معماری در اوکراین

از دانشنامه ملل

ساختارهای متنوع در پیچرسکی لاورای کی یف به دوره‌‌های مختلف تاریخ اوکراین برمی گردد و سبک‌های به کارگرفته در این آثار، بینش و بصیرت ویژه ای را که درتاریخ اوکراین و آثار بجا مانده از گذشتگان اوکراینی بجا مانده است‌‌، نمایانگر است. آنچه مسلم است این آثار در طول دوره‌‌های مختلف تاریخی به پیشرفت و توسعه رسیده است.

معماری اوکراین در واقع اصطلاحی است که موضوعات و سبک‌هایی را توصیف می کند که در ساختمان‌های اوکراین امروزی و اوکراینی‌های سراسر دنیا هویدا است. ریشه این سبک‌ها و روش‌‌ها به دولت اسلاویک شرقی روس – کی یف برمی گردد. بعد از قرن دوازدهم تاریخ معماری متمایزی که طبق اصول برگرفته از گالیشیا – ولهینیا(Galicia –volhynia) ادامه یافت. در این دوره تاریخی قزاق‌های زاپاروزه(Zaporozhian Cossacks)، سبک جدید و بی نظیری از معماری را که تحت نفوذ مشترک المنافع لهستانی – لیتوانی بود توسعه دادند. بعد از این دوره و در زمان تسلط تزاریسم روسیه بر اوکراین‌‌، معماری در اوکراین در جهت‌‌های مختلفی رشد نمود و سبک‌های معماری روسی در بخش شرقی اوکراین گسترش یافت در این حالی بود که در بخش غربی اوکراین معماری تحت نفوذ الگوهای اتریشی – مجاری توسعه می یافت. در هر دو مورد نمونه‌‌های بسیار زیبایی بجا مانده است.موضوعات ملی اوکراین تنها در معماری دوره اتحادد شوروی و دوره بعد از استقلال این کشور بکار گرفته شد[۱].

سبک‌‌های معماری در اوکراین

معماری دوران قرون وسطی در اوکراین(988 تا 1230)

دولت قرون وسطایی روس – کی یف‌‌، دولت ماقبل حکومت‌هایی همچون اوکراین،روسیه و بلاروس که فرهنگ و خصوصا معماری این دولت‌ها از آن دوره تاثیر پذیرفته است.کلیساهای بزرگ روس که بعد از پذیرش مسیحیت در سال 988 میلادی ساخته شدند بناهای  ماندگار بشمار می روند که که از معماری سرزمین‌‌های اسلاویک شرق تاسی گرفته است.سبک معماری دولت کی یف بطور شدید از معماری بیزانسی الگو گرفته بود.کلیساهای ارتدوکس اولیه که عمدتاً از چوب ساخته می شدند و از لحاظ طرح شکل بسیار ساده ای داشت که به کلیسای سلولی(Cell church) شهرت داشتند.کلیساهای بزرگ این دوره اغلب از وجود گنبدهای کوچک بهره می بردند و مورخان هنری را نشانگر حضور معبدهای کافران اسلاویک ماقبل مسیحیت می دانند. در بین قرون 16 تا 18 بسیاری از این کلیساها احیاء گشتند و بعضی از ان‌ها به سبک باروک مجددا ساخته شدند. از جمله این کلیساها می توان به سنت صوفیای کی یف که در سال 1017 میلادی، کلیسای ساوییور برستو در سال 1113 - 1125 و کلیسای سیریل در قرن دوازدهم ساخته شدند اشاره کرد. در حال حاضر تمام این نمونه‌‌ها در پایتخت اوکراین دیده می شوند. چند ساختمان نیز در طول قرن نوزده دوباره بازسازی شدند بطور مثال کلیسای اسامپشن(جشن صعود مریم به آسمان) در ولودیمیر- ولینسکی در سال 1160 ساخته شد و در سال 1900-1896 بازسازی شد، گلدن گیت در کی یف در سال 1037 بنا نهاده شد و در سال 1982 مورد بازسازی قرار گرفت.

