسوی باقی می‏‌ماند. اگرچه در طول تحصیل دانش‌‏آموزان در دروس مختلف خود به کرات با موادی آموزشی از حوزه ادبیات نمایشی آشنا می‏‌شوند اما آموزش تئاتر به عنوان یک ماده درسی صرفا در یک شاخه خاص دیپلم ادبی دنبال می‌‏شود. در برخی از دبیرستان‌‏های فرانسه و در شاخه دیپلم ادبی گرایشی مخصوص تئاتر و بیان دراماتیک وجود دارد که طی آن مهارت‏‌های بیانی و بدنی دانش‌‏آموزان افزایش می‏‌یابد. از آنجا که ظرفیت تحصیل در این گرایش محدود است معمولا انتخاب داوطلبان به صورت گزینشی و از بین کسانی است که از ذوق ادبی و روحیه ارتباطات برخوردار باشند. برخی از دبیرستان‏‌های فنی و حرفه‌‏ای نیز وجود دارند که مهارت‏‌های مرتبط با رشته‌‏های فنی هنر نمایش را آموزش می‌‏دهند.

ب) آموزش‌‏های عالی: پس از پایان دوران دبیرستان و اخذ دیپلم، دانش‏‌آموزانی که مایل به ادامه تحصیل در رشته تئاتر هستند می‌‏توانند بسته به علاقه خود نسبت به شاخه‏‌های مختلف هنر نمایش تحصیلات خود را در دانشگاه‏‌ها یا مدارس عالی تئاتر دنبال کنند. بسته به اینکه فرد علاقه‏‌مند به کار روی صحنه یا پشت آن باشد، انتخاب‏‌های متعددی پیش رویش قرار دارد: کسانی که به کارهای مطالعاتی و تحقیقاتی و یا کارشناسی تئاتر علاقه‏‌مند هستند، راهی دانشگاه‌‏ها می‌‏شوند. کسانی نیز که دوست دارند بازیگر یا کارگردان شوند باید خود را برای گذشتن از سد کنکور مدارس ملی تئاتر آماده کنند. فارغ‏‌التحصیلان این مدارس از نظر حرفه‏‌ای وضعیتی قابل قبول کسب می‏‌کنند و تقریبا آینده حرفه‌‏ای روشنی پیش رو خواهند داشت. بخش عمده فارغ التحصیلان مراکز دانشگاهی کسانی هستند که در آینده به عنوان کارشناس تئاتر در مراکز فرهنگی و هنری عهده‌‏دار ساماندهی فعالیت‏‌های تئاتری خواهند شد. بخش بسیار معدودتری از فارغ‏‌التحصیلان نخبه‌‏تر نیز به فعالیت‏‌هایی مثل پژوهش تئاتری، نمایشنامه‏‌نویسی یا نقد روی می‌‏آورند.

مدارس تئاتر

مدارس بزرگ ملی، مدارس عمومی، کنسرواتوارهای استانی و نیز کلاس‌‏های خصوصی ریز و درشتی وجود دارند که در طیف و سطح متنوعی در حوزه هنرهای نمایشی آموزش‌‏های عملی ارائه می‌‏کنند:

مدارس بزرگ ملی

اين مدارس عالی‌‏ترین و جدی‏‌ترین آموزش‏‌های عملی را در زمینه هنرهای نمایشی ارائه می‌‏دهند. تحصیل در این مدارس به مدت سه سال و به صورت تمام وقت است و طی آن هنرجویان دانشجو محسوب می‌‏شوند. ورود به این مدارس دارای شرط سنی است و پذیرش در آنها براساس قبولی در کنکوری بسیار گزینشی صورت می‌‏گیرد که نیازمند آمادگی جدی است. آموزش‌‏های این مدارس حول تربیت مهارت‏‌های بیانی و بدنی، و نیز آشنایی با تاریخ تئاتر و تاریخ هنر متمرکز است. اساتید مدرسه نیز از بین کارگردانان و بازیگران صاحب نام کشور انتخاب می‏‌شوند. شهرهای پاریس، استراسبورگ و لیون محل سه مدرسه بزرگ ملی هستند.

