تئاتر و هنرهای نمایشی قزاقستان
در زمان اتحاد جماهیر شوروی توجه به هنر و ادبیات از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده است: به همین خاطر شعرا، داستان نویسان، نقاشان، موسیقی‌دانان و بازیگران تئاتر و هنرهای نمایشی مانند؛ پوشکین، داستایفسکی، گورکی، تولستوی، چایکفسکی، گوگول و ... در یک فضای کاملا هنری خود نمایی کردند که این وضعیت تن‌ها منحصر به بخش‌‌های مهم اتحاد جماهیر شوروی مانند مسکو، لنینگراد (سن پترزبورگ) و مناطق شمالی و مناطق روس زبان نمی‌شد بلکه جمهوری‌‌های خودمختار شوروی شامل ازبک‌‌ها، تاجیک‌‌ها، ترکمن‌‌ها، آذری‌‌ها، قزاق‌‌ها و قرقیز‌ها، نیز تحت تأثیر جو فرهنگی، هنری و نمایشی دولت مرکزی اتحاد جماهیر شوروی قرار گرفتند و در میان هر یک از این مناطق و اقوام شخصیت‌‌های بزرگی در حوزه هنر ظهور کردند. شاید بتوان یکی از دستاورد‌های مهم اتحاد جماهیر شوروی را نهادینه شدن ادبیات و هنرهای مختلف در جمهوری‌‌های خودمختار و در بین اقوام مختلف برشمرد.
در قزاقستان نیز بنا بر آموزه‌‌های دوران کمونیستی هم در طول دوران اتحاد جماهیر شوروی و هم پس از استقلال به ادبیات و انواع هنر توجه ویژه‌ای شد که شخصیت‌‌هایی مانند؛ "نزیرا کولدژانف"، "نورگالی کولدژانف" ، " ساکن سیفولین"، "علیخان بوکیخانف" و "احمد بایترسنف" نقش بزرگی در ادبیات و هنر قزاق‌‌ها ایفا کردند.
به تازگی با ابتکار موسسه ادبیات و هنر آویزوف و دانشکده هنر آکادمی ملی قزاقستان و اتحاد چهره‌‌های تئاتر و سینمای علمی و عملی سمیناری با عنوان بزرگداشت " ۱۰۰ سال هنر تئاتر قزاقستان " برگزار شد که سخنرانی‌‌ها و مقالات ارائه شده به این سمینار به ریشه‌‌های تاریخی تئاتر و هنرهای نمایشی در قزاقستان اختصاص داشت.
هر چند در کتاب ۱۰ جلدی "تاریخ ادبیات قزاقستان" اشاره دقیقی به ریشه و زمان پیدایش هنر تئاتر در قزاقستان نشده است ولی به گفته تمیروف مدیر موزه تاریخی شهرستان سمی بکنا" ریشه‌‌های تاریخی هنر تئاتر در قزاقستان به ۱۳ فوریه سال ۱۹۱۵ هنگامی که برای اولین بار تئاتر "آیتیس" و تئاتر "بیرجان و سارا" به عنوان یک رخ داد بسیار مهم در حوزه تئاتر و هنرهای نمایشی پا به عرصه ظهور گذاشت بر می‌گردد.
"تونگیش بای ژامانکولف" رئیس اتحادیه چهره‌‌های تئاتر قزاقستان معتقد است اگر چه تاریخ دقیقی از گذشته‌‌های دور در مورد ریشه‌‌های تاریخی تئاتر و هنرهای نمایشی در قزاقستان وجود ندارد ولی مسلم است که تئاتر نشات گرفته از سنت هنرهای عامیانه، شامل مراسم ملی و آداب و رسوم، قرار دادن نوزاد در گهواره، عقد و عروسی و .. که قرن‌‌ها در بین قزاق‌‌ها رایج بوده سرچشمه گرفته است. در سال ۱۹۲۵ تئاتر به طور رسمی در دوران اتحاد جماهیر شوروی در شهر آلماتی پایتخت سابق قزاقستان بنیانگذاری شد. بنا بر این به گفته دانشمندان و محققین قزاقی برای دست یابی به ریشه تاریخی و زمان دقیق پیدایش تئاتر در قزاقستان به مستندات جدی نیاز دارد که فعلا مستندات قابل توجهی به دست نیامده است.
