معماری در سریلانکا: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:Red-square.jpg|بندانگشتی|مسجد سرخ | [[پرونده:Red-square.jpg|بندانگشتی|مسجد سرخ ، قابل بازیابی از https://www.eavar.com/blog/2024/4/15/152739/srilanka-attractions/]]"وداها" بومیان و مردم اصیل جزیره در گذشته غارنشین بودند و بعضی از آنان حتی تا امروز سنت غارنشینی را حفظ کردهاند. بسیاری از این غارها، بعدها محل سکونت موبدان بودائی شده و آن ها مدت گوشهگیری خودشان و دوری گزیدن از مردم را در این اماکن سپری میکردند. هنر معماری و بنای ساختمانهای مسکونی احتمالاً توسط مهاجرین آسیایی به مردم [[سریلانکا]] (سینهالیان) معرفی شده است. بیشتر ساختمانهای باقیمانده از گذشته با آجر و پوشش آهکی ساخته شده است. آهک از این بناهای تاریخی در برابر آب و هوا و رویش جنگلهای محافظت کند. ستونها و راه پلههای برخی عمارتهای واقع در اولین پایتخت در [[شهر آنورادهاپورا|آنورادهاپورا]] از سنگ ساخته شدهاند. بسیاری از تالارهای و معابد بودایی گنبدی شکل و از آجر ساخته شده اند<ref name=":0">Silva, K. D. (1995). Encyclopedia Americana. Danbury, Connecticut: Grolier Incorporated.</ref>. بعضی دیگر ستونهایی از چوب، سنگ و سقفهایی سفالین دارند. از جمله بناهای تاریخی بودایی "استوپا" ها و گنبدهای گلابی شکلی هستند که در اندازههای مختلف (حتی گاهی به اندازه یک تپه) با آجر و خشت در کنار درختهای مقدس «بو»، در محوطه معابد و یا در مکانهای مذهبی دیگر بنا شدهاند تا آثار و بقایای شخص «بودا» یا اشخاص بودایی را در آنها نگهداری شود. سنت بنای استوپا همچنان بین بودائیان معمول است و در هر خیابان و محلهای نمونهای از آن به چشم میخورد. قدیمیترین استوپا به سبک معماری هندی در [[شهر آنورادهاپورا]] متعلق به قرن سوم قبل از میلاد است. بعضی آثار تاریخی و معماری دیگر و به خصوص تالار روناولی(Runaweli) واقع در [[شهر آنورادهاپورا|آنورادهاپورا]] (در قرن 3 قبل از میلاد) با منارۀ طلاییاش که از کیلومترها نمایان است، شکلهای متفاوتی دارند. در ستونها و در یکی از دیوارهای آجری این معبد بودایی 400 سر فیل هر یک با ارتفاع دو متر و هفتاد سانتی وجود دارد. | ||
معابد و | معابد و کاخهای دومین پایتخت [[سریلانکا]] در [[جاذبه های تاریخی پلوناروا|پلوناروا (Polonnaruwa)]] قرن ها بعد یعنی در قرن 11 و 12 میلادی عصر طلایی [[شهر آنورادهاپورا|آنورادهاپورا]] ساخته شده و به لحاظ نگهداری در وضعیت مطلوب تری قرار دارند. این پایتخت که محل فرمانروایی هر دو پادشاه [[سینهالا|سینهالی]] و [[تامیل]] بوده است، آشکارا ترکیبی از فرمها و الگوهای سینهالی و هندی را نمایش میدهد. تقریبا تمام این ساختمانها به جز چند معبد بودایی همه آجری هستند. بعد از دورۀ پادشاهی پاراکراما باهو دورۀ ساخت بناهای زیبا و بینظیر به پایان رسید و از آن پس پایتختهای قدیمی متروک و خراب و در جنگلها باقی ماندند<ref name=":0" />. | ||
