جغرافیای طبیعی تونس: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۵۱

جمهوری تونس با مساحتی حدود 162/155 کیلومتر مربع کوچک‌ترین کشور مسلمان در شمال آفریقای سفید است که از شمال و مشرق به دریای مدیترانه، از جنوب شرقی به صحرای لیبی و از مغرب به کوه‌های الجزایر محدود است، تونس با جمهوری الجزایر ۹۵۶ کیلومتر و با دولت لیبی ۴۵۹ کیلومتر مرز مشترک خاکی دارد، طول جغرافیایی تونس از شمال به جنوب ۷۵۶ و از شرق به غرب ۳۵۱ کیلومتر است، این کشور با برخورداری از ۱۳۰۰ کیلومتر ساحل (بدون محاسبه جزیره‌ها) و دشت‌های هموار و پوشیده شده از درختان متنوع، به‌ویژه درختان زیتون، از آب‌وهوای مدیترانه‌ای دلچسبی، به‌ویژه در مناطق شرقی و شمالی، برخوردار است. تونس با جزیره سیسیل ایتالیا ۱۳۷ کیلومتر فاصله دارد و فاصله زمانی سفر هوایی از شهر تونس به پایتخت ایتالیا نیز تقریبا چهل‌وپنج دقیقه و به پاریس دو ساعت است. سفر دریایی از تونس به ایتالیا و فرانسه نیز با ناوگان مسافربری تونس و برخی از کشورهای اروپایی از شهرهای گوناگون، مانند تونس، بنزرت و جزیره جربه انجام می‌شود؛ سفر دریایی از شهر بندر حلق‌الوادی در تونس به بندر ژنوا در ایتالیا تقریبا یک شبانه‌روز طول می‌کشد.

ارتفاعات تونس

تونس کشوری هموار با دشت‌های فراوان و ارتفاعات اندک است و بیشتر ناهمواری آن در مناطق هم‌جوار با سلسله کوه‌های الجزایر است مناطق کوهستانی در شمال و غرب این کشور قرار دارد و صحرا و بیابان نیز در مناطق جنوبی و مرکزی گسترده است، جبل شعانبی با ارتفاعی در حدود ۱۵۴۴ متر بزرگ‌ترین کوه تونس است. مطماطه، خمیر، دورسیل، زغوان، رصاص، بوقرنین، سبیطله، کسریره و فرینه از دیگر ارتفاعات مهم تونس است. یونسکو ارتفاعات اشکل واقع در شمال تونس را در فهرست میراث جهانی قرار داده است، جرید و نفزاوه نیز از مهم‌ترین واحه‌های تونس است.

رود‌ها و دریاچه‌های تونس

مجرده و ملیان بزرگ‌ترین رودخانه‌های تونس است؛ رودخانه مجرده از کشور الجزایر سرچشمه می‌گیرد و در نزدیکی غار الملح واقع در شمال شرقی تونس به دریا می‌ریزد و در مسیر خود مناطقی، مانند تستور، باجه و تبرسق را سیراب می‌کند. ده دریاچه در تونس وجود دارد که بحیره تونس و بحیره بنزرت مهم‌ترین دریاچه‌های آبی و شط جری بزرگ‌ترین دریاچه نمکی این کشور است.

جزایر و مجمع الجزایر تونس

خلیج تونس، خلیج حمامات، خلیج قابس و خلیج بوغراره در جزیره جربه مهم‌ترین مناطق خلیجی تونس است. خلیج قابس در قدیم به سرت‌الصغیر معروف بوده است. جزایر قرقنه و جربه در جنوب تونس و شبه‌جزیره‌های منستیر و مهدیه نیز در شرق این کشور از از مهم‌تریــن جزایــر و نیز بهتریــن مناطق جذب گردشــگری در تونس اســت. بندرهای حلق‌الوادی، تونس، بنزرت و صفاقس از مهم‌ترین بنادر دریایی تونس و یکی از مهم‌ترین مناطق دریایی برای رفت و آمد ناوگان‌های بین‌المللی است.

