تایلند در یک نگاه

جزیره جیمز باند برگرفته از مجله گردشگری الی گشت.قابل بازیابی ازhttps://www.eligasht.com/Blog/travelguide/

تایلند یکی از کشورهای شبه جزیره هندوچین است که در جنوب شرقی قاره آسیا واقع شده است، از سمت شرق و شمال شرقی با لائوس و کامبوج و از سمت غرب و شمال غربی با میانمار (برمه) و از جنوب با کشور مالزی هم‌مرز است.

پوشش گیاهی

پوشش گیاهی طبیعی تایلند را انواع جنگل‌ها تشکیل می‌دهد. در شمال این کشور، جنگل‌های موسمی انبوهی وجود دارد که بیشتر آن‌ها از درخت ساج و چوب بامبو پوشیده شده‌اند و در جنوب نیز جنگل‌های بارانی و سرسبز نیمه‌گرمسیری و چمنزارهای مرتفع و سرسبز قرار دارد.  

آب‌وهوا

چون تایلند در ۲۰ درجه شمال خط استوا قرار دارد، آب‌وهوای گرم و مرطوب دارد؛ ولی در بخش شمالی و شرقی که از دریا دور است، رطوبت هوا کمتر می‌شود. فصل بارندگی از تیر تا مهر است. از آبان تا بهمن ماه هوا، به‌ویژه در بخش‌های شمالی کشور کمی خنک‌تر می‌شود و در این مدت میزان رطوبت هوا از ۹۵ درصد به حدود ۶۰ درصد می‌رسد.

تایلند، با جمعیتی حدود ۷2 میلیون نفر در سال ۲۰۲۴، یکی از کشورهای کلیدی در جنوب شرق آسیا است که جغرافیای انسانی متنوع و پویا دارد. این کشور که به “سرزمین لبخندها” معروف است، ترکیبی از سنت و مدرنیته را به نمایش می‌گذارد. ویژگی‌های جغرافیای انسانی تایلند بازتاب‌دهنده تاریخ غنی، تنوع فرهنگی و تحولات اقتصادی - اجتماعی اخیر است.

پژوهش‌های باستان‌شناسی در دههٔ ۱۹۶۰م در نقاط گوناگون نشان می‌دهد که این سرزمین از دوران پیش از تاریخ زیستگاه بشر بوده است، از دوران پارینه‌سنگی زیستگاه‌هایی در تایلند کنونی یافت شده است که مهم‌ترین آن‌ها «بانکائو» (Bankao) در استان کانچانابوری، (Kanchanaburi) «نان نوک تا» (Non nok Tha) در استان «خون کائین» (Khon Kaen) و «بان چیانگ» (Ban Chiang) در استان «اودون تانی» (Udon Thani) نام دارند، این اکتشافات شگفت‌انگیز در «بان چیانگ» شامل ظروف و ابزار تزئینی برنزی، سفال‌های منقوش و جنگ‌افزارهای برنزی و آهنی می‌شود.گویا «بان چیانگ» از حدود ۶۰۰۰ سال پیش، یعنی از دوران نوسنگی تا ۴۰۰۰ سال بعد، از سکونت‌گاه‌های بشری بوده است. اقتصاد آن‌ها بر کشاورزی مبتنی بود و در ساخت لوازم فلزی و در سفالگری مهارت کافی داشتند. مردمان ساکن نواحی شمال شرقی تایلند امروزی، از حدود ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد با فن ریخته‌گری برنز آشنایی داشته‌اند.

شهر آیوتایا برگرفته از سایت ایرانیان تایلند. قابل بازیابی از https://iranianthailand.com/

دولت آیوتایا در تایلند

برای ۴۱۷ سال دولت آیوتایا یگانه دولت مسلط در حوزه رودخانه چائوفرایا به‌شمار می‌رفت. پایتخت آن شهر آیوتایا بود که به‌صورت جزیره‌ای در نقطه تلاقی سه رودخانه چائوفرایا، پاساک (Pasak) و لوپ بوری قرار داشت. این شهر بعدها به یکی از شهرهای بزرگ آسیا تبدیل شد که کوس رقابت با پاریس را می‌زد و بسیار باشکوه جلوه می‌کرد. شهری که دارای صدها صومعه بودایی وکانال‌ها و آبراه‌های فراوان برای رفت‌وآمد بود.