معماری باروک در اوکراین

معماری باروک در اوکراین در دوره فرماندهان لهستانی در قرون 17 -18 انجام گرفت. معماری باروک دراین دوره نمایانگر اریستو کراسی(اشراف سالاری)قزاقها که متمایز از باروک‌های اروپای غربی میباشند‌‌، می باشد در این نوع معماری طرح‌ها نماد سازندگی گرایی بودند که تزیینات معتدل با فرمهای ساده از ویژگی‌های آن به شمار می رفت.  در قرون 17 و 18 بسیاری از کلیساهای قرون وسطایی دولت روس در اوکراین، از نو طراحی و توسعه داده شدند. گنبدها و تزیینات داخلی و خارجی کلیساها از جمله اضافاتی بود که دراین کلیساها انجام گرفت. از جمله نمونه‌‌های معماری باروک در اوکراین مجموعه پیچرسکی لاورا‌‌، صومعه ویدوبیچی(Vydubychi monastery) و صومعه پوچاییو (Pochayiv monastery) می باشد.[۲]

معماری تاتارهای کریمه

در دوره ای که کریمه تحت تسلط خانات کریمه بود چندین اثر معماری از این دوره که از بینش اسلامی نشات می گرفت باقی ماند که مشهورترین آن‌ها کاخ باغچه سرای می باشد که ترکیبی از معماری ایتالیایی، ترکی و ایرانی می باشد.

معماری اوکراین در عصر امپراطوری روسیه

در این دوره که بطور روزافزون اوکراین با امپراطوری روسیه در حال یکپارچگی بود معماران روسی این فرصت را بدست آوردند تا با خلق چشم اندازهای زیبا در بسیاری از شهرها و مناطق اوکراین طرح‌های معماری خود را به سرانجام برسانند. کلیسای سنت آندرو کی یف(St. Andrew church) در سال های 1747 تا 1754 که توسط باتولومیو راستریلی(Bartolomeo rastrelli) ساخته شد یکی از نمونه‌‌های زیبا از معماری باروک می باشد که با داشتن موقعیت در بالای کوهستان کی یف بعنوان یکی از ماندگارترین آثار معماری بجا مانده است. در زمان حاکمیت آخرین هتمن (فرماندهان لهستانی)، کریل رازوموسکی، در بسیاری از شهرهای در اختیار هتمن‌ها مانند هیلوخیف(Hlukhiv)، باتورین(Baturyn) وکاسلتس(Koselets) طرحهای عظیمی توسط آندری کیواسف(Anrey kvasov)، معمار روسیه کوچک به انجام رسید.

روسیه که بعنوان برنده جنگ‌ها در مقابل امپراطوری عثمانی و خراج گزار خانات کریمه به شمار می رفت در نهایت کریمه و تمام جنوب اوکراین را با عنوان روسیه جدید ضمیمه خاک خود کرد و شهرهای اودسا، نیکلایف، خرسون و سواستوپل را در آنجا بنا نهاد و  بسیاری از نمونه معماری روسی را در آنجا شکل داد.

معماری اوکراین در دوران اتحاد شوروی

بعد از انقلاب اکتبر و جنگ داخلی روسیه که اوکراینی‌‌ها نیز در آن درگیر بودند  بسیاری از قلمرو اوکراین در جمهوری سوسیالیستی اوکراین شوروی ترکیب شده بود. برای اولین بار ملت اوکراین به عنوان یک ملیت به رسمیت شناخته شده بودند و در همین راستا تلاش‌هایی برای توسعه معماری به سبک اوکراینی در حال انجام بود.

شهر خارکف بین سال‌های 1917 - 1934 پایتخت اوکراین به شمار می رفت. میدان بزرگ آزادی در شهر خارکف در بین سال‌های 1925 - 1935 ساختارهای متنوع در پیچرسکی لاورای کی یف به دوره‌‌های مختلف تاریخ اوکراین برمی گردد و سبک‌های به کارگرفته در این آثار، بینش و بصیرت ویژه ای را که درتاریخ اوکراین و آثار بجا مانده از گذشتگان اوکراینی  بجا مانده است‌‌، نمایانگر است. آنچه مسلم است این آثار در طول دوره‌‌های مختلف تاریخی به پیشرفت و توسعه رسیده است[۳].

نیز نگاه کنید به

معماری در آرژانتین؛ معماری در کانادا؛ معماری در روسیه؛ معماری در تونس؛ معماری در ژاپن؛ معماری در کوبا؛ هنر معماری در چین؛ معماری در سنگال؛ معماری در مالی؛ معماری در ساحل عاج؛ معماری در تایلند؛ معماری در اسپانیا؛ معماری در اردن؛ معماری در اتیوپی؛ معماری در سیرالئون؛ معماری در قطر؛ معماری در تاجیکستان؛ معماری در سریلانکا

کتابشناسی

  1. موسسه ایراس(1392). جامعه و فرهنگ اوکراین. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی( در دست انتشار)
  2. برگرفته از Culture of Ukraine - History and ethnic relations, Urbanism, architecture, and the use of space
  3. موسسه ایراس(1392). جامعه و فرهنگ اوکراین. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی( در دست انتشار)