پوشش گیاهی تونس

منابع گیاهی تونـس را از زمان هـای دور بـه علـت سرسـبزی و پوشـش گیاهـی آن به ویـژه باغ هـای زیتـون و مرکبـات، (تونـس الخضـراء) می خواننـد.^[۱] خــاک تونــس در مناطــق شــمال و شــرق ایــن کشــور بســیار حاصلخیــز و از تنــوع گیاهــی فراوانــی برخـوردار اسـت. سـه درصـد از مسـاحت تونـس را رْمـل و شـن زار تشــکیل می دهــد و هرچــه از شــمال بــه ســوی مناطــق مرکــزی و جنوبــی پیشــروی کنیــم، از سرســبزی خــاک کاســته و بــر حجــم و وســعت بیابان هــا و صحراهــا افــزوده می شــود. حرکــت شــن‌های روان و پیشــروی آن بــه مناطــق دیگــر، یکــی از چالش هــای مهــم زیســت محیطی کنونــی تونــس اســت. مســاحت جنگل‌های این کشــور بالغ بر 555 هزار هکتار است. بیشتر زمین‌های کشــاورزی در مناطق شمالی و غربی کشور متمرکز اســت. زیتــون و انجیــر از درختــان اصلــی و بومــی تونس اســت. پژوهشــگران تونسی برآنند که برنج، نیشــکر، ابریشم، نارنج، لیمو، آلوچه سیاه، شاه بلوط و پسته را ایرانی‌ها در دوران اسلامی با خود به تونس بردند.^[۲] مرکبات، گندم، جو، انگور، پرتقال، هلو، گالبی، هندوانه و شاتوت از مهم‌ترین فرآورده‌های کشاورزی تونس است. فرآورده‌های زیتون در شهر صفاقس و تولید خرما در مناطقی، مانند نفطه وتوزر که درتونس موسوم به خرمای «دقله» یا «دگله» است، از کیفیت بسیار خوبی برخوردار است و به خارج از کشور صادر می‌شود. تونس دارای مقام چهارم تولید زیتون در جهان است. جزیرە جربه واقع در جنوب شرقی تونس از مهم‌ترین مناطق کاشت و برداشت برنج دانه درشت است. سبزی‌های معطر، مانند تره، شاهی، تلخون و مرزه در تونس کاشته نمی‌شود و از ریحان نیز در گل‌فروشی‌ها استفاده می‌شود. برخی از سبزیجات به نام «قناریه» و «بسباس» نیز در تونس استفاده می‌شود که به نظر می‌رسد در ایران وجود ندارد. توت و ابریشم در خلیج قابس به عمل می‌آید.

پوشش جانوری تونس

جانورانـی چـون گوسـفند، بـز، گاو، اسـب، شـتر، سـگ، شـترمرغ،خـروس، بوقلمـون، خرگـوش، گربـه، کفتـار، گـراز، خـوک، شـغال،آهـو و انـواع مـار و بزمجـه انـواع گوناگـون منابـع جانـوری تونـس اسـت؛ شـیر، ببر، پلنگ، فیل و زرافه در محیط زیسـت تونس وجود نـدارد و مـردم تونـس بـه گربـه کـه آن را «قطوسـه» می نامنـد، بسـیار علاقه‌مندنـد.

آب و هوای تونس

آب وهـوای مناطـق شـرقی، شـمالی و غربـی تونـس مدیترانـه ای وَ غیرشـرجی و مناطـق مرکـزی و جنوبـی نیـز از هوایـی نیمه مرطوب و خشـک برخـوردار اسـت. میانگیـن دمـا بیـن 10تـا 27 درجـه اسـت و درجـه‌ی هـوا در برخـی از روزهـای تابسـتان، به ویـژه تیرمـاه، بسـیار گـرم و سـوزان اسـت و گاهـی اوقـات بـه پنجـاه درجـه نیـز می‌رسد.

زمسـتان تونـس غالبـا سـرد و همـراه با سـوز سرماسـت؛ سـرمایی که از اروپـا وارد تونـس می شـود. سـامانه‌ی بـارش بـرف فقـط در منطقـە عیـن دراهـم واقـع در شـمال غربـی تونس فعال اسـت و شـهر تونس برفـی بـه خـود نمی بینـد. پایـداری هـوا در طـول سـال به خصوص در فصل هـای باران خیـز بسـیار کـم اسـت؛ به گونـه ای کـه در طـول روز، ابـری و آفتابی شـدن آسـمان به گونـه ای متنـاوب اتفـاق می افتـد. آســمان پایتخت تونس و مناطق ســاحلی همواره ابری اســت و باران‌های موســمی در طول ســال فراوان و به طــور متناوب می بارد. بــارش بــاران در تونس به انواع گوناگون ســوزنی و ســیلابی وجود دارد. گاهــی جاری شــدن ســیل و ایجاد آب گرفتگــی در خیابان‌ها و منازل موجب اختلال در زندگی عادی مردم می‌شود. میزان بارندگی ســالانه در مناطق شــمالی کشــور به انــدازە 800 میلیمتر می رســد. مناطــق مرکــزی بین 200 تا 400 میلیمتــر و بخش‌های جنوبی نیز بین 50تا 150 میلیمتر باران سالانه را ثبت می‌کنند.