ساختمانهای بعضی معابد و زیارتگاهها شامل دو بخش هستند، | ساختمانهای بعضی معابد و زیارتگاهها شامل دو بخش هستند، سالنهای سرباز بیرونی و شبستانهای داخلی که مجسمه بودا در آنها قرار دارند. سقف و دیوارهای معابد مملو از تصاویر به ویژه تصاویری از بودا است که بر اساس افسانههای منسوب به وی ترسیم شدهاند. تندیسهای بودا، شاگردان او، پرستش کنندگان آسمان و زمین، موجودات و الههها که در برابر بودا عرض ادب میکنند. حتی مجسمههایی از بودا در زندگیهای قبلیاش(بنا بر اعتقاد به تناسخ)، در گوشه و کنار معابد به نمایش درآمدهاند. | ||
معماران و هنرمندان سینهالی، حداکثر مهارت خویش را جهت تزئین معابدشان به کار میبرند در پایین و جلوی پلههای ورودیهای هر معبدی، سنگی نیم دایره به نام «سنگ ماه(Moon Stone)» قرار گرفته که روی آن تصاویر گلها و گیاهان و حیوانات و در دو طرفش دو مجسمه که ظرف گل در دست دارند، روی تکه سنگی حجاری شدهاند. این مجسمهها «سنگهای نگهبان(Guard Stone)» نام دارند. | معماران و هنرمندان سینهالی، حداکثر مهارت خویش را جهت تزئین معابدشان به کار میبرند در پایین و جلوی پلههای ورودیهای هر معبدی، سنگی نیم دایره به نام «سنگ ماه(Moon Stone)» قرار گرفته که روی آن تصاویر گلها و گیاهان و حیوانات و در دو طرفش دو مجسمه که ظرف گل در دست دارند، روی تکه سنگی حجاری شدهاند. این مجسمهها «سنگهای نگهبان(Guard Stone)» نام دارند. | ||
از معماری تاریخی هندوها، تنها مخروبه «معبد یسوا» در شهر پولنّاروآ باقی مانده که متعلق به قرن دهم و یازدهم میلادی است. این شهر پایتخت پادشاهی هندی و هندو مذهب به نام «چولاس» بوده است که از اواخر قرن دهم تا اوایل قرن یازدهم میلادی بر سریلانکا پادشاهی کرده است. دیگر معابد هندو متعلق به سدههای اخیر و به سبک معماری هندی ساخته و تزئین شدهاند. به جز چند معبد در شهرهای کلمبو و کندی، اکثر معابد هندوها در مناطق تامیل نشین کشور واقع | از معماری تاریخی هندوها، تنها مخروبه «معبد یسوا» در شهر پولنّاروآ باقی مانده که متعلق به قرن دهم و یازدهم میلادی است. این شهر پایتخت پادشاهی هندی و هندو مذهب به نام «چولاس» بوده است که از اواخر قرن دهم تا اوایل قرن یازدهم میلادی بر [[سریلانکا]] پادشاهی کرده است. دیگر معابد هندو متعلق به سدههای اخیر و به سبک معماری هندی ساخته و تزئین شدهاند. به جز چند معبد در شهرهای کلمبو و کندی، اکثر معابد هندوها در مناطق تامیل نشین کشور واقع شدهاند. | ||
ابنیه قدیمی متعلق به [[اسلام و مسلمانان سریلانکا|مسلمین]] و مسیحیان، بیش از سیصد تا چهارسال قدمت ندارند. معماری مساجد به سبک معماری مسلمانان هند است و معماری کلیساها به سبک معماری هلندی و انگلیسی است. تاثیر هلندیها در معماری شیروانیها، پنجرهها و ایوانهای کلیساهای واقع در کلمبو، جفنا و گاله مشهود است<ref name=":0" />. در ضمن معماری جدید [[سریلانکا]] متأثر از معماریهای انگلیسی و آمریکایی است. | |||
== نیز نگاه کنید به == | == نیز نگاه کنید به == | ||