در هر صورت همان گونه که اشاره شد امروزه و پس از استقلال نیز تئاتر در قزاقستان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و علاوه بر سالن‌‌های تئاتر و نمایشی از از دوران اتحاد جماهیر شوروی به ارث برده شده است از سال ۱۹۹۱ تا کنون نیز در شهر‌های مختلف سالن‌‌های نمایش و آمفی تئاتر‌های شکوهمندی ساخته شده است که امروزه در قزاقستان عملا ۵۰ سالن تئاتر، که ۹ سالن آن به وزارت فرهنگ، ۲ تئاتر اپرا و باله، ۲ تئاتر درام، ۲ تئاتر برای کودکان و جوانان، و ۳ تئاتر ملی وجود دارد که مهمترین سالن‌‌های تئاتر و اپرای قزاقستان عبارت اند از:
تئاتر شمال قزاقستان تئاتر درام روسی "ان. اف‌پوگودین" متشکل از یک ساختمان دو طبقه است که حدود ۱۰۰ سال پیش ساخته شده است که امروزه یک فروشگاه مبل بزرگ در آن دایر است. این تئاتر در دسامبر سال ۱۹۷۲ به ساختمان جدید منتقل شد. تئاتر پوگودین تا کنون در کل تاریخ تئاتر درام روسی حدود ۱۵ هزار اجرا با بیش از ۵ ملیون بیننده داشته است.
اولین ساختمان تئاتر درام در سال ۱۹۰۶ ساخته شد که این ساختمان دارای یک کتابخانه عمومی، و سالن اجرای محلی می‌باشد.
یکی از سالن‌‌های تئاتر قزاقستان اپرای ایالتی علمی و باله ابای است که در سال ۱۹۳۴ در آلما آتا تاسیس شد و در ژانویه سال ۱۹۳۴ اولین اجرای خود را برگزار کرد.
این سالن تئاتر در ساحل سمت چپ رودخانه ایشیم واقع شده است، ساختمان و سالن این تئاتر که از شکوه و عظمت خاصی برخوردار است با ال‌هام از اپرای معماری اپرای معروف جهان "لااسکالا" در میدان سلطنتی مادرید و بالشوی قزاقستان در سال ۲۰۱۳ تأسیس شد.
تئاتر مسکو و اپرای متروپویلیتن در نیویورک ساخته شده است و حدود ۳۰۰۰ متر مربع آن فضای بیرونی ساختمان تئاتر است که چشم انداز بی نظیری را ایجاد کرده است.
تئاتر "آستانه اپرا" با ظرافت معماری منحصر به فرد خود بر اساس بهترین سنت‌‌های معماری کلاسیک جهان ساخته شده است در حالی که در معماری این تئاتر بر هویت و شخصیت ملی قزاقستان تاکید شده است. رواق و ورودی اصلی سالن این تئاتر با نماد آهنگ‌‌های کوبیزم و مجسمه‌‌های نوازنداگان و موسیقی دانان بزرگ و مجسمه بازیکنان مشهور مانند منصوراف، پرمکوا تزیین شده است.
سالن اصلی تئاتر ظرفیت ۱۲۵۰ صندلی دارد. در ساختمان تئاتر اپرای آستانا مجموعه‌ای از فروشگاه‌‌های مختلف و اتاق‌‌های تمرین منطبق با استاندارد‌های بین المللی وجود دارد.
دکوراسیون فضای داخلی این تئاتر با استفاده از بهترین هنرمندان روسی، قزاقی و بین المللی طراحی و ساخته شده است و تئاتر "آستانه اپرا" با شاهکار‌های اپرا و باله کلاسیک و اجرای مدرن از استادان در سطح جهانی مانند کارشناسان برجسته ایتالیایی و آلمانی تزئین شده است.