جاذبه‌های طبیعی تونس

هوای مدیترانه‌ای، ســاحل‌های ماسه‌ای، دریای آبی، چشمه‌های آب گرم، بیابان‌های زیبــا و جنگل‌های تنک مهم‌ترین جاذبه‌های طبیعی تونس اســت. شمال، شمال شرقی و جنوب شرقی تونس را آب‌های دریای مدیترانه فرا گرفته اســت؛ پدیدهای خدادادی که این کشــور را به منطقە ماسه‌های طلایی معروف کرده است. جنوب و مرکز تونس نیــز با داشــتن بیابان‌ها و واحه‌هــای طبیعی، کــه از مهمترین مناطق خرماخیز این کشــور هســتند، هرساله گردشــگران زیادی را به‌سوی خود جذب می‌کند.^[۳]

نیز نگاه کنید به

کتابشناسی

↑ ابن ابی ،دینار (۱۲۸۶ق). المونس‌فی اخبار إفریقیه و تونس. تونس: مطبعة الدولة التونسیة، الطبعة الاولی.
↑ کعاک، عثمان(۱۳۸۷) . روابط ایران و تونس در گذر زمان. ترجمه و تحقیق ستار عودی. تهران: مرکز اسناد‌‌ و تاریخ دیپلماسی،
↑ عصمتی‌بایگی، سیدحسن (1395). جامعه و فرهنگ تونس. تهران: موسسه فرهنگی, هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی, ص 22-18.

[:0-1] ابن ابی ،دینار (۱۲۸۶ق). المونس‌فی اخبار إفریقیه و تونس. تونس: مطبعة الدولة التونسیة، الطبعة الاولی.

[:1-2] کعاک، عثمان(۱۳۸۷) . روابط ایران و تونس در گذر زمان. ترجمه و تحقیق ستار عودی. تهران: مرکز اسناد‌‌ و تاریخ دیپلماسی،

[3] عصمتی‌بایگی، سیدحسن (1395). جامعه و فرهنگ تونس. تهران: موسسه فرهنگی, هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی, ص 22-18.

[۱]

[۲]