جامعه و نظام اجتماعی تایلند شامل گروه ها و روابط اجتماعی، هنجارها و ارزش های اجتماعی، نهاد خانواده، زنان، آسیب ششناسی اجتماعی، وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم تایلند و... است که در ذیل شرح داده شده است.

گروه‌ها و روابط اجتماعی تایلند

تایلند جامعه‌ای کشاورزی و چندقومی است که حدود ۷۵ درصد از جمعیت را تایی‌ها (سیامی)، ۱۴ درصد را چینی‌ها، ۵ درصد را مالایوها و ۶ درصد بقیه را اقوام دیگر تشکیل می‌دهند. شمار کمی از کامبوجی‌ها در نزدیکی مرزهای شرقی تایلند و گروه‌های کوچکی از اقوام کوه‌نشین مانند «مو، لاهو، یائو، لیسو، لاوا، لولو، کارن» (Meo, Lahu, Yao, Lius, Lawa, Lolo Karen)، در نواحی دوردست شمال و غرب تایلند زندگی می‌کنند. اقوام «لائو» که تایی شمرده می‌شوند و در شمال شرقی تایلند اقامت دارند، از نظر زبان و آداب و رسوم به مردم لائوس، در آن سوی رود مکونگ نزدیک‌ترند، ولی نمی‌توان آن‌ها را از اقوام اقلیت شمرد.بزرگ‌ترین اقلیت قومی تایلند چینی‌تباران هستند که تعیین شمار دقیق آن‌ها دشوار است؛ زیرا بسیاری از آن‌ها که در بانکوک و نیز در نواحی شمالی تایلند زندگی می‌کنند، جذب فرهنگ و جامعه تایلند شده‌اند. از نظر مذهبی، تایی‌ها بودایی‌اند، چینی‌ها کنفوسیوسی‌اند و ملایوها مسلمانند.

نهاد خانواده

خانواده را می‌توان نشان‌دهنده یکی از ارزش‌های اجتماعی مهم تایلند به‌ویژه در روستاها، یعنی محل اقامت بیشتر تایلندی‌ها، به‌شمار آورد. تایلندی‌ها بسیار خانواده دوست هستند. مانند ایران قدیم، خانواده‌ها تا چند نسل زیر یک سقف زندگی می‌کنند یا در چند خانه کنار یکدیگر هستند.

زنان در تایلند

زنان تایلند همواره یکی از گروه‌های فعال اجتماعی این کشور بوده‌اند و نه‌تنها امروز بلکه از دیرباز در صحنه فعالیت‌های اقتصادی حضور داشته‌اند و انجام بیشتر کارهای خانواده و تلاش معاش، بر گردن آن‌ها بوده است.

«و بنابر آن‌که آدم آن ولایت، کم و کار، بسیار است خود فرصت تحصیل معاش ندارند و متعارف است که زنان در بازارها بدون پرده و حجابی به خرید و فروخت مشغولند و به ناوها سوار و از شهر به دهات تردد کرده، تحصیل معاش می‌کنند و اهل صنایع سابقاً در مملکت ایشان مطلقاً نبوده، چند وقت است که از اطراف و جوانب جمعی رفته و بعضی ضروریات می‌سازند».