[[معماری در آرژانتین]]؛ [[معماری در کانادا]]؛ [[معماری در روسیه]]؛ [[معماری در تونس]]؛ [[معماری در ژاپن]]؛ [[معماری در کوبا]]؛ [[هنر معماری در چین]]؛ [[معماری در سنگال]]؛ [[معماری در مالی]]؛ [[معماری در ساحل عاج]]؛ [[معماری در تایلند]]؛ [[معماری در اوکراین]]؛ [[معماری در اسپانیا]]؛ [[معماری در اردن]]؛ [[معماری در اتیوپی]]؛ [[معماری در سیرالئون]]؛ [[معماری در قطر]]؛ [[معماری در تاجیکستان]] | [[معماری در آرژانتین]]؛ [[معماری در کانادا]]؛ [[معماری در روسیه]]؛ [[معماری در تونس]]؛ [[معماری در ژاپن]]؛ [[معماری در کوبا]]؛ [[هنر معماری در چین]]؛ [[معماری در سنگال]]؛ [[معماری در مالی]]؛ [[معماری در ساحل عاج]]؛ [[معماری در تایلند]]؛ [[معماری در اوکراین]]؛ [[معماری در اسپانیا]]؛ [[معماری در اردن]]؛ [[معماری در اتیوپی]]؛ [[معماری در سیرالئون]]؛ [[معماری در قطر]]؛ [[معماری در تاجیکستان]] | ||
== کتابشناسی == | == کتابشناسی == | ||
<references /> | <references /> | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
== نویسنده مقاله == | == نویسنده مقاله == | ||
مهدیقلی رکنی | مهدیقلی رکنی | ||
[[رده:هنرهای تجسمی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ اوت ۲۰۲۵، ساعت ۱۰:۵۶
"وداها" بومیان و مردم اصیل جزیره در گذشته غارنشین بودند و بعضی از آنان حتی تا امروز سنت غارنشینی را حفظ کردهاند. بسیاری از این غارها، بعدها محل سکونت موبدان بودائی شده و آن ها مدت گوشهگیری خودشان و دوری گزیدن از مردم را در این اماکن سپری میکردند. هنر معماری و بنای ساختمانهای مسکونی احتمالاً توسط مهاجرین آسیایی به مردم سریلانکا (سینهالیان) معرفی شده است. بیشتر ساختمانهای باقیمانده از گذشته با آجر و پوشش آهکی ساخته شده است. آهک از این بناهای تاریخی در برابر آب و هوا و رویش جنگلهای محافظت کند. ستونها و راه پلههای برخی عمارتهای واقع در اولین پایتخت در آنورادهاپورا از سنگ ساخته شدهاند. بسیاری از تالارهای و معابد بودایی گنبدی شکل و از آجر ساخته شده اند[۱]. بعضی دیگر ستونهایی از چوب، سنگ و سقفهایی سفالین دارند. از جمله بناهای تاریخی بودایی "استوپا" ها و گنبدهای گلابی شکلی هستند که در اندازههای مختلف (حتی گاهی به اندازه یک تپه) با آجر و خشت در کنار درختهای مقدس «بو»، در محوطه معابد و یا در مکانهای مذهبی دیگر بنا شدهاند تا آثار و بقایای شخص «بودا» یا اشخاص بودایی را در آنها نگهداری شود. سنت بنای استوپا همچنان بین بودائیان معمول است و در هر خیابان و محلهای نمونهای از آن به چشم میخورد. قدیمیترین استوپا به سبک معماری هندی در شهر آنورادهاپورا متعلق به قرن سوم قبل از میلاد است. بعضی آثار تاریخی و معماری دیگر و به خصوص تالار روناولی(Runaweli) واقع در آنورادهاپورا (در قرن 3 قبل از میلاد) با منارۀ طلاییاش که از کیلومترها نمایان است، شکلهای متفاوتی دارند. در ستونها و در یکی از دیوارهای آجری این معبد بودایی 400 سر فیل هر یک با ارتفاع دو متر و هفتاد سانتی وجود دارد.