[۳]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-جمهوری [[تونس]] با مساحتی حدود ۱۵۵/۱۶۲ کیلومتر مربع کوچک‌ترین کشور مسلمان در شمال آفریقای سفید است که از شمال و مشرق به دریای مدیترانه، از جنوب شرقی به صحرای لیبی و از مغرب به کوه‌های الجزایر محدود است، تونس با جمهوری الجزایر ۹۵۶ کیلومتر و با دولت لیبی ۴۵۹ کیلومتر مرز مشترک خاکی دارد، طول جغرافیایی تونس از شمال به جنوب ۷۵۶ و از شرق به غرب ۳۵۱ کیلومتر است، این کشور با برخورداری از ۱۳۰۰ کیلومتر ساحل (بدون محاسبه جزیره‌ها) و دشت‌های هموار و پوشیده شده از درختان متنوع، به‌ویژه درختان زیتون، از آب‌وهوای مدیترانه‌ای دلچسبی، به‌ویژه در مناطق شرقی و شمالی، برخوردار است. تونس با جزیره سیسیل ایتالیا ۱۳۷ کیلومتر فاصله دارد و فاصله زمانی سفر هوایی از شهر تونس به پایتخت ایتالیا نیز تقریبا چهل‌وپنج دقیقه و به پاریس دو ساعت است. سفر دریایی از تونس به ایتالیا و فرانسه نیز با ناوگان مسافربری تونس و برخی از کشورهای اروپایی از شهرهای گوناگون، مانند تونس، بنزرت و جزیره جربه انجام می‌شود؛ سفر دریایی از شهر بندر حلق‌الوادی در تونس به بندر ژنوا در ایتالیا تقریبا یک شبانه‌روز طول می‌کشد.
+[[تونس|جمهوری تونس]] با مساحتی حدود 162/155 کیلومتر مربع کوچک‌ترین کشور مسلمان در شمال آفریقای سفید است که از شمال و مشرق به دریای مدیترانه، از جنوب شرقی به صحرای لیبی و از مغرب به کوه‌های الجزایر محدود است، [[تونس]] با جمهوری الجزایر ۹۵۶ کیلومتر و با دولت لیبی ۴۵۹ کیلومتر مرز مشترک خاکی دارد، طول جغرافیایی [[تونس]] از شمال به جنوب ۷۵۶ و از شرق به غرب ۳۵۱ کیلومتر است، این کشور با برخورداری از ۱۳۰۰ کیلومتر ساحل (بدون محاسبه جزیره‌ها) و دشت‌های هموار و پوشیده شده از درختان متنوع، به‌ویژه درختان زیتون، از آب‌وهوای مدیترانه‌ای دلچسبی، به‌ویژه در مناطق شرقی و شمالی، برخوردار است. [[تونس]] با جزیره سیسیل ایتالیا ۱۳۷ کیلومتر فاصله دارد و فاصله زمانی سفر هوایی از [[تونس|شهر تونس]] به پایتخت ایتالیا نیز تقریبا چهل‌وپنج دقیقه و به [[پاریس]] دو ساعت است. سفر دریایی از [[تونس]] به ایتالیا و [[فرانسه]] نیز با ناوگان مسافربری [[تونس]] و برخی از کشورهای اروپایی از شهرهای گوناگون، مانند [[تونس]]، بنزرت و جزیره جربه انجام می‌شود؛ سفر دریایی از شهر بندر حلق‌الوادی در [[تونس]] به بندر ژنوا در ایتالیا تقریبا یک شبانه‌روز طول می‌کشد.
+====[[ارتفاعات تونس]]====
+[[تونس]] کشوری هموار با دشت‌های فراوان و [[ارتفاعات تونس|ارتفاعات]] اندک است و بیشتر ناهمواری آن در مناطق هم‌جوار با سلسله کوه‌های الجزایر است مناطق کوهستانی در شمال و غرب این کشور قرار دارد و صحرا و بیابان نیز در مناطق جنوبی و مرکزی گسترده است، جبل شعانبی با ارتفاعی در حدود ۱۵۴۴ متر بزرگ‌ترین [[ارتفاعات تونس|کوه تونس]] است. مطماطه، خمیر، دورسیل، زغوان، رصاص، بوقرنین، سبیطله، کسریره و فرینه از دیگر [[ارتفاعات تونس|ارتفاعات مهم تونس]] است. [https://www.unesco.org/en یونسکو] ارتفاعات اشکل واقع در شمال [[تونس]] را در [[آثار فرهنگی، تاريخی و طبيعی ثبت شده تونس در ميراث جهانی|فهرست میراث جهانی]] قرار داده است، جرید و نفزاوه نیز از مهم‌ترین واحه‌های [[تونس]] است.
+====[[رودها و دریاچه های تونس|رود‌ها و دریاچه‌های تونس]]====