پرچم، نشان و سرود ملی

پرچم تایلند برگرفته از سایت ایرنا. قابل بازیابی ازhttps://www.irna.ir/news/81103145/-

پرچم قدیم تایلند نقش فیلی سفید بر دایره‌ای قرمز رنگ بود که بر پایه باورهای مذهبی و احترام تایلند به فیل سفید بنا شده بود. پرچم جدید تایلند را رامای ششم از ۲۸ سپتامبر ۱۹۱۷م رسمی کرد. این پرچم پنج نوار افقی به رنگ‌های قرمز، سفید و آبی سیر دارد که دو نوار باریک قرمز یکی در بالا و یکی در پایین و یک نوار آبی سیر در وسط و به‌پهنای یک‌سوم عرض پرچم بر زمینه سفید میان آن‌ها قرار گرفته است. رنگ قرمز نماد ملت و زندگی، رنگ سفید نماد مذهب و خلوص بودیسم و رنگ آبی نماد سلطنت است. در سراسر کشور، پرچم تایلند را همه‌روزه در ساعت ۸ صبح بالا می‌برند و در ساعت۱۸ پایین می‌آورند. این مراسم همراه با نواختن سرود ملی است و در این هنگام همهٔ مردم باید به حالت احترام بایستند.

بانکوک، پایتخت تایلند. قابل بازیابی ازh[https://www.booking.com/hotel/th/shangri-la-bangkok.html ttps://www.booking.com/hotel/th/shangri-la-bangkok.html

]

تقسیمات اداری و سیاسی تایلند

بر پایهٔ آخرین تقسیمات کشوری، تایلند به ۷۷ استان تقسیم شده است که مساحت بیشتر آن‌ها بسیار کم است. بانکوک که استان یکم تایلند به‌شمار می‌رود، درواقع منطقهٔ اداری و اجرایی ویژه‌ای است که فرماندار آن را اداره می‌کند. استان‌ها براساس نام مراکز آن‌ها نام‌گذاری شده‌اند. پرجمعیت‌ترین و متراکم‌ترین استان تایلند منطقهٔ بانکوک است و وسیع‌ترین استان این کشور استان دوم تایلند به نام «ناخون راتچاسیما» است که پس از بانکوک پرجمعیت‌ترین استان نیز هست. شماره‌گذاری استان‌ها نظم خاصی ندارد، ولی می‌توان گفت که وسیع‌ترین استان‌ها در شماره‌های نخست جای دارند. وسیع‌ترین استان‌های تایلند به ترتیب عبارتند از:

• ناخون راتچاسیما (استان دوم) (Nakhon Ratchasima)؛
• چیانگ مای (استان پنجم) (Chiang Mai)؛
• کانچانا بوری (استان بیست و هشتم) (Kanchanaburi)؛
• اوبون راتچاتانی (استان سوم) (Ubon Ratchathani)؛
• پتچابون (استان نوزدهم) (Phetchabun)؛
• لامپانگ (استان سی و یکم) (Lampang).

با وجود چهره‌های متفاوت فرهنگی جامعهٔ تایلند، سیاست‌گذاری فرهنگی این کشور همواره بر محور حفاظت از میراث فرهنگی و تقویت روحیه ملی و پی‌ریزی شالودهٔ محکم برای تشکیل هویت یکپارچه تایلندی از اقوام گوناگون این سرزمین قرار داشته است و ساختارهای فرهنگی ملی نیز بر همین مبنا شکل‌گرفته است.

یکی از افرادی که برای یکپارچه‌سازی هویت مردم تایی کوشید، پادشاه رامای پنجم بود. وی در نیمه دوم سدهٔ نوزدهم سلطنت می‌کرد و پدر تایلند امروز به‌شمار می‌رود. رامای پنجم افزون بر تأکید بر هویت تایلندی، کوشید با نوسازی جامعه تایلند، عوامل غربی و سازمان‌های نوین غرب را وارد جامعه سنتی تایلند کند و در این راه تاحدودی توفیق یافت.

مراکز مهم گردشگری

«کشور تایلند که در مرکز آسیای جنوب شرقی قرار دارد، مکان‌های توریستی متعددی دارد. در شمال، کوهستان‌های خوش آب‌وهوا، در شرق و جنوب، دریا و ساحل، در نواحی مرکزی رودخانه‌ها و شالیزارهای سرسبز برنج و جنگل‌های استوایی که از غرب و جنوب تا نواحی شمال و مرکزی امتداد می‌یابند و در شمال شرق تپه‌های دیدنی دارد.