سالن، سن و فضای نمایش از آخرین تکنولوژی دنیا بهره گرفته است که در نتیجه سالن و تجهیزات صوتی، تصویری و نمایشی این تئاتر زمینه را برای اجرای اپرا، باله، نمایشنامه، کنسرت‌‌ها، و غیره را فراهم کرده است و مکان اجرای ارکستر ظرفیت ۱۲۰ نوازنده را دارد.
در ۲۱ ژوئن سال ۲۰۱۳ برای اولین بار نمایش خود را آغاز کرد. و فصل اول تئاتر باله، تئاتر "زیبای خفته" چایکوفسکی و صحنه‌‌های طراح مشهور جهان یوری گریگوروویچ، رومئو و ژولیت، و طراح معروف فرانسوی "ژی یوداو باله مدرن طراح رقص معروف روسی "رودین" "به اجرا گذاشته شد.
در فصل اول اجرا‌های مشترک با هنرمندان تیم‌‌های اروپایی، مانند رم اپرا، لا اسکالا، در تئاتر بولشوی روسیه، تئاتر مارینسکی، اپرا بوردو، B. Eifman باله تئاتر برگزار شد[۱].
وضعیت؛ انواع و نعداد گروه‌های نمایش و مراکز و انجمن‌ها
در سال ۱۹۳۵، شرکت اپرا روسیه تاسیس شد. هنرمندان حرفه‌ای در یک دوره کوتاه (۱۹۳۶-۱۹۳۷) ۹ تولید کلاسیک اپرای روسیه و جهان را برگزار کرده است که آن را "کارمن"، "یوجین انگین"، "پیک"، "شیطان"، "فاوست"، "آیدا" و دیگران اجرا کرده‌اند.
در سال ۱۹۳۸، باله چایکوفسکی با عنوان "دریاچه قو" اولین باله قزاقستان را آغاز کرد، هنرمند مردم قزاقستان "گازیز دوگاشف" سه بار (۱۹۵۰-۱۹۵۱، ۱۹۵۶-۱۹۵۸ و ۱۹۶۹-۱۹۷۱) رئیس تئاتر بوده است، در تئاتر بالشوی مسکو، کیف، خانه اپرای اوکراین، مینسک و خانه اپرای بلاروسک در ۱۹۷۰، یک‌‌هادی شناخته شده و کارگردان، هنرمند برگزیده قزاقستان SSR والری راتر بر روی صحنه قرار گرفت.
در ژانویه ۲۰۱۵، تئاتر به یک سیستم کاملا اتوماتیک فروش بلیط، در حال اجرا و فروش بلیط آنلاین تغییر یافت[۲].
توسعه سینمای جهان را می‌توان به چهار مرحله تقسیم کرد. فاز اول - ظهور سینما با فیلم سیاه و سفید و ساکت که پس از ظهور سینما بسیاری افراد بر این باور بودند که دیگر دوران تئاتر سرآمده و به زودی تئاتر بسته خواهد شد.
مرحله دوم توسعه سینما در قرن ۲۰ رخ داد که فیلم از صامت و بی صدا به فیلمهای با صدا مبدل شد.
مرحله سوم توسعه صنعت فیلم در دهه ۳۰-۴۰ قرن ۲۰ اتفاق افتاد، در این سال‌‌ها صدای سینما ابعاد جدیدی برای خود باز کرد.
مرحله جدید تکامل سینمای شوروی پس از جنگ جهانی دوم آغاز شد مرحله چهارم توسعه .Kinosfera تکنیک‌‌های هنری جدید وعصر فیلمهای رنگی که در ایالات متحده و دیگر کشور‌های توسعه یافته و فیلمهای عریض پانوراما راه اندازی شد و یک نوع سیستم استریو به وجود آمد و فیلم انیمیشن برای کودکان منتشر شد.