+مجرده و ملیان بزرگ‌ترین [[رودها و دریاچه های تونس|رودخانه‌های تونس]] است؛ رودخانه مجرده از کشور الجزایر سرچشمه می‌گیرد و در نزدیکی غار الملح واقع در شمال شرقی [[تونس]] به دریا می‌ریزد و در مسیر خود مناطقی، مانند تستور، باجه و تبرسق را سیراب می‌کند. ده دریاچه در [[تونس]] وجود دارد که بحیره [[تونس]] و بحیره بنزرت مهم‌ترین دریاچه‌های آبی و شط جری بزرگ‌ترین دریاچه نمکی این کشور است.
+====[[جزایر و مجمع الجزایر تونس]]====
+خلیج [[تونس]]، خلیج حمامات، خلیج قابس و خلیج بوغراره در جزیره جربه مهم‌ترین [[جزایر و مجمع الجزایر تونس|مناطق خلیجی تونس]] است. خلیج قابس در قدیم به سرت‌الصغیر معروف بوده است. جزایر قرقنه و جربه در جنوب [[تونس]] و شبه‌جزیره‌های منستیر و مهدیه نیز در شرق این کشور از از مهم‌تریــن [[جزایر و مجمع الجزایر تونس|جزایــر]] و نیز بهتریــن مناطق جذب [[صنعت گردشگری تونس|گردشــگری در تونس]] اســت. بندرهای حلق‌الوادی، [[تونس]]، بنزرت و صفاقس از مهم‌ترین بنادر دریایی [[تونس]] و یکی از مهم‌ترین مناطق دریایی برای رفت و آمد ناوگان‌های بین‌المللی است.
+====[[پوشش گیاهی تونس]]====
+[[پوشش گیاهی تونس|منابع گیاهی تونـس]] را از زمان هـای دور بـه علـت سرسـبزی و پوشـش گیاهـی آن به ویـژه باغ هـای زیتـون و مرکبـات، ([[تونس|تونـس]] الخضـراء) می خواننـد.<ref name=":0">ابن ابی ،دینار (۱۲۸۶ق). المونس‌فی اخبار إفریقیه و [[تونس]]. [[تونس]]: مطبعة الدولة التونسیة، الطبعة الاولی.</ref> خــاک [[تونس|تونــس]] در مناطــق شــمال و شــرق ایــن کشــور بســیار حاصلخیــز و از [[پوشش گیاهی تونس|تنــوع گیاهــی]] فراوانــی برخـوردار اسـت. سـه درصـد از مسـاحت [[تونس|تونـس]] را رْمـل و شـن زار تشــکیل می دهــد و هرچــه از شــمال بــه ســوی مناطــق مرکــزی و جنوبــی پیشــروی کنیــم، از سرســبزی خــاک کاســته و بــر حجــم و وســعت بیابان هــا و صحراهــا افــزوده می شــود. حرکــت شــن‌های روان و پیشــروی آن بــه مناطــق دیگــر، یکــی از چالش هــای مهــم زیســت محیطی کنونــی [[تونس|تونــس]] اســت. مســاحت جنگل‌های این کشــور بالغ بر 555 هزار هکتار است. بیشتر زمین‌های کشــاورزی در مناطق ش[[مالی]] و غربی کشور متمرکز اســت. زیتــون و انجیــر از درختــان اصلــی و بومــی [[تونس]] اســت. پژوهشــگران تونسی برآنند که برنج، نیشــکر، ابریشم، نارنج، لیمو، آلوچه سیاه، شاه بلوط و پسته را ایرانی‌ها در دوران اسلامی با خود به [[تونس]] بردند.<ref name=":1">کعاک، عثمان(۱۳۸۷) . [[روابط تونس با جمهوری اسلامی ایران|روابط ایران و تونس]] در گذر زمان. ترجمه و تحقیق ستار عودی. تهران: [https://mfa.gov.ir/portal/ministryinfo/33688 مرکز اسناد‌‌ و تاریخ دیپلماسی]،</ref> مرکبات، گندم، جو، انگور، پرتقال، هلو، گالبی، هندوانه و شاتوت از مهم‌ترین فرآورده‌های کشاورزی [[تونس]] است. فرآورده‌های زیتون در شهر صفاقس و تولید خرما در مناطقی، مانند نفطه وتوزر که در[[تونس]] موسوم به خرمای «دقله» یا «دگله» است، از کیفیت بسیار خوبی برخوردار است و به خارج از کشور صادر می‌شود. [[تونس]] دارای مقام چهارم تولید زیتون در جهان است. جزیرە جربه واقع در جنوب شرقی [[تونس]] از مهم‌ترین مناطق کاشت و برداشت برنج دانه درشت است. سبزی‌های معطر، مانند تره، شاهی، تلخون و مرزه در [[تونس]] کاشته نمی‌شود و از ریحان نیز در گل‌فروشی‌ها استفاده می‌شود. برخی از سبزیجات به نام «قناریه» و «بسباس» نیز در [[تونس]] استفاده می‌شود که به نظر می‌رسد در ایران وجود ندارد. توت و ابریشم در خلیج قابس به عمل می‌آید.