بودائیان

تایلند جامعه‌ای است که در آن ارزش‌های مذهبی و اعتقادات همراه با سنت‌های دینی، نقش بزرگی در تکوین و قوام‌بخشیدن به روابط اجتماعی بازی می‌کند. فراوانی معبدهای زیبای بودایی که به تایلند لقب «سرزمین هزار معبد» داده است، نشان از گستردگی این آئین در میان مردم دارد. بر پایهٔ آمار سال ۲۰۰۰م، حدود 94/6درصد از مردم تایلند را بودائیان از شاخهٔ تراوادا ( Thravada) (یا هینایانا) (Hynayana) تشکیل می‌دهند[i]. فرقه‌ای از شاخهٔ تراوادا که «ماهانیکایا» (Mahanykaya) نامیده می‌شود، در تایلند گستردگی بیشتری دارد و مدارای مذهبی یکی از پایه‌های آن است؛ درحالی‌که فرقهٔ «تامایوت» (Tammayut ) که ۱۰درصد بودائیان تایلند را دربر می‌گیرد، فرقهٔ سخت‌گیرتری به‌شمار می‌رود.

اسلام

پس از آئین بودا، اسلام بیشترین پیرو را در تایلند دارد که نزدیک به ۵ درصد جمعیت یعنی حدود 3/5 میلیون نفر را دربر می‌گیرد. دوسوم مسلمانان از نژاد ملایو هستند و «یاوی» (Yawi) نامیده می‌شوند. بیشتر آن‌ها در بانکوک و ایالات جنوبی تایلند به نام‌های پتانی، یالا، ناراتیوات و ساتون زندگی می‌کنند. زبان اغلب مسلمانان جنوب زبان ملایو است و همهٔ آن‌ها افزون بر نام‌های تایلندی، اسامی اسلامی نیز دارند.  

مسیحیان

براساس آمار سال ۲۰۰۶م، نزدیک به ۳۲۷ هزار نفر از مردم تایلند، مسیحی هستند که این رقم حدود 0/5 درصد از جمعیت آن کشور است. مسیحیت در دههٔ ۱۵۵۰م با پرتغالی‌ها وارد آیوتایا پایتخت قدیم سیام شد؛ بعدها در اواخر سدهٔ هفدهم، فرانسوی‌ها با فرستادن گروه‌های مبلغ کوشش بسیاری برای رواج مسیحیت در سیام به‌خرج دادند اما این کوشش‌ها با توفیق همراه نبود. ذکر این نکته لازم است که مسیحیان غربی در رواج پدیدهٔ تجدد در تایلند، به‌ویژه پی‌ریزی نهادهای اجتماعی و آموزشی همچون مدارس و دانشگاه‌ها، نقش بزرگی بازی کرده‌اند.

یهودیت

پیشینه حضور یهودی‌ها در تایلند به سدهٔ ۱۷ م برمی‌گردد که نخستین خانواده‌های یهودیان بغدادی به سیام آمدند. امروزه بیشتر یهودیان تایلند از اعقاب یهودیان اشکنازی (Ashkenazi) مهاجر از روسیه (و شوروی) هستند. در دهه‌های ۱۹۷۰م و ۱۹۸۰م، با مهاجرت یهودیان ایرانی به تایلند شمار پیروان این مذهب در تایلند افزایش یافت. امروزه نزدیک به یک‌هزار نفر یهودی در تایلند زندگی می‌کنند که بیشتر آن‌ها در بانکوک (در خیابان خائوسان) (Khaosan Rd) اقامت دارند و سایرین در جزیرهٔ پوکت (Phuket)، چیانگ مای و کو ساموی (Koh Samui) پراکنده‌اند و کنیسه‌هایی نیز در آنجا ساخته‌اند.

آداب و رسوم

در بررسی آداب و رسوم مردم تایلند، می‌فهمیم که فرهنگ و ادبیات تایلندی گذشته از باورهای سنتی و افکار خرافی اقوام اولیهٔ سیامی، از فرهنگ هندی و مذهب برهمنی و نیز بودیسم چینی تأثیر بسیاری پذیرفته است. به سخن دیگر فرهنگ تایلندی مانند سایر کشورهای جنوب شرقی آسیا در سایهٔ فرهنگ و تمدن عظیم هند رشد کرده است.