مدارس عمومی

غیر از مدارس بزرگ، موسسات عمومی رایگان دیگری نیز وجود دارد که آموزش حرفه‏‌ای ارائه می‌‏دهند. در این مدارس نیز پذیرش داوطلبان به روشی مشابه روش مدارس ملی صورت می‏‌گیرد. آموزش‏‌های ارائه شده در این مدارس مورد تائید وزارت فرهنگ و افراد حرفه‌‏ای‏ است. با این حال، پذیرفته‌‏شدگان از وضعیت دانشجو برخوردار نخواهند بود. این مدارس می‌‏توانند به عنوان سکوی آمادگی برای موفقیت در کنکورهای مدارس بزرگ هم به حساب آیند.

کنسرواتوارهای استانی

کنسرواتوارهای استانی و شهرداری‏‌ها کلاس‏‌های مقدماتی مربوط به هنرهای نمایشی را به جوانان بین 15 تا 25 سال ارائه می‌‏دهند. آموزش‌‏ها در این مراکز در یک یا دو سیکل دو یا سه ساله ارائه می‏‌شوند. اهمیت و اعتبار این مراکز بر اساس میزان توانایی‌شان به عنوان دروازه ورود دانشجویان به مدارس عالی ارزیابی می‏‌شود. کنکور ورودی این مراکز بسیار دقیق و موشکافانه است و داوطلبان ورود به این کنسرواتوارها بایستی بین 18 تا 25 سال سن داشته باشند. فقط دو کنسرواتوار استانی وجود دارند که یک آموزش حرفه‌‏ای تمام وقت ارائه می‌‏دهند. کنسرواتوار شهر بوردو و کنسرواتوار شهر مونپولیه . دوره آموزشی در کنسرواتوار بردو سه سال و در کنسرواتوار مونپولیه دو سال است.

مدارس خصوصی

علاوه بر مدارس ياد شده، صدها مدرسه و موسسه خصوصی تئاتر با درجه‏‌های کیفی مختلف وجود دارد که البته اکثر آنها در پاریس و حومه آن قرار دارند. ورود به آنها ساده است اما به همان اندازه نیز ممکن است باعث سرخوردگی هنرجو شوند. اگرچه برخی از مواد آموزشی این مراکز مورد تائید وزارت فرهنگ هست اما این مسئله باعث تضمین کیفیت آنها نمی‏‌شود. شهریه این مدارس بین 200 تا 500 یورو در ماه طبق درس است و هنرجویان این موسسات نمی‌‏توانند به عنوان دانشجو محسوب شوند. برای تشخیص یک کلاس خوب باید حتما قبل از ثبت نام یک بررسی اولیه انجام داد. مثلا نظر شاگران قبلی و در صورت امکان افراد حرفه‌‏ای را جویا شد.

آموزش‏های فنی

طی سال‏‌های اخیر آموزش مشاغل فنی تئاتر هم توسعه یافته است. مدارس عمومی و خصوصی متعددی وجود دارند که در این زمینه آموزش‌‏های متنوعی ارائه می‏‌کنند و اغلب گواهینامه‌‏های معتبری به فارغ‌‏التحصیلان می‏‌دهند که مورد قبول بخش‌‏های حرفه‌‏ای است. به دلیل کثرت تعداد داوطلبان ورود به این مراکز رقابتی است و بر اساس گزینشی فشرده صورت می‌‏گیرد.  دوره‏‌های ترتبیت تکنیسین فنی هنرهای نمایشی دوره‏‌هایی دوساله‌‏اند که ورود به آنها از طریق شرکت در آزمون ورودی و قبولی در مصاحبه امکان‏‌پذیر است. در حال حاضر، این دوره‌‏ها در دو گرایش تکنیک‏‌های لباس‌‏آرایی و صحنه‌‏آرایی ارائه و در پایان به فارغ‌‏التحصیلان گواهینامه تکنیسین فنی تئاتردر گرایش مربوطه ارائه می‏‌شود. دوره مهارت‏‌های هنری نيز پس از گذراندن یک دوره دوساله در گرایش‌‏های لباس، نور پردازی و صداپردازی در موسسات و مدارس فنی و حرفه‏‌ای متعددی ارائه می‌‏شود. برای آرایشگرهایی که دوست دارند در حوزه هنرهای نمایشی فعالیت کنند نیز یک دوره یک ساله ساخت و فرم دادن کلاه‏‌گیس‏‌های نمایشی وجود دارد. دو مرکز؛ تئاتر کاپیتول(Capitole) در شهر تولوز و یک دبیرستان خصوصی در شهر روآن(Rouen) در حال حاضر این تخصص را آموزش می‌‏دهند. آموزش‌‏های مربوط به تخصص چهره‏‌آرایی در حال حاضر فقط در تئاتر کاپیتول در شهر تولوز و تعدادی موسسات آموزشی خصوصی ارائه می‌‏شود.