+==== [[پوشش جانوری تونس]]====
+جانورانـی چـون گوسـفند، بـز، گاو، اسـب، شـتر، سـگ، شـترمرغ،خـروس، بوقلمـون، خرگـوش، گربـه، کفتـار، گـراز، خـوک، شـغال،آهـو و انـواع مـار و بزمجـه [[پوشش جانوری تونس|انـواع گوناگـون منابـع جانـوری تونـس]] اسـت؛ شـیر، ببر، پلنگ، فیل و زرافه در محیط زیسـت [[تونس]] وجود نـدارد و مـردم [[تونس|تونـس]] بـه گربـه کـه آن را «قطوسـه» می نامنـد، بسـیار علاقه‌مندنـد.
+====[[آب و هوای تونس]]====
+[[آب و هوای تونس|آب وهـوای مناطـق شـرقی، شـمالی و غربـی تونـس]] مدیترانـه ای وَ غیرشـرجی و مناطـق مرکـزی و جنوبـی نیـز از هوایـی نیمه مرطوب و خشـک برخـوردار اسـت. میانگیـن دمـا بیـن  10تـا 27 درجـه اسـت و درجـه‌ی هـوا در برخـی از روزهـای تابسـتان، به ویـژه تیرمـاه، بسـیار گـرم و سـوزان اسـت و گاهـی اوقـات بـه پنجـاه درجـه نیـز می‌رسد.
-=== [[ارتفاعات تونس|ارتفاعات]] ===
+زمسـتان [[تونس|تونـس]] غالبـا سـرد و همـراه با سـوز سرماسـت؛ سـرمایی که از اروپـا وارد [[تونس|تونـس]] می شـود. سـامانه‌ی بـارش بـرف فقـط در منطقـە عیـن دراهـم واقـع در شـمال غربـی [[تونس]] فعال اسـت و شـهر [[تونس]] برفـی بـه خـود نمی بینـد. پایـداری هـوا در طـول سـال به خصوص در فصل هـای باران خیـز بسـیار کـم اسـت؛ به گونـه ای کـه در طـول روز، ابـری و آفتابی شـدن آسـمان به گونـه ای متنـاوب اتفـاق می افتـد. آســمان پایتخت [[تونس]] و مناطق ســاحلی همواره ابری اســت و باران‌های موســمی در طول ســال فراوان و به طــور متناوب می بارد. بــارش بــاران در [[تونس]] به انواع گوناگون ســوزنی و ســیلابی وجود دارد. گاهــی جاری شــدن ســیل و ایجاد آب گرفتگــی در خیابان‌ها و منازل موجب اختلال در زندگی عادی مردم می‌شود. میزان بارندگی ســالانه در مناطق شــمالی کشــور به انــدازە 800 میلیمتر می رســد. مناطــق مرکــزی بین 200 تا 400 میلیمتــر و بخش‌های جنوبی نیز بین 50تا 150 میلیمتر باران سالانه را ثبت می‌کنند.
-تونس کشوری هموار با دشت‌های فراوان و ارتفاعات اندک است و بیشتر ناهمواری آن در مناطق هم‌جوار با سلسله کوه‌های الجزایر است مناطق کوهستانی در شمال و غرب این کشور قرار دارد و صحرا و بیابان نیز در مناطق جنوبی و مرکزی گسترده است، جبل شعانبی با ارتفاعی در حدود ۱۵۴۴ متر بزرگ‌ترین کوه تونس است. مطماطه، خمیر، دورسیل، زغوان، رصاص، بوقرنین، سبیطله، کسریره و فرینه از دیگر ارتفاعات مهم تونس است. [[یونسکو]] ارتفاعات اشکل واقع در شمال تونس را در فهرست میراث جهانی قرار داده است، جرید و نفزاوه نیز از مهم‌ترین واحه‌های تونس است.
+====[[جاذبه های طبیعی تونس|جاذبه‌های طبیعی تونس]]====