غذاهای تایلندی.برگرفته از سایت مجله گردشگردی الی گشت،قابل بازیابی ازhttps://www.eligasht.com/

غذاهای سنتی تایلند

«مثل همهٔ کشورهای آسیای جنوب شرقی، غذای اصلی مردم تایلند برنج است. کلمات «برنج» و «غذا» معادل یکدیگرند و هر چیز دیگری را «با برنج» می‌نامند. تایلندی‌ها انواع دانه‌درشت برنج را که بدون نمک، پخته و صاف می‌شود، ترجیح می‌دهند.

لباس ملی و سنتی

لباس‌های سنتی زنان تایلند را دامن‌های بلند تا مچ پا به‌همراه بالا تنه کامل تشکیل می‌دهد. در بیشتر نمونه‌ها بالا تنه‌ها پوشیده و به شکل کُت یا بلوز است اما گاهی و بیشتر در میهمانی‌های رسمی، ممکن است سر شانه یا دست‌ها و بازوان بیرون بمانند. با این لباس کمربند هم می‌بندند.

لباس سنتی مردان تایلندی هم، شلوار بلند با پیراهن یا کت یقه‌بسته با آستین بلند یا کوتاه است که در مراسم رسمی بر روی آن کمربند می‌بندند.

بیشتر این لباس‌ها با پارچهٔ ابریشمی دوخته می‌شود و اغلب در مراسم رسمی و میهمانی‌ها پوشیده می‌شوند؛ ولی در کوچه و خیابان بیشتر زنان و مردان لباس‌های سبک غربی مانند کت‌وشلوار با کراوات، و بلوز و دامن یا پیراهن و دامن می‌پوشند.

جشن‌ها و سرورها

با توجه به این‌که تایلند جامعه‌ای روستایی است و بیشتر مردم در روستاها زندگی می‌کنند، در مناسبت‌های مختلف، همچون فصل برداشت، فصل شخم، آغاز باران، آغاز تابستان و... جشن‌های گوناگونی در نقاط مختلف تایلند باشکوه فراوان برگزار می‌شود و درواقع، هر منطقه‌ای برای خود جشن خاصی دارد. اما دو جشن بزرگ که در سراسر تایلند برگزار می‌شود، عبارتند از: «سونکران» و «لوی کراتونگ».

معبد بودای زمردین

معبد بودای زمردین.برگرفته از سایت جاذبه ها، قابل بازیابی از https://jazebeha.com/1399/07/%D9%85%D8%B9%D8%A8%D8%AF-%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3-%D9%88%D8%A7%D8%AA-%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%A6%D9%88/

در مجموعهٔ گراند پالاس قرار دارد. این معبد از معابد مهم تایلند است و مجسمه کوچک بودا به‌رنگ سبز یشمی که روی محراب بلند طلایی در نمازخانهٔ سلطنتی قرار دارد، مقدس‌ترین تندیس بودا در تایلند است.

گراند پالاس (کاخ بزرگ)

این مجموعه در ۱۷۸۴ یعنی، ۲ سال پس از به تخت نشستن پادشاه رامای اول، کامل شد؛ فضایی به وسعت ۹۴۵۰۰۰ متر مربع دارد و شامل بیش از ۱۰۰ عمارت است و نمایانگر ۲۰۰ سال تاریخ سلطنتی و تجارب معماری است.

پاورقی

[i] - Thravada به معنی «طریقت شیوخ». این شاخه از آئین بوداکه در میان بوداییان جهان در اقلیت قرار دارد، تأکید خاصی بر مراقبه و انضباط در زندگی دارد و امروزه بیشتر بوداییان کشورهای سریلانکا، میانمار، تایلند، لائوس وکامبوج از این شاخه پیروی می‌کنند. در حالی که بودائیان چین، کره، ژاپن و ویتنام، پیرو شاخه ماهایانا Mahayana (به معنی گردونه بزرگ) از آئین بودا هستند.