معابد و کاخهای دومین پایتخت سریلانکا در پلوناروا (Polonnaruwa) قرن ها بعد یعنی در قرن 11 و 12 میلادی عصر طلایی آنورادهاپورا ساخته شده و به لحاظ نگهداری در وضعیت مطلوب تری قرار دارند. این پایتخت که محل فرمانروایی هر دو پادشاه سینهالی و تامیل بوده است، آشکارا ترکیبی از فرمها و الگوهای سینهالی و هندی را نمایش میدهد. تقریبا تمام این ساختمانها به جز چند معبد بودایی همه آجری هستند. بعد از دورۀ پادشاهی پاراکراما باهو دورۀ ساخت بناهای زیبا و بینظیر به پایان رسید و از آن پس پایتختهای قدیمی متروک و خراب و در جنگلها باقی ماندند[۱].
ساختمانهای بعضی معابد و زیارتگاهها شامل دو بخش هستند، سالنهای سرباز بیرونی و شبستانهای داخلی که مجسمه بودا در آنها قرار دارند. سقف و دیوارهای معابد مملو از تصاویر به ویژه تصاویری از بودا است که بر اساس افسانههای منسوب به وی ترسیم شدهاند. تندیسهای بودا، شاگردان او، پرستش کنندگان آسمان و زمین، موجودات و الههها که در برابر بودا عرض ادب میکنند. حتی مجسمههایی از بودا در زندگیهای قبلیاش(بنا بر اعتقاد به تناسخ)، در گوشه و کنار معابد به نمایش درآمدهاند.
معماران و هنرمندان سینهالی، حداکثر مهارت خویش را جهت تزئین معابدشان به کار میبرند در پایین و جلوی پلههای ورودیهای هر معبدی، سنگی نیم دایره به نام «سنگ ماه(Moon Stone)» قرار گرفته که روی آن تصاویر گلها و گیاهان و حیوانات و در دو طرفش دو مجسمه که ظرف گل در دست دارند، روی تکه سنگی حجاری شدهاند. این مجسمهها «سنگهای نگهبان(Guard Stone)» نام دارند.
از معماری تاریخی هندوها، تنها مخروبه «معبد یسوا» در شهر پولنّاروآ باقی مانده که متعلق به قرن دهم و یازدهم میلادی است. این شهر پایتخت پادشاهی هندی و هندو مذهب به نام «چولاس» بوده است که از اواخر قرن دهم تا اوایل قرن یازدهم میلادی بر سریلانکا پادشاهی کرده است. دیگر معابد هندو متعلق به سدههای اخیر و به سبک معماری هندی ساخته و تزئین شدهاند. به جز چند معبد در شهرهای کلمبو و کندی، اکثر معابد هندوها در مناطق تامیل نشین کشور واقع شدهاند.
ابنیه قدیمی متعلق به مسلمین و مسیحیان، بیش از سیصد تا چهارسال قدمت ندارند. معماری مساجد به سبک معماری مسلمانان هند است و معماری کلیساها به سبک معماری هلندی و انگلیسی است. تاثیر هلندیها در معماری شیروانیها، پنجرهها و ایوانهای کلیساهای واقع در کلمبو، جفنا و گاله مشهود است[۱]. در ضمن معماری جدید سریلانکا متأثر از معماریهای انگلیسی و آمریکایی است.
نیز نگاه کنید به
معماری در آرژانتین؛ معماری در کانادا؛ معماری در روسیه؛ معماری در تونس؛ معماری در ژاپن؛ معماری در کوبا؛ هنر معماری در چین؛ معماری در سنگال؛ معماری در مالی؛ معماری در ساحل عاج؛ معماری در تایلند؛ معماری در اوکراین؛ معماری در اسپانیا؛ معماری در اردن؛ معماری در اتیوپی؛ معماری در سیرالئون؛ معماری در قطر؛ معماری در تاجیکستان
کتابشناسی
منبع اصلی
رکنی، مهدیقلی (1391). جامعه و فرهنگ سریلانکا. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی( در دست انتشار).
نویسنده مقاله
مهدیقلی رکنی