لبنان و انقلاب اسلامی

از دانشنامه ملل
نسخهٔ تاریخ ‏۲۳ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۳۰ توسط 127.0.0.1 (بحث) (The LinkTitles extension automatically added links to existing pages (https://github.com/bovender/LinkTitles).)
لبنان و انقلاب اسلامی

پیروزی انقلاب اسلامی‌ ایران بازتاب گسترده‌ای در لبنان داشت و آرایش نیروهای سیاسی این کشور را که تا آن زمان در جهت منافع جریان‌های مسیحی غرب‌گرا، بود به نفع مسلمانان و به ویژه شیعیان تغییر داد. این تحول که زمینه‌های آن از یک دهه قبل از آن و با تأسیس جنبش محرومین توسط امام موسی صدر در حال شکل‌گیری بود، با ایجاد اعتماد و بسیج سیاسی شیعیان، آنان را به امکان ایفای نقش مؤثر در صحنه سیاسی این کشور امیدوار ساخت.

جنبش امل هرچند از پیروزی انقلاب استقبال کرد به دلیل جریان محافظه‌‌کار که به تدریج و پس از ناپدید شدن امام موسی صدر بر آن حاکم شده بود، نتوانست پذیرای تام و تمام پیام‌های آن باشد و لذا عملاً گرفتار انشقاق و کناره‌گیری بسیاری از مسئولان و کادرهای اصلی شد. شکل‌گیری مجموعه سیاسی جدید که بعدها نام «حزب‌الله» را بر خود نهاد، نقطه عطفی مهم در تاریخ معاصر شیعیان لبنان بود. از آن پس طائفه شیعه با پشت سر گذاشتن دوران ضعف و فتور و  و نادیده شدن، به ایفای نقش در تحولات سیاسی، اجتماعی و مشارکت در نظام سیاسی پرداخت. شیعیان به پشتوانه چنین تحولی توانسته‌اند طی دو دهه اخیر با قدرتمندی تمام و با شکل دادن به جریان مقاومت، در برابر تهدیدات و حملات اسراییل، پایداری و به موفقیت‌های شگرفی دست یابند. در واقع شیعیان لبنان با پیروزی انقلاب اسلامی، هویت خود را بازیافتند و توانمندی‌های نهفته آنان نیز متبلور شد.

انقلاب اسلامی‌ علاوه بر شیعیان، در میان اهل سنت لبنان نیز هوادارانی یافت و برخی مجموعه‌ها نیز در این راستا شکل گرفت که جنبش توحید اسلامی‌ در طرابلس از جمله آنان بود. هر چند این جنبش دو سال پس از تأسیس به دلیل برخی تندروی‌ها و درگیری‌های خونین با جریان‌های سکولار مخالف، ناگزیر تن به محدودیت فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی داد، هواداری از پیام‌های انقلاب اسلامی‌ به عنوان نهضتی علیه استعمار و استبداد و احیا کننده هویت دینی مسلمانان، در میان برخی از روشنفکران، جوانان و عالمان دینی اهل سنت ادامه یافت. در عین حال تلاش‌هایی صورت گرفته است تا انقلاب اسلامی‌ را نهضتی صرفاً شیعی معرفی و حمایت ایران از حزب‌الله تهدیدی برای جامعه سنی لبنان معرفی شود. با وجود این تلاش‌ها که به ویژه در سال‌های اخیر به طور هدفمند دنبال می‌شود، جمهوری اسلامی‌ ایران توانسته است، روابط خود را با بسیاری از شخصیت‌ها و محافل و جریان‌های سنی در این کشور استمرار بخشد.

از سال‌های اولیه پس از پیروزی انقلاب اسلامی‌ و به ویژه پس از اعلام موجودیت حزب‌‌الله به عنوان ادامه خط انقلاب اسلامی‌ در لبنان، در میان مسیحیان غرب‌گرا و به ویژه جریان‌های تندرو و احزاب سیاسی مارونی نیز مخالفت‌هایی برانگیخته شد که تاکنون کم و بیش  ادامه دارد. علی‌رغم این مخالفت‌ها، روابط جمهوری اسلامی‌ ایران با بسیاری از شخصیت‌های سیاسی، مذهبی و فرهنگی مستقل و محافل و مراکز و جریان‌های سیاسی وابسته به مسیحیان از گذشته تاکنون استمرار داشته است.[۱]

نیز نگاه کنید به

کتابشناسی

  1. صدر هاشمی، سید محمد (1392). جامعه و فرهنگ لبنان. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص 309-311.