+هوای مدیترانه‌ای، ســاحل‌های ماسه‌ای، دریای آبی، چشمه‌های آب گرم، بیابان‌های زیبــا و جنگل‌های تنک [[جاذبه های طبیعی تونس|مهم‌ترین جاذبه‌های طبیعی تونس]] اســت. شمال، شمال شرقی و جنوب شرقی [[تونس]] را آب‌های دریای مدیترانه فرا گرفته اســت؛ پدیدهای خدادادی که این کشــور را به منطقە ماسه‌های طلایی معروف کرده است. جنوب و مرکز [[تونس]] نیــز با داشــتن بیابان‌ها و واحه‌هــای طبیعی، کــه از مهمترین مناطق خرماخیز این کشــور هســتند، هرساله گردشــگران زیادی را به‌سوی خود جذب می‌کند.<ref>عصمتی‌بایگی، سیدحسن (1395). جامعه و فرهنگ [[تونس]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی, هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی], ص 22-18.</ref>
-=== [[رودها و دریاچه های تونس|رودها و دریاچه ها]] ===
+== نیز نگاه کنید به ==
-مجرده و ملیان بزرگ‌ترین رودخانه‌های تونس است؛ رودخانه مجرده از کشور الجزایر سرچشمه می‌گیرد و در نزدیکی غار الملح واقع در شمال شرقی تونس به دریا می‌ریزد و در مسیر خود مناطقی، مانند تستور، باجه و تبرسق را سیراب می‌کند. ده دریاچه در تونس وجود دارد که بحیره تونس و بحیره بنزرت مهم‌ترین دریاچه‌های آبی و شط جری بزرگ‌ترین دریاچه نمکی این کشور است.
+[[جغرافیای طبیعی روسیه]]؛ [[جغرافیای طبیعی سودان]]؛ [[جغرافیای طبیعی اردن]]؛ [[جغرافیای انسانی ژاپن|جغرافیای طبیعی ژاپن]]؛ [[جغرافیای طبیعی کوبا]]؛ [[جغرافیای طبیعی در چین]]؛ [[جغرافیای طبیعی لبنان]]؛ [[جغرافیای طبیعی مصر]]؛ [[جغرافیای طبیعی ساحل عاج]]؛ [[جغرافیای طبیعی مالی]]؛ [[جغرافیای طبیعی افغانستان]]؛ [[جغرافیای طبیعی فرانسه]]؛ [[جغرافیای طبیعی سوریه]]؛ [[جغرافیای طبیعی اسپانیا]]؛ [[جغرافیای طبیعی اوکراین]]؛ [[جغرافیای طبیعی تایلند]]؛ [[جغرافیای طبیعی آرژانتین]]؛ [[جغرافیای طبیعی قطر]]؛ [[جغرافیای طبیعی امارات متحده عربی]]؛ [[جغرافیای طبیعی سیرالئون]]؛ [[جغرافیای طبیعی اتیوپی]]؛ [[جغرافیایی طبیعی سنگال]]؛ [[جغرافیای طبیعی زیمبابوه]]؛ [[جغرافیای طبیعی بنگلادش]]؛ [[جغرافیای طبیعی سریلانکا]]؛ [[جغرافیای طبیعی تاجیکستان]]؛ [[جغرافیای طبیعی گرجستان]]؛ [[جغرافیای طبیعی قزاقستان]]؛ [[جغرافیای طبیعی کانادا]]
-=== [[جزایر و مجمع الجزایر تونس|جزایر و مجمع الجزایر]] ===
+== کتابشناسی ==
-خلیج تونس، خلیج حمامات، خلیج قابس و خلیج بوغراره در جزیره جربه مهم‌ترین مناطق خلیجی تونس است. خلیج قابس در قدیم به سرت‌الصغیر معروف بوده است. جزایر قرقنه و جربه در جنوب تونس و شبه‌جزیره‌های منستیر و مهدیه نیز در شرق این کشور از مهم‌ترین جزایر و نیز بهترین مناطق جذب گردشگری در تونس است، بندرهای حلق‌الوادی، تونس، بنزرت و صفاقس از مهم‌ترین بنادر دریایی تونس و یکی از مهم‌ترین مناطق دریایی برای رفت‌وآمد ناوگان‌های بین‌المللی است.
+<references />
-=== [[پوشش گیاهی تونس|پوشش گیاهی]] ===
+[[رده:جغرافیای طبیعی]]
-تونس را از زمان‌های دور به علت سرسبزی و پوشش گیاهی آن به‌ویژه باغ‌های زیتون و مرکبات، «تونس الخضراء» می‌خوانند (ابن ابی دینار، ۲۱:۱۲۸۶). خاک تونس در مناطق شمال و شرق این کشور بسیار حاصلخیز و از تنوع گیاهی فراوانی برخوردار است، سه درصد از مساحت تونس را رمل و شنزار تشکیل می‌دهد و هرچه از شمال به سوی مناطق مرکزی و جنوبی پیشروی کنیم، از سرسبزی خاک کاسته و بر حجم و وسعت بیابان‌ها و صحراها افزوده می‌شود. حرکت شن‌های روان و پیشروی آن به مناطق دیگر، یکی از چالش‌های مهم زیست‌محیطی کنونی تونس است.