هنرهای سیرک

سیرک نیز به عنوان شاخه‌‏ای از هنرهای نمایشی امروز مراکز آموزشی مخصوص به خود را دارد. از حدود یک دهه قبل، وزارت فرهنگ دوره‏‌های آموزش حرفه‏‌ای هنرهای سیرک را راه‌‏اندازی کرده است. راهبردهای آموزشی این دوره‌‏ها توسط مرکز ملی هنرهای سیرک ارائه می‏‌شود.

تحصیلات تکمیلی

وجود دوره‌‏های تحصیلات تکمیلی امکان به روز سازی دانش، ارتقاء سطح آگاهی آکادمیک و کسب گواهینامه را برای افرادی فراهم می‌‏کند که پیشتر در بخش‏‌های عملی کار کرده‌‏اند یا در سنین میانی عمر به دنبال یک موقعیت کاری بهتر هستند. این دوره‌ها معمولا متناسب با سن و موقعیت افراد ذینفع (سطح آگاهی و نوع گواهی مورد نظر، هدف فرد، شاغل یا بیکار بودن او و غیره) طراحی و ارائه می‌شوند. مرکز آموزش حرفه‏‌ای فنون نمایش، یکی از این مراکز است که آموزش‌‏های متنوعی در زمینه تکنیک‏‌های پلاتر، دکور، صدا و اتاق فرمان ارائه می‌‏دهد. «گرتا هنرهای کاربردی»( Le GRETA des arts appliqués)نیز موسسه‌‏ای است که در حوزه اداری و حوزه تولید نمایش آموزش‏‌هایی ارائه می‌‏دهد و بالاخره باید از مرکز «اژسیف»(AGECIF) نام برد که تحت حمایت وزارت فرهنگ تعداد زیادی آموزش‏‌های حرفه‏‌ای در زمینه فرهنگ و نمایش ارائه می‌‏دهد.

نیز نگاه کنید به

تئاتر و هنرهای نمایشی زیمبابوه؛ تئاتر و هنرهای نمایشی کانادا؛ تئاتر و هنرهای نمایشی روسیه؛ تئاتر و هنرهای نمایشی تونس؛ تئاتر و هنرهای نمایشی ژاپن؛ تئاتر و هنرهای نمایشی کوبا؛ تئاتر و هنرهای نمایشی لبنان؛ تئاتر و هنرهای نمایشی مصر؛ هنر تئاتر مدرن چین؛ تئاتر و هنرهای نمایشی سنگال؛ تئاتر و هنرهای نمایشی آرژانتین؛ تئاتر و هنرهای نمایشی مالی؛ تئاتر و هنرهای نمایشی ساحل عاج؛ تئاتر و هنرهای نمایشی تایلند؛ تئاتر و هنرهای نمایشی اوکراین؛ تئاتر و هنرهای نمایشی اسپانیا؛ تئاتر و هنرهای نمایشی اردن؛ تئاتر و هنرهای نمایشی اتیوپی؛ تئاتر و هنرهای نمایشی سیرالئون؛ تئاتر و هنرهای نمایشی قطر؛ تئاتر و هنرهای نمایشی تاجیکستان؛ تئاتر و هنرهای نمایشی سریلانکا؛ تئاتر و هنرهای نمایشی گرجستان؛ تئاتر و هنرهای نمایشی قزاقستان؛ تئاتر و هنرهای نمایشی بنگلادش