صنعت سینما در قزاقستان با تاخیر ۱۰۰ ساله ظهور کرد. و سینمای قزاقستان با اولین فیلم با نام آمانگالدی، ."A mangaldy" پا به عرصه وجود گذاشت و سینمای قزاقستان در جریان جنگ جهانی دوم و پس از آن توسعه یافت و استدیو موسفیلم "Mosfilm" بنیانگذاری شد و در ۱۲ سپتامبر سال ۱۹۴۱ در آلماتی فیلمبرداری فیلمهای استدیویی و مستند آغاز شد. که بعدا استدیوی موسفیلم به قزاق فیلم تغییر نام داد. بنا بر پیشن‌هاد رئیس اتحادیه سینماگران قزاقستان Baurzhan Nogerbek در سال ۲۰۰۵ روز ۱۲ سپتامبر، "روز سینمای قزاقستان" نامگذاری شد که هم اکنون نیز این روز به نام روز سینما گرامی داشته می‌شود و در بین ا‌هالی و مراکز هنری جشن گرفته می‌شود.
پس از ساخت آمانگدالی فیلمهای "اسم من پوست است"، "فرشته در عرقچین"، "دختر اسب‌سوار" برای همیشه به عنوان فیلمهای سینمای کلاسیک قزاقستان در حافظه هنری مردم و هنرمندان قزاقستان باقی مانده است.
از زمان تشکیل استودیوی موسفیلم و قزاق فیلم تا کنون بیش از ۱۰۰ فیلم بلند و ۵۰۰ مستند تولید شده است. و بسیاری از گروه‌های موسیقی در موضوعات بسیار مهم و جدی بر روی صحنه ظهور یافتند. و با نمایش تعداد زیادی تصاویر متحرک زندگی و تاریخ مردم قزاقستان را به نمایش گذاشتند.
پس از استقلال، وضعیت سینمای قزاقستان تغییر کرد و صنعت سینما مورد توجه ویژه دولت تازه استقلال یافته قرار گرفت و صنعت سینما و هنرمندان مورد حمایت دولت قرار گرفتند[۳][۴].
نیز نگاه کنید به
تئاتر و هنرهای نمایشی زیمبابوه؛ تئاتر و هنرهای نمایشی کانادا؛ تئاتر و هنرهای نمایشی روسیه؛ تئاتر و هنرهای نمایشی تونس؛ تئاتر و هنرهای نمایشی ژاپن؛ تئاتر و هنرهای نمایشی کوبا؛ تئاتر و هنرهای نمایشی لبنان؛ تئاتر و هنرهای نمایشی مصر؛ هنر تئاتر مدرن چین؛ تئاتر و هنرهای نمایشی سنگال؛ تئاتر و هنرهای نمایشی آرژانتین؛ تئاتر و هنرهای نمایشی فرانسه؛ تئاتر و هنرهای نمایشی مالی؛ تئاتر و هنرهای نمایشی ساحل عاج؛ تئاتر و هنرهای نمایشی تایلند؛ تئاتر و هنرهای نمایشی اوکراین؛ تئاتر و هنرهای نمایشی اسپانیا؛ تئاتر و هنرهای نمایشی اردن؛ تئاتر و هنرهای نمایشی اتیوپی؛ تئاتر و هنرهای نمایشی سیرالئون؛ تئاتر و هنرهای نمایشی قطر؛ تئاتر و هنرهای نمایشی تاجیکستان؛ تئاتر و هنرهای نمایشی سریلانکا؛ تئاتر و هنرهای نمایشی گرجستان؛ تئاتر و هنرهای نمایشی بنگلادش.
کتابشناسی
- ↑ O TeaTpe ، Tearp onept H 6aera «Acraa» ، http://astanaopera.kz/o-teatre/
- ↑ RaparaHaMHCRMM aRaaeMMuecRMi Tearp My3bIRanbHo ROMeaMM ،https://ticketon.kz/place/katmk
- ↑ تاریخچه سینمای قزاقستان http://yvision.kz/post/264143
- ↑ صابری، اصغر (1395). جامعه و فرهنگ قزاقستان. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (در دست انتشار)، ص 331-336.