-مساحت جنگل‌های این کشور بالغ‌بر ۵۵۵ هزار هکتار است. بیشتر زمین‌های کشاورزی در مناطق شمالی و غربی کشور متمرکز است. زیتون و انجیر از درختان اصلی و بومی تونس است. پژوهشگران تونسی برآنند که برنج، نیشکر، ابریشم، نارنج، لیمو، آلوچه سیاه، شاه‌بلوط و پسته را ایرانی‌ها در دوران اسلامی با خود به تونس بردند (کعاک، ۱۳۸۷: ۲۲۶).
-مرکبات، گندم، جو، انگور، پرتقال، هلو، گلابی، هندوانه و شاتوت از مهم‌ترین فرآورده‌های کشاورزی تونس است، فرآورده‌های زیتون در شهر صفاقس و تولید خرما در مناطقی، مانند نفطه وتوزر که در تونس موسوم به خرمای «دقله» یا «دگله» است، از کیفیت بسیار خوبی برخوردار است و به خارج از کشور صادر می‌شود، تونس دارای مقام چهارم تولید زیتون در جهان است، جزیره جربه واقع در جنوب شرقی تونس از مهم‌ترین مناطق کاشت و برداشت برنج دانه‌درشت است. سبزی‌های معطر، مانند تره، شاهی، تلخون و مرزه در تونس کاشته نمی‌شود و از ریحان نیز در گل‌فروشی‌ها استفاده می‌شود، برخی از سبزیجات به نام «قناریه» و «بسباس» نیز در تونس استفاده می‌شود که به‌نظر می‌رسد در ایران وجود ندارد. توت و ابریشم در خلیج قابس به عمل می‌آید.
-==== '''[[پوشش جانوری تونس|پوشش جانوری]]''' ====
-جانورانی چون گوسفند، بز، گاو، اسب، شتر، سگ، شترمرغ، خروس، بوقلمون، خرگوش، گربه، کفتار، گراز، خوک، شغال، آهو و انواع مار و بزمجه انواع گوناگون منابع جانوری تونس است؛ شیر، ببر، پلنگ، فیل و زرافه در محیط‌زیست تونس وجود ندارد و مردم تونس به گربه که آن را «قطوسه» می‌نامند، بسیار علاقه‌مندند.
-'''[[آب و هوای تونس|آب‌وهوا]]'''
-آب‌وهوای مناطق شرقی، شمالی و غربی تونس مدیترانه‌ای و غیرشرجی و مناطق مرکزی و جنوبی نیز از هوایی نیمه‌مرطوب و خشک برخوردار است. میانگین دما بین ۱۰ تا ۲۷ درجه است و درجه هوا در برخی از روزهای تابستان، به‌ویژه تیرماه، بسیار گرم و سوزان است و گاهی اوقات به پنجاه درجه نیز می‌رسد.
-زمستان تونس غالبا سرد و همراه با سوز سرماست؛ سرمایی‌که از اروپا وارد تونس می‌شود، سامانه بارش برف فقط در منطقه عین دراهم واقع در شمال غربی تونس فعال است و شهر تونس برفی به خود نمی‌بیند. پایداری هوا در طول سال به‌خصوص در فصل‌های باران‌خیز بسیار کم است؛ به‌گونه‌ای که در طول روز، ابری و آفتابی‌شدن آسمان به‌گونه‌ای متناوب اتفاق می‌افتد. آسمان پایتخت تونس و مناطق ساحلی همواره ابری است و باران‌های موسمی در طول سال فراوان و به‌طور متناوب می‌بارد. بارش باران در تونس به انواع گوناگون سوزنی و سیلابی وجود دارد.گاهی جاری‌شدن سیل و ایجاد آب‌گرفتگی در خیابان‌ها و منازل موجب اختلال در زندگی عادی مردم می‌شود. میزان بارندگی سالانه در مناطق شمالی کشور به‌اندازه ۸۰۰ میلی‌متر می‌رسد. مناطق مرکزی بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلی‌متر و بخش‌های جنوبی نیز بین ۵۰ تا ۱۵۰میلی‌متر باران سالانه را ثبت می‌کنند.
-'''جاذبه‌های طبیعی'''
-هوای مدیترانه‌ای، ساحل‌های ماسه‌ای، دریای آبی، چشمه‌های آب گرم، بیابان‌های زیبا و جنگل‌های تنک مهم‌ترین جاذبه‌های طبیعی تونس است، شمال، شمال شرقی و جنوب شرقی تونس را آب‌های دریای مدیترانه فراگرفته است؛ پدیده‌ای خدادادی که این کشور را به منطقه ماسه‌های طلایی معروف کرده است، جنوب و مرکز تونس نیز با داشتن بیابان‌ها و واحه‌های طبیعی، که از مهم‌ترین مناطق خرماخیز این کشور هستند، هرساله گردشگران زیادی را به سوی خود جذب می